Dòng Đời Tôi sinh ra giữa lòng Hà Nội trước 1954, ba me tôi vẫn nhắc hồi nhà mình quyết định đi Nam con còn bé tí, trên chuyến bay từ thủ phủ Hà Nội vào thành phố Sài Gòn cô tiếp viên hàng không đã phải kiếm sữa cho con bú. Khi đến Sài-Gòn ba được bổ nhiệm về nhận việc  ở nhà máy đèn của tỉnh Đà Lạt, gia đình tôi khăn gói đi tiếp lên thành phố mộng mơ nhiều thắng cảnh, nơi đây ba được cấp chỗ tạm trú cho gia đình ở đường Duy Tân. Căn nhà nho nhỏ rất dễ thương có vườn, có sân bên hông nhà có hàng rào sát ruộng. Trong khuôn viên sân nhà có hai cây hoa hồng một cây mầu hồng phấn một cây mầu cam nhàn nhạt;  Xem chừng như hoa hồng nở quanh năm, hoa rực rỡ nhất vào mùa hè. Mảnh vườn mặt tiền nhà có sẵn vài vồng khoai, dăm nương cà, nhà bếp họ cất riêng cách chỗ ở một khoảng chéo sân, thuở còn thơ bé tôi hay trèo dốc bước lên đường cái và nhìn qua bên kia vùng đất đồi cao chạy dọc con đường Duy Tân trên đồi có rất nhiều cây hoa Anh Đào đan nhau san sát như một chân trời màu hồng, chạy dọc theo bờ rào có những giây leo chen chúc các loài hoa dại đủ màu tím, vàng, trắng, hồng, cam, hoa tỏa hương thơm ngan ngát, sau này tôi được biết đó là  hàng rào của dinh Bảo Đại.   Đà Lạt có đồi núi nên có những con suối nhỏ, có hồ, có thác, có rừng thông, cảnh vật chung quanh còn nhiều nét thiên nhiên chưa bị đô thị hóa, nhà cửa thưa thớt nhà nào cũng có vườn được ngăn chia bởi những bờ dậu hay những hàng rào thiên tạo với những dây leo như dây mây hay dây chanh dây, dây leo bìm bịp có hoa như hoa rau muống màu tím đậm. Khi lớn một chút, chúng tôi hay bứt những dây leo bên bờ dậu làm dây cùng nhau chơi nhảy dây, quanh đó cũng có những loài dâu mọc hoang nhiều mầu khác nhau tùy theo giống, bọn trẻ con nhỏ như tôi thường len lỏi vạch lá tìm hái trái bỏ  miệng nhai, có trái chua có trái ngọt cũng có trái chát;  Ngày thơ của chúng tôi trôi nhanh thật êm đềm và sung sướng. Một dòng đời êm ả thoáng trôi nhanh, tôi nhớ ba dạy hãy biết ngắm hoa dọc đường. Tôi thương ba nhớ me!   Me thường kể: “Ba me có một anh và một chị trước tôi, anh Lễ, chị Nhân. Anh chị của tôi được chừng hai tuổi thì bịnh và ra đi, đến khi có tôi ba tôi rất yêu tôi, ông bắt phải nuôi vú em để tôi uống sữa người cho khoẻ(!?)”  Me tôi không đủ sữa nuôi tôi phần khác me bận buôn bán, bà đi sớm về trưa, me không cho tôi bú thường nên sữa không tái tạo kịp và kiệt  dần. Từ lúc sanh ra tôi ba tôi rất kỹ, không ai được bồng ẵm tôi ngoại trừ ba me và vú nuôi của tôi. Quần áo tôi mặc toàn là màu trắng, ông bà nội kêu diện đẹp như vậy dễ bị quở quang nên con bé ốm suốt!  Ba thưa với ông bà nội màu trắng nếu dơ mình sẽ thấy ngay, me nói nhìn tôi rất dễ thương cô út tôi muốn nựng cháu phải chờ khi nào ba tôi không có nhà mới dám ẵm cháu. Vậy mà tôi đâu có khỏe, me thường nói:  "Đường ruột của tôi không tốt" tôi đi bác sĩ Thân mỗi ngày, chưa vào đến cửa bác sĩ đã hỏi vọng ra:  "Cháu Quế đến phải không?" Sự sạch sẽ là những điều cần chú ý trong dòng đời ba đã huấn luyện và dạy dỗ tôi. Tôi nhớ ba, tôi thương me!   Khi gia đình có ý định đi vào miền Nam, vú nuôi tôi xin về với gia đình vì bà còn chồng con ở quê, ba me tôi có nói: “Vú về đón họ lên đi cùng với chúng tôi." Ngày vú về quê ba me biếu cho vú một số tiền, giúp đỡ vú có phương tiện đem thân nhân lên thành phố.  Về tới làng, vú được biết làng của vú Việt Mình đã chiếm giữ họ dành dân và không cho phép người đang ở trong làng được ra đi, vú đành phải ở lại cùng với gia đình, bà nhắn tin cho ba me tôi cứ đi trước, vú sẽ tìm đường theo.   Khi người CS miền Bắc đã cưỡng chiếm miền Nam Việt Nam vào ngày Thứ Tư 30 tháng tư năm 1975, vài năm sau cũng là ba mươi năm rời xa nơi chôn nhau cắt rốn, ba me tôi cơ hội về thăm lại Hà Nội, me có đến quê của vú tôi tìm bà, nhưng những người xưa còn xót lại cho biết gia đình bà phải đi khai hoang ở vùng Cao Lạng cuối thu năm 1955, vì vú đã cùng chồng và các con tìm đường đi xuống Hải Phòng để đi Nam nhưng không kịp, khi trở về làng nhà nước đã đưa những thành phần như gia đình vú đi khai hoang ở vùng cao, kể từ đó không ai được biết tin tức của họ nữa. Tôi nghe me tôi kể lại tôi nhớ vú của tôi, tôi nhớ bà là dòng sữa đã nuôi tôi dù tôi không nhận diện được ra bà. Me tôi thường nói: “Bản tính tôi hiền lành như bà vú nuôi tôi!”  Tôi thì thầm:  “Vú ơi! Con thương vú xin Chúa ban hạnh phúc vĩnh cửu cho vú.” Một phần dòng đời của tôi đã bị cuốn trôi theo tháng ngày ngắn ngủi chia xa. Tôi nhớ ba vì ba thường nhắc sống là phải có hy vọng và đừng lo lắng về quá khứ, chính quá khứ đã có sự yên bình riêng của nó. Tôi thương ba yêu me! Tôi nhớ bà vú của tôi.   Sau khúc quanh này, tôi bú sửa Guigoz, tôi chẳng còn bịnh tật nữa, mẹ thương mắng yêu  "Sữa người chẳng ham lại ham sữa bột, mày là con của ông Tây mất rồi!" Thỉnh thoảng ba nghe, ba rày me, bà đừng chọc con nó tủi thân. Nghiễm nhiên tôi trở thành con gái đầu lòng cũng là cục cưng của bố. Đi đâu ông cũng dắt tôi đi, sau giờ làm việc những khi rảnh rỗi, ông dắt tôi đi chơi, ông dắt tôi đi chợ, đi ngắm cảnh, đi đạp nước ở hồ Xuân Hương, đi hồ Than Thở nằm dài trên những thảm cỏ hay chạy đuổi chim chóc, sóc thỏ. Đi thác Penn, thác CamLy, vào suối Vàng thăm bác Đạt bạn của ba, thăm đập ĐaNhim, lên đỉnh LangBiang nhìn xuống những sườn đồi hoa hồng và những luống rau chạy dài trên nương đồi, ba giải thích đây là vườn bắp xú, chỗ khi là những dậu A-ti-sô, xa xa màu xanh ngắt là những dàn đậu ván, đậu cô-ve. Ngày đó ba đi chiếc xe Mobyellet, tôi ngồi đằng sau, có bữa tôi ngủ gục và bàn chân tôi đã chạm vào bánh xe đang lăn, tôi giật mình la lớn, sau khi tỉnh dậy tôi biết bàn chân tôi bị căm xe lột móng, mắt  cá chân bị dập và ba tôi cũng té xe và bị gãy tay, ba phải nghỉ việc hơn hai tháng. Sau đó ông vẫn thích đưa tôi đi chơi, nhưng tôi sợ hãi không muốn đi nữa. Ông bảo để ba sắm cái yên con ngồi đằng trước con sẽ yên tâm, thấy tôi vẫn sợ nên ba đổi chiếc Lambretta để tôi vững tin hơn, vì không thấy bánh xe và căm xe nữa.   Ba thường nói đừng nghĩ nhiều về chuyện đã qua, con phải can đảm và sống cho hiện tại, xem kìa con phải biết thưởng thức những loại hoa dọc đường mình đi, có khi con gặp hoa thơm nhưng cũng có lúc gặp hoa có gai, từ một cành hoa có gai con không dám ngửi hay ngắm những loài hoa khác nữa hay sao? Ba đã dạy tôi đừng bám víu quá khứ, đừng lo lắng tương lai, hãy tìm một phương thức hữu hiệu để vượt qua những trở ngại và sợ hãi. Dòng đời tôi thêm một ý thức mới một phương thức lạ để khắc phục những điều không thuận ý. Tôi cảm ơn ba, tôi nhớ ba!   Cuối năm 1960, người Pháp muốn chuyển giao ngành điện lực cho người Việt Nam quản trị, ba tôi được đổi về Sài Gòn để nhận việc mới. Tôi không quen cái nóng ở Sài Gòn nên mặt chị em tôi lúc nào cũng đỏ au. Khi tôi chịu được nắng ở đây nước da tôi không còn trắng hồng như thuở trước. Ngày tôi đi học tiểu học ở trường Minh Mạng, tụi học trò cùng học với tôi thường chọc ghẹo tôi là tây lai vì mũi tôi cao hơn những trẻ em cũng lứa và tóc tôi dưới ánh nắng lại có màu hung hung đỏ, chúng hay  hát:  "Tây lai ăn khoai cả vỏ ăn chó cả lông ăn hồng cả hột."  Tôi thường khóc chạy về méc ba me, me tôi cười nói, lần sau con bảo với bạn:  “Khi mẹ tao có tao trong bụng, bà hay nhìn lên Đức Mẹ Maria nên tao giống Đức Mẹ." Phần ba tôi ông bảo:  "Con đừng sợ sự phán đoán của người khác vì mỗi cá nhân đều có cái đẹp của họ,  hãy tôn trọng và yêu thương nhau.” Dòng đời tôi được xây trên sự tôn trọng và yêu thương những người chung quanh, đừng quá quan tâm đến sự đánh giá hay nhận xét về mình từ những người quanh ta.   Thời gian trôi nhanh tôi học lên trung học, sự suy nghĩ của tôi có nhiều thay đổi tôi thích được hơn bạn, tôi hay ganh điểm với bạn, khi nào tôi kém thua bạn tôi buồn ra mặt. Ba răn tôi không nên buồn, sự ganh tỵ đem lại điều tốt khi mình cố gắng để được như bạn. Vì mọi người đều có khả năng riêng của mình, nếu bạn hơn ta, ta mừng cho bạn, nhưng ta cần chuyên chăm hết khả năng của mình để được tốt hơn. Ba dắt tôi đi thư viện Lincoln, đi nhà sách Khai Trí, đi Viện Bảo Tàng, ba dẫn tôi đi nghe cải lương, ba tôi đem ra đồng quê hóng mát. Ba trau dồi cho tôi những yêu thích sách vở nghệ thuật và thiên nhiên. Dòng đời tôi được trui luyện trong sự khiêm nhường, nhẫn nại, siêng năng, thích tìm hiểu tò mò cùng ham học hỏi để cầu tiến. Ba gieo sự cảm phục trong tôi, tôi yêu ba, tôi nhớ ba.   Rồi tôi cũng vào đại học như những đứa bạn cùng lứa, ban đầu tôi định ghi danh vào Đaị Học Khoa Học ban Toán, do sự dèm pha của một số bạn cùng trường trung học cũ về tình cảm và quan hệ giữa tôi và thầy giáo dạy toán của lớp 11B của chúng tôi, một số bạn đã dựng chuyện gieo hàm oan cho thầy. Khi tôi học xong Tú Tài II, đúng thời điểm đó thầy ĐVT của tôi lại là phụ giảng sư ban toán ở Đaị Học Khoa Học tại Sài Gòn, vì tự ái và để tránh lời dị nghị tôi chọn học ngành Kinh Tế Chính Trị, sau ngày mất nước năm 1975 ngành Chính Trị học và Kinh Tế thị trường tôi đang theo đuổi đã trở thành vô nghĩa đối với ý thức hệ CS, tôi thường than thân trách phận, ba vẫn bên cạnh an ủi:  “Thất bại này là thất bại chung cho cả miền Nam không phải riêng mình con, con đừng bi quan hóa vấn đề.” Tôi khâm phục ba vì ba luôn đỡ nâng tôi lên khi tôi cảm thấy mình quá bé nhỏ trước định mệnh. Ba giúp tôi có một cách nhìn mới:  “Ly nước mới đầy phân nửa, thay vì ly nước đã bị vơi đi nửa phần.” Góc cạnh tư duy này giúp tôi sống trong lạc quan trên bất cứ tình huống nào.    Lứa tuổi của chúng tôi vừa mới lớn nhiều mơ ước và lý tưởng cho tương lai của chính mình và xã hội. Những hoài bảo trẻ đã vụt tắt sau trận cuồng phong máu  lửa dối gian của người CS miền Bắc. Rồi biết bao sự dối trá trả thù đổ xuống đầu dân chúng miền Nam, những tự do tối thiểu bị tước đoạt dần dần. Tôi đã quyết định tìm đường vượt biên đi tìm tự do. Ngày tôi rời xa quê hương ba me tôi không biết, em tôi kể lại khi ba nghe biết chị đi vượt biên ba khóc cả tháng “Con ơi! Sao con dại thế, ở đây dẫu gì cũng còn ba me và các em, con đi cầm bằng  90 phần trăm là mất mạng” Cho đến hôm chú tôi ở bên Mỹ nhắn về đã nhận được tin của tôi ở bên trại tị nạn Mã-Lai. Ba tôi hết buồn và nói:  “Như vậy ba sẽ có chiếc xe đạp nhôm hang ngoại đạp cho nhẹ.”   Ôi! Giấc mơ của ba quá nhỏ bé kể từ khi miền Nam mất đi thực thể dân chủ của mình. Ba tôi có thể mua cho tôi chiếc xe Mobyellet khi tôi chưa 15 tuổi, ba bảo tôi không cần phải học đạp xe đạp, ba dạy tôi chạy xe gắn máy, thay bánh xe, thay bu-gi, thay dầu nhớt xe. Ba chỉ tôi biết nghe tiếng máy nổ của xe để tránh bị chết máy dọc đường, ba hướng dẫn tôi những kỹ thuật để tôi tự lực chăm sóc chiếc xe tôi chạy… Rồi ba mua cho tôi chiếc Honda Dame, giờ đây mơ ước của ba quá tầm thường tôi thương ba nhiều, vì lúc nào ba cũng lo cho các con nên không đòi hỏi nhiều hơn điều mình cần có. Ba vẫn tiếp tục dạy tôi đón nhận những hạnh phúc đơn sơ làm niềm vui cho cuộc sống.   Dòng đời tôi được khơi đường mở lối cho những thích ứng mới và niềm vui hiện tại, biết cảm ơn và biết chấp nhận thực tế và đếm những hạnh phúc nhỏ nhoi đang có trong tầm tay mình. Từ ngày vượt biên một mình tôi đã chống chèo trong biển lớn của cuộc đời nhờ những uốn nắn của ba, những học hỏi nơi thầy cô, những nâng đỡ từ bạn bè.   Tôi đã gặp lại thầy Phạm Đình Huy, thầy cho tôi lời khuyên chúng ta cần thích ứng với cuộc sống ở xứ Mỹ này, như chính thầy, ngày xưa làm thầy bây giờ thầy phải làm thợ, ít ra thầy cũng tự hào mình có thể lo cho gia đình thầy làm nghề vẽ họa đồ cho một công ty điện tử các con thầy được chăm sóc bởi cô Hồng Duyên bà xã của thầy nên các con của thầy đều học hành thành đạt xứng danh con cháu người Việt Nam. Bên cạnh đó tôi cũng được sự giúp đó tận tình của vợ chồng Mai Hương, anh Côn đã dẫn đường chỉ lối cho tôi để tôi có việc làm và còn được tiếp tục học. Tạo điều kiện cho tôi có cơ hội thích ứng với cuộc sống mới trên xứ người mau lẹ.   Thuyền đời tôi lên ghềnh xuống thác hay vào giông bão, tôi vẫn vững tay lèo lái và thường kể cho các con tôi về người cha của tôi, về những người thầy cô trân quí của tôi và những bạn bè thương mến;  Tất cả những người đã đến đã xuyên qua đời tôi, đã trở nên như một điểm tựa, một vùng vịnh một hốc đá,hay một mái nhà giữa rừng hoang giúp tôi tạm trú chờ cho qua những ngày giông tố. Riêng người cha của tôi, luôn luôn là những ngọn Hải Đăng trong đêm để tôi lướt chèo tới bến an bình. Một ngày đầu Đông 1991 ba tôi lên cơn sốt ông đã nhẹ nhàng ra đi trong thanh thản.  Me tôi sống thêm được 15 năm nữa và cũng trở về với cát bụi một sáng cuối Xuân. Tôi không có duyên gặp được ba me khi song thân tôi ra đi vĩnh viễn. Ngẫu nhiên dòng đời tôi vẫn chảy mạnh mẽ vào những nhánh sông con là các con tôi.   “Sài Gòn ơi! Ai có ngờ đâu rằng, một lần đi là một lần vĩnh biệt,  một lần đi là mất lối quay về, một lần đi là mãi mãi chia xa...”   Lời hát từ đài SBTN nghe ray rứt khôn nguôi. Các con tôi hỏi mẹ nhớ Sài Gòn khi nghe người ca sĩ hát phải không? Phải tôi nhớ Sài Gòn nhưng có lẽ tôi nhớ dòng đời tôi trôi nhanh trong hòn Ngọc viễn đông thủa đó. Tôi nhớ ba me mua căn nhà đầu tiên ở bàn cờ bị người ta lừa cả tiền lẫn xe. Tôi nhớ những ngày cuốc bộ trên đường Phan Thanh Giản để đi thăm ba nằm bệnh viện St Paul.  Tôi đến nơi ba đã ăn trưa và còn dành cho tôi phần soup khoai tây carot với bông cải trắng, cơm ở nhà thương hình như quyện mùi thuốc, tôi ăn không nổi nhưng ráng nuốt để ba vui.   Tôi nhớ những con đường Lý Thái Tổ, Nguyễn Trí Phương, ngày xưa tôi lội bộ đến trường đi tới đi lui, đôi lúc tính trẻ con của tôi cũng tò mò đổi qua ngõ tắt về đường Vĩnh Viễn cắt qua chợ Da Bà Bầu xuống ngõ hẻm đi về nhà mình, tôi nhớ con đường Sư Vạn Hạnh có nhà thương Nhi Đồng, có con nhỏ bạn học giỏi tên Tô Thị Thu, khi thi vào trường nữ trung học Gia Long nhỏ được nhận còn tôi chỉ có tên đậu vớt phải chờ, ba bảo cho tôi học trường các sơ để tôi không bị bắt nạt. Tôi nhớ con đường Trần Quốc Toản, Lê Văn Duyệt,Tú Xương, Kỳ Đồng Những con đường thời sinh viên bạn tôi thường đưa đón tôi về trên Tô Hiến Thành, qua Nguyễn Tri Phuơng đi ăn hến hấp và chè chén buổi chiều tối. Ngược về Nguyễn Văn Thoại ăn bún vịt sáo măng góc quán gần nhà thờ Hầm…   Những con đường Trương Minh Giảng Pasteur, Công Lý, Phan Đình Phùng, Hai Bà Trưng, Duy Tân, Tự Do, Nguyễn Huệ, Lê Lợi, Trần Hưng Đạo, Lê Thánh Tôn, Tạ Thu Thâu, Trình Minh Thế … biết bao con đường có dấu chân tôi và các bạn của tôi.  Ôi những con đường mang tên những anh hùng dân tộc những danh nhân, những con đường tình tự thân quen.Sài Gòn còn mãi trong tôi theo ngày tháng dần trôi trên xứ người.   Sài Gòn còn mãi trong ta Từng con phố nhỏ đêm hè bước mau Cười vui thi đếm trăng sao Thanh xuân vẫn tưởng trẻ thơ thuở nào Giờ đành mất lối quay về Trăm năm lỡ hẹn, ngày về thẳm xa,   Tôi giống ba ở cái chân đi nên đường phố Sài Gòn tôi đã để lại dấu chân khắp chốn, ba còn khuyến khích hoặc đôi lúc sai tôi đi để bắt tôi tìm đường tìm ngõ. Nhưng nay dòng đời tôi đã bị lấp lối quay về, tôi nhớ ba thường nhắc không nên để một trở ngại nào dập tắt hy vọng của mình, hãy bình tâm để nghĩ ra đường hướng mới, như con không thể leo núi được thì con tìm trực thăng để đi lên.”   Tôi kể cho các con tôi nghe về người cha của tôi, ông là người thức thời và ham học, ông biết năm ngôn ngữ Pháp, Anh, Đức , Trung Hoa và tiếng Nga. Lần đầu tiên ở Mỹ tôi nhận thư ba viết cho tôi bằng tiếng Nga, nhìn những dòng chữ mẫu âm khác lạ tôi chẳng hiểu gì nên gửi về hỏi ông. Ông viết thư mắng yêu "Con ở xứ sở hạng nhất thế giới mà không biết ngôn ngữ này hay sao?"   Con gái út của tôi giống ông ngoại nhiều thứ, từ chiều cao, yêu thích ngoại cảnh cùng du hành đây đó, cô út này cũng thích thiên văn và ngoại ngữ nên cô vẫn tự hào con giống ông ngoại. Ba thường bảo mình làm điều gì chính mình cảm thấy vui là hạnh phúc rồi, miễn là đừng gây thiệt hại cho những người chung quanh.   Dòng đời tôi là từ những cội nguồn của ba me tôi của vú tôi của những người chung quanh dậy bảo nâng đỡ sánh vai cùng bước với tôi, của các con tôi đã đạt những ước mơ ba tôi gieo vào đời sống của tôi.   Dòng đời tôi là một nhánh sông được chia ra từ những nhánh sông lớn được vun đầy bởi tình thương của gia đình của thầy cô bạn bè và những người đồng hành với tôi. Cha mẹ luôn đắp bồi nâng tôi lên cao để dòng sông của tôi trở thành những nguồn thác những dòng cuồng lưu có trật tự để tôi vượt qua được những bế tắc giữa dòng,  hầu tôi trở nên hữu ích đem sinh lực tiếp sức cho xã hội được tràn sức sống, xói mòn những bi quan và khơi nguồn cho những nhánh sông mới tiếp tục chuyên chở sinh khí và vun tưới cho đời. Tôi nhớ ba, tôi thương ba!   Dòng đời tôi một ngày nào đó sẽ trôi đến và hòa tan trong biển lớn của tình yêu viên mãn, nơi tôi nhận ra tình yêu của đấng tạo hoá đã sanh ra tôi và tôi nhận thức được.   Ngài vô hình nhưng tình Ngài hiện hữu, Qua những người Ngài gửi đến yêu ta,   Mọi người chúng ta khi rời xa thế giới này, chúng ta sẽ biến thành giọt nước hòa tan trong biển yêu thương của Tạo Hóa người đã dựng nên chúng ta. Chúng ta sẽ trở về nguồn như Thượng Đế đã có kế hoạch cho từng dòng đời trôi đi cũng như quay về.   Q2