Lời nói đầu: Bài này được viết dựa theo chuyện thật hoàn toàn, <trích từ hồi ký>, vì tôn trọng đời tư cá nhân, tên thật các nhân vật trong chuyện được cải biến.
 

Sàigòn thập niên 1960… Bước chân vào đời vừa ngoài lứa tuổi hai mươi với mảnh bằng tốt nghiệp Đaị-học còn nguyên mùi giấy mới, từ đấy tôi phải bắt đầu lo lấy đời sống tự lập, không còn phải lệ thuộc vào gia-đình, chật vật chu cấp hàng tháng từ ngoài Trung cho tôi

Mai ấp úng, tần ngần vân vê chiếc váy đầm phùng bằng  vải  popelin trắng độn ren nylon lùng phùng bên dưới, trông rất ngộ nghĩnh, ngây thơ.

- “Mai không biết hát, không biết nhạc lý!”

Tôi đề nghị hẹn Mai thử giọng... vì dù sao trong thời học sinh trung học tôi đã là trưởng ban văn nghệ của trường Trung học lớn, làm đạo diễn kịch, điều khiển ca đoàn, hướng dẫn ca viên. Những bài như 'Chiều vàng', 'Con thuyền không bến', 'Giọt mưa thu'... được đưa ra thử nghiệm, giọng của Mai khàn khàn (vì hút nhiều thuốc lá?!) tiềm ẩn một ma lực và đầy lôi cuốn, thu hút. Ngay thời điểm đó tôi đã thấy ánh sáng le lói cuối đường hầm cho cuộc đời sự nghiệp của Mai. Bặt đi một thời gian tôi không còn liên lạc với Mai, có lẽ vì lý do lúc ấy Mai có bồ mới, ngon lành hơn và chê tôi "còn non sữa", hơn nữa còn tìm cách thẩy tôi cho cô em gái tên Thư, hiền thục hơn để (theo Mai nghĩ) úp vung cho tròn, nhưng Thư và tôi không hợp tính nên  tự rút lui, đường ai nấy đi, bẵng đi một thời gian, đột nhiên thấy Mai trở thành ca sĩ với nghệ danh là Khánh Ly.

 Trở về con đường của tôi, tôi quyết tâm hơn đi tìm việc làm. Một hôm bỏ nguyên ngày rảo xe gắn máy khắp vùng, mạnh dạn vào các công ty phù hợp bỏ đơn xin việc. Hơn tuần sau nhận được thơ của một công ty gọi phỏng vấn. Đúng ngày hẹn, tôi đến văn phòng công ty ở đường Trương Minh Giảng, đó là công ty đóng hộp cà chua. Người trưởng phòng tiếp tôi và bảo ngồi chờ Ông Giám đốc tới. Chừng nửa giờ sau, một người đi xe Vespa đời mới lái vào đậu ở sân trước, người trạc trung tuần nhỏ con dáng đi nhanh nhẹn, thoăn thoắt giọng Bắc sang sảng. Sau khi được giới thiệu vào văn phòng giám đốc, cuộc phỏng vấn diễn ra trôi chảy và tôi được nhận vào làm việc bắt đầu từ đầu tháng tới.

  Vì là công việc đầu tiên trong đời nên tôi rất hăng say, cũng có thêm được cái lợi thế là nhờ bộ vó cao ráo sạch sẽ, ăn mặc tươm tất nên đươc cảm tình của người chung quanh và được ông GĐ tín cẩn. Những lúc gặp khó khăn lủng củng, ông đều hỏi thêm ý kiến đóng góp của tôi. Một dạo nhân cuối tuần, ông rủ tôi cùng đi ra Vũng -Tàu bằng xe vespa (xe ông đời mới, tôi đời cũ)  có công tác đặc biệt, khi đến nơi ông khéo léo giàn xếp tách riêng để một mình ông đi gặp một nhân vật nào đó ở biệt thự trắng. Tôi khám phá ra ông cũng có chút hoạt động chính trị xu thời, vì vào thời điểm đó có nhiều cuộc đảo chánh liên miên, đồng thời tình cờ biết được ông hẹn gặp một 'bóng hồng' nào đó... và đã dùng tôi làm lá chắn che mắt 'bà xã' ? 

 Vào một dip Tết công ty mở tiệc Tất niên đãi đằng nhân viên, một điều hiếm hoi. Bữa tiệc trông xôm tụ, thực đơn được nhà in ấn loát đàng hoàng, khiến nhân viên tỏ vẻ ngạc nhiên, thực đơn có 5 món, món chính là "bồ câu non nhồi yến" (một món cao lương có trong 'bát trân' của Tàu), tại bàn tiệc có nhân viên khếch nhau, thầm thì: "có cái ăn là may, đặc bày vẽ!,chỉ cần ổ bánh mì thịt là cũng được rồi”,( vì hai tháng nay lương trả trễ hai ba ngày, làm nhiều người sốt vó. Vào giữa buổi tiêc món bồ câu nhồi yến dọn cho mỗi thực khách, mỗi người một con, đựng trong tô kiểu có nắp đậy. Sau món chính thì có một 'bóng hồng' đi đến từng bàn để nhận lời khen của thực khách, moị người khen tặng đãi bôi, đến bàn tôi, với thói bộc trực và hay đùa, tôi hỏi ngay cô ta : Bồ câu nhồi 'Yến' hay nhồi 'Miến" (bún tàu)?( chỉ có tôi nhận ra bún tàu vì có sợi sơ ý cắt quá dài) Cô ta giật thốt người, mắt trợn tròn nhìn thẳng vào tôi, rồi ghé tai che tay nói nhỏ: ”Nói khe khẽ ấy chứ, cho người ta làm ăn với.”  Tôi vì vô tình không biết cô ta 'trúng thầu' từ Ông G-Đ. rồi, sau này phanh phui ra cô ta là người làm nên sự trễ nải lương bổng hàng tháng của nhân viên vì mượn xổi tiền thu nhập hằng tháng của công ty để cho vay hụi chợ, hụi ngày kiếm lợi. dưới sự phê chuẩn ngầm của Ông G-Đ. Tuấn cũng đã có ý kiến xa gần về cái nguy hiểm này với Ông G-Đ nhưng không được̣ đón nhận. Có thể do những chuyện lủng củng, và tình trạng rối ren bên trong, nên một thời gian sau Ông G-Đ được lệnh thuyên chuyển của công ty mẹ, về đảm nhiệm chi nhánh mới lập ở bên Gia định. Tôi cũng chọn theo Ông về đó, ở đây tôi được lên cấp trưởng phòng, với vài nhân viên thuộc cấp, trong đám này đặc biệt có một nữ nhân viên trẻ đẹp tên Hồng-Ngân, nàng 'kết' ngay tôi từ phút đầu và luôn để mắt theo dõi, nhìn trộm tôi, đã bị bắt gặp nhiều lần. Vì công việc làm ăn là chính, nên tôi tỏ ra thận trọng hơn trong lối giao dịch, tránh nói chuyện riêng tư trong sở làm. Cho đến một hôm cuối tháng, Ngân vào trình duyệt sổ sách, tôi mời Ngân ngồi ghế trước bàn, chỉnh tề vì văn phòng tôi đối dịện với ông G-Đ chỉ qua lớp cửa kiếng. Khi lật sổ ra xem thì chính giữa cuốn sổ rơi ra một tấm hình đươc cắt xén, chỉ còn đôi mắt, trong khung chữ nhật nhỏ, một đôi mắt đẹp kinh hồn! Trong toàn diện cái sắc đẹp của nàng, chỉ ở trong đôi mắt, thường ai cũng nói như vậy. Tôi biết ngay là sự cố ý, nhưng giả vờ như không có gì xảy ra, tôi không duyệt sổ sách còn lại, mà khép cuốn sổ nửa vời để hình đôi mắt ấy rơi lọt vào hộc bàn, rồi bảo Ngân rời văn phòng. Khi Ngân đi ra rồi thì tôi nhặt tấm hình cất kín vào góc ví, lâu lâu rút ra xem, từ đó đôi mắt mặc nhiên theo chàng bất cứ đâu đâu. Kể từ dạo ấy tôi cảm thấy thích lời ca của bài "Đôi mắt huyền nhung" hơn và đôi lúc bất giác chàng nghêu ngao: "… đôi mắt huyền nhung... xinh xinh cô em đôi mắt diệu buồn..."
Tình cờ một buổi chiều tan sở, trên đường về tới góc đường thì trời đổ mưa, tôi thấy Ngân bị mắc mưa ướt mèm không có chỗ trú, vì nàng thường lội bộ ra ngã tư đường, đến bến xe
lam để lấy xe về nhà. Tôi trờ tới, tắp xe Vespa bảo Ngân lên xe đưa về vì… “đường xa ướt mưa". Mưa càng ngày càng lớn, đưa Ngân về tận nhà, xuống xe ngoài đầu ngỏ. Ngân ướt như chuột lột, bộ áo dài trắng quá mỏng manh, nhìn thông suốt… Ai cha! hết cở!.. nàng chạy vụt vào nhà. Sau lần đó từ từ thành thói quen, cứ sau giờ tan sở, tôi nấn ná chờ Ngân đi bộ ra đến bến xe lam, tôi ra đó để đưa về hầu tránh sự dòm ngó của người chung sở. Dần dà sự đưa đón đã trở thành… hẹn hò đây đó, lâu dài cũng không che dấu được ai. Sau một thời gian ngắn, tôi cảm thấy có điều gì không bình thường, không khí chuyện trò trong sở có cái gì hơi lạnh lùng, có một tuần liên tiếp Ngân lộ vẻ ưu tư, ít nói, vào cuối tuần thì Ngân có người nhà đến đón về. Trước khi ra cổng, Ngân lén trao vội cho tôi một mảnh giấy nhỏ hẹn gặp hôm sau  để nói một chuyện quan trọng. Đúng hẹn, tôi chở Ngân ra quán "Cây Dừa" ven Xa lộ BH. nơi thường hò hẹn. Không vui vẻ như mọi lần Ngân uổi nuột  ngã lưng vào ghế xếp dài, mơ màng đăm chiêu nhìn xa xa và chậm rãi như ngồi nói chuyện với chính mình... 

- “Ở đời không ai học được chữ 'ngờ'. Đáng ra em giữ kín chuyện này không bao giờ nói ra, nhưng không được, cái gì tới nó sẽ tới, vô ích...mà giữ kín cũng chẳng lợi cho ai…” Tôi sốt ruột hối thúc : 

- “Có chuyện gì mà quan trọng quá vậy?”- 

- “Nhưng  trước hết anh hứa với em, là anh không trách em đã dấu chuyện này hơi lâu với anh, em dùng thời gian lâu hơn một chút để đắn đo, chín chắn hơn.và hôm nay vừa đúng lúc để san sẻ với anh.và 'báo động' cho Anh luôn” 

- ”Em nói nhanh đi, em làm anh sốt ruộ̣t quá.”

- “Em sợ lắm, sợ chúng ta sắp chia lìa nhau. Câu chuyện này xảy ra đã hai tuần nay. Thậ̣̣t không ngờ... Chiều cuối tuần ấy, sau giờ tan sở em lên lầu ba, ra sân thươṇg vắng vẻ nhìn xuống sân nơi anh đậu xe, em cũng thích lên đây để ngắm những cành phượng rợp bóng, nở rộ vào mùa hè sống lại những giây phút thời học trò...em chuồi dài người dựa khuỷu tay vào lan can mơ mộng chờ theo dõi bóng anh ra, bỗng từ đằng sau một bàn tay đặt lên mông ... em giật mình nhưng phản ứng hơi chậm vì tưởng là anh, không ngờ...đó là Ông GĐ em giật thoắt, thụt người laị, ông ấy nhanh nhẹn hỏi em trước: “Đang chờ ai đấy? Hỏi vậy thôi chứ tôi biết chờ ai rồi.” Em không nói gì trở xuống lầu. Khi anh đưa em về, anh đã nhận biết em có điều gì không vui chiều hôm ấy, mấy hôm sau đó em bắt đầu nhận những hoạnh hoẹ vô cớ từ ông ta, em đoán chuyện gì đến sẽ đến, có lúc ông ta mở đường cho em lựa chọn, ông ta đã lầm, em đã chọn rồi, con đường em chọn sẽ là nghỉ việc nay mai. Cố nhiên sự nghỉ việc này đồng nghĩa là em sẽ chọn ai. Còn vài ngày nữa là cuối  tháng, chờ lãnh lương xong em sẽ nghỉ việc.”

Phần tôi, phải chờ gần ba tháng nữa mới hết năm và mãn giao kèo với công ty, tôi chờ xem như thế nào. Cuối năm ấy đến với không khí tẻ nhạt, ngày ba mươi tháng mười hai, sau giờ phát lương, người quản lý  gặp riêng tôi và báo tin không lành: tôi sẽ không còn tiếp tuc ký thêm giao kèo cho năm tới, tôi cũng chẳng phải ngạc nhiên gì và ra về không ngoảnh mặt lại... Từ đó tôi laị thất nghiệp một thời gian, phải kiếm việc làm ở ngoại thành khá chật vật. Cuối cùng tôi phải nhập ngũ trễ và sung vào biệt kích Lôi Hổ với chức ṿụ thông dich/phiên dịch viên. Thời gian này vì binh nghiệp, tôi rày đây mai đó, không còn tiếp xúc nhiều với N. và dần dần mất liên lạc. Lần cuối được biết N. sau biến cố Mậu Thân gặp chuyện buồn với gia đình nên dời chỗ ở, không để lại tung tích và tôi mất hẳn liên lạc kể từ đấy. Cùng trong khoảng thời gian này nhân chuyến công tác ở SG tôi có tạt ngang công ty cũ, cố ý tìm tin tức để liên lạc với N. nhưng bặt tăm hơi, tuyệt vô âm tín, chỉ đươc biết ông GĐ bị loại khỏi công ty vì lem nhem gì đó mà phải vào tù Chí hoà và công ty cũng đã bị tịch biên sau này.

    Rồi cuộc đổi đời sập tới, bao nhiêu ly tán, tôi rời VN rất sớm, trước khi SG mất, định cư ở vùng đông bắc mỹ. Cũng nhiều lúc nhớ "con mắt người xưa," tìm kiếm tin tức về N. nhưng không kết quả. Cho đến khi tình cờ có môt hội đoàn ái hữu bắt liên lac được với tôi qua điện thoại, sau gần bốn mươi năm, vì có nhiều người hội viên của công ty cũ còn nhớ đến tôi và mối liên hệ giữa tôi và N. nhưng đến nay không có ai tìm ra tung tích của N. để chỉ cho tôi. Biết tin của ông GĐ ngày xưa đã lập gia đình và hiện cư ngụ tại VT /VN, theo họ cho biết đời sống vật chất không mấy khả quan, ông đã ngoài chín mươi. Tết vừa qua nhóm ái hữu của công ty có ý mời tôi về VN dự buổi họp mặt tất niên. Tôi lên đường về thăm chốn cũ, mong tìm lại “đôi măt người xưa”, tòa  nhà chủ mới xây lớn hơn trước nhiều, tần ngần nhìn cành phượng phủ bóng lan can...cảnh cũ còn đó nhưng em đâu rồi?
Tôi được hướng dẫn bởi người cháu gái ông GĐ lên đường ra VT đến thăm ông. Từ trong nhà bước ra, một ông Cụ đi từng bước khập khễnh, giương giướng cặp mắt mờ mờ ra đón
khách ngoài sân. Cô cháu giới thiệu tôi với ông, nhưng với phản ứng lờ mờ chậm chạp, hầu như tôi đã bị trôi vào lãng quên. Tôi trao quà Tết cho ông, mang về từ mỹ và cả hoa tươi, trái cây mua tại SG, quà cáp và lì xì cho mọi người trong gia đình. Ông ta sống nhờ vào gia đình đứa con trai, tôi cố để mắt nhìn người vợ của ông, lấp ló từ bên trong nhà, để có thể xác nhận người đàn ấy có phải là 'bà ta' không. Trong trí nhớ của tôi thì tôi có thể xác nhận ngay với cái ánh mắt đanh đá trong bữa tiệc 'bồ câu nhồi miến... Yến ngày ấy. Tôi mời cả gia đình ra quán Ghềnh Hào ăn trưa, rồi đưa về nhà và trao môt phong bì tạm thời trợ giúp, đáp ứng cho nhu cầu y tế cấp thời và có ý định sẽ trợ giúp lâu dài về sau, tiếc thay vì nhận thức được sự thiếu ngay thẳng của người cháu gái đóng vai trò móc nối trong cuộc gặp gỡ này, tôi rút lại tất cả sự hổ trợ như đã dự tính.

Trở lại The Imperial Hotel tận hưởng hai ngày còn lại ở Vũng Tàu. Lang thang trên bãi biển một mình… ‘ta với trời bơ bơ'... trong tiếng sóng gió vỗ rầm rì hầu như có lẫn tiếng hát một câu mà dạo nào chở em trên vespa dạo vòng lên Thích Ca Phật Đài vào một buổi chiều im vắng. Thời ấy cảnh trí còn đơn sơ, hoang vắng lắm, dân cư thưa thớt, cảnh thiên nhiên hùng vĩ, anh đã ví như đường lên Thiên Thai, em ngắt lời anh và nói trong bài hát Thiên Thai em chỉ thích một câu, rồi em cất tiếng hát nho nhỏ "nhắc chi ngày xưa đó đến se buồn lòng ta..." anh cũng còn nhớ rõ sau khi hát câu đó em ôm siết chặt anh từ đằng sau, khiến đang lái xe anh sém mất thăng bằng. Giờ đây trở lại cũng trên bờ biển này, chỉ mình anh thơ thẩn… tìm đâu hình ảnh bóng dáng của một người con gái rất nữ sinh, vô tư, hồn nhiên với đôi mắt nhung huyền quyến rũ. Dù sao đi nữa, cho dù em phiêu bạt ở phương trời nào, anh vẫn nhớ em cho đến cuối cuộc đời này và với anh lúc nào em cũng là "đôi mắt người xưa" mà anh luôn tìm kiếm.
 

Ngân Hà (Ohio)