ngày mai. Nàng biết Frank và mình đã có bên trong sổ đen của Yankee vì đã giúp đỡ Tony và tai họa có thể ụp xuống đầu bất cứ lúc nào. Nhưng hơn bao giờ hết, lúc này nàng không thể để bị đẩy lui được nữa... nàng sắp có con, trại cưa bắt đầu sinh lợi và Tara còn đang trông cậy vào tiền bạc của nàng cho tới mùa hái bông. Nếu bỗng nhiên bị mất đi tất cả! Nếu phải bắt đầu trở lại với hai bàn tay yếu đuối giữa một thế giới loạn cuồng! Quá chán nản, nàng nghĩ thà tự tử còn hơn là gây dựng lại từ đầu. Giữa cảnh đổ nát và xáo trộn, mùa xuân năm 1866, Scarlett tập trung ý chí vào việt tăng lợi nhuận trại cưa. Atlanta có nhiều tiền. Làn sóng tái thiết là một dịp may. Nàng biết có thể kiếm được nhiều tiền nếu không bị bắt. Nàng tự nhủ phải khéo léo, phải chịu đựng nhục nhã, không bao giờ kình chống bất cứ ai, da trắng cũng như da đen, những kẻ có thể gây họa cho nàng được.
Căm thù bọn da đen tự do hơn bất cứ người nào khác, Scarlett giận sôi lên mỗi khi nghe những lời bình phẩm hỗn xược và những giọng cười hô hố của chúng khi nàng xuống phố. Nhưng không bao giờ nàng biểu lộ cn giận đó, dù một cái liếc xéo cũng không. Scarlett cũng căm thù bọn Carpetbaggber Và Scallawag vì chúng kiếm tiền quá dễ dàng trong khi nàng phải làm lụng vất vả nhưng nàng không hề lên tiếng kết án chúng. Không một ai ở Atlanta căm thù Yankee hơn Scarlett. Mỗi lần trông thấy một bộ đồ xanh là nàng giận uất người, nhưng vì sự sống của gia đình, Scarlett đành câm lặng, nàng nghĩ thầm: “Mình không thể là một con ngu. Mặc họ than khóc tiếc thương cho ngày xưa và những người thân đã ra đi không bao giờ trở lại. Mặc bọn họ cứ cố tình chống với luật lệ của Yankee và chuyện mất quyền bầu cử. Mặc những kẻ đi tù vì dám phơi bày ý kiến và mặc những kẻ bị treo cổ vì dám vào đảng Ku Klux Khan (cái tên mới ghê rợn làm sao, nó làm Scarlett lo sợ cũng y như bọn da đen). Mặc những người đàn bà khác hãnh diện vì thành tích của chồng họ. Tạ ơn Chúa! Frank không bao giờ dính dáng vào những chuyện đó! Cứ mặc xác những kẻ căm thù rồi sắp đặt kế hoạch, âm mưu này nọ. Dĩ vãng có nghĩa gì nếu so sánh cùng hiện tại căng thẳng và tương lai mờ mịt? Quyền bỏ phiếu có nghĩa gì khi chuyện bánh mì, nhà ở và chuyện khỏi bị tù mới là điều đáng quan tâm? Xin Chúa giúp con thoát khỏi mọi ơu phiền từ đây đến tháng Sáu!"
Chỉ cần tới tháng Sáu! Vì tới đó, Scarlett tự biết phải bắt buộc ở lại nhà để nghỉ ngơi cho tới ngày sinh. Người ta bắt đầu chỉ trích nàng về việc chường mặt nơi công cộng với tình trạng thai nghén gần ngày. Không một phụ nữ thượng lơu nào xuất hiện ngoài xã hội với bụng mang dạ chửa. Frank và cô Pitty đã bắt đầu năn nỉ Scarlett nên giữ thể diện và nàng cũng đã hứa sẽ ngưng việc vào tháng Sáu.
 
Chỉ cần tới tháng Sáu! Tháng Sáu, trại cưa đã đủ sức đứng vững không cần sự có mặt của nàng. Tháng Sáu nàng sẽ có đủ tiền để bảo đảm phần nào cho sự bất trắc. Quá nhiều việc phải làm trong khi thời gian lại quá ngắn. Scarlett cầu mong cho ngày dài thêm ra và đếm từng phút, từng giây.
Cửa hàng của Frank đã tiến triển khả quan hơn và y cũng đã dành dụm được một ít tiền. Nhưng trại cưa mới là hy vọng lớn nhất của Scarlett. Nhu cầu vật liệu xây cất càng ngày càng cao. Giá gỗ, giá gạch đã tăng lên vùn vụt. Scarlett cho trại cưa làm việc luôn tới tối.
Mỗi ngày nàng đều bỏ vài giờ xuống trại cưa. Ngày nào Scarlett cũng moi móc, tìm tòi đủ cách để chặn đứng chuyện gỗ mất cắp. Nhưng phần lớn thì giờ nàng dành để đi gặp các nhà thầu và thợ mộc, thăm viếng cả những người ngoại quốc có tin là họ muốn xây cất một cái gì đó. Nàng tâng bốc và hứa hẹn đủ điều để họ mua gỗ của nàng và chỉ của nàng thôi.
Chẳng bao lâu Scarlett đã là khuôn mặt quen thuộc của Atlanta. Nghiêm trang ngồi trên xe, bên cạnh là lão đánh xe da đen, áo choàng quấn cao, hai bàn tay mang găng đặt tréo lên gối. Cô Pitty đã sắm cho nàng một cái áo thai kỳ màu xanh thật đẹp và một cái mũ cũng màu xanh rất xứng hợp với màu mắt của nàng. Scarlett thường mặc như vậy khi đi viếng khách hàng. Một ít phần hồng trên má, mùi nước hoa thoang thoảng, dáng người nàng trông kiều diễm nếu không phải xuống xe. Rất ít khi Scarlett phải xuống xe,  nàng chỉ cần cười ra dấu là bọn đàn ông chạy tới ngay, nhiều lúc họ phải đứng dầm mưa để nói chuyện với nàng.
Tuy không phải là người duy nhất kiếm được nhiều tiền trong việc mua bán gỗ, nhưng Scarlett không hề ngại các đối thủ của mình. Scarlett biết rõ rằng mình thông minh không kém bất cứ người đàn ông nào. Nàng là con gái của Gerald, bộ óc sắc bén về thương mại thừa hưởng được của cha ngày càng phát huy theo nhu cầu của nàng..
Lúc đầu các chủ vựa gỗ khác chế nhạo Scarlett, họ chế nhạo vì thấy nàng dám dấn thân vào hoạt động thương mại. Nhưng bây giờ họ không còn cười được nữa. Họ rủa thầm khi thấy nàng đi qua... với một vẻ như miễn cưỡng phải nói ra sự thật Scarlett thở dài bảo với khách hàng rằng các đối thủ của nàng bán gỗ rất đắt mà gỗ của họ thì mục, đầy lỗ mọt và thường rất xấu.
Lần đầu tiên phải nói láo như thế, Scarlett cảm thấy xấu hổ và có mặc cảm phạm tội... xấu hổ vì đã nói láo quá dễ dàng và tự nhiên, sợ tội lỗi vì vẫn còn thắc mắc: "Không biết má sẽ nói sao?" Và rồi hình ảnh của Ellen cũng mờ dần và bị đẩy lui bởi sức mạnh của lòng tham tiền phát sinh từ những ngày nhọc nhằn ở Tara. Nhờ đó, Scarlett đã vượt qua trở ngại này, cũng như các trở ngại trước... chỉ buồn là đã không được như ý muốn của Ellen. Nàng nhún vai: "Để sau hẵng hay".
Một người da trắng không mấy khá giả có một trại cưa ở đường Decatur đã cố chống lại Scarlett bằng chính vũ khí của nàng. Hán nói Scarlett là một kẻ nói láo và tay gian lận. Nhưng điều đó lại làm hại chính anh ta, vì ai ai cũng khinh bỉ một người da trắng lại hạ tiện đến nỗi đi nói xấu một phụ nữ thuộc hàng quý tộc, dầu người đàn bà đó đã đi quá giới hạn của mình. Scarlett vẫn im lặng và ngày càng làm khách hàng nghi ngờ người chủ trại cưa kia. Nàng cho hạ giá gỗ và bán ra toàn thứ tốt để chứng minh sự ngay thật của mình, sau đó không lâu, hắn ta bị phá sản. Và trước sự kinh hoàng của Frank, Scarlett đắc thắng mua lại trại cưa của hắn Theo  điều kiện do nàng đặt ra. Trại cưa mới lại thêm một vấn đề khó khăn. Scarlett muốn tìm người thân tín để quản lý. Nàng không muốn mắc phải một kẻ như Johnson nữa. Nàng biết dầu kiểm soát cẩn thận bao nhiêu, Johnson vẫn cứ lén lút ăn cắp được gỗ như thường. Tuy thế, nàng nghĩ rằng sẽ tìm được một người đúng theo  ý muốn. Đường phố lúc sau này đông nghẹt những kẻ thất nghiệp, những người trước kia từng là triệu phú.
 
Nhưng không hiểu tại sao Scarlett không muốn dùng họ. Nàng cho rằng không nên mướn những kẻ đã sống cả năm rồi mà vẫn còn thất nghiệp. Nếu họ không thích ứng được với tình trạng hậu chiến thì họ cũng không thích ứng được với nàng. Càng cần có một người không biết thất bại. Những người thông minh và cương quyết như Renny, Tommy Weìlburn, Kells Whiting hay anh em Simmon hoặc... hoặc một người nào trong nhóm đó.
Nhưng anh em Simmon đã làm Scarlett hết sức ngạc nhiên, họ đã bắt đầu xây lò nung gạch để bán, còn Kells Whiting, thì đứng bán một thứ thuốc do mẹ anh sản xuất trong nhà bếp, thuốc làm thẳng tóc cho người da đen. Anh ta lịch sự cười từ chối đề nghị của nàng.
Một chiều Scarlett cho xe dừng lại bên cạnh cỗ xe bò chở bánh ba tê của Ren, y và anh chàng què Tommy Welburn đang trên đường trở về nhà.
- Nè, Ren, sao anh không chịu tới làm với tôi? Quản đốc một trại cưa có phải là cao quý hơn đi bán bánh ba tê dạo không? Theo tôi thì đáng lẽ anh phải xấu hổ
Ren cười:
- Tôi à? Tôi mà xấu hổ cái gì. Bây giờ còn ai đáng được tôn kính đâu. Hồi trước tôi vẫn được kính nể lắm, cho tới khi chiến tranh đem lại cho tôi tự do ngang bằng như bọn da đen. Tôi không còn muốn làm một người cao quý nữa đâu, phán lắm. Tôi khoái tự do như chim! Tôi khoái cái xe bánh ba tê, khoái con la của tôi, khoái mấy thằng Yankee tử tế đã mua bánh của bà nhạc tôi. Không đâu Scarlett, tôi sẽ là ông vua bánh ba tê. Đó là số mạng của tôi. Y như Napoléon, tôi cứ Theo  ngôi sao của tôi.
- Nhưng anh sanh ra đâu phải để đi bán bánh ba tê cũng như anh Tommy đâu có số phải để cãi vã với đám thợ hồ Ireland. Việc làm của tôi thì nhiều... Và tôi cũng tin chắc rằng cô có số làm chủ trại cưa. Phải, tôi có thể tưởng tượng ra cô Scarlett đang ngồi trên gối mẹ bập bẹ bài học vỡ lòng đầu tiên: "Đừng bao giờ bán gỗ tốt nếu có thể bán gỗ xấu với giá cao"
Ren cười lớn, đôi mắt khỉ của anh ta long lanh tinh quái lúc thúc vào sườn Tommy. Không thấy có chút gì trào lộng trong nhận xét của Tommy, Scarlett lạnh lùng:
- Anh nên đàng hoàng một chút. Dĩ nhiên là tôi sinh ra không phải để làm chủ trại cưa.
- Tôi không có ý gì vô lễ đâu. Nhưng dẫu sao cô cũng đang quản trị một trại cưa và quản trị một cách ngon lành. Phải, Theo  tôi, không người nào trong chúng ta thực hiện được ước vọng ngày xưa của mình, nhưng tôi nghĩ đằng nào mình cũng đã làm nên chuyện. Tại sao cô không chọn trong số những tên Carpetbagger khôn ngoan đó? Trong rừng có vô số bọn chúng.
- Tôi không thích bọn Carpetbagger. Chúng sẽ ăn cắp bất cứ gì để hở ra. Nếu có chút ít tài năng thì tại sao chúng không ở lại xứ sở mà tới tận đây bóc lột mình. Tôi cần có một người đàng hoàng, thuộc giai cấp chúng ta, những kẻ thông minh, lương thiện, cương quyết và...
- Không thể ước ao nhiều như vậy được. Cô làm sao mướn được họ với số lương ít ỏi của cô. Và những người có đủ các đức tính đó, trừ những kẻ tàn tật quá nặng tất cả đều đã có việc làm. Tuy không đáng gì nhưng dù sao họ cũng đã có việc để làm. Có thể không hài lòng nhưng vẫn còn hơn làm công cho một người đàn bà.
- Đàn ông các anh một khi đã lâm vào đường cùng cũng không được thông minh lắm, phải không?
- Có lẽ đúng nhưng dẫu sao họ cũng còn giữ được chút sĩ diện.
Scarlett tàn nhẫn:
- Sĩ diện! Đó là thứ khó nuốt, nhất là khi lớp vỏ của nó tróc ra và được các anh phết lên đó một lớp kem.
Hai người đàn ông bật cười, thoáng chút ngượng ngùng. Đối với Scarlett dường như đàn ông đã liên kết nhau để chống đối nàng. Điều Tommy nói quả đúng, Scarlett nghĩ, mọi người bận rộn, mỗi người đều có một công việc gì đó, đều lao lực, lao lực hơn sự tưởng tượng của họ ngày xưa nhiều. Có lẽ họ đã phải làm những công việc họ không thích, hoặc không được an nhàn như mong muốn, nhưng họ vẫn cứ làm. Giữa thời buổi này đàn ông không thể chọn lựa được nữa. Và nếu họ có buồn phiền, tưởng nhớ về những mơ ước hoặc nếp sống cũ thì chỉ có riêng họ biết thôi. Họ đang tham dự một cuộc chiến mới, một cuộc chiến còn gay go, ác liệt hơn lần chiến tranh vừa qua.
Tommy ngượng ngùng:
- Scarlett, tôi không muốn cầu cạnh cô, nhất là sau khi đã ăn nói thô lỗ với cô, nhưng dù sao tôi cũng xin cô một đặc ân. Có lẽ nó sẽ giúp chút ít gì cho cô. Anh vợ tôi, Hugh Elsing bán củi dạo không được khá nửa. trừ người Yankee ra, ai ai cũng tự đi mót củi. Nhà Elsing đã sa sút lắm rồi. Tôi đã làm hết sức tôi, nhưng cô thấy, tôi còn phải lo cho Fanny, rồi còn má tôi và hai bà chị góa chồng ở Sparta nữa, Hugh đàng hoàng lắm, cô đang cần một người đàng hoàng, anh ta cũng thuộc hàng quý tộc. Hơn nữa, anh ta lương thiện lắm.
- Nhưng... nhưng Hugh không được tháo vát lắm. Nếu không thì anh ấy đã thành công trong nghề bán củi rồi.
- Scarlett, cái lối phán đoán của cô tàn nhẫn quá. Cô đã coi Hugh quá thấp. Theo tôi thì tinh thần liêm khiết và sự sốt sắng của Hugh cũng đủ bù đắp cho sự chậm chạp kia. Scarlett không trả lời vì không muốn tỏ ra là người thô lỗ.
Nhưng Theo  nàng thì không có đức tính nào có thể bù đắp được bộ óc thiếu tính toán.
Sau khi đã cố gắng tìm tòi trong thành phố và khước từ lờikhẩn cầu của bọn Carpetbagger, cuối cùng Scarlett đành phải nghe Theo  lời khuyên của Tommy: mời Hugh Elsing. Lúc trước anh ta là một sĩ quan can đảm và khéo léo, nhưng bốn năm trong quân đội và hai vết thương đã lấy của Hugh tất cả khôn ngoan và biến anh anh ta thành một người rụt rè như đứa bé. Mắt anh ta có vẻ ngơ ngác như mắt một con chó đi lạc trong những ngày còn bán củi dạo. Hugh không phải là người Scarlett cần mướn. Nàng nghĩ thầm: "Anh ta đần độn quá. Không biết chút gì về thương mại và chắc cũng không biết hai cộng với hai là mấy nữa. Nhưng dầu sao anh ta cũng liêm khiết, không ăn chặn của mình".
Gần đây, ít khi nào Scarlett nghĩ đến chuyện lương thiện, nhưng càng coi thường nó nàng lại càng đánh giá người khác qua đức tính đó. Nếu,,,
Nếu! Nếu! Nếu! Cuộc đời sao có nhiều cái nếu quá, không có việc gì chắc chắn, không bao giờ được an toàn, luôn luôn phải lo sợ bị mất của cải và lại bị đói lạnh. Bây giờ Frank cũng đã kiếm được thêm khá tiền nhưng y lại không chịu được lạnh và hay bệnh hoạn. Có lẽ y đã trở thành phế nhân rồi. Không, nàng
không thể nhờ cậy vào tiền bạc của Frank. Nàng không thể nhờ cậy vào một người nào ngoài chính nàng. Mà hình như tiền kiếm được của nàng còn ít ỏi quá. ồ, nàng sẽ phải làm gì nếu tụi Yankee tới và tước đoạt tất cả của cải của nàng? Nếu Nếu! Nếu!
Mỗi tháng Scarlett đều gởi phân nửa số lời về Tara cho Will, phần còn lại nàng vừa trả nợ cho Rhett vừa dành dụm. Không một người keo kiệt nào đếm tiền thường xuyên như nàng. Không một người hà tiện nào sợ mất của bằng nàng. Scarlett không dám gởi tiền ở ngân hàng vì sợ ngân hàng phá sản hoặc quân Yankee tịch biên. Vì thế nàng mang tiền Theo  mình, nhét dưới áo lót, giấu tiền giấy trong nhà, trong lò sưởi, trong hộp vải vụn và cả trong Thánh kinh. Càng ngày Scarlett càng đâm ra khó tánh vì mỗi đô la dành dụm được là thêm một đồng đô la có thể bị cướp mất đi.
Frank và cô Pitty cùng gia nhân cố gắng chịu đựng tính khí bất thường của Scarlett vì nghĩ rằng đó là do ảnh hưởng của thai nghén. Họ không bao giờ biết được sự thật. Frank nghĩ cần phải chiều chuộng người mang thai, vì thế y đành dẹp tự ái qua một bên, không nhắc gì về chuyện trại cưa và chuyện thường xuống phố của  nàng. Thái độ Scarlett làm Frank rất buồn lòng nhưng y tự thấy mình có thể chịu đựng được lâu dài hơn. Frank nghĩ sau khi sinh nở Scarlett sẽ dịu dàng trở lại. Nhưng dù vậy, vợ y vẫn cứ thường gắt gỏng, giận hờn. Có lúc Frank nghĩ là Scarlett đã bị quỷ ám.
Hình như không một người nào nhận ra cái gì đang ám ảnh Sc arlett và khiến nàng trở thành như một người điên. Sự thật là Scarlett muốn chuẩn bị việc buôn bán trước khi bắt buộc phải ở nhà nghỉ ngơi, nàng muốn có thật nhiều tiền để tự bảo đảm an ninh. Lúc này, Scarlett chỉ biết có tiền, mỗi khi nghĩ tới đứa con trong bụng nàng lại nổi giận:"Chết chóc, thuế má và con cái! Không bao giờ chúng tới đúng lúc."
Từ lúc Scarlett đứng ra điều khiển trại cưa, dân Atlanta bắt đầu gièm pha, Rồi sau một thời gian, họ thấy Scarlett càng ngày càng hành động không còn một giới hạn nào. Họ bất mãn vì Scarlett cứ ngang nhiên tự coi mình không phải là người của dòng họ Robillard. Tất cả những sự chỉ trích sơ sài ngày trước, bây giờ dã trở thành vô nghĩa trước những lời gièm pha nổi lên khắp thành phố. Không những Scarlett giao dịch với người Yankee mà lại còn như muốn chứng tỏ với mọi người rằng nàng thích vậy.
Bà Merriwether và nhiều người khác cũng buôn bán với người miền Bắc, nhưng khác Scarlett ở chỗ họ cho thấy phải bắt buộc giao dịch để mưu sinh vậy thôi. Còn Scarlett thì lại tới nhà vợ của các sĩ quan Yankee đàm đạo và uống trà. Thật vậy, gần như đã tới mức nàng mời những người đó tới nhà là hết. Thành phố đoán có lẽ nàng chưa làm thế là do Frank và cô Pitty không muốn.
Scarlett biết người ta xầm xì về mình nhưng chẳng quan tâm. Nàng vẫn thù ghét quân Yankee như ngày họ định phóng hỏa Tara, nhưng nàng biết che đậy lòng căm thù đó. Scarlett biết nếu muốn kiếm tiền nàng phải nhắm vào người yankee, nụ cười và lời lẽ ôn nhu là một cách bán hàng mau lẹ nhất.
Một ngày kia, khi đã được giàu có và tiền bạc được cất giấu ở chỗ an toàn, nàng sẽ nói thẳng với bọn Yankee những ý nghĩ thậtcủa nàng về họ. Nàng sẽ nói rằng thù ghét và khinh bỉ họ vô cùng. Chừng đó mới thoải mái làm sao! Nhưng trong lúc chờ đợi, nàng cần phải giao thiệp với họ. Bây giờ Atlanta cứ mặc tình mà lên giọng đạo đức giả.
Scarlett khám phá rằng làm quen với bọn sĩ quan Yankee là chuyện quá dễ dàng. Họ là những người bỏ xứ tới một miền đất thù nghịch, họ cần làm quen với những phụ nữ lịch sự, nhưng trong thành phố, phụ nữ quý tộc tránh né và khinh bỉ họ. Chỉ có gái điếm và đàn bà da đen là đối xử tử tế với họ thôi. Scarlett cũng là một phụ nữ quý tộc nên nụ cười và đôi mắt của nàng làm họ vô cùng xúc động.
Phần lớn những sĩ quan Yankee không rõ thời gian trú đóng ở Atlanta kéo dài bao nhiêu lâu nên đã mang cả gia đình theo. Bởi khách sạn và nhà trọ đã hết chỗ, họ phải cất nhà riêng để ở nên rất sung sướng được dịp mua gỗ của bà Kennedy duyên dáng, người đối xử với họ ân cần hơn bất cứ người nào khác trong thành phố. Bọn Carpetbagger và bọn Scallawag cũng thế, chúng đang xây cất nhiều biệt thự, cửa hàng và khách sạn với số tiền mà chúng vừa kiếm chác. Chúng nhận thấy giao dịch với Scarlett thoải mái hơn với các cựu chiến binh Liên bang miền Nam, tuy cũng rất lịch sự nhưng chỉ là lối lịch sự lạnh lùng.
Một chiều, trên đường về nhà cùng bác Peter, Scarlett đi qua một ngôi nhà dùng làm nơi tạm trú cho ba gia đình của sĩ quan Yankee. Họ đang chờ hoàn tất các ngôi nhà riêng cất bằng gỗ của Scarlett. Ba người đàn bà đang đứng ở cửa vừa thấy Scarlett đã vẫy tay gọi. Họ ra tận xe chào hỏi với giọng nói luôn luôn làm nàng khó chịu. Một người cao và ốm, gốc gác tiểu bang Maine nói:
- Bà Kennedy, tôi đang mong được gặp bà. Tôi muốn biết qua về cái thành phố dốt nát này.
Scarlett cố nuốt trôi sự lăng mạ đó với thái độ khinh bỉ kín đáo Nàng gượng cười:
- Tôi biết nói gì đây?
- Con vú em Bridget của tôi đã về miền Bắc. Nó nói không chịu nổi thêm một ngày nào nữa. Và đám nhỏ làm tôi muốn điên luôn. Bà vui lòng chỉ giúp tôi mướn một đứa khác. Tôi không biết phải tìm ở đâu.
Scarlett cười và nói:
- Có khó gì đâu. Bà cứ tìm một đứa da đen nào chưa bị ủy ban giải phóng làm hư hỏng là sẽ có một vú em rất được việc. Bà chỉ cần đứng trước cửa và hỏi từng người đàn bà da đen đi qua là chắc chắn...
Ba người phụ nữ Yankee cùng la hoảng lên, người đàn bà
Maine nói:
- Bộ bà tưởng tôi có thể giao con cái tôi cho một con mọi da đen được sao? Tôi muốn có một con bé lreland.
Scarlett lạnh lùng:
- Tôi sợ khó mà kiếm được một vú em người Ireland tại Allanta này. Riêng tôi chưa bao giờ thấy một người đầy tớ da trắng nào cả và tôi cũng không thích mướn họ. Tôi bảo đảm với bà người da đen không phải là mọi ăn thịt người và chúng ta có thể hoàn toàn tin cậy họ.
- Chúa ơi, không đâu! Tôi không mướn tụi nó đâu. Ghê quá!
Scarlett nhớ tới đôi tay to lớn ân cần của Mammy đã từng cực nhọc chăm sóc cho Ellen, cho nàng, cho Wade. Bọn ngoại nhân này biết gì về người da đen? Nàng cười khẩy.
- Lạ quá, chính các bà là những người giải phóng bọn chúng mà lại nói vậy sao?
Người đàn bà Maine cười:
- Chúa ơi! Không phải tôi đâu. Trước đây một tháng tôi chưa bao giờ thấy một đứa mọi đen nào. Tôi cũng không bao giờ muốn thấy chúng. Chúng nó làm tôi rợn người. Không thể tin cậy chúng được...
Từ nãy giờ Scarlett biết bác Peter giận lắm, nhưng vẫn ngồi thẳng lưng, mắt đăm đăm nhìn tới trước. Nàng càng để tâm hơn khi người đàn bà Maine bỗng cười to và chỉ vào bác ta:
- Hãy nhìn tên mọi già kia, nó phồng lên như con cóc. Chắc nó là cục cưng của bà, phải không? Người miền Nam của bà không biết cánh đôi xử với bọn mọi đen. Các bà chiều chuộng chúng quá mức.
Peter nghẹn ngào, mày nhíu lại nhưng mắt vẫn nhìn thẳng về phía trước. Chưa bao giờ có một người da trắng nào dám gọi bác là "mọi đen". Vậy mà người đàn bà này còn khinh miệt và gọi bác là "cục cưng", trong khi bác Peter, kẻ đã từng là cột trụ gia đình Hamilton từ nhiều năm qua.
Tuy không nhìn nhưng Scarlett cũng biết bác Peter đã giận run vì tự ái bị tổn thương. Nàng cũng giận sôi lên. Nàng có thể nhẫn nhục nghe người đàn bà này khinh miệt Liên bang miền Nam, bôi nhọ nguyên Tổng thống Jeff Davis hoặc tố cáo người miền Nam sát hại, hành hạ bọn nô lệ. Hơn thế nữa, nàng cũng có thể lặng im nghe họ bình phẩm về đức hạnh của mình. Nhưng khi nghe họ sỉ nhục người tớ già trung tín, cơn giận của nàng bùng lên như một que
diêm quăng vào thùng thuốc súng. Scarlett nhìn khẩu súng lục trên sợi dây nịt của báu Peter một lúc lâu, hai tay ngứa ngáy. Nhưng rồi, nàng đành nghiến răng ngồi chết lặng, biết là chưa tới lúc có thể nói thẳng ý nghĩ của mình vào mặt tụi Yankbe. Một ngày kia, phải rồi, sẽ có một ngày kia! Bây giờ thì chưa được.
Nàng run giọng:
- Bác Peter là người trong gia quyến chúng tôi. Chào các bà. Mình đi, bác Peter.
Peter đột ngột quất mạnh roi vào lưng ngựa làm con vật chồm.lên khiến chiếc xe chao đi. Scarlett còn kịp nghe giọng của người đàn bà Maine ngạc nhiên hỏi:
- Gia đình bà ấy? Các chị có nghĩ là bà ấy muốn nói hắn là bà con không? Nó đen thui mà.
"Đồ khốn kiếp! Phải loại chúng ra khỏi mặt đất này. Chừng nào đă có nhiều tiền, mình sẽ nhổ vào mặt chúng".
Scarlett liếp thấy một giọt nước mắt đang lăn dài xuống mũi bác Peter. Nàng bỗng thấy thương hại và buồn lây trước sự nhục nhã của người lão bộc, nước mắt nàng cũng trào theo. Những người đàn bà đó dã dám sỉ nhục bác Peter, người từng dự trận Mehico với đại tá Hamilton, đã ôm xác chủ trong lòng, đã nuôi nấng Melly và Charles đã giám hộ cô Pitty ngốc nghếch, đã bảo vệ cô khi chạy nạn và đã "kiếm" được một con ngựa để đưa cô từ Macon về. Vậy mà họ dám nói không thể tin cậy người da đen.
- Peter!
Scarlett vừa nói vừa đặt tay lên tay bác:
- Thấy bác khóc, tôi xấu hổ lắm. Bác để ý chúng làm gì? Cái bọn Yankee khốn kiếp đó có nghĩa lý gì.
Peter nghẹn ngào.
- Chúng nói trước mặt tôi làm như tôi là một con lừa không hiểu tiếng chúng... Như tôi là một tên mọi Phi châu... ồ, tụi nó lại kêu tôi là mọi đen và cục cưng, còn bảo giống mọi đen không tin cậy được. Tôi mà không tin cậy được! Không tin cậy được sao lão Đại tá trước khi chết còn nói: "Peter chú coi sóc giùm mấy đứa con tôi và giám hộ cô Pittypat, em tôi, nó không khôn hơn con cào cào bao nhiêu. Và tôi đã làm tròn bổn phận từ đó tới nay...
Scarlett an ủi:
- Chỉ có thượng đẳng thiên sứ Gabriel mới làm được như bác. Không có bác, chúng tôi cũng không biết xoay sở ra sao.
- Cám ơn. Tôi biết và cô cũng biết, nhưng bọn Yankee không biết và cũng không cần biết. Scarlett, tại sao chúng lại xen vào việc riêng của mình? Chúng không hiểu người miền Nam chúng ta.
Scarlett không đáp, cơn giận vẫn còn âm ỉ trong nàng. Bác Peter đã bình tĩnh lại. Cả hai cùng im lặng. Không tin cậy một người da đen? Scarlett tin họ còn hơn bất cứ người da trắng nào và chắc chắn hơn người Yankee nhiều. Người da đen luôn luôn trung thành và tận tụy vô song, không thể mua chuộc được. Scarlett không khỏi nhớ tới những kẻ vẫn còn ở lại Tara lúc quân Yankee tràn tới, trong khi họ có thể bỏ trốn hoặc theo quân Yankee sống an nhàn hơn. Nàng nhớ tới Dilcey đã từng gánh chịu cực nhọc với nàng ở đồng bông vải, Pork liều mạng đi trộm gà hàng xóm, Mammy đi Atlanta để giữ nàng khỏi hư hỏng. Nàng nhớ tới đám gia nhân của láng giềng mãi trung thành với chủ, vẫn ở lại bảo vệ chủ mình trong khi đàn ông còn ở ngoài tiền tuyến, cùng chạy nạn với chủ qua những vùng nguy hiểm, giúp chủ săn sóc thương binh, chôn cất người chết, an ủi những người góa bụa, làm lụng, đi xin, ăn trộm để cho cả nhà có đủ ăn. Và ngay bây giờ, dầu ủy ban giải phóng nô lệ đã hứa hẹn đủ điều, những người đó vẫn không rời bỏ chủ mà lại còn làm đụng cực nhọc hơn xưa. Nhưng người Yankee không hiểu và sẽ không bao giờ hiểu được điều đó..
Scarlett chợt nói lớn:.
- Nhưng họ đã giải phóng cho người da đen.
Peter giận dữ trả lời:
- Không, thưa bà? Chúng không giải phóng tôi được. Tôi không muốn cái bọn đê tiện ấy giải phóng tôi. Tôi vẫn mãi thuộc quyền của cô Pitty và tới khi chết tôi sẽ có một chỗ trong nghĩa địa của dòng họ Hamilton... Cô Pitty sẽ buồn lắm nếu tôi kể lại rằng cô đã để cho đàn bà Yankee nhục mạ tôi.
Scarlett kêu lên:
- Tôi có làm như vậy đâu.
- Có chớ, cô Scarlett. Nếu cô đừng qua lại với chúng thì làm sao chúng chửi tôi được. Nếu cô đừng nói chuyện với đàn bà Yankee thì chúng đâu có dịp coi tôi như một con la hay một tên mọi Phi châu. Cô cũng không thèm che chở cho tôi nữa.
- Kìa. Bộ tôi không nói bác là người trong gia quyến chúng tôi sao?
- Đó không phải là che chở. Đó chỉ là một sự thật. Cô Scarlett, cô đừng qua lại với bọn Yankee nữa. Đâu có đàn bà nào làm như vậy. Đừng nên làm cô Pitty phải khó chịu.
Lời chỉ trích của lão Peter còn làm cho Scarlett đau đớn hơn những lời khuyên nhủ của Frank, của cô Pitty hoặc của bất cứ người nào khác. Peter có lý, nhưng Scarlett không muốn nghe một người da đen, nhất là một gia nhân lại dám nói với nàng như vậy Đối với người miền Nam không có gì xấu hổ bằng chuyện bị gia nhân chỉ trích.
Peter càu nhàu:
- Nó kêu tôi là cục cưng Chắc sau vụ này, cô Pitty sẽ không để tôi đánh xe cho cô đâu.
Scarlett lạnh lùng:.
- Cô Pitty vẫn để bác đánh xe cho tôi. Thôi, tôi không muốn nghe thêm nữa.
Peter than thở:
- Lưng tôi lúc này đau nhức, tôi sợ ngồi không nổi nữa. Tôi mà bệnh, cô Pitty sẽ không cho tôi đánh xe đâu... CÔ Scarlett, cô cần gì phải tử tế với bọn Yankee và dám da trắng hạ tiện để cho cả nhà bất bình.
Đó là câu kết luận vô cùng xác đáng khiến Scarlett nghẹn lời. Phải, kẻ thù thì tán thành nàng, còn gia đình và láng giềng thì không. Rồi bây giờ, lão Peter cũng đứng trên quan điếm người khác để chống đối nàng. Thế là hết.
“Tại sao họ lại quan tâm tới hành vi của mình? Bộ họ tưởng mình thích giao thiệp với bọn Yankee và thích lao lực như một con nô lệ lắm sao. Họ chỉ muốn gây khó khăn cho công việc của mình thôi. Nhưng mặc họ, muốn nghĩ gì cứ nghĩ, mình cóc cần. Rồi một ngày kia... một ngày kia...". ồ một ngày kia, khi cuộc sống đã được bảo đảm trở lại, nàng có thể khoanh tay ngồi nhìn mọi người với cung cách mệnh phụ phu nhân. Nàng sẽ lấy lại đức độ của một phụ nữ quý tộc và sẽ không còn ai chống đối nàng. Khi đã có tiền, nàng sẽ được tôn sùng biết mấy! Lúc đó nàng sẽ cho phép mình trang nhã và ân cần như Ellen, lúc đó nàng sẽ nghĩ tới xã hội, tới lễ nghi. Nàng sẽ không còn sống trong lo sợ, cuộc sống sẽ êm đềm và thoải mái như xưa. Nàng sẽ có đủ thời giờ để vui đùa cùng con cái và nghe chúng học bài. Sẽ có những buổi chiều ấm áp với bạn bè đến thăm, cho dọn trà, bánh ngọt lên cho khách, sẽ tiếp chuyện họ hàng giờ.  Và nàng sẽ tử tế với những kẻ bất hạnh, giúp thức ăn cho người nghèo, đem cháo và thuốc men cho bệnh nhân và sẽ có thể làm ra vẻ ta đây, khi cần thiết.
Nàng sẽ là một phụ nữ quý tộc đúng Theo  cung cách của miền Nam như mẹ nàng. lúc đó người nào cũng yêu mến nàng như yêu mến Ellen và sẽ ca tụng lòng vị tha của nàng rồi gọi nàng là “phu nhân đại lượng".
Một ngày kia! Nhưng bây giờ thì không, mặc dầu ai muốn gièm pha thế nào cũng được. Bây giờ không phải lúc để làm ra vẻ một mệnh phụ phu nhân.
Lão Peter đã nói đúng. Sau khi nghe chuyện, cô Pitty bàng hoàng, ngã bệnh và đêm đó chứng đau lưng của Peter trở nặng khiến lão không thể đánh xe được nữa. Scarlett đành phải tự đánh xe, làm tay nàng bắt đầu chai trở lại.
Mùa xuân đi qua, mưa lạnh tháng Tư nhường chỗ cho cây cỏ tươi tốt tháng Năm. Mỗi tuần Scarlett lại có thêm công việc và lo âu mới, bạn bè cũng ngày càng lạnh lùng hơn, còn gia đình thì lại săn đón chiều chuộng nàng hơn. Nhưng họ lại càng không hiểu nàng. Trong những ngày tràn ngập băn khoăn và khó nhọc đó, Scarlett chỉ thấy có một người đáng tin cậy và hiểu biết nàng hơn ai hết, đó là Rhett Butler. Hắn biểu đồng tình với nàng, điều mà nàng không hề trông đợi.
Rhett thường bí mật rời Atlanta đi New Orleans để làm gì đó,.không giải thích, nhưng Scarlett chắc chắn, với một thoáng ghen tức, rằng hắn đi thăm một người đàn bà nào đó, hoặc nhiều cũng nên. Nhưng từ khi bác Peter không chịu đánh xe Cho nàng nữa,.thì Rhett thường ở lại Atlanta lâu hơn.
Cả ngày hắn ngồi trong sòng bạc trên lầu tửu quán "Gái thời đại", hay trong quán rượu của Belle Watling, thân mật cụng ly với bọn Yankee và Carpetbagger. Rhett không tới nhà nữa vì ngại Frank và cô Pitty bất mãn. Nhưng ngày nào, Scạrlett cũng tình cờ gặp hắn ngoài đường. Lần nào nàng cũng gặp Rhett khi đang đánh xe trên đường Cây Đào hoặc đường Decatur để tới các trại cưa. Hắn dừng lại chuyện trò vài câu hoặc có lúc buộc ngựa vào sau xe để cùng đi với nàng, Scarlett vì mệt mỏi nên hễ lúc nào được Rhett cầm cương giùm là nàng cảm ơn hắn vô cùng. Rhett thường rời khỏi xe trước khi vào phố, nhưng cả Atlanta đều biết những cuộc gặp gỡ dó. Và thế là những kẻ lắm chuyện lại có thêm bằng chứng mới về sự xem thường dư luận của Scarlett.
Nhiều lúc Scarlett tự hỏi đó có phải là do ngẫu nhiên không. Và sao Rhett lại chọn lúc nàng xấu xí nhất để tìm tới? Chắc chắn phải có một âm mưu nào đó. Scarlett bắt đầu nghi ngờ. Nhiều tháng qua, Rhett không hề chế nhạo nàng về tấn kịch bi thảm trong nhà giam Yankee nữa. Hắn không bao giờ nhắc tới Ashley, tới mối tình của nàng hoặc đưa ra những nhận xét vô giáo dục về nàng. Scarlett nhận thấy không nên đánh thức một con thú dữ vì thế nàng không buộc hắn giải thích lý do những cuộc gặp gỡ thường xuyên đó. Cuối cùng nàng tạm kết luận rằng, ngoài việc bài bạc ra Rhet cũng cần có một chuyện gì đó để làm, vả lại, hắn cũng cần có vài người bạn thuộc hạng thượng lưu ở Atlanta nên mới tìm nàng
Dầu biết lý do đó đúng hay không, Scarlett cũng rất thích thú khi gặp hắn. Rhett chịu khó nghe nàng than thở về chuyện mất khánh hàng về các người mua chịu, về sự gian lận của Johnson và sự bất lực của Hugh, Rhett khen ngợi sự thành công của nàng, trong khi Frank chỉ cười ấm ớ, còn cô Pitty thì ngạc nhiên kêu "ồ!"
Dầu Rhett cố chối, Scarlett cũng biết hắn đang âm thầm giúp nhiều cho việc buôn bán của nàng vì hắn quen biết nhiều người Yankee và nhóm Carpetbagger giàu có. Dù biết rõ con người Rhett và không bao giờ tin cậy hắn, nhưng mỗi lần thấy hắn cưỡi con ngựa đen xuất hiện ở một khúc quanh là nàng lại thấy vui vui.
Khi Rhett leo lên xe cầm cương thay nàng, Scarlett thấy trẻ trung và vui tươi lại Nàng kể cho hắn nghe mọi chuyện không giấu giếm. Nàng có thể kể với hắn những chuyện không nói được với Frank hoặc ngay cả cho Ashley nghe. Dĩ nhiên, đối với Ashley nàng có rất nhiều điều không thể nói thẳng ra. Có một người bạn như Rhett thật an ủi. Không hiểu vì đâu mà hắn đâm ra tử tế lạ. Vì chẳng còn bao nhiêu bạn bè nên Scarlett coi đó là một niềm an ủi lớn.
Một ngày không lâu sau tối hậu thơ của bác Peter Scarlett hỏi thẳng Rhett:
- Rhett, tại sao họ đối xử với tôi hèn hạ vậy? Họ chỉ biết nói xấu tôi hay bọn Carpetbagger thôi sao! Tôi chỉ lo việc riêng của tôi, có điều gì sai quấy đâu và..
- Cô chưa làm điều gì xấu là chưa có dịp. Có lẽ họ đã lờ mờ nhận ra như thế.
- ồ nên đứng đắn một chút! Họ làm tôi phát khùng. Tất cả những hành động của tôi chỉ nhắm vào việc kiếm chút ít tiền và...
- Những gì cô làm đều khác hẳn với mấy người kia, thêm vào đó, cô lại thành công đôi chút. Như tôi từng nói, đó là một cái tội không thể tha thứ được trong bất cứ xã hội nào. Cứ khác người là bị nguyền rủa! Scarlett, sự kiện cô thành công với cái trại cưa là một sỉ nhục lớn đối với bọn đàn ông bất tài. Nên nhớ, vị trí của một phụ nữ có giáo dục là ngôi nhà của họ và không được quyền biết gì về cái xã hội xô bồ, tàn nhẫn bên ngoài.
- Nhưng nếu cứ ru rú tại nhà, chắc rồi tôi sẽ không còn một chỗ nào để ở nữa.
- Biết vậy nhưng Theo  họ cô phải ở trong nhà để chịu chết đói một cách lịch sự và kiêu hãnh.
- ồ, mặc xác họ! Bà Merriwether thì sao? Bà ta bán bánh ba tê cho bọn Yankee, cái đó còn tồi tệ hơn là chủ trại cưa. Còn bà Elssing may mướn và cho người ta ăn ở trọ, Fanny thì vẽ lên mấy cái chén đá xấu xí chẳng người nào thích, họ chỉ mua để giúp nó và...
- Nhưng cưng quên điều này. Những người đó không hề đạt được kết quả, do đó họ không đụng chạm đến lòng tự kiêu của đàn ông miền Nam. Hơn nữa, họ cũng ưa thích công việc của mình. Họ chứng tỏ cho mọi người biết họ làm như vậy cho đến khi có một người đàn ông nào đó tới đỡ giúp gánh nặng cho. Vì
thế tất cả đều thương xót họ. Trường hợp của cô thì ngược lại, cô chứng tỏ rõ ràng là cô thích hoạt động. Và còn không muốn cho người đàn ông nào chen vào công việc của cô. Vậy là không người nào thương cảm cô được. Atlanta sẽ không bao giờ tha thứ cô. Thương xót người khác cũng là điều lý thú chứ.
- Nên đứng đắn một chút.
- Cô có nghe câu châm ngôn này của Đông phương chưa? "Chó sủa mặc chó, đoàn lữ hành cứ đi". Cứ để họ sủa, Scarlett. Tôi tin là không gì có thể cản trở nổi bước tiến của cô.
- Nhưng tại sao họ cứ để ý tới chuyện tôi kiếm chút ít tiền cho tôi?
- Không ai có thể có được mọi thứ đâu, Scarlett. Hoặc cô cứ kiếm tiền bằng cách thức hiện tại để bị kẻ khác lạnh lùng ngoảnh mặt, hoặc là phải chịu nghèo khó nhưng có rất nhiều bè bạn. Phải tự chọn lấy một con đường.
Scarlett nói mau:
- Tôi không muốn nghèo đâu. Nhưng... có phải là tôi đã chọn đúng đường rồi không?
- Đúng, nếu cái mà cô cần nhất là tiền bạc.
- Phải, tôi cần tiền hơn bất cứ gì khác trên thế giới này.
- Vậy thì cô chỉ có con đường đó thôi. Nó sẽ đem tới hầu hết những gì cô muốn nhưng kèm Theo  một hình phạt: sự cô đớn.
Scarlett im lặng một lúc lâu. Rhett nói đúng. Những lúc bình tâm để suy nghĩ, nàng nhận thấy mình cô đơn thật... thiếu cả bạn gái. Trong thời chiến, mỗi lần thấy buồn là nàng lại về thăm Ellen. Sau ngày Ellen mất, nàng còn Melanie, và dù cả hai không có một điểm tương đồng nào ngoài việc cùng chịu làm lụng vất vả ở Tara.
- Bây giờ, nàng không còn ai nữa cô Pitty thì không có một quan niệm sống nào ngoài cái thói hay thóc mách.
Scarlett ngập ngừng:
- Tôi nghĩ... tôi nghĩ là tôi vẫn luôn luôn cô độc trong thế giới đàn bà. Không phải vì sinh hoạt của tôi khiến phụ nữ Atlanta có ác cảm. Tôi có làm gì nữa, họ cũng không ưa. Không một người đàn bà nào thương mến tôi trừ má tôi. Ngay cả mấy đứa em tôi cũng vậy. Tôi không rõ tại sao nhưng thời kỳ trước chiến tranh và ngay cả lúc tôi chưa lấy Charles, hình như bao giờ họ cũng chống đối tôi...
- Cô quên mất bà Wilkes bà ấy vẫn luôn luôn chống đỡ cho cô. Tôi tin chắc là bà ấy tán đồng tất cả mọi hành động của cô, trừ chuyện giết người.
Scarlett nghĩ thầm: "Melanie cũng đã tán thành luôn cả chuyện mình giết người". Rồi nàng cười mai mĩa
- Melly à? Được Melly tán thành cũng chẳng ích lợi gì, vì trí óc của chị ta không hơn gì một con gà mái. Phải chi Melly khôn ngoan hơn một chút...
- Nếu khôn một chút chắc bà ấy đã thấy có một vài chuyện không đáng tán đồng chút nào. Cố nhiên là cô biết rõ chuyện này hơn tôi.
- Dịch vật cái trí nhớ và điệu bộ thô bỉ của ông!
- Thôi bỏ qua chuyện đó, mình trở lại vấn đề hồi nãy. Nên nhớ kỹ điều này. Nếu cứ khác người là cô sẽ bị bỏ rơi, không chỉ bị bỏ rơi bởi những người cùng tuổi mà còn cả những người cùng thế hệ với cha mẹ và con cái của cô nữa. Họ sẽ không bao giờ hiểu và bất cứ hành động nào của cô cũng đều làm họ có thể bất bình. Nhưng có lẽ ông bà cô sẽ hãnh diện vì cô đó. Họ có thể nói: "Quả đúng là con nhà tông". Và cháu chắt cô sẽ thở dài thèm muốn: Bà mình mới cừ khôi làm sao!" Rồi chúng sẽ cố bắt chước theo  cô.
Scarlett cười khoan khoái:
- Đôi khi ông nói cũng khá đúng! Cứ nghĩ tới bà ngoại Robillard của tôi thì biết. Mammy thường đem bà cụ ra dọa tôi. Bà lạnh như băng và luôn để ý tới phẩm cách của mình cũng như các kẻ khác, vậy mà bà cũng đã có tới ba đời chồng và đã gây ra nhiều vụ đấu súng trong đám đàn ông si tình. Bà xài son môi và mặt áo hở cổ thật thấp và không... ờ... mặc đồ lót gì cả.
- Và cô rất thán phục bà ngoại cô, dầu vẫn cố làm cho giống má cô. ông nội tôi ngày xưa cũng đã từng là một tướng cướp.
- Thiệt hả? ông có tra tấn người ta không?
- Chắc chắn là ông cụ vẫn có thể tra tấn người nếu cách đó đem lại cho ông nhiều tiền. Dầu sao ông cũng đã để lại cho cha tôi một gia tài đáng kể. Nhưng mỗi lần nhắc tới ông cụ là gia đình phải cẩn thận gọi ông là "Thuyền trưởng. ông chết trong một cuộc ẩu đả tại quán rượu trước khi tôi ra đời. Cái chết dó,
khỏi phải nói, làm con cái thở phào nhẹ nhõm vì ông say sưa cả ngày mà mỗi lần say là ông lại quên mình đã là một "Thuyền trưởng" về già. ông nhắc lại nhiều chuyện làm con cái rợn người. Tuy vậy, tôi lại thán phục ông cụ và cố làm như ông nhiều hơn là bắt chước ba tôi bởi vì ba tôi là một người thanh lịch cung cách khả kính và tinh thần hoàn toàn đạo đức... Chắc chắn là con cái cô sẽ không tán đồng cô đâu, cô Scarlett, chúng sẽ bất mãn cô còn hơn các bà Merriwether và Elsing nữa. Chỉ tội nghiệp chúng là cô cũng như các bà mẹ khác, đều muốn cho con cái mình khỏi gặp phải những khó khăn như mình. Đó là một sai lầm. Có gặp khó khăn mới nên người, hoặc là hỏng bét luôn. Vì thế nếu muốn được tán đồng và ca tụng, cô phải chờ đến lớp cháu.
- Tôi tự hỏi chẳng biết lớp cháu của chúng mình rồi sẽ ra sao.
- Cô nói "chúng mình" phải là muốn ám chỉ tôi và cô sẽ có con chung? Không dược đâu, bà Kennedy.
Biết mình nói hớ, Scarlett đỏ mặt lên. Lời nói đùa của Rhett khiến nàng sực nhớ lại thân hình bề sề của mình. Mỗi khi có mặt hắn là nàng cẩn thận kéo cao chiếc áo choàng, ngay cả những ngày nóng bức. Bực tức tình trạng thai nghén của mình và xấu hổ vì nghĩ là Rhett đã biết hết, Scarlett run giọng:
- Xuống xe ngay, đồ đầu óc bẩn thỉu.
Rhett bình tĩnh:.
- Tôi không đi đâu cả. Trời sẽ tối trước khi cô về tới nhà. Bữa nay mới có một đám dân da đen vừa tới dựng lều trại gần con suối kế đấy. Bọn này nguy hiểm lắm. Bởi vậy chẳng có lý do gì để cô thúc đẩy đảng Ku Klux phải ra tay hành động đêm nay.
- Xuống mau!
Scarlett vừa hét vừa giựt lấy dây cương lại, nhưng bỗng nhiên nàng thấy lợm giọng muốn mửa. Rhett vội vàng cho ngựa dừng lại đưa cho Scarlett hai cái khăn tay sạch và đỡ đầu nàng nghiêng ra ngoài xe. Nắng chiếu xiên qua kẽ lá xanh non bỗng như quay cuồng, đảo lộn trước mắt nàng. Sau khi mửa, Scarlett ôm mặt khóc nức nở. Không những nàng đã ói mửa trước mặt một người đàn ông - đó là điều xấu hổ nhất của đàn bà - nàng lại còn tự chứng tỏ là mình hiện
có thai. Đã vậy, chuyện lại xảy ra trước mặt Rhett - một kẻ không bao giờ biết kính trọng đàn bà! Scarlett tiếp tục khóc nức nở, chờ đợi hắn chế nhạo mình. Nhưng Rhett chỉ bình tĩnh nói:
- Đừng có điên, nếu cô khóc vì mắc cỡ thì điên quá. Chắc cô cũng hiểu là tôi đâu có mù, tôi đã biết cô có thai từ lâu.
Scarlett kêu lên thảm hại và bấu chặt mấy ngón tay vào khuôn mặt đỏ tía của mình. Hai tiếng "có thai” làm nàng ghê tởm. Frank mỗi khi đề cập tới chỉ nói: "Tình trạng của em", còn Gerald thì tế nhị bảo: "Lối sống của gia đình" và các bà quý phái thì cho là "đang trắc trở".
Tưởng tôi không biết gì hết thì cô đúng là trẻ con. Cứ bó mình trong cái áo choàng nóng bức như vậy, ai mà không biết. Sao cô không chịu nghĩ là tôi...
Rhett đột ngột ngưng nói và hai người cũng im lặng. Hắn cầm cương lên và giục ngựa. RồI thì hắn tiếp tục câu chuyện bằng một giọng êm êm nhựa nhựa đặc biệt của hắn. Sắc mặt Scarlett từ từ trở lại bình thường.
~ Tôi không ngờ cô lại dễ xúc động đến vậy, Scarlett. Cứ tin rằng cô biết phải quấy nên bây giờ tôi thất vọng quá. Cô vẫn còn  có những xúc cảm tầm thường vậy sao? Có thể tôi không được  đứng đắn lắm khi nói về chuyện đó. Nhưng tôi cũng tự biết tôi  không phải là người đứng đắn vì tôi không bao giờ bối rối trước một người đàn bà có thai như kẻ khác. Họ cũng là người bình  thường thì tại sao tôi lại phải làm bộ nhìn trời ngó đất khi đứng trước họ... cho nên hễ nhìn trộm họ là tôi tự thấy mình không được đứng đắn. Có gì đâu? Đó là một tình trạng hết sức bình thường. người châu âu tiến bộ hơn mình nhiều. Họ ca ngợi những bà mẹ tương lai. Tôi không muốn khuyên người ta đi xa như vậy, dầu đó là thái độ hợp lý hơn cái lối cố tình như không biết của  chúng ta. Đó là một tình trạng bình thường và đáng lý người đàn bà phải hãnh diện thay vì cứ lấp ló sau cửa như phạm tội.
 Scarlett tức nghẹn, kêu lên:
- Kiêu hãnh? Kiêu hãnh... hứ!
- Cô có kiêu hãnh vì sắp có con không?
 - Chúa ơi, không. Tôi... tôi ghét con lắm.
- Cô muốn nói con của Frank?
- Không... con của ai cũng vậy.
- Scarlett lại giận mình vì đã lỡ lời lần nữa, nhưng Rhett vẫn nhẹ nhàng nói tiếp như không chú ý:
- Vậy là chúng ta khác nhau. Tôi thích con lắm.
- ông thích con cái?
 Quá ngạc nhiên nên Scarlett quên cả ngượng:
- Đừng láo?
- Tôi thích trẻ con cho tới lúc chúng bắt đầu lớn, bắt đầu tập suy nghĩ Theo  người lớn, nói láo Theo người lớn, tập lừa đảo, bẩn thỉu. Chuyện không có gì mới lạ đôi với cô. Cô thấy tôi rất thích Wade Hampton, dầu nó không được như ý tôi.
Scarlett nghĩ thầm: "Hắn nói thật, dường như hắn rất khoái đùa giỡn với thằng Wade và thường mua quà cho nó".
- Bây giờ, chuyện đã hiển nhiên rồi và cô cũng đã gần ngày, tôi có hai chuyện muốn nói với cô từ nhiều tuần qua. Việc đầu tiên là cô không nên đánh xe ra ngoài một mình, rất nguy hiểm. Cô thừa biết điều đó. Nếu riêng phần cô, cô không quan tâm tới chuyện có thể bị hãm hiếp, thì cô cũng đừng nên gây tai họa cho người khác bởi vì cái tánh bướng bỉnh của cô sẽ làm cho các người đàn ông hào hiệp phải trả thù cho cô bằng cách giết vài tên da đen. Chừng đó, bọn Yankee sẽ vồ lấy vài người trong bọn họ đem treo cổ. Có bao giờ cô nghĩ rằng đó là một trong những lý do khiến cho các bà ở đây căm thù cô không? Hơn nữa, nếu đảng Ku Klux trừng phạt quá nhiều tụi da đen thì bọn Yankee sẽ siết chặt Atlanta lại như lối của Sherman. Tôi biết rõ những gì tôi đang nói, vì tôi chơi thân với họ. Thành thật mà nói họ coi tôi như người trong bọn và tôi đã được nghe nhiều thứ. Họ nhất quyết phải tận diệt đảng Ku Klux dầu phải đốt tất cả thành phố và treo cổ tất cả đàn ông. Chừng đó cô mới biết đau khổ như thế nào,
Scarlett. Cô có thể mất hết tiền bạc. Làm sao biết được ngọn lửa cháy đồng sẽ dừng lại ở đâu. Tịch biên tài sản, tăng thuế, phạt vạ phụ nữ khả nghi... Họ đã bàn tới tất cả biện pháp đó.
- Đảng Ku Klux... ông có biết người nào của đảng Ku Klux không? Tonny Wellburn hay Hugh hay...
Rhett bực dọc rùn vai:
- Làm sao biết được? Tôi là một đứa phản bội, một tên Scalawag thì làm sao tôi biết được. Nhưng tôi lại biết người nào bị quân Yankee tình nghi, chỉ cần một người nào phản bội là cả đám bị treo cổ ngay. Tôi biết bạn bè cô có bị treo cổ cô cũng không màng mà chỉ tiếc cái trại cưa thôi. Nhìn mặt cô là tôi biết cô không tin. Dù sao tôi cũng có bổn phận phải nói ra, hãy sẵn sàng khẩu súng của cô và hễ khi nào có mặt ở đây là tôi sẽ đánh xe giúp cho.
- Rhett, có thật là... có phải ông thật tình muốn bảo vệ tôi...
- Phải chính vì đòng hào hiệp đã khiến tôi có ý định che chở cô.
Đôi mắt đen của Rhett lại trở nên tinh quái.
- Cô muốn biết tại sao? Tại vì tôi thật lòng yêu bà, thưa bà Kennedy. Phải tôi âm thầm thèm khát cô, nhưng cũng là một người đáng kính như ông Ashley Wilkes nên tôi phải che giấu... Hỡi ôi, cô đã là vợ của ông Frank và danh dự đã ngăn cản tôi. Nhưng bởi vì danh dự của ông Wilkes nhiều lúc cũng lung lay, nên giờ đây danh dự của tôi cũng lung lay, tôi đành phải tiết lộ mối tình thầm lặng và...
- Chúa ơi! Có câm miệng ngay không?
Scarlett ngắt lời, chán nản cái lối Rhett coi nàng như một con điên và hơn nữa, nàng không muốn gợi lại câu chuyện liên quan tới danh dự của Ashley.
- ông còn muốn nói điều gì nữa không?
- ủa, tại sao lại phải lẩn tránh trong lúc tôi đang thổ lộ tâm tình? Được, tôi còn muốn nói chuyện này.
Mặt Rhett sầm lại, ánh mắt không còn tinh quái nữa:
- Tôi muốn cô đề phòng con ngựa này. Nó bướng lắm và hàm nó cứng như sắt nguội. Bộ không thấy mệt nhọc khi điều khiển nó sao? Tới lúc nó trở chứng, cô sẽ không đủ sức kiềm chế đâu. Và nếu để nó hất cô lọt xuống mương, đứa bé trong bụng và cả cô sẽ khó thoát chết. Phải tra cho nó một cái hàm thiếc cứng nhất hay là để tôi đổi cho một con ngựa dễ điều khiển hơn.
Nhìn nét mặt thành khẩn của hắn, Scarlett bỗng nguôi giận. Rhett tỏ ra tử tế, trước đây vài phút, hắn đã làm cơn nôn mửa của nàng dịu xuống, bây giờ hắn lại lo lắng cho nàng về con ngựa. Nàng thầm cám ơn hắn và tự hỏi tại sao hắn không chịu như vậy mãi.
Nàng ngoan ngoãn đồng ý:
- Con ngựa này khó trị lắm. Nhiều khi nó làm tôi nhức tay cả đêm. Rhett, ông làm sao được thì làm.
- Nói với cái giọng như vậy có phải dịu dàng và đáng yêu không. Bà Kennedy, bà không nên bướng bỉnh hoài. Thì ra, hễ biết ngon ngọt với cô thì muốn gì cũng được.
Scarlett lại nhíu mày, cơn giận bốc lên:
- ông xuống ngay bây giờ hay là để tôi quất cho vài roi. Không hiểu tại sao tôi lại để cho ông cùng đi... không hiểu sao tôi cứ tử tế với ông. ông chỉ là một tên vô giáo dục, không đạo đức...
- Không đáng là... Mau bước xuống.
Nhưng khi Rhett leo xuống mở con ngựa buộc sau xe và đứng giữa đường mỉm cười trêu chọc, Scarlett không khỏi mỉm cười đáp lại.
Phải, hắn là người thô lỗ, quỉ quyệt, nhưng dầu sao hắn cũng có yếu tố kích thích như... ừ, như uống trộm một ly rượu mạnh!
Nhiều tháng sau này, Scarlett đã có thói quen uống rượu. Mỗi khi về tới nhà vào chiều tối, bị mưa ướt loi ngoi, đau nhức cả người vì ngồi cầm cương lâu, nàng chỉ thấy an ủi khi nhớ tới chai rượu giấu trong ngăn kéo bàn viết. Tủ này được khóa kín để ngăn cản đôi mắt tò mò của Mammy. Bác sĩ Meade quên dặn là
đàn bà có thai không nên uống rượu, vì không bao giờ ông nghĩ tới chuyện một phụ nữ thượng lưu lại có thể uống một thứ rượu mạnh hơn rượu dâu. Dĩ nhiên là không kể một ly sâm banh ngày cưới hay một ly cốc tai để dễ ngủ khi trời lạnh. Dầu chẳng ưa gì Scarlett, bác sĩ Meade không hề nghĩ rằng nàng uống lén.
Với Scarlett, uống một ly rượu mạnh trước bữa tối thật là dễ chịu. Sau đó, nàng phải nhai cà phê hoặc súc miệng bằng dầu thơm để khỏa lấp mùi rượu. Tại sao người ta lại chống đối đàn bà uống rượu trong khi đàn ông uống bao nhiêu cũng được? Nhiều đêm Frank đã ngủ say trong khi Scarlett nằm bên cạnh không tài nào chợp mắt được. Nàng lại nghĩ ngợi vẩn vơ, lo sợ nghèo, lo sợ bọn Yankee, nhớ Tara và nhớ Ashley. Nếu không có chai rượu đó nàng đã phát khùng từ lâu. Và mỗi lần cái cảm giác ấm áp quen thuộc đó trở lại trong huyết quản, những mối lo của nàng dần dần tan đi. Sau ba ngụm rượu nàng có thể tự nhủ:
"Mình sẽ nghĩ tới những chuyện đó ngày mai khi đã đủ sức chịu đựng."
Nhưng nhiều đêm, men rượu vẫn không sao làm dịu được những niềm đau thầm kín còn mạnh hơn cả sự sợ hãi bị chiếm đoạt trải cưa, nỗi buồn nhớ Tara. Atlanta với sự ồn ào, nhà cửa mới cất, những bộ mặt lạ, những con đường hẹp chật ních xe, ngựa và những đám đông hối hả trên hè phố nhiều lần làm nàng suýt chết ngộp. Nàng yêu Ashley nhưng... vẫn không quên được sự thanh tĩnh của Tara, những cánh đồng đất đỏ, những hàng thông đen sậm! Ồ, phải chi được về Tara, dầu có làm việc cực nhọc cũng không sao! Phải chi được gần gũi Ashley, chỉ cần thấy chàng, nghe chàng nói là  đã đủ! Mỗi lá thơ của Melanie báo tin mọi người vẫn mạnh, mỗi một đoạn tường trình của Will về việc cày bừa, trồng trọt, bông vải lớn lên là mỗi lần Scarlett muốn về nhà.
"Mình sẽ về nhà vào tháng Sáu. ở đây cũng không làm gì được trong mấy tháng sau cùng. Mình sẽ ở lại Tara vài tháng".
Tháng Sáu, Scarlett về nhà thật nhưng không phải như nàng mong mỏi, vì ngay đầu tháng đó, nàng nhận được một lá thơ báo tin Gerald đã qua đời.

Chương 39 

Chuyến xe lửa về quá muộn nên khi Scarlett bước xuống Jonesboro thì ánh trời chiều tháng Sáu đang nhuộm một màu xanh thẫm trên cánh đồng quê. ánh sáng vàng vọt của những ngọn đèn thưa thớt từ ngôi làng tĩnh mịch. Từ ngày bị thiêu rụi trong trận chiến, nhà ga vẫn chưa được xây cất lại và hay vào đó chỉ là một cái nóc nhà bằng gỗ không đủ che mưa gió. Scarlett bước vào ngồi phệt lên trên một trong những chiếc thùng rỗng lật úp xuống dùng thay cho ghế. Nàng cứ mãi nhìn ra con đường. Đáng lý Will đã có mặt tại đây để đón nàng. Đáng lẽ y phải biết là nàng sẽ về ngay bằng chuyến xe lửa đầu tiên sau khi nhận được tin dữ.
Ra đi quá vội vàng nên trong túi xách của nàng chỉ có một cái áo ngủ và một bàn chải răng, ngay cả quần áo lót cũng không kịp mang theo. Trong chiếc áo dài đen mượn của bà Meade vì không đủ thời giờ may tang phục, Scarlett thấy bực bội vô cùng. Bà Meade bây giờ quá ốm còn nàng thì đang ở trong thời kỳ thai
nghén nên chiếc áo thành trở ngại gấp đôi. Mặc dầu đang đau buồn vì cái chết của cha, nàng vẫn không quên nghĩ tới bề ngoài của mình. Nhìn lại người mình, nàng thấy nó ghê tởm làm sao ấy Những đường cong mỹ miều không còn nữa, trong khi mặt mày và cổ chân đã sưng vù lên. Mấy lúc sau này Scarlett không
chú ý tới sắc dáng của mình nhiều, nhưng bây giờ sắp gặp lại Ashley, nàng lo ngại quá. Tuy buồn khổ thật sự, Scarlett vẫn cảm thấy lo sợ về chuyện sắp phải tái ngộ Ashlby trong khi mang bào thai của một người đàn ông khác. Ashley yêu nàng, nàng yêu Ashley và đứa con bất đắc dĩ đó đối với nàng là một bằng không phản bội tình yêu. Tuy nhiên, dầu có lo ngại đến đâu, nàng cũng không làm sao tránh được.
Ngồi một chỗ, Scarlett sốt ruột sờ nắn bàn chân. Đáng lý Will phải tới đón nàng. Cố nhiên là nàng có thể tới hiệu Bullard để nhờ y hoặc một người nào đó đưa nàng về Tara, nếu nàng biết rõ là Will không tới. Nhưng  nàng không muốn vậy. Đây là đêm thứ bảy và có lẽ khoảng phân nửa đàn ông trong hạt đang tề tựu tại cửa hiệu Bullard. Nàng không muốn chường mặt giữa tình trạng thai nghén khó coi này, lại thêm chiến áo tang chật chội càng làm lộ cái thân người méo mó của nàng ra. Vả lại, nàng cũng không muốn nghbenhững lời chia buồn của họ về cái chết của cha mình..
 
Nàng sợ mình sẽ khóc nếu có ai đó nhắc tới tên cha. Giữa lúc này, Scarlett chưa muốn khóc. Nàng tự hiểu là một khi đã đổ giọt nước mắt đầu tiên là nàng sẽ không còn tự kiềm chế nổi và sẽ khóc vùi như đã khóc ướt cả bờm ngựa trong cái đêm kinh hoàng Atlanta thất thủ mà Rhett đã bỏ rơi nàng giữa con đường ngoại Ô tối mịt.
Ngồi trên chiếc thùng cây, nàng cứ xoay trở không yên và sốt ruột về chuyện Will vẫn chưa tới. Y đang ở đâu? Chợt nghe có tiếng động ở phía sau, Scarlett gắng gượng quay người lại, thấy
Alex Fontaine đang vác một bao lúa kiều mạch đi tới một cỗ xe.
- Chúa ơi! Scarlett đó phải không?
Anh ta kêu lên, buông rơi bao lúa xuống và chạy vù lại nắm lấy tay nàng, trên khuôn mặt sạm nắng hằn nét xót xa hiện rõ sự hân hoan:
- Gặp lại cô, tôi mừng quá. Tôi vừa gặp Will ở lò rèn, đang cho đóng móng chân ngựa lại. Xe lửa về trễ quá nên anh ấy cho là còn đủ thì giờ. Có cần tôi chạy kêu lại không?
- Vâng, Alex, anh vui lòng giúp cho.
Mặc dầu đang đau buồn, Scarlett vẫn mỉm cười. Còn gì đáng mừng hơn là được gặp lại người quen trong hạt.
- Scarlett, Ơ...
Alex lắp bắp trong khi vẫn còn nắm tay Scarlett:
- Tôi... tôi rất buồn về chuyện bác...
- Cám ơn anh.
Alex buông tay nàng ra:
- Scarlett, tất cả bọn tôi rất hãnh diện vì bác. Bác... chúng tôi nghĩ bác đã chết như một chiến sĩ và xứng đáng với lý tưởng của một chiến sĩ.
- "ủa, vậy là nghĩa lý gì? Một chiến sĩ? Kẻ nào đã bắn ba mình? Hay là người đã đánh nhau với bọn Scallawag như Tony?" Scarlett không muốn nghe thêm nữa. Nàng sẽ phát khóc nếu nói tới Gerald, nhưng  bây giờ thì không thể khóc được, chỉ có thể khóc trong khi đã ngồi yên trong xe với Will, lúc đã ra khỏi cái thành phố đầy vẻ xa lạ này. Với Will nàng không phải giữ gìn vì đã kể y như một người anh.
- Alex, tôi không muốn nói tới chuyện đó lúc này.
- Scarlett, tôi không phiền trách cô chút nào đâu. Nếu là em tôi, tôi sẽ …Scarlett, tôi chưa bao giờ cay cú với bất cứ một phụ  nữ nào, nhưng  riêng tôi, tôi nghĩ là Suellen đáng đánh đòn lắm.
- "Anh ta lại nói khùng điên gì nữa đây? Suellen đã làm gì trong vụ này?"
- Tôi rất tiếc phải nói là ai ai cũng nhận xét như tôi. Chỉ có Will binh vực Suellen thôi... và dĩ nhiên, cô Melanie cô ta như nữ thánh, chỉ nhìn thấy khía cạnh tốt của người ta và...
- Tôi đã nói là không muốn bàn tới chuyện đó ngay trong lúc này.
Scarlett lạnh lùng ngắt lời nhưng  hình như Alex không có vẻ.gì khó chịu. Anh ta tỏ ra rất thông cảm sự gay gắt của nàng. Scarlett không muốn nghe thêm những chuyện xấu về gia đình mình do một người ngoài nói, lại càng không muốn cho Alex thấy mình quá mù mờ với những chuyện đã xảy ra ngay trong gia đình của chính mình. Tại sao Will không thông báo đầy đủ hơn?
Tôi chưa được dịp cám ơn cô và Frank về việc Tony. Có phải cô đã giúp cho nó trốn đi không Cô tốt quá! Tôi được tin là nó vẫn bình yên ở Texas. Tôi ngại viết thơ hỏi thăm cô, nhưng... nhưng  cô hay Frank có cho nó mượn tiền không? Tôi muốn hoàn lại....
- ồ, Alex, bỏ đi. Đừng nói tới chuyện đó.
Scarlett kêu lên. Lần đầu tiên tiền bạc trở thành vô nghĩa đối với nàng. Alex lặng im một lúe rồi nói:
- Tôi đi kêu Will đây. Ngày mai, tất cả chúng tôi sẽ tới dự đám tang Alex vừa nhất bao lúa mạch lên đi khỏi thì một chiếc xe lọc cọc quẹo ra từ một ngã rẽ. Trên xe, Will nói vọng tới:
- Scarlett, chờ có lâu không?.
Will lọng cọng xuống xe và khập khiễng đi tới hôn lên má Scarlett. Từ trước tới nay chưa bao giờ Will hôn nàng và cũng chưa bao giờ gọi tên mà không có chữ cô đằng trước. Tuy có đôi chút ngạc nhiên, Scarlett cũng thấy ấm lòng và khoan khoái. Will cẩn thận đỡ Scarlett lên xe. Nhìn kỹ, nàng nhận ra chiếc xe xiêu vẹo mình đã mang từ Atlanta về. Làm thế nào mà nó còn chịu đựng được tới bây giờ? Chắc Will đã phải tu bổ nó nhiều. Chiếc xe làm nàng đau đớn nhớ lại cái đêm kinh hoàng đó. Dẫu có phải đi chân không và nhịn ăn, nàng cũng sẽ sắm cho Tara một.chiếc xe hai bánh mới và vất bỏ chiếc xe cũ kỹ này đi.
Will không nói gì và Scarlett thầm cám ơn sự im lặng đó. Y liệng cái mũ rơm vào lòng xe, tróc lưỡi giục ngựa lên đường. Will vẫn như xưa, gầy gò và cao lêu nghêu, mái tóc đỏ hoe, đôi mắt hiền lành và nhẫn nhục giống một con vật đã được tập huấn.
Họ rời khỏi thị trấn và bắt đầu quẹo vào con đường đất đỏ đưa về Tara. Một chút sáng hồng còn sót lại ở chân trời và những đám mây bồng bềnh trên cao, nửa óng vàng, nửa lợt xanh. Cảnh tĩnh mịch của đồng quê buổi chiều tàn êm đềm phủ xuống như một lời cầu nguyện. Scarlett nghĩ thầm: "Làm thế nào luôn nhiều tháng qua mình có thể sống thiếu vắng không khí tươi mát của đồng quê, thiếu những mảnh đất còn hằn luống cày và thiếu những đêm hè dìu dịu?". Mùi đất mới thật nồng nàn, quen thuộc và thân thiết,
Scarlett bỗng muốn xuống xe bốc một nắm đầy. Kim ngân hoa giăng chi chít trên mặt những rãnh nước đỏ ngầu hai bên đường. Sau mỗi cơn mưa là loại hoa này lại tỏa hương thơm ngát. Trên đầu họ, một đàn én liệng vụt qua và thỉnh thoảng một con thỏ hấp tấp băng ngang đường, đuôi trắng phất phơ như bông phấn. Scarlett khoan khoái khi nhìn những thân cây bông vải vừa kết nụ xanh rì. đẹp quá! Màn sương xám nhẹ nhàng tỏa lên từ thung lũng, đất đỏ, bông xanh và hàng thông đen sậm dựng sững phía sau cảnh vật như một bức tường cát. Tại sao nàng có thể ở Atlanta lâu như vậy?
- Scarlett, trước khi kể chuyện ông O hara cho cô nghe, tôi muốn nói hết trước khi về tới nhà, tôi muốn biết ý kiến của cô về một chuyện. Theo tôi, bây giờ cô đã là gia trưởng.
- Gì vậy, Will?
Will quay sang nhìn Scarlett một lúc:
- Tôi muốn cô ưng thuận để tôi cưới Suellen
Scarlett vội bấu lấy thành ghế cho khỏi té. Cưới Suellen! Không bao giờ nàng nghĩ tới chuyện còn có người muốn cưới Suellen từ ngày nàng đoạt mất Frank Kennedy.
- Chúa ơi, Will.
- Cô thấy có gì bất tiện không?
- Bất tiện? Không, nhưng... Will, anh làm tôi nghẹt thở. Anh muốn lấy Suellen? Tôi nghĩ là anh chỉ mến Carreen thôi.
Will nhìn thẳng về phía trước, giựt nhẹ dây cương. Khuôn mặt nhìn ngang của y không có gì thay đổi nhưng  Scarlett nghe có tiếng thở dài:
- Có lẽ vậy.
- à thì ra Carreen không chịu?
- Tôi thưa bao giờ ngỏ ý với cô ấy.
- ồ Will, anh điên quá. Cứ hỏi nó đi. Nó hơn con Suellen nhiều!
- Scarlett, cô không biết chuyện gì đã xảy ra ở Tara, mấy tháng sau này cô không chú ý tới chúng tôi nhiều.
- Không chú ý? Vậy anh tưởng tôi làm gì ở Atlanta? Đi dạo và khiêu vũ à? Bộ tôi không gởi tiền về mỗi tháng sao? Bộ tôi đã không trả thuế không sửa sang mái nhà, không mua cày và lo cho Tara sao? Tôi...
Will bình tĩnh ngắt lời:
- Cô đừng nổi máu Ireland lên. Nếu có người nào biết rõ việc làm của cô thì gười đó chính là tôi, cô đã làm lụng gấp đôi đàn ông.
Hơi nguôi giận, Scarlett hỏi:
- Vậy anh muốn nói gì?
Phải, cô đã lo sửa sang lại mái nhà và cung cấp thực phẩm cho chúng tôi, tôi không phủ nhận điều đó. Nhưng  cô không để ý tới nhưng  gì nằm trong đầu mọi người ở Tara. Tôi không trách cô đâu, tính của cô là vậy. Cô không thèm để ý người khác đang nghĩ gì. Nhưng  cái mà tôi muốn nói với cô là thế này, tôi không  hỏi cưới Carreen vì tôi biết có hỏi cũng vô ích. Cô ấy coi tôi như  anh và là người hay tâm sự với tôi hơn bất cứ ai khác. Nhưng  Carreen không bao giờ quên được cái chết của người yêu. Bây giờ tôi có thể nói chắc với cô là Carreen định vào tu viện Charleston.
- Anh giỡn à?
- Tôi biết cô không tin và tôi chỉ yêu cầu cô một điều thôi.
- Scarlett. Đừng gây gổ với Carreen, hoặc ngăn cản hay chế nhạo chuyện này. Hãy để Carreen đi, đó là ước muốn của cô ấy. Carreen đã đau khổ làm rồi.
- Nhưng , trời đất ơi! Thiếu gì người cũng đau khổ như nó mà họ có đâm đầu vào tu viện đâu. Như tôi chẳng hạn. Tôi cũng bị góa chồng.
- Nhưng  cô không đau đớn.
Will bình tĩnh trả lời rồi lượm một cọng rơm trong lòng xe cho vào miệng nhai. Nhận xét của Will làm Scarlett nghẹn lời, bao giờ cũng vậy, mỗi khi nghe nói sự thật, dù đó là một sự thật phũ phàng, lương tâm cũng bắt nàng phải nhìn nhận đó là sự thật. Nàng im lặng một lúc lâu cố làm quen với ý nghĩ Carreen sẽ là
một nữ tu.
- Hãy hứa là cô sẽ không rầy rà Carreen.
- Được, tôi hứa.
Scarlett nhìn Will với một niềm thông cảm mới pha lẫn chút ngạc nhiên. Will thương Careeen nhưng  khi biết cô có ý định đi tu, y vẫn che chở và cố giúp cho Carreen được thoải mái đi. Rồi bây giờ y lại muốn cưới Suellen.
- Được, có phải tất cả chuyện này là do Suellen không? Anh đâu có yêu nó?
- Có, nhưng  chỉ một phần nào thôi.
Will lấy cọng rơm ngắm nghía ra chiều thú vị:
- Suellen không đến đỗi tệ như cô tưởng, Scarlett. Tôi thấy chúng tôi có thể hòa hợp với nhau. Suellen chỉ có một mối lo duy nhất là vấn đề chồng con. Bất cứ người phụ nữ nào cũng vậy.
 
Chiếc xe tiếp tục lắc lơ trên con đường gồ ghề, hai người im lặng theo đuổi ý nghĩ riêng. Phải có một cái gì bất ổn và quan trọng lắm mới làm một người hiền hòa và dịu dàng như Will muốn lấy một cô gái hay cau có, gắt gỏng như Suellen.
- Anh chưa cho tôi biết nguyên do thật sự. Will, tôi là  gia trưởng, tôi có quyền biết.
- Đúng, tôi nghĩ rằng cô sẽ hiểu biết. Tôi không muốn rời Tara. Đó gần như là nhà tôi, đó là nơi cơ ngụ thực sự duy nhất của đời tôi Tôi yêu từng phiến đá của nó. Tôi lo lắng cho nó như của riêng tôi. Khi cô đem tất cả sức lực của mình để làm một cái gì là cô bắt đầu yêu nó. Cô hiểu chứ?
Scarlett hiểu rõ và bỗng nhiên nàng lại thấy tràn trề thiện cảm với Will vì y cũng biết yêu thương những gì nàng quý mến nhất đời. Và theo lối suy luận đó, tôi nghĩ, ba cô đã mất và Carreen rồi sẽ đi tu chỉ còn lại mình tôi và Suellen. Cô hiểu là người ngoài sẽ xầm xì như thế nào.
- Nhưng... nhưng  Will, còn Ashley và Melanie?
Vừa nghe tên Ashley, Will xoay người lại, đôi mắt màu xanh lợt của y hoàn toàn khó hiểu. Scarlett biết là Will đã hiểu rõ chuyện mình với Ashley, nhưng  chưa bao giờ y tỏ ý chống đối hoặc tán đồng.
- Họ sắp ra đi.
- Đi? Đi đâu? Tara là nhà của họ như đã là nhà của anh.
- Không, Tara không phải là nhà của họ và chính là nỗi khổ tâm của Ashley. ông tự thấy không đủ sức để đền bù cho sự bám víu của gia đình mình. Ashley là một nông gia vụng về và chính ông cũng biết vậy. ông đã cố gắng hết sức nhưng  trời sinh ông ra không phải để làm nhà nông, cô cũng biết rõ điều đó như tôi. Hễ bổ củi là y như ông chỉ chực bổ vào chân mình và không thể nào giữ nổi cái cày cho nó đi thẳng. Những chuyện không biết của ông ấy không chừng viết ra thành một cuốn sách dày. Đó không phải là lỗi của Ashley, vì không được giáo huấn về nghề nông nên khổ sở thấy mình phải sống bám vào một người đàn bà mà không đền đáp được gì.
- Sống bám? Anh ấy có bao giờ nói...
- Không, Ashley không nói một tiếng nào. Cô biết Ashley mà. Nhưng  tôi tin vào những lời tôi vừa nói. Đêm qua, khi cùng thức canh bên cạnh bác, tôi có nói với Ashley là tôi đã hỏi cưới Suellen và Suellen đã bằng lòng. Thế rồi, Ashley nói với tôi, như vậy là ông đã được giải thoát vì nếu không, ông và cô Melly bắt buộc phải ở lại Tara để người ta khỏi dị nghị tôi và Suelen. Ashley cũng cho biết đã dự định rời Tara đi kiếm việc từ lâu.
- Kiếm việc? Việc gì? ở đâu?
- Tôi không rõ nhưng  ông có cho hay là sẽ lên miền Bắc. ông có người bạn Yankee ở New York, y viết thơ mời lên làm ngân hàng vùng đó.
- ồ không thể được.
Scarlett buột miệng kêu lên. Will quay lại nhìn nàng:
- ông ấy đi miền Bắc là phải chứ.
- Không! Không! Tôi không nghĩ thế, óc nàng nóng sôi lên. Ashley không thể lên miền Bắc! Nàng sẽ không bao giờ còn gặp lại Ashley. Dù nhiều tháng qua chưa hề có dịp nói chuyện riêng kể từ lần gặp gỡ ngoài vườn cây, nhưng không ngày nào nàng quên Ashley và sung sướng nghĩ là mình đã che chở chàng dưới mái nhà mình. Mỗi một đô la gởi về Wlll là mỗi lần nàng cảm thấy vui vì đã giúp chàng sống thoải mái hơn. Cố nhiên là Ashley không thể tiến bộ trong nghề nông được. Scarlett kiêu hãnh nghĩ thầm: "Chàng đã được giáo dục để làm những việc hay, đẹp hơn". Ashley sanh ra để chỉ huy, để sống trong một dinh thự rộng rãi, cưỡi ngựa đẹp, đọc thơ và sai khiến bọn hắc nô. Dù bây giờ không còn dinh thự, không còn ngựa, không còn hắc nô và sách vở cũng vậy, Ashley muốn rời Tara không phải là chuyện lạ.
Nhưng  Scarlett không thể để Ashley rời xa xứ Georgia. Nếu cần, nàng sẽ ép buộc Frank dành cho chàng một công việc trong cửa hiệu có phải sa thải gã bán hàng cũng được. Nhưng  không, chỗ của Ashley không phải là ở sau quầy hàng, cũng như đứng sau lưỡi cày. Phải nghĩ tới một việc khác hơn... ủa tại sao không là trại cưa? ý nghĩ đó làm nàng bất giác nàng mỉm cười. Nhưng  Ashley có chấp thuận đề nghị của nàng không? Nếu anh cho đó là một ân huệ thì sao? Nàng phải tìm cách để Ashley có cảm tưởng chịu nhận là vì ý muốn giúp đỡ nàng. Nàng sẽ sa thải Johnson để thay Ashley vào đó. Nàng sẽ giải thích với Ashley là vì kém sức khỏe và quá bận rộn ở cửa hiệu nên Frank không thế giúp gì được và nếu cần nàng sẽ đem tình trạng thai nghén của mình ra để bắt Ashley phải chấp thuận.
Nàng sẽ làm Ashley nhận thức rằng lúc này nàng không làm được một việc gì cả nếu không có sự hỗ trợ của anh. Và nàng sẽ chia cho Ashley phân nửa số lời của trại cưa, nếu không chấp nhận... nàng sẽ làm bất cứ chuyện gì để được gần gũi Ashley, để được trông thấy nụ cười sáng rỡ. Nàng cũng sẽ làm bất cứ việc gì để được thấy trong khóe mắt của Ashley một cái nhìn chứng tỏ rằng chàng vẫn yêu nàng. Nhưng  nàng tự hứa là sẽ không bao giờ, không bao giờ cố nài ép Ashley phải nói yêu mình, nàng sẽ không bao giờ bắt buộc Ashley phải gạt bỏ danh dự, đó là cái mà Ashley còn quý trọng hơn cả tình yêu.
- Tôi sẽ kiếm cho Ashley một việc làm ở Atlanta.
- Đó là chuyện của cô và Ashley.
Will đút cọng rơm vào miệng trở lại và giục ngựa.
- Scarlett, tôi còn chuyện nữa muốn hỏi cô trước khi kể cho cô nghe chuyện của ba cô. Tôi không muốn cô gây với Suellen. Việc đã qua thì nên để cho nó qua luôn, cô có nhổ hết tóc của Suellen cũng không làm ông O harla sống lại được. Hơn nữa Suellen vẫn cứ nghĩ rằng mình làm đúng.
- Tôi đang muốn hỏi anh chuyện đó. Nó đã làm gì? Alex nói quanh co và còn bảo rằng nó đáng đánh đòn. Vậy Suelen đã làm gì?
- Mọi người đều giận Suellen dữ lắm. Những người tôi gặp tại Jonesboro hồi chiều nhất định là họ sẽ làm mặt lạnh với Suellen nhưng  có lẽ rồi họ sẽ quên đi. Bây giờ cô hãy hứa với tôi là đừng gây với Suellen. Đêm nay tôi không muốn có chuyện cãi vã trong khi ông O hara còn nằm ở phòng khách.
- , Không muốn chuyện cãi vã Chưa chi y đã làm như Tara là của y rồi!" Scarlett bực dọc nghĩ thầm. Và rồi nghĩ tới cha, nàng bật khóc, khóc nghẹn ngào, tức tưởi, Wíll quàng tay ôm nàng, lặng lẽ kéo nàng xích lại gần. Xe vẫn tiếp tục lăn bánh trên con đường đã bắt dầu tối. Ngả đầu lên vai Will, chiếc mũ bị đẩy lệch một bên, Scarlett nhớ tới cha. Nàng đã quên mất Gerald của hai năm gần đây, một ông lão đãng trí lúc nào cũng ngóng cửa chờ một người đàn bà không bao giờ về nữa. Nàng chỉ nhớ hình ảnh một cụ già dồi dào sinh lực, hiên ngang với mái tóc xoăn bạc phếch, đôi giày ống nặng nề, những lời pha trò vụng về và một tấm lòng quảng đại, cao cả. Từ thuở nhỏ, đối với nàng, cha gần như là một người đàn ông trác tuyệt nhất thế giới. Người cha ồn ào đó thường đặt nàng lên yên ngựa để cùng nhảy rào. Bắt nàng cúi xuống đánh đòn mỗi khi nàng nghịch ngợm, rồi sau đó khi thấy nàng khóc ông cũng khóc theo và cuối cùng ông phải cho nàng một đồng hai mươi lăm xu để nàng nín khóc. Scarlett nhớ lại những lần cha mình từ Charleston hoặc Atlanta trở về với vô số quà mà nàng không bao giờ vừa ý và cũng không nhớ rõ đó là những món gì. Nàng mỉm cười khi nhớ tới lần Gerald dự lễ Court Day ở Jonesboro trở về lúc rạng sáng say mèm, nhẩy qua mấy bờ rào và nhựa nhựa ca bài "Cô gái áo xanh". Rồi qua hôm sau, ông lúng túng khi đối diện mẹ nàng. Bây giờ ông đã được gặp lại mẹ rồi.
- Sao anh không báo tin ba tôi bệnh? Để tôi về đây"
- Bác không bệnh một phút nào cả. Đây cầm cái khăn tay này, tôi sẽ kể lại cho cô nghe tất cả.
Scarlett cầm lấy chiếc khăn vải của Will lau mũi và ngồi sát vào y hơn. Will tử tế thật. Đã vậy, không chuyện gì có thể làm y bối rối.
- Câu chuyện như thế này, Scarlett. Tiền cô gửi về cho tôi và Ashley dùng để đóng thuế, mua la, hột giống, nhiều món lặt vặt, vài con heo và mấy con gà. Cô Melly nuôi gà hay lắm, tuyệt lắm! Sau khi mua vật dụng cần thiết cho Tara thì số tiền còn lại không đủ để mua quần áo, trang sức, nhưng  không ai phàn nàn trừ Suellen. Melanie và Carreen thì luôn luôn ở nhà và những bộ đồ cũ mèm còn làm cho họ hãnh diện nữa là khác nhưng  Suellen, cô hiểu rõ Suellen, không bao giờ chịu tập quen sống thiếu thốn. Suellen tức tối vì những bộ quần áo cũ kỹ khi mấy lần cùng đi với tôi tới Jonesboro hoạt Fayetteville. Đặc biệt nhất là khi thấy đám đàn bà Carpetbagger mặc quần áo viền đăng-ten. Mấy bà vợ của bọn Yankee khốn nạn đang thao túng ủy ban giải phóng nô lệ ăn mặc rất lộng lẫy. Còn các bà quý phái trong hạt chúng ta thì lấy làm thích mỗi khi ăn mặc tồi tàn xuống phố. Nhưng Suellen thì không, còn muốn có một con ngựa và một cỗ xe nữa. Suellen bảo là cô đã có một cái.
Scarlett bực mình:
- Không phải xe bốn bánh mà chỉ là xe hai bánh cũ mèm.
- Cái đó không quan trọng. Tôi thấy cần cho cô biết là Suellen không bao giờ bỏ qua chuyện cô lấy Frank Kennedy và tôi cũng thấy không thể trách được cô ấy. Cô hiểu đó là một đòn xỏ lá nhất đối với em gái mình.
Scarlett hung hãn nhổm dậy như một con rắn sắp phóng mổ.
- Xỏ lá hả? Anh nên ăn nói đàng hoàng một chút, Will Ben ten.
- Tôi còn cách nào hơn khi Frank muốn chọn tôi?
- Cô là người lanh lợi, theo tôi chắc chắn cô đã giúp Frank thêm phần dễ dàng trong việc Chọn lựa cô. Cô gái nào cũng có thể làm như thế, nhưng  cô thì khéo léo hơn. Cô muốn cái gì là cô làm được ngay, nhưng  dẫu sao, đó cũng là vị hôn phu của Suellen. Một tuần trước khi cô đi Atlanta, Suellen vẫn còn nhận được thơ của Frank, lời lẽ rất âu yếm, hứa hẹn là bao giờ có được một ít tiền là làm đám cưới ngay. Tôi biết, vì chính Suellen có cho tôi xem thơ đó.
Scarlett im đặng, nàng biết Will đã nắm được sự thật và nàng cũng không thể nghĩ ra một lời chống chế nào. Scarlett không  bao giờ ngờ rằng Wiìl lại là người đứng ra phán xét nàng. Tuy nhiên, không bao giờ Scarlett hối hận vì đã đưa Frank vào tròng. Một cô gái mà không giữ được người chồng sắp cưới của mình thì cũng đáng kiếp.
- Will, đừng có hàm hồ. Nếu Suellen lấy Frank, anh nghĩ coi có bao giờ nó gởi cho Tara hoặc cho mình được đồng nào không?
 - Tôi đã nói cô muốn là được mà.
Will xoay lại với nụ cười:
- Phải, mình sẽ không bao giờ thấy được một đồng của lão  Frank đâu. Nhưng  dầu sao đó cũng là một trò xỏ lá, dù cô muốn biện minh thế nào đi nữa, còn đằng nào thì từ đó tới nay Suellen cũng đứng ngồi không yên. Tôi nghĩ rằng cô ấy không cần gì lão Frank, nhưng  việc đó đụng chạm tới tự ái chứ. Suellen nói là ở  Atlanta cô ăn mặc đẹp đẽ, sang trọng trong khi chúng tôi chúi mũi vào một xó Tara. Cô biết, Suellen rất khoái thăm viếng, khoái có xe mới, quần áo đẹp. Tôi không giận Suellen. Đàn bà ai cũng vậy. Cách đây một tháng, tôi đưa cô ấy đi Jonesboro, để cô ấy thăm bạn bè trong lúc tôi lo mua sắm, khi về nhà Suellen ngậm câm, nhưng tôi biết có chuyện gì gây xúc động lắm. Tôi đoán một chuyện gì thú vị nên không hề để ý. Về nhà một tuần lễ sau, Suellen vẫn giữ thái độ ấy, vẫn không nói gì thêm. Suellen cũng đi thăm Cathleen,Calvert... Scarlett, nếu gặp Cathleen tôi chắc cô không cầm được nước mắt. Tội nghiệp! Thà chết còn sướng hơn là lấy tên Yankee hèn nhát đó. Thằng Hilton đã cầm đồn điền và thua bài hết! Gia đình đó sắp phải dọn đi.
- Không, tôi không biết và cũng không muốn biết. Tôi cần biết chuyện của ba tôi.
- Được, tôi sẽ nói đây. Sau khi thăm họ trở về, Suellen bảo là chúng tôi quá khắt khe với Hilton. Cô ấy gọi "ông" Hilton và bảo hắn là người khôn ngoan, nhưng  chúng tôi chỉ cười thôi. Rồi Suellen thường dẫn ba cô đi dạo buổi chiều. Nhiều lần xong việc trở về, tôi vẫn còn thấy hai người ngồi trên bờ tường của nghĩa trang Suellen nói chuyện có vẻ hăng lắm, tay cứ múa loạn lên. Còn ba cô thì ngơ ngẩn nhìn và cứ lắc đầu hoài. Scarlett, cô biết lúc này bác như thế nào rồi. Càng ngày ông càng lẩn thẩn thêm, nhiều khi tôi tưởng ông không còn biết ông và cả chúng tôi là  ai nữa. Có một lần tôi thấy Suelìen chỉ ngôi mộ của má cô và bác khóc rống lên. Sau đó cô ấy trở vào nhà và có vẻ khoái chí ra mặt. Tôi nghiêm nghị nói với Suellen: "Cô Suellen, cô tính toán cái gì mà làm khổ ba cô bằng cách đem má cô ra nói? Lúc nào bác cũng không tin là má cô đã chết, sao cô còn khơi chuyện đó ra?" Suellen lắc đầu cười: "Anh lo việc của anh đi. Một ngày kia anh sẽ thấy bằng lòng việc làm của tôi". TốI qua, cô Melanie có nói với tôi là đã nghe Suellen bàn qua kế hoạch đó, nhưng  lại tưởng Suellen nói đùa.
Melanie bảo sở dĩ không cho chúng tôi hay sớm là vì không muốn nhắc lại cái ý nghĩ ghê tởm đó.
- ý nghĩ gì? Anh cứ nói thẳng ra đi. Đã về được nửa đường rồi còn gì. Tôi muốn biết ngay chuyện của ba tôi.
- Thì tôi nói ngay đây. Phải, đã về quá gần nhà rồi. Dừng lại đây để nói chuyện thì tốt hơn.
Will ghì cương, con ngựa thở phì phò. Họ đứng bên bờ rào hổ nhĩ thảo, ranh đất của họ Mcintosh. Nhìn sâu vào hàng cây tối om, Scarlett vẫn còn thấy những cột ống khói cao lêu nghêu, sừng sững như những bóng ma. ý định của cô Suellen là đòi hỏi tụi Yankee phải bồi thường số bông vải chúng đã phóng hỏa trong thời chiến, số gia súc bị bắt đi cùng với những dãy rào và vựa lúa bị chúng phá hủy.
- Bọn Yankee?
- Cô không nghe chuyện đó sao? Chính phủ Yankee tuyên bố họ sẽ bồi thường tài sản cho những người tán đồng chủ nghĩa liên minh.
- Dĩ nhiên là tôi đã có nghe, nhưng  mình dính dáng gì tới chuyện đó?
Theo Suellen thì có. Ngày tôi chở Suellen đi Jonesboro là ngày cô ấy đi thăm bà Mcintosh, trong lúc nói chuyện với nhau tất nhiên Suellen phải chú ý tới bộ quần áo đẹp của bà ta và liền hỏi ngay. Bà Meintosh huênh hoang cho biết rằng ông chồng đã nộp đơn thỉnh cầu chính phủ bồi thường cho một người vẫn trung thành với chủ nghĩa liên minh và chưa bao giờ giúp đỡ hay ủng hộ Liên bang miền Nam, bất cứ dưới hình thức nào.
- Bọn chúng có bao giờ giúp đỡ hoặc ủng hộ ai đâu, thứ đồ lreland lai Scotland đó!
- Có lẽ đúng. Tôi không biết rõ họ, tôi cũng không nhớ rõ là mấy ngàn đô la. Nhưng  chắc chắn là một món tiền lớn lắm. Nó làm Suellen ngơ ngẩn, suy nghĩ cả tuần lễ nhưng  không cho chúng tôi hay vì sợ bị chế nhạo. Cô ấy đi bàn chuyện với người khác, cô Cathleen và thằng Hilton, cái thằng khốn nạn đó đã mê hoặc Suellen bằng những tư tưởng xấu. Nó bảo cha cô không phải là người bản xứ, không đầu quân và cũng không có con trai đi lính và cũng không bao giờ làm việc cho chính phủ Liên bang miền Nam. Nó còn nói sẽ đứng ra làm chứng rằng bác O hara là một người tán đồng chính sách liên minh nữa. Nó làm Suellen khoái chỉ và bắt đầu thuyết phục ông O hara. Scarlett, tôi cá với cô là ông cụ không rõ một nửa những gì Suellen muốn nói nữa. Và đó chính là điều may cho cô ấy, vì ông cụ có thể tuyên thệ trung thành với chúng mà không hiểu gì cả.
- Ba tôi mà tuyên thệ trung thành với chúng?
- Phải, những tháng sau này bộ óc của ông đã suy yếu nhiều hơn và tôi nghĩ Suellen đã lợi dụng tình trạng đó. Cô nghĩ coi, chúng tôi không ai nghi ngờ gì cả. Chúng tôi biết là Suellen đang suy tính cái gì đó nhưng  không ngờ lại đem cái chết của má cô làm cho ông cụ phải nhận thức là con gái của ông ăn mặc rách rưới trong khi ông có thể lấy được của tụi  Yankee một trăm năm chục ngàn đô la.
- Một trăm năm chục ngàn đô la?
Scarlett lẩm bẩm và cảm giác ghê rợn lúc nghe nói tới hai chữ "tuyên thệ" tan dần.
Một số tiền kếch xù! Chỉ cần đặt viết ký tên và một lời tuyên thệ quy định sẵn của chính phủ Yankee, lời tuyên thệ xác định rằng người ký tên phải luôn luôn ủng hộ chính phủ và không bao giờ trợ giúp cho kẻ thù của họ, thế thôi! Một trăm năm chục ngàn đô la!
Một lời nói láo nhỏ xíu dể đổi lấy một số tiền lớn lao! Không trách Suellen được. Chúa ơi! Vậy tại sao Alex lại đòi dùng roi da quất nó? Tại sao cả hạt này đòi tuyệt giao với nó? Đồ ngu, cả bọn đều ngu ngốc hết. Có bao giờ nàng kiếm nổi một món tiền to tát như vậy dễ dàng hơn được, cả bọn họ cũng vậy Một lời láo khoét nhỏ xíu thì có nghĩa lý gì? Lấy được tiền của bọn Yankee mới thú vị chứ, cần gì để ý tới cách thức lấy tiền?
"Hôm qua, khoảng giữa trưa, lúc tôi và Ashley đang chẻ củi thì Suellen lấy cái xe này chở ba cô đi lên phố mà không báo cho ai hay. Cô Melly nghi có chuyện gì đó bèn cầu nguyện cho Suellen không làm gì quá lố và do đó, không nói gì cho chúng tôi nghe. Hôm nay, tôi mới biết rõ đầu đuôi câu chuyện. Cái thằng Hilton hèn hạ đó quen biết nhiều với bọn Scallawag và Cộng hòa ở Jonesboro, Suellen đã ưng thuận chia thác cho chúng – tôi không rõ bao nhiêu - để chúng làm bằng rằng ông O hara là một người tán đồng chính sách liên minh, hơn nữa ông lại là người Ireland và không đầu quân, thế là mọi việc đều xong, ông cụ chỉ cần ký tên vào là hồ sơ sẽ được chuyển lên Washington ngay. "Khi chúng đọc hồ sơ qua lời tuyên thệ, bác chẳng nói gì cả, mọi việc đều tiến hành tốt đẹp cho tới khi Suellen bảo ông ký tên. Ngay lúc đó ba cô hình như đã hồi tỉnh được nên lắc đầu. Theo tôi thì có lẽ ba cô không ý thức được đó là chuyện gì, nhưng  ông cụ không thích ký, vậy thôi. Thế là Suellen nổi giận cương quyết làm tới. Suellen dẫn ba cô ra khỏi văn phòng bọn chúng đưa ông cụ đi xuôi đi ngược trong thành phố và không ngớt nhắc nhở rằng ông đừng làm cho má cô nằm không yên dưới mồ khi cứ để cho các con gái phải chịu đau khổ. Họ kể lại rằng ba cô ngồi trên xe khóc như một đứa bé, ông vẫn luôn như thế mỗi khi nghe nhắc tên má cô. Alex Fontaine tới gần để hỏi han nhưng  Suellen đanh đá bảo đây là chuyện riêng. Anh ta đành giận dỗi bỏ đi.
"Tôi không hiểu Suellen suy tính thế nào mà xế chiều hôm đó, bèn mua một chai rượu mạnh, dẫn ông O hara vào phòng làm việc và rói cho ông cụ uống. Scarlett, cả năm nay ở Tara không có một giọt rượu nào, ngoài rượu dâu và rượu nho do Dilcey làm. ông O hara cũng ít khi uống mấy thứ đó. ông uống thật nhiều và sau hai giờ cãi vã với Suellen, ông chịu ký bất cứ cái gì cô ấy muốn. Họ lại đem lời tuyên thệ ra và vừa đúng lúc ông cụ đặt viết vào thì Suellen bỗng vọt miệng: "Thế là từ nay trở đi bọn Slattery và Mclntosh không còn huênh hoang với chúng ta được nữa". Scarlett, cô biết không, bọn Slattery đã được bồi thường một số tiền quá lớn so với cái chòi tồi tàn của họ. Chính thằng chồng con Emmie di Washington lãnh về cho chúng.
 "Họ kể lại là lúc vừa nghe Suellen nhắc tới mấy cái tên đó, ba  cô đứng phắt lên, ưỡn ngực ra và nhìn Suellen một cách gay gắt, ông cụ mất hẳn vẻ ngơ ngẩn, nói: có phải bọn Slattery và Mcintosh đã ký vào một tờ giấy thế này không?" Suellen mất bình tĩnh ấp úng gì đó làm ông cụ nội giận la lớn: "Nói cho tao biết,  có phải cái quân Orange khốn nạn và cái bọn hạ tiện đó đã ký tên thế này không?" Thằng Hilton muốn êm chuyện liền chen vào nói: Dạ thưa phải, họ đã ký như vậy và đã lãnh được rất nhiều tiền".
 "Thế là ông cụ rống to lên như con bò mộng. ALex Fontaine  nói, đang đứng ở quán rượu cuối phố mà cũng còn nghe. Và ba cô, bằng một giọng đặc Ireland, nói: "Bộ mày tưởng một người trong họ O hara lại có thể bước theo con đường bẩn thỉu của bọn Orange và bọn hạ tiện khốn nạn kia hay sao?" ông cụ xé tờ giấy làm hai và ném vào mặt Suellen: "Còn mày, mày không phải là con gái của tao", và sau đó, ông cụ xăm xăm bước ra.
"Alex nói anh ta thấy ông cụ đi hăm hở ngoài phố như một con bò rừng. Anh ta còn nói lần đầu tiên kể từ khi má cô chết, mới thấy ông giống như ngày xưa, ông say mèm và chửi rủa inh ỏi. Alex nói thêm rằng trước đây chưa bao giờ anh ta nghe những câu chửi hay ho như vậy. Sẵn có ngựa của Alex buộc gần đó, ông
cụ leo lên và trong nháy mắt mất hút sau đám bụi mù dày đặc.
"Rồi lúc mặt trời sắp lặn, tôi và Ashley đang ngồi trước thềm nhà lo lắng ngóng ngoài đường, cô Melly lúc đó đang khóc ở trên lầu, thì bỗng chúng tôi nghe có tiếng chân ngựa sải mau ngoài xa và nghe tiếng la hét như có người đang săn chồn. Ashley lẩm bẩm: "Lạ thật! Tiếng ai nghe giống như tiếng ông O hara mỗi lần ông cưỡi ngựa qua viếng chúng tôi lúc trước chiến tranh".
"Và rồi cả hai chúng tôi thấy ông cụ xuất hiện trên đường. Với đà chạy đó, có lẽ ông cụ muốn phóng qua hàng rào ngay trước nhà. ông phi ngựa lên đồi một cách khoan khoái, miệng hát vang như một người hết sức thanh thản. Tôi không ngờ ba cô có giọng ca tốt như thế, ông ca bài "Peg đi xe... và dùng mũ đập mạch lên lưng ngựa, con ngựa cắm đầu phóng như điên. Khi tới gần hàng
rào, ông vẫn không ghì cương lại, hét to: "Coi đây bà Ellen! Coi tôi phóng rào" Nhưng  con ngựa bỗng khựng lại, hất ba cô bay qua đầu nó. ông cụ không chút đau đớn nào cả. ông đã chết khi chúng tôi chạy tới. Tôi đoán có lẽ ông bị gãy cổ. Will ngần ngừ một chút đợi Scarlett mở miệng và khi thấy nàng không nói gì cả, y nắm dây cương lên.
- Đi Sherman!
Con ngựa tiếp tục cất bước trên đường về nhà.

Chương 40

Đêm hôm ấy, Scarlett không ngủ được mấy. Khi bình minh tới và mặt trời trườn lên rặng thông đen trên những ngọn đồi phía đông, nàng vùng dậy khỏi chiếc giường lộn xộn về đến ngồi trên một chiếc ghế đẩu bên cửa sổ, ngả cái đầu mệt mỏi lên cánh tay, phóng mắt nhìn qua sân sau và vườn quả của ấp Tara tới những cánh đồng bông. Tất cả cảnh vật đều tươi mát, lấp lánh sương, yên tĩnh và xanh rờn, và hình ảnh những cánh đồng bông phần nào làm dịu và an ủi trái tim đau của Scarlett. Tuy chủ nhân đã chết, nhưng ấp Tara, vào lúc mặt trời lên, vẫn có vẻ được những bàn tay yêu thương chăm sóc chu đáo và nom thật yên bình. Căn nhà gõ dùng làm chuồng gà được trát thêm đất sét để tránh chuột đồng đột nhập, và quét vôi trắng sạch bong cũng như chuồng ngựa bằng gỗ. Khu vườn với những luống ngô, bí, đậu vàng và cải củ được dọn cỏ sạch và rào gọn ghẽ bằng cọc gỗ sồi. Vườn quả được phát quang bụi rậm và chỉ còn những đám cúc mọc dưới những rặng cây to. Nắng lấp lánh nhẹ lách vào mơn man những trái táo và những trái đào phơn phớt lông gần như lấp sau lớp lá xanh rờn và im phăng phắc dưới bầu trời óng vàng của ngày mới. Những đàn gà, vịt, con thì nghênh ngang, con thì lạch bạch, ùa ra đồng vì ở đó, dưới những bụi rậm hoặc trong lớp đất mềm mới cày vớ, có nhiều giun và ốc sên là thức ăn bổ béo nhất của chúng.
Lòng Scarlett trào lên đầy trìu mến và biết ơn đối với Uyl, người đã gây dựng nên tất cả những điều tốt đẹp này. Dù có tôn thờ Ashley đến đâu, nàng cũng không thể tin rằng chàng đã góp nhiều công lao để tạo nên sự an lạc này, bởi vì phồn vinh của ấp Tara không phải là công trình của một điền chủ quý tộc, mà là của một người “tiều nông”  cần cù không biết mệt, tha thiết yêu ruộng đất của mình. Đây chỉ là một trại nghèo vẻn vẹn có hai đầu ngựa, đâu còn là cái đồn điền cao sang ngày xưa với những đồng cỏ đầy la vàng và ngựa đẹp, với những ruộng bông và ngô trải tít đến tận chân trời. Nhưng có được cái gì thì đều tốt và khi tình hình tốt hơn, những mẫu ruộng bỏ hóa sẽ được canh tác và sẽ ngày càng màu mỡ hơn sau một thời gian dài rỗi vụ.
Uyl không chỉ làm công việc canh tác vài mẫu đất. Anh đã kiên quyết chặn đứng hai kẻ thù của những người trồng trọt miền Giorgia, mầm thông và gai mâm xôi. Không cho chúng lén lút lấn chiếm vườn tược, đồng cỏ, ruộng bông và hỗn xược chòi lên ngay cạnh hiên nhà ở âp Tara như ở vô số đồn điền ở khắp bang.
Xcalett thót tim lại với ý nghĩ là thiếu chút nữa, ấp Tara đã trở lại tình trạng hoang dại. Bản thân nàng và Uyl đã hoàn thành một công việc tốt đẹp, chặn được bọn Yanki, bọn Bị Thảm và sự tấn công lấn chiếm của Tự Nhiên. Và phấn khởi nhất là Uyl đã không cần phải gửi tiền về nữa – trừ phi có tên Bị Thảm nào khác thèm muốn ấp Tara và tăng vọt thuế lên. Scarlett biết không có sự giúp đỡ của mình, Uyl sẽ rất gay go nhưng nàng thán phục và kính trọng tính độc lập của anh. Chừng nào còn ở cương vị làm thuê, anh vẫn nhận tiền của nàng, nhưng giờ đây sắp trở thành em rể nàng và là người đàn ông duy nhất trong nhà, anh chủ trương chỉ dựa vào cố gắng của bản thân mình. Phải, Uyl đúng là trời cho.
Pork đã đào cái huyệt từ đêm qua, ngay cạnh mộ bà Ilơn và giờ đây bác đứng với chiếc xẻng trong tay, đằng sau đống đất sét đỏ ẩm ướt mà bác sắp sửa phải hắt trở lại chỗ cũ. Đứng sau bác trong bóng râm lổ đổ của một cây tuyết tùng sứt sẹo cành thấp, ánh nắng nóng của buổi sáng tháng sáu lốm đốm trên người, Scarlett cố không nhìn vào cái hố đỏ cạnh trước mắt mình. Jim Tarltoen bé, Hiu Mănrâu, Elich Fônten và đứa cháu trai nhỏ nhất của ông già Mơcreei chậm chạp và lóng ngóng khiêng quan tài ông Giêrơlđ trên hai thành đòn bằng gỗ sồi từ nhà ra xuôi theo lối đi. Đằng sau họ, cách một quãng xa, là cả một đám đông lộn xộn hàng xóm, bạn bè, ăn mặc xềnh xoàng, lặng lẽ. Trong khi họ đi qua vườn, Pork gục đầu trên chốc cán xẻng, khóc và, với một nỗi ngạc nhiên không lấy gì làm thú vị, Scarlett nhận thấy những món tóc xoăn tít của bác, mới thấy tháng trước, khi nàng đi Atlanta, còn đen nhánh, giờ đã nhuốm bạc.
Nàng mỏi mệt cảm ơn thượng đế là nàng đã khóc hết nước mắt từ đêm trước, nên bây giờ có thể đứng thắng, mắt ráo hoảnh. Tiếng thút thít của Xuelơn ngay sau vai nàng, làm nàng tức không chịu nổi, phải nắm tay thật chặt để để khỏi quay lại vả vào bộ mặt sưng húp híp ấy. Dù vô tình hay hữu ý, Xu vẫn là nguyên do đã đến cái chết của cha họ và lẽ ra cô phải biết điều này mà gắng tự chủ trước những trước những láng giềng đang công phẫn thì mới đúng. Sáng nay, không một người nào nói với cô nửa lời hoặc ban cho cô một cái nhìn thông cảm. Họ lặng lẽ hôn Scarlett, bắt tay nàng, thì thầm những lời ưu ái với Kerin, thậm chí với cả Pork, nhưng đều làm như không thấy có Xuelơn ở đó.
Đối với họ, cô còn phạm tội bất trung với miền Nam. Và đối với cái cộng đồng nghiêm ngặt và chặt chẽ này, hành động của cô cũng kể như là phản bội lại danh dự của tất cả mọi người. Cô đã hủy hoại diện của Hạt. Với mưu toan moi tiền của chính phủ Yanki, cô đã đứng vào hàng ngũ bọn Bị Thảm và Xkelơuec, những kẻ bị phỉ nhổ hơn cả bọn lính Yanki. Cô, thành viên của một gia đình lâu đời, kiên định ủng hộ Liên Bang, một gia đình điền chủ, mà lại chạy sang hàng ngũ kẻ thù và, bằng hành động đó, đã làm nhục tất cả các gia đình trong hạt.
Những người dự tang lễ vừa sôi sục phẫn nộ vừa buồn rũ, nhất là ba người trong bọn họ: ông già Mơcrêi bạn cánh hẩu với ông Giêrơlđ từ khi ông ở Xavanna lên nạm ngược cách đây bao nhiêu năm, cụ bà Fônten rất yêu quý ông vì ông là chồng bà Ilơn và bà Tarlơn vốn gần gũi với ông hơn bất kỳ bạn láng giềng nào khác vì, như bà thường nói, ông là người duy nhất trong Hạt biết phân biệt một con ngựa giống với một con ngựa thiến.
Trông thấy vẻ mặt như ủ giông bão của ba người đó trong phòng khách mờ tối, nơi đặt thi hài ông Giêrơlđ trước khi đưa đám, Ashley và Uyl cảm thấy hơi lo ngại. Hai người đã rút vào thư phòng cũ bà Ilơn hội ý.
- Cơ chừng có vài người sắp nói gì đó về Xuelơn, Uyl nói độp một cái, cắn gãy đôi cọng rơm. Họ nghĩ họ có nhiệm vụ chính đáng phải nói. Có thể đúng là thế. Tôi không có phận sự phán xét. Nhưng Ashley ạ, dù họ đúng hay sai, với tư cách là người trong gia đình, chúng ta cũng phải bênh vực cô ấy và như thế thì sẽ lôi thôi ra. Ai mà thuyết phục được ông già Mơcrêi bởi vì ông điếc tõng nhĩ, chẳng thèm nghe mọi người can ông đừng nói. Và cậu lạ gì cậu bà Fônten, khắp giời đất thiên địa chẳng ai ngăn nỗi cụ nói toẹt điều mà mình nghĩ. Còn bà Tarltơn – cậu có trông thấy đôi mắt nâu đỏ của bà long lên sòng sọc mỗi khi bà nhìn Xuelơn không? Bà đã nóng lên, khó mà nhịn được lâu hơn nữa. Nếu họ nói gì thì chúng ta phải can thiệp, mà hiện tại, ở ấp Tara này, khỏi cần bất hòa với láng giềng, chúng ta đã đủ chuyện rầy rà rồi.
Ashley thở dài lo lắng. Chàng hiểu tính tình những người láng giềng hơn Uyl và nhớ lại rằng cả nửa số cuộc cãi cọ và một phần những cuộc bắn nhau hồi trước chiến tranh đã khởi lên từ mấy lời phát biểu trước linh cữu những người láng giềng qua đời, theo tục lệ của Hạt. Nói chung, đó thường là những lời ca ngợi hết mức, song thi thoảng cũng có ngoại lệ. Đôi khi, những lời phát biểu với dụng ý cực kỳ kính trọng lại bị một số bà con của người chết hiểu lầm do thần kinh quá căng thẳng và những xẻng đất cuối cùng vừa mới phủ lên quan tài, chuyện rắc rối đã nổ ra.
Không có linh mục, vì các cha cố dòng Giám lý cũng như giòng Báptit ở Jônzbơrâu và Fayetvil đều từ chối khéo không đến, Ashley phải chủ trì làm lễ tang bằng cuốn sách kinh cầu nguyện của Kerin. Vốn sùng đạo hơn các chị gái, Kerin rất hoang mang về chuyện Scarlett đã không nghĩ đến chuyện đón luôn một vị linh mục từ Atlanta tới và cô chỉ nguôi nguôi phần nào khi nghĩ rằng, đến ngày cưới Uyl và Xuelơn, có thể xin linh mục đến làm lễ cầu hồn cho ông Giêrơlđ luôn thể. Chính cô là người phản đối việc mời những mục sư tin lành ở gần dó và phó thác nhiệm vụ cho Ashley, đồng thời tự tay đánh dấu những đoạn trong sách kinh của cô đưa chàng đọc. Dựa người vào chiếc bàn viết cũ, Asli ý thức rằng mình có trách nhiệm ngăn ngừa chuyện rắc rối và, vốn hiểu tính khí những người trong hạt cực kỳ dễ kích động, chàng rất đỗi bối rối không biết nên tiến hành thế nào cho ổn.
- Vô phương, Uyl ạ, chàng vò đầu nói. Dù sao tôi cũng không thể đánh gục cụ bà Fônten hoặc cụ ông Mơcrêi, và cũng không thể lấy tay bịt miệng bà Tarltơn. Và dù có nhẹ lời nhất, họ cũng sẽ bảo Xuelơn là kẻ giết người và phản bội, không vì cô ta thì ông Âuherơ ắt vẫn còn sống. Quỷ tha ma bắt cái tục lệ phát biểu trên linh cữu người chết. Nó thật dã man.
- Ashley này, Uyl chậm rãi nói. Mục tiêu của tôi là không để cho ai công kích Xuelơn điều gì, bất luận họ nghĩ thế nào. Cậu cứ để mặc tôi. Khi nào đọc kinh và cầu nguyện xong, cậu cứ nói trước tiên.
Nhưng, trong khi theo dõi những người khiêng đòn chật vật đưa áo quan qua cái cổng hẹp vào nghĩa trang, Scarlett không hề nghĩ đến chuyện rầy rà có thể xảy ra sau lễ tang. Trái tim nàng đang nặng trĩu cái ý nghĩ rằng bằng việc chôn ông Giêrơlđ, nàng đang chôn nột một trong những mối dây cuối cùng gắn bó nàng với những ngày sung sướng và vô trách nhiệm xưa kia.
Cuối cùng, những người khiêng cữu đặt áo quan xuống cạnh huyệt và đứng dẹp sang bên, co duỗi những ngón tay đau nhừ. Asley, Mơlơni và Uyl nối nhau đi vào khu đất rào và đứng đằng sau mấy chị em Âuhơrơ. Tất cả những người hàng xóm thân cận nhất có thể len vào đều tập trung đằng sau họ, còn những người khác đứng ngoài bức tường gạch. Scarlett, lúc này mới thật sự nhìn thấy họ, vừa ngạc nhiên vừa cảm kích về sự có mặt đông đảo của mọi người. Đi lại khó khăn như vậy, mà họ đến nhiều thế, thật là quý hóa. Có khoảng năm, sáu mươi người, một số ở xa đến nỗi nàng lấy làm lạ không biết làm sao họ kịp biết tin mà đến. Có những gia định trọn vẹn từ Jônzbơrâu, Fayetvil và lavơjoi đem theo cả một số đầy tớ da đen. Nhiều tiểu trại chủ mãi bên kia sồng cũng có mặt cùng một số cáchcơ trong rừng và loáng thoáng mấy người ở vùng đầm lầy. Những người nầy gầy, cao quá khổ, râu ria xồm xoàm, vận quần áo vải thô dệt lấy, đội mũ da gấu trúc, tay ôm súng thoải mái, miệng ngậm thuốc lá nhai. Họ đem theo vợ, những phụ nữ chân không lún sâu trên nền đất đỏ mềm, môi dưới hoen đầy thuốc lá hít. Dưới những chiếc mũ chụp,mặt họ xanh xao màu sốt rét nhưng sạch bóng và những chiếc áo diềm bâu mới là phẳng phiu của họ lấp lánh hồ.
Những người láng giềng gần đều đến đông đủ. Cụ bà fônten nhăn nheo, héo hắt và vàng bệch như con hoàng yến già, tay chống gậy, theo sau là Xeli Mănrâu Fônten và tiểu nương Fônten. Tha hồ cho họ giật gấu váy và thì thầm nài nỉ, cụ vẫn không chịu ngồi lên thành tường gạch. Cụ ông, lão bác sĩ Fônten, không có niềm cui sống đã hầu tắt trong cặp mắt già của cụ bà. Catlin Colvớt Hitlơn đứng tách riêng ra một chỗ phù hợp, biết phận mình là vợ của một kẻ đã góp phần gây ra tấm bi kịch này, chiếc mũ chụp phai màu che lấp bộ mặt cúi gằm. Scarlett ngạc nhiên thấy chiếc áo dài vài peccan của cô ta có những vết mỡ, tay cô nhớp bẩn, lấm tấm tàn nhang, móng tay cáu đen. Catlin bây giờ không còn vẻ gì là quý phái, nom cô như dân cáchcơ, thậm chí còn thảm hại hơn là đằng khác. Trông cô rõ ra là dân da trắng nghèo không đáng kể, nhếch nhác, hèn kém.
“ Chẳng mấy nữa, cô ta sẽ hít thuốc lá, nếu không phải đã làm thế rồi”. Scarlett khiếp hãi nghĩ thầm: “Lạy chúa lòng lành! Sa sút khinh khủng!”.
Nàng rùng mình, quay mắt khỏi Catlin, hiểu ra ranh giới giữa người sang với kẻ hèn mới mong manh làm sao.
“ Mình mà không có đầu óc thực tế dám nghĩ dám làm, thì bây giờ cũng thế thôi”, nàng tự nhủ, lòng trào lên kiêu hãnh khi nhớ lại rằng nàng và Catlin, sau cuộc đầu hàng, cũng xuất phát từ những hoàn cảnh như nhau – tay trắng và những toan tính trong đầu.
“Mình đã xoay xở không đến nỗi kém” , nàng nghĩ thầm, cất cao đầu và mỉm cười.
Nhưng nụ cười tắt nửa chừng khi nàng trông thấy cặp mắt bất bình của bà Tarltơn chĩa vào nàng. Vành mặt bà đỏ ngầu vì khóc và sau khi lườm Scarlett, bà lại quay nhìn chằm chằm vào Xuelơn, một cái nhìn căm phẫn hung tợn báo trước điều chẳng lành đối với cô. Đằng sau bà, ông chồng và bốn đứa con gái với những búp tóc đỏ điểm một nốt nhạc điệu vào khung cảnh trang nghiêm này và với những cặp mắt nâu đỏ long lanh như mắt những con vật trẻ đầy sức sống, linh hoạt và nguy hiểm.
Mọi người thôi giậm chân, bỏ mũ, chắp tay lại, tiếng váy sột soạt im dần khi Ashley bước lên với cuốn sách kinh cầu nguyện đã sờn của Kerin trong tay. Chàng đứng một lát, mắt nhìn xuống, mắt lấp lánh trên mái tóc vàng óng. Im lặng sâu xa trùm lên đám người, sâu đến nỗi tiếng gió xào xạc trong lá cây mộc lan nghe rõ mồn một và cái giọng lấy đi lấy lại của một con chim nhại tiếng ở tít đằng xa vang lại to và buồn không chịu nổi. Ashley bắt đầu đọc kinh và mọi người đều cúi đầu trong khi chàng cất giọng sang sảng, lên bổng xuống trầm, rớt xuống những lời ngắn gọn và trang trọng.
“Ôi!”  Scarlett nghĩ thầm, cổ họng nghẹn lại. “Giọng chàng sao mà đẹp! Mình rất sung sướng là Asley làm việc này cho ba. Mình muốn chàng hành lễ hơn là một linh mục. Mình muốn đám tang của ba do một người thân chủ trì hơn là một kẻ xa lạ”.
Đến đoạn kinh nói về những linh hồn trong Ngục Tĩnh Tội mà Kerin đã đánh dấu cho chàng đọc, Ashley đột ngột gấp sách lại. Chỉ có Kerin nhận thấy đoạn bỏ sót và cô ngước lên nhìn, bối rối, khi chàng bắt sang bài Pater Noster (Cha của chúng ta). Ashley biết rằng nửa số người có mặt chưa bao giờ nghe nói đến Ngục Tĩnh Tội và số còn lại ắt sẽ cảm thấy như bản thân mình bị xúc phạm nếu chàng ngụ ý xa xôi, cho dù qua lời kinh, rằng một con người tốt như ông Âuherơ mà không được lên thẳng thiên đàng. Cho nên, vì tôn trọng mọi người, chàng bỏ qua hẳn và không nhắc gì đến Ngục Tĩnh Tội. Những người có mặt nghiệt thành hòa theo bài kinh Cha của chúng ta, những giọng họ kéo dài, rồi bối rối im dần khi Asley bắt đầu bài Kính mừng Maria. Họ chưa bao giờ nghe bài kinh này và họ thầm lén đưa mắt nhìn nhau khi mấy chị em Âuherơ, Melơni và các gia nhân ở ấp Tara phụ họa: “Cầu cho chúng con, giờ đây và đến phút lâm chung, Amen”.
Thế rồi Ashley ngẩng đầu lên, đứng phân vân một lát. Những người láng giềng dồn mắt vào chàng chờ đợi, đồng thời ổn định tư thế thoải mái hơn để nghe một bài thuyết giáo dài. Họ đang đợi chàng tiếp tục làm lễ vì không ai biết rằng chàng đã cạn hết vốn kinh cầu Thiên Chúa Giáo. Các cuộc tang lễ trong hạt xưa nay bao giờ cũng dài. Các linh mục dòng Báptit và dòng giám lý chủ trì các cuộc đó không có một một bộ kinh nguyện nhất định mà mà tất cả những người tham dự đám đều khóc và cánh phụ nữ của tang quyến bắt đầu than thở thảm thiết. Bà con láng giềng ắt sẽ buồn, bất bình và công phẫn, nếu những bài kinh ngắn ngủi đó là toàn bộ nghi lễ dành cho người bạn thân yêu quá cố của mình, và liền trong các bữa ăn và dư luận trong Hạt sẽ chê trách chị em Âuherơ không tỏ lòng kính trọng thích đáng với cha họ.
Cho nên, chàng vội đưa mắt nhìn Kerin như để cáo lỗi và lại cúi đầu, bắt đầu đọc thuộc lòng bài kinh Tăng giáo mà trước kia chàng hay đọc trong lễ mai táng những gia nô ở Trại Mười Hai Cây Sồi.
“Ta là sự Tái Sinh và là sự sống... Kẻ nào... tin ta sẽ không bao giờ chết...”
Chàng không thuộc làu nên nói chậm rại, thình thoảng ngừng một lát chờ cho câu sau trở lại trong trí nhớ. Nhưng cách đọc từ tốn ấy lại khiến chàng gây ấn tượng mạnh hơn và những người trước đó mắt ráo hoảnh đã bắt đầu rút mùi xoa trong túi ra. Là tín đồ trung kiên của dòng Báptit và dòng giám lý, tất cả bọn họ đều nghĩ đây là nghi lễ Thiên Chúa Giáo và ý kiến ban đầu của họ cho rằng các buổi lễ Thiên Chúa Giáo là lạnh lùng và đấy màu sắc giáo hoàng lập tức bị thay đổi. Scarlett và Xuelơn cũng mù mịt và cảm thấy những lời kinh là đẹp đẽ, ấm lòng. Chỉ có Melơni và Kerin nhận ra rằng người ta đang làm lễ an táng cho một người Ailen mộ đạo Thiên Chúa theo nghi lễ của giáo hội Anh. Và Kerin thì đang đau đớn đến dại khờ và quá bàng hoàng về sự gian lận của Ashley nên chẳng còn bụng dạ nào mà can thiệp.
Đọc xong, Ashley mở to đôi mắt màu xám buồn bã và nhìn khắp lượt đám đông. Ngừng một lát, chàng giao mắt với Uyl và nói:
- Bà con có mặt ở đây có ai muốn nói đôi lời?
Bà Tarltơn giật thót người, nhưng chưa kịp làm gì thì Uyl đã tập tễnh tiến đến đứng ngay ở đầu quan tài và bắt đầu nói:
- Thưa các thân hữu, anh mở đầu, giọng buồn tẻ, có thể các vị cho tôi là quá trớn dám tranh nói đầu tiên – tôi, một kẻ mà cách đây khoảng một năm mới biết ông Âuherơ, trong khi tất cả các vị đều đã biết ông hai mươi năm nay hay hơn nữa. Song đây là lý do biện minh cho tôi. Nếu ông sống thêm độ một tháng nữa, thì tôi hẳn sẽ có quyền gọi ông bằng cha.
Đám đông xôn xao kinh ngạc. Họ đều là những người có giáo dục nên không ai thì thầm gì, nhưng họ nhún từ chân này sang chân kia và chăm nhìn vào cái đầu cúi gằm của Kerin. Ai nấy, đều biết sự tận tâm thầm lặng của Uyl đối với cô. Thấy mọi con mắt đổ dồn về hướng ấy, Uyl vẫn tiếp tục nói làm như không nhận thấy.
- Do vậy tôi sẽ cưới Xuelơn ngay khi nào có linh mục từ Atlanta về, tôi thiết nghĩ điều đó có thể cho tôi được quyền nói đầu tiên.
Phần sau lời phát biểu của anh bị chìm trong một tiếng xì xầm rít giọng lan khắp đám người, một tiếng xì xầm giận dữ như của một bầy ong. Âm thanh ấy thấy chứa đựng cả bất bình lẫn thất vọng. Tất cả mọi người đều thích Uyl, tất cả mọi người đều trọng anh vì những gì anh đã làm cho ấp Tara. Ai nấy đều biết anh yêu Kerin, cho nên cái tin anh sẽ lấy cô chị, kẻ bị cả vùng ghét bỏ, khiến họ bất bình. Anh chàng Uyl đôn hậu mà lại đi lấy cô ả Xuelơn dơ dáy lấm lấm lút lút.
Trong một lúc, không khí trở nên căng thẳng. Mắt bà Taltơn bắt đầu chớp chớp lia lịa và môi mấp máy như nói lên điều gì không thành tiếng. Trong im lặng, người ta nghe thấy ông già Mơcrêi cất giọng the thé hỏi đứa cháu trai xem diễn giả vừa nói gì. Đối diện tất cả mọi người, Uyl vẫn giữ vẻ mặt dịu dàng, nhưng cặp mắt xanh nhạt của anh như thách thức họ dám nói một lời về người vợ tương lai của anh. Trong một lúc, tình cảm mọi người chao đảo giữa lòng quý mến chân thành đối với Uyl và sự khinh bỉ Xuelơn. Và Uyl đã thắng. Anh nói tiếp như thể vừa rồi là một quãng ngừng tự nhiên.
-Tôi không được biết ông Âuherơ trong thời kỳ tráng niên như tất cả các vị đây. Tôi chỉ biết trực tiếp khi ông đã là một ông già phúc hậu hơi lẫn cẫn. Nhưng tôi đã được nghe tất cả các vị kể lại dạo xưa ông là người như thế nào. Và tôi muốn nói điều này. Ông là một người Ailen đầy tính chiến đấu, một nhà quý phái miền Nam và một người hết mình gắn bó với Liên Bang. Thật không thể tìm đâu ra một mẫu kết hợp đẹp đẽ hơn thế. Và chúng ta khó mà gặp được nhiều người nữa giống ông vì cái thời của những con người khuôn đúc với ông đã chết như ông rồi. Ông sinh ra ở nước ngoài, nhưng con người mà chúng ta mai táng hôm nay lại giàu khí chất Giorgia hơn bất kỳ ai trong chúng ta đây, những người đưa đám ông. Ông đã sống cuộc sống của chúng ta, ông đã yêu đất nước của chúng ta và, nói cho thấu tình đạt lý, ông đã chết cho sự nghiệp của chúng ta, như một người lính. Ông là người của chúng ta, ông mang những ưu điểm của chúng ta ở chỗ không có gì có thể ngăn nổi ông một khi ông đã quyết và ông không sợ bất cứ cái gì trên đời. Không có cái gì đến từ bên ngoài có thể đánh gục được ông.
“Ông đã không sợ chính phủ Anh khi họ định treo cổ ông. Ông đã khăn gói rời nhà ra đi. Và khi ông đến đất này, xu không dính túi, ông cũng không sợ chút nào. Ông đi làm và kiếm ra tiền. Ông cũng không sợ vật lộn với vùng đất này khi đó còn gần như hoang dã và dân Anhdiêng vừa mới bỏ đi. Từ hoang địa, ông gây dựng lên một đồn điền lớn. Khi chiến tranh nổ ra, tiền của bắt đầu tiêu tan, ông không sợ trở lại cảnh nghèo khó. Và khi bọn Yanki đến tận âp Tara, có thể đốt nhà ông hoặc giết ông, ông cũng không mảy may nao núng, mà cũng không chịu để đánh quỵ. Ông chạng chân đứng như cột đồng trụ, không nhượng bộ, chính vì thế mà tôi nói ông mang những ưu điểm của chúng ta. Không có cái gì đến từ bên ngoài có thể đánh gục bất cứ ai trong chúng ta.
“ Nhưng ông cũng có những nhược điểm của chúng ta bởi vì ông có thể bị đanh gục từ bên trong. Tôi muốn nói rằng điều mà toàn thể thế giới không làm nổi thì trái tim của chính ông đã dứt điểm. Khi bà Âuherơ chết, trái tim ông chết theo luôn, có nghĩa là ông bị đánh gục. Và cái bóng mà thời gian qua ta thường thấy đi quanh quẩn đây, đâu có phải là ông”.
Uyl ngừng lại và bình tĩnh đảo mắt nhìn những bộ mắt của vòng người đứng quanh dưới ánh mặt trời ấm nóng như say mê, quên hết nỗi căm phẫn đối với Xuelơn. Mắt anh dừng lại một lúc trên Scarlett và hơi nheo lại như mỉm cười thầm an ủi nàng. Scarlett, từ nãy giờ cố kìm nước mắt, quả có cảm thấy nguôi dịu. Uyl nói những điều phải chăng hợp tình hợp lý, thay vì tuôn ra mùi mẫn những lời về chuyện sum họp ở một thế giới khác tốt đẹp hơn và phó thác mọi sự trong ý chúa. Mà Scarlett thì bao giờ cũng tìm thấy sức mạnh và an ủi trong lẽ phải chăng.
-“ Và tôi không muốn thấy ai trong chúng ta bớt quý trọng ông vì đã suy sụp như thế. Tất cả các vị, và tôi nữa đều như ông thôi. Chúng ta đều có những khuyết điểm và nhược điểm như nhau. Không có gì đánh gục được chúng ta cũng như đánh gục được ông, dù là bọn Yanki hay bọn Bị Thảm, dù là thời thế khó khăn hay sưu thuế nặng, hay thậm chí là đói kém. Thế nhưng cái nhược điểm trong tim chúng ta thì lại có thể đánh gục ta trong nháy mắt. Không phải bao giờ cũng là việc mất người thân yêu nhất gây nên hậu quả ấy, như trong trường hợp ông Âuherơ. Dây cót chính của mỗi người một khác. Tôi muốn nói thế này: những người bị đứt dây chính thì thà chết đi còn hơn... Vì thế mà tôi nói rằng tất cả các vị chẳng có nguyên cớ gì để đau buồn cho ông vào cái đận lính của Sơmơn đến ấp Tara và ông mất bà Âuherơ kia. Giờ đây thân thể ông đã đi gặp lại trái tim ông, tôi thấy chúng ta chẳng có lý do gì để than khóc, trừ phi chúng ta ích kỷ ghê gớm và tôi nói như vậy bởi tôi yêu ông như cha đẻ... Nếu các vị không phản đối thì ta dừng ở đây, khỏi nói thêm gì nữa. Gia đình đã quá khổ não không còn tâm trí nào mà nghe nữa, nói nữa e đâm ra khiếm nhã”.
Uyl dừng lại và quay sang bà Tarltơn, nói nhỏ:
- Thưa bà, chẳng hay bà có thể đưa giùm Xcarlet vào nhà được không à? Chị ấy đứng ngoài năng thế không tốt. Và cụ bà Fônten nom cũng không được hoạt bát lắm, nói trộm phép cụ.
Bất ngờ trước việc Uyl đột ngột chuyển từ lời ca ngợi ông Giêrơld sang nói về nàng, Scarlett đỏ mặt bối rối khi mọi con mắt đổ dồn về phía nàng, Scarlett đỏ mặt bối rối khi mọi con mắt đổ dồn về phía nàng. Tại sao Uyl lại làm cái trò quản cáo cái bụng chửa đã rành rành của nàng? Nàng phóng một cái nhìn phẫn nộ pha chút ngượng ngùng về phía Uyl, nhưng luồng mắt bình thản của anh khiến nàng núng thế, “xin chị, tôi biết mình đang làm cái gì chứ,” cái nhìn của anh nói vậy.
Ngay từ giờ anh đã là người đàn ông đừng mũi chịu sào trong gia đình rồi đó. Và không muốn có cảnh đôi co, Scarlett đành quay về phía bà Tarltơn. Bà này, đúng như ý đồ của Uly, bị lái đột ngột những ý nghĩa căm phẫn đối với Xuelơn sang một vấn đề bao giờ cũng làm bà mê mẩn là chăn dắt, dù đối tượng là súc vật hay người. Bà bèn khoái tay Scarlett.
- Ta vào nhà đi, cưng.
Mặt bà mang một vẻ quan tâm ân cần, say mê và Scarlett cam chịu để bà dẫn qua đám người đang rẽ ra, chừa một lối đi hẹp cho nàng. Một tiếng rì rầm thương cảm nổi lên khi nàng đi qua và nhiều bàn tay với ra vỗ về an ủi nàng. Khi nàng đến ngang tầm cụ bà Fônten, cụ thò bàn tay gầy guộc ra nói: “Đưa tay cho ta khoác, cháu” và lườm Xeli và Tiểu nương: “Không”  các chị không phải theo. Ta không cần các chị”.
Họ chậm rãi đi qua đám đông khép lại sau lưng họ và theo lối đi đầy bóng râm dẫn về nhà, bàn tay bà Tarltơn sốt sắng đỡ khuỷu tay Scarlett mạnh mẽ đến nỗi nàng cảm thấy gần như được nhấc khỏi mặt đất từng bước một.
- Chao, tại sao Uly lại làm thế? Scarlett giận dữ kêu lên khi chắc chắn là không còn ai nghe thấy. Có khác gì anh ta bảo:Nhìn cô ấy kia! Cô ấy đang có mang!
- Dào, cháu chả có mang là gì? Bà Tarltơn nói, Uyl làm thế là phải. Cháu đứng ngoài nắng thế là rất dại, có thể ngất, bị sẩy thì khốn.
Uyl đâu có lo Scarlett bị sẩy, cụ bà Fônten nói, hơi hổn hển trong khi đi qua sân đến chỗ bậc thềm,với một nụ cười lầm bầm tỏ ra biết tỏng mọi sự. Uyl là tay láu cá. Hắn không muốn bà hoặc tôi nói ở bên mộ, Bit’rix ạ.Hắn sợ những điều chúng ta có thể nói và hắn biết đó là cách duy nhất để tống chúng ta đi khỏi... Và còn cái này nữa, hắn không muốn để Scarlett phải nghe tảng đất rơi xuống áo quan. Và hắn có lý. Hãy nhớ lấy điều này, Scarlett, chừng nào ta chưa nghe thấy cái tiếng đó, ta còn chưa tin người thân đã chết thật. Nhưng một khi đã nghe thấy vậy... Phải, đó là cái âm thanh kết thúc khủng khiếp nhất trên đời... Đỡ ta lên thềm, cháu, và đưa một tay cho tôi nào, Bit’rix. Scarlett chả cần dựa vào cánh tay bà đâu, cũng như chả cần đến nạng, còn tôi thì không được hoạt bát lắm, như Uyl đã nhận xét...Uyl biết cháu là con gái rượu của ba cháu và hắn không muốn cháu phải đau đớn thêm. Hắn nghĩ mất mát này đối với các em cháu không đến nỗi nằng nề như đối với cháu, Xuelơn có nỗi nhục của nó trợ sức, còn Kerin thì có thượng đế của nó. Nhưng cháu chẳng có gì nâng đỡ phải không?
- Vâng, Scarlett đáp, rằng đỡ bà cụ bước lên thềm, hơi ngạc nhiên trước sự thật chứa đựng trong cái giọng the thé gài nua ấy. Xưa nay, cháu chẳng bao giờ có gì nâng đỡ - ngoài mẹ cháu.
- Nhưng khi mẹ cháu mất, cháu thấy là cháu có thể đứng vững một mình, phải không? Ấy, một số người không có khả năng ấy đâu. Ba cháu là một. Uyl nói đúng. Cháu đừng buồn. Ông ấy không thể sống thiếu Ilơn và giờ đây ông đấy đang ở nơi sung sướng hơn, cũng như ta sẽ sung sướng hơn khi nào ta gặp lại ông lão bác sĩ của ta.
Cụ nói hồn nhiên không hề có ý muốn gợi lòng thương cảm và Scarlett cùng bà Tarltơn cũng không tỏ thái độ gì. Cụ nói thanh thoát và tự nhiên như thể cụ ông còn sống, đang ở Jônzơrâu và chỉ cần một cuốc xe ngắn là có thể đưa hai cụ đoàn tụ bên nhau. Cụ bà đã quá già, đã chứng kiến quá nhiều sự đời, còn thiết gì mà sợ chết.
- Nhưng... bà cũng có thể đứng vững một mình đấy thôi. Scarlett nói.
- Bà cụ đưa cặp mắt long lanh như mắt chim nhìn nàng
- Phải, nhưng đôi khi thật khó chịu.
- Này cụ, bà Tarltơn ngắt lời, cụ không nên nói những lời ấy với Scarlett. Không thế cô ấy cũng đã đủ rối ruột rối gan lên rồi. Nào là chặng hành trình từ Atlanta về đây và cái áo chặt bó lấy người, nào là nỗi đau buồn riêng, nào là nóng ngột, chừng ấy đã đủ khiến cô ấy có nguy cơ sẩy thai, huống hồ cụ lại còn bồi thêm những chuyện buồn bã ấy nữa.
- Thật quái gở! Scarlett bức tức kêu lên. Cháu đâu có rối ruột rối gan! Và cháu không phải loại đàn bà đần độn ốm o động một tý là có thể sẩy.
- Chẳng biết thế nào đâu, bà Tarltơn nói với cái vẻ của một người thông suốt mọi sự. Tôi bị sẩy, mất đứa con đầu lòng, khi trông thấy một con bò đực húc một đầy tớ da đen của chúng tôi và... cô nhớ con ngựa cái Neli màu hồng của tôi chứ? Đó là con ngựa cái nom khỏe mạnh hiếm thấy, nhưng nó dễ hoảng loạn và căng thẳng thần kinh, và nếu tôi không theo dõi nó sát thì...
- Im đi, Bit’rix, cụ bàFônten nói. Scarlett không dễ sẩy đến thế. Ta hãy ngồi ở tiền sảnh này cho mát. Đây có luồng gió mới thật dễ chịu. Bây giờ, bà hãy kiếm cho chúng tôi một cốc sữa, Bit’rix, nếu có ở trong bếp. Hoặc bà xem trong nhà kho còn tí rượu vang nào không. Tôi có thể xài được một ly rượu vang. Ta sẽ ngồi đây chờ mọi người về để chào tạm biệt.
- Scarlett phải đi nằm thôi, bà Tarltơn khăng khăng một mực, đưa mắt lướt trên người nàng với cái vẻ thành thạo của một người có thể tính chính xác đến phút cuối của thời gian mang thai.
- Thôi đi cụ, cụ bà Fônten nói và lấy đầu gậy chống thúc bạn.
Bà Tarltơn đi về phía nhà bếp, quẳng chiếc mũ lên tủ buýp – phê và đưa tay lên vuốt mái tóc đỏ đẫm mồ hôi.
Scarlett ngả người trên ghế và cởi hai chiếc khuy trên cùng của chiếc coóc – xê chật căng. Phòng tiền sảnh cao trần mát và mờ mờ tối, luồng gió từ sau nhà làm dịu cả người sau cái nắng gay gắt. Nàng nhìn xuyên qua tiền sảnh vào thấu phòng khách nhỏ, nơi vừa nãy hãy còn đặt linh cữu ông Giêrơlđ và cố không nghĩ tới ông nữa, ngước lên nhìn ảnh cụ cố bà Rôbiya treo trên lò sưởi. Bức chân dung bị rạch lưỡi lê của bà ngoại nàng với mái tóc vấn cao, bộ ngực gần như lộ hẳn và vẻ ngượng ngạo lạnh lùng, như mọi lần, làm cho Scarlett sảng khoái trở lại.
- Ta không biết Bit’rix Tarltơn đau đớn về chuyện nào hơn, mất ba con trai hay mất đàn ngựa, cụ bà Fônten nói. Cháu biết đấy, bà ấy quan tâm nhiều đến Jim và các con gái. Bà ấy thuộc loại người mà Uyl vừa nhắc tới. Dây cót chính của bà ấy đứt rồi. Đôi lúc, ta tự hỏi liệu bà ấy có đi theo con đường của ba cháu không. Bà ấy chỉ sung sướng khi được thấy ngựa hoặc người sinh sản ngay trước mắt, các con gái bà thì chưa đứa nào lấy chồng hoặc có triển vọng lấy được chồng ở cái Hạt này. Cho nên cà chẳng có gì để bận tâm. Nếu không phải là dòng quý phái gốc thì hẳn bà ấy sẽ tầm thường thật sự... Chuyện Uyl nói là sẽ cưới Xuelơn là có đúng không?
- Đúng ạ, Scarlett nhìn thẳng vào mắt bà cụ, đáp. Trời đất, nàng vẫn nhớ cái hồi nàng sợ cụ bà Fônten chết khiếp! Phải, từ đó đến nay, nàng đã trưởng thành, chỉ còn thiếu nước dám rủa cụ nếu cụ can thiệp vào công việc của ấp Tara.
- Nó có thể kiếm được đám khá hơn, cụ bà Fônten bộc trực nói.
- Thật không? Scarlett hỏi lại, giọng kiêu kỳ.
- Đừng có lên mặt, cô nương, bà già chua chát nói. Ta không công kích cô em gái quý báu của cô đâu, mặc dù ta đã có thể làm thế nếu ta nán lại ở ngoài nghĩa trang. Điều ta muốn nói là: trong tình hình vùng này hiếm đàn ông, Uyl có thể lấy bất cứ cô gái nào. Nào là bốn con mèo hoang của Bit’rix, nọ là đám con gái nhà Mănrâu, nhà MơcRêi...
- Anh ta sẽ lấy Xu, có thế thôi.
- Con bé ấy lấy được noa là may đấy.
- Ấp Tara có được anh ta là may.
- Cháu yên tâm cái đồn điền này, phải không?
- Vâng.
- Yên đến mức cháu không phản đối việc em gái cháu lấy chồng thuộc tầng lớp dưới, miễn là có một người đàn ông để trông nom ấp Tara?
- Tấng lớp dưới? Scarlett nói, ngạc nhiên về nhận xét ấy. Tầng lớp dưới? Thời buổi này thì chuyện đó có hệ trọng gì chứng nào một cô gái kiếm được một tấm chồng để lo toan chăm sóc mình?
- Chuyện ấy còn phải bàn, bà cụ nói. Một số người có thể cho cháu là cháu thức thời. Số khác có thể phán rằng cháu lật nhào những nguyên tắc lẽ ra không bao giờ được suy xuyển một li. Chắc chắn Uyl không thuộc dòng dõi quý tộc như gia đình cháu.
Cặp mắt già sắc sảo của bà cụ hướng về phía chân dung cụ cố bà Rôbiya.
Scarlett hình dung Uyl, chàng trai gầy gò, chẳng có mã gì hiền dịu, lúc nào cũng nhấm một cọng rơm, toàn bộ bề ngoài không có gì là cương nghị, giống như hầu hết đám cáchcơ. Anh ta chẳng làm gì có trong gia phả hàng loạt cụ tổ giàu có, quý phái và quyền cao chức trọng. Thậm chí người đầu tiên của dòng họ Uyl đặt chân đến Giorgia rất có thể là một trong những kẻ chịu ơn Oglethorpe (1) hoặc là một mông nô. Uyl không bao giờ biết đến trường trung học. Thực tế, bốn năm ở trường làng miền núi là toàn bộ vốn học vấn của anh. Anh ngay thật và trung nghĩa, anh nhẫn nại và cần cù, nhưng chắc chắn anh không phải là người quý phái. Rõ ràng, theo tiêu chuẩn của gia tộc Rôbiya, Scarlett đang sa sút trong đẳng cấp xã hội.
- Vậy là cô chấp nhận Uyl vào gia đình cô?
- Phải, Scarlett dữ tợn đáp, sẵn sàng nhảy bổ vào bà già ngay từ lời lên án đầu tiên.
- Cháu có thể hôn ta đi, cụ bà Fônten nói một cách bất ngờ và mỉm cười với thái độ tán thưởng nhất. Cho đến nay, ta chưa bao giờ ưa cháu lắm, Scarlett ạ. Cháu bao giờ cũng rắn như gỗ hồ đào, ngay cả từ hồi nhỏ, mà ta thì không ưa một phụ nữ cứng cỏi, trừ bản thân ta. Cháu không nháo nhác mất thì giờ vô ích với những sự việc bất khả kháng, cho dù đó là những điều khó chịu. Cháu vượt hàng rào gọn ghẽ như một nhà đi săn cừ.
Scarlett mỉm một nụ cười phân vân và ngoan ngoãn chạm môi vào gò má héo úa chìa ra cho nàng. Lại được nghe những lời tán thưởng, kể cũng thích, dù không hiểu hết ý nghĩa.
- Có ối người ở đây không đồng tình với việc cháu cho Xu lấy một gã cáchcơ – mặc dù ai nấy đều mến Uyl. Họ có thể một mặt khen nó là người tốt và một mặt nói rằng một cô con gái nhà Âuherơ mà phải lấy chồng hạ đẳng thì thật là kinh khủng. Nhưng cháu đừng bận tâm về điều đó.
- Cháu không bao giờ bận tâm về miệng lưỡi thiên hạ.
- Ta cũng nghe nói thế, giọng bà thoàng chút cay chua. Ờ, đừng bận tâm về dư luận. Đó có thể là cuộc hôn nhân rất tốt đẹp cũng nên. Cố nhiên, Uyl vẫn cứ sẽ có vẻ cachcơ và hôn nhân cũng sẽ chẳng làm cho nó làm ra được hàng đống tiền, nó cũng sẽ chẳng bao giờ đem lại hào quang rực rỡ cho ấp Tara như ba cháu.Nhưng Uyl quý phái tại tâm. Nó có những linh cảm rất đúng. Chỉ có một người quý phái bẩm sinh mới có thể bắt mạch được những nhược điểm của chúng ta một cách chính xác như nó vừa làm ở ngoài nghĩa trang. Cả thể giới không thể quật ngã được chúng ta, nhưng chính chúng ta lại có thể đánh gục bẳng cách tiếc nối quá đáng những gì chúng ta đã mất... và quá đắm chìm trong kỷ niệm. Phải, Uyl sẽ mang lại điều tốt lành cho Xuelơn và cho ấp Tara.
- Vậy là bà tán thành cháu để cho Uyl lấy Xu?
- Lạy chú, không! Giọng cụ bà Fônten mệt mỏi, chua chát nhưng mạnh mẽ. Tán thưởng để cho cachcơ vào làm rể những gia đình quý phái lâu đời ư? Hừ! Chả lẽ ta lại tán thưởng việc đem ngựa nòi lai với ngựa nòi? Ồ, dân cáchcơ thì đôn hậu, chắc chắn và trung thực đấy, nhưng...
- Nhưng bà vừa nói, theo bà có thể là một đám tốt cơ mà! Scarlett kêu lên, hoang mang.
- À, ta nghĩ Xuelơn lấy được Uyl là tốt... hoặc lấy được ai cũng là tốt, bởi vì nó đang rất cần một người chồng. Liệu nó còn kiếm được chồng ở nơi nào khác? Và liệu cháu kiếm ở nơi nào khác ra một người quản lý tốt như Uyl cho ấp Tara? Nhưng như vậy không có nghĩa là ta thích cái tình thế này hơn cháu.
Nhưng mình thì lại thích thế, Scarlett nghĩ thầm, cố hiểu ra ý bà lão định nói gì. Mình lấy làm sung sướng về việc Uyl sắp lấy Xuelơn. Tại sao bà cụ lại nghĩ rằng mình phản đối chuyện đó? Bà cụ coi đương nhiên là mình không ưng, cũng như bà ấy.
Nàng cảm thấy bối rối và hơi xấu hổ như tất cả những khi có người gán cho nàng những xúc động, những động cơ mà họ tưởng nàng cũng chia sẻ với họ.
Cụ bà Fônten phe phẩy chiếc quạt lá cọ và sôi nổi nói tiếp.
- Ta chẳng tán thưởng dám này hơn cháu. Song ta là người thực tế và cháu cũng thế. Khi có chuyện gì khó chịu nhưng không làm sao khác được, ta thấy giậm chân và kêu trời là chẳng khôn ngoan gì. Đó không phải là cách ứng xử với những thăng trầm của cuộc đời. Ta biết thế vì gia đình ta cũng như gia đình bên ông bác sĩ nhà ta đã bao lần lên voi xuống chó. Và nếu bọn ta có một phương châm, thì đó là thế này. “Đừng la hét – hãy mỉm cười và chờ thời” . Bọn ta đã vượt qua bao nhiêu thử thách như thế, mỉm cười và chờ thời, cho nên bọn ta trở thành những chuyên gia về mặt phấn đấu để tồn tại. Bọn ta buộc phải thế vì bọn ta bao giờ cũng đặt cược nhầm ngựa. Dòng dõi ta đã bị đuổi ra khỏi Pháp cùng với đám Huygơnô (2), đuổi khỏi anh cùng với đám Kỵ Sĩ (3), đuổi ra khỏi Xcôtlen cùng với ông Hoàng Đẹp Charli (4), đuổi khỏi Haiti bởi bọn nichgơ và bây giờ lại bị bọn Yanki làm cho lụi bại. Nhưng bọn ta bao giờ cũng lại ngoi lên hằng đầu chỉ trong một vài năm. Cháu biết tại sao không?
Bà cụ nghểnh nghểnh cái đầu và Scarlett nghĩ bà giống hệt một con vẹt già.
- Không, thực tình, cháu không biết, nàng lễ phép trả lời.
Nhưng nàng đã chán ngấy, chán như cái hôm bà cụ miên man kể lại những hồi ức về cuộc nổi dậy ở Crích vậy.
- Ấy, tại vì thế này. Bọn ta biết uốn mình theo cái tất yếu. Bọn ta không phải là giống lúa yến mạch, mà là kiều mạch! Khi có dông tố, lúa yến mạch chín bị đánh rạp xuống đất vì nó khô, không thể uốn mình theo chiều gió, nhưng kiều mạch chín thì đầy nhựa trong thân và biết uốn mình, và khi cơn gió đi qua, lại bật dậy, thẳng và khỏe gần như trước. Dòng giống ta không cứng ngắc. Chúng ta biết mềm mại dễ uốn khi có gió lớn, bởi vì chúng ta biết mềm mại là có lợi. Khi tình hình khó khăn gay go, chúng ta phục tùng cái tất yếu không hé răng kêu lên, chúng ta lao vào công việc, chúng ta mỉm cười và chờ thời. Và chúng ta hòa hợp với những kẻ hạ đẳng, chúng ta lấy những gì chúng ta có thể moi được ở chúng. Khi nào đủ sức, chúng ta lại đá tung những kẻ mà ta đã leo lên đầu lên cổ. Đó là bí quyết để tồn tại, cháu ạ - Ngừng lại một lát, bà nói thêm – Ta truyền bí quyết đó cho cháu.
Bà già cười khục khục như khoái những lời của chính mình, bất kể sự hiểm độc chứa trong đó. Tuồng như bà chờ đợi một câu bình luận nào đó của Scarlett, song nàng không hiểu rõ ý nghĩa những lời đó lắm nên không nghĩ ra điều gì để nói.
- Thế đó, bà già nói tiếp, những người trong dòng họ ta bị đánh ngã song lại vùng dậy. Ta không thể nói vậy về nhiều người ở cách đây không xa. Hãy nhìn Cátlin Colvớt. Cháu có thể thấy nó sa sút đến mức nào. Thành kẻ khố rách áo ôm! Lại cón thảm hại hơn cả thằng chồng! Hãy nhìn gia đình MơcReei. Xuống tận đất đen, bất lực, không biết xoay xở ra sao, không biết làm bất cứ việc gì. Thậm chí không chịu gắng gỏi thử làm một cái gì. Họ phí phạm thời giờ vào việc khóc than thời hoàng đã qua. Và hãy nhìn xem...ờ, hãy nhìn hầu hết mọi người ở cái Hạt này, trừ thằng Elich, con Xeli nhà ta, trừ cháu, trừ Jim Tarltơn cùng các con gái ông ta và một số người khác. Số còn lại đã đổ gục vì họ đã hết nhựa, vì họ không cả gan vùng dậy trở lại. Những người ấy, không còn tiền, không còn nô lệ da đen, là đi đứt, chỉ một thế hệ nữa là họ sẽ thành cáchcơ thôi.
- Bà quên mất gia đình Uylkz.
- Không, ta không quên. Sở dĩ ta không nhắc đến họ là vì lịch sự thôi, bởi lẽ ta thấy Ashley là khác dưới nhà này. Nhưng một khi cháu đã nêu tên của họ thì... cháu thử nhìn họ xem! Này là Inđiơ, theo những điều ta nghe được thì nó đã thành một gái già héo hắt, mang trọn một vẻ âu sầu quả phụ vì nỗi Xtu Tarltơn bị giết, không hề cố gắng quên gã đi mà bắt lấy một thằng đàn ông khác. Cố nhiên, nó đã lớn tuổi, song nếu nó có gắng thì làm gì mà chả câu được một lão góa đông con nào đó. Con bé Hani tội nghiệp thì bao giờ cũng cuồng trai nhưng lại đần như con gà mái Nhật bản, còn Ashley thì cháu xem đấy!
- Ashley là người tốt, Scarlett bật lên.
- Ta có phủ nhận điều ấy đâu, nhưng nó bất lực như một con rủa bị lật ngửa. Nếu như gia đình Uylkz qua được thử thách gay go này, thì đó sẽ là nhờ Meli chứ không phải Ashley.
- Meli! Lạy chúa, bà nói gì vâyh! Cháu đã sống với Meli một thời gian dài, đủ để hiểu rằng cô ấy bệch tật và khiếp nhược đến mức không có gan đuổi một con ngỗng.
- Dào, ai mà lại muốn đuổi một con ngỗng làm cái quái gì! Ta thấy cái đó chỉ phí thời gian thôi. Meli có thể không đuổi được một con ngỗng nhưng nó sẽ đuổi cả thế gian thôi hoặc cả chính phủ Yanki hoặc bất kỳ cái gì khác đe dọa Ashley quí báu của nó hoặc con trai nó hoặc những quan niệm của nó về dòng dõi trâm anh. Cách của nó không giống cách của cháu, Scarlett ạ, cũng chẳng giống cách của ta. Đó là cách mà hẳn mẹ cháu sẽ sử dụng nếu bà còn sống. Meli làm ta cứ nhớ đến mẹ cháu khi cà còn trẻ... Và có thể nó sẽ đưa gia đình Uylkz qua bước khó khăn này...
- Ồ! Meli là một cô bé ngốc nghếch đầy thiện ý. Nhưng bà thật bất công đối với Ashley. Anh ấy...
- Dào! Ashley được nuôi dậy để đọc sách, chứ chẳng làm được gì khác. Cái đó chẳng thể làm cho một người thoát khỏi tình cảnh gay go như tất cả chúng ta đang lâm vào hiện nay. Ta nghe nói nó là tay thợ cày tồi nhất trong Hạt. Này, cháu thử so sánh nó với thằng Elich nhà ta! Trước chiến tranh, Elich là thằng công tử vô dụng nhất trần đời, không bao giờ nghĩ đến chuyện gì lớn hơn một cái cà vạt mới và uống cho say và bắn quàng và săn gái. Nhưng bây giờ hãy nhìn nó mà coi! Nó học làm ruộng bởi vì đó là điều cần thiết.Nếu không thì nó đã chết đói và tất cả nhà ta cũng thế. Bây giờ bông nó chồng tốt nhất trong Hạt – phải, cô nương ạ! Tốt hơn bông của ấp Tara nhiều! Và nó còn biết chăn nuôi lợn, gà nữa. Chà! Nó là một chàng trai ưu tú, tuy hơi nóng tính. Nó biết chờ thời, biết thích ứng với những thay đổi và khi nào chấm dứt thời kỳ Tái Thiét khốn khổ này, cháu sẽ thấy Elich của ta thành một người giàu như cha nó và ông nó. Nhưng Ashley thì...
Sự coi thường Ashley làm Scarlett đau nhói.
- Những cái đó cháu nghe như thổi kèn táu ấy, nàng lạnh lùng nói.
- À, đúng làm bộ thế, cụ bà Fônten nói, phóng vào nàng một tía mắt sắc như dao. Vì đó đích thị là cái tiến trình cháu đã theo từ khi cháu đi Atlanta. Ồ, phải! Mặc dầu ru rú ở cái xó nhà quê này, bọn ta vẫn được nghe về những mánh của cháu. Cháu cũng đã thích ứng theo thời thế thay đổi. Bọn ta nghe nói cháu đã phỉnh bọn Yanki, bọn da trắng rác rưởi và bọn BỊ Thảm mới phất như thế nào để moi tiền chúng. Qua những điều ta được nghe thì quả cháu không hề điệu bộ màu mè. Tốt, cứ phải thế. Và moi được đồng nào thì cứ moi đến cùng, nhưng khi nào có kha khá tiền thì hãy thẳng cánh đạp vào mặt bọn chúng bởi vì chúng không được việc cho cháu nữa. Hãy dứt khoát làm thế và làm cho đích đáng, bởi vì dây dưa lằng nhằng là có thể đam lụi bại đấy.
Scarlett nhìn bà, trán cau lại vì cố gắng tiêu hóa những lời đó. Nàng vẫn không hiểu mấy và vẫn tức giận vì bà gọi Ashley là một con rùa lật ngửa.
- Cháu cho rằng bà hiểu sai Ashley, nàng đột ngột nói.
- Scarlett, cháu chả thông minh tí nào.
-Đó là ý kiến của bà, Scarlett cộc cằn nói, bụng ước giá có thể vả vào mặt bà già.
-À, về chuyện đola thì cháu khác thông minh đấy. Song đó là thông minh theo cách của đàn ông. Nhưng cháu không hề thông mình theo cách của đàn bà. Cháu nhìn nhận người không tinh một chút nào.
Mắt Scarlett bắt đầu lóe lửa, hai tay hết nắm vào lại mở ra.
-Ta đã làm cháu điên tiết, phải không? Bà già mỉm cười hỏi. Ấy, chính là ta chủ định làm thế đấy.
-Ồ, thật không. Tại sao, xin bà nói cho cháu biết.
-Ta có nhiều lý do.
Cụ bà Fônten lại gieo mình xuống ghế và Scarlett đột nhiên nhận ra bà nom rất mệt và già không tưởng tượng nổi. Đôi bàn tay nhỏ xíu như mòng chim chắp trên cái quạt, vàng bủng, nhợt nhạt như tay người chết. Một ý nghĩa đến xua nỗi giận khỏi tim Scarlett. Nàng cúi xuống cầm tay bà già.
-Bà nói dối cực kỳ dễ thương, nàng nói. Trong toàn bộ câu chuyện dông dài của bà, chẳng có lời nào thực bụng cả. Bà chỉ cốt làm cho cháu khỏi nghĩ đến ba cháu thồi, phải không?
-Đừng có giở trò láu vặt với ta, bà già làu nhàu, hất tay nàng ra. Một phần vì lẽ đó, phần khác vì những điều ta nói là sự thật mà cháu quá ngu xuẩn không nhận thức ra.
Tuy nhiên, bà mỉm cười và giọng điệu không còn cay độc nữa. Nỗi phẫn nộ thay cho Ashley tiêu tan trong lòng Scarlett: nàng biết bà không thực sự nghĩ như bà nói.
-Dù sao cũng cảm ơn bà đã có nhã ý nói chuyện cho cháu khuây khỏa. Và cháu lấy làm mừng là bà đã đồng tình với cháu về chuyện Uyl và Xuelơn, mặc dù... mặc dù rất nhiều người khác phản đối.
Bà Tarltơn trở lại, mang theo hai cốc sữa. Bà vốn vụng trong mọi công việc nội trợ, sữa sánh cả ra ngoài cố.
-Tôi phải đến tận nhà lạnh để lấy đấy, bà nói. Uống nhanh đi kẻo mọi người đang ở nghĩa trang về. Scarlett, cô định để Xuelơn lấy Uyl thật đấy ư? Không phải là anh ta không tốt, nhưng cô biết đấy, anh ta là dân cachcơ và...
Scarlett và cụ bà Fônten nhìn nhau. Cùng một ánh ranh mãnh lóe lên đồng thời trong mắt cả hai người.

Chương 41

Sau những lời chào tạm biệt cuối cùng và khi tiếng bánh xe và vó ngựa cuối cùng đã tắt, Scarlett vào thư phòng của của bà Ilơn, lấy ra một vật lấp lánh mà đêm qua nàng đã giấu vào giữa một tập giấy vàng khè trong ngăn kéo bàn viết.Nghe thấu Pork vừa sụt sịt khóc vừa dọn bữa ăn trên lên phòng ăn, nàng lên tiếng gọi bác ta. Bác tiến lại phía nàng, bộ mặt đen thiểu não như một con chó bọ lạc và mất chủ.
- Pork, nàng nghiêm nghị nói, anh còn khóc nữa thì tôi.. thì tôi cũng khóc luôn bây giờ. Anh phải nín đi.
- Veng xơ cô. Tôi đã cố, dưng mà cứ mỗn lần cố, tui lại nghĩ đến mexừ Giêrơlđ, thế là...
- Vậy thì đừng nghĩ đến nữa. Mọi ngươi khác khóc thì tôi còn chịu được, nhưng anh thì không. Này, nàng chuyển giọng dịu dàng hơn, anh không hiểu ư? Tôi không chịu nổi vì tôi biết anh yêu ba tôi nhường nào. Hỉ mũi đi, Pork. Tôi có một món quà cho anh đây.
Pork hỉ mũi ầm ĩ, mắt thoáng lộ vẻ quan tâm, nhưng vì lịch sự hơn là vì thích thú.
- Anh có nhớ cái đêm anh bị bắt vì đi ăn trộm gà không?
- Lạy chúa, cô Scarlett! Tui không bao giờ...
- Chà, anh có ăn trộm, chuyện đã quá lâu rồi cho nên đừng có nói dối tôi làm gì. Anh có nhớ tôi đã nói là sẽ thưởng cho anh một cái đồng hồ về sự trung thành của anh không?
- Veng xơ cô, tui nhớ. Tôi ngỡ cô đã quên.
- Không, tôi không quên. Đây, nó đây.
Nàng chìa ra cho bác một cái đồng hồ vàng to tướng đầy nét chạm nổi, với một sợi dây đeo lủng lẳng những đồ trang sức vặt vãch.
- Lạy chúa, cô Scarlett! Pork kêu lên. Đó là cái đồng hồ của mexừ Giêrơlđ! Tui đã thấy ống xem giờ ở cái đồng hồ này hàng tỉ lần!
- Phải, đó là chiếc đồng hồ của ba tôi, bây giờ tôi cho anh. Anh cầm lấy.
- Ồ, không! Pork sợ hãi lùi lại. Đó là một cái đồng hồ “dentơlơmơn”  da trắng, hơn nữa lại là của mexừ Giêrơlđ. Làm sao lại nói đến chuyện đem nó cho tui, cô Scarlett? Cái đồng hồ này, theo phép nhà, là thuộc về chú Uêđ Hentơn.
- Nó thuộc về anh đấy. Uêđ Hentơn có bao giờ làm gì cho ba tôi?Nó có bao giờ chăm nom ba tôi khi ông cụ ốm yếu? Nó có bao giờ tắm rửa, mặc quần áo và cạo râu cho ông cụ? Nó có ở liền bên ông cụ khi bọn Yanki đến đâu? Nó có vì ông cụ mà đi ăn trộm đâu? Đừng có vớ vẩn. Pork. Nếu có ai đáng được thưởng cái cái đồng hồ ấy, thì đó là anh và tôi biết ba tôi ắt cũng đồng ý. Đây.
Nàng cầm lấy tay bác và đặt chiếc đồng hồ vào trong bàn tay đen bóng. Pork kính cẩn nhìn và niềm vui sướng dần thắp sáng bừng cả gương mặt bác.
- Cho tui thật à, cô Scarlett?
- Phải, thật chứ.
- Nhè xơ cô... cảm ơn cô.
- Anh có muốn tôi đem nó đi Atlanta để khắc không?
- “Khắc” cái gì ạ? Giọng Pork có vẻ nghi ngờ.
- Là ghi đằng sau một dòng chữ, chẳng hạn như... như: “Gia đình Âuherơ tặng Pork, người nghĩa bộc trung thành”.
- Không... cảm ơn cô. Chả cần khéc.
Pork lùi một bước, tay nắm chắc chiếc đồng hồ.
Xcarett khẽ nhếch môi tủm tỉm.
- Có chuyện gì vậy, Pork? Anh không tin là tôi sẽ mang nó về ư?
- Không phải ạ. Tui tin cô... có điều là cô có thể thay đổi ý kiến.
- Tôi không làm thế đâu.
- Có thể cô lại bán nó đi. Tui chắc được úi tền.
- Chẳng lẽ anh lại nghĩ tôi có thể đem bán cái đồng hồ của ba tôi?
- Veng xơ cô...nếu cô cần tền.
- Anh đáng đánh đòn vì ý nghĩ đó, Pork ạ. Tôi đam muốn lấy lại cái đồng hồ ấy.
- Không. Cô chả làm thế đâu!- Lần đầu tiên trong ngày, một nụ cười yếu ớt hiện ra trên bộ mặt phờ phạc vì đau buồn của Pork – Tui bết tính cô... mấy lị, cô Scarlett.
- Sao kia, Pork?
- Nếu với người da chắng cô chỉ cần tử tế bằng nửa phần với bọn níchgơ thì tui chắc thên hạ xẽ đối xử với cô tốt hơn.
- Họ đối với tôi cũng khá tốt rồi, nàng nói. Bây giờ anh đi kiếm cậy Ashley, bảo tôi muốn gặp cậu ở đây ngay lập tức nhé.

Ashley ngồi trên chiếc ghế của bà Ilơn cạnh bàn viết trong khi Scarlett đề xuất chuyện chia cho chàng nửa số lợi nhuận của xưởng máy. Thân hình cao lớn của chàng làm cho chiếc ghế đã nhỏ lại càng thêm nhỏ. Không một lần nào mắt hai người giao nhau. Không một lần nào chàng cất tiếng ngăt lời nàng. Chàng ngồi nhìn xuống tay mình, từ từ xoay đi xoay lại ngắm nghía hết gan bàn tay đến mu bàn tay như thể mới thấy lần đầu. Mặc dầu làm việc nặng, chúng vẫn thanh mảnh, vẫn có vẻ nõn nà và được chăm chút cẩn thận so với một bàn tay nông dân.
Thấy chàng chỉ cúi đầu im lặng, nàng hơi bối rối và càng cố gắng mô tả xưởng máy cho thật hấp dẫn. Nàng cũng huy động tất cả các nụ cười, ánh mắt duyên dáng nhất để trợ lực, nhưng vô ích, vì chàng không hề ngước mắt lên. Giá mà chàng nhìn nàng đến một cái! Nàng không hề nhắc đến Uyl đã thông báo cho nàng về việc ashley quyết định lên miền Bắc và giả bộ tin chắc rằng không có gì cản chàng đồng ý với kế hoạch của nàng. Tuy nhiên chàng vẫn chẳng nói chẳng rằng và cuối cùng, nàng cạn lời, im bặt. Đôi vai mảnh dẻ của chàng bành ra với một vẻ kiên quyết khiến nàng cảm thấy đâm hoảng. Chắn chắn, chàng sẽ không khước từ! Chàng có lý do gì để khước từ mới được chứ?
- Ashley, nàng mở đầu, định nói tiếp, rồi lại ngừng. Lúc đầu, nàng không định nêu tình trạng mang thai của mình để thuyết phục chàng, thậm chí chỉ nghĩ đến việc Ashley thấy mình sồ sề và xấu thế, nàng đã rụt lại, nhưng vì những lý lẽ khác dường như không có tác dụng gì, nên nàng quyết định dùng cái đó cùng với tình cảm đơn độc của mình làm con bài cuối cùng.
- Anh phải đến Atlanta. Hiện giờ tôi đang cần sự giúp đỡ của anh vì tôi không thể trông coi các xưởng máy được. Phải nhiều tháng nữa tôi mới có thể... bởi vì.. anh thấy đấy... à, bởi vì...
- Thôi tôi xin! Chàng cộc cằn nói. Lạy chúa, thôi đi, Scarlett,
Chàng đứng dậy và đột ngột ra cửa sổ, đứng xây lưng về phía nàng, nhìn đàn vịt trịnh trọng diễu hàng một qua sân.
- Có phải.. có phải vì thế mà anh không muốn nhìn vào tôi? Nàng ngao ngán hỏi. Tôi biết nom tôi bây giờ...
Chàng quay ngoắt lại, đôi mắt xám nhìn xoáy vào mắt nàng mắt nàng dữ dội đến nỗi nàng bất giác đưa hai tay lên cổ họng.
- Nom cô thế nào không thành vấn đề! Chàng nói nhanh và mạnh mẽ. Cô biết bao giờ tôi cũng thấy cô đẹp.
Hạnh phúc tràn ngập lòng nàng, dâng lệ lên khóe mắt.
- Tuyệt vời biết bao lời anh vừa nói! Vì em rất xấu hổ để anh phải nhìn thấy em...
- Scarlett xấu hổ ư? Tại sao Scarlett lại phải xấu hổ?Tôi mới là kẻ phải thấy xấu hổ và thực tế là tôi lấy làm xấu hổ. Nếu tôi không ngu xuẩn thì Scarlett ắt không đến nông nỗi này, ắt chẳng bao giờ lấy Frank. Lẽ ra mùa đông năm ngoái, tôi không nên để cho Scarlett đi ra khỏi ấp Tara. ÔI, tôi thật ngu dại! Lẽ ra tôi phải biết... phải biết là Scarlett tuyệt vọng đến nước... đáng lẽ tôi phải... tôi phải...
Mặt chàng bỗng đờ đẫn.
- Tim Scarlett đập cường loạn. Chàng đang tiếc là đã không bỏ trốn đi với mình.
- Điều tối thiểu tôi có thể làm hồi bấy giờ là đi cướp đường hoặc giết người để lấy tiền cho Scarlett nộp thuế, đáp lại công ơn Scarlett đã cứu độ và cho chúng tôi nương nhờ. Ôi, tôi đã làm hỏng hết mọi sự.
Tim nàng thắt lại vì thất vọng, niềm vui sướng tan đi phần nào vì đó không phải là những lời nàng hy vọng được nghe.
- Dù sao đi nữa, hồi ấy tôi cũng phải đi, nàng mệt mỏi nói. Làm sao tôi có thể để cho anh làm những điều như vậy. Và dù sao đi nữa, đó cũng là chuyện đã qua.
- Phải, bây giờ thì chuyện đã qua rồi, chàng chậm rãi nói, giọng đầy cay đắng. Scarlett không chịu để tôi làm điều gì ô nhục, nhưng chính Scarlett thì lại tự bán mình cho một người đàn ông mà Scarlett không yêu... và có mang với anh ta, để cho tôi và gia đình tôi khỏi chết đói. Scarlett cho chúng tôi nương nhờ trong lúc không biết dựa vào đâu, thật quý hóa.
Cái nốt chát chúa trong giọng chàng tố giác một vết thương ứa máu chưa lành còn nhức nhối trong lòng và mắt nàng lộ vẻ xấu hổ khi nghe chàng nói. Chàng mau chóng nhận ra điều đó và sắc mặt chàng chuyển sang dịu dàng.
- Scarlett không nghĩ là tôi phê phán Scarlett đấy chứ? Lạy chúa, không biết, Scarlett! Scarlett là người phụ nữ can đảm nhất tôi từng thấy.Tôi đang phê phán chính tôi đấy.
Chàng quay đi và lại nhìn ra ngoài cửa sổ. Lúc này, đôi vai trước mặt nàng không có vẻ găng như trước nữa. Scarlett im lặng chờ một hồi lâu, hy vọng Ashley trở lại cái tâm thái lúc chàng nói về sắc đẹp của nàng, hy vọng chàng nói thêm những lời thân thiết mà nàng có thể nâng niu như báu vật trong trí nhớ. Đã bao lâu nàng chưa gặp lại chàng và nàng đã sống bằng những kỳ niệm lâu dần cũng mòn đi. Nàng biết chàng vẫn còn yêu nàng. Điều đó thật hiển nhiên trong từng đường nét của chàng, trong từng lời chua chát tự lên án mình, trong nỗi oán hận về chuyện nàng có thai với Frank. Nàng rất đỗi khát khao được nghe Ashley phát biểu nỗi niềm đó thành lời, rất muốn chính mình nói những lời có thể khêu gợi một sự thú nhận, song nàng không dám. Nàng nhớ lại lời hứa của mình trong vườn cây ăn quả hồi mùa đông năm ngoái là sẽ không bao giờ lăn xả vào chàng nữa. Nàng buồn bã nhận ra rằng muốn cho Ashley vẫn ở gần mình thì phải giữ lời hứa đó. Chỉ một tiếng khao khát yêu đương, chỉ một cái nhìn van vỉ tỏ ý muốn được chàng ôm ấp, là chấm dứt vĩnh viễn mọi sự. Ashley sẽ đi Niu Yóoc, chắn chắn thế. Mà mục tiêu của nàng là không để chàng đi.
- ÔI, Ashley, anh đừng tự phê phán! Làm sao lại là tội lỗi tại anh được?Anh sẽ đến Atlanta giúp tôi chứ?
- Không.
- Nhưng Ashley, giọng nàng bắt đầu nghẹn ngào vì đau đớn và thất vọng, nhưng tôi đã đặt hy vọng vào anh. Tôi rất cần anh đấy. Frank không thể giúp tôi được. Anh ấy quá bận bịu với cửa hàng và nếu anh không đến Atlanta thì tôi không biết đâu ra người giúp việc! Tất cả những người thông minh ở Atlanta đều bận công chuyện riêng, còn lại thì đều không có năng lực, và...
- Cô ích, Scarlett ạ.
- Anh muốn nói là thà anh đi Niu Yóoc, sống với bọn Yanki, chứ không đến Atlanta?
- Ai bảo Scarlett thế? Chàng quay lại đối mặt với nàng, trán hơi cau vì khó chịu.
- Uyl.
- Phải, tôi đã quyết định lên miền Bắc. Một người bạn cũ, hồi trước chiến tranh cùng đi du lịch châu Âu với tôi, đã dành cho tôi một chân trong nhà băng của anh ta. Thế là hơn, Scarlett ạ. Tôi chẳng có ích gì cho Scarlett. Tôi chẳng biết gì về việc doanh thương gỗ cả.
- Nhưng về công việc nhà băng, anh lại càng không biết, mà việc đó còn khó hơn! Và tôi dám chắc tôi sẽ chiếu cố sự thiếu kinh nhiệm của anh gấp bội bọn Yanki!
Ashley cau mặt và nàng biết là mình đã lỡ lời. Chàng lại quay nhìn ra ngoài cửa sổ.
- Tôi không cần chiếu cố. Tôi muốn tự lực đứng trên đôi chân của mình đúng với cái giá trị của mình. Tôi đã làm gì đời tôi cho đến bây giờ? Đã đến lúc tôi phải làm nên một cái gì đó cho thành thân... hoặc tự chôn vùi mình. Tôi đã ăn bám Scarlett quá lâu rồi.
- Nhưng tôi đề nghị anh hưởng nửa số lợi nhuận của xưởng máy kia mà. Ashley! Anh sẽ độc lập bởi vì... anh thấy đấy, chính anh sẽ là chủ công việc kinh doanh.
- Đâu sẽ vẫn hoàn đấy. nửa sổ lợi nhuận ấy, tôi đâu có bỏ tiền ra mua, mà chỉ nhận như một món quà tặng. Mà tôi thì nhận quá nhiều quà tặng của Scarlett rồi – một mái nhà để nương náu, cơm ăn và thậm chí cả áo mặc cho bản thân tôi, Melơni và cháu bé. Và tôi chẳng đền bù gì cho Scarlett cả.
- Ồ, có chứ! Một mình Uyl thìkhông thể...
- À, bây giờ tôi có thể trẻ củi rất gọn chứ gì?
- Ôi, Ashley! Nàng tuyệt vọng kêu lên, nước mắt long lanh, khi nghe cái giọng châm biếm của chàng. Chuyện gì đã xảy ra với anh từ khi tôi đi vậy? Anh ăn nói thật phũ phàng và chua chát. Trước kia anh có thế đâu.
- Chuyện gì xẩy ra ư? Một điều rất đặc biệt, Scarlett ạ. Tôi đã bắt đầu suy nghĩ. Tôi thấy rằng kể từ khi Liên bang đầu hàng đến khi Scarlett đi khỏi đây, tôi chẳng suy nghĩ gì thật sự. Tôi đã ở trong một tình trạng trì trệ và dường như chỉ cần có cái gì để ăn, có cái giường để nằm là đủ. Nhưng khi Scarlett đi Atlanta, ghé vai đảm đương gánh nặng của một người đàn ông, thì tôi thấy mình không đáng mặt đàn ông... thực vậy, còn thua xa phụ nữ. Những ý nghĩ như vậy thật chẳng thú vị chút nào và tôi không muốn phải mang chúng trong đầu nữa. Nhiều người đàn ông khác ra khỏi chiến tranh còn thiếu thốn hơn tôi, vâyh mà bây giờ, hãy nhìn họ xem. Cho nên tôi sẽ đi Niu Yóoc.
- Nhưng... tôi không hiểu đấy! Nếu anh chỉ cần việc làm thôi, thì Atlanta có khác gì Niu Yóoc. Và xưởng máy của tôi...
- Không, Scarlett. Đây là cơ hội cuối cùng của tôi. Tôi sẽ lên miền Bắc. Nếu tôi đến Atlanta làm việc cho Scarlett, đời tôi dứt khoát sẽ tiêu.
Cái tiếng “tiêu – tiêu – tiêu”  vang lên khủng khiếp trong nàng như hồi chuông báo tử. Nàng vội nhìn vào ánh mắt chàng, nhưng cặp mắt màu xám ấy đang trừng trừng nhìn xuyên qua nàng vào khoảng không như quan sát một số phận nào đó mà nàng không thấy được, không hiểu được.
- Tiêu? Anh muốn nói... phải chăng anh đã làm điều gì khiến bọn Yanki ở Atlanta có thể bắt anh. Có nghĩa là về chuyện giúp Tôni chạy trốn... hay... Ôi, Ashley, anh không ở trong đàng 3K đấy chứ?
Đôi mẵta xăm vụt quay trở lại nhìn nàng và chàng thoáng mỉm cười, mắt vẫn buồn rười rượi.
- Tôi quên mất là Scarlett là người thực dụng thường hiểu một sự theo nghĩa đen. Không, tôi không sợ bọn Yanki. Tôi muốn nói là nếu tôi đi Atlanta và lại nhận sự giúp đỡ của Scarlett nữa, tôi sẽ chôn vùi mọi hy vọng lập thân một mình.
- Ồ, nàng thở dài, nhẹ hẳn người, nếu chỉ có thế!
- Phải, chàng lại cười một nụ cười còn giá băng hơn trước. Chỉ có thế. Chì vì lòng tự ái đàn ông của tôi, lòng tự trọng của tôi và – nếu Scarlett muốn gọi thế cũng được – vì linh hồn bất tử của tôi.
-Nhưng, nàng chuyền qua một chiến thuật khác, anh có thể dần dần từng bước mua lại xưởng máy ấy của tôi, nó sẽ trở thành của riêng anh và lúc đó...
-Scarlett, chàng quyết liệt ngắt lời, tôi xin nói là không! Còn có những lý do khác nữa.
- Lý do gì?
- Lý do gì thì Scarlett biết rõ hơn ai hết trên đời này.
- Ồ... thế à? Nhưng... cái đó sẽ ổn thôi, nàng vội trấn an chàng. Anh biết đấy, tôi đã hứa cái hôm ở ngoài vườn, hồi mùa đông năm ngoái ấy, và tôi sẽ giữ lời hứa và...
- Vậy là Scarlett tự tin hơn tôi. Tôi không tin là mình đủ sức giữ được một lời hứa như vậy. Đáng lẽ tôi không nên nói thế nhưng tôi phải làm cho Scarlett hiểu. Scarlett ạ, tôi sẽ không nói chuyện này nữa đâu. Thế là xong rồi. Bao giờ Uyl và Xuelơn cưới, tôi sẽ đi Niu Yóoc.
Cặp mắt giương to, dữ dội còn chàng xoáy vào mắt nàng một lát rồi chàng rảo bước đi ngang qua căn phòng. Tay chàng đã đặt trên đấm cửa. Scarlett đăm đăm nhìn theo, đau đớn. Cuộc hội kiến đã kết thúc và nàng đã thất bại. Kiệt sức vì sự căng thẳng cùng nỗi buồn khổ ngày hôm qua, cộng thêm nỗi thất vọng lúc này, thần kinh nàng đột ngột rời rã và nàng kêu lên: “Ôi, Ashley!” và gieo mình xuống chiếc xôfa rệu rạo, và khóc như điên dại.
Nàng nghe thấy tiếng chân chàng phân vân rời chỗ cửa, quay lại và giọng chàng luống cuống lặp đi lặp lại gọi tên nàng ngay trên đầu. Có tiếng chân lật đật chạy từ bếp qua tiền sảnh và Melơni vào phòng, mắt giương to hốt hoảng.
- Scarlett... cái thai có...?
Scarlett giũi đầu vào lớp vải bọc bụi bặm và lại la to:
- Ashley... thật nhỏ mọn! Thật độc ác... thật đáng ghét!
- Ôi, Ashley, anh đã làm gì chị ấy? Melơni quì xuống sát cạnh xôfa và ôm lấy Scarlett. Anh đã nói gì? Làm sao anh nỡ thế? Anh có thể làm chị ấy sẩy thai đấy! Có gì không ổn, chị?
- Ashley... chú ấy thật... thật ương bướng và đáng ghét!
- Ashley, em thật lấy làm lạ về anh! Ai lại làm chị ấy xáo đảo lên đến thế giữa lúc bụng mang dạ chửa và khi bác Âuherơ chưa ấm chỗ dưới mồ!
- Đừng có làm ầm lên với chú ấy! Scarlett vặc lại, bất chấp lôgich, nhấc đầu lên khỏi vai, mái tóc đen cứng xổ ra khỏi lưới, mặt hoen vệt nước mắt. Chú ấy có quyền làm những gì chú ấy thích!
- Melơni, Ashley nói mặt tái nhợt, để anh nói rõ đầu đuôi. Scarlett có nhã ý mời anh đến Atlanta làm quản đốc một trong hai xưởng máy cưa của chị ấy...
- Quản đốc! Scarlett bất bình kêu lên. Tôi đề nghị chia cho chú ấy nửa số lợi nhuận và chú ấy...
- Và anh nói với chị ấy là anh đã thu xếp để gia đình mình lên miền Bắc và chị ấy...
- Ôi, Scarlett lại kêu lên, lại bắt đầu nức nở, tôi đã nói đi nói lại với chú ấy rằng tôi rất cần chú ấy... rằng tôi không thể kiếm được ai cai quản xưởngmáy... rằng tôi sắp sửa sinh cháu... vậy mà chú ấy vẫn cứ từ chối! Và bây giờ... bây giờ, tôi sẽ phải bán xưởng máy, và tôi biết chắc là không thể bán được giá, tôi sẽ mất tiền, rồi có thể chúng ta sẽ thiếu đói cũng nên, nhưng chú ấy bất cần. Chú ấy thật ác!
Nàng lại rúc đầu vào bờ vai của Melơni và một hy vọng li lói nhóm lên, xua một phần nỗi đau thực sự khỏi tim nàng. Nàng có thể tìm thấy ở tấm lòng tận tụy của Melơni một đồng minh, biết rằng Melơni sẵn sàng phẫn nộ với bất kỳ ai, kể cả người chồng yêu dấu của mình, làm Scarlett phải khóc. Melơni lao vào Ashley như một con chim bồ câu nhỏ quyết liệt, lần đầu tiên trong đời, giương mỏ mổ chàng.
- Ashley, làm sao anh nỡ từ chối chị ấy? Bất kể cả những gì chị ấy đã giúp đỡ cưu mang chúng ta! Anh làm cho chúng ta có vẻ vô ơn biết chừng nào! Mà bây giờ chị ấy đang không biết xoay xở ra sao với cái th... Anh thật chẳng hào hiệp chút nào! Chị ấy đã giúp đỡ chúng ta khi chúng ta cần được giúp đỡ và bây giờ, khi chị ấy cần anh thì anh lại từ chối!
Scarlett tinh quái liếc trộm Ashley vẻ ngạc nhiên, hoang mang in rành rành trên nét mặt chàng khi chàng nhìn vào đôi mắt đen đầy công phẫn của Melơni. Chính Scarlett cũng ngạc nhiên về sự công kích mạnh mẽ của Melơni vì nàng biết Melơni coi chồng mình là hoàn hảo, không có gì khiến vợ có thể trách cứ, coi mọi quyết định của chàng chỉ đứng sau ý Chúa.
- Melơni... chàng mở đầu, rồi xòe tay ra, vẻ bất lực.
- Ashley, làm sao anh có thể do dự?Anh thử nghĩ xem chị ấy đã làm những gì cho chúng ta – cho em! Không có chị ấy thì em đã chết ở Atlanta khi sinh bé Biu rồi! Và chị ấy... phải, chị ấy đã giết một tên Yanki để bảo vệ mẹ con em. Anh có biết chuyện ấy không. Chị ấy đã giết người vì mẹ con em. Chị ấy đã làm quần quật như một tên nô lệ trước khi anh và Uyl trở về, để chúng em khỏi chết đói. Khi em nghĩ đến những lúc chị ấy cày ruộng, hái bông, em có thể... Ôi, chị thân yêu!
Nàng cúi đầu, hôn lên mái tóc bù rối của Scarlett với tất cả lòng gắn bó cuồng nhiệt.
- Và bây giờ lần đầu tiên chị ấy yêu cầu chúng ta giúp đỡ một việc thì...
- Em không cần phải kể với anh những gì chị ấy đã làm cho chúng ta.
- Và Ashley, anh thử nghĩ mà xem! Ngoài việc giúp đỡ chị ấy, anh thử nghĩ xem điều ấy có ý nghĩ như thế nào đối với chúng ta – được sống ở Atlanta giữa bà con mình chứ không phải sống với bọn Yanki, có cô Pittin, có bác Henri và tấtcả bạn bè chúng ta, bé Biu sẽ có rất nhiều bạn cùng chơi và sẽ được đi học. Nếu lên miền Bắc, chúng ta ắt sẽ không thể cho con đi học, đàn đúm với bọn trẻ Yanki và ngồi cùng lớp với lũ nhóc đen! Chúng ta sẽ phải thuê một cô gia sư và em thấy chúng ta khó mà có khả năng...
- Melơni, Ashley nói, giọng thản nhiên một cách dễ sợ, có thực em muốn đi Atlanta đến như vậy không? Em không hề nói thế khi chúng ta bàn chuyện đi Niu Yóoc. Em không hề tỏ ya...
Ồ, nhưng mà khi chúng ta bàn chuyện đi Niu Yóoc, em tưởng ở Atlanta không có việc gì cho anh, vả chăng, em đâu có cương vị để cãi lại. Bổn phận người vợ là phải theo chồng, chồng đi đâu thì mình đi đấy. Nhưng bây giờ Scarlett đang rất cần chúng ta và có một việc chỉ có mình anh đảm nhiệm được thì chúng ta có thể về nhà! Về nhà!
Nàng ôm ghì lấy Scarlett, giọng trở nên say sưa:
- Em sẽ lại được thấy Ngã Năm và con đường Cây Đào và...và... ôi, sao mà em nhớ tất cả những cái đó! Và biết đâu chúng mình chẳng có thể có một căn nhà riêng nho nhỏ! Dù nhỏ bé, tồi tàn mấy em cũng chẳng cần miễn là... một căn nhà riêng của chúng ta!
Mắt nàng ngời ngời phấn khởi và hạnh phúc trong khi hai người kia đăm đăm nhìn nàng. Ashley thì ngớ ra, còn Scarlett thì vừa ngạc nhiên vừa xấu hổ. Không bao giờ Scarlett nghĩ rằng Melơni nhớ Atlanta đến thế, khao khát được trở về và có một căn nhà riêng đến thế. Xưa nay Melơni vẫn có vẻ rất bằng lòng ở ấp Tara thành thử khi nàng bộc lộ nỗi nhớ nhà, Scarlett không khỏi sửng sốt.
- ÔI, Scarlett, chị thu xếp này cho bọn em, thật tốt quá! Chị biết em ao ước được về nhà xiết bao!
Như tất cả mọi lần đứng trước cái thói quen của Melơni thường gắn những động cơ đẹp cho những việc chẳng có gì tốt đẹp, Scarlett cảm thấy vừa ngượng vừa bực, và đột nhiên nàng không dám nhìn thẳng vào mắt cả Ashley lẫn Melơni.
- Bọn em sẽ có thể có một căn nhà riêng nho nhỏ. Chị có thấy không chúng em lấy nhau đã năm năm mà không có lấy một tổ ấm?
- Cô chú có thể cùng ở nhà cô Patti với chúng tôi. Đó là nhà của cô chú, Scarlett lầm bầm nói, tây vân vê chiếc gối, mắt nhìn xuống để giấu vẻ đắc thắng vừa chớm nên trong đó khi nàng cảm thấy tình hình đảo ngược theo chiều thuận lợi cho mình.
- Không. Nhưng dù sao cũng cảm ơn chị,. Scarlett thân yêu. Ở thế thì chật quá. Chúng em sẽ kiếm được một cái nhà... Ashley, anh nói đồng ý đi!
- Scarlett, Ashley nói, giọng mất hết âm sắc, hãy nhìn tôi.
Giật mình, nàng ngước lên và bắt gặp đôi mắt xám đầy vẻ vô vọng mệt mỏi và cay đắng.
Scarlett, tôi sẽ đi Atlan... Tôi không đủ sức chọi lại với cả hai người.
Chàng quay gót bước ra khỏi phòng. Một nỗi sợ nhay nhứt làm giảm phần nào niềm vui chiến thắng trong tim nàng. Mắt Ashley vừa rồi có cái vẻ y hệt như lúc chàng bảo là đời chàng sẽ tiêu nếu chàng đi Atlanta.
Sau khi Xuelơn và Uyl thành hôn và Kerin vào tu viện Charlztơn, Ashley, Melanie cùng Biu đến Atlanta, mang theo Đili để nấu bếp và làm bảo mẫu. Pirxi và Pork được để lại ấp Tara đến khi nào Uyl kiếm được những lực điền da đen khác để làm đồng, thì cũng sẽ về thành phố nốt.
Ngôi nhà gạch nhỏ Ashley thuê được cho gia đình mình, ở phố Cây Trường Xuân, ngay đằng sau nhà bà vô Pitti và hai mảnh sân sau liền nhau, chỉ ngăn bời một hàng rào thủy tạp um tùm lởm chởm. Melơni đã chọn nó chính vì lẽ ấy. Buổi sáng đầu tiên trở về Atlanta, trong khi vừa cười vừa khóc, vừa ôm hôn Scarlett và bà cô Pitti, nàng nói nàng đã bị cách chia khỏi những người thân yêu lâu đến nỗi giờ đây có ở gần nhau mấy cũng chưa đủ.
Ngôi nhà này thoạt kỳ thủy có hai tầng, nhưng tầng trên đã bị đại bác phá hủy trong thời kỳ bị bao vây và chủ nhà trở về nhà sau khi Liên bang đầu hàng, không đủ tiền để xây lại. Ông ta đành chỉ lợp một mái bằng lên tầng dưới còn lại, làm cho căn nhà có cái dáng bè bè mất cân đối của một cái nhà xếp bằng những hộp đựng giầy trẻ con chơi. Dựng trên một căn hầm chứa, trên nền nhà cao hơn mặt đất nhiều và một cầu thang dài dẫn lên cửa vào làm nó hơi có vẻ lố lăng. Nhưng cái vẻ vô duyên ấy phần nào được bù lại bởi hai cây sồi già đẹp rủ bóng lên ngôi nhà và một cây ngọc lan với vòm lá bụi bặm điểm những chumg hoa trắng mọc cạnh thềm. Bãi cỏ xanh rộng san sát cỏ ba lá, xung quanh có hàng rào thủy tạp lô xô rậm rạp xen lẫn với những bụi kim ngân thơm ngào ngạt. Đây đó, giữa đám cỏ, vương ra những nhánh hoa hồng từ những thân già bị chà đạp cùng những nhánh hoa hồng và trắng vẫn ngoan cường nở rộ như thể chưa hề biết đến chiến tranh và lũ ngựa Yanki phá phách.
Scarlett nghĩ đó là ngôi nhà ở xấu nhất nang từng trông thấy nhưng đối với Melanie thì Trại Mười Hai Cây Sồi vào lúc huy hoàng nhất cũng không đẹp hơn. Đó là tổ ấm: cuối cùng, nàng và Ashley cùng Biu đã được sum họp dưới mái nhà của chính mình.
Từ Mêicơn, nơi cô cùng sống với Haiđi từ năm 1862, Inđiơ Uylkz trở về với anh trai, làm cho căn nhà nhà đâm chật. Nhưng Ashley và Melơni hoan hỉ đón tiếp cô. Thời thế đã thay đổi, tiền nong eo hẹp, nhưng không gì làm suy chuyển các quy tắc sinh hoạt ở miền Nam là các gia đình bao giờ cũng vui vẻ dành chỗ cho họ hàng nghèo hoặc thuộc phái nữ chưa chồng.
Hani đã lấy chồng và, theo lời của Inđiơ, người chồng thuộc tầng lớp dưới, một gã đàn ông thô kệch miền tây, từ Mixixipi đến sinh cơ lập nghiệp ở Mêicơn. Gã có bộ mặt tròn đỏ phừng phừng,giọng nói oang oang, cung cách bông phèng, Inđiơ không tán thành cuộc hôn nhân và, do đó chẳng sung sướng gì ở nhà em rể. Cô mừng rỡ nghe tin Ashley giờ đã có nhà riêng và cô có thể rút khỏi cái môi trường không thích hợp đồng thời thoát cái nạn phải nhìn thấy đứa em gái ngu ngốc đú đởn hạnh phúc với một gã đàn ông không xứng với mình.
Những người khác trong gia đình lại thầm cho rằng cô nàng Hani đần độn lúc nào cũng cười rinh rích đã thành công vượt mức chờ đợi và đều ngạc nhiên thấy cô vớ được một chàng. Đó là một người quý phái và khá sung túc, nhưng đối với Inđiơ, vốn sinh trưởng ở Giorgia và được nuôi dậy theo những truyền thống của Virginia, bất kỳ ai không ở vùng duyên hải phía Đông đều là nhà quê và mọi rợ. Có lẽ chồng Hani thoát được cảnh ở chung nhà với Inđiơ cũng sung sướng như khi cô đi khỏi đó, vì dạo này, sống cạnh cô chẳng dễ chịu gì.
Giờ đây, Inđia đã dứt khoát không màng đến chuyện lấy chồng. Cô đã hai mươi lăn cái xuân xanh và bề ngoài nom phù hợp với tuổi, cho nên khỏi cần phải cố làm duyên làm dáng nữa. Cặp mắt bền bệt không lông mi của cô nhìn thẳng vào thế giới với thái độ không khoan nhượng và đôi môi mỏng luôn luôn mím chặt, kiêu kỳ. Kể cũng lạ, cái vẻ trang trọng và tự hào của cô hiện nay lại hợp với cô hơn là cái yểu điệu thiếu nữ dịu dàng hồi ở Trại Mười Hai Cây Sồi. Thế của cô bây giờ gần như thế của một quả phụ. Ai nấy đều biết rằng nếu Xtiuớt Tarltơn không tử trận ở Ghettixbơg thì hẳn cậu đã lấy cô, cho nên người ta đành cho cô sự kính trọng cần có đối với một phụ nữ đã hứa hôn nhưng chưa kịp thành hôn.
Sáu buồng của ngôi nhà phố Cây Trường Xuân chẳng bao lâu đã được bày biện sơ sài bằng những đồ gỗ thông và gỗ sồi rẻ tiền nhất ở cửa hàng của Frank vì Ashley không có tiền, buộc phải mua chịu nên chàng từ chối mọi thứ đắt tiền và chỉ mua những thứ tối cần thiết. Điều đó khiến Frank, vốn rất quý Ashley, rất khó xử và làm Scarlett khổ tâm. Cả nàng lẫn Frank đều sẵn sàng biếu không chàng những đồ đạc bằng gỗ bồ đào và gỗ hồng chạm trổ đẹp nhất trong cửa hàng, song vợ chồng Uylkz một mực từ chối. Trong nhà trỏng trơ và xấu xí, nom đến cám cảnh. Scarlett đau lòng nghĩ đến Asli phải sống trong những căn phòng không thảm trải, không rèm che. Nhưng chàng thì dường như không để ý đến những tiểu tiết xung quanh ấy, còn Melanie, lần đầu tiên từ khi lấy chồng có được căn nhà riêng, thì sung sướng và thực sự hãnh diện về tổ ấm của mình. Xcarlet ắt sẽ cảm thấy nhục nhã ê chề nếu phải tiếp bạn bè trong một căn nhà không màn che trướng rủ, không nệm không thảm, không đủ ghế ngồi, không đủ tách uống trà và cùi-dìa. Nhưng Melơni thì trân trọng ngôi nhà của mình như thể trong đó đầy những rèm nhung và xôfa bọc gấm vậy.
Mặc dầu rõ ràng là Melanie cảm thấy hạnh phúc, nàng vẫn không khỏe lên được. Việc sinh bé Biu đã làm nàng kiệt lực và sau đó, công việc nặng nhọc ở ấp Tara lại càng hủy hoại sức khỏe của nàng. Nàng gày đến nỗi tưởng như những lóng xương nhỏ bé sẵn sàng chòi ra khỏi làn da trắng xanh. Đứng từ xa nhìn nàng chơi nhởn với con trai ở sân sau, Melanie tựa như một cô gái nhỏ vì thân nàng nhỏ không tưởng tượng nổi gần như không có “co” , không có ngực mà mông thì phẳng như mông bé Biu. Đã thế nàng lại không biết tự trọng, cũng không đủ ý thức khôn ngoan (là Scarlett nghĩ thế) để khâu thêm tí điền đăng ten tổ ong vào ngực áo hoặc đệm coocxê, thành thử dáng nét gày guộc lộ ra rất rõ. Cũng như thân hình, mặt nàng quá mảnh dẻ, quá xanh xao và cặp lông mày óng ả cong cong, thanh tú như vòi bướm càng đậm nét đen trên nền da tái nhợt. Trong khuôn mặt nhỏ, đôi mắt quá to để có thể coi là đẹp, càng có vẻ đồ sộ vì những quầng đen bên dưới, nhưng cái thần biểu hiện trong đó thì vẫn y nguyên như thời nàng còn là cô gái vô tư. Chiến tranh cùng với khổ đau và công việc cực nhọc thường xuyên đều không làm gì được vẻ bình thản dịu dàng của đôi mắt ấy. Đó là đôi mắt của một người đàn bà hạnh phúc, một người dù bão tố có lồng lộn quanh mình cũng không khuấy đảo được niềm thanh thản ở tận đáy lòng.
Làm sao cô ta có thể giữ được đôi mắt trong sáng thế, Scarlett nghĩ thầm trong khi nhìn Melanie một cách thèm muốn. Nàng biết mắt mình đôi khi có cái vẻ của một con mèo đói. Có lần Rét đã nói với gì về đôi mắt của Melanie – một sự so sánh vớ vẩn thế nào đó với những ngọn nến? À, phải, giống như hai điều thiện giữa một thế giới tàn ác. Phải, đó là hai ngọn nến được che khỏi mọi cơn gió, hai đốm sáng êm dịu ngời ngời niềm hạnh phúc lại được trở về nhà giữa bạn bè thân thiết.
Ngôi nhà nhỏ lúc nào cũng đông khác. Ngay từ nhỏ. Melanie đã được mọi người yêu mến và bà con hàng phố ùn ùn kéo đến chúc mừng nàng trở về. Ai nấy đều mang theo quà: đồ linh tinh, tranh ảnh, một vài chiếc cùi-dìa, áo gối, khăn ăn, thảm nhỏ, những vật xinh xẻo thoát khỏi bàn tay cướp bóc của bọn lính Sơnơm và giữ như của báu, nhưng khi đem đến tặng thì họ thề lấy thề để rằng chúng chẳng được việc gì cho họ.
Những ông già đã từng xông pha chiến trận ở Mêxico với cha nàng tới thăm, đưa theo những vị khách giới thiệu với “cô con gái dịu dàng của đại tá Hemiltơn thân mến” . Các bạn cũ của mẹ nàng thường xúm quanh nàng vì Melanie hết sức kính trọng người trên, một an ủi lớn cho các bà già trong cái thời buổi nhố nhăng này, khi mà lớp trẻ dường như quên hết các phép tắc lễ nghĩa. Nhưng phụ nữ thuộc lứa tuổi nàng, người có chồng có con, kẻ đã thảnh quả phụ, đều yêu quí nàng vì nàng đã trải những nỗi đau của họ mà không trở nên chua chát và luôn thông cảm lắng nghe họ thổ lộ nỗi niềm. Đám thanh niên đến như bao giờ cũng vậy, chỉ vì ở nhà nàng, họ có thể vui chơi và gặp những bạn bè họ muốn gặp.
Xunh quanh con người tế nhị và khiêm nhường của Melanie mau chóng hình thành một nhóm cả trẻ lẫn già, đại diện cho phần tinh hoa còn lại của xã hội tiền chiến ở Atlanta, tất cả đều nghèo tiền của nhưng cao sang về gia thế, thuộc loại “giấy rách giữ lấy lề” kiên cường nhất, cứ như thể cái xã hội Atlanta, bị chiến tranh làm tan tác, phân li, chết vợi đi, hoang mang vì thời thế thay đổi, đã tìm thấy ở nàng một hạt nhân bất khuất quanh đó nó có thể phục hưng lại.
Melanie còn trẻ nhưng có đầy đủ các đức tính mà số người còn lại dày dạn trên đời này rất quí trọng: nghèo mà vẫn tự hào, can đảm chịu đựng không kêu ca phànnàn, hồ hởi vui vẻ, hiếu khách, đôn hậu và nhất là trung thành với mọi truyền thống cũ. Melanie không chịu thay đổi, thậm chí không chịu thừa nhận là có lý do gì để thay đổi trong thế giới đổi thay. Dưới mái nhà nàng, những ngày xưa dường như trở lại, mọi người phấn chấn lên và cảm thấy khinh bỉ cái trào lưu sống cuồng dại và sa hoa đang cuốn băng bọn Bị Thảm và bọn Cộng Hòa mới phất.
Khi họ nhìn vào gương mặt trẻ của nàng và đọc thấy trên đó sự trung thành không thể lay chuyển với quá khứ, họ có thể tạm quên những kẻ phản bội trong giai tầng của chính họ, những kẻ đang gây căm phẫn, lo sợ và đau buồn. Mà những kẻ như vậy lại khá nhiều. Có những người con nhà dòng dõi, bị cảnh nghèo đẩy đến chỗ tuyệt vọng chạy sang hàng ngũ địch, trở thành đảng viên đảng Cộng Hòa và chấp nhận những vị trí do kẻ chiến thắng ban cho, để gia đình khỏi phải đi ăn xin. Có những cựu binh còn trẻ mà không đủ can đảm vật lộn kiên trì nhiều năm để xây dựng cơ đồ. Những thanh niên đó, theo đuôi Rhett, ăn cánh với bọn Bị Thảm xoay sở kiếm tiền bằng những thủ đoạn bẩn thỉu.
Xấu xa nhất trong bọn phản bội lại là đám con gái của một số gia đình thượng đẳng ở Atlanta. Đám này, lớn lên từ sau khi Liên bang đầu hàng, chỉ có những kỷ niệm con nít về chiến tranh và thiếu hẳn lòng căm ghét cay đắng của các bậc cha mẹ anh chị. Họ không hề mất chồng, mất người yêu. Họ không nhớ gì mấy về sự giàu có, huy hoàng đã qua, trong khi bọn sĩ quan Yahki thì... sao mà đẹp trai, bảnh bao, sao mà hồn nhiên vô tư lự! Bọn này mở những vụ hội thật huy hoàng, cười những con ngựa thật đẹp và rất mực tôn sùng các thiếu nữ miền Nam. Họ trọng đãi các cô nàng như những bà hoàng, hết sức ý tứ không đụng chạm đến lòng tự ái dễ tổn thương của các cô nàng, vậy nói cho cùng thì... tại sao lại không giao du với họ?
Họ hấp dẫn gấp bội các chàng trai địa phương ăn vận xoàng xĩnh, lúc nào cũng nghiêm nghị và làm việc đầu tắt mặt tối chẳng còn mấy thì giờ để vui chơi. Thành thử đã có một số vụ bỏ nhà theo các sĩ quan Yahki làm cho các gia đình hết sức đau lòng. Có những người anh trai hay em trai gặp chị gái hay em gái ngoài phố không thèm hỏi, những ông bố bà mẹ không bao giờ nhắc đến tên con gái nữa. Nhớ đến những bi kịch ấy, những người nêu cao phương châm: “Không đầu hàng” cảm thấy một nỗi sợ lạnh toát ngấm vào tận mạch máu, vậy mà chỉ cần thấy gương mặt dịu dàng nhưng bất khuất của Melanie là nỗi sợ đó tan biến. Như các bà già nói, nàng là một tấm gương lành mạnh và tuyệt hảo cho các cô gái trong thành phố. Và vì nàng không hề phô trương đức hạnh của mình, nên các cô không có lý do dì để giận nàng.
Không bao giờ Melanie nghĩ rằng nàng đang trở thành thủ lĩnh của một hội mới. Nàng chỉ nghĩ là mọi chuyện là mọi người có nhã ý đến thăm nàng và muốn rủ nàng gia nhập các câu lạc bộ khâu may hoặc nhảy múa hoặc âm nhạc của họ. Mặc dù các thành phố bạn ở miền Nam thường chê bai Atlanta tà thiếu văn hóa, nơi này từ trước đến nay vẫn là một trung tâm âm nhạc, yêu thích nhạc hay, và hiện nay ở đây đang sống lại một đam mê cuồng nhiệt đối với âm nhạc ngày càng tăng lên theo tỷ lệ thuận với khó khăn căng thẳng của thời cuộc. Khi nghe nhạc, người ta có thể quên dễ dàng hơn những bộ mặt đen trâng tráo ở ngoài phố cùng những bộ quân phục xanh.
Melanie hơi lúng túng khi thấy mình được đặt ở cương vị đứng đầu Câu Lạc Bộ Âm Nhạc Tối Thứ Bảy mới được thành lập. Nàng chỉ có thể cắt nghĩa việc đó bằng cái lý do là nàng có thể đệm Piano cho bất kỳ ai, kể cả chị em nhà Mơnhur hát rất sai giọng mà lại thích song ca.
Sự thật Melanie, như một nhà ngoại giao tài giỏi, đã liên kết được nhiều nhóm nữ nghệ sĩ chơi đàn hạc, câu lạc bộ hợp xướng nam nhiều bè và hội măngđôlin và ghita thiều nữ với Câu Lạc Bộ Âm Nhạc Tối Thứ Bảy, khiến cho Atlanta hiện nay có những buổi hòa nhạc bõ nghe. Thực tế, nhiều người nói rằng Câu Lạc Bộ chơi bản Cô gái Bôhêmiêng còn vượt xa những buổi biểu diễn chuyên nghiệp họ được nghe ở New York. Chính sau khi nàng “thu phục” được nhóm nữ nghệ sĩ chơi đàn hạc, bà Meriuêzơ mới bàn với các bà Miđ và Oaitinh là phải đưa nàng lên cầm đầu chơi đàn hạc thì nàng có thể hòa hợp được với bất kỳ ai, bà Meriuêzơ tuyên bố thế. Bản thân bà chơi đại phong cầm cho hội hát ở nhà thờ Hội Giám Lý và, với tư cách là người chơi đại phong cầm, bà chẳng trọng đàn hạc hoặc những người chơi đàn hạc gì lắm.
Melanie cũng được bầu làm thư ký cho cả Hội Làm Đẹp Mồ Mả Các Liệt Sĩ Vẻ Vang của Chúng Ta lẫn của Câu Lạc Bộ Khâu May của Quả Phụ - Cô Nhi Liên Bang. Vinh dự mới này đến sau một cuộc họp liên tịch sôi động của các tổ chức nói trên suýt kết thúc dữ bằng sự tan vỡ của những quan hệ bạn bè sống chết có nhau. Trong cuộc họp đã nảy ra vấn đề là có nên dọn cỏ trên những ngôi mộ của lính Hợp Chủng Quốc ở cạnh mộ của các chiến sĩ Liên Bang hay không. Sự lộn xộn không hàng lỗi của các nấm mồ Yanki làm phí công của các bà cô nhằm làm đẹp nơi yên nghỉ của các tử sĩ bên mình. Lập tức những ngọn lửa âm ỉ trong những lồng ngực bùng lên dữ dội và hai tổ chức liền phân biệt gườm gườm nhìn nhau. Câu Lạc Bộ Khâu May tán thành việc dọn cỏ, còn Hội Làm Đẹp Mồ Liệt Sĩ thì kịch liệt phản đối.
Bà Miđ nói lên quan điểm ủa nhóm sau: “Rẫy cỏ trên mồ bọn Yanki ư? Chỉ cần hai xu, tôi sẽ đào xác tất cả bọn Yanki lên, ném vào hố rác của thành phố!”.
Nghe những lời sang sảng ấy, các thành viên của hai hội đứng cả lên, mỗi bà mỗi cô đều bộc bạch tâm tư và không ai nghe ai cả. Cuộc họp được tổ chức ở phòng khách nhà bà Meriuêzơ và cụ cố Meriuêzơ, bị “sơ tán” vào bếp, sau này cụ kể lại là tiếng náo động nghe hệt như loạt pháo mở màn trận Franklin. Và cụ - nói thêm – cụ cho rằng ở giữa trận Franklin còn an toàn hơn ở giữa cuộc họp đó của các bà.
Không hiểu sao Melanie len được vào giữa đám đông đang kích động ấy và không hiểu sao cái giọng mọi khi vốn êm ái của nàng lại vượt lên trên tiếng huyên náo, lọt được vào tai mọi người. Tim nàng như thót lên cổ vì sợ - đám phát biểu giữa cuộc họp sục sôi phẫn nộ này!-Giọng nàng run lên, nhưng nàng vẫn tiếp tục kêu: “Cho phép tôi, các bà các chị!” cho đến khi sự ồn ào xẹp xuống.
- Tôi muốn nói... có nghĩa là từ lâu tôi đã nghĩ rằng... rằng không những ta phải nhổ cỏ, mà con phải trồng hoa trên đó nữa. Tôi.. tùy các bà các chị muốn nghĩ sao thì nghĩ, nhưng mỗi lần mang hoa đến mộ anh Charli thân yêu, tôi đều đặt một vài bông hoa trên một một người Yanki không quen biết ở cạnh đó. Nom nó... thật hoang phế tội nghiệp!
Lại nhao nhao to tiếng hơn và lần này hai phe nhập làm một đồng thanh phản đối.
- Trên mộ bọn Yanki ư? Ôi, Meli, làm sao cô có thể thế! - Chúng đã giết Charli – Chúng suýt giết cả cô nữa!- Chao, bọn Yanki có thể đã giết Biu từ khi mới lọt lòng!- Chúng đã định đốt ấp Tara để cô mất nơi nương tựa!
Melanie bíu chặt lấy thành ghế, hồ như rụn xuống dưới trọng lượng của một sự bất đồng tình nàng chưa từng vấp phải bao giờ.
- Ôi, các bà các chị! Nàng kêu lên, van vỉ. Xin cho phép tôi nói nốt! Tôi biết không có quyền nói về vấn đề này vì tôi không có người thân yêu nào tử trận ngoài Charli và đội ơn Chúa, tôi lại biết nơi anh tôi an nghỉ! Nhưng trong chúng ta hôm nay, có biết bao người không biết chồng, con, anh, em mình chôn ở đâu và...
Nàng nghẹn lời và căn phòng lặng hẳn đi.
Cặp mắt nảy lửa của bà Miđ tối sầm lại. Bà đã làm cuộc hành trình dài đến Ghéttixbơg sau trận đánh ở đó định mang thi hài Đarxi về, nhưng không ai có thể chỉ cho bà biết cậu được chôn ở đâu. Đâu đó, trong một cái hố đào vội vàng ở vùng đất địch. Và kia, miệng bà Elixơn run lên. Chồng bà và em trai bà đã tham gia cuộc đột kích không may của tướng Mogân vào Ôhaiô và tin tức cuối cùng bà nhận được về họ là cả hai đã ngã xuống bên bờ sông khi kỵ binh Yanki xông lên tấn công. Bà không biết hiện họ nằm ở đâu. Con trai bà Elixơn chết trong một trại tù binh ở miền Bắc và, là người nghèo nhất trong số những người nghèo, bà không có cách nào để đưa hài cốt con về. Nhiều người khác đọc thấy trên danh sách thương vong tên người thân kèm theo mấy chữ “Mất tích... coi là chết” và đó là thông tin cuối cùng họ được biết về những người đàn ông họ đã tiễn ra mặt trận.
Họ hướng về Melanie những con mắt như muốn nói: “Tại sao cô lại khởi lại những vết thương ấy làm gì? Đó là những vết thương không bao giờ lành – những vết thương đó không biết người thân yêu của của mình nằm đâu”.
Tiếng Melanie mạnh lên trong tĩnh lặng căn phòng.
- Mộ của họ ở đâu đó trên miền đất Yanki cũng như những nấm mồ Yanki ở đây, và... ôi, sẽ khủng khiếp biết bao nếu ta biết một phụ nữ Yanki nào đó nói đến chuyện họ đào họ lên và...
Bà Miđ khẽ nấc lên một tiếng nghe dễ sợ...
- Nhưng sẽ tuyệt diệu biết bao nếu ta biết một phụ nữ Yanki phúc hậu nào đó... Mà nhất định là phải có một số phụ nữ Yanki phúc hậu. Thiên hạ muốn nói gì thì nói, không thể nào tất cả phụ nữ Yanki đều xấu. Tuyệt diệu biết bao nếu ta biết họ dọn cỏ trên những người của chúng ta và mang hoa đến đặt trên đó, cho dù họ là kẻ thù của ta. Giả sử Charli yên nghỉ trên miền Bắc, tôi sẽ ấm lòng biết mấy nếu được biết là có một người nào đó... Và các bà các chị muốn nghĩ về tôi như thế nào thì nghĩ – giọng nàng lại vỡ ra – tôi sẽ xin ra khỏi cả hai câu lạc bộ và sẽ... sẽ nhổ tất cả mọi ngọn cỏ trên tất cả mọi nấm mồ Yanki mà tôi gặp, không những thế, còn trồng cả hoa nữa... và... tôi dám thách ai ngăn được tôi!
Và vừa nói lời thách thức cuối cùng đó, Melanie liền òa lên khóc và cố loạng choạng bước về phía cửa ra vào.
Một giờ sau, cụ cố Meriuzơ, yên trí ngồi đằng hoàng trong khu vực nam giới của tiệm “Gái Thời Đại”, kể lại cho ông bác Henri Hemơltơn rằng sau câu nói đó, mọi người đều khóc và ômg hôn Melanie. Mọi sự kết thúc trong dào dạt thương yêu và Melanie được bầu làm thư ký của cả hai tổ chức.ư
- Và thế là họ sẽ dọn cỏ. Điều chán ốm là Đôli lại gợi ý giao cho tôi việc ấy bởi vì tôi chẳng có việc gì khác mà làm. Tôi chẳng thù ghét gì bọn Yanki và tôi nghĩ Meli có lý, còn các mụ thần nanh đỏ mỏ ấy sai. Nhưng ở tuổi tôi, lại thêm chứng đau lưng mà lại phải đi nhổ cỏ!
-Melanie ở trong ban giám đốc Cô Nhi Viện gồm toàn nữ và góp phần sưu tầm sách cho Hội Thành Lập Thư Viện Thanh Niên mới được thành lập. Cả đến câu lạc bộ kịch nghiệp dư, những đệ tử của Thexpix, mỗi tháng trình diễn một lần, cũng kêu gào nàng tham gia. Nàng quá nhút nhát không dám xuất hiện trên sàn khấu dưới ánh đèn dầu hỏa, nhưng nàng có thể may trang phục bằng những bao gai trong trường hợp đó là chất liệu duy nhất có trong tay. Chính nàng đã bỏ lá phiếu quyết định ở
Câu Lạc Bộ Đọc Sêchxpia ủng hộ việc xen giữa các tác phẩm của nhà đị thi hào để “đổi món” bằng Đichkinz và Bulver Littơn chứ không phải bằng những bài thơ của Bairơn như gợi ý của một thành viên Câu Lạc Bộ còn trẻ, độc thân mà Melanie thầm lo là rất phóng đãng.
Những tối cuối hè, ngôi nhà nhỏ thiếu ánh sáng của nàng bao giờ cũng đầy khách. Không bao giờ có đủ ghế và thường khi các bà các cô phải ngồi trên những bậc thềm hiên trước, còn quanh họ nam giới ngồi trên lan can, trên những chiếc hòm hoặc trên bãi cỏ mé dưới. Đôi khi nhìn thấy khách khứa ngồi ngay trên cỏ uống trà, món giải khát duy nhất mà gia đình Uylkz có thể mời họ, Scarlett băn khoăn tự hỏi làm sao Melanie có thể quyết định phô bày sự nghèo túng của mình như thế mà không xấu hổ. Chừng nào Scarlett chưa có khả năng sắm đồ đạc bày biện ngôi nhà bà cô Pitti như hồi trước chiến tranh và đãi khách bằng vang ngon, Uytxki pha bạc hà, Jămbông sấy, đùi nai ướp lạnh thì nàng chưa có ý định mời khách đến nhà – đặc biệt là loại thượng khách như những người thường lui tới nhà Melanie.
Tướng Jon B. Gôđơn, vị anh hùng lớn của bang Giorgia thường xuyên đến đó cùng với gia đình. Cha Raiân, vị linh mục – thi sĩ, mỗi lần qua Atlanta đều không bao giờ quên ghé thăm. Ông chinh phục những người tụ tập ở đó bằng trí tuệ của mình và hiếm khi cần phải nài nỉ nhiều mới chịu đọc bài “Thanh gươm của tướng Li” hoặc bài “Ngọn lửa chiến bại” bất tử của ông, những vần thơ bao giờ cũng làm các thính giả rơi lệ. Elich Xtiphânz, cựu phó tổng thống Liên Bang, lần nào về thành phố cũng tới thăm và mỗi khi được biết ông đang ở nhà Melanie, mọi người kéo đến chật nhà, ngồi hàng giờ say mê nghe chuyện con người tàn phế mảnh khảnh có giọng nói sang sảng. Trong những buổi đó thường có khoảng một tá trẻ con hàng tiếng đồng hồ sau giờ ngủ thường lệ vẫn còn thức, đầu gật gà gật gù trong tay bố mẹ. Gia đình nào cũng muốn con cái mình nhiều năm sau có thể kể rằng chúng đã được Phó tổng thống vĩ đại hôn hoặc đã được bắt bàn tay từng góp phần chèo lái con thuyền Đại Nghĩa của Liên bang. Tất cả các nhân vật quan trọng đến thành phố đều ghé thăm nhà Uylkz và nhiêu khi nghỉ đêm tại đó. Trong những trường hợp ấy, ngôi nhà nhỏ mái bằng trở nên chật cứng, Inđiơ buộc phải nằm trên một nệm rơm ttrong cái khoang nhỏ dùng làm buồng trẻ dành cho Biu, còn Đilxi thì hối hả luồn qua hàng rào sau nhà chạy sang vay chị bếp nhà bà cô Pitti ít trứng để chuẩn bị bữa điểm tâm. Dù thế nào mặc lòng, Melanie vẫn tiếp đãi họ lịch sự, như thể nhà nàng là một tòa lấu đài vậy.
Không, Melanie không hề nghĩ rằng người ta tập hợp quanh nàng như quanh một ngọn cờ yêu dấu đã bạc phai. Cho nên nàng vừa kinh ngạc vừa bối rối, khi, kết thúc một buổi tối thù vị tại nhà nàng trong đó ông đã đọc vai Mácbết rất đạt, bác sĩ Miđ hôn tay nàng và phát biểu những nhận xét sau đây bằng cái giọng trước kia ông thường dùng để nhắc đến sự Nghiệp Vinh Quan của Chúng Ta:
-Tiểu thư Meli thân mến của tôi, những giờ phút dưới mái nhà tiểu thư bao giờ cũng là một đặc quyền và mọi điều thích thú, bởi vì tiểu thư và những phụ nữ như tiểu thư là trái tim của tất cả chúng ta, là tất cả những gì còn lại của chúng ta. Bọn chúng đã cướp đi tuổi hoa các chàng trai của chúng ta, cướp đi tiếng cười của các cô gái của chúng ta. Bọn chúng đã hủy hoại sức khỏe của chúng ta, trốc rễ cuộc đời chúng ta. Bọn chúng đã tàn phá sự phồn thịnh của chúng ta, kéo chúng ta lùi lại năm chục năm và chất một gánh nặng quá lớn lên vai các trẻ nhò của chúng ta lẽ ra phải được cắp sách đến trường, lên vai những người già của chúng ta lẽ ra phải được thoải mái sưởi nắng. Nhưng chúng ta sẽ xây dựng lại vì chúng ta có những trái tim như trái tim của tiểu thư làm nền móng. Và chừng nào chúng ta còn những trái tim như vậy, bọn Yanki không thể chiếm đoạt hết được!

Cho tới khi thân hình Scarlett xồ ra tới mức mà cả đến tấm khăn san đen to của bà cô Pitti cũng không giấu nổi nàng vẫn thường xuyên cùng Frank lách qua hàng rào sau nhà tham gia các cuộc tụ tập những đêm hè ở hiên nhà Melanie. Bao giờ nàng cũng ngồi hẳn ngoài vòng ánh sáng, khuất trong bóng tối chở che, vừa không phải phơi mình ra lồ lộ vừa có thể kín đáo nhìn ngắm khuôn mặt Ashley cho thật đã.
Ashley là lực duy nhất hút nàng tới đó, vì các cuộc chuyện trò đều khiến nàng buồn chán, bao giờ cũng rập theo một khuôn: đầu tiên là thời buổi khó khăn; sau đó, tình hình chính trị; rồi tất yếu đến chiến tranh. Các bà kêu ca về chuyện mọi thứ đều đắt đỏ. Theo ý các ông, liệu thời tốt đẹp có bao giờ trở lại hay không, các bà hỏi vậy. Và các ông thông kim bác cổ bao giờ cũng trả lời dứt khoát là có. Chóng, thầy chỉ là chuyện thời gian thôi. Khó khăn chỉ là tạm thời. Các bà biết là các ông nói dối và các ông biết là các bà nói dối và các bà giả vờ tin các ông. Ai nấy đều biết thời buổi khó khăn còn kéo dài vô hạn độ.
Hết chuyện thời buổi khó khăn, các bà chuyển sang bản vẽ thái độ ngày càng trâng tráo của bọn da đen, những hành động xúc phạm của bọn Bị Thảm và nỗi nhục phải thấy bọn lính Yanki la cà ở mọi góc phố. Theo ý các ông, liệu có bao giờ bọn Yanki dứt điểm với việc “Tái Thiết” bang Giorgia không? Các ông trấn an rằng công cuộc Tái Thiết sẽ kết thúc chóng vánh thôi –ngay khi nào những đảng viên Dân Chủ lại được quyền bầu cử. Các bà dù tế nhị để không hỏi khả năng đó bao giờ thành hiện thực và hết chuyện chính trị, người ta lại bắt đầu luận về chiến tranh.
Bất cứ khi nào hai người cũ của Liên Bang gặp nhau ở bất cứ nơi nào, cũng chỉ có một đầu đề nói chuyện duy nhất, và khi nào khoảng trên dưới một tá tụ tập lại là y như rằng các kỷ niệm chiến trận lại trở nên sống động và bao giờ chữ “nếu” cũng chiếm ngôi thượng đẳng trong câu chuyện.
- “Nếu bây giờ nước Anh đã công nhận chúng ta”... “Nếu Jet Đevix kịp trưng thu toàn bộ bông và đưa được sang Anh trước khi hàng rào phong tỏa thắt chặt lại”... “Nếu ở Ghettizbơg, Longxt’rit chấp hành đúng mệnh lệnh”... “Nếu Jeb Xtiuớt không vì cuộc đột kích ấy mà vắng mặt khi Macxơ Bob cần đến ông...” “Nếu chúng ta không mất tướng Xtônuâl Jêchxơn...” “Nếu Vichơg không thất thủ...” “Nếu chúng ta cầm cự được thêm một năm nữa..”
Và bao giờ cũng: “Nếu họ đừng đưa Huđ thay thế Jonxơn...” hoặc “Nếu họ giao cho Huđ chỉ huy ở Đaltơn, thay vì Jonxơn”...
Nếu! Nếu! Những giọng kéo dài bốc lên rạo rực một niềm phấn hứng xa xưa khi họ trò chuyện trong bóng tối tĩnh lặng – những người lính bộ binh, kỵ binh, pháo binh gợi lại hồi ức thời kỳ cuộc đời thăng hoa nhất như giữa hoàng hôn mùa đông hiu hắt nhớ về cái nóng hừng hực độ đương hè.
“Họ chẳng nói chuyện gì khác”, Scarlett nghĩ: “Toàn chiến tranh là chiến tranh, lúc nào cũng vậy. Và họ sẽ chỉ nói độc một chuyện ấy cho đến khi chết”.
Nàng nhìn quanh, thấy những chú nhỏ nằm trong tay cha, mắt long lanh, hơi thở gấp khi nghe nói đến những cuộc xuất kích ban đêm, những đợt kỵ binh xông lên cắm cờ trên chiến lũy địch. Tưởng chừng như chúng nghe thấy cả tiếng trống trận, tiếng kèn thúc quân, tiếng hô giáp chiến, trông thấy những đoàn quân đi trong mưa, chân đau nhừ, cờ tả tơi rũ rượi.
“ Và cả những đứa trẻ ấy nữa cũng sẽ không nói chuyện gì khác. Chúng sẽ nghĩ: Chiến đấu với bọn Yanki và trở về mù lòa, què cụt hoặc... Không trở về nữa, là điều tuyệt vời và và vinh quang. Tất cả đều thích nhớ lại và nói chuyện về chiến tranh. Nhưng mình thì không. Thậm chí mình không thích nghĩ đến nó. Mình sẽ quên hết những gì dính dáng đến chiến tranh nếu mình có thể... ôi, nếu mình có thể!”
Nàng sởn da gà khi nghe Melanie kể lại những chuyện ở ấp Tara, nêu Scarlett thành một nữ anh hùng khi đối mặt với những tên xâm lược, cứu được thanh gươm của Charli, kheo Scarlett đã dập tắt lửa như thế nào. Scarlett chẳng cảm thấy thích thú hay tự hào gì về những điều đó. Nàng hoàn toàn không muốn nghĩ đến chúng.
“Ôi, tại sao họ không thể quên được nhỉ? Tại sao họ không thể nhìn về phía trước và đừng ngoái lại? Chúng ta thật ngu dại mới lao vào cuộc chiến tranh ấy. Chúng ta càng sớm quên nó đi càng tốt”.
Nhưng không ai muốn quên cả, dường như không ai khác ngoài nàng, cho nên Scarlett lấy làm sung sướng có thể thành thật nói với Melanie rằng nàng rất ngượng khi phải xuất hiện trước mọi người, dù là trong bóng tối. Melanie hiểu ngay lời giải thích ấy, nàng vốn cực kỳ nhạy cảm với mọi vấn đề có liên quan đến sinh nở. Melanie rất muốn có một đứa con nữa, nhưng cả bác sĩ Miđ lẫn bác sĩ Fônten đều đã khẳng định là nàng sẽ chết nếu đẻ thêm đứa nữa. Cho nên chỉ cam phận một nửa, nàng qua phần lớn thời gian bên cạnh Scarlett để hưởng lây niềm khoái cảm về một sự mang thai không phải của mình. Đối với Scarlett, vốn chẳng những không muốn có đứa con sắp tới mà còn khó chịu về sự có mang không đúng lúc này, thái độ đó là tột đỉnh của thói đa cảm ngu xuẩn. Nhưng nàng có một cảm giác thích thú tội lỗi khi nghĩ đến lệch của các bác sĩ cấm mọi sự gần gũi chung đụng thực sự giữa Ashley và vợ chàng.
Dạo này Scarlett gặp Ashley luôn, nhưng không bao giờ gặp một mình. Tối nào trên đường từ xưởng về nhà, chàng cũng ghé qua nhà nàng để tường trình công việc trong ngày, nhưng Frank và bà Pitti thường có mặt hoặc, tệ hơn nữa, cả Melanie và Inđiơ nưa. Nàng chỉ có thể hỏi những câu dính dáng đến công việc, góp ý kiến rồi nói: “Anh ghé qua như thế này thật là tốt. Chúc ngủ ngon”.
Giá mà nàng không có mang! Đây là một cơ hội trời cho để sáng sáng đi xe ngựa với chàng đến nhà máy, qua những khu rừng hiu quạnh, xa những cặp mắt nhòm ngó, tưởng tượng như mình đang sống lại những ngày ung dung nhàn nhã ở Hạt cũ trước chiến tranh.
Không, nàng sẽ không tìm cách gọi chàng nói một lời yêu đương nào! Nàng sẽ không ám chỉ đến tình yêu bằng bất cứ giá nào. Nàng đã thề độc với mình là sẽ không bao giờ làm thế nữa. Nhưng, nếu nàng có dịp một mình với chàng một lần nữa, biết đâu chàng có thể bỏ cái mặt nạ xã giao chung chung chàng vẫn đeo từ ngày đến Atlanta. Biết đâu chàng chẳng có thể lại trở về bản ngã khi xưa, lại là chàng Asley mà nàng đã biết từ trước cái buổi tiệc ngoài trời, trước khi bất kỳ lời yêu đương nào được thốt ra giữa hai người. nếu không thể thành tình nhân của nhau, thì có thể lại là bạn và nàng có thể sưởi trái tim lạnh lẽo, cô đơn của mình trong lửa ấm tình bạn của nàng.
“Giá mình có thể đẻ xong phắt đứa bé này”, nàng sốt ruột nghĩ thầm, “sau đó mình sẽ có thể ngày nào cũng đi xe ngựa với chàng và chúng mình sẽ trò chuyện...”
Không phải chỉ có niềm khao khát được gần chàng làm Scarlett quằn quại sốt ruột mong chóng tới lúc ở cữ. Hai xưởng xưa đang cần đến nàng. Cả hai xưởng đã lỗ từ khi nàng nghỉ không trực tiếp giám sát, giao lại cho Hiu và Ashley phụ trách.
Hiu hoàn toàn không có khả năng kinh doanh mặc dù chàng đã cố gắng hết sức. Chàng buôn bán đã kém, điều khiển lao động lại còn kém hơn, bất kỳ ai cũng có thể nài được chàng giảm giá. Nếu một tay thầu khoán náu cá nào nói rằng gỗ thuốc loại kém, không xứng với giá đặt, Hiu liền cảm thấy trong trường hợp ấy có một người hào hoa chỉ có thể xin lỗi và hạ giá xuống. Khi Scarlett được biết giá tiền chàng bán một nghìn “Feet” gỗ sàn, nàng tức đến phát khóc. Loại gỗ sàn tốt nhất nhà máy từng sản xuất ra, mà chàng gần như cho không! Và chàng không sao quản lý được các kíp thợ. Bọn da đen đòi được trả lương hàng ngày và thường thường được đồng nào là uống say khướt, sáng hôm sau không đến làm việc. Trong trường hợp ấy, Hiu bắt buộc phải kiếm thợ mới, và công việc lại chậm trễ. Với những khó khăn đó, nhiều ngày liền, Hiu không rút ra được để vào thành phố bán gỗ.
Thấy những món lời tuột khỏi tay Hiu, Scarlett đâm điên đầu với sự bất lực và ngu xuẩn của chàng. Khi nào đẻ xong, có thể trở về làm việc được, nàng sẽ cho Hiu thôi ngay và mượn một người khác. Bất cứ ai cũng có thể làm tốt hơn. Và nàng đã không bao giờ dính dáng tới bọn níchgơ tự do nữa. Làm sao có thể hoàn thành được cái gì với bọn níchgơ luôn bỏ việc.
- Frank ạ, nàng nói với chồng sau một cuộc hội kiến nảy lửa với Hiu về đám thợ bỏ việc, em gần như quyết định thuê bọn tù làm việc cho hai xưởng cưa. Cách đây ít lâu, em có phàn nàn với Jonni Gheligơ, tay đốc công của Tommi Uelbơn, về những khó khăn trong việc đôn đốc bọn da đen làm việc và anh ta hỏi tại sao em không thêu bọn phạm nhân. Em thấy đó là một ý hay. Anh ta bảo em có thể thuê lại một số với tiền công xá chẳng đáng là bao và nuôi chúng ăn hết sức rẻ mạt. Anh ta còn nói rằng em có thể bắt chúng làm việc theo bất cứ cách nào mình thích mà không bị bọn Phòng Phóng Thích nhâu nhâu đến thò mũi vào những chuyện khônng liên quan gì đến chúng. Và khi Jonni Gheligơ hết hợp đồng với Tommi, em sẽ thêu ngay anh ta để thay Hiu. Một kẻ đã điều hành được một đám người Ailen man dại dưới quyền mình, chắc chắn sẽ có thể bắt bọn tù làm được khối việc với năng suất cao.
Tù nhân! Frank không biết nói sao. Thuê tù nhân, đó là điều quá xá nhất trong tất cả những kế hoạch điên cuồng Scarlett đã đề ra, thậm chí còn tệ hơn cả cái ý định mở tiệm giải khát nữa.
Chí ít đó cũng là ý kiến của Frank và giới thủ cựu trong đó chàng sinh hoạt. Cái chế độ thuê tù nhân làm việc này mới nảy sinh do sự nghèo nàn của bang sau chiến tranh. Không đủ khả năng nuôi tù. Bang phải cho họ ra làm thuê cho những người cần nhiều nhân công lao động trong việc xây dựng đường sắt, khai thác dầu thông và gỗ rừng. Tuy Frank và các bạn hữu điềm đạm ngoan đạo của chàng hiểu rõ sự cần thiết của chế độ ấy, họ vẫn coi đó là điều đáng phàn nàn. Nhiều người trong số đó trước kia thậm chí đã không ủng hộ chế độ nô lệ và bây giờ họ cho hiện tượng này còn tệ hơn nhiều.
Vậy mà Scarlett lại muốn thuê tù! Frank biết nếu nàng làm như thế, chàng sẽ không bao giờ dám cất cao đầu lên nữa. Việc đó còn tệ hại gấp bội việc nàng sở hữu và tự điều hành hai xưởng cưa hoặc bất cứ việc gì khác nàng đã làm. Trước đây, mỗi lần đưa ý kiến phản đối, bao giờ chàng cũng kèm theo câu hỏi: “Mọi người sẽ nói sao?” Nhưng bây giờ, cái nỗi này... cái nỗi này còn sâu hơn cả nỗi sợ công luận kia nữa. Chàng cảm thấy đây là một sự mua bán thân thể con người ngang tầm với tệ mãi dâm, một tội lỗi sẽ hàn vết lên tâm hồn chàng nếu chàng để cho nàng làm thế.
Tin chắc điều đó là sai trái, Frank thu hết can đảm Scarlett không được làm như vậy, đưa những nhận xét mạnh đến nỗi nàng sửng sốt im bặt. Cuối cùng, để làm chàng yên lòng, nàng nhu mì nói rằng, nàng không có chủ trương thực sự như vậy. Chỉ tại quá mệt mỏi với Hiu và bọn níchgơ tự do nên nàng mới phát khùng thế thôi. Trong thâm tâm, nàng vẫn ngấm ngầm nghĩ đến chuyện ấy với đôi chút thèm muốn. Lao động tù nhân sẽ giải quyết được một trong những vấn đề gay go nhất của nàng, nhưng nếu Frank làm to chuyện thế...
Nàng thở dài. Nếu chí ít một trong hai xưởng cưa sinh lợi thì nàng còn có thể đành lòng vậy, nhưng Ashley làm ăn cũng chẳng hơn Hiu là mấy.
Thoạt đầu, Scarlett bất bình và thất vọng vì Ashley không nắm được ngay và làm cho xưởng máy sinh lợi gấp đôi thời kỳ nàng quản lý. Chàng thông minh thế, đọc nhiều sách thế, chẳng có lý do gì khiến chàng không thành công rực rỡ và làm ra hàng đống của. Thế nhưng chàng lại chẳng thành công gì hơn Hiu. Những sai lầm, sự thiếu kinh nhiệm, thiếu đầu óc kinh doanh cùng những đắn đo áy náy trong thủ đoạn giao dịch ở chàng thật giống hết ở Hiu.
Tình yêu nồng cháy trong Scarlett vội vàng tìm cớ biện hộ cho Ashley, nàng không nhìn hai người dưới cùng một góc độ. Hiu thì rành là ngu xuẩn hết đường cứu vãn rồi, còn Ashley chỉ là bỡ ngỡ trong kinh doanh mà thôi. Tuy nhiên, muốn hay không, nàng vẫn phải thừa nhận rằng không bao giờ Ashley có thể nhẩm tính nhanh trong đầu và định một giá chính xác như nàng đã được. Đôi khi nàng tự hỏi có bao giờ chàng biết phân biệt nổi gỗ ván sàn với gỗ đà ngang. Bản thân chàng vốn là người hào hoa và bởi bản thân chàng là người đáng tin cậy, nên Ashley tin cậy mọi tên vô lại đến với mình và nhiều lần suýt làm nàng mất tiêu của nếu nàng không khéo léo can thiệp vào. Và nếu chàng cảm tình với ai, chàng sẵn sàng bán chịu gỗ cho họ, không cần nghĩ đến chuyện tìm hiểu xem họ có tiền gửi ngân hàng hoặc có tài sản gì không. Về mặt này, chàng cũng ngờ nghệch như Frank.
Nhưng chắc chắn chàng sẽ vỡ vac tinh khôn ra! Và trong khi chờ đợi chàng rút được bài học, nàng rất mực khoan dung và kiên nhẫn với những sai lầm của chàng, như một người mẹ yêu thương. Mỗi tối khi chàng ghé qua nhà nàng, phờ phạc và chán nản, nàng tìm mọi cách khéo léo gợi ý giúp đỡ, không biết mệt. Nhưng mặc dầu nàng ra sức khuyến khích động viên, mắt chàng vẫn có một vẻ đờ đẫn kỳ lạ mà nàng không hiểu nổi và đâm sợ. Chàng đã khác đi nhiều, không còn là Ashley ngày xưa nữa. Nếu gặp được chàng một mình, chưa chừng nàng có thể tìm ra lý do cũng nên.
Tình hình đó làm nàng nhiều đêm mất ngủ. Nàng băn khoăn về Ashley vừa vì biết chàng chẳng sung sướng gì, vừa vì thấy rằng tình trạng ấy ắt không giúp chàng trở thành nhà kinh doanh gỗ giỏi. Nàng cảm thấy như bị cực hình vì nỗi các nhà máy của mình nằm trong tay hai kẻ không có chút ý thức kinh doanh nào như Hiu và Ashley, đau lòng thấy những kẻ cạnh tranh cướp mất những khách hàng sộp nhất mặc dầu nàng đã làm việc cật lực và vạch kế hoạch thật cẩn thận cho những tháng phải nằm thúc thủ này. Ôi, giá nàng có thể trở lại làm việc! Nàng sẽ phị trách Ashley và nhất định chàng sẽ thạo dần. Và Jonni Gheligơ có thể điều hành nhà máy kia để nàng lo việc bán gỗ và mọi sự sẽ tốt đẹp. Còn Hiu, anh ta có thể đánh xe đi giao hàng nếu anh ta vẫn muốn làm việc cho nàng. Anh ta chỉ có khả năng làm việc ấy thôi.
Dĩ nhiên, Gheligơ có vẻ là một tay vô lương tâm, mặc dầu rất thông minh, nhưng... nàng biết kiểm ra ai khác? Tại sao những người khác vừa thông minh vừa lương thiện lại ngại làm việc cho nàng đến thế? Nếu nàng thuyết phục được một trong những người đó nhận làm cho nàng, thay chân Hiu, nàng sẽ không phải lo lắng nhiều đến thế này, nhưng...
Tommi, mặc dầu lưng bị tật, là nhà giàu thầu khoán nhiều việc nhất thành phố và, theo lời mọi người làm ra khối tiền. Bà Meriuêzơ và Rơnê phát tài, hiện đã mở một hiệu bánh ở khu trung tâm. Cửa hiệu được Rơnê quản lý với một tinh thần tiết kiệm chính cống Pháp và cụ cố Meriuêzơ giờ thay Rơnê đánh xe đi bán patê, sung sướng được thoát khỏi cái gốc lò sưởi của mình. Các chàng trai nhà Ximmơn nhiêu nơi đặt mua gạch đến nỗi phải nung lò ba ca mỗi ngày. Và Kelz Oaitinh cũng hốt tiền bằng cái máy làm duỗi tóc vì anh ta bảo đám da đen rằng họ sẽ không bao giờ được phép bầu cho liên danh ứng cử viên Cộng Hòa nếu còn để tóc quăn.
Tất cả những thành viên thông minh khác mà nàng quen biết người bác sĩ, luật sư, kẻ bán hàng cũng đều khấm khá. Tình trạng uể oải bơ phờ xâm chiếm họ thời kỳ ngay sau chiến tranh đã biến mất hoàn toàn và họ quá bận rộn lo xây dựng cơ nghiệp của bản thân, đâu còn thì giờ giúp xây dựng cơ nghiệp của nàng. Những người không bận rộn là những tay thuộc loại Hiu... hay Ashley.
Định làm ăn kinh doanh mà lại có mang thì thật rắc rối!
“Mình sẽ không bao giờ có con nữa”, nàng quyết định dứt khoát. “Mình sẽ không chịu giống những phụ nữ khác, năm nào cũng đẻ sòn sòn. Lạy chúa, thế sẽ có nghĩa là mỗi năm mất rõ ràng mình không thể vắng mặt ở đó lấy một ngày. Mình sẽ nói thẳng với Frank rằng mình không muốn có con nữa”.
Frank thì muốn có một gia đình đông đúc, nhưng nàng sẽ có cách thuyết phục chàng. Đây là đứa con cuối cùng của nàng. Hai xưởng cưa quan trọng hơn nhiều.

Chương 42 

Scarlett sinh con gái, một hài nhi bé choắt đầu nhẵn thín, xấu như một con khỉ không có lông và giống Frank một cách phi lý. Trừ người bố sướng mê, không ai có thể thấy nét gì đẹp ở con bé, nhưng hàng xóm láng giềng độ lượng bảo rằng tất cả trẻ sơ sinh xấu xí, cuối cùng, đều hóa ra xinh cả. Nó được đặt tên là Ilơ Lâurinơ. Ilơ, để nhớ đến bà ngoại Ilơn và Lâurinơ, vì đó là cái tên thời thượng nhất để đặt cho con gái, cũng như Rôbơt I. Li và Xtônuâl Jêchxơn cho con trai, và ÊibrơchemLincơn và Imenxipêisơn (Giải Phóng) cho trẻ con da đen.
Nó sinh ra vào giữa một tuần lễ náo động điên cuồng, cả Atlanta căng thẳng chờ đợi một tai họa. Một gã da đen khoe là vừa hiếp một phụ nữ da trắng, liền bị bắt thật, nhưng chưa kịp đưa ra xử thì bịn 3K đã đột nhập vào nhà giam và lặng lẽ treo cổ gã. Đảng 3K hành động như vậy để tránh cho nạn nhân chưa được nêu tên khỏi phải ra làm chứng trước phiên tòa công khai. Cha và anh trai nàng thà bắn chết nàng còn hơn để nàng ra tòa, bêu nỗi nhục trước thiên hạ, cho nên dân thành phố thấy việc tự động hành hình gã da đen là một giải pháp hợp tình hợp lý, thực tế là giải pháp đúng đắn duy nhất có thể chấp nhận được. Nhưng các nhà chức trách quân sự thì nổi giận. Họ chẳng thấy có lý do gì khiến cô gái không nên ra trước tòa như một nhân chứng.
Lính trán bắt bớ lung tung, thề quét sạch bọn 3K dù có phải bắt giam tất cả những người da trắng ở Atlanta. Vừa khiếp sợ vừa hậm hực, đám da đen dọa đột một số nhà để trả đũa. Không khí nháo nhác, rộn lên những lời đồn đại, nào là bọn Yanki sẽ xử giảo hoạt nếu tìm ra tìm ra những lời đồn đại, nào là bọn da đen định phối hợp nổi dậy chống người da trắng. Dân chúng trong thành phố đóng kín cửa ra vào và cửa sổ, ở lì trong nhà, đàn ông không dám đi làm, để vợ con không ai che chở.
Năm mệt lả trên giường, Scarlett yếu ớt thầm cảm tạ Thượng Đế là Ashley đã khôn ngoan không tham gia đàng 3K, còn Frank thì quá lớn tuổi và non gan. Thật khủng khiếp biết bao nếu biết rằng bọn Yanki có thể ập đến nhà, bắt họ đi bất cứ lúc nào! Tại sao đám thanh niên điên đầu trong đảng 3K không để mặc mọi sự, mà lại cứ kích động bọn Yanki lên như thế? Xét cho cùng, có thể cô gái nọ không hề bị hiếp cũng nên. Có thể cô ta chỉ bị một cơn hoảng đâm ngớ ngẩn và cô ta, một lô đàn ông có thể bị mất mạng.
Trong bầu không khí này, khi mà thần kinh căng thẳng như đang theo dõi một cái ngòi cháy chậm nối liền với một thùng thuốc nổ, Scarlett lại mau chóng hồi sức. Cái khí lực lành mạnh đã nâng đỡ nàng vượt qua những ngày gay go gian khổ ở ấp Tara, giờ lại giúp nàng đứng vững và hai tuần sau khi sinh Ilơ Lâurinơ, nàng đã đủ sức ngồi dậy, ngứa ngáy muốn hoạt động. Đến tuần thứ ba, nàng đứng dậy, tuyên bố là nàng cần phải lo liệu công việc của hai xưởng máy hiện đang đình đốn vì cả Hiu và Ashley đều sợ không dám bỏ mặc gia đình cả ngày.
Rồi xung đột xảy ra.
Lòng đầy tự hào vì mới được làm bố, Frank thu hết can đảm cấm Scarlett không được rời khỏi nhà trong lúc tình hình còn đang nguy hiểm như vậy. Nàng ắn đã không đếm xỉa tới mệnh lệch đó của chàng và cứ đi lo công chuyện nếu chàng không đem gửi cả đàn ngựa lẫn xe của nàng ở một chuồng ngựa cho thêu kèm theo lời dặn là không được giao cho bất cứ ai ngoài chàng. Tệ hơn nữa, trong khi nàng ở cữ, chàng và Mammy đã kiên trì lục soát khắp nhà, tìm ra được chỗ nàng giấu tiền. Và Frank đã đem khoản đó gửi ngân hàng dưới tên chàng, thành thử bây giờ nàng không có cách nào thuê nổi một cỗ xe.
Scarlett cáu rầm lên với cả Frank lẫn Mammy, rồi đành phải dấu dịu van xin và cuối cùng, khóc suốt một buổi sáng như một đứa bé giận hờn vì bị tước đoạt đồ chơi. Nhưng bất kể mọi đau đớn của nàng, hai người kia chỉ một mực: “Thôi nào, cục đường phên của tôi! Mình còn đang yếu mệt như một em bé gái đau bệch!” và “Cô Scarlett, nếu cô không thôi thôi nàm mình nàm mẩy, xỡ cô xẽ chua, em bé bú vào đau bụng đó, chắc chắn dư một mấy một nà hai vậy”.
Điên đầu lên, Scarlett lao qua sân sau sang nhà Melanie và lớn tiếng trút hết ấm ức tuyên bố là sẽ đi bộ đến xưởng máy, nào là sẽ đi khắp Atlanta nói cho mọi người biết rằng nàng đã lấy phải đồ sâu bọ, nhưng nàng sẽ không để bị đối xử như một con bé đần độn đâu. Nàng đã từng bắn một tên đàn ông và nàng sẽ lấy làm thích thú, phải, thích thú bắn một tên nữa, nàng sẽ...
- Ôi, chị không nên liều mạng! Nếu có chuyện gì xẩy ra với chị thì em không sống nổi! Ôi, em xin...
- Tôi sẽ làm thế! Tôi sẽ đi bộ...
Melanie nhìn nàng và thấy đó không phải là cơn thác loạn của một người đàn bà còn yếu lả sau khi sinh nở. Mặt Scarlett in rõ cái quyết tâm liều lĩnh vong mạng mà Melanie đã bao lần nhìn thấy trên mặt ông Giêrơlđ Âuherơ kho ông đã nhất quyết một điều gì. Nàng quàng tay ngang lưng Scarlett, ghì chặt lấy.
- Tất cả là tại em không dũng cảm như chị, nên cứ giữ lấy Ashley ở nhà với em suốt thời gian này trong khi lẽ ra anh ấy phải có mặt ở xưởng máy. Ôi, lạy Chúa! Em thật ngu xuẩn! Chị thân yêu, em sẽ bảo Ashley là em không sợ một tí nào, em sẽ sang bên ấy ở với chị và cô Pitti, để anh ấy trở lại làm việc và...
Ngay với riêng mình, Scarlett cũng chẳng dễ thừa nhận rằng nàng cho là Ashley không đủ sức độc lực đối phó với tình hình.
- Cô không phải làm thế! Nàng kêu lên. Liệu Ashley có thể làm được gì tốt đẹp nếu chú ấy lúc nào cũng lo lắng về cô? Người nào cũng khả ố hết! Ngay cả bác Pitơ cũng không chịu lái xe cho tôi đi! Nhưng tôi bất cần! Tôi sẽ đi một mình. Tôi sẽ đi bộ suốt cả quãng đường và sẽ mộ một đám thợ da đen ở đâu đó...
- Ồ, không! Chị không được làm thế. Một chuyện gì kinh khủng khiếp có thể xảy đến với chị? Nghe nói cái trại Sentitao trên đường Đikêitơ đầy những da đen gớm ghiếc mà chị lại phải đi qua ngay cạnh đấy. Để em nghĩ coi... Chị thân yêu, chị hãy hứa với em là hôm nay chị hẵng khoan đừng làm gì vội. Em sẽ nghĩ ra một cách gì đó. Hãy hứa với em là chị sẽ về nhà nằm, nom chị xanh dớt thế này. Hãy hứa với em đi nào.
Quá mệt vì cơn lôi đình thịnh nộ không làm gì khác được, Scarlett phụng phịu hứa và quay về nhà, kiêu kỳ bác bỏ mọi cố gắng làm lành của những người thân.
Chiều hôm ấy, một bóng người lạ tập tễnh qua hàng rào nhà Melanie và qua sân nhà bà Pitti. Hiển nhiên, đó là một trong những người mà Mammy và Đilxi thượng gọi là “bọn hạ Hiu mà cô Meli nhặt ở ngoài phố về cho ngủ dưới hầm diệu nhà cô”.
Tầng hầm nhà Melanie có ba buồng trước kia là chỗ ở cho gia nhân và để rượu. Bây giờ, Đilxi chiếm một buồng, còn hai buồng kia thường làm nơi tạm chú cho hàng lũ khách vãng lai cùng khổ, rách rưới. Ngoài Melanie, không ai biết họ từ đâu đến hoặc đi đâu, và cũng chẳng ai biết nàng tập hợp họ ở đâu. Có lẽ Mammy và Đilxi nói đúng nàng nhặt họ từ ngoài phố về. Nhưng cũng như đám người thượng lưu và mấp mé thượng lưu đổ xô về phòng khách nhỏ của nàng, những người bất hạnh tìm đường đến gian hầm, ở đó họ được chu cấp cả bánh mì lẫn giường nằm, rồi khi tiếp tục lên đường lại được tiễn bằng những gói đồ ăn. Thường thường, khách trọ là những cựu binh Liên bang thuộc loại cục mịch, mù chữ, những con người không chốn nương thân, không gia đình, lang thang khắp đất nước, hy vọng kiếm được việc làm.
Nhiều khi, những phụ nữ nông thôn da nâu sậm, héo hắt, cùng lũ con nhỏ lầm lì, tóc xơ như sợi gai, cũng qua đêm tại đó, những người đàn bà bị chiến tranh biến thành quả phụ, mất hết vườn trại, giờ đây đi tìm họ hàng bị thất tán. Đôi khi hàng xóm bất bình vì sự có mặt của những người ngoại bang chỉ biết nói tí chút tiếng Anh hoặc không biết hoàn toàn bị thu hút xuống miền Nam bởi những câu chuyện huyền ảo về những vụ làm giàu dễ dàng. Có lần một đảng viên Cộng Hòa đã ngủ tại đó. Chí ít, Mammy cũng một mực khẳng định như vậy, bà nói rằng bà có thể ngửi được mùi Cộng Hòa cũng như ngựa có thể đánh hơi được rắn chuông, nhưng không ai tin lời Mammy vì ngay cả đến lòng từ thiện của Melanie cũng phải có một giới hạn nào đó. Chí ít mọi người cũng hy vọng là thế.
Phải, Scarlett nghĩ thầm trong khi ngồi ở cổng bên, đứa con nhỏ ẵm trên lòng, dưới ánh nắng nhạt chiều tháng mười một, đó là một trong những con chó què của Melanie. Mà quả là lão ta què thật!
Người đàn ông đang qua sân sau tập tễnh trên một cái chân gỗ, giống như Uyl Bentin. Đó là một ông già cao, gầy với cái đầu hói bẩn bóng lên hồng hồng và một bộ râu lấm tấm bạc dài đến nỗi có thể dắt vào thắt lưng. Bằng vào bộ mặt rắn đanh chằng chịt vết sẹo, có thể đoán ông ta đã ngoài sáu mươi, song thân hình ông không hề có cái rệu rão của tuổi già. Mặc dầu mảnh khảnh và lóng ngóng, lại đi trên một chân gỗ, ông vẫn đi chuyển nhanh như một con rắn.
Ông bước lên bậc thềm, tiến về phía nàng và ngay cả trước khi ông cất tiếng, để lộ cái giọng mũi và cách phát âm chữ “r” trong cổ xa lạ với miền xuôi, Scarlett đã biết ông sinh trưởng ở miền núi. Mặc dầu quần áo rách rưới bẩn thỉu, ở ông, cũng như ở phần lớn những người miền núi, có một vẻ tự hào thầm lặng mà dữ dội khiến người ta không dám nhìn. Râu ông hoen nước bã thuốc lá và một nạm thuốc lớn ngậm trong mồm làm cho mặt ông nom méo xệch. Mũi ông mảnh và sần sùi, lông mày rậm và soắn như tóc phù thủy, lỗ tai đầy lông đâm ra từng chùm như tai linh cẩu. Mé dưới trán là một hố mắt trống trơ từ đó một cái sẹo chạy dài đến má, vạch một đường chéo qua chòm râu. Con mắt kia nhỏ, bềnh bệch là lạnh lùng, một con mắt trân trân, tàn nhẫn. Một khẩu súng lục to tướng dắt lồ lộ ở đai quần và từ miệng chiếc ủng rách thòi ra cái chuôi của một con dao săn.
- Bà Uylkz phải tui sang làm cho bà, ông ta nói ngắn gọn. Giọng ông khàn khàn, kiểu một người không quen nói, từng tiếng phát ra chậm chạp gần như khó khăn. Tên tui là Artsi.
- Tôi lấy làm tiếc là không có việc gì cho ông làm, ông Artsi ạ.
- Artsi là tên cái của tôi...
- Tôi xin lỗi. Vậy họ ông là gì?
Ông ta lại nhổ.
- Thiết tưởng đấy là việc riêng của tôi. Bà cứ gọi Artsi thôi cũng được.
- Tôi bất cần biết họ ông làm gì! Tôi không có việc gì cho ông làm.
- Tôi nghĩ là có đấy. Bà Uylkz lo cuống lên vì bà đây cứ dại dột mốn đi đây đi đó một mình, nên bà í phải tui sang đánh xe cho bà.
- Thật à? Scarlett kêu lên, bất bình với cả sự thô lỗ của lão già lần sự can thiệp của Meli.
Con mắt độc nhất của lão chiếu tướng lại nàng với vẻ cừu địch bâng quơ, không nhằm cụ thể vào ai.
- Phải. Phận sự người lền bà là không có nên nhễu sự mấy lền ông trong nhà khi họ tìm cách lo cho mình. Ví như bà phải đi đây đi đó, tui sẽ đánh xe cho bà. Tui ghét bọn níchgơ... và cả bọn Yanki nữa.
Lão chuyển nạm thuốc trong miệng sang hàm bên kia và không đợi mời, ngồi luôn lên bậc thêm trên cùng.
- Tui không có biểu rằng tui thích lái xe cho lền bà, cơ mà bà Uylkz rất tốt mấy tui, cho tui ngủ nhờ trong tầng hầm nhà bà í và bi rờ bà í phái tui sang đánh xe cho bà.
- Nhưng... Scarlett bối rối mào đầu, rồi ngừng lại và nhìn lão. Sau một lát, nàng bắt đầu mỉm cười. Nàng không ưa bộ mặt lão già tứ chiếng, song sự có mặt của lão sẽ làm cho mọi vấn đề trở nên đơn giản. Có lão ta bên cạnh, nàng có thể lên phố, đến xưởng máy, đi thăm các khách hàng. Không ai có thể nghi ngờ nàng có tình ý gì với lão, chỉ riêng vẻ bề ngoài của lão cũng đủ ngăn mọi tai tiếng xảy ra.
- Thôi được, nàng nói. Có nghĩa là nếu chồng tôi đồng ý.
Sau một cuộc nói chuyện riêng với Artsi, Frank miễn cưỡng chấp thuận và nhắn chủ chuồng ngựa cho thuê có thể giao lại cả ngựa lẫn xe. Chàng khổ tâm và thất vọng khi thấy chức năng làm mẹ đã không khiến Scarlett thay đổi như chàng đã hy vọng, nhưng nếu nàng cứ khăng khăng đòi trở lại hai cái xưởng máy đáng nguyền rủa của nàng thì Artsi đúng là do trời phái đến.
Như vậy từ đó bắt đầu cái quan hệ mà thoạt kỳ thủy đã khiến cả Atlanta sửng sốt Artsi và Scarlett họp thành một cặp kỳ quặc, lão già thô lỗ với cái chân gỗ cứng đơ thò ra ngoài, bên trên cái chắn bùn và người thiếu phụ trẻ xinh đẹp, ăn vận gọn gàng, trán nhăn lại lơ đãng. Người ta có thể thấy họ vào mọi lúc và ở mọi nơi trong nội thành và ven ngoại Atlanta, chả mấy khi nói với nhau, rõ ràng là không ưa nhau, nhưng bị ràng buộc với nhau vì nhu cầu chung, lão thì cần tiền, nàng thì cần sự che chở. Chí ít – các bà trong thành phố nói – cũng còn hơn là trơ tráo rong ruổi khắp nơi với cái tay Butlrer ấy. Các bà thắc mắc tự hỏi không biết Rhett dạo này ở đâu, vì cách đây ba tháng, chàng đã đột ngột rời thành phố này và không ai biết hiện chàng đang ở đâu, kể cả Scarlett.
Artsi là một con người trầm lặng, không bao giờ mở miệng nếu không ai gợi chuyện và thường chỉ trả lời bằng những tiếng àu bàu. Sáng sáng, lão từ hầm nhà Melơni đến ngồi trên thềm trước nhà bà Pitti, nhai thuốc lá và nhổ vặt cho đến khi Scarlett ra và bác Pitơ đánh xe từ chuồng ngựa tới. Bác Pitơ sợ lão chỉ kém quỉ sứ hoặc bọn 3K và ngay cả Mammy khi đến gần lão cũng len lét đi thật sự lặng lẽ. Lão ghét người da đen, bọn này biết thế và sợ lão. Cộng với khẩu súng lục và con dao săn, lão tự trang bị thêm một cây súng nữa và tiếng đồn về lão lan rộng trong cư dân da đen. Không một lần nào lão phải rút súng hoặc thậm chí đặt tay lên thắt lưng. Chỉ riêng tác động tinh thần cũng đủ. Không một người da đen nào dám cười khi có mặt Artsi.
Có lần Scarlett tò mò hỏi tại sao lão ghét người da đen. Câu trả lời của lão khiến nàng ngạc nhiên vì thông thường, với mọi câu hỏi lão chỉ đáp: “Thiết tưởng đấy là việc riêng của tui”.
-Tui ghét chúng như tất cả những người miến núi ghét chúng. Bọn tui không bao rờ ưa chúng và bọn tui không bao rờ mua một đứa nào. Chính bọn nichgơ chúng nó gây nên chiến tranh. Tui ghét chúng cả vì cớ í nữa.
-Nhưng chính lão cũng tham gia chiến tranh kia mà.
-Thiết tưởng đấy là đặc quyền của lền ông. Tui cũng ghét bọn Yanki, ghét hơn cả bọn nichgơ nữa. Tui ghét chúng ngang ghét lền bà lắm mồm.
Sự thô lỗ thẳng thừng ấy làm cho Scarlett tức tối ngấm ngầm và muốn tống cổ lão đi. Nhưng làm sao nàng có thể không cần đến lão? Còn cách nào khác có thể cho phép nàng tự do như vậy? Lão thô lỗ, bẩn thỉu và đôi khi rất hôi hám, song lão được việc. Lão đánh xe cho nàng đến hai xưởng cưa, rồi từ đó trở về, đưa nàng đi gặp các khách hàng và trong khi nàng trò chuyện hoặc sai phaiư, lão chỉ ngồi nhổ vặt và trân trân nhìn vào khoảng không. Khi nào nàng xuống xe, lão cũng xuống và bám theo nàng từng bước. Những lúc này ở giữa những người thô lỗ cục cằn như thợ thuyền da đen hoặc lính Yanki, chẳng mấy khi lão rời nàng quá một bước.
Chẳng bao lâu, Atlanta cũng quen mắt dần với cái hình cảnh Scarlett với lão già hộ vệ kè kè và từ chỗ quen mắt, các bà đi đến thèm muốn sữ tự do đi lại của nàng. Từ khi bọn 3K hành hình gã da đen, các bà các cô quí phái gần như cấm cung hắn, ngay cả đi phố mua sắm cũng không dám, trừ phi đi tập trung thành nhóm năm, sáu người một. Vốn quen nếp sinh hoạt xã giao, họ không chịu nổi tình trạng này và, dẹp tự ái, họ bắt đầu khẩn cầu Scarlett cho mượn lão Artsi. Và khi nào không cần đến lão, nàng cũng đủ nhã ý để chiếu cố yêu cầu của họ.
Chẳng bao lâu, lão Artsi trở thành một thứ thiết chế ở Atlanta và các bà các cô ra sức giành nhau những thì giờ rỗi của lão. Sáng sáng, vào giờ điểm tâm, chả mấy bữa mà không thấy một đứa bé hoặc một đầy tớ da đen mang đến một mẩu giấy với những dòng như: “Chiều này, nếu bà không dùng đến Artsi, xin cho tôi mượn. Tôi muốn mang hoa ra nghĩa trang”, “Tôi phải đến hiệu trang phục nữ”. “Tôi muốn nhờ lão Artsi đánh xe đưa bà cô Neli nhà tôi đi chơi hít thở khí trời”. “Tôi phải đến thăm một nhà ở phố Pitơ, mà ông tôi lại mệt không đưa đi được. Liệu Artsi có thể...”
Lão đánh xe phục vụ tất cả bọn họ, từ các cô gái, các bà có chồng đến các quả phụ, và đối với ai cũng biểu lộ một thái độ khinh mạn quyết liệt như thế. Hiển nhiên là lão không ưa phụ nữ, trừ Melanie, không ưa gì hơn bọn da đen và Yanki. Thoạt đầu, các bà các cô phật ý về sự thô lỗ của lão, sau rồi cũng quên đi và, bởi lão luôn im lặng, trừ đôi lúc nhổ bã thuốc ầm ĩ, nên họ cũng coi lão đương nhiên như con ngựa do lão điều khiển, đến mức quên cả sự hiện hữu của lão. Thực tế là có lần bà Meriuêzơ đã kể với bà Miđ toàn bộ chi tiết về chuyện cô cháu gái bà ở cữ rồi mới nhớ ra sự của mặt của lão Artsi ở ghế xa-ích đằng trước.
Vào bất kỳ thời điểm nào khác, ắt không thể xảy ra tình hình như thế này được. Trước chiến tranh, tất cả không ai cho phép lão vào đến bếp của các bà. Người ta có thể dúi cho lão chút thức ăn qua cửa sau rồi xua lão đi. Nhưng giờ đây, người ta lại hoan nghênh sự có mặt của lão vì lý do an toàn. Cục cằn, bẩn thỉu, mù chữ, lão tạo nên một bức tường thành che trở cho các bà các cô trước những kinh hoàng của công cuộc Tái Thiết. Lão không phải là bạn, cũng chẳng phải là đầy tớ. Lão là một vệ sĩ được thuê để bảo vệ nữ giới trong khi nam giới đi làm ban ngày hoặc vắng nhà ban đêm.
Scarlett cảm thấy như từ sau khi Artsi vào làm cho nàng, Frank rất hay đi khỏi nhà vào ban đêm. Chàng viện cớ là phải cân đối sổ sách ở cửa hàng, sự giao dịch buôn bán dạo này dồn dập đến nỗi chẳng còn mấy thời gian để làm việc đó vào ban ngày. Lại còn phải trông nom mấy người bạn ốm. Rồi nữa, cái tổ chức những người Dân Chủ tối thứ tư nào cũng họp để tìm cách giành lại quyền bầu cử và Frank không bao giờ bỏ sót một cuộc họp. Theo Scarlett, cái tổ chức ấy chẳng làm điều gì khác ngoài việc tranh cãi về những ưu điểm của tướng JonB. Gorđơn so với mọi vị tướng khác, trừ tướng Li và ôn lại chuyện chiến trận. Chắc chắn là nàng không nhận thấy một tiến bộ nào theo hướng giành lại quyền bầu cử. Nhưng rõ ràng là Frank khoái những cuộc họp ấy vì những đêm ấy, chàng vắng nhà đến sáng.
Ashley cũng đến trông nom các bạn ốm, cũng dự những cuộc họp của những người Dân Chủ, và chàng thường vắng nhà vào cùng những đêm như Frank. Những đêm ấy, lão Ashley hộ tống bà Pitti, Xcarlet, Uêđ và bé Ilơ qua sân sau sang nhà Melanie và hai gia đình cùng qua buổi tối với nhau. Các bà ngồi khâu vá trong khi Artsi nằm duỗi dài trên chiếc xôfa phòng khách ngáy khò khò, mỗi tiếng gáy lại làm hai chòm râu má bạc rung rung. Không ai mời lão dùng chiếc xôfa, bởi đó là thứ đồ đạc đẹp nhất trong nhà, nên các bà xót ruột rên thầm trong bụng mỗi khi lão nằm trên đó, thượng cả ủng lên lớp vải bọc đẹp. Nhưng không ai đủ can đảm cự lão. Nhất là sau khi lão bảo rằng cũng may mà lão dễ ngủ, nếu không, chắc chắn tiếng các bà trò chuyện cục te cục téc sẽ làm lão phát điên lên mất.
Đôi khi Scarlett thắc mắc không biết Artsi từ đâu đến và đã sống ra sao trước khi đến ở căn hầm nhà Melanie, song nàng không hỏi gì. Bộ mặt độc nhỡn dữ dằn của lão có một cái gì làm nhụt mọi ý muốn tò mò. Nàng chỉ biết lão là người miền núi phía Bắc qua giọng nói của lão, rằng lão đã ở trong quân đội và đã mật một chân, một mắt không bao lâu trước khi Liên Bang đầu hàng. Chính những lời nàng thốt ra trong một cơn phẫn nộ với Hiu Elxinh đã làm bật ra sự thật về quá khứ của Artsi.
Một buổi sáng, lão già đanh xe đưa Scarlett đến xưởng cưa do Hiu quản lý. Nàng thấy xưởng không hoạt động, đám da đen đi đâu và Hiu ngồi ỉu xìu dưới một gốc cây. Toán thợ của anh không đến xưởng, anh lúng túng không biết làm gì. Scarlett nổi khùng và không ngần ngại trút cơn giận lên đầu Hiu vì nàng vừa nhận được đơn đặt một khối lượng gỗ lớn, mà lại rất gấp. Nàng đã phải huy động cả duyên sắc, nghị lực lẫn tài thương thuyết mới đạt được đơn đặt hàng này, thế mà bây giờ xưởng im ắng như tờ.
- Đưa tôi đến xưởng kia vậy, nàng ra lệch cho Artsi. Phải, tôi biết là sẽ mất nhiều thì giờ và chúng ta sẽ phải nhịn ăn trưa, nhưng tôi trả công lão để làm gì? Tôi phải bảo ông Uylkz ngừng việc khác lại để chạy cho tôi cái sổ gỗ này. Khéo mà cả thợ của ông ấy cũng không làm việc cũng nên. Đồ trời đánh! Tôi chưa thấy ai đần độn như Hiu Elxinh! Tôi sẽ cho anh ta thôi ngay khi nào Jonni Gheligơ xây xong mấy cái cửa hàng nọ. Tôi bất cần việc Ghiligơ đã phục vụ trong quân đội Yanki. Miễn là y được việc. Trước nay tôi chưa hề thấy một người Ailen nào lười biếng cả. Từ giờ tôi cạnh cái bọn da đen tự do. Không thể trông cậy vào chúng được. Tôi sẽ bảo Gheligơ thuê cho tôi một số phạm nhân, Y sẽ có cách khiến bọn này làm việc tử tế. Y sẽ...
Artsi quay con mắt hung dữ về phía nàng và khi lão cất tiếng, cái giọng khàn khàn đầy vẻ giận dữ lạnh lùng.
- Hôm nào bà thuê tù là tui bỏ đi ngay hôm nay í, lão nói.
Xcarlet sửng sốt.
- Trời đất! Tại sao?
- Tui chả lạ gì việc thuê tù. Tui gọi đó là sát tù. Mua người như mua là và đối đãi còn tệ hơn đối với la: đánh đập, bỏ đói, giết. Và ai lưu tâm đến việc đó? Nhà nước thì bất cần vì nhà nước được tiền thuê. Những người thuê tù cũng bất cần. Họ chỉ cốt sao cho tù ăn thật rẻ và bắt tù làm cật lực thôi. Âm ti địa ngục! Xưa nay tui chưa bao rờ coi trọng lền bà, bi rờ tui lại càng coi khinh họ.
- Cái đó thì có dính gì đến lão?
- Thiết tưởng là có, Artsi đáp gọn, và sau một giây lát ngừng nói tiếp. Tui đã là tù gần bốn chục năm.
Scarlett há hốc miệng và trong một lúc, rụt lại dựa vào đệm ghế. Vậy ra đó là lời giải đáp câu đố về Artsi, lý do khiến lão không muốn cho ai biết họ của lão cũng như sinh quán hay bất cứ chi tiết nhỏ nào về quãng đời đã qua, nguyên nhân khiến lão nói năng khó khăn và căm thù đời một cách lạnh lùng đến thế. Bốn mươi năm! Hắn là lão đã vào tù từ thời trai trẻ. Bốn mươi năm! Chà... hẳn lão đã bị kết án chung thân và loại tù này...
- Phải chăng... vì tội giết người?
- Phải, Artsi đáp cộc lốc và quật cương vào lưng ngựa. Vợ tui.
Cái miệng đằng sau bộ râu động đậy, như thể lão cười gằn trước vẻ sợ hãi của nàng.
- Tui không giết bà đâu, nếu đó là điều làm bà lo ngại. Chỉ có một lý ro khiến người ta giết một người lền bà mà thôi.
- Lão đã giết vợ lão!
- Mụ í đã ngủ mấy thằng em tai tui. Nó chạy thoát. Tui không ân hận gì về việc giết chết mụ vợ í. Lèn bà lẳng lơ phóng đãng thì phải giết thôi. Luật pháp không có quyền bỏ tủ một người lền ông vì chuyện í, thế mà tui đã bị tù.
- Nhưng... làm sao mà lão ra được? Lão vượt ngục ư? Hay lão được ăn xá?
- Bà muốn gọi là ân xá cũng được.
Đôi lông mày rậm đốm bạc của lão xoắn vào nhau như thế lão phải cố gắng chật vật mới chắp nối được các chữ thành câu.
- Vào năm 64, khi Sơmơn tiến quân qua, tui đang ở nhà tù Milijvil như tui vẫn ở đó suốt bốn chục năm. Bấy rờ, quản ngục mấy gọi tất cả bọn tù lại và biểu là quân Yanki đang đến, đang đốt nhà và giết người. Nếu có gì tui căm ghét hơn cả bọn nichgơ hoặc lền bà thì đó là bọn Yanki.
- Tại sao? Lão đã... lão đã quen biết người Yanki nào chưa?
- Chưa. Cơ mà tui đã nghe nói về bọn chúng. Tui nghe nói chúng không bao rờ có thể chịu yên không dính vào chuyện của người khác. Chúng đến Giogia, giải phóng bọn níchgơ, đốt nhà của chúng ta và giết gia súc của chúng ta để làm gì cơ chứ? Thế, tay quản ngục biểu quân đội đang rất cần thêm lính và ket nào trong bọn tui nhập ngũ thì hết chiến tranh sẽ được tự ro... nếu lúc bấy rờ còn sống. Song bọn tui là tù chung thân... những tên sát nhân, tay quản ngục biểu là quân đội không cần bọn tui. Bọn tui bèn biểu tay quản ngục là tui không rống như phần lớn tù chung thân. Tui bị tù chỉ vì giết vợ tui mà mụ í thì cần phải giết. Và tui muốn đánh yanki. Và tay quản ngục thông cảm, lén đưa tui ra mấy các tù nhân khác.
Lão ngừng lại hầm hừ.
- Hừ. Thực là nực cười. Người ta bỏ tui vì giết người, và người ta thả rui ra tự ro với một khẩu súng trong tay để giết người thêm nữa. Lại được là một người tự ro với một cây súng trong tay, quả thật là tốt đẹp. Bọn tui, đám tù ở Militjvli, đánh cừ, giết giặc hung... và bọn tui giết cũng lắm. Không có một ai đảo ngũ, theo tui biết. Và khi có cuộc đầu hàng thì bọn tui được tự do. Tui thì mất cái chưn nầy, con mắt nầy. Cơ mà tui chẳng tiếc.
- Ồ, Scarlett thốt ra yếu ớt.
Nàng cố nhớ lại những gì nàng đã nghe kể về việc thả các tù nhân ở Militjvil trong cố gắng tuyệt vọng cuối cùng của Liên bang nhằm chặn đợt sóng tiến công của quân đội Sơmơn. Kỳ Nôel 1864, Frank đã nhắc đến chuyện đó. Chàng đã nói những gì nhỉ? Nhưng những hồi ức của nàng về thời gian ấy quá lộn xộn. Nàng lại cảm thấy nỗi kinh hoàng điên dại của những ngày đó, lại nghe thấy tiếng đại bác bao vây, lại trông thấy đoàn xe ròng ròng máu rớt xuống những con đường đất đỏ, lại thấy đoàn vệ binh địa phương lên đường, đám thiếu sinh quân như Phil Mid và những ông già như bác Henri với cụ cố Meriuêzơ. Và đám tù nhân cũng ra đi để chết trong buổi hoàng hôn của liên bang, để rét cóng trong mưa tuyết của chiến dịch cuối cùng ấy ở Tennixi.
Trong một khoảng khắc ngắn ngủi, nàng nghĩ thầm rằng cái lão già này đến dại, đi chiến đấu cho một nhà nước đã cướp đi mất bốn mươi năm của cuộc đời lão. Bang Giorgia đã cướp đi tuổi trẻ và thời trung niên của lão vì một tội ác mà theo lão, không phải là tội ác, vậy mà lão đã tự nguyện hiến dâng một cái chân và một con mắt cho bang Giorgia. Những lời chua chát của Rhett vào những ngày đầu chiến tranh trở lại trong trí nàng và nàng nhớ rằng chàng đã thề không bao giờ chiến đấu cho một xã hội đã biến chàng thành một kẻ bị ruồng bỏ. Nhưng đến khi cũng bĩ, chàng đã ra đi chiến đấu cho những người đàn ông miền Nam, từ tấng lớp thượng lưu đến hạ lưu, đều là những kẻ tình cảm chủ nghĩa ngốc dại coi trọng những hư từ hơn cả sinh mạng mình.
Nàng nhìn đôi tay già nua sứt dẹo của Artsi, hai khẩu súng lục cùng con dao săn của lão và cái sợ lại nhói lên trong nàng. Liệu còn nhiều tù cũ được tự do như kiểu lão Artsi này không, những tên sát nhân, những kẻ thí mạng, đầu trộm duôi cướp được ân xá nhân danh Liên bang? Chao, bất kỳ kẻ lạ mặt nào ngoài phố cũng có thể là một tên sát nhân! Nếu Frank biết sự thật về Artsi thì sẽ rắc rối to. Hoặc bếu bà Pitti... ồ, bà sẽ choáng tim mà chết mất. Còn như Melanie... Scarlett gần như ao ước có thể nói cho Melanie biết sự thật về Artsi cho cô ta trắng mắt ra. Thế mới đáng đời cô ta, cho chừa cái thói đi tha cái bọn rác rưởi về, giấm dúi đưa vào nhà bắt bạn bè họ hàng phải gánh chịu.
- Tôi... tôi lấy làm mừng vì lão đã kể với tôi, Artsi ạ. Tôi... tôi sẽ không nói với ai đâu. Nếu bà Uylkz và các bà khác biết hẳn họ sẽ rụng rời.
- Hừ. Bà Uylkz biết rồi. Tui đã kể hết với bà í nghe đêm đầu tiên bà í cho tôi ngủ nhờ ở căn hầm nhà bà í. Chứ bà tưởng tui lẳng lặng để một phụ nữ nhưn hậu như bà í cho tui vào nhà mà không khai rõ tung tích mình hay sao?
- Lạy các thánh che chở cho chúng con, Scarlett kêu lên kinh hãi.
Melanie biết rõ người đàn ông này là kẻ sát nhân, lại là giết phụ nữ, vậy mà nàng đã không tống cổ lão ra khỏi nhà. Nàng đã giao cả con trai, cả bà cô, cả chị dâu và tất cả bạn bè cho lão. Nàng, người phụ nữ nhút nhát nhất, nàng không hề sợ ở nhà một mình với lão!
- Lền bà như bà Uylkz thì quả là tinh đời. Bà í thừa nhận là tui cũng đường được, không đến nỗi. Bà ấy thừa nhận là một thằng dối chá thì suốt đời dối chá và một thằng ăn chộm, thì suốt đời ăn chộm nhưng con người ta không giếtngười quá một lần trong đời. Và bà ấy cho rằng ai đã chiến đấu vì Liên bang tức thị đã xóa sạch mọi điều xấu họ đã làm. Mặc dù tui thiết tưởng việc tui giết vợ chẳng phải là đều xấu... Phải, lền bà như bà Uylkz thì quả là tinh đời... Và vui xin thưa mấy bà, hôm nào bà thuê tù làm việc là tui bỏ đi ngay í đấy.
Xcarlet không trả lời gì cả, nhưng nàng nghĩ thầm: “Lão đi sớm ngày nào hay cho ta ngày ấy. Đồ sát nhân”.
Làm sao Meli đã có thể... có thể... như thế... Không có chữ nào để gọi cho trúng hành động của Meli, đi dung nạp cái tên côn đồ già này mà không nói cho bạn bè biết đó là một kẻ ra tù vào tội. Phục vụ trong quân đội là xóa sạch tội lỗi cũ! Melanie hiểu hết sức ngớ ngẩn về Liên bang, về những chiến sĩ kỳ cựu của nó và mọi thứ liên quan đến họ. Scarlett rủa thầm bọn Yanki và ghi thêm một điểm trong sổ thù hận của nàng đối với chúng. Chúng đã gây nên một tình huống éo le buộc một người đàn bà phải giữ một tên sát nhân kè kè bên cạnh để che chở cho mình.

Trên đường về nhà cùng với Artsi trong hoàng hôn giá lạnh, Scarlett trông thấy một lô ngựa, xe nhà và xe tải túm tụmbên ngoài tiệm rượu “Gái Thời Đại”. Ashley ngồi trên mình ngựa, vẻ mặt nhớn nhác, căng thẳng, anh em nhà Ximmơn thò mình ra khỏi chiếc xe độc mã khoa tay rối rít, Hiu Elxinh, một mớ tóc nâu xõa xuống mắt, đang vung tay. Chiếc xe chở patê của cụ cố Meriuêzơ ở giữa đám nhốn nháo ấy và khi đến gần, Scarlett trông thấy Tommi Uelbơn và bác Hemơltơn ngồi chen chúc bên trên chiếc ghế lái xe.
“Mong sao bác Henri đừng về nhà trên cái của nợ ấy”, Scarlett bực dọc nghĩ thầm. “Lẽ ra bác phải biết xấu hổ chứ, ai lại tự bêu mình trước con mắt mọi người trong cái xe thổ tả ấy. Mà nào phải bác không có ngựa riêng. Bác làm thế chí cốt để tối tối cùng với cụ cố có thể đến tiệm rượu thôi”.
Đến ngang tầm đám đông, sự căng thẳng của họ phần nào truyền sang nàng mặc dầu nàng không thuộc loại nhạy cảm gì và làm tim nàng thắt lại vì sợ hãi. “Ôi! Mong rằng đừng có ai khác bị hiếp!” nàng nghĩ thầm. “Nếu bọn 3K hành hình thêm một tên da đen nữa, bọn Yanki sẽ quét sạch chúng ta mất”.
Và nàng bảo Artsi:
- Dừng lại. Có chuyện gì không ổn.
Bà không nghe tôi ư? Dừng xe bên ngoài một tiệm rượu, Artsi nói.
- Lão không nghe tôi ư? Dừng lại. Xin chào tất cả mọi người. Artsi... bác Henri... có chuyện gì không ổn đấy? Nom chư vị thật...
Đám đông quay lại phía nàng, khẽ nhấc mũ và mỉm cười, nhưng mắt lại long lanh một ánh phẫn khích mãnh liệt.
- Có ai ổn và có cái không ổn, bác Henri nói oang oang. Tùy theo cách nhìn của mỗi người. Theo như tôi hiểu, có quan lập pháp (5) không thể làm khác được.
“Cơ quan lập pháp?” Scarlett nhẹ người, nghĩ thầm. Nàng chẳng mấy quan tâm đến cơ quan lập pháp, cảm thấy công việc của nó hầu như không ảnh hưởng gì đến minh. Điều làm nàng kinh hãi là khả năng phát khùng một lần nữa của bọn lính Yanki cơ.
- Thế cơ quan lập pháp đang định làm gì?
- Họ từ chối thẳng thừng không phê chuẩn điều khoản bổ sung, cụ cố Meriuêzơ nói, giọng đầy tự hào. Thế, cho bọn Yanki biết tay.
- Và thế rồi sẽ rắc rối thấy mẹ... xin lỗi, Ashley nói.
- À, điều khoản bổ sung ư? Scarlett hỏi, cố tỏ ra am hiểu tình hình.
Chuyện chính trị là ngoài tầm của nàng và ít khi nàng mất thì giờ nghĩ về đề tài đó. Đã có một điều khoản bổ sung thứ mười ba, hay có thể là mười sáu gì đó, được phê chuẩn cách đây ít lâu, song cả đến phê chuẩn nghĩa là gì, nàng cũng mù tịt. Cánh đàn ông bao giờ cũng rộn lên về những chuyện như thế. Mặt nàng lộ ra một vẻ gì đó chứng tỏ nàng không hiểu, khiến Ashkey mỉm cười.
- Chị biết đấy, đó là điều bổ sung về việc ban cho bọn da đen quyền bẩu cử, chẳng giải thích. Khi đệ trình lên cơ quan lập pháp, họ từ chối không phê chuẩn.
- Họ thật dại! Bọn Yanki sẽ tọng nó vào cổ họng chúng ta, anh còn lạ gì!
- Tôi vừa nói sẽ rắt rối to chính là theo nghĩa đó, Ashley nói.
- Ta thì tự hào nói về cơ quan lập pháp, tự hào về tinh thần dám nghĩ dám làm của họ! bác Henri quát to. Bọn Yanki không thể tọng nó vào cổ họng chúng ta nếu chúng ta không chịu nuốt.
- Chúng có thể và chúng sẽ làm thế, giọng Ashley bình tĩnh nhưng mắt chàng đầy vẻ lo âu. Và điều đó sẽ làm cho chúng ta gay go hơn nhiều.
- Ồ, Ashley, chắc chắn là không! Tình hình đến thế này là cùng rồi, không thể gay go hơn nữa đâu!
- Có chứ, tình hình có thể xấu đi, thậm chí xấu hơn cả hiện giờ. Giả dụ như ta có một cơ quan lập pháp toàn nghị sĩ da đen? Một thống đốc bang da đen? Giả dụ ta phải chịu một sự thống trị quân sự hà khắc hơn hiện nay?
Scarlett trố mắt ra kinh hãi khi hiểu ra phần nào.
- Tôi đã cố nghĩ xem điều gì có thể là tốt nhất cho bang Giorgia. Cho tất cả chúng ta – mặt Ashley chảy dài ra. Đấu tranh với việc này theo cách của cơ quan lập pháp, để miền Bắc phẫn nộ với chúng ta và cả quân đội Yanki tập trung lực lượng buộc chúng ta dù muốn hay không cũng phải chấp nhận quyền bẩu cử của người da đen, như thế có phải là khôn ngoan nhất không? Hay là... ngậm bồ hòn làm ngọt và dứt điểm với toàn bộ vấn đề một cách thỏai mái nhất có thể? Rút cục, sẽ vẫn như thế cả thooi. Chúng ta bất lực. Chúng ta đành phải nuốt cái liều thuốc đắng mà chúng nhất quyết bắt chúng ta uống. Có lẽ tốt hơn là chúng ta chịu khó uống, đừng có vùng vằng.
Scarlett hầu như không nghe chàng nói, chắc chắn là ý nghĩa trọn vẹn của những lời đó vượt quá tầm nhận thức của nàng. Nàng biết rằng Ashley, như mọi khi, vẫn nhìn thấy cả hai mặt của một vấn đề. Nàng thì chỉ nhìn thấy một mặt: Cái tát này vào mặt bọn Yanki có thể phương hạn đến nàng như thế nào.
- Anh sắp thành người của phe Cấp tiến và bầu cho đảng Cộng Hòa đấy hẳn, Ashley? Cụ cố Meriuêzơ gay gắt nói mỉa.
Im lặng căng thẳng, Scarlett trông thấy tay Artsi vươn nhanh về phía khẩu súng lục rồi dừng lại. Artsi nghĩ, và nhiều khi nói ra miệng, rằng cụ cố là một người lắm điều và lão quyết không để cụ lăng mạ người chồng của cô Melanie, cho dù chồng cô có ăn nói như một gã dở hơi.
Vẻ bối rối đột nhiên biến mất khỏi mắt Ashley, nhường chỗ cho một ánh lửa giận dữ. Nhưng chàng chưa kịp nói thì bác Henri đã công kích cố.
- Cái cụ này... quỉ bắt... xin lỗi cháu, Scarlett... Cụ ăn nói tào lao, sao cụ lại bảo Ashley thế!
Ashley biết tự lo cho bản thân, khỏi cần ông bênh nó, cụ cố lạnh lùng nói. Nó ăn nói như một tên Xkelơnéc. Đành chịu cái con tườu! Ấy, xin lỗi Scarlett.
- Trước kia, tôi đã không tán thành ly khai, Ashley nói, giọng run lên vì giận dữ. Nhưng khi Gioria ly khai, tôi đã đứng về phía Liên bang. Và mặc dầu toi không tán thành chiến tranh, rôi đã đứng trong hàng ngũ chiến đấu. Bây giờ, tôi không tán thành việc đẩy bọn Yanki đến chỗ phất khùng hơn nữa. Nhưng nếu cơ quan lập pháp quyết định làm thế, tôi sẽ đứng về phía phe cơ quan lập pháp. Tôi...
- Artsi, bác Henri đột ngột nói, lão, đưa cô Scarlett về nhà đi. Đây không phải chỗ của cô ấy. Dù sao, chính trị cũng không phải dành cho đàn bà và ở đây, người ta sắp sửa rủa bậy bây giờ. Đi đi, Artsi. Chúc ngủ ngon, Xcarltett.
Trong khi xe lăn bánh xuôi đường Cây Đào, tim Scarlett đập rộn lên vì lo sợ. Liệu cái hành động rồ dại này của cơ quan lập pháp có tác hại gì đến sự an toàn của nàng không? Liệu nó có làm bọn Yanki điên đầu lên đến mức tước đoạt hai xưởng cưa của nàng không?
- Chà, Artsi làu bàu, tui đã nghe truện châu chấu đá xe, cơ mà đến giờ tui mới thấy. Các ông nội cơ quan lập pháp có thể cứ gào lên: “Hoan hô Jef Đêvix và Liên bang miền Nam” Cũng chẳng ích lợi gì cho họ... cũng như cho chúng ta. Cái bọn Yanki yêu nơgích, nhất quyết đưa chúng lên cai quản chúng ta. Cơ mà ta phải kính phục tinh thần các cha nội cơ quan lập pháp!
- Kính phục họ ư? Trời đánh thánh vật! Kính phục họ? Đem mà bắn bỏ đi thì có! Làm thế chỉ tổ bọn Yanki bổ xuống đầu chúng ta như diều hâu xà xuống đất bắt gà con. Tại sao họ không thể phê... phêu... chậc, nghĩa là làm cái điều cần làm để xoa dịu bọn Yanki thay vì lại khích chúng lên. Sớm muộn chúng cũng sẽ buộc ta phải khuất phục, vậy thì tại sao ta không khuất phục ngay bây giờ đi.
Artsi chằm chằm nhìn nàng bằng con mắt giá băng.
- Khuất phục không đấu tranh ư? Lên bà thật không biết tự trọng gì hơn loài dê.
Khi Scarlett thêu người tù nhân, năm cho mỗi xưởng, Artsi thực hiện lời đe dọa của mình và khước từ không dính dáng gì với nàng nữa. Tha hồ cho Melanie khẩn khoản, tha hồ cho Frank hứa trả công cao hơn, lão vẫn không chịu đánh xe cho Scarlett nữa. Lão sãn sàng hộ tống Melanie, bà Pitti, Inđiơ hoặc các bạn của họ di khắp thành phố, nhưng Scarlett thì dứt khoát không. Thậm chí lão từ chối cả những người kia nếu có Scarlett trong xe. Đối với, chịu sự phán xử như vậy của lão già trớ trêu, lại càng trớ trêu hơn khi nàng biết cả gia đình và bạn bè đều tình với lão già.
Frank đã khẩn khiết khuyên nàng đừng làm thế. Ashley mới đầu cũng không chịu nhận lao tù; mãi sau khi Scarlett khóc lóc, van xin và hứa sẽ thuê những người da đen tự do khi nào thời thế khá hơn, chàng mới miễn cường nghe vậy. Hàng xóm láng giềng phản đối thẳng thưng đến nỗi Frank, bà Pitti và Melanie gần như không dám cất đầu. Ngay cả bác Pitơ và Mammy cũng tuyên bố rằng dùng tù làm công là mang tai họa, chứ chẳng tốt lành gì. Ai nấy đều bảo lợi dụng nỗi khốn cùng và bất hạnh của người khác là sai trái, xấu xa.
- Sao trước kia các người không phản đối việc bắt bọn nô lệ làm lụng? Scarlett công phẫn kêu lên.
À, cái đó lại khác. Tầng lớp nô lệ không khốn cùng cũng chẳng bất hạnh. Bọn da đen dưới chế độ nô lệ trước kia còn sướng gấp bội bây giờ, khi chúng được tự do, không tin cứ thử nhìn xung quanh mà xem! Nhưng, cũng như mọi khi, sự đối lập chỉ có tác dụng làm Scarlett thêm quyết tâm thực hiện ý đồ của mình. Nàng gạt khỏi cương vị quản lý xưởng cưa giao cho việc đánh xe chở gỗ và dứt điểm nốt những chi tiết cuối cùng của hợp đồng thuê Jonni Gheligơ.
Xem ra trong đám nàng quen biết, hắn là người duy nhất đồng tình với việc thuê tù. Hắn gật cái đầu tròn, khen đó là một nước cờ thông mình. Nhìn gã cựu dô-kê nhỏ con, đứng vững chãi trên đôi chân ngắn vòng kiềng, bộ mặt quỉ lùn rắn đanh và lý tài, Scarlett nghĩ: “Ai giao ngựa cho hắn cưỡi, hắn không biết quí ngựa. Mình thì chẳng đời nào để cho hắn đến gần bất cứ con ngựa nào của mình”.
Nhưng giao cho hắn một toán phạm nhân thì nàng chẳng áy náy gì.
-Vậy tôi sẽ toàn quyền xử lý đám này chứ? Hắn hỏi, đôi mắt lạnh như hai viên mã não xám.
-Toàn quyền. Tôi chỉ yêu cầu là anh làm sao cho xưởng cưa chạy đều và giao gỗ đúng lúc tôi cần và đúng số lượng tôi cần.
-Giờ tôi là người của bà, Jonni nói gọn. Tôi sẽ báo cho ông Uelbơn là tôi thôi việc ở chỗ ông ấy.
Trong khi hắn rẽ lối qua đám thợ nề, thợ mộc và phu hồ, Scarlett cảm thấy như trút được gánh nặng và tinh thần phấn chấn hẳn lên. Quả vậy, Jonni đúng là người nàng cần. Hắn cứng rắn, tàn nhẫn và không ngớ ngẩn chút nào. “Một thằng bần dân Ailen đang máu làm giàu”, Frank miệt thị gọi hắn như thế, nhưng Scarlett lại coi trọng hắn chính vì lý do ấy. Nàng biết rằng một người Ailen quyết tâm đạt đến một cái gì là một người đáng giá cần tuyển mộ, bất kể cá tính anh ta như thế nào. Và nàng cảm thấy gần gũi với hắn hơn nhiều người thuộc tầng lớp nàng, bởi vì Jonni hiểu giá trị của đồng tiền.
Ngay từ tuần đầu thay Hiu ở xưởng cưa, hắn đã chứng minh mọi hy vọng của nàng là có cơ sở, với năm tù nhân, hắn hoàn thành một khối lượng công việc mà Hiu không bao giờ đạt được với tốp thợ gồm mười người da đen tự do. Hơn thế nữa, nhờ có hắn, Scarlett dành được nhiều thời gian rảnh rỗi hơn bao giờ hết, kể từ khi... đến Atlanta hồi năm ngoái, vì hắn không thích nàng có mặt ở xưởng và nói thẳng như thế.
-Bà cứ lo việc bán, để tôi lo việc sản xuất ra gỗ, hắn cộc cằn nói. Một cái trại tù không phải là chỗ hợp với một phu nhân, điều ấy nếu chưa có ai khác nói với bà thì giờ đây Jonni Gheligơ này xin thưa với bà như vậy. Tôi vẫn giao gỗ đầu vào đấy, phải thế không nào? Ơ, vậy thì tôi không muốn ngày nào cũng bị kèm như ông Uylkz. Ông ấy mới cần được kèm riết. Còn tôi thì không.
Thế là Scarlett miễn cưỡng phải bỏ lại xưởng của Jonni, sợ đến luôn hắn có thể phá ngay không làm nữa thì nguy. Nhẫn xét của hắn rằng Ashley cần được kèm riết, làm nàng đau nhói vì nó chứa đựng nhiều sự thật hơn nàng muốn thừa nhận. Với đám thợ tù, Ashley xoay sở cũng chả hơn gì mấy so với hồi điều khiển đám da đen tự do, mặc dầu chàng không hiểu vì sao. Hơn nữa, xem vẻ như chàng xấu hổ về chuyện phải thúc tù làm việc và dạo này chàg chẳng có gì nói với nàng.
Scarlett thấy lo về sự thay đổi đang diễn ra nơi chàng. Đầu chàng giờ đây đã có những sợi bạc điểm vào mái tóc vàng rơm và đôi vai rụn xuống, mệt mỏi. Hiếm khi thấy chàng mỉm cười. Chàng không còn giống Ashley vui vẻ hồn nhiên bao năm trước đây đã làm nàng say mê. Dường như một nỗi đau đớn khó bề chịu nổi đang ngấm ngầm gặm nhấm chàng và miệng chàng có một vẻ u uất làm cho nàng thất vọng tê tái. Nàng những muốn ghì riết đầu chàng xuống vai mình, vuốt mái tóc đang chớm bạc mà kêu lên: “Hãy nói cho em biết điều gì đang giầy vò anh! Em sẽ xoa dịu, sẽ làm cho anh thanh thản hơn trở lại!”
Nhưng cái vẻ câu nệ và xa vắng của chàng khiến nàng vẫn phải giữ khoảng cách.

Chương 43 

Đó là một trong những ngày tháng chạp hiếm hoi có nắng ấm gần như thời tiết thu muộn. Những chiếc lá khô đỏ vẫn cố bám trên cây sồi trong sân nhà bà cô Pitti và bãi cỏ úa vẫn cố níu giữ chút màu xanh thoi thóp ngả sang vàng. Scarlett ẵm đứa con nhỏ trong tay bước ra hàng hiên bên cạnh và ngồi xuống một chiếc ghế xích đu đặt giữa một mảng nắng. Nàng mặc một chiếc áo dài mới màu xanh điểm hàng thước vải viền đen gấp khúc và đội một chiếc mũ trong nhà bằng đăng ten do bà cô Pitti làm cho nàng. Cả hai thứ đó đều rất hợp với nàng, nàng biết vậy và rất thích. Khôi phục lại vẻ xinh đẹp sau bao tháng ròng nom như ma, thật khoan khoái biết bao!
Đang ngồi đu đưa ru con và hát nho nhỏ một mình, nàng bỗng nghe thấy tiếng vó ngựa chạy ngược phố bên và, tò mò ghé mắt qua mớ dây leo chằng chịt của đàn nho héo ở rìa hiên, nàng trông thấy Rhett Butler đang tiến về phía nhà.
Rhett đã vắng mặt ở Atlanta nhiều tháng, ngay sau khi ông Giêrolđ chết, trước khi bé Ilơ ra đời khá lâu. Scarlett cũng có lúc nhớ chàng, nhưng giờ đây, nàng ước ao mãnh liệt có cách nào để trách gặp chàng. Thực tế, nhìn thấy bộ mặt đen xạm của chàng, ngực nàng nhói lên một cảm giác phạm lỗi pha lẫn với hoảng sợ. Lương tâm nàng canh cánh một vấn đề liên quan đến Ashley mà nàng không muốn tranh luận với Rhett, nhưng nàng biết anh chàng nãy sẽ nêu ra, bất chấp mọi ý muốn của nàng.
Rhett dừng ngựa ở cổng, nhẹ nhàng nhảy xuống đất và trong khi bồn chồn nhìn chàng, nàng chợt thấy chàng giống hệt một bức minh họa ở một cuốn sách mà Uêđ luôn luôn mè nheo nàng đọc to cho nó nghe.
“Chỉ thiếu những chiếc vòng đeo tai và một con dao cắn giữa hao hàm răng”, nàng nghĩ thầm “Chà, dù có là tướng cướp hay không, hôm nay anh ta cũng đừng hòng cắt cổ mình”.
Trong khi chàng theo lối đi tiến lại phía nàng, Scarlett nở một nụ cười duyên dáng nhất, cất tiếng chào chàng. Thật là may, nàng lại đang mặc chiếc áo mới, đội chiếc mũ hợp với toàn thể, nom rất xinh! Bằng vào luồng mắt chàng liếc nhanh trên người mình, nàng biết chàng cũng đánh giá thế.
- Lại thêm một con nhỏ! Chà, Scarlett, quả là một điều bất ngờ! chàng cười và cúi xuống kéo tấm mền lót khỏi khuôn mặt xấu xí của Ilơ Lâurinơ.
- Đừng có vớ vẩn, nàng đỏ mặt nói. Anh có khỏe không. Rhett? Anh đi đâu biệt tăm?
- Thế đấy. Cho tôi bế cháu tí, Scarlett. Ồ, tôi biết ẵm trẻ sơ sinh mà. Tôi đã từng làm nhiều việc kỳ lạ. Chà, trông thằng bé giống Frank như đúc, chỉ thiếu hai chòm râu má, nhưng nó sẽ mọc thôi.
- Tôi hy vọng là không. Nó là con gái.
- Con gái à? Thế thì càng tốt. Con trai phiền toái lắm. Đừng bao giờ đẻ thêm con trai nữa, Scarlett.
Đầu lưỡi nàng đã ngứa ngáy toan chua chát trả lời rằng nàng không bao giờ muốn có con nữa, dù là trai hay gái, nhưng nàng tự kiềm chế kịp thời và mỉm cười, lục nhanh trong óc kiếm một đầu đề nói chuyện để trì hoãn cái phút khó chịu khi vấn đề nàng e ngại bị khui ra.
- Chuyến đi của anh tốt đẹp chứ, Rhell? Lần này anh đi đâu?
- Ồ... Cuba... Hiu Orlêan... một số nơi khác nữa. Này, Scarlett đỡ lấy cháu. Nó bắt đầu nhỏ dãi, mà tôi không rút được mùi – soa. Con bé thật đáng yêu, nhưng nó làm ướt hết ngực áo sơmi của tôi rồi.
Nàng ôm con vào lòng và Rhett trễ nải ngồi lên hàng lan can, rút một điếu xì gà từ một cái hộp bằng bạc.
- Anh lúc nào cũng đi Niu Orlêan, nàng nói và hơi dẩu môi, mà chẳng bao giờ cho tôi biết anh làm gì ở đây.
Tôi là một con người cần cù, Scarlett ạ. Có lẽ công việc buộc tôi đến đây.
- Anh mà cần cù! Nàng cười ngược ngạo. Cả đời, anh chưa bao giờ lao động. Anh quá lười nhác. Anh chỉ làm độc một việc là tài trợ cho bọn Bị Thảm trong công chuyện bất lương của chúng, lấy nửa số lời lãi hối lộ bọn quan chức Yanki để chúng cho anh tham gia vào những mưu đồ bóc lột đám dân thường chúng tôi.
Chàng ngật đầu ra sau, cười.
- Còn cô, cô thích làm thế nào để có đủ tiền đút lót bọn quan chức đặng có thể làm như tôi?
- Chỉ nghĩ thế đã... Nàng bắt đầu lúng túng.
- Nhưng có lẽ một ngày kia cô sẽ làm ra đủ tiền để tiến hanhhf hối lộ trên qui mô lớn. Rất có thể cô sẽ làm giàu trên lưng bọn tù cô đang thuê cũng nên.
- Ồ, nàng nói, hơi bối rối, làm sao anh phát hiện ra đám tù của tôi sớm thế?
- Tôi tới đây đêm qua và ngồi cả tối ở tiệm “Gái Thời Đại”, nơi có thể nghe mọi tin tức trong thành phố. Đó là nhà ngân hàng trao đổi chuyện ngồi lê đôi mách. Còn rôm rả hơn cả một câu lạc bộ khâu may của phụ nữ nữa kia. Mọi người đều bảo tôi là cô đã thuê một toán tù và giao cho tên lưu manh Gheligơ bắt họ làm chí chết.
- Bịa đặt, nàng giận dữ nói. Hắn không thể bắt họ làm chí chết. Tôi trông chừng không để xẩy ra như thế.
- Thật không?
- Tất nhiên là thật chứ. Mà làm sao anh có thể đả động đến những điều như vậy?
- Ôi, tôi xin lỡi Kennơđi phu nhân. Tôi biết động cơ của bà bao giờ cũng tốt, không thể chê trách được. Song, Jonni Gheligơ là một tên vũ phu lạnh lùng chưa từng thấy. Tốt hơn là nên canh chừng hắn kẻo khi có thanh tra đến thì lôi thôi to.
-Anh hãy lo việc anh, còn việc tôi, để tôi lo, nàng bất bình nói. Và tôi không muốn nói chuyện bọn tù ấy nữa. Mọi người cứ làm rộn lên về chúng, thật khả ố. Đó là việc riêng của tôi... Mà anh chưa kể tôi nghe anh làm gì ở Hiu Orlêan. Anh đến đấy thường xuyên đến nỗi mọi người đều bảo là...
Nàng ngừng lại. Nàng không có ý định đẩy câu chuyện đi xa đến thế.
- Họ bảo sao?
- À... rằng anh có một người yêu ở đó. Rằng anh sắp lấy vợ. Có thật thế không, Rhett?
Nàng đã thắc mắc muốn biết về chuyện này từ lâu đến nỗi không thể kìm lại câu hỏi thẳng thừng đó. Nghĩ đến chuyện Rhett có thể lấy vợ, nàng thấy nhói lên một thoáng ghen tuông kỳ cục, mặc dầu nàng không biết nguyên do vì đâu.
Cặp mắt giễu cợt của chàng bỗng linh hoạt hẳn lên, chàng đón cái nhìn của nàng, chiếu tướng lại cho đến khi má nàng hơi đỏ lên.
- Điều đó có quan trong đối với cô không?
- À, tôi không muốn mất tình bạn của anh, nàng nói ra vẻ nghiêm trang và cố làm bộ vô tư, cúi xuống quấn tấm mền lót chặt hơn quanh đầu Ilơ Lâurinơ.
Chàng bỗng phá lên một nhịp cười ngắn và nói:
- Hãy nhìn tôi này, Scarlett.
Nàng miễn cưỡng ngước lên, mặt càng đỏ ửng.
- Cô có thể nói với những người bạn tò mò của cô rằng khi nào tôi cưới vợ, đó sẽ là vì tôi không thể chiếm hữu người đàn bà tôi cần bằng bất kỳ cách nào khác. Và cho đến nay, tôi chưa cần người đàn bà nào đến mức phải cưới nàng.
Lúc này thì Scarlett ngượng ngập và bối rối thật sự, vì nàng nhớ lại cái đêm trong thời kỳ bao vây, ở chính hàng hiên này, chàng đã nói: “Tôi không phải là một người đàn ông thích hợp với hôn nhân” và thản nhiên đề nghị nàng bắt bồ với chàng. Nàng cũng nhớ lại cả cái ngày ghê gớm hồi chàng đang bị giam giữ, nhớ lại và xấu hổ. Một nụ cười tinh quái từ từ nở trên khuôn mặt chàng khi chàng đọc thấy những điều ấy trong mắt nàng.
- Nhưng tôi sẽ thỏa mãn sự tò mò phàm tục của cô vì cô đã hỏi toạc ra như vậy. Không phải vì một người tình mà tôi đến Hiu Orlean. Đó là vì một đứa trẻ, một thằng bé.
- Một thằng bé?
Thông tin bất ngờ này làm Scarlett ngớ ra đến nỗi quên cả ngượng ngập.
- Phải, tôi là người bảo trợ hợp pháp của nó và tôi chịu trách nhiệm về nó. Nó đang học ở Orlean. Tôi thường xuyên đến đấy để thăm nom nó.
- Và mang quà cho nó?
Vì vậy cho nên anh ta bao giờ cũng biết Uêđ thích loại quà gì, nàng nghĩ thầm.
- Phải, chàng miễn cưỡng đáp cộc lốc.
- Chà, tôi không ngờ đấy! Nó có ngoan không?
- Không. Cực kỳ tinh nghịch. Tôi những muốn giá nó không ra đời. Con trai thật là nhiễu sự. Cô còn muốn biết điều gì khác nữa không?
Đột nhiên chàng có vẻ cáu kỉnh, mặt sa sầm, như thể hối tiếc là đã nhắc đến chuyện ấy.
- À thôi, nếu như anh không muốn kể với tôi nữa, nàng kênh kiệu nói, tuy trong bụng rất háo hức muốn biết thêm. Nhưng quả là tôi không thể hình dung anh trong vai trò người bảo trợ.
Và nàng cười to, hy vọng làm chàng luống cuống.
- Phải, tôi chắc cô không thể. Tầm nhìn của cô rất hạn chế.
Chàng không nói gì nữa và lặng lẽ hút xì –gà một lúc. Nàng cố tìm một câu trả miếng không kém phũ phàng, nhưng nghĩ không ra.
- Tôi sẽ rất cảm ơn nếu cô đừng nói cho ai biết gì về chuyện này, cuối cùng chàng nói. Mặc dầu tôi cho rằng yêu cầu một người đàn bà ngậm miệng là yêu cầu một điều bất khả.
- Tôi biết giữ bí mật, nàng nói với cái vẻ của một người bị xúc phạm đến nhân cách.
- Thật chứ? Thật thú vị khi phát hiện thấy những đức tính không ngờ tới ở bạn bè. Thôi, đừng có sưng mặt lên nữa, Scarlett. Tôi xin lỗi vì đã thô lỗ, nhưng kể ra cô cũng đáng được một bài học vì cái thói thóc mách ấy. Hãy mỉm cười với tôi một cái và hãy vui vẻ một vài phút trước khi tôi nêu ra một vấn đề không vui vẻ gì.
Ôi, lạy chúa! Nàng nghĩ thầm, anh ta lại sắp sửa nói về Ashley và xưởng cưa đây! Và nàng vội vàng mỉm cười, phô lúm đồng tiền để đánh lạc hướng.
- Anh còn đi những đâu nữa, Rhett? Không phải suốt thời gian vừa rồi, anh chỉ ở Hiu Orlilêna chứ?
- Không, tháng cuối cùng, tôi ở Charlextơn. Cha tôi đã mất.
- Ôi, xin chia buồn cùng anh.
- Khỏi. Tôi dám chắc cha tôi chả buồn gì về nỗi phải chết và tôi dám chắc tôi cungc chả buồn gì về cái chết của ông.
- Rhett, sao anh nói gì mà gớm ghiếc thế!
- Sẽ con gớm ghiếc hơn nhiều nếu tôi giả vờ buồn trong khi tôi không buồn, phải không nào? Giữa cha con tôi, không bao giờ có chút tình yêu thương nào hết. Tôi không nhớ có lần nào ông không trê trách tôi. Tôi quá giống ông nội tôi, mà cha tôi thì chê trách ông nội tôi thậm tệ. Khi tôi lớn lên, từ chỗ chê trách, ông đi đến ghét bỏ thực sự và tôi phải thừa nhận rằng tôi chẳng mất công để làm cho ông thay đổi thái độ với tôi. Tất cả những điều cha tôi đòi hỏi ở tôi đều chán ngấy! Và cuối cùng, ông ném tôi vào đời, không một xu và không một sự chuẩn bị nào khác ngoài việc đào luyện thành một chàng công tử Charlextơn, một tay súng cừ và một tay đánh bài pôcơ thượng thặng. Và khi tôi chẳng những không chết đói mà còn tận dụng suất sắc tài đánh Pôcơ để sống như một ông hoàng, thì dường như ông coi đó là một điều xỉ nhục cho chính bản thân ông. Ông xấu hổ về việc một người trong gia đình Butler trở thành một tay cờ bạc đến nỗi khi tôi trở về gia đình lần đầu, ông đã cấm mẹ tôi không được gặp tôi. Và suốt thời kỳ chiến tranh, trong khi tôi làm công việc vượt rào phong tỏa phí ngoài Charlextơn, mẹ tôi cứ phải nói dối để lẻn đi gặp tôi. Tất nhiên, những cái đó làm sao có thể khiến tôi yêu ông hơn.
- Ồ, tôi hoàn toàn không biết những chuyện đó.
- Cha tôi thuộc loại mà người ta gọi là một ông già quí phái chính cống dòng cổ xưa, có nghĩa là dốt nát, đần độn, cố chấp và không có khả năng suy nghĩ theo mạch nào khác ngoài những nếp nghĩ suy của các ông quí phái khác dòng cổ xưa. Ai nấy đều trầm trồ khâm phục ông về việc đã từ tôi và coi tôi như đã chết rồi: “Nếu mắt phải người làm nhục ngươi thì hãy rứt nó ra (6). Tôi là con mắt phải của ông, con trai cả của ông bà ông rứt tôi ra hoàn toàn không để sót một tí gì.
Thích thú nhớ lại, chàng hơi mỉm cười, nhưng mắt vẫn rắn đanh.
- Ờ, tất cả những cái đó tôi có thể tha thứ, nhưng tôi không thể bỏ qua những gì ông đã làm đối với mẹ tôi và em gái tôi từ khi kết thúc chiến tranh. Mẹ và em gái tôi gần như lâm vào cảnh bần hàn cơ cực. Ngôi nhà ở đồn điền đã bị thiêu ra tro và các ruộng lúa lại trở thành đồng lầy. Còn ngôi nhà ở thành phố thì phải bán đi để nộp thuế, giờ thì hai mẹ con sống trong hai gian buồng mà thậm chí để bọn da đen ở cũng còn không xứng. Tôi đã gửi tiền cho mọi tôi, nhưng cha tôi gửi trả lại – đồng tiền ô uế, cô hiểu không! Và nhiều lần tôi đã đến Charlextơn, thầm lén đưa tiền cho em gái tôi. Nhưng bao giờ cha tôi cũng phát giác ra và làm rầm rĩ lên với nó, đến độ nó thấy cuộc đời chẳng đáng sống nữa, tội nghiệp con bé. Và tiền lại được trả về cho tôi. Tôi không biết hai mẹ con sống ra sao... À, mà tôi có biết. Em trai tôi đã hết sức tài trọ trong phạm vi khả năng của nó, tuy nó chẳng có nhiều nhặn gì để san sẻ và nó cũng không chịu nhận gì của tôi nốt – đồng tiền của kẻ đầu cơ là đồng tiền mang tai họa, cô thấy không! Ngoài ra hai mẹ con trông vào lòng từ thiện của bạn bè nữa. Bà dì Leili của cô rất tốt. Cô biết đấy, bà là một trong những người bạn quí nhất của mẹ tôi. Bà đã cho mẹ và em gái tôi quần áo và.... Trời đất! Mẹ tôi phải nhận của bố thí!
Đây là một trong những dịp hiếm hói nàng thấy Rhett trút bỏ mặt nạ. Mặt chàng đanh lại, phần căm ghét cha thật sự, phần xót xa cho mẹ.
- Dì Lêili ư! Nhưng lạy Chúa, Rhett, bà ấy chả có gì mấy, ngoài những gì tôi gửi cho bà!
- À, thế ra do như vậy! Cô bạn thân mến, cô thật kém giáo dục, ai lại đi khoe khoang một điều như thế cho tôi thêm nhục. Cô phải để tôi gửi tiền lại cô!
- Rất vui lòng! Scarlett nói, đột nhiên nhếch miệng cười và Rhett cũng mỉm cười đáp lại.
- A, Scarlett, mới thấy hơi đồng đola mà mắt cô đã lấp lánh! Cô có chắc là ngoài máu Ailen cô không có máu Xcôtlen, hoặc thậm chí Do Thái, trong huyết quản?
- Đừng có khả ố thế! Tôi có định nói toẹt vào mặt anh về chuyện tôi giúp dì Lêili đâu. Nhưng tình thực, bà ấy cứ tưởng tôi làm ra tiền lắm. Bà ấy luôn viết thư xin tôi thêm và lạy chúa chứng giám, khỏi cần phải cấp đỡ cả thành phố Charlextơn, tôi cũng đủ gánh nặng rồi. Cha anh mất vì bệch gì?
- Bệch đói quý tộc, tôi nghĩ thế... và hy vọng là thế. Đáng đời cho ông! Ông đã muốn để mẹ tôi và Râuzmery cùng chết đói với ông. Bây giờ, ông chết rồi, tôi có thể giúp đỡ mẹ và em gái tôi. Bây giờ ông chết rồi, tôi có thể giúp đỡ mẹ và em gái tôi. Tôi đã mua cho hai mẹ con một ngôi nhà ở đường Battơri và họ đã có đầy tớ phục vụ. Nhưng tất nhiên, hai người không thể để lộ ra là tiền đó do tôi cung cấp.
- Sao thế?
- Cô bạn thân mến, cô lạ gì cái thành phố Charlxơn. Cô đã đến đó rồi mà. Gia đình tôi có thể nghèo, nhưng giấy rách phải giữ lấy lề. Mà cả lề rồi cũng sẽ mất nếu người ta biết họ dựa vào tiền cờ bạc, tiền đầu cơ, tiền của bọn Bị Thảm. Không, mẹ và em gái tôi phải nói rằng cha tôi đã để lại một khoản tiền bảo hiểm nhân thọ kếch sù – rằng ông đã nhịn ăn, nhìn mặc để nộp lệ phí đều đặn để sau khi ông chết, vợ con sẽ được chu cấp đầy đủ. Thành thử ông càng được coi là một nhà quý tộc mẫu mực thuộc dòng cổ xưa... Thực tế là một người hy sinh cho gia đình. Tôi mong rằng ông nằm không yên dưới mồ khi biết rằng mẹ rôi và Râuzmery bây giờ đang sống thoải mái, mặc dầu ông đã cố... Cách nào tôi cũng tiếc là ông đã chết bởi vì đó là ý nguyện ông... ông rất sung sướng được chết.
- Tại sao?
- Ồ, ông đã chết thật sự khi tướng Li đầu hàng. Cô lạ gì loại người ấy. Ông không sao thích nghi được với thời đại mới và lúc nào cũng chỉ nhắc đến thời hoàng kim đã qua.
- Rhett, có phải tất cả người già đều thế không? nàng đang nghĩ đến ông Giêrơlđ và những điều Uyl đã nói về ông.
- Lạy trời, không! Cô hãy nhìn ông bác Henri và cái con mèo rừng già là cụ Mêriuêzơ mà xem, ấy là mới kể hai vị ấy thôi. Họ lại thoải mái vui sống khi họ cùng đội Vệ binh địa phương lên đường ra trận vầ tôi có cảm giác là từ đó họ trẻ lại và thấy cuộc sống đậm đà hơn. Sáng nay tôi gặp cụ Meriuêzơ lái chiếc xe patê của Rơnê và rủa ngựa như một gã đồ tể. Cụ bảo tôi là cụ thấy trẻ ra đến mười tuổi từ khi cụ thoát khỏi cảnh ru rú xó nhà trong sự chiều chuộng của bà con dâu và bắt đầu lái xe đi giao patê. Và ông bác Henri của cô thì khoái đấu bọn Yanki ở tòa án cũng như ở ngoài, cãi cho đám quả phụ cô nhi (tôi đồ là không lấy tiền) chống lại bọn Bị Thảm. Nếu không có chiến tranh thì hẳn ông đã về hưu lâu rồi để điều trị bệch thấp khớp. Họ trẻ lại bởi vì họ lại hữu ích và cảm thấy người ta cần đến họ. Và họ thích cái ngày mới này nó đem lại cho các ông già một cơ hội mới. Nhưng cũng có nhiều người còn trẻ mà đã suy nghĩ như cha tôi và đến cái vấn đề không vui mà tôi muốn bàn với cô, Scarlett ạ.
Sự chuyển đầu đề đột ngột này làm Scarlett ngỡ ngàng đến nỗi nàng đâm lắp ba lắp bắp: “Cái gì... cái gì...” và rên thầm trong bụng: “Ôi, lạy Chúa! Đã đến lúc rồi. Liệu mình có thể lựa lời phỉnh cho anh ta thôi đi được không đây?”.
- Vốn biết rõ cô, lẽ ra tôi không nên trông chờ cô thành thật, hoặc trọng danh dự, hoặc sòng phẳng mới phải. Nhưng rồ dại thay, tôi đã tin cô.
- Tôi không hiểu anh định nói gì?
- Tôi nghĩ là cô hiểu. Dù sao đi nữa, trông cô rõ ra người phạm lỗi. Lúc nãy, tôi đang phóng ngựa qua phố Cây Trường Xuân, chợt có người chào tôi từ phía sau một hàng rào. Còn cai khác niềm nở với tôi như vậy, ngoài bà Ashley Uylkz! Tất nhiên, tôi dừng lại và nói chuyện với bà.
- Thật ư?
- Phải chúng tôi đã có một cuộc trò chuyện rất thú vị. Bà ấy bảo từ lâu bà ấy vẫn muốn tỏ lòng khâm phục sự dũng cảm của tôi trong việc tham gia chiến đấu cho Liên bang, dù là vào những ngày cuối.
- Dào, tào lao! Meli thật ngốc. Đêm ấy, cô ta có thể chết vì hành động anh hùng của anh đó.
- Tôi chắc nếu thế thì bà ấy hẳn nghĩ rằng mình đã hiến dâng cuộc đời cho một sự nghiệp chính nghĩa. Và khi tôi hỏi bà ấy đang làm gì ở Atlanta, bà ấy cóp vẻ hết sức ngạc nhiên về việc tôi không hay biết gì và bèn kể là gia đình họ đã về sinh sống ở đây, còn cô thì đã có nhã ý mời ông Uylkz canh ti xưởng cưa của cô.
- Ờ, thế thì sao? Scarlett hỏi, giọng gay gắt.
- Khi cho cô vay tiền mua xưởng cưa ấy, tôi có đề ra một điều kiện mà cô đã đồng ý: không được dùng tiền đó để chu cấp cho Ashley Uylkz.
- Anh thật quá đáng. Tôi đã trả tiền anh, bây giờ xưởng cưa là của tôi, và tôi làm gì với nó là chuyện của tôi.
- Cô có vui lòng cho tôi biết cô làm thế nào để trả nợ tôi không?
- Tất nhiên là bằng cách bán gỗ.
- Cô đã kiếm được bằng tiền của tôi cho cô vay để khởi sự kinh doanh. Đó là điều cô muốn nói. Tiền của tôi được dùng để nuối Ashley. Cô là một người đàn bà không có tí ti danh dự gì hết và nếu như cô chưa trả nợ tôi thì giờ đây tôi sẽ rất vui thích được đòi cô phải thanh toán ngay lập tức và đem tài sản của cô ra đấu giá nếu cô không trả đủ tiền.
Chàng nói nhẹ nhàng nhưng mắt chàng long lanh giận dữ.
Scarlett vội vàng chuyển sang tấn công lãnh thổ địch.
- Tại sao anh ghét Ashley đến thế? Tôi cho là anh ghen với anh ấy.
Vừa nói xong, nàng đã hối là không kìm miệng lại, vì Rhett ngạt đầu ra sau cười ngất cho đến khi nàng đỏ dừ mặt vì xấu hổ.
- Đã bất chấp danh dự lại cộng thêm hợm hĩnh nữa, chàng nói. Cô không bao giờ chịu từ bỏ vai trò hoa hậu của Hạt, đúng thế không? Cô luôn luôn nghĩ mình là giai nhân mỹ miều nhất trần đời và tất cả các anh đàn ông gặp cô đều xin chết vì cô.
- Tôi không nghĩ thế! Nàng kịch liệt phản đối. Có điều là tôi không hiểu tại sao anh ghét Ashley đến thế và đó là cách giải thích duy nhất tôi có thể nghĩ ra.
- Vậy thì hãy nghĩ đến một cái gì khác đi, cô gái kiều diễm làm mê đắm lòng người, vì đó là cách giải thích sai trật. Còn về chuyện ghét Ashley thì... tôi không ghét mà cũng chẳng thích anh ta. Thực tình, cảm giác duy nhất của tôi đối với anh ta và loại người như anh ta, là thương hại.
- Thương hại?
- Phải, và một chút khinh bỉ. Nào, cô hãy vênh mặt lên mà rằng một nghìn thằng khốn kiếp như tôi cộng lại cũng không bằng anh ta, rằng tôi đừng có cả gan dương dương tự đắc tỏ vẻ thương hại hoặc khinh thường anh ta. Và khi nào cô hết cơn vênh váo, tôi sẽ nói để cô rõ ngụ ý của tôi, nếu cô thích nghe.
- Tôi chẳng thèm.
- Dù sao tôi cũng cứ nói, vì tôi không thể cam tâm để cô tiếp tục nâng niu cái ảo tưởng êm ái là tôi ghen với Ashley. Tôi thương hại anh ta bởi vì lẽ ra anh ta nên chết quách đi cho tôi, mà chẳng chết được. Và tôi khinh anh ta bởi vì anh cứ loay hoay không biết định liệu ra sao với bản thân khi mà giờ đây cái thế giới mơ ước của anh ta đã tiêu vong.
Có một cái gì quen thuộc trong cái ý Rhett vừa phát biểu. Nàng mang máng nhớ là đã nghe những lời tương tự như vậy, nhưng không sao nhớ cụ thể là ở đâu và bao giờ. Nàng không cố moi óc nghĩ thêm về điều đó vì nàng đang giận sôi lên.
- Nếu anh được thoải mái muốn gì thì mặc sức thì khéo tất cả những người đàn ông tử tế ở miền Nam sẽ chẳng còn.
- Và nếu bọn họ được thoải mái làm theo ý mình thì loại người như Ashley sẽ muốn chết hơn cả. Chết chôn dưới những tấm bia đá gọn ghẽ, ghi dòng chữ: “Nơi đây yên nghỉ một người lính của Liên bang đã ngã xuống vì mảnh đất miền Nam” hoặc “Dulce et decorum est” (7)... hoặc bất kỳ câu văn bia quen thuộc nào khác.
- Tại sao, tôi không hiểu đấy!
- Cô thì cả những điều viết rành rành to bằng cái mẹt, dí vào mũi, cũng chẳng bao giờ thấy, phải không? Nếu họ chết, họ sẽ sợ tôi nợ, chẳng còn phải đối phó với những vấn đề không thể giải quyết. Hơn thế nữa, gia đình họ sẽ hãnh diện về họ hết đời này qua đời khác. Tôi nghe nói những người chết là những người sung sướng. Cô có cho là Ashley Uylkz sung sướng không?
- Ồ, tất nhiên... nàng mở đầu, rồi chợt nhớ ra cái vẻ đờ đẫn trong ắm Ashley thời gian gần đây và dừng bặt.
-Anh ta, hoặc Hiu Elxinh, hoặc bác sĩ Miđ, có sung sướng không? Có sung sướng gì hơn cha tôi hay ba cô không?
-Ồ có lẽ không đến mức như họ có thể, vì họ đã mất hết tiền của.
Chàng cười.
-Không phải vì mất tiền của đâu, cô bạn yêu quí ạ. Tôi xin thưa với cô đó là vì họ mất cái thế giới của họ... cái thế giới trong đó họ đã được nuôi lớn lên. Họ giống như cá trên cạn hoặc mèo có cánh vậy. Họ được nuôi nấng và dạy dỗ để trở thành một số nhân cách nhất định, làm một số điều nhất định, chiếm lĩnh một số chỗ tiện nghi nhất định. Và những nhân cách đó, những chỗ đó đã mất đi vĩnh viễn khi tướng Li đến Appômattơcx (8). Ôi, Scarlett đừng ngốc nghếch thế! Ashley còn gì nữa mà làm, giờ đây khi anh ta đã đi tong, đồn điền của anh ta đã bị tịch thu để đập vào tiền thuế và các công tử phong lưu mã thượng thì giá một xu hai chục cậu? Liệu anh ta có thể làm việc bằng chân tay hoặc bằng cái đầu óc không hợp thời của anh ta không? Tôi buộc là cô ngày càng hao hụt tiền từ khi anh ta quản lý xưởng cưa.
- Không mà!
- Thật tử tế quá. Cô có cho phép tôi ngó qua sổ sách kế toán của cô và một buổi chiều chủ nhật nào cô rỗi rãi?
- Cho anh đi với quỷ thì có! Anh có thể đi ngay cho rảnh mắt tôi.
- Cô bạn quý ạ, tôi đã đến với quỷ rồi và hắn là một thằng cha chán phèo. Tôi chẳng muốn đến đó nữa, ngay cả vì cô, cũng không... Cô đã lấy tiền của tôi khi cô cần muốn chết và cô sử dụng nó. Chúng ta đã thỏa thuận với nhau về cách sử dụng khoảng tiền đó và cô đã vi phạm điều cam kết. Chỉ xin cô nhớ cho bời cô bé chơi gian quý hóa của tôi, rằng sẽ đến lúc cô cần vay thêm tiền của tôi. Cô sẽ cần tôi cấp vốn, với lãi suất thấp đến mức không tưởng tượng nổi, để mua thêm xưởng máy, mua thêm la và mở thêm nhiều tiệm rượu. Lúc đó thì đừng hòng
- Cám ơn, khi nào tôi cần tiền, tôi sẽ vay nhà băng, nàng nói giọng lạnh lùng, nhưng ngực hổn hển vì tức giận.
- Thật chứ? Vậy cô hãy thử xem. Tôi có khả nhiều cổ phần ở nhà băng đấy.
- Thế à?
- Phải, tôi quan tâm đến một số công cuộc lương thiện.
- Còn có những nhà băng khác...
- Nhiều chứ! Và nếu tôi ra tay thì cố có lấy nổi một xu ở bất kỳ nhà băng nào, cũng còn tưới bơ đấy. Cô có thể tìm đến bọn Bị Thảm cho vay nặng lãi nếu cô cần tiền.
- Tôi sẵn sàng tìm đến bọn chúng.
- Thì cô cứ đến nhưng sẽ chẳng vui vẻ gì đâu khi cô biết lão suất quy định. Người đẹp của tôi ơi, trong giới kinh doanh có những hình phạt đối với lối làm ăn quay quắt. Lẽ ra cô nên chơi ngay thẳng với tôi.
- Anh vốn là người quân tử, phải không? Giàu có như vậy, thế lực như vậy mà lại đánh vào những kẻ thất cơ lỡ vận như Ashley và tôi!
- Cô đừng tự xếp mình vào cùng hạng với anh ta. Cô đâu có thất cơ lỡ vận. Chẳng có gì đánh ngã được cô. Nhưng anh ta thì gục rồi và anh ta sẽ mãi mãi phủ phục trừ phi có một người nào đó giàu nghị lực nâng đỡ, dìu dắt và che chở đùm bọc anh ta đến hết đời. Tôi chẳng muốn tiền của tôi được sử dụng vì lợi ích của một con người như vậy.
- Anh đã không quản ngại giúp đỡ tôi khi tôi thất thế và...
- Cô là một “ca” trắc nghiệm hay ho, tuy mạo hiểm nhưng lý thú, cô bạn thân mến ạ. Tại sao? Bởi vì cô đã không bám vào đám nam giới trong gia đình họ mạc và không khóc than thương tiếc quá khứ. Cô đã bứt ra, xoay sở và bây giờ đây cô đã xây dựng cơ nghiệp vững chãi trên vốn liếng có được từ hai nguồn: tiền trong ví một người chết và tiền ăn cắp của Liên bang. Bảng thành tích của cô thật phong phú: giết người, cướp chồng, mưu toan thông dâm, dối trá, lật lọng, chưa kể một loạt mánh khóe không thể lọt dưới một cuộc kiểm tra xít xao. Tất thảy đều cừ khôi và chứng tỏ cô là người giàu nghị lực và quyết tâm, bõ để ta mạo hiểm cho vay tiền. Giúp những người biết tự cứu là điều thú vị. Tôi sẵn sàng cho cái bà già theo giáo hội La – mã nọ là bà Meriuêzơ vay mười ngàn đồng, thậm chí không cần văn tự. Bà ta bắt đầu bằng một rổ bánh Patê, và bây giờ hãy nhìn bà mà xem! Cả một lò bánh thuê cả nửa tá lai nhỏ con, Rơnê, xưa lười nhác là thế nay hăng say, thích thú làm việc... Hoặc giả cái cha nội Tomm Uelbơn, tội nghiệp anh chàng còn có nửa người mà làm công việc của cả hai người, và làm tốt là đằng khác, hoặc... à, mà thôi tôi không kể tiếp nữa, kẻo nhàm tai cô.
- Anh làm nhàm tai tôi thật đấy. Anh làm tôi chán phát điên lên được, Scarlett lạnh lùng nói, hy vọng làm chàng bực mình và lái chàng khỏi cái đầu đề bao giờ cũng khổ tâm cho nàng là Ashley.
Nhưng Rhett chỉ cười gằn và không cắn câu.
- Những người như họ đáng được giúp đỡ. Nhưng Ashley Uylkz thì xin đủ! Cái dòng giống của anh ta thật vô dụng, vô giá trị trong một thế giới lộng tùng phèo như thế giới của chúng ta. Khi nào thế giới đảo lộn, loại người như anh ta là những kẻ chết đầu tiên. Mà tại sao lại không? Họ không đáng tồn tại vì họ không muốn đấu tranh – không biết cách đấu tranh như thế nào. Đây không phải là lần đầu tiên thế giới đảo lộn và cũng không phải là lần cuối cùng. Điều đó trước đây đã xẩy ra và sau này sẽ còn xảy ra. Và khi nó xảy ra, và mọi người đều mất hết và mọi người đều như nhau. Tất cả đều bắt đầu lại từ đầu, hoàn toàn tay trắng. Nghĩa là không có gì ngoài sự trí xảo và sức mạnh của đôi bàn tay. Nhưng một số người như kiểu Ashley, không có trí xảo cũng chẳng có sức mạnh, hoặc nếu có thì lại ngại nghùng không dám sử dụng những chủ bài đó. Thế là họ bị chìm nghỉm và tất phải chìm nghỉm. Dó là quy luật tự nhiên và không có họ, thế giới càng đi lên. Song bao giờ cũng có một số ít những kẻ táo bạo, họ vựot qua thử thách và, với thời gian, lại chiếm lĩnh vị trí cũ của mình trước khi thời cuộc đảo điên.
- Anh đã có lúc nghèo khổ! Anh vừa nói rằng cha anh đã đuổi anh ra khỏi nhà không cho một xu! Scarlett giận dữ nói. Tôi tưởng đáng lẽ anh phải hiểu và thông cảm với Ashley mới đúng chứ!
- Tôi hiểu, Rhett nói, nhưng dù có bị trời đáh tôi cũng không thông cảm được. Sau khi đầu hàng, Ashley còn lắm của hơn tôi nhiều khi tôi bị tống ra khỏi nhà. Chí ít anh ta cũng còn có bạn bè cho nương náu, trong khi tôi thì chẳng khác nào Ismael (9). Nhưng thử hỏi Ashley đã giở giói ra sao?
- Nếu anh đem so sánh anh ấy với loại hợm hĩnh như anh thì... thì... Đội ơn Chúa, anh ấy đâu có như anh! Anh ấy không đời nào nhúng tay vào bùn nhơ như anh để làm tiền với bọn Bị Thảm, bọn Xkelơuec và bọn Yanki. Anh ấy là người có lương tâm và danh dự.
- Nhưng cái lương tâm và danh dự ấy không ngăn anh ta nhận tiền và sự giúp đỡ của một người đàn bà.
- Anh ấy có thể làm gì khác được?
- Tôi làm sao trả lời được? Tôi chỉ biết những gì tôi đã làm cả lúc tôi bị đuổi khỏi nhà lần bây giờ. Tôi chỉ biết những người khác đã làm gì. Bọn tôi đã nhìn thấy thời cơ trong sự sụp đổ của một nền văn minh và bọn tôi đã tận dụng cơ hội đó, người này bằng con đường lương thiện, kẻ kia bằng những mánh ám muội, và hiện bọn tôi vẫn còn đang vận dụng nó. Nhưng những anh chàng Ashley của thế giới này cũng có cơ may như vậy mà không nắm lấy. Họ thật dại, Scarlett ạ, và chỉ những kẻ khôn ngoan mới xứng đáng tồn tại thôi.
Nàng hầu như không nghe thấy chàng nói gì vì lúc này nàng đang nhớ lại chính xác cái điều mấy phút trước đã chập chờn trong óc nàng khi Rhett bắt đầu nói. Nàng nhớ lại khu vườn cây ăn quả ở ấp Tara trong cơn gió lạnh và Ashley đứng cạnh đống cọc rào, mắt nhìn xuyên qua nàng mà không thấy nàng. Và Ashley đã nói... ờ, nói gì nhỉ? Một cái tên ngoại quốc ngồ ngộ nghe như lời bắng bổ, chàng còn nói đến sự tận thế nữa. Lúc đó, nàng không hiểu chàng định nói gì, nhưng giờ đây, nàng bàng hoàng vỡ lẽ ra với một cảm giác mệt mỏi nôn nao.
- À, Ashley đã nói...
- Sao?
- Có lần ở ấp Tara, anh ấy đã nói điều gì về...một... hòng hôn của các thần linh, về sự tận thế và một cái gì vớ vẩn như vậy.
- À, mắt Rhett long lanh vẻ quan tâm. Còn gì nữa?
- Ồ, tôi không nhớ đích xác. Tôi không chú ý lắm. Nhưng...phải rồi... một câu gì đại loại như những người khỏe thì sẽ vượt qua, còn những kẻ yếu sẽ bị sàng lọc.
- À, thế ra anh ta cũng biết đấy. Như vậy càng nặng nề hơn cho anh ta. Phần lớn những người thuộc loại anh ta không hiểu thế và sẽ không bao giờ hiểu. Suốt đời họ sẽ tự hỏi những ngày huy hoàng xưa là đã tan biến đi đâu. Họ sẽ chỉ cam chịu đau khổ trong im lặng tự hào và bất lực. Nhưng Ashley thì hiểu. Anh ta hiểu rằng anh ta đã bị sàng lọc.
- Không, anh ấy không bị sàng lọc. Chừng nào tôi còn một hơi thở trong người.
Chàng nặng lẽ nhìn nàng, bộ mặt ngăm ngăm đen phẳng lì.
- Scarlett, cô làm thế nào khiến anh ta đồng ý đến Atlanta điều khiển xưởng cưa. Anh ta có cưỡng lại quyết liệt không?
Nàng thoáng nhớ lại cảnh trao đổi với Ashley sau khi ông Giêrơlđ chết và gạt hình ảnh đó ra khỏi đầu.
- À, tất nhiên là không, nàng phẫn nộ đáp. Khi tôi giải thích cho anh ấy rằng tôi cần anh ấy giúp đỡ vì tôi không tin cái tên vô lại quản lý xưởng, còn Frank thì quá bận không giúp tôi được, và tôi lại sắp... ờ, có cháu Ilơ Lâurinơ, anh thấy đấy. Anh ấy rất vui lòng giúp tôi gỡ thế bí ấy.
- Chức năng làm mẹ cũng được việc một cách ngọt ngào đấy chứ! Thì ra cô đã dụ hoặc anh ta như thế đấy. Chà, cô đã đạt được anh ta vào đúng chỗ cô muốn, tội nghiệp cha nội, giờ anh ta bị cột chặt vào cô bởi xiềng xích. Và tôi chúc cả hai người luôn luôn vui vẻ. Nhưng, như tôi đã nói từ đầu, cô sẽ không bao giờ moi được thêm của tôi một xu cho những mánh vặt không xứng đáng với địa vị quí phái của cô nữa đâu, cô nàng lá mặt lá trái ạ.
Nàng điếng người vừa vì tức giận vừa vì thất vọng. Ít lâu nay, nàng đã tính chuyện vay thêm Rhett tiền để mua một lô đất ở dưới phố làm bãi gỗ.
-Tôi không cần tiền của anh, nàng kêu lên. Tôi đang kiếm được khối tiền từ cái xưởng do Jonni Gheligơ điều hành vì bây giờ tôi không thuê bọn da đen tự do nữa. Tôi đầu tư một số vào việc cầm cố và cửa hàng buôn bán với bọn da đen cũng hái ra tiền.
- Phải, tôi có nghe nói thế. Cô thật thông minh biết bao, “chém“ dám quả phụ, cô nhi, đám tứ cố vô thân và ngu dốt bằng giá cắt cổ! Nhưng Scarlett, nếu cô cần ăn cướp thì sao không cướp của bọn giàu và mạnh, thay vì những người nghèo khổ và yếu? Từ thời Rôbin Huđ đến nay, điều đó vẫn được coi là đạo đức cao cơ mà.
- Bởi vì ăn cướp (theo chữ dùng của anh) của người nghèo dễ và an toàn hơn nhiều, nàng cộc cằn đáp.
Chàng cười không thành tiếng, hai vai rung lên.
- Cô là một tên lửa đảo ngay thực đấy, Scarlett ạ!
Một tên lừa đảo! Lạ thay, cái từ đó soa mà đau! Mình không phải là kẻ lừa đảo, nàng kịch liệt phủ địch thầm trong bụng. Chí ít nàng cũng không muốn là thế. Nàng muốn là một đại phu nhân kia. Trong một lúc, nàng nhanh chóng trở ngược thời gian và thấy lại hình ảnh mẹ nàng đi lại trong tiếng váy xột xoạt êm nhẹ với mùi hương cỏ chanh thoang thoảng, đôi bàn tay nhỏ nhắn luôn luôn bận bịu phục vụ người khác không biết mỏi. Ai cũng yêu mến kính trọng, quý hóa bà Ilơn. Đột nhiên, tim Scarlett se lại.
- Nếu anh định chọc tức tôi thì vô ích thôi, nàng nói, giọng mệt mỏi. Tôi biết dạo này tôi không... coi trọng đạo lý như cần phải thế. Cũng không tốt và hòa ái như tôi đã được dạy dỗ, nhưng tôi không dừng được, Rhett ạ. Thực tình là thế đấy. Tôi có thể làm gì khác được? Điều gì sẽ xảy ra với tôi, với Uêđ, với ấp Tara và tất cả chúng tôi nếu như tôi... hòa nhã khi tên Yanki ấy đến ấp Tara? Lẽ ra tôi phải... nhưng thậm chí tôi không muốn nghĩ đến điều đó nữa. Và khi Jônax Uylcơxơn sắp sửa chiếm nhà tôi, giả dụ tôi lại... tốt bụng và đắn đo thì liệu bây giờ chúng tôi ở vào đâu? Và nếu tôi cứ dễ dãi, hồn nhiên và không ráo riết thúc Frank đòi những món nợ cù nhầy thì chúng tôi... ồ, thôi. Có thể tôi đểu, nhưng tôi không đểu mãi đâu, Rhett ạ. Nhưng trong những năm qua và thậm chí cả bây giờ nữa, tôi có thể làm gì khác được? Làm sao tôi có thể hành động khác được? Tôi có cảm tưởng như tôi đã phải cố chèo một con thuyền chở nặng trong một cơn dông bão vậy. Chỉ riêng việc giữ sao cho khỏi đắm đã đủ chật vật, còn đầu óc nào lo đến những điều không quan trọng, những điều có thể rứt bỏ dễ dàng mà không thấy tiếc, thí dụ như cung cách lịch sự và... chậc, những thứ tương tự như vậy. Tôi sợ thuyền tôi ngụp, nên tôi ném đi những thứ ít quan trọng nhất.
- Tự hào này, danh dự này, sự chân thành này, đức hạnh này, lòng tốt này, Rhett kể, giọng ngọt xớt. Cô có lý, Scarlett ạ. Khi thuyền đang chìm thì những cái đó không quan trọng. Nhưng cô hãy thử nhìn bạn bè xung quanh xem. Hoặc là họ đưa thuyền cập bến an toàn với tất cả hàng hóa nguyên vẹn, hoặc là họ bằng lòng chịu chìm với tất cả cờ xí tung bay.
- Họ là một lũ ngu dại, nàng nói cộc cằn. Cái gì cũng có thời của nó. Khi nào tôi có thật nhiều tiền, tôi cũng sẽ tử tế như anh muốn. Lúc bấy giờ tôi có thể đoan trang.
- Cô có thể... nhưng cô không muốn. Hàng đã trút xuống biến thì khó mà cứu nổi, mà nếu có vớt lại được thì thường là đã hỏng đến mức không chữa được. Tôi e rằng khi cô có thể vớt cái danh dự, đức hạnh và lòng tốt mà cô đã ném qua mạn thuyền, cô sẽ thấy biển đã làm chúng thay đổi, mà tôi e rằng không phải thay đổi thành cái gì phong phú kỳ lạ đâu...
Chàng đột ngột đứng dậy và cầm lấy mũ.
- Anh đi đấy ư?
- Vâng. Cô có thấy nhẹ mình không? Tôi xin để cô ở lại với cái tàn dư của lương tâm cô.
Chàng dừnglại và nhìn xuống đứa bé, đưa một ngón tay cho nó nắm.
- Tôi chắc Frank trần trề tự hào?
- Ồ, tất nhiên.
- Chắc anh ta ôm ấp hàng loạt dự định về đứa bé?
- À, anh còn lạ gì, đàn ông bao giờ chả mê mẩn với con mình.
- Vậy thì cô hãy bảo anh ta... Rhett ngừng lại với một vẻ lỳ lạ trên mặt, rồi nói tiếp. Hãy bảo Frank rằng nếu anh ta muốn những dự định của mình về đứa bé được thực hiện, thì ban đêm nên ở nhà thường xuyên hơn nữa.
- Anh định nói gì vậy?
- Nói vậy thôi. Cô hãy khuyên anh ta nên ở nhà.
- Ôi, anh thật xấu xa! Tội nghiệp Frank, anh nỡ nào ám chỉ là anh ấy...
Ồ, lạy chúa! Rhett phá lên cười. Tôi đâu có định nói là Frank đi lăng nhăng với phụ nữ! Frank! Ôi, lạy chúa!
Chàng bước xuống các bậc thềm, vẫn tiếp tục cười.


--------------
(1)  James Edward Oglethorpe, một vị tướng của Anh đầu thế kỷ 18. Sau một cuộc chinh phạt chống quân Thổ, ông nảy ra ý lập một khu dinh điền cho những người nghèo khổ và những người thuộc các giáo phái Tin lành bị ngược đãi. Năm 1732 được sắc chí của vua, ông sang Mỹ lập nên bang Virginia.
(2)  Tên do những người Thiên Chúa giáo ở Pháp đặt cho những tín đồ Tin Lành theo thuyết Cavin từ thế kỷ XVI đến thế kỷ XVIII.
(3)  Tên đặt cho những người theo vua Charles I của Anh (1600 – 1649) chống Nghị Viện.
(4)  Charls Edward (1720 – 1780) sau một số thắng lợi rực rỡ, bị quân Anh đánh tan ở Culloden.
(5) Tức nghị viện của bang Giorgia.
(6) Kinh thánh, Tân Ước, theo thánh Matiơ, chương 5 câu 29: “Và nếu con mắt phải của người là nỗi sỉ nhục cho ngươi thì hãy moi nó ra mà vứt đi, vì thà để một chi của người chết rụi còn tốt hơn cho người là cả thân thể ngươi bị ném xuống địa ngục”.
(7) Dulce et decorum est pro patria mori : thành ngữ Latinh: Thật êm dịu và vinh quang biết bao được chết cho tổ quốc.
(8) Nơi ký văn bản đầu hàng.
(9) Nhân vật bị ruồng bỏ trong Kinh Thánh (Cựu Ước, Sáng thế kỷ, chương 16).


o0o