trận. Từ sáng sớm, trước khi thành phố tỉnh dậy, người ta đã phân biệt được từ xa, từ phía núi Kennesaw, một tiếng gầm nhỏ, tiếng nổ của súng đại bác mà người ta tưởng như tiếng sấm về mùa hè. Ðến buổi tra, tiếng động đã khá lớn, đôi khi át cả tiếng ồn ào ngoài phố. Mọi người cố gắng không nghe thấy, cố gắng nói chuyện cười đùa, và lao vào công việc, làm như thế quân Yankees không có cách đây hai mươi lăm dặm. Những tiếng súng đại bác vẫn cứ ầm ì vào tai họ. Toàn thành phố có vẻ lo lắng. Tất cả mọi người đều nghe ngóng, tim đập hồi hộp. Tiếng ầm ì có tăng lên không? Hay đấy chỉ là ảnh hưởng của sự tưởng tượng? Tướng Johnstone có đánh bại được quân địch lần này không? Ông có giữ vững được không?
Thiếu chút nữa thì thành phố kinh hoàng. Những dây thần kinh mỗi ngày một căng thêm kể từ khi thế trận rút lui, bây giờ như muốn đứt. Không ai bộc lộ sự lo sợ của mình. Ðó là vấn đề cấm kỵ nhưng nỗi kinh hoàng bộc lộ trong những lời chỉ trích mà người ta không còn dè dặt đối với tướng Johnstone. Dư luận thật là sôi sục. Tóm lại là Sherman đã đến cửa ngõ Atlanta. Chỉ một trận rút khác nữa là quân đội Liên bang đã ở thành phố.
?Cho chúng tôi một viên tướng không biết lùi! Cho chúng tôi một người sẽ đánh và sẽ chống cự!?
Thấy tiếng súng xa xa, đội dân quân. Những đứa con cưng của Joe Brown? và đội Cận vệ địa phương ra đi khỏi thành phố để bảo vệ cầu cống và những chỗ nước sông cạn phía sau lưng Johnstone. Thời tiết lúc bấy giờ nặng nề và xám xịt. Lúc hai đội quân đi qua đừng Marietta, trời đổ một cơn mưa lớn. Tất cả thành phố đều đứng trước cửa nhà để nhìn họ đi qua, và bây giờ đứng xít vào nhau dưới mái hiên các cửa hiệu. Mọi người cố tỏ vẻ nhiệt tình.
Scarlett và Maybelle Merriwether đã được phép rời khỏi bệnh viện và tham dự vào cuộc ra đi của hai đội quân vì chú Henrry Hamilton và ông già Merriwether là thành viên của đội Cận vệ địa phương. Cùng đi có cả bà Meade. Ba người phụ nữ suýt bị đám đông dẫm bẹp. Họ phải kiễng chân lên để nhìn được rõ hơn.
Mặc dù Scarlett cảm thấy, cũng như toàn thể dân miền Nam, lòng mong muốn cuộc chiến tranh được phát triển dưới góc cạnh thuận lợi hơn và yên tâm hơn, cô vẫn thấy lạnh ở sống lưng khi đứng nhìn đoàn người đủ màu sắc diễu hành qua trước mặt. Tình thế phải là thất vọng lắm mới gọi đến đội quân ô hợp này, toàn ông già và trẻ con. Tất nhiên trong số ấy người ta cũng phát hiện thấy một số thanh niên trai tráng trong bộ đồng phục dân quân hào nhoáng. Nhưng có nhiều ông già và thiếu niên quá, nên nhìn thấy họ Scarlett cảm thấy tim mình thắt lại vì thương hại và sợ hãi. Dưới tiếng sáo và tiếng trống, những người đàn ông râu tóc đã hoa râm, còn già hơn cả cha cô, cố bước đi dưới trời mưa nặng hạt. Khoác cái khăn choàng tốt nhất của bà Merriwether để che mưa, ông già Merriwether đi ở hàng đầu và mỉm cười với những thiếu phụ. Họ giơ khăn mùi xoa lên vẫy nhưng cô Maybell bíu lấy cánh tay của Scarlett và thì thầm: Ôi, ông già tội nghiệp. Chỉ một trận mưa rào nữa sẽ là kết thúc!? Cổ cái áo khoác đen của ông kéo lên tận mang tai, hai khẩu súng từ thời chiến tranh Mếch-xích gài ở thắt lưng, một cái túi du lịch xách ở tay. Chú Henry Hamilton bước theo gót ông già Merriwether. Ði bên cạnh chú là một người đầy tớ cũng già như chú, người da đen giương cái ô mở to trên đầu hai người.
Sánh vai với bọn đàn anh là những chú thiếu nhi. Không một ai trong các chú quá mười sáu tuổi? Nhiều người trong các chú đã trốn khỏi trường học để tham gia. Ðôi chỗ người ta còn nhận thấy có mấy nhóm thiếu niên mặc đồng phục học sinh Lục quân. Những chiếc mũ cát két của các chú ướt đẫm nước mưa có trang điểm một cái lông gà trống đen và một cái dải đeo gươm trắng muốt vắt ngang ngực. Ði giữa các cậu, Phil Meade, mũ đội lệch hẳn xuống một bên tai, phô trương cái kiếm của người anh đã tử trận và hai khẩu súng ngắn kỵ binh. Lúc cậu đi qua, bà Meade mỉm cười và giơ tay vẫy cậu con trai, rồi trong một lúc bà gục đầu xuống vai Scarlett như thể sức lực của bà bỗng bỏ đi hết cả.
Một số lớn người không có vũ khí, vì Liên bang chẳng còn vũ khí đạn dược để phát cho họ nữa. Họ hy vọng tự trang bị lấy bằng cách tước vũ khí của bọn Yankees chết hoặc bị bắt làm tù binh. Rất nhiều người đã luồn một con dao vào bốt của họ và tay cầm một cái sào dài trên đầu có cắm một mũi sắt nhọn mà người ta gọi là ngọn giáo của Joe Brown?. Những người nào vận may chiếu cố đeo ở vai khẩu súng kíp cổ bắn đạn đá và túi thuốc súng đeo ở thắt lưng.
Johnstone đã mất khoảng mười ngàn người trong những trận rút lui. Ông ta cần phải có mười ngàn người khoẻ mạnh khác thay thế. Người ta phải gửi đến cho ông những người như thế này đây!? Scarlett hoảng hốt nghĩ thầm.
Một khẩu pháo đi qua ầm ầm như sống động, làm bắn cả bùn lên khán giả. Scarlett trông thấy một người da đen cưỡi con lừa đi cạnh khẩu đại bác. Ðó là một chàng thanh niên da đen có bộ mặt nghiêm nghị, nước da màu yên ngựa. Mose rồi! Mose cần vụ của Ashley! Hắn làm gì ở đây?? Scarlett chen qua đám đông ra tới tận vỉa hè, cô gọi: Mose! Ðứng lại!?
Mose trông thấy cô và toan nhẩy xuống đất. Một viên cai ướt đẫm nước mưa ngăn lại: Này, hãy ngồi yên trên lưng lừa, nếu không sẽ bị xử bắn. Phải làm sao đi đến tận trên núi?.
Mose không biết làm sao nữa. Hắn lần lượt nhìn viên đội rồi lại nhìn Scarlett. Nàng lội xuống bùn, tránh bánh xe của khẩu pháo, tiến đến nắm lấy dây cương của bàn đạp của Mose rồi nói:
- Ông đội ơi, chỉ xin một phút thôi. Mose, không cần phải xuống. Anh làm gì ở đây?
- Tôi lại đi ra trận chứ sao, thưa bà Scarlett. Nhưng lần này là đi cùng với ông John chứ không phải ông Ashley.
- Ông John Wilkes à? Ðâu?
Scarlett không còn tin vào tai mình. Ông John bố Ashley năm nay đã ngót bảy mươi tuổi rồi.
- Ðằng sau, đằng sau đội pháo binh.
- Xin lỗi bà. Thôi, tiến lên nào anh bạn!
Scarlett đứng im một lát, chân lún xuống bùn đến tận mắt cá trong khi các khẩu pháo tiếp tục tiến lên. Ồ, không không, cô nghĩ thầm, không thể như thế được. Ông ấy già quá rồi! Ông ấy không thích chiến tranh hơn Ashley?. Cô lùi lại vài bước về phía vỉa hè và nhìn vào mặt mọi người đi qua. Khi khẩu pháo cuối cùng đi tới trong tiếng rung chuyển của các bánh xe, cô nhìn thấy ông John. Cao, mảnh, bộ tóc bạc dài xuống đến cổ. Ông ung dung cưỡi trên một con ngựa cái nhỏ, từ vũng lầy này sang vũng lầy kia, nó chọn từng bước đi duyên dáng như một bà mặc cái áo satanh trắng.
?Ôi, con ngựa cái này đúng là của bà Tarleton! Của báu của bà Béatrice Tarleton!?
Khi ông John trông thấy Scarlett, ông dừng ngựa lại, xuống ngựa và tiến đến cô với nụ cười trên môi.
- Scarlet, tôi rất mong được gặp cháu. Bố mẹ cháu có rất nhiều vấn đề muốn gửi tôi mang đến cho cháu, nhưng tôi làm gì có thì giờ. Chúng tôi vừa tới đây sáng nay và lập tức người ta bảo đi ngay như cháu thấy.
- Ôi, thưa ông John, Scarlett kêu lên và không bỏ tay ông ra. Xin ông đừng đi! Tại sao ông phải đi?
- Cháu thấy tôi già quá rồi sao? - ông mỉm cười. Ðó là nụ cười của Ashley trên bộ mặt già nua. Nếu phải đi bộ thì có lẽ tôi đã quá già. Nếu được cưỡi ngựa và bắn súng thì chưa đến nỗi. Và được bà Tarleton cho mượn con ngựa, thế là tốt lắm rồi. Tôi mong rằng con ngựa này sẽ không làm sao cả, vì nếu có làm sao, tôi chẳng dám về trình diện với bà ấy nữa vì bà ấy chỉ còn lại có mỗi mình nó. - Ông cười và tiếng cười của ông làm tiêu tan hết nỗi lo sợ của Scarlett. Bố mẹ cháu và các em gái cháu đều khoẻ cả và đều gửi lời thân mến chào cháu. Ba cháu cũng suýt nữa cùng đi với tôi đấy.
- Ô, không không! Ba cháu làm sao đi được! Scarlett kinh hãi kêu lên. Ba cháu không đi ra trận có phải không ông?
- Không, nhưng suýt nữa thì cũng đi. Dĩ nhiên là với cái đầu gối trẹo xương ấy ông ta không đi xa được, nhưng ông ấy rất muốn cưỡi ngựa ra đi cùng với chúng tôi hôm nay. Mẹ cháu đã đồng ý với điều kiện là ba cháu còn đủ khả năng nhảy qua của hàng rào ngoài ruộng, vì như bà nói, ở quân đội có nhiều lúc gay go đối với các kỵ binh. Ba cháu cho là điều kiện ấy rất dễ dàng, nhưng? cháu có tưởng tượng được không? Lúc con ngựa đến trước hàng rào, nó đứng sững lại và ba cháu đã vọt qua đầu đó. Thật kỳ lạ ông không gẫy cổ. Ông gan góc thật, lúc đứng lên còn đòi thử lại lần nữa. Cháu có biết không, ông đã thử ba lần trước khi mẹ cháu và Pork bắt về nghỉ. Thế mà ông còn sửng cồ nữa chứ. Ông thề là mẹ cháu đã cầu may với con ngựa. Không, Scarlett ạ, ba cháu không còn đủ năng lực cho quân đội nữa đâu, như thế có gì mà xấu hổ. Dù sao thì cũng cần phải có người ở nhà để cày cấy cho binh sĩ nữa chứ.
Scarlett chẳng thấy gì là xấu hổ, cô còn thấy rất an tâm nữa. Ông John nói tiếp: Bác đã cho India và Honey đến Macon ở nhà Burr và mẹ cháu trông nom cả hai nơi: Tara và Mười hai cây sồi! Thôi, bác phải đi đây. Ðể cho bác hôn cái má xinh xinh của cháu!
Họng thắt lại, Scarlett hôn trả ông. Cô rất mến ông John. Trước kia, từ lâu lắm rồi, cô vẫn mong được làm con dâu ông. Ông lại nói tiếp:
- Và cháu sẽ giúp bác hôn Pittypat và Mélanie nhé. Mélanie rao sao?
- Khỏe ạ!
- Tốt lắm!
Cặp mắt ông nhìn Scarlett trừng trừng như muốn thấu hiểu cô, cặp mắt xám và mơ mộng giống của Ashley nhìn vào một thế giới khác.
- Tuy nhiên bác rất mong được thấy đứa cháu nội đầu tiên của bác. Chào cháu nhé!
Ông nhảy lên ngựa và phóng đi. Bộ tóc bạc của ông giơ ra dưới trời mưa. Scarlett đã đến với Maybelle và bà Meade trước khi nghe thấy câu nói cuối cùng của ông. Thế là cô chợt hiểu. Cô vội làm dấu thành với một nỗi sợ hãi mê tín và cố cầu nguyện. Ông đã đề cập đến cái chết giống như Ashley đã làm, và bây giờ Ashley? không ai được nói đến cái chết cả! Như thế là thử thách của Thượng đế. Trong khi ba người đàn bà trở lại con đường về bệnh viện, Scarlett lẩm bẩm cầu nguyện: Xin Chúa hãy xá miễn cho ông ấy, cả cho Ashley nữa!?.
Cuộc rút lui từ Dalton về đến dãy núi Kennesaw đã xảy ra từ đầu tháng Năm đến giữa tháng Sáu, và vì thángớáu nóng và mưa và vì Sherman không đánh bật được quân Liên bang khỏi dãy núi cao và hiểm, hy vọng lại nảy nở. Tất cả mọi người đều đã lấy lại được lòng can đảm và lại ca ngợi tướng Johnstone. Tháng Sáu ẩm ướt trôi qua và tháng Bảy tới lại còn ẩm ướt hơn.
Bám vào các công sự một cách tuyệt vọng, quân Liên bang vẫn đánh lui được quân của Sherman. Thế là Atlanta lại vui sướng như điên. Hy vọng lại dâng lên trong đầu óc mọi người như rượu champainge. Hoan hô! Hoan hô! Chúng ta chặn đường được chúng rồi! Lại mời khách và vũ hội nở rộ. Mỗi khi có lính từ trên trận tuyến xuống và ở lại đêm trong thành phố, người ta lại mở những bữa tiệc vinh dự đón tiếp họ kèm theo là khiêu vũ thường, và những cô gái, đông hơn họ gấp mười lần, tranh cãi nhau để được nhảy với họ.
Atlanta đầy những khách, và những người lánh nạn. Những họ hàng các thương binh nằm trong bệnh viện, những phụ nữ và các bà mẹ cầu mong được ở bên giường chồng con họ bị thương trên núi. Sau cùng là từ các địa hạt xung quanh, nơi mà chỉ còn lại những người đàn ông dưới mười sau tuổi và trên sáu mươi, hàng đàn cô gái đổ vào Atlanta. Bà cô Pitty lớn tiếng phản đối tình trạng như vậy vì, theo bà, bọn họ đến chỉ để kiếm một tấm chồng và thấy tình trạng trơ trẽn như vậy, bà tự hỏi thế giới đang lao xuống một vực thẳm nào. Scarlett đồng tình với quan điểm ấy. Cô không lo đến sự cạnh tranh của những mầm non mười sáu tuổi mà cặp má hây hây và những màu sắc đẹp đẽ làm quên hết bộ quần áo lộn lại đến hai lần và đôi giầy vá của họ. Bản thân cô còn có những bộ quần áo mới hơn và đẹp hơn phần lớn các cô ấy, nhờ có vải của Rhett Butler mang về từ chuyến đi cuối cùng của anh. Nhưng tóm lại, cô mười chín tuổi là đã đến tuổi. Và đàn ông họ thành kiến với những con ngỗng cái còn trắng tinh.
Cô tự nhủ một phụ nữ goá có một đứa con là thất thế bên cạnh những đứa chanh cốm còn hay nũng nịu điệu bộ. Tuy vậy trong những ngày sôi sục ấy, cảnh goá bụa và làm mẹ của cô không còn nặng nề như trước nữa. Giữa công việc ban ngày ở bệnh viện và những cuộc tiếp khách buổi tối, hầu như chẳng bao giờ cô trông thấy Wade. Ðôi khi có thời gian cô quên hẳn là cô có một đứa con.
Trong tình trạng ẩm ướt của những đêm hè, các nhà ở Atlanta đều để mở cửa cho các binh lính và những người bảo vệ thành phố. Những ngôi nhà lớn từ phố Washington đến phố Tội Lỗi đều sáng rực ánh đèn. Chính ở đấy người ta liên hoan đón tiếp các chiến sĩ đã từ biệt được trong chốc lát bùn lầy ở các hầm hào. Cơn gió thoảng ban đêm mang đi xa những tiếng đàn banjo và violin cùng với những tiếng bước chân của các cặp khiêu vũ. Nhiều nhóm tập họp xung quanh chiếc đàn piano và hát với lòng tin tưởng những lời buồn bã của bài: Thư của em đến, nhưng chậm quá?, trong khi đó những chàng trai phong nhã trong bộ quần áo rách từng mảng, mắt đưa tình với những cô gái đang uốn éo sau những chiếc quạt lông công và van họ đừng nên đợi để quá chậm. Không một cô gái nào chờ đợi. Cuốn theo làn sang thú vui đang đổ xuống thành phố, các cô lao vào những đám cưới. Trong suốt tháng mà Johnstone cầm cự được trên núi Kennesaw, người ta tổ chức không biết bao nhiêu là đám cưới, trong đó cô dâu mượn những đồ trang sức rẻ tiền của hàng tá bạn gái, mặt đỏ lên vì hạnh phúc; còn chú rể đeo một thanh gươm vỗ vào cái quần vá từng mảnh. Người ta vui quá! Có nhiều đám cưới quá! Nhiều phút xúc động quá! Hoan hô! Johnstone cầm cự được với quân Yankees cách Atlanta hai mươi hai dặm.
Phải, những trận tuyến bố trí xuanh quanh dãy núi Kennesaw là bất khả xâm phạm. Sau hai mươi nhăm ngày chiến đấu, bản thân Sherman cũng tin là như thế vì ông ta thiệt hại quá lớn. Không kịch chiến trực diện nữa, ông ta lại một lần nữa triển khai quân đội của ông thành một vòng tròn lớn và tìm cách len vào giữa quân Liên bang với thành phố Atlanta. Một lần nữa sự vận dụng đó lại thành công. Johnstone buộc phải bỏ độ cao mà ông đã cầm cự rất tốt, để bảo vệ phía sau lưng. Ông đã mất một phần ba lực lượng trong trận chiến đấu đó và số quân còn lại mệt mỏi ra rời phải tiến về phía bờ sông Chattahoochee. Quân Liên bang không còn dám tin tưởng vào viện quân mới, còn quân Yankees từ nay kiểm soát được đoạn đường sắt từ nam Tennesee cho đến tận trận tuyến. Hàng ngày chúng vẫn nhận được viện quân khoẻ khoắn và lương thực thực phẩm. Vậy là quân áo xám, lùi qua những cánh đồng lầy rút về Atlanta.
Khi người ta được tin đã bỏ phòng tuyến được coi là bất khả xâm phạm, một làn sóng kinh hoàng mới quét vào thành phố. Trong hai mươi lăm ngày hoan hỉ, mọi người tin tưởng là vấn đề không thể xảy ra. Thế mà bây giờ nó đang xảy ra. Nhưng chắc chắn là tướng Johnstone sẽ bố phòng trên phía bờ sông bên kia để chống lại sức tiến quân của quân Yankees. Tuy nhiên, con sông chỉ cách thành phố bảy dặm.
Nhưng Sherman lại một lần nữa đánh thọc sườn quân Liêng bang, vượt qua sông phía thượng nguồn và quân áo xám mệt lử phải vội vã qua sông nước vàng khè để lại một lần nữa bố trí giữa quân xâm lăng và Atlanta. Họ đào vội vàng những hầm trú ẩn tạm thời ở phía bắc thành phố trong thung lũng của con sông nhỏ Pecher. Atlanta kinh hoàng.
Ðánh! Lùi! Ðánh! Lùi! Cứ mỗi lần lùi, quân Yankees lại gần thành phố hơn. Con sông Pecher chỉ cách thành phố có năm dặm. Ðầu tướng Johnstone để ở đâu?
Những tiếng kêu: Cho chúng tôi một người biết cầm cự và biết đánh!? được nghe thấy ở Richmond. Richmond biết như thế là đã mất Atlanta. Và sau khi quân đội lùi qua sông Chattahoochee, tướng Johnstone bị cách chức. Tướng Hood, một cấp dưới của tướng Johnstone lên thay và Atlanta thở được một chút. Ông Hood không chủ trương rút lui. Con người cao lớn với bộ râu phấp phới và cặp mắt như than hồng dữ tợn như một con chó lài sẽ đẩy lùi bọn Yankees sang bên kia sông, từng dặm một, ông sẽ lấy lại toàn bộ đất đai đến tận Dalton. Còn binh sĩ thì kêu: Trả lại chúng tôi ông già Joe!? vì lính tráng đã không rời khỏi ông già Joe từ Dalton và trái với bên dân sự, họ hiểu thế là thế nào.
Sherman không đợi cho Hood có thì giờ để chuẩn bị tấn công. Một ngày sau khi thay đổi cách chỉ huy, tướng Yankees lao vào thành phố nhỏ Decatur cách Atlanta sáu dặm, chiếm nó và cắt đôi đường sắt, con đường nối Atlanta với Auguusta, với Charleston, với Wilmington, với Virginie. Sherman đã giáng một đòn nặng vào Liên bang. Ðã đến lúc phải hành động. Atlanta yêu cầu người ta làm một vấn đề gì đó.
Thế rồi một buổi trưa ngột ngạt tháng Bảy, nguyện vọng của Atlanta được toại nguyện. Tướng Hood lôi người ra khỏi hầm hào, ném họ vào các tuyến xanh, chống lại binh lính của Sherman đông hơn gấp hai lần. Ông lao vào quân Yankees ở phía bờ sông Pecher.
Kinh hoàng, những người dân Atlanta nghe thấy tiếng đạn pháo gầm. Hàng ngàn khẩu súng tay nổ đì đùng gây nên một sự hỗn loạn ồn ào tưởng như trận chiến đang diễn ra ngay trong lòng thành phố. Người ta chỉ còn biết cầu nguyện cho Hood đẩy lùi được quân Yankees. Người ta có thể nghe thấy tiếng ồn ào của pháo binh, trông thấy khói súng bay là trên ngọn cây như những đám mây, nhưng trong nhiều giờ liền chẳng ai hiểu trận đánh diễn biến ra sao.
Ðến chiều tối, tin tức đầu tiên được đưa tới. Tình hình nguy ngập lắm. Nhưng đấy mới chỉ từ những thương binh đầu tiên của trận đánh. Chúng trái ngược nhau và chẳng có gì chắc chắn cả. Một mình hay đi từng nhóm một, những người bị nhẹ đỡ những người bị nặng. Họ khập khiễng và lảo đảo tràn vào thành phố. Chẳng bao lâu, làn sóng ấy đổ đến không ngừng. Họ khốn khổ lắm mới tới được bệnh viện. Mặt đen xì bởi thuốc súng, người họ đầy mồ hôi và bùn. Máu rỉ ra từ những vết thương để trần. Những đàn ruồi bay lượn xung quanh họ.
Ngôi nhà của bà Pitty là một trong những nơi đầu tiên thương binh tới được từ phía bắc. Từng người một lảo đảo ngoài rào, ngã lăn xuống bãi cỏ và rền rĩ: Nước? nưươớc!?
Suốt cả buổi chiều hôm ấy, bà Pitty cùng mọi người trong nhà, da trắng và da đen, đều ở ngoài trời nắng để cho uống nước và băng bó vết thương cho đến khi không còn tìm đâu ra vải và khăn để xé làm băng. Bà Pitty hoàn toàn quên mất là mỗi khi nhìn thấy máu là bà ngất liền và không ngừng làm việc cho đến khi đôi bàn chân nhỏ bé của bà, vì phải mang những đôi giầy chật, sưng phù lên và không còn mang nổi bà nữa. Mélanie vẫn vậy, cái thai đã lớn sớm hơn thường lệ, cũng quên mất tính bẽn lẽn thường ngày, nét mặt cũng thiểu não như những người bị thương, cô nỗ lực làm việc bên cạnh Prissy, Cookie và Scarlett. Ðến khi không còn chịu đựng được nữa, cô ngất đi, người ta chỉ còn tìm được cái bàn nhà bếp để đặt cô nằm vì tất cả các giường, các ghế dài, ghế tựa trong nhà đều đã có người bị thương chiếm hết.
Bị bỏ quên, Wade lủi ra đằng sau cái bao lơn ngoài hàng hiên, vừa nấc vừa mút đầu ngón tay, nhìn ra ngoài bãi cỏ như một con thỏ khiếp sợ nhìn qua những thanh chắn chuồng. Scarlett trông thấy và bảo nó giọng khô khan: Wade, vào trong nhà chơi!? Nhưng Wade còn quá sợ và quá say mê cảnh tượng đang diễn ra trước mắt, khó mà vâng lời.
Bãi cỏ đầy những người tiều tuỵ rã rời, không còn đủ sức để đi xa hơn nữa, quá yếu vì các vết thương, không cử động được nữa. Những người ấy được chú Peter chất lên xe để đưa đến bệnh viện theo bước đi của con ngựa già mệt nhoài và sủi bọt vì đã phải đi quá nhiều. Bà Meade và bà Merriwether cũng cho xe của các bà đến. Chúng đang lăn bánh, lò xo cụp xuống dưới sức nặng của các thương binh.
Muộn hơn nữa trong cảnh chiều tà mát mẻ của mùa hè, những xe cứu thương, xe tiếp tế của nhà binh phủ vải bạt đầy bùn từ ngoài mặt trận về và lăn ầm ầm như sấm trên đường cái. Rồi đến những chiếc xe bò của nông trại, ngay đến các xe của cá nhân cũng bị trưng dụng để tải thương, lúc lắc trên lề đường đã hỏng, đẩy đến sắp gãy những thương binh và người đang hấp hối, để những dòng máu chảy xuống bụi đỏ. Tất cả những cỗ xe ấy đều đi qua trước cửa nhà bà Pitty. Trông thấy có những người đàn bà xách những cái gầu và thìa múc canh, những người đánh xe đỗ lại và lập tức tiếng rên rỉ và thều thào nổi lên: Nước? nưươớc!?
Scarlett nâng những cái đầu bất động lên để cho những người khô môi uống nước. Cô đổ những gáo nước lên thân thể bám đầy bụi đang bị cơn sốt hành hạ. Cô cũng đổ cả vào những vết thương để tạo cho con người được đôi chút dễ chịu. Cô kiễng lên đầu các ngón chân để đưa nước cho những người đánh xe uống. Cô hỏi mỗi người trong bọn họ, cổ họng se lại:
- Có tin gì mới không?
Từ mỗi người, cô nhận được cùng một câu trả lời: Chưa có gì đâu cô ạ, còn sớm lắm!
Ðêm đến ngột ngạt. Không có một ngọn gió và những ngọn đuốc thông do những người da đen cầm càng làm cho không khí nặng nề thêm. Bụi bám vào lỗ mũi Scarlett, làm cho môi cô khô lại. Cái áo vải hồ bột của cô buổi sáng còn sạch thế mà bây giờ đã giây đầy những vết máu, mỡ và mồ hôi. Chính vì thế Ashley đã nói trong thư, chiến tranh chẳng có gì là vinh quang, chỉ có bẩn thỉu và đau khổ.
Nỗi mệt nhọc lại vẽ thêm nét không thật như cơn ác mộng vào cảnh tượng. Không, không thể thế được? hoặc nếu có thế thật, thế giới trở thành điên rồ. Quả vậy, tại sao cô lại ở đây, giữa cái vườn yên tĩnh của nhà bà Pitty này, giữa ban đêm, dưới ánh sáng lập lờ của những cây đuốc, cho biết bao nhiêu người hấp hối còn mê cô uống nước. Bởi vì trong số thương binh, có biết bao nhiêu người đã phải lòng cô, trông thấy cô và mỉm cười với cô. Trong số những người đàn ông đang được chở trên những chiếc xe lúc lắc dọc con đường tối om và bụi mù, có biết bao nhiêu người cô quen. Trong số những người đàn ông đang hấp hối dưới cặp mắt cô, bộ mặt đẫm máu của họ đang bị những con muỗi xâu xé, có nhiều người đã nhảy với cô và trao đổi những câu vui đùa, đã chơi nhạc hoặc hát những bản tình ca, có nhiều người cô đã trêu chọc, cô đã động viên và yêu? tí chút.
Cô phát hiện thấy Carey Ashburn nằm dưới một đống những người bị thương trong một chiếc xe bò. Anh ta bị một viên đạn vào đầu và đang thở rất khó nhọc. Scarlett thấy không thể lôi anh ta ra khỏi vị trí đang nằm mà không động đến sáu thương binh khác, cô đành để anh đi đến bệnh viện. Sau này cô được biết anh đã chết trước khi được thầy thuốc khám đến và người ta đã chôn anh, không ai biết rõ ở đâu. Trong tháng đó, ở nghĩa địa Oakland, người ta đã chôn biết bao là người trong những hố nông choèn đào vội. Mélanie rất đau lòng được biết người ta cũng không cắt một dúm tóc của Carey để gửi về cho mẹ của anh ở Alabama.
Ðêm nóng cứ trôi, cơn mệt làm tê liệt lưng và đầu gối Scarlett và Pitty, nhưng hai người không ngừng hỏi những người mới đến: Có gì mới không? Có gì mới không?
Ðêm càng khuya, hai người chỉ nhận được những câu trả lời làm tái người:
Chúng ta lùi?, Chúng ta phải lùi?, Chúng đông hơn chúng ta nhiều lần?, Bọn Yankees đã bao vây đội kỵ binh Wheeler gần Decatur. Chúng ta cần phải đến cứu họ?, Quân của ta sắp lùi về đến thành phố rồi?.
Scarlett và Pitty nép mình vào nhau:
- Quân Yankees? có? có đến được không?
- Có đấy, chúng sẽ đến, nhưng chúng sẽ không đi được xa đâu. Các bà chớ sợ, chúng không chiếm được Atlanta đâu. Thưa các bà không, có hàng ngàn chỗ ẩn núp xung quanh thành phố. Ðích thân tôi có nghe thấy ông già Joe nói: Tôi có thể cầm cự vĩnh viễn trong Atlanta?. Nhưng chúng tôi không còn ông già Joe với chúng tôi? - Ðồ ngu, im đi! Mi muốn bám vào váy đàn bà à? Bọn Yankees không bao giờ chiếm được đây.  Thưa các bà, tại sao các bà không đi Macon hoặc đến một nơi nào đó an toàn hơn? Ở đấy các bà không có bà con à? - Ðồng ý, quân Yankees sẽ không chiếm được Atlanta nhưng nếu bọn chúng thử thì chẳng có gì tốt cho các bà đâu. Ðạn pháo mà rơi xuống thì gay lắm đấy!
Hôm sau, dưới một trận mưa nóng, trong bầu không khí ngột ngạt, đội quân bại trận tiến vào Atlanta. Quân lính bị kiệt sức vì đói, mệt sau sáu mươi ngày đêm chiến đấu và rút lui. Những con ngựa gầy trơ xương trông như những bù nhìn. Những khẩu đại bác và những xe kéo pháo được buộc vào nhau bằng bất cứ thứ gì, những mẩu dây thừng hoặc những sợi dây da. Nhưng đấy không phải là một đội ngũ mất kỷ luật, bại trận hoàn toàn. Họ mặc những bộ quần áo rách một cách ngang tàng. Những mảnh vải đỏ của cờ hiệu giương ra dưới trời mưa, mọi người đi trong hàng ngũ có trật tự. Ông già Joe đã dạy họ biết cách rút. Ông già Joe đã làm cho cuộc rút quân thành một kiệt tác và chiến lược. Với những bước nhịp nhàng, các chiến sĩ râu tóc bù xù, quần áo rách rưới, đi xuống phố Tội Lỗi theo âm điệu Maryland! Maryland của tôi? và tất cả mọi người đều đổ ra ngoài cửa để chiêm ngưỡng họ. Thắng hay bại, những người lính đó vẫn là người của họ.
Những người dân quân vừa mới dời thành phố cách đây chưa lâu trong những bộ cánh hào nhoáng và mới, thế mà bây giờ chả khác gì những người kia vì bẩn và rách rưới. Trong cặp mắt họ loé lên một ngọn lửa mới. Chỉ một trận họ đã xoá nhoà cả ba năm qua phải lẩn tránh, phải giải thích tại sao họ không ra mặt trận. Họ đã đánh đổi sự an ninh của hậu phương lấy những gay go của chiến trường. Nhiều người trong bọn họ đã đánh là những tay lão luyện, lão luyện không lâu trong nghề; nhưng cũng cứ là lão luyện và hành vi của họ là vẻ vang. Họ tìm những bộ mặt quen thuộc trong đám đông và đưa những cái nhìn chiến thắng với người quen. Bây giờ họ có quyền ngẩng cao đầu.
Già và trẻ, đến lượt những người trong đội cận vệ địa phương diễu qua. Những ông già râu bạc khó nhọc lắm mới còn sức để nhấc chân lên, những bộ mặt mệt mỏi của những đứa trẻ đang phải giải những bài toán khó của người lớn.
Scarlett trông thấy Phil Meade, và phải khó khăn lắm mới nhận ra vì bộ mặt cậu đen xì bởi thuốc súng và ghét. Chú Henry kéo lê cái chân, không có mũ dưới trời mưa, thò đầu ra qua một cái lỗ đục ở giữa một mảnh vải trét xi. Ông già Merriwether chân trần quấn vải, ngồi vắt vẻo trên giá súng đại bác. Mặc dù cố gắng, Scarlett không thấy ông già John Wilkes đâu.
Còn những cựu binh của Johnstone, họ còn có được những bước đi khoan thai vốn có từ ba năm nay, còn có được nụ cười với những cô gái đẹp và tỏ vẻ thô lỗ đối với những thường dân. Họ đi đóng giữ những vị trí chiến luỹ bố trí xung quanh thành phố. Không còn là những hào luỹ đào lên một cách vội vã đang đón chờ họ mà là những công trình bằng đất vững chắc với những tường núp để bắn cao ngang tầm ngực được củng cố thêm bằng những bao cát có cắm cọc bằng gỗ vót đầu nhọn. Những kê đất nẻ đỏ bao quanh mô đất đỏ, hàng nghìn hàng nghìn cái bao quanh thành phố.
Ðám người hoan hô bộ đội như hoàn hô trong chiến thắng. Nỗi lo sợ nở trong lòng mỗi người, nhưng bây giờ người ta biết phải thế nào rồi, bây giờ điều tồi tệ đã xảy ra rồi và chiến tranh đã đến cửa ngõ, thành phố đã thay đổi tinh thần. Không còn vấn đề kinh hoàng nữa, điên cuồng tập thể nữa. Mặc cho cảm giác của mỗi người, không ai tự phản bội mình. Tất cả mọi người đều muốn tỏ ra vui vẻ ngay cả nếu phải dũng cảm và tin tưởng ở binh sĩ. Tất cả mọi người đều nhắc lại câu nói của ông già Joe nói trước lúc bị cách chức chỉ huy: Tôi có thể cầm cự vĩnh viễn trong thành Atlanta?.
Bây giờ Hood đã phải đánh giật lùi. Một số lớn người cũng bắt chước quân đội đòi trả lại ông già Joe nhưng họ tránh không để lộ ý nghĩ của mình và củng cố tinh thần bằng cách nhắc lại câu nói của ông: Tôi có thể cầm cự vĩnh viễn trong thành Atlanta?.
Chiến thuật thận trọng của ông già Joe không được Hood sử dụng. Ông ta tấn công quân Yankees ở phía đông, ông tấn công chúng ở phía tây như một nhà đô vật tìm thế giới mới. Sherman vây quanh thành phố và Hood không chịu nấp trong chiến hào để đợi cuộc tấn công của quân Yankees. Ông thực hiện nhiều cuộc xuất kích táo bạo và liều mạng lao vào quân địch. Trong thời gian vài ngày xảy ra những trận đánh ở Atlanta và Enza Church, những trận đụng độ quan trọng đến nỗi trận giao tranh trên bờ sông so với chúng chỉ là xô xát thường.
Tuy vậy, quân Yankees vẫn không ngừng tăng cường sức ép. Họ cũng tổn thất nặng nề nhưng họ chịu đựng được và không ngừng nã pháo vào Atlanta, giết người, đào những hố sâu trong thành phố, phạt đổ các ngôi nhà. Dân Atlanta ẩn nấp trong các hầm nhà, các đường hầm đào nông ở bên sườn đường xe lửa. Atlanta bị bao vây.
Mười một ngày sau khi nắm quyền chỉ huy, tướng Hood đã để mất một số quân bằng số quân mà tướng Johnstone mất sau sáu mươi tư ngày vừa đánh vừa lùi. Atlanta bị bao vây ba mặt.
Tuyến đường sắt từ Atlanta đến Tennessee bây giờ thuộc quyền của Sherman. Quân đội của ông ta chăn ngang con đường phía đông và cắt tuyến nam nhưng đường đi Macon và Savannah còn được tự do. Thành phố đầy ắp thương binh và những người tị nạn. Di đó, tuyến đường độc nhất ấy không thể nào đáp ứng đủ nhu cầu của thành phố đang bị nguy nhập. Tuy nhiên, chừng nào còn giữ được tuyến đường đó, Atlanta còn chiến đấu.
Scarlett kinh hoàng khi cô biết được tầm quan trọng của tuyến đường sắt đó. Và khi cô hiểu là Sherman sẽ quyết liệt đánh chiếm con đường đó và Hood sẽ điên cuồng đến tuyệt vọng để chống cự bởi đó là tuyến đường xuyên bang đi qua Johnstone. Và Tara chỉ cách Jonesboro có năm dặm. So với địa ngục Atlanta, Tara là một rìa ngoài được đặc xá nhưng Tara chỉ cách Jonesboro có năm dặm.
Ngay hôm xảy ra trận chiến ở Atlanta, Scarlett cùng với một số bà khác đứng tránh nắng dưới mái hiên một cửa hiệu để theo dõi đoạn hệ trọng của trận đánh. Nhưng đến khi những quả pháo rơi xuống đường phố lần đầu tiên, họ vội vàng xuống hầm; và cũng buổi tối hôm đó bắt đầu cuộc di tản đàn bà, trẻ con. Tất cả đều đi về hướng Macon. Trong số những người lên tàu tối hôm đó, một số lớn đã rút theo Johnstone từ Dalton và Atlanta là chặng trú ẩn thứ năm thứ sáu của họ. Bây giờ họ mang theo ít đồ đạc hơn lúc tới, phần lớn đều chỉ mang một cái túi làm bằng thảm và một cái bánh ăn điểm tâm bọc trong khăn mùi xoa mầu. Ðôi chỗ có những người đầy tớ lo sợ ngồi ôm trong lòng những bộ đồ ăn bằng bạc, những con dao, dĩa hay một bức chân dung gia đình mang đi từ chuyến đầu.
Hai bà Merriwether và Elsing từ chối không chịu đi. Các bà hãnh diện tuyên bố bệnh viện còn cần đến các bà. Hơn nữa, các bà không sợ và quân Yankees không đuổi được các bà ra khỏi nhà các bà. Tuy nhiên, Maybelle và em bé mới sinh sẽ đi Macon cùng với Fanny Elsing. Lần đầu tiên bà Meade không chịu tuân theo lời chồng và cương quyết không chịu lên tàu. Bà kết luận là ông bác sĩ còn cần đến bà và bà muốn ở lại bên cạnh Phil trong trường hợp?
Nhưng bà Whiting ra đi và cùng với bà còn rất nhiều bà khác Scarlett quen. Sau khi bêu diếu sự nhát gan của tướng Johnstone, bà Pitty là một trong những người đầu tiên sửa soạn hành lý lên đường. Bà cho là thần kinh bà mỏng manh và bà không thể chịu được những tiếng ồn. Bà lo bị chết ngất khi nghe thấy một tiếng nổ và không chạy được vào hầm. Không, bà không sợ và cố gắng làm cho miệng bà in một vành thượng võ! Bà sẽ đi đến Macon, tới nhà một người bà con, bà Burr và hai cô cháu bà sẽ đi theo.
Scarlett không muốn đến Macon. Mặc dù sợ cảnh bị bắn phá, cô thích ở lại Atlanta hơn là di tản đến Macon bởi cô không thích bà Burr. Vài năm trước đây, bà ta còn bảo cô là đồ phóng đãng? sau khi bắt gặp cô đang hôn con trai bà Willie trong một buổi tiếp khách ở nhà Wilkes. Cô nói với bà Pitty:
- Không, cháu sẽ về nhà cháu ở Tara, mà Mélanie nên đi với cô đến Macon.
Nghe thấy thế, Mélanie khóc oà lên như không thể nào dỗ được. Lúc bà Pitty chạy đến bác sĩ Meade, Mélanie nắm lấy tay Scarlett và van nài:
- Chị thân yêu! Chị đừng đi Tara, đừng để em một mình. Không có chị em sẽ khổ sở lắm. Ôi, Scarlett! Nếu chị không có ở đó lúc em sinh, em sẽ chết mất. Vâng? em biết là em còn có cô Pitty, cô ấy tốt lắm. Nhưng, chị biết không, cô ấy chưa sinh con bao giờ, và đôi khi còn động đến dây thần kinh của em làm em muốn hét lên. Chị thân yêu, xin chị đừng bỏ em. Chị mới là chị thật sự của em và - cô nói thêm với nụ cười yếu ớt - và chị đã hứa với anh Ashley là sẽ chăm nom em. Anh ấy đã nói với em là sẽ đề nghị chị.
Sửng sốt, Scarlett nhìn cô em chồng. Làm sao Mélanie lại yêu cô đến vậy trong khi bản thân cô cũng khó mà che giấu mối ác cảm đối với cô ta? Làm sao mà Mélanie lại có thể đần độn đến độ không thấy được mối tình bí mật của cô đối với Ashley? Trong những tháng bị giày vò vì mong đợi tin tức của Ashley, cô đã hàng trăm lần để lộ. Thế mà Mélanie chẳng thấy gì. Mélanie chỉ thấy những điều tốt đẹp ở những người mà cô ta yêu mến? Phải, cô đã hứa với Ashley là sẽ chăm nom Mélanie.
?Ôi, Ashley! Ashley! Hẳn là anh đã chết từ mấy tháng nay rồi và bây giờ em xin giữ lời hứa!?
- Thôi được, Scarlett nói khô khan. Tôi đã hứa với anh ấy là sẽ trông nom cô và tôi không tlấy lại lời đã hứa. Nhưng tôi sẽ không đến Macon, đến nhà con mụ già Burr lắm mồm. Tôi sẽ móc mắt mụ ra mất. Tôi muốn về Tara, cô có thể đi theo tôi. Mẹ tôi sẽ rất sung sướng được đón tiếp cô.
- Ôi! Như thế thì em thích quá. Mẹ chị tốt quá nhưng nếu chị biết như thế sẽ là một đòn rất nặng cho cô Pitty. Không được ở gần em lúc em sinh và em biết là cô không chịu đi Tara. Ở đấy gần chiến trường quá và cô muốn được an toàn.
Bác sĩ Meade chạy đến thở không ra hơi. Thấy bà Pitty chạy đến với vẻ hốt hoảng nên ông tưởng là Mélanie sinh sớm. Bây giờ thấy rõ không phải, ông không thể không bực mình. Cuối cùng, sau khi biết rõ nguyên nhân gây ra sự lộn xộn ấy, ông cắt đứt vấn đề với những lý lẽ không thể bác bỏ được:
- Vấn đề đi Macon không đặt ra cho cháu, Mélanieợa. Nếu cháu cử động, bác sẽ không chịu trách nhiệm về cháu nữa. Tàu đầy ắp người. Người ta không biết bao giờ tàu chạy và nếu như người ta cần tàu để chở thương binh, bộ đội và vũ khí, người ta sẽ không ngần ngại đổ hành khách xuống rừng. Với tình trạng của cháu?
- Nhưng nếu cháu đi Tara với chị Scarlett?
- Bác đã bảo cháu là bác cấm cháu không được cử động. Muốn đi Tara phải lên tàu đi Macon, vậy là điều kiện vẫn như nhau. Hơn nữa, chẳng ai biết rõ quân Yankees có ở những đâu, nhưng chúng chỗ nào cũng có. Chuyến tàu của cháu có thể bị tóm. Cuối cùng, nếu cháu tới được Jonesboro, cháu còn phải đi năm dặm nữa trên một con đường rất xấu mới tới được Tara. Ðấy không phải là một cuộc hành trình cho một người đàn bà ở tình trạng như cháu. Thế rồi, kể từ khi bác sĩ Fontaine ra mặt trận, trong địa hạt chẳng còn ai là bác sĩ nữa.
- Nhưng cũng còn những bà đỡ chứ!
- Bác nói là một thầy thuốc ? bác sĩ Meade trả lời đột ngột và đưa mắt nhìn thân hình mảnh khảnh của Mélanie. Bác không muốn cháu cử động. Như vậy nguy hiểm lắm. Chắc cháu cũng không muốn sinh con trên tàu hoặc trong một xó rừng nào đó chứ?
Sự thật đó làm cho hai thiếu phụ không còn biết nói gì hơn. Cháu phải ở lại đây bác mới có thể theo dõi được và phải nằm. Xin cháu vui lòng đừng có trèo lên trèo xuống cầu thang xuống hầm. Không, dù cho đạn pháo có bay qua cửa sổ vào đây. Tuy thế ở đây vẫn ít nguy hiểm hơn cả. Chẳng bao lâu nữa chúng ta sẽ đẩy lùi được quân Yankees. Thôi, xin mời bà Pitty thân mến cứ việc đi Macon và để hai thiếu phụ này ở đây.
- Không ai kèm giữ a?
- Cả hai đều là phụ nữ có chồng cả, bác sĩ nói với vẻ bực mình, và cả bà nó nhà tôi ở cách đây có hai nhà. Với lại, tình trạng của Mélanie như thế kia, ai còn dám tiếp đàn ông nữa. Bà Pitty ạ, chúng ta đang trong thời chiến, không nên cầu kỳ quá. Trước hết là phải nghĩ đến Mélanie - ông rời khỏi buồng và đứng chờ Scarlett ngoài hành lang. Ông vuốt bộ râu hoa râm và nói tiếp: - Cháu Scarlett này, bác thấy cần phải nói thực với cháu. Bác thấy cháu là người khôn ngoan và biết điều. Do đó, đề nghị cháu đừng đỏ mặt lên nữa. Bác không muốn nghe nói đến cuộc ra đi của Mélanie. Bác nghi là nó không chịu đựng nổi một cuộc hành trình đâu. Nó sắp đứng trước một thử thách nặng nhọc? ngay cả với tình hình khá nhất. Như cháu biết đấy, xương chậu của nó rất hẹp. Có thể sẽ phải dùng đến dụng cụ mới lấy được con ra, vì thế bác không muốn nó phải ở trong tay bà đỡ da đen. Những người phụ nữ như nó là không được có con, nhưng? Thôi, dù sao thì cứ đóng gói cho bà Pitty để bà ấy đi Macon. Bà ấy nhút nhát quá làm ảnh hưởng xấu đến Mélanie và chẳng có ích lợi gì. Và cả cháu nữa, bác cũng không muốn nghe cháu nói về nhà cha mẹ. Cháu sẽ ở đây, bên cạnh Mélanie cho đến khi nó sinh em bé. Cháu không sợ, phải không nào?
- Ồ! Không! Scarlett mạnh bạo nói dối.
- Cháu là một thiếu phụ rất dũng cảm. Bà Meade sẽ giúp cháu làm bảo hộ chừng nào cháu muốn và bác sẽ gửi bà Betsy đến làm bếp cho cháu nếu bà Pitty đưa cả đầy tớ đi. Làm ngay đi không được chậm trễ. Chỉ trong năm tuần nữa là Mélanie sẽ sinh, nhưng người ta không thể nói gì được nếu là lần đầu và với cảnh bắn phá này, em bé có thể ra đời ngày một ngày hai.
Vậy là bà Pitty đi Macon trong một trận mưa rào nước mắt và mang theo chú Peter và Cookie. Trong một cơn hăng say yêu nước, bà vội hối hận ngay, bà biếu bệnh viện cỗ xe và con ngựa của bà. Scarlett và Mélanie ở một mình trong ngôi nhà yên tĩnh hơn nhiều dù tiếng súng nổ liên hồi.

Chương 19 

Trong những ngày đầu của cuộc bao vây, trong khi quân Yankees vấp phải sự kháng cự quyết liệt của thành phố. Scarlett quá sợ với những tiếng nổ của đạn pháo, cô chỉ còn có thể khom lưng lại và hai tay bịt chặt tai, chờ đợi một lúc nào đó được tung vào cõi hư vô. Khi cô nghe thấy tiếng rít báo hiệu đạn sắp tới, cô lao vào phòng Mélanie, nằm lăn xuống cạnh em chồng và hai thiếu phụ cùng vùi đầu vào ối kêu lên ối, ối!? Prissy và Wade cùng nấp dưới hầm đầy những mạng nhện và rúc vào trong một xó tối. Prissy kêu gào, Wade khóc nức nở và nấc liên hồi,
Sặc sụa vì lông gối và cảm giác chết lởn vởn trên đầu, Scarlett ngầm nguyền rủa Mélanie đã làm cho cô phải sống xa những nơi an toàn. Nhưng bác sĩ đã cấm không cho Mélanie được trở dậy và Scarlett phải luôn ở bên cạnh. Thêm vào nỗi lo sợ bị bốc hơi là nỗi lo sợ đứa bé ra đời bất thình lình. Mỗi khi nghĩ đến đó, Scarlett lại cảm thấy toát mồ hôi lạnh. Cô phải làm thế nào nếu đứa bé manh tâm ra đời? Cô thấy thà để Mélanie chết còn hơn phải đi ra ngoài phố để tìm bác sĩ dưới làn mưa đạn. Và cô cũng biết là dù có lấy roi quất cũng không làm cho Prissy thò được mặt ra ngoài. Cô sẽ phải làm thế nào khi đứa bé chào đời?
Một buổi tối, cô khẽ tranh luận với Prissy trong khi cả hai đang chuẩn bị thức ăn cho Mélanie và một cách bất ngờ, Prissy làm cho cô yên lòng:
- Thưa cô Scarlett, ngay cả nếu chúng ta không tìm được ông bác sĩ cho cô Mélanie, cô cũng không cần phải đánh con. Con có thể thu xếp được. Con biết cách đỡ đẻ. Mẹ con là bà đỡ và đã có dạy con để trở thành bà đỡ. Vậy xin cô hãy cứ tin ở con.
Scarlett cảm thấy yên lòng nhưng cô cũng không mong là phải gặp trường hợp đó. Cô cầu mong được chạy trốn đến nơi không có đạn pháo rơi, ước mong một cách tuyệt vọng được về Tara yên bình và tối nào cô cũng cầu trời cho đứa trẻ hôm sau sẽ ra để rũ bỏ được lời hứa và có thể rời khỏi Atlanta. Ðối với cô, Tara là nơi an toàn, tránh được mọi nỗi khổ đau của loài người.
Scarlett cảm thấy sốt ruột hơn bao giờ hết muốn được gặp mẹ và được ở nhà. Bên cạnh bà Ellen, dù việc gì xảy ra cô cũng sẽ không sợ. Một buổi tối, sau một ngày chịu đựng tiếng nổ của pháo, cô đi nằm với quyết tâm là hôm sau sẽ tuyên bố với Mélanie là sẽ không ở thêm một ngày nào nữa và sẽ về nhà. Mélanie chỉ có việc đến ở với bà Meade. Nhưng lúc cô vừa đặt đầu lên gối, cô lại trông thấy Ashley đúng như khi cô gặp chàng lần cuối cùng, nét mặt chàng nhăn nhó như bị đau đớn nhưng vẫn nở một nụ cười trên môi: Hãy vì anh mà trông nom Mélanie được chứ? Em mạnh mẽ lắm. Em hứa với anh chứ?? Và cô đã hứa. Ở đâu đó anh đang nằm dưới đất. Dù ở chỗ nào, anh vẫn nhìn cô, vẫn nhắc cô giữ lời hứa. Chết hay sống, cô cũng không thể làm chàng phải thất vọng dù phải trả giá bao nhiêu. Vì vậy, ngày này sang ngày khác, cô vẫn ở lại.
Ðể trả lời bà Ellen van nài cô trở về, cô viét những bức thư trong đó cô giảm bớt đi rất nhiều tình hình bị bao vây nguy ngập, giải thích sức khoẻ của Mélanie không được tốt và hứa sẽ trở về sau khi đứa bé ra đời. Cảm thông được tình cảm gia đình, bà Ellen buồn rầu trả lời bà hiểu những lý do của con gái, nhưng bà yêu cầu gửi ngay về cho bà Prissy và Wade. Sự gợi ý đó được Prissy tán thành ngay vì nó đang lo sợ hết hồn. Già nửa ngày nó phải ở trong hầm đến nỗi hai thiếu phụ rất khó chịu nếu không được sự giúp đỡ của Besty, người ở của ông Meade.
Scarlett cũng như bà Ellen rất mong cho Wade rời khỏi Atlanta, không những vì an ninh cho đứa bé mà còn vì nỗi sợ hãi liên tục làm nó bị chấn động. Những tiếng nổ làm nó sợ đến nỗi nó không nói được, ngay cả những khi ngưng tiếng nổ, nó cũng vẫn cứ bám lấy váy mẹ. Buổi tối nó sợ không dám ngủ, sợ cảnh tối tăm, sợ đang ngủ bị bọn Yankees vào bắt đi và Scarlett không thể chịu được nữa những tiếng rên rỉ của nó lúc đi nằm. Thực ra mẹ nó cũng sợ hãi như nó, nhưng bộ mặt hốt hoảng, những nét nhăn nhó của nó làm cô đến phát điên. Phải, Tara mới là nơi thích hợp với Wade, Prrisy sẽ đưa nó về đấy và sẽ trở lại ngay để phục vụ Mélanie sinh nở.
Tuy nhiên, trước khi Scarlett có ý định cho Prissy và Wade ra đi, người ta được tin quân Yankees đã lấn chiếm về phía nam và tấn công suốt dọc tuyến đường sắt giữa Atlanta và Jonesboro. Và nếu bọn chúng chiếm được tuyến đường xe lửa trong đó có Wade và Prissy? chỉ mới nghĩ đến đó cũng đủ làm cho Scarlett và Mélanie tái người, vì tất cả mọi người đều biết bọn Yankees đối với trẻ em còn tàn nhẫn hơn đối với phụ nữ. Vậy là Scarlett sợ không dám cho con trai đi về nhà, và nó ở lại Atlanta như một cái bóng bé nhỏ thầm lặng và hốt hoảng, lóc cóc bám theo mẹ khắp nơi, sợ không dám rời gấu váy mẹ ra một phút.
Những ngày nóng nực của tháng bảy đến, cuộc bao vây vẫn tiếp tục. Ban ngày nhức óc nối tiếp những đêm sầu thảm đầy một vẻ âm thầm ghê rợn. Và thành phố bắt đầu quen với cảnh bị bao vây. Người ta có thể nói là cái tồi tệ nhất đã xảy ra rồi, dân trong thành chẳng còn gì phải sợ hãi nữa. Họ đã lo sợ cảnh bị bao vây và nay nó đã xảy ra rồi, chẳng còn gì ghê gớm lắm. Cuộc sống vẫn thế. Mọi người biết là họ đang sống trên miệng một ngọn núi lửa, nhưng cho đến khi nào núi lửa phu ra, chẳng còn làm gì được nữa. Vậy, lo lắng làm gì? Thế rồi, có thể là núi lửa sẽ không bao giờ phun. Chỉ cần nhìn thấy cảnh Hood bắt quân Yankees phải đứng ở ngoài thành phố. Và đội kỵ binh không rời bỏ tuyến đi Macon! Sherman sẽ không bao giờ chiếm được thành phố.
Tuy nhiên, mặc dù người ta tha hồ tỏ vẻ không lo lắng trước những viên đạn trái phá và khẩu phần lương thực mỗi ngày một còm cõi, tha hồ người ta tảng lờ không biết đến quân Yankees chỉ còn cách họ có nửa dặm và có một sự tin tưởng không bờ bến vào những phòng tuyến xám của quân đội rách mướp nấp sâu trong hầm hào. Sự mập mờ về ngày mai làm cho thần kinh Atlanta như muốn bung ra khỏi da thịt. Chờ đợi, lo âu, buồn thảm, đói khát, khổ hình luôn luôn đổi mới phát sinh từ hy vọng nảy ra để rồi lại biến mất. Tất cả làm hao mòn sức kháng chiến của thành phố.
Từng chút một, Scarlett trở thành cam đảm nhờ ở thái độ cương nghị của các chị em bạn bè và ở trạng thái ân đức mà bản chất độ lượng của con người đã được trời phú cho mỗi khi cần phải chịu đựng điều gì không thể cứu vãn được. Tất nhiên những tiếng nổ vẫn làm cô phải giật mình nhưng cô không còn cần chạy đến vùi đầu vào gối bên cạnh Mélanie nữa. Bây giờ, cô chỉ còn nuốt nước bọt và khẽ nói: Quả này rơi không còn xa lắm nữa, phải không??
Ðồng thời, cô cũng bớt sợ bởi vì cuộc sống đã ở một tình trạng như trong mơ, giấc mơ hãi hùng quá để không thể là sự thật. Scarlett O?Hara không thể ở trong một tình thế bất cứ lúc nào cái chết đang lởn vởn đâu đấy cũng có thể vờn tới được. Không thể nào nhịp điệu thanh bình của cuộc sống lại có thể biến chuyển cơ bản trong một khoảng thời gian ngắn ngủi!
Ðiều đó không thể thật được. Bầu trời trong xanh lúc rạng đông thế kia lại bị xúc phạm bởi khói thuốc súng đang bay lơ lửng trên đầu thành phố như một đám mây giông. Vào giờ buổi trưa nóng nực đang đượm mùi hương của hoa kim ngân và hoa hang leo lại bị ghê rợn bởi những viên đạn pháo rít lên trên đường phố rồi nổ tan thành từng mảnh giết chết người và vật!
Mặc dù tiếng ồn của chiến tranh đôi khi có lắng xuống cũng không thể làm được một giấc ngủ trưa thanh bình, bởi vì ở phố Tội Lỗi giờ nào cũng ầm ĩ. Những khẩu pháo, những xe cứu thương ầm ầm qua lại, những thương binh kéo lê đến bệnh viện, những đội quân rời bỏ hầm hào chạy đến đầu bên kia thành phố để chống lại quân địch đang đe doạ. Những liên lạc viên phóng ngựa bụng sát đất đến Bộ tham mưu như thể số phận của Liên bang nằm trong tay họ.
Những đêm mát mẻ đem lại tĩnh mịch tương đối, nhưng ảm đạm. Lúc ban đêm yên tĩnh, nó lại yên tĩnh quá? như thể những con nhái bén, con châu chấu sợ hãi qúa không dám hoà tiếng của chúng vào bản đồng ca quen thuộc của đêm hè. Ðôi khi cảnh đang yên tĩnh đột nhiên bị cắt đứt bởi tiếng súng hoả mai nổ ngoài tiền tuyến.
Nhiều khi, trong những giờ cuối cùng của ban đêm lúc đèn đã tắt hết, Mélanie còn ngủ và một sự im lặng như chết đè xuống thành phố, Scarlett thức giấc nghe thấy tiếng lích kích của khoá cửa ngoài hàng rào và những tiếng gõ nhẹ. Ðó là những người lính mà không thể nhìn rõ được mặt. Họ nằm ở ngoài mái hiên và lải nhải những tiếng không thể hiểu được. Cũng có khi từ một bóng đen nổi lên một tiếng rõ: Thưa bà, xin lỗi vì đã làm phiền bà vào giờ này, nhưng tôi có thể xin một ít nước cho tôi và con ngựa của tôi không ạ?? Ðôi khi đó là tiếng nói cứng nhắc của người miền núi, đôi khi là giọng nói lạ tai của người miền cực nam như nói bằng mũi, đôi khi là giọng nói như hát của người miền biển làm nhớ lại giọng của bà Ellen và làm Scarlett phải hồi hộp.
Không, những đêm như vậy chẳng có gì là thực! Ðó là những cơn ác mộng và con người đi vào cơn ác mộng đó, những người không có thân thể, không có mặt mũi, chỉ có tiếng nói nổi lên trong bóng tối ẩm ướt. Múc nước, cho ăn, trải chăn gối dưới mái hiên, băng bó vết thương, nâng cái đầu bẩn của những kẻ hấp hối. Không, không thể thế được!
Một lần vào cuối tháng bảy, chính chú Henry đến gõ cửa vào giữa ban đêm. Chú Henry không còn ô, không còn túi du lịch và cái bụng to của chú cũng đã biến mất. Cặp má chú trước kia mỡ màng và hồng hào bây giờ xệ xuống và bộ tóc bạc trắng của chú bẩn một cách không thể tưởng được. Chú gần như đi chân đất, đầy những rận, gần chết đói nhưng tính nết vẫn không thay đổi, vẫn cứ sôi nổi. Mặc dù chú có nhận xét: Thật là một cuộc chiến tranh điên rồ nên mới phái những lão già như chú đi mày mò những khẩu pháo!? Nhưng Scarlett và Mélanie không thấy chú có vẻ gì khó chịu. Người ta cần đến chú như cần đến một thanh niên và chú làm nhiệm vụ của một thanh niên. Chú lại còn tỏ vẻ hơn hẳn thanh niên, và chú vui vẻ tuyên bố như thế. Còn ông già Merriwether thì không được thế. Người chỉ huy muốn trả ông về nhưng ông từ chối. Ông thành khẩn thú thật là thà ông chịu những câu nguyền rủa, hà hiếp của viên chỉ huy còn hơn phải nghe những câu niềm nở của người con dâu lúc nào cũng lải nhải: Bố phải bỏ nhai râu và ngày nào cũng phải rửa râu!?
Cuộc đến thăm của chú Henry rất ngắn vì chú chỉ được phép đi có bốn giờ và đã mất hai giờ vừa đi vừa về.
- Các cháu ạ, chú sẽ không được gặp các cháu trong một thời gian! chú tuyên bố như vậy khi chú vào đến buồng của Mélanie và được nhúng một cách sung sướng đôi bàn chân tê cứng vào chậu nước lạnh - Ðơn vị của chú sáng nay sẽ rời đi chỗ khác.
- Ði đâu ạ? Mélanie hỏi và bám vào cánh tay chú.
- Ðừng có sờ vào chú. Người chú lúc nhúc những rận. Nếu không có rận và không bị kiết lỵ, chiến tranh sẽ chỉ là một cuộc cắm trại. Muốn biết chú đi đâu à? Người ta không nói, nhưng chú ngờ là đi về hướng nam, phía Jonesboro. Nếu chú đoán không lầm.
- Nhưng tại sao lại về phía Jonesboro?
- Bởi vì sẽ có đánh nhau ở đó cháu ạ. Quân Yankees sẽ cố gắng chiếm lấy tuyến đường sắt và nếu chúng chiếm được? vĩnh biệt Atlanta.
- Ôi, chú Henry. Chú có cho là chúng sẽ chiếm được không?
- Các cháu à. Làm sao chú biết được? chú Henry cười thái độ sợ hãi của các cháu gái rồi trở lại nghiêm nghị ? Ở đó sẽ gay đấy, các cháu ạ! Chúng ta phải chiến thắng mới được. Các cháu cũng biết đấy, mặc dù bọn Yankees đã làm chủ được tất cả các tuyến đường sắt đi Macon nhưng như thế chưa phải là chúng đã có hết. Có thể là các cháu không biết nhưng chúng đã nắm được các đường bộ, đường đi ngựa trừ con đường đi Mac Donough. Atlanta đang ở trong đáy túi còn Jonesboro là sợi dây thắt. Nếu quân Yankees chiếm được tuyến đường sắt đến đó, chúng chỉ việc thắt các sợi dây lại là chúng tóm được chúng ta. Vậy các cháu cũng hiểu là chúng ta không dám để mất tuyến đường đó. Chú rất có thể sẽ vắng mặt một thời gian. Chú chỉ đến để chào tạm biệt các cháu và để yên tâm là Scarlett vãn còn ở với Mélanie.
- Chắc chắn là chị sẽ ở bên cháu, Mélanie âu yếm nói. Xin chú đừng bận tâm đến chúng cháu và hãy thận trọng.
Chú Henry chùi chân vào một cái chổi rồi xỏ chân vào đôi giầy rách:
- Thôi chú phải đi đây, còn năm dặm đường nữa. Scarlett chuẩn bị đồ ăn cho chú. Thứ gì cũng được.
Sau khi đã hôn Mélanie, chú xuống dưới bếp. Trong đó Scarlett đang gói cho chú mấy bắp ngô và vài củ khoai trong một cái khăn mặt.
- Thưa chú? tình hình? có nghiêm trọng đến thế không a?
- Nghiêm trọng! Tất nhiên chứ. Chúng ta đang đứng trên miệng hố.
- Theo chú, chúng có tới được Tara không ạ?
- Thôi này? chú Henry bắt đầu cáu vì thói phụ nữ chỉ quan tâm đến cái đụng chạm đến mình, mặc cho thời quan đang có tầm quan trọng hàng đầu. Nhưng rồi nhìn thấy bộ mặt sợ hãi và thảm hại của Scarlett, chú dịu giọng! Không, chúng không đến được tận đấy đâu. Tara cách đường sắt năm sáu dặm và chúng chỉ nhằm đường sắt thôi. Ðầu óc của cháu thế nào mà không bằng con bọ hung thế? - Chú đột nhiên thay đổi câu chuyện? Chú đi cả quãng đường chiều nay không phải mục đích chỉ để chào các cháu. Chú đến để mang tin rất xấu cho Mélanie, nhưng đến lúc nói chú lại không nói được. Vậy chú dành nó cho cháu.
- Ashley không bị? Chú không nghe nói? nói? là anh ấy đã chết chứ?
- Kìa, làm sao mà chú nghe được vì chú suốt ngày ở trong hố và lội bùn đến tận đùi. Không, chỉ nghe nói đến cha anh ấy. Ông John Wilker chết rồi.
Scarlett ngồi bệt xuống ghế. Henry liền nói tiếp: Chú muốn báo tin cho Mélanie? nhưng không sao nói được. Cháu nói hộ vậy và cháu đưa nó cái này?.
Chú rút trong túi ra một cái đồng hồ bỏ túi to bằng vàng, một bức chân dung nhỏ của bà Wilker chết đã từ lâu và một đôi khuy măng-sét đồ sộ. Ðứng trước cái đồng hồ mà cô vẫn thường trông thấy trong tay John Wilker, Scarlett cuối cùng hiểu được là ông John đã chết thật rồi. Cô lặng người đi, không nói nên lời. Chú Henry không biết làm thế nào nữa, chú ho lên một tiếng nhưng tránh không nhìn Scarlett để tránh không phải thấy những giọt nước mắt làm chú khổ tâm. Chú nói tiếp:
- Scarlett, ông ấy can đảm lắm. Hãy nói thế với Mélanie. Bảo nó viết cho bọn con gái. Ông ấy là một người lính tốt dù tuổi tác đã cao. Một viên đạn pháo rơi đúng vào ông ấy và con ngựa. Con ngựa là của? chính chú đã phải kết liễu nó, tội nghiệp con vật. Một con ngựa cái nhỏ tuyệt đẹp. Vậy nên viết cả cho bà Tarleton biết, bà mê con ngựa lắm. Cháu gói xong bánh cho chú đi. Cháu có biết còn cái chết nào đẹp hơn của một ông già ngã xuống trong lúc làm nhiệm vụ của một thanh niên không?
- Ôi, lẽ ra ông ấy không bị chết. Ông ấy không bao giờ nên đi ra trận mới phải. Ông phải sống để nhìn thấy đứa cháu nội đầu tiên lớn lên và lúc đó ông mới nên chết một cách bình yên trên giường. Ôi! Tại sao ông ấy lại đi? Ông ấy không tin ở cuộc phân tranh. Ông ấy ghê tởm chiến tranh và?
- Trong số chúng ta có khối người tin như vậy, nhưng chúng ta làm được gì? - Chú Henry xỉ mũi vẻ cau có. Thế cháu tưởng là ở tuổi chú, chú thích đi làm bia đạn cho quân Yankees sao? Nhưng ngày nay, một người đứng đắn không có sự lựa chọn nào khác. Hôn chú đi cháu và đừng lo cho chú. Chú sẽ lành lặn ra khỏi cuộc chiến tranh này!
Scarlett hôn chú, nghe tiếng chú xuống bậc thềm và đóng cửa hàng rào. Cô đứng lặng một lúc nhìn những kỷ niệm của John Wilker cầm trong tay rồi cô đi lên báo tin cho Mélanie.
Vào cuối tháng bảy, lan truyền cái tin xấu mà chú Henry đã báo trước. Quân Yankees đã lại tấn công về phía Jonesboro, chúng đã cắt đứt tuyến đường trên một chiều dài bốn dặm nhưng đội kỵ binh của Liên bang đã đẩy lùi chúng và những con đường kỳ diệu đó đã dọn lại đường.
Scarlett điên lên vì lo lắng. Cô chờ đợi ba ngày, trái tim mỗi lúc một thắt lại vì sợ hãi. Rồi cô nhận được bức thư của cha làm cô yên lòng. Quân địch chưa đến được Tara, ở đó người ta đã nghe thấy tiếng súng của chiến trường nhưng chưa trông thấy quân địch.
Bức thư của ông Gérald đầy khoe khoang, kể một cách chi tiết cách mà quân Yankees đã mất quyền kiểm soát tuyến đường sắt, làm người ta tưởng là chính ông đã một mình lập nên chiến công đó. Ông đã dành ba trang giấy để nói về lòng dũng cảm của binh sĩ và trong một mẩu giấy nhỏ cuối thư, ông báo tin Carreen bị ốm. Theo bà Ellen, đó là bệnh sốt thương hàn và không có gì nguy hiểm, Scarlett không nên hốt hoảng, nhưng không vì một lý do gì Scarlett nên trở về lúc này, dù cho cuộc hành trình đó không có gì nguy him. Bà Ellen lấy làm mừng thấy Scarlett và bé Wade đã không tản cư về Tara từ lúc đầu cuộc bao vây. Bà Ellen nhắn Scarlett nên đến nhà thờ cầu nguyện cho Carreen chóng khỏi bệnh.
Ðọc đến đây, Scarlett cảm thấy hối hận là đã từ nhiều tháng nay cô chưa đi lễ nhà thờ. Trước kia cô coi điều thiếu sót đó là một tội đáng chết nhưng bây giờ, không hiểu sao cô không thấy đó là điều đáng trách. Tuy vậy, cô vẫn vâng theo lời mẹ và lên buồng lần nhanh chuỗi tràng hạt. Lúc cô đứng lên, cô không thấy có cảm giác động viên như trước kia sau khi lần chuỗi trang hạt. Từ ít lâu nay, cô nghĩ là cô đã triệu lần cầu nguyện mà chẳng thấy Ðức chúa trời quan tâm đến cô, đến Liên bang, đến miền nam.
Buổi tối hôm đó, cô ngồi dưới hàng hiên sau khi luồn bức thư của ông Gérald vào coóc-xê để thỉnh thoảng có thể mở ra đọc và để cảm thấy được gần gũi với Tara và với bà Ellen. Một ngọn đèn sáng trong phòng khách và qua cửa sổ để ngỏ, chiếu xuống hàng hiên một ánh sáng vàng kỳ lạ. Xung quanh Scarlett, những khóm lẫn lộn hoa kim ngân và hoa hồng leo dựng lên một bức tường thơm ngát. Ban đêm hoàn toàn im lặng. Từ lúc hoàng hôn người ta chưa nghe thấy một tiếng súng và thế giới như nhìn vào cõi xa xăm. Scarlett đung đưa cái ghế dựa. Từ khi cô được đọc bức thư gửi từ Tara, cô cảm thấy mình như bị bỏ rơi, bị lúng túng hết phương xoay sở. Cô muốn có một người, bất kỳ ai, ngay cả bà Merriwether, đến làm bạn với cô. Nhưng bà Merriwether làm nhiệm vụ thường trực ở bệnh viện; bà Meade ở nhà để nựng Phil mới ở mặt trận về và Mélanie đang ngủ. Không hy vọng gì một người khách đến thăm. Trong mấy ngày cuối tuần vừa qua, vấn đề đến thăm nhau đã giảm xuống con số không vì tất cả những người đàn ông ở tình trạng có thể bước đi đều bị giữ lại ngoài hầm hào hoặc bận vào việc đi săn bọn Yankees ở phía Jonesboro.
Hiếm khi nào Scarlett bị ở trong tình trạng cô đơn như thế này và cô không thích thế. Lúc chỉ có một mình, cô buộc phải suy nghĩ và trong những ngày này, ý nghĩ chẳng có gì thú vị. Như tất cả mọi người, cô gợi lại quá khứ và nghĩ đến những người đã chết.
Buổi tối hôm đó, trong khi Atlanta đang nghỉ ngơi trong một cảnh yên tĩnh hoàn toàn, cô nhắm mắt lại, tưởng tượng đang được hưởng lại cảnh tĩnh mịch nơi quê nhà ở Tara và cuộc sống chưa thay đổi. Nhưng cô biết là cuộc sống ở Tara không thể nào như cũ được nữa. Cô nghĩ đến bốn anh em Tarletton, đến hai anh em sinh đôi có bộ tóc hung đỏ, đến Tom, đến Boyd và một nỗi buồn làm cô nghẹt thở. Stuart hoặc Brent đã rất có thể là chồng cô. Nhưng bây giờ, khi nào chiến tranh kết thúc, cô sẽ không còn gặp lại ở Tara nữa, cô sẽ không bao giờ còn được nghe thấy tiếng hú của họ lúc họ phóng lên con đường trồng cây bách hương nữa. Và Raiford Calvert khiêu vũ một cách tuyệt vời sẽ không bao giờ còn chọn cô làm đôi vũ nữa. Và những người con trai nhà Munroe, và cậu bé Joe Fontaine, và? Ôi Ashley!? Cô nấc lên một tiếng và vùi đầu vào hai bàn tay. Em không thể nào quen được với cảnh phải xa anh!?
Cô nghe thấy có tiếng động ngoài hàng rào, cô ngẩng lên và đưa ngang hai bàn tay chùi mắt. Cô trông thấy Rhett Butler dưới đường đi lên, cái mũ panama rộng cầm ở tay. Cô chưa trông thấy anh từ ngày cô vội vã rời bỏ cỗ xe của anh và ngày hôm đó, cô đã tỏ thái độ không bao giờ muốn gặp anh nữa. Tuy vậy, cô cũng rất sung sướng có được người để nói chuyện, để cô khỏi phải nghĩ đến Ashley, làm cô vội vã xoá đi khỏi trí óc mọi ký ức. Rhett có thể là cũng đã quên vụ bất hoà giữa hai người hay ít ra anh cũng làm ra vẻ đã quên, vì anh ngồi xuống bậc cuối cùng ngay dưới chân Scarlett như chẳng hề có gì xảy ra.
- Vậy là cô không tản cư đến Macon à? Tôi nghe nói bà Pitty đã rút lui và tất nhiên là tôi nghĩ cô cũng đi theo. Do đó, khi trông thấy ngọn đèn, tôi vội vào hỏi thăm tình hình. Tại sao cô vẫn còn ở lại?
- Ðể làm bạn với Mélanie. Ông cũng hiểu đấy? lúc này cô ấy chưa thể đi được.
- Thật kinh hồn quá! Rhett nói và dưới ánh đèn cô nom thấy lông mày anh cau lại. Vậy là Mélanie vẫn còn ở đây? Tôi chưa bao giờ thấy một sự ngu ngốc như vậy. Rất nguy hiểm cho tình trạng của cô ấy.
Scarlett giữ im lặng khó chịu. Tình trạng của Mélanie không phải là vấn đề có thể tranh luận với một người đàn ông được. Cô còn khó chịu vì Rhett cũng biết được những nỗi nguy hiểm của Mélanie, việc mà một người đàn ông độc thân không nên biết.
- Về phần ông chẳng lịch sự chút nào mà không nghĩ đến tôi, tôi cũng có thể bị xúc phạm.
- Cô ấy à? Thôi đi. Tôi cuộc với cô là một ngày nào đó, chính cô cũng sẽ gây khó khăn cho bọn Yankees.
- Tôi cho đó không phải là một lời khen, Scarlett trả lời lấp lửng.
- Không, không phải lời khen đâu. Xin cô hãy cho tôi biết chừng nào thì cô thôi kiếm một lời khen trong tất cả những câu nói của bọn đàn ông chúng tôi?
- Chừng nào tôi nằm trong quan tài, Scarlett đáp và mỉm cười nghĩ rằng bao giờ cũng có những người đàn ông sẵn sàng khen cô, trừ Rhett.
- Vạn sự hư không, Rhett đáp. Nhưng ít ra cô cũng đáng khen là nói lên sự thật.
Anh mở nắp túi, lấy ra một điếu xì gà và hít lấy mùi thơm. Một que diêm bật lên. Rhett tựa lưng vào bao lơn, khoanh hai tay vào đầu gối, anh im lặng hút thuốc. Scarlett tiếp tục lắc lư ghế và bóng tối huyền diệu ban đêm phủ hoàn toàn xuống hai người. Một con chim sâu làm tổ ở giữa khóm kim ngân và hoa hồng leo đột nhiên cất một tiếng kêu rụt rè nhưng rồi lại thay đổi ý kiến và thôi ngay. Từ trong bóng tối của hàng hiên, bỗng nhiên nổi lên tiếng cười dịu dàng của Rhett:
- Vậy là cô đã ở lại để làm bạn với Mélanie? Thật là một cảnh huống kỳ cục mà tôi chưa từng gặp.
- Tôi chẳng thấy có gì là kỳ cục trong đó cả, Scarlett trả lời và lập tức cảnh giác.
- Không à? Vậy là cô không có khả năng để tự đặt mình vào vị trí quan sát. Từ lâu nay tôi có cảm tưởng là cô khó mà có thể dung thứ cho Mélanie được. Cô thấy cô ấy ngu đần và kỳ cục. Những tình cảm yêu nước của cô ấy làm cô phải khổ sở. Hiếm khi cô bỏ lỡ một cơ hội để luồn vào một lời nhận xét chẳng hay ho gì cho cô ấy. Vậy dĩ nhiên là tôi phải kinh ngạc thấy thái độ vô tư của cô ở lại với cô ấy trong tình trạng bị bắn phá này. Vậy thì tại sao cô làm thế?
- Bởi vì Mélanie là em gái của Charles? khác gì em gái tôi. Scarlett trả lời với tất cả phẩm cách mà cô có thể có được mặc dù má cô bắt đầu đỏ lên.
- Có phải cô muốn nói: bởi vì cô ấy là vợ goá của Ashley?
Scarlett đứng phắt dậy. Cô không thể nén giận được nữa:
- Tôi đã toan tha lỗi cho ông về cái tội lỗ mãng của ông lần trước nhưng bây giờ thì quá lắm rồi. Tôi sẽ không bao giờ còn để ông bước vào cái hàng hiên này nữa, nếu tôi không có biết bao phiền muộn và?
- Thôi, xin cô hãy ngồi xuống và nuốt giận làm lành. Rhett nói với giọng thản nhiên và nhổm người lên nắm tay Scarlett kéo xuống ghế rồi nói tiếp: Cô làm sao mà phiền với muộn?
- Ôi, tôi vừa nhận được một bức thư từ Tara. Bọn Yankees đang ở rất gần nhà tôi và em gái tôi đang bị sốt thương hàn và? và? bây giờ dù tôi có muốn trở về nhà, mẹ tôi cũng sẽ không cho phép vì sợ tôi lây bệnh. Trời ơi, sao mà tôi muốn về nhà đến thế?
- Thôi, đừng khóc nữa cô bé. Rhett nói bằng giọng âu yếm hơn. Cô sẽ được an toàn ở Atlanta này cũng như ở Tara dù quân Yankees có đến. Quân Yankees sẽ không làm hại cô đâu, còn sốt thương hàn thì có nghĩa lý gì.
- Quân Yankees không làm gì hại á? Tại sao ông có thể nói dối trắng trợn thế được?
- Cô bé thân mến ơi. Quân Yankees không phải là quỷ sứ. Họ không có sừng cũng không có móng vuốt như cô tưởng. Họ rất giống những người miền nam? nếu cho là họ không được giáo dục tốt bằng, dĩ nhiên là giọng nói của họ khiếp lắm.
- Thế quân Yankees không? ấy tôi à?
- Không hiếp cô có phải không? Tôi cho là như thế. Tuy nhiên họ cũng không thiếu tính ham muốn đâu.
- Nếu ông nói đến những cảnh khủng khiếp ấy, tôi đi vào đây. Scarlett kêu lên và thấy may mắn là bóng tối đã che hộ bộ mặt đỏ dừ của cô.
- Hãy thành khẩn đi. Có phải cô chỉ nghĩ đến đấy?
- Ôi, chắc chắn là không.
- Có chứ. Giấu tôi cũng vô ích vì tôi đọc được hết những ý nghĩ của cô. Ðó là điều mà tất cả các bà miền nam đều nghĩ đến. Các bà chỉ nghĩ đến điều đó. Các bà trong trắng và tiết hạnh quá. Tôi đánh cuộc là cả các bà quả phụ quý tộc như bà Merriwether?
Scarlett nén sự tinh quái của mình mà không nói câu nào. Cô nhớ lại trong những ngày buồn thảm này, mỗi khi có hai hoặc nhiều bà có chồng tụ tập với nhau đều vụng trộm đề cập đến vấn đề đó và bao giờ cũng kể đến những chuyện xảy ra ở Virignia, Tennessee, Louisiane, nhưng không bao giờ xảy ra ở gần các bà. Quân Yankees hãm hiếp phụ nữ, dùng lưỡi lê xuyên các em nhỏ, đốt nhà trong đó có người già. Tất cả mọi người đều biết không cần phải rêu rao những truyện đó, đó là sự thật. Thế rồi nếu Rhett có đôi chút tế nhị, anh ta sẽ chẳng bao giờ nói đến chuyện ấy và cũng sẽ biết là các bà sẽ chẳng để cho bị chế giễu.
Scarlett có thể nghe thấy anh cười trộm. Ðôi khi anh cũng bỉ ổi, thực ra thì lúc nào cũng bỉ ổi. Thật đáng kinh khủng cho một người đàn ông nếu anh ta biết các bà nghĩ gì và kể gì về mình. Người ta có cảm tưởng như bị lột trần trước mặt anh. Và không bao giờ cánh đàn ông muốn biết điều ấy ở những người đàn bà đáng kính. Cô thích được tưởng tượng cô là một vật bí mật với bọn đàn ông nhưng đối với Rhett, cô trong suốt như thuỷ tinh.
- Nếu chúng ta đề cập đến vấn đề ấy, Rhett nói tiếp, cô có một người bảo vệ trong nhà này không? Ví dụ như bà Meade hay bà Merriwether chẳng hạn? Các bà bao giờ cũng nhìn tôi như một kẻ đến đây để lợi dụng điều gì xấu.
- Nói chung bà Meade tối nào cũng đến thăm chúng tôi, Scarlett đáp. Cô sung sướng thấy đã đổi được đề tài.
- May mắn làm sao được gặp một mình cô, Rhett dịu dàng nói.
Có cái gì trong giọng nói của anh xúc tiến nhịp đập trái tim cô một cách dễ chịu và Scarlett cảm thấy mặt cô đỏ bừng. Cô vẫn thường nghe thấy giọng nói đó ở những người đàn ông lúc bắt đầu tỏ tình. Ôi! Thích thật! Chỉ cần anh nói là anh yêu cô, cô sẽ làm cho anh phải đau khổ, phải trả giá tất cả những câu nói chua cay mà anh đã làm cho cô phải khổ sở từ ba năm nay. Cô sẽ làm cho anh phải điêu đứng cho đến khi nào cô hoàn toàn trả thù được mối nhục mà anh đã bắt cô phải chịu kể từ ngay anh nom thấy cô tát Ashley. Thế rồi cô sẽ ngon ngọt tuyên bố với anh là cô chỉ có thể làm em anh và rồi cô sẽ rút lui với tất cả vinh quang của chiến thắng. Trước một viễn cảnh đẹp ấy, cô bỗng nở một nụ cười nóng nảy.
- Xin cô chớ có cười gằn ngu ngốc thế. Rhett nói và sau khi cầm bàn tay cô lên, anh lật nó lại và áp nó vào môi anh.
Chạm vào đôi môi ấm áp của anh, có một thứ gì như sức sống, như luồng điện chuyển từ anh vào cô, thứ gì làm rung động thân thể người thiếu phụ như một cái vuốt ve mơn trớn. Cặp môi của Rhett đi lên cổ tay và Scarlett đoán là anh cảm thấy nhịp đập cuống cuồng của trái tim cô lúc cô muốn rút tay ra. Cô không lường được trước sự tấn công của làn sóng ấm áp và phản động ấy. Nó làm cô muốn được đưa tay lên tóc Rhett và được cảm thấy cặp môi anh áp vào miệng mình.
Trong cơn bối rối xúc động, cô tự nhủ là cô không yêu Rhett, cô chỉ yêu có Ashley nhưng làm sao mà cô giải thích được cảm giác ấy, đôi bàn tay cô run rẩy.
Rhett cười dịu dàng:
- Xin cô đừng trốn tránh. Tôi không làm hại cô đâu.
- Làm hại được tôi. Tôi không sợ ông, Rhett Butler. Tôi không sợ một người đàn ông nào cả. Cô kêu lên và tức giận vì nhận thấy giọng nói của cô cũng run run.
- Như thế mới tốt, nhưng đề nghị cô nói khẽ thôi, Mélanie có thể nghe thấy. Cô làm ơn trấn tĩnh lại. Cơn bối rối của Scarlett làm Rhett hân hoan, anh nói tiếp: Scarlett, cô yêu tôi phải không?
Ðiều này hơn cả điều mà cô chờ đợi. Scarlett thận trọng trả lời:
- Thế này nhé. Ðôi khi có. Lúc nào mà ông không có hành vi của một tên vô lại.
Anh cười và áp lòng bàn tay cô và má của mình.
- Tôi tưởng là cô yêu tôi vì tôi là một tên vô lại kia đấy. Cô rất ít khi gặp những tên vô lại tốt mã trong suốt cuộc đời khuê phòng của cô. Cô lấy làm thích thú vì gặp được một kiểu trái nghịch ở tôi.
Câu chuyện không đi theo chiều hướng mà cô đã phác ra và Scarlett cố rút tay lại mà không được.
- Không đúng thế. Tôi yêu những người đàn ông đứng đắn? những người mà người ta tin chắc là sẽ có hành vi của những người có giáo dục.
- Cô cho đó là những người mà cô tha hồ xỏ mũi dắt đi. Ðó chỉ là vấn đề định nghĩa. Chẳng có gì quan trọng.
Anh lại hôn lòng bàn tay cô. Scarlett cảm thấy một sự mơn trớn đằng sau gáy.
- Nhưng cô yêu tôi. Cô có yêu tôi được mãi mãi không?
Scarlett nghĩ bụng: Thắng lợi rồi. Tôi tóm được anh rồi?. Và cô trả lời với sự lạnh nhạt đã được nghiên cứu trước:
- Nói đúng ra, không? trừ phi ông thay đổi căn bản lối sống.
- Tôi không muốn thay đổi nó chút nào. Vậy là cô cảm thấy không có khả năng yêu tôi chứ gì? Ðó là điều tôi mong muốn. Vì mặc dù tôi rất có tình cảm với cô, tôi không yêu cô và sẽ là thê thảm đối với cô nếu cô hai lần là nạn nhân của một mối tình không được đền đáp. Có phải không em yêu? Tôi có thể gọi bà Hamilton là em yêu được chứ? Vả lại tôi cứ gọi cô là em yêu? dù cho cô có thích hay không.
- Ông không yêu tôi à?
- Thành thực là không. Cô có mong được thế không?
- Ông đừng có mà kiêu căng.
- Có, cô có mong được thế. Than ôi! Hy vọng của cô sẽ tan thành mây khói mất. Tôi cần phải yêu cô bởi vì cô xinh đẹp và cô có nhiều tài năng chẳng dùng được gì cả. Nhưng cũng còn có nhiều phụ nữ xinh đẹp và có nhiều tài như cô và cũng vô dụng như cô. Không, tôi không yêu cô. Nhưng tôi có một mối cảm tình đến điên cuồng với cô? với sự dẻo dai của lương tâm cô, với tính ích kỷ mà hiếm khi cô mất công che đậy, với tính ranh ma, láu cá và với cả ý chí thực tiễn mà cô được thừa hưởng, tôi e rằng của một nông dân Ailen nào đó, một tổ tiên không xa lắm.
Một nông dân. Anh ta đang chửi mình đấy à? Scarlett lắp bắp mấy câu khó hiểu.
?Xin cô đừng ngắt lời tôi, Rhett nói tiếp và bóp mạnh bàn tay cô. Tôi có cảm tình với cô bởi vì tôi có một vài đức tính mà tôi muốn chúng được hoà hợp với những gì giống thế. Tôi nhận thấy cô vẫn còn quý mến cái kỷ niệm về ông Thần có đầu bằng gỗ, về Ashley có lẽ đã nằm dưới đất từ sáu tháng nay. Vậy phải là đã có chỗ cho tôi trong trái tim cô. Thôi, đừng có vặn vẹo như một con giun. Tôi sắp tỏ tình với cô đây. Tôi đã mến cô ngay từ hôm đầu tiên gặp cô ở Mười hai cây sồi, lúc cô đang quyến rũ Charles Hamilton. Tôi đã mến cô hơn tất cả những người phụ nữ khác mà tôi gặp? và vì cô tôi đã đợi chờ lâu hơn bất cứ vì một người đàn bà nào khác.
Ðiều bất ngờ làm cô nghẹt thở. Mặc dù anh yêu cô, nhưng đầu óc anh tồi tệ quá nên không dám thành thật công nhận và không dám nói sợ cô phì cười. Vậy cô sẽ cho anh biết tay.
- Ðấy có phải là một lời cầu hơn không?
Anh bỏ bàn tay cô ra rồi cười rất to làm Scarlett nép người vào thành ghế bành.
- Trời ơi, không đâu. Tôi đã chả nói với cô tôi sinh ra không phải để lấy vợ rồi là gì?
- Nhưng? nhưng? là?
Anh đứng lên, bàn tay để lên trái tim và cúi chào hài hước, giọng thản nhiên:
- Cô bé thân mến, tôi xin tỏ lòng kính trọng sự thông minh của cô và đề nghị cô làm tình nhân của tôi.
Tình nhân của anh ta? Danh từ đó vang trong tai cô. Cô thấy tức giận. Anh ta dám cho mình là một đứa ngu đần. Phải, đúng là anh ta coi mình đần độn lắm mới đưa ra một đề nghị như thế. Lẽ ra phải cầu hôn như cô đã dự tính. Phẫn nộ, tự ái, thất vọng làm cô điên đầu, và ngay cả trước khi tự đặt mình ở một địa vị tinh thần cao hơn để mắng cho Rhett một trận, cô đã thốt ra:
- Tình nhân của ông? Thế thì tôi được cái gì ngoài một lũ nhóc?
Nói rồi cô mới nhận thấy sự ghê tởm của lời nói của mình. Rhett cười sặc sụa và trong bóng tối, anh nhìn Scarlett đang ngồi sững sờ và nhét khăn mùi xoa vào miệng.
- Ðó là tại sao tôi có cảm tình với cô. Cô là người phụ nữ thành thật độc nhất mà tôi được biết, người phụ nữ độc nhất quan niệm vấn đề ở góc độ thực tiễn, không bị rối beng vì nghĩ đến tội lỗi và luân lý. Bất cứ người đàn bà nào đầu tiên cũng tỏ ra yếu đuối, sau đó chỉ cho tôi cái cửa.
Scarlett đứng phắt lên, đỏ mặt vì xấu hổ. Làm sao mà cô có thể nói thế? Làm sao mà cô, con gái bà Ellen đã từng được bà giáo dục, lại lắng nghe những câu đồi bại và trả lời một câu đáng xấu hổ như thế? Cô phải kêu lên. Cô phải ngất đi. Cô phải quay gót một cách xứng đáng và rời ngay hàng hiên không thèm nói một câu gì. Bây giờ thì quá muộn rồi.
- Tôi sẽ chỉ cho ông xem. Cái cửa ấy ? cô kêu lên như vậy mà cũng chẳng quan tâm đến Mélanie hoặc nhà ông Meade có thể nghe được. Mời ông ra. Làm sao ông dám nói với tôi những câu như vậy? Tôi đã làm gì để khiến ông nói? ông làm tưởng là? Ông ra đi và đừng có bao giờ bước chân đến đây nữa. Lần này, thế là hết rồi. Ðừng bao giờ trở lại đây cùng với những cái kim, cuốn ruybăng mà tưởng là vì thế mà tôi tha tội cho ông. Tôi sẽ nói với ba tôi và ba tôi sẽ giết ông.
?Rhett nhặt cái mũ lên, cúi chào và dưới ánh đèn Scarlett trông thấy răng anh bóng lên dưới bộ ria mép. Anh ta chẳng xấu hổ chút nào, lại còn vui thú vì những lời cô nói và anh quan sát cô với một chủ ý vui tươi.
Ôi. Sao mà anh ta đáng ghét thế. Scarlett quay người bước vào trong nhà. Lúc đi qua cô muốn đóng cửa thật mạnh nhưng nó bị giữ lại bởi một cái móc chặt và cô kéo mãi chẳng ra.
- Tôi giúp cô có được không? Rhett hỏi.
Cảm thấy mình sẽ lên cơn thần kinh nếu còn nán lại thêm một phút nữa, Scarlett lao lên cầu thang. Lên tới gác, cô nghe tiếng cửa đóng lại.

Chương 20

Giữa lúc những ngày oi bức ầm ĩ của tháng Tám sắp đi qua, cuộc pháo kích bỗng nhiên ngưng bặt. Sự yên tĩnh trở lại thành phố quá đỗi bất ngờ. Những người còn ở lại gặp nhau ngoài phố không khỏi sững sờ nhìn nhau, không biết chuyện gì đã xảy ra, khó chịu dường như có một cái gì đang đe doạ. Sự yên tĩnh là lùng sau bao nhiêu ngày súng đạn nổ rền chẳng những không xoa dịu được nỗi lo, lại càng làm cho thần kinh họ căng thẳng hơn lên. Không ai hiểu nổi tại sao mấy khẩu đại bác của Yankee bỗng thôi khạc đạn. Chẳng có dấu hiệu gì khác hơn ngọi trừ hàng ngàn binh sĩ từ các chiến hào kéo về thành phố để đi xuống phía nam bảo vệ con đường sắt. Không ai biết chiến trận đang diễn ra ở đâu, nếu có và tình hình cuộc chiến ra sao.
Kể từ hôm đó, chỉ còn những tin đồn miệng. Thiếu giấy, thiếu mực, thiếu nhân công, các tờ báo đều tự đình bản ngay khi thành phố bị bao vây và tin tức chẳng lành cứ mỗi ngày một lan rộng. Bây giờ, trong không khí yên tĩnh đáng sợ đó, từng đám đông đổ xô tới Tổng hành dinh Tướng Hood dò hỏi tin tức, hoặc tụ tập đông nghẹt trước cửa nhà Bưu điện hay sở Hoả xa để chờ đón những tin lành, mong mỏi rằng sự im lặng bất ngờ của các họng trọng pháo địch quân có nghĩa là chúng đã rút lui toàn diện và quân Liên bang đang truy nã chúng trên con đường đưa tới Dalton. Nhưng chẳng có tin gì cả. Đường dây viễn thông vẫn im lim, chẳng một chuyến xe lửa nào từ phía Nam ló dạng và Bưu cục hoàn toàn bất động.
Tháng Tám mang theo bụi bặm và sức nóng nghẹt thở trườn dài trên thành phố im lìm quá bất ngờ, càng làm co những trái tim khô se, mệt mỏi càng khô se, mệt mỏi hơn. Đối với Scarlett, nàng suýt điên vì trông ngóng tin tức ở Tara nhưng cố làm ra tỉnh táo thì những ngày bị bao vây dài như vô tận, dường như từ lúc mới sinh ra nàng đã quen tiếng súng để rồi bây giờ ngơ ngác vì sự im lìm thật đột ngột. Thật ra cuộc bao vây chỉ mới ba mươi ngày. Ba mươi ngày bị bao vây! Thành phố được bao bọc bởi những công sự đất đỏ, tiếng nổ ầm ì nhàm chán của đại bác không bao giờ dứt. Những đoàn dài xe cứu thương, xe bò nhỏ máu trên đường bụi tiến về phía nhà thương, những toán phu mộ lả người lôi các xác chết chưa kịp lạnh ném xuống như những khúc củi trong các dãy huyệt đào vội vã và mỗi ngày một dài thêm. Chỉ mới ba mươi ngày!
Tính chung, kể từ khi quân đội rút khỏi Dalton chỉ mới tròn bốn tháng. Bốn tháng! nhớ lại ngày xa xôi đó, Scarlett tưởng mình như đang sống ở một thế giới khác. Ồ không. Chắc chắn là chưa đủ bốn tháng. Nhưng đó là cả một cuộc đời.
Bốn tháng trước! Mới bốn tháng trước, Dalton, Resaca, núi Kennesaw đối với Scarlett là những địa danh nằm trên thiết lộ. Bây giờ là những bãi chiến, những chiến trường tuyệt vọng để từ khi Johnston lui quân về Atlanta. Và bây giờ, suối Cây Đào, Decatur, Ezra Church và suối Utoy không còn những địa danh thắng cảnh. Nàng không còn là những địa danh của những thắng cảnh. Nàng không thể nào tưởng nổi lại các nơi đó là những làng mạc yên lành, có nhiều người quen niềm nở, có cây xanh bóng mát vào những lúc nàng dùng bữa ngoài trời với các sĩ quan đẹp trai bờ con suối chầm chậm chảy.
Những địa danh đó cũng là những chiến trường và những bãi cỏ xanh mềm dịu mà nàng đang ngồi lên, đã bị nghiền nát bởi các bánh xe cảu các cỗ đại bác, bị giẫm bấy bởi những bàn chân chiến đấu xáp lá cà, lưỡi lê chống lưỡi lê và thây người ngã gục… Và các dòng suối bây giờ đã đỏ ngòm còn đậm hơn cả màu đất cảu Georgia. Người ta bảo, suối Cây Đào đã biến thành đỏ tía sau khi quân Yankee vượt qua. Suối Cây Đào, Decatur, Ezra Church, suối Utoy không còn là những địa danh. Chỉ còn là tên của những nấm mồ,nơi bạn bè vùi thây, tên của các bụi cây hoang dại và những khju đất, tên của bốn hướng mà Sherman cố đánh vào và Hood mãnh liệt đánh ra.
Cuối cùng, tin tức từ phía nam đưa tới và đối với Scarlett đó là những tin kinh khiếp. Tướng Sheman đang cố chọc thủng phòng tuyến thứ tư và trở lại đánh vào con đường sắt ở Jonesboro. Quân Yankee tập trung đông đảo ở vùng này, không phải là những vụ đụng độ lẻ tẻ mà là những trận cường tập. Và hàng ngàn quân miền Nam từ chiến tuyến rút về đương đầu. Và đó là nguyên cớ của sự yên tĩnh bất ngờ trong thành phố Atlânt.
Nhớ tới Tara ở quá gần Jonesboro, Scarlett hoảng lên:
“Tại sao lại là Jonesboro? Tại sao chúng cứ phải đánh vào Jonesboro? Sao chúng không chọn một nơi nào khác trên đường sắt?”.
Luôn cả tuần, nàng không được tin tức nào từ Tara gửi tới và bức thư ngắn gọn sau cùng của Gerald càng làm nàng sợ hơn. Em nàng, Careen, đã tới thời kỳ bệnh nặng, thật nặng. Bây giờ, Careen còn sống hay đã chết? Ồ, tại sao mình không trở về ngay từ khi thành phố bị bao vây, dẫu có Melanie hay không?
Đã có nhiều cuộc chạm súng ác liệt lại Jonesboro - điều đó ai cũng biết – nhưng hiện tình thắng bại ra sao chẳng người nào rõ. Lại thêm những tin đồn bất lợi càng làm cho Atlânt hoang mang hơn. Cuối cùng, một quân bưu viên từ Jonesboro về cho biết là quân Yankee đã bị đẩy lùi. Nhưng chúng cũng đã đột kích được vào thị xã, đốt cháy nhà ga, cắt đứt đường dây viễn thông và phá huỷ ba dặm đường sắt trước khi rút lui. Công binh đang hoạt động ngày đem để sửa chữa nhưng cũng phải mất một thời gian khá lâu. Vào thời kỳ đó, muốn thay thế một đoạn đường sắt không phải là chuyện dễ, nhất là những vật gì bằng sắt.
Vậy là quân Yankee không tới được Tara. Người mang tin cho Tướng Hood đã xác nhận với Scarlett như thế. Y đã gặp ông Gerald ở Jonesboro sau trận chiến, ngay trước khi về Atlanta và ông Gerald đã nhờ y chuyển giúp một lá thư cho nàng.
Nhưng ba tới Jonesboro làm gì? Người đưa tin trẻ tuổi bối rối trả lời. Ông Gerald đi tìm một quân y sĩ để mời về Tara.
Đứng dưới nắng ngoài mái hiên, Scarlett vửa ngỏ lời cám ơn người đưa thư vừa cảm thấy rụng rời. Vậy là Careen sắp chết. Mẹ nàng đã hết phương cứu chữa nên cho nàng đã phải đi tìm bác sĩ. Và trong khi người đưa thư phóng ngựa như bay trong vầng bụi đỏ, Scarlett run rẩy bóc thư ra. Cả miền Nam đã hoàn toàn khan hiếm giấy nên Gerald đã phải viét giữa hai hàng chữ trên lá thư mà con gái ông đã viết cho ông. Scarlett khó nhọc mới đọc ra.
“Con của ba,
Mẹ con và hai em đều bị thương hàn. Bệnh của cả ba đều trầm trọng nhưng ba hy vọng là sẽ khỏi. Mẹ con yêu cầu ba dặn con là chẳng nên về lúc này, dầu bất cứ trường hợp nào, để tránh cho con và thằng Wade khỏi bị lây. Mẹ con gửi lời thăm con và mong muốn con cầu nguyện cho người”.
Cầu nguyện cho người! Scarlett chạy vội lên phòng và quỳ xuống bên giường thành tâm cầu nguyện. Nàng không đọc những lời cầu kinh theo thông lệ ma cứ lặp đi lặp lại mãi những ý nghĩ của đáy lòng “Lạy Đức Mẹ, cầu xin cho mẹ con đừng chết! Con sẽ là kẻ tốt nếu mẹ con không chết! Cầu xin cho mẹ con khỏi bệnh!”.
Suốt cả tuần sau, Scarlett cứ đi đi lại lại trong nhà, nóng nảy như một con thú bị thương. Nàng sốt ruột đợi chờ những tin tức mới, giật mình mỗi khi nghe tiếng võ ngựa từ xa và chạy vụt xuống thang lầu mỗi lần có tiếng gõ cửa của những người lính ghé qua, nhưng chẳng có tin nào từ Tara đưa tới. Từ Atlanta tới nhà nàng chỉ cách có hai mươi lăm dặm nhưng xa vời như có một đại lục cách ngăn.
Thư từ vẫn còn gián đoạn, chẳng ai biết rõ quân mình và quân địch đang ở đâu. Chẳng một ai biết gì hơn là hàng ngàn người của hai đạo quân xám và  xanh đang quần thảo nhau ở một nơi nào đao giữa Atlanta và Jonesboro. Không một tin tức nào từ Tara tới.
Scarlett đã chứng kiến quá nhiều sự nguy hiểm đến tính mạng do bệnh thương hàn gây ra nên thừa hiểu thời gian một tuần là cả một vấn đề đáng sợ. Mẹ nàng đang bệnh, có thể đang hấp hối thế mà nàng còn ở Atlanta sống trong tuyệt vọng với một người đàn bà chửa và hai đoàn quân thù nghịch nhau đã ngăn cách nàng với Tara. Nàng không thể tưởng tượng nổi là mẹ mình có thể lâm bệnh đượcc! Bà chưa bao giờ bị bệnh. Tất cả mọi người khác đều có thể bệnh nhưng Ellen thì không bao giờ. Chính là bà đã chữa trị cho biết bao người bị bệnh. Bà làm cho họ bình phục thì sao chính bà lại bệnh? Scarlett muốn về nhà ngay. Nàng mong muốn được về Tara như đứa bé khao khát được tới một nơi xa lạ thần tiên.
Quê nhà! Ngôi nhà trắng nằm dài với những bức màn trắng phất phới bên cửa sổ, với những bụi xã trục thảo trước sân ong bướm dập dìu, với thằng bé da đen ngồi trên thềm xua đuổi bầy gà vịt khi chúng toan giẫm lên những luống hoa, với những cánh đồng yên tĩnh trải dài hàng dặm bông vải trắng xoá đưới nắng mặt trời! Quê nhà ơi!.
Phải chi nàng trở về nhà ngay từ lúc cuộc bủa vây bắt đầu cùng một lúc với vao người lánh nạn! Như vậy là nàng đã đem được Melanie theo an toàn từ nhiều tuần trước. Hàng ngàn lần, nàng thầm rủa:
“Trời ơi, con Melanie ôn dịch! Tại sao nó chẳng chịu về Macon với cô Pitty? Đố là chỗ của nó, có bà con họ hàng của nó chứ không phải của mình? Mình có phải là thân quyến của nó đâu. Tại sao nó cứ đeo dính mình? Nếu nó chịu đi Mecon thì mình đã về với mẹ mình rồi. Ngay lúc này, ngay lúc này đây, mình vẫn còn có cơ hội thuận tiện để về nhà dầu cho trên đường về có quân Yankee, nếu không  phải lo cho một đứa bé sắp sửa sinh. Có thể tướng Hood sẽ cho mình một toán hộ vệ. Tướng Hood, ông ta là người tốt và mình biết là ông ta có thể cho mình một toán hộ vệ và một lá cờ hữu chiến để đi qua mặt trận. Nhưng vẫn phải bị ở lại để chờ đứa bé ra đời… Mẹ ơi, Mẹ đừng chết Mẹ ơi!... Sao đứa bé đó vẫn chưa chịu lọt lòng? Mình phải gặp bác sĩ Meade ngay để xem ông ta có cách gì làm cho Melanie sinh sớm hơn không… Được như vậy là mình có thể trở về… nếu có một toán hộ vệ. Theo ông Meade thì Melanie sinh rất khó. Trời ơi, nếu nó chết! Melanie chết và Ashley… Không, không nên nghĩ vậy. Nghĩ vậy là không tốt. Nhưng Ashley... Không, mình không nên nghĩ tới chuyệ đó bởi vì có lẽ chàng đã chết. Nhưng chàng đã bắt mình phải hứa trông nom Melanie. Nhưng nếu mình không săn sóc Melanie chết mà Ashley vẫn còn sống… Không không nên nghĩ tới chuyện đó. Nghĩ thế là có tội. Mình đã hứa với Chúa là sẽ trở thành người tốt nếu Chúa không để cho mẹ mình chết. Ôi, phải chi mình được trở về… được đi khỏi nơi đây… đến bất cứ chỗ nào”.
Thành phố đã có lần nàng yêu mến nhất đời bây giờ trông ghê tởm quá với cái không khí im lìm của nó. Atlanta không còn là nơi nhộn nhip mà nàng đã từng sống những giờ phút mê say. Bây giờ nó giốn như một đô thị đang bị bệnh dịch hoành hành, quá im lìm và đầy đe doạ sau những ngày vang rền tiếng trái phá. Trong những lần bị pháo kích, người ta cảm thấy nguy hiểm nhưng đồng thời cũng khích động được phần nào. Nhưng sự yên tĩnh đột ngột chỉ làm cho lòng người khiếp hãi thôi. Thành phố bị ám ảnh… ám ảnh bởi sợ sệt, bởi sự bất an không biết sẽ tới lúc nào và chỉ sống bằng kỉ niệm. Những binh sĩ đi qua trông mệt lả như những tay đua đang vận dụng toàn lực để chạy về mức đến mặc dầu đã biết mình thua cuộc.
Những ngày cuỗi tháng Tám, tin đồn cho biết là một trận chiến ác liệt khôngkém trận Atlanta đang diễn ra ở một nơi nào đó về phía nam. Atlanta hồi hộp trông ngóng kết quả chiến trường đến nỗi chẳng còn một ai cười đùa được nữa. Bây giờ mọi người đều biết những gì mà quân đội đã biết rõ từ hai tuần trước…. là Atlanta đang ở bước đường cùng và nếu con đường sắt đi Macon bị chiếm, Atlanta thất thủ ngay.
Sáng mùng một tháng Chín, Scarlett thức giấc với một cảm giác lo âu sợ sệt, nỗi lo sợ mà nàng đã mang vào giấc ngủ đêm qua. Còn ngây ngủ, nàng cố nhớ lại: “Đêm qua, trước khi lên giường mình đã lo sợ chuyện gì? Phải rồi, trận đánh giữa đôi bên đêm qua. Nhưng bên nào thắng?” Nàng vội vã ngồi dậy, tim lại nặng như chì với lo âu.
Không khí buổi sáng vẫn nặng nề, báo hiệu một cơn nóng cháy da vào buổi trưa. Con đường trước ngõ trải dài trong im lặng. Không một chiếc xe đi qua. Không một toán quân nào làm dấy bụi đỏ mù. Cũng không có giọng nói nhừa nhựa của bọn da đen trong bếp của các nhà lân cận, không có tiếng động dĩa muỗng chuẩn bị cho một bữa điểm tâm. Tất cả đều đã đi rồi, chỉ còn lại bà Meade và bà Merriwether nhất định không chịu xuống Macon lánh nạn. Ngay cả ở hai nhà đó, Scarlett cũng chẳng nghe có một tiếng động nào. Dài theo con đường xuống tận phía xa, khu vực thương mại cũng im lim, cửa hàng và văn phòng đều kín cửa vì bao nhiêu đàn ông ở đó đều đang cầm súng chống địch.
Sự yên tĩnh sáng nay còn đầy đe doạ hơn bất cứ sáng nào của tuần trước. Scarlett hấp tấp xuống giường, bước vội tới cửa sổ, không cần phải gỡ hay vươn vai như thường lệ. Nàng mong mỏi được nhìn thấy một người quen. Nhưng con đường hoàn toàn trống vắng. Lá cây vẫn còn xanh thẳm nhứng đã khô se, phủ đầy bụi đỏ và hoa cỏ không người chăm sóc đã úa tàn thảm hại.
Trong khi đứng nhìn vẩn vơ, Scarlett bỗng chú ý tới một tiếng rền vang từ mãi đằng xa, nghe như tiếng ở chân trời báo hiệu một con dông.
“Mưa” thoạt tiên nàng nghĩ thế và là người từng sống ở đồng quê nàng mong mỏi ngay “Mình đang cần có mưa”. Nhưng rồi chỉ trong khoảng khắc, nàng nhận thức ra: “Mưa? Không phải. Đó là tiếng đại bác gầm!”.
Tim đập mạnh,nàng nghiêng mình ra cửa sổ nhìn quanh cố tìm ra tiếng gầm đó thuộc phương nào. Nhưng tiếng rền quá xa xôi,nàng không rõ từ đâu tới. “Lạy trời cho đó là ở Merietta hay Dacatur hoặc suối Cây Đào nhưng đudừng phải từ phía nam vọng lại!” Nàng bám chặt hơn vào bệ cửa, cố lắng nghe và tiếng rền như đã dội to hơn. Và lại từ phía nam vọng lại.
- Betsy đâu?
- Con không biết. Không thấy tới.
Scarlett sang phòng Melanie, mở cửa nhìn vào căn buồng ngập tràn ánh nắng. Melanie nằm trên giường với chiếuc áo ngủ, mắt thâm quầng đang nhắm lại, khuôn mặt trái tim sưng vù lên, thân thể gầy còm, bụng phìng lên trông ghê tởm. Với ác ý, nàng thầm mong cho Ashley nhìn thấy vợ giữa lúc này. Trước măt Scarlett, Melanie trông còn ghê tởm hơn bất cứ người đàn bà chửa nào khác. Melanie bỗng mở mắt và mỉm cười hiền dịu.
Nàng khó nhọc lăn nghiêng qua một bên:
- Vào đi em. Chị đã dậy từ sáng sớm, cứ nằm suy nghĩ mãi. Chị có chuyện này muốn nói với em.
Scarlett bước vào ngồi lên chiếc giường chói nắng. Melanie yếu ớt nói:
- Em, chị buồn lắm khi nghe tiếng đại bác sáng nay. Có phải là hướng Jonestoro không em?.
Scarlett chỉ ậm ừ, tim nàng lại đập mau vì lại nhớ ra sự lo sợ lúc nãy.
- Chị biết là em khổ tâm lắm. chị biết là em có thể đã về nhà tuần qua khi nghe tin bác gái bệnh, nếu không phải vì lo cho chị. Có phải vậy không?
Scarlett đáp cộc lốc:
- Phải.
- Scarlett, em quá tốt với chị. Không một đứa em gái nào có thể hiền dịu và can đảm như em. Vì vậy mà chị thương em. Chị rất buồn là đã để em khó nhọc.
Scarlett nhìn Melanie đăm đăm. Thương mình, có thật không? Đồ điên!.
Melanie nắm chặt tay Scarlett hơn:
- Trong khi đó, chị lại cứ nằm đây suy nghĩ mãi. Chị muốn xin em một ân huệ. Nếu chị chết, em có vui lòng nuôi đứa con của chị không?
Mắt Melanie mở to với vẻ cầu khẩn:
- Em có đồng ý không?
Scarlett giật  tay vì quá sơ. Giọng nàng lạc hẳn đi:
- Đừng nói dại, Melly. Chị không thể chết đâu. Người đàn bà nào cũng tưởng mình sẽ chết lúc sinh con ra. Chính tôi cũng vậy.
- Không, chị biết em không hề sợ, không sợ bất cứ gì. Em nói vậy để làm yên lòng chị thôi. Chị không sợ chết mà chỉ sợ để con lại bơ vơ, nếu Ashley còn… Scarlett, hứa với chị là sẽ nuôi đứa bé nếu chị chết. Được vậy là chị yên tâm. Cô Pitty thì quá già còn Honey và India thì lại hiền quá… chị chỉ muốn em nuôi nó thôi. Hứa với chị đi, Scarlett. Nếu nó là con trai, em sẽ làm cho nó được giống Ashley, và nếu là con gái thì… hãy làm cho nó giống em.
Scarlett đứng phắt lên:
- Quái dị chưa! Có gì đâu mà chị cứ nói tới chuyện chết?
-  Xin lỗi em, Nhưng hãy hữa với chị, chắc chỉ nội hôm nay thôi. Chắc chắn nội hôm nay thôi. Hứa đi em!.
-  Được rồi, tôi hứa.
Scarlett không khỏi sững sờ nhìn Melanie và hoang mang tự hỏi “Chị ta có điên không mà chẳng biết mình quá lo lắng, yêu thương Ashley? Hay là biết mà vẫn làm như không để cho mình buộc lòng phải chăm sóc đứa con của Ashley?” Những câu hỏi đó sắp vọt ra khỏi miệng nhưng rồi lại tan biến trên môi khi Melanie cầm lấy tay nàng áp vào má mình một lúc lâu. Vẻ bình tĩnh lại trở vè trong ánh mắt nàng.
- Sao chị biết là mình sẽ sinh nội hôm nay?
- Từ sáng tới giờ chi cứ nghe đau nhói luôn… nhưng cũng không đau dữ lăm.
- Thật hả? Tại sao chị không kêu tôi liền để tôi sai con Prissy đi mời bác sĩ Meade?
   - Không khoan đã em. Ông ấy đang bận rộn, mọi người đều bận rộn. Em chỉ nhắn là mình có thể nhờ tới ông ấy trong ngày nay. Em cho bà Meade hay luôn và mời bà tới chơi với chị. Chắc chắn bà Meade rõ lúc nào cần tới bác sĩ.      
-    Thôi, đừng có lo cho người khác mãi. Chị cũng cần bác sĩ như tất cả những người đang nằm ở nhà thương. Tôi sẽ cho mời ông ấy tới ngay.
-  Khoan, em. Có khi phải mất trọn ngày chờ đợi. Chị không muốn bác sĩ phí thì giờ trong khi bao nhiêu chiến sĩ hết sức cần bàn tay của ông ấy. Em chỉ nên cho mời bà Meade thôi.
Scarlett lại cộc lốc:
- Được rồi.

Chương 21

Sau khi cho mang điểm tâm lên Melanie, Scarlett sai Prissy đi mời bà meade rồi ngồi ăn với Wade. Nhưng hôm nay nàng ăn chẳng thấy ngon. Thần kinh đang căng thẳng vì biết Melanie sắp tới giờ sinh và vì tiếng đại bác rền vang, nàng nuốt không trôi. Trái tim quả là kỳ quái, trong một lúc nó đập thật bình thường, rồi đột ngột đập thật mau và thật mạnh làm nàng buồn nôn. Nước bắp nấu đặc quánh dính ở cổ họng như keo. Chưa bao giờ nước bắp ngô nấu chung với khoai mỡ để thay thế cà-phê làm nàng ngán như lúc này. Không đường cũng chẳng có kem, thức uống đắng như mật gấu vì chỉ được nấu với đường thẻ. Mới hớp có một ngụm, nàng vội đẩy chiếc tách ra. Chẳng cần biết lý do gì khác, chỉ một việc quân Yankee làm cho nàng không có cà-phê uống với đường và kem cũng đủ cho nàng thù ghét chúng.
Wade tỉnh táo hơn mọi khi. Ngày thường nó rất ghét phải uống nước bắp vào buổi sáng. Nó lặng lẽ nuốt từng muỗng cháo nàng đút cho rồi ực một hớp nước để dễ nuốt trôi. Đôi mắt màu nâu của nó mở to và tròn như đồng đô-la, theo dõi từng cử động của nàng. Ăn xong, nàng đưa nó ra sân sau, và khi thấy nó chập chững băng qua sân cỏ đến nơi để đồ chơi nàng mới yên lòng.
Nàng đứng lưỡng lự ở chân cầu thang. Đáng lý nàng phải nên ngồi bên cạnh Melanie để làm cho người chị chồng quên đi những thử thách cam go sắp đến nhưng nàng chán quá. Tại sao trong suốt những ngày qua, Melanie lại chon hôm nay để sinh! Và để nói tới chuyện chết chóc!
Ngồi phịch xuống chân cầu thang và cố chấn tĩnh lại, nàng tự hỏi không biết trận đánh hôm qua ngã ngũ ra sao và cả trận hôm nay nữa. Thật lạ lùng làm sao khi một trận đánh quy mô chỉ cách có vài dặm đường mà nàng không biết diễn tiến ra sao! Và thật lạ lùng khi cái thành phố và trận đánh đang diễn ra ở đâu đó mãi tít về phía nam. Bây giờ không còn tiếng chân rầm rập cảu quân tăng viện, không còn tiếng xe cứu thương, không còn những thương binh loạng choạng tìm đường về. Nàng tự hỏi tại sao trận đánh lại dời qua mặt nam thành phố và tạ ơn Thượng đế là mình đã không có mặt ở đó. Phải chi mọi người - trừ bà Meade và bà Merrewether - đừng tản cư khỏi vùng này. Nàng có cảm giác bị bỏ rơi và cô độc. Ước gì bác Peter còn ở lại để đánh xe lên Bộ chỉ huy nghe ngóng tin tức cho nàng. Phải chi không có Melanie, nàng sẽ chạy xuống phố để tự mình dò la tin tức. Nhưng nàng không thể đi đâu được trước khi bà Meade tới. Bà Meade! Ủa! tại sao bà ta chưa tới? Còn Prissy đâu?
Nàng đứng bật dậy bước ra thềm nhà sốt ruột chờ đợi. Nhưng nhà ông Meade lại năm ngay một khúc quanh trong bóng mát của con đường nên nàng không nhìn được gì cả. Một lúc sau, nàng mới thấy Prissy về một mình, nó chẳng có vẻ gì gấp rút, làm như còn rất nhiêu thì giờ rảnh rỗi. Vừa đi nó vừa xoay xoay chiếc váy, săm soi điệu bộ của mình.
Lúc con Prissy vừa mở cỏng, Scarlett hét lên:
- Sao chậm như rùa vậy? Bà Meade nói sao? Chừng nào tới?
- Không có bà ấy ở nhà.
- Bà ấy đi đâu? Chừng nào về?
Con Prissy kéo dài từng tiếng một cách thích thú như muốn cho thấy tầm quan trọng trong câu chuyện của nó.
- Thưa bà, con bếp nói bà Meade đi từ sáng sớm vì cậu Phil bị bắn trúng. Bà đánh xe đi với ông già Talbot và Betsy để chở cậu Phil về. Con bếp nói bị thương nặng lắm. Bà Meade không tới được đâu.
Bọn da đen bao giờ cũng hãnh diện được làm như kẻ báo tin buồn.
Scarlett trừng mắt nhìn Prissy cố dằn giận:
- Được rồi, đừng có đứng chết cứng ở đó. Chạy mau tới nhà bà Merriwether mời bà tới đây hoặc nói bà ấy gửi bà vú tới cũng được. Mau lên.
- Họ cũng không có ở nhà nữa, bà Scarlett. Lúc nãy con ghé chơi với bà vú nhưng ở đó cũng đi hết rồi. Nhà khoá cửa, chắc đang ở bệnh viện.
- À, tại vậy mày mới đi lâu chứ gì! Hễ tao bảo đi đâu mày chỉ được đi tới đó và đừng có ghé chơi với ai hết nghe chưa. Đi ngay tới…
Nàng ngừng lại, suy nghĩ. Những người còn lại trong số quen biết, còn ai có thể giúp mình? Bà Elsing! Cố nhiên là bà ta chẳng ưa gì nàng nhưng bà ta rất quý mến Melanie.
- Tới nhà bà Elsing nói rõ cho bà ấy biết mọi chuyện rồi xin bà ấy vui lòng đến đây. Nè Prissy, nghe rõ tao nói. Bà Melanie sắp sinh và cần có mặt mày. Tới đó xong là phải trở về nghe chưa?
- Dạ!
Prissy quay mình, đủng đỉnh như rùa. Scarlett hét:
- Mau lên.
- Dạ.
Con bé đi mau hơn đôi chút trong khi Scarlett quay mặt vào. Nàng lại đắn đo trước khi lên lầu với Melanie. Nàng phải tìm cách giải thích tại sao bà Meade không tới được vì nàng không thể báo tin Phil bị thương nặng có thể làm Melanie bấn loạn thêm. Thôi được, nàng sẽ tìm cách nói khác đi.
Vào phòng Melanie nàng thấy mâm đồ ăn vẫn còn nguyên. Melanie mặt trắng bệch đang nằm nghiêng một bên giường.
- Bà Meade đang bận ở nhà thương. Nhưng bà Elsing sẽ tới bây giờ. Chị thấy có đau lắm không?
- Không đau lắm. Scarlett, lúc sinh Wade em phải chịu đau bao lâu?
Scarlett trấn an:
- Không tháy gì cả. Tổi đang ở ngoài sân thì chuyển bụng mau đến không kịp vào nhà. Mammy cho đó là một chuyện đáng xấu hổ… y như bọn đàn bà da đen.
- Chị cũng mong được giống như phụ nữ da đen.
Melanie cố mỉm cười nhưng cơn đau kéo tới làm nàng nhăn mặt lại.
Scarlett nhìn xuống hông Melanie, cái hông quá hep, không mảy may hy vọng cho đứa bé ra đời được dễ dàng, nhưng nàng cũng cố trấn an:
- KHông đến nỗi nào đâu!
- Chị biết không dễ dàng đâu em. Chị sợ lắm. Có phải… có phải bà Elising sắp tới không?
- Chút nữa thôi. À, để tôi xuống nhà dưới tìm nước lạnh lau mình cho chị. Bữa nay trời nóng quá.
Scarlett cố kéo dài việc lấy nước được lúc nào hay lúc đó, cứ vài phút nàng lại chạy ra cửa ngóng chừng Prissy. Chẳng thấy bóng con bé đâu, nàng đành lên lầu lau mình và chải đầu cho Melanie.
Gần một giờ sau, mới có tiếng chân cảu con be kéo lê ở dưới đường. Thò đầu qua cửa sổ, nàng thấy Prissy đang thong thả đi, vừa uốn éo vừa gục gặc đầu như đang nghe một chuyện gì thích thú.
“Có ngày mình phải trừng trị con mọi đen này mới được!” Scarlett bực dọc nghĩ thầm rồi chạy xuống nhà dưới.
- Bà Elsing còn ở nhà thương. Bà bếp nói có cả đống lính bị thương mới được xe lửa chở tới hồi sáng sớm. Bà bếp phải nấu cháo cho họ. Bà còn nói…
- Nó nói gì mặc nó.
Scarlett ngắt lời, tim đập thình thịch:
- Thay yếm ngực, rồi tới bệnh viện ngay. Tao sẽ viết cho bác sĩ Meade vài hàng, nếu không có ông ta ở đó, mày đưa bác sĩ Jones hay bác sĩ nào cũng được. Lần này nếu mày còn chậm như rùa nữa, tao lột da cho coi.
- Dạ.
- Hỏi thử người ta cai tin tức ra sao. Nếu họ không biết thì ra nhà ga hỏi mấy người thợ máy trong chuyến xe thư chở thương binh. Hỏi xem có đánh nhau ở Jonesboro hoặc gần đó không.
- Chúa ơi, bà Scarlett! Quân Yankee chưa vô tới Tara  phải không?
Prissy khóc ầm lên, tiếng khóc của nó làm cho nàng bực thêm.
- Im ngay! Bà Melanie nghe được bây giờ. Đi thay yếm ngực rồi đi cho mau!
Con Prissy hấp tấp chạy ra nhà sau trong khi Scarlett viết vội vài hàng trê bìa bức thư của Gerald gửi cho nàng sau cùng. Đây la mảnh giấy duy nhất còn lại ở trong nhà. Khi gấp lại, nàng đọc mấy chữ của Gerald: “Má con… thương hàn…không vì lý do gì để về nhà…”, nàng muốn oà ra khóc. Nếu không vì Melanie, nàng sẽ về nhà ngay lúc này, dẫu phải đi bộ.
Prissy cầm thư phóng chạy như bay. Scarlett lên lầu, cố nghĩ cách nói dối để giải thích tại sao bà Elsing không tới. Nhưng Melanie không hỏi một câu nào, nàng đang nằm ngửa mặt thật bình thản, dịu dàng. Scarlett tạm thấy yên lòng.
Nàng ngồi xuống và cố tìm chuyện vẩn vơ để nói, nhưng nghĩ tới Tara và việc quân miền Nam có thể bị thảm hại nàng lại nghe đau nhói. Nàng tưởng tượng Ellen đang hấp hối và quân Yankee đang ùa vào Atlanta, thiêu huỷ tất cả tàn sát mọi người. Trong lúc đó, tiếng vọng làn són dồn dập đầy sợ hãi. Cuối cùng nàng không nói một lời nào, đành nhìn đăm đăm qua khung cửa con đường nắng gắt với những chiếc lá bui bặm im lìm trên cây. Melanie cũng im lặng, nhưng từng lúc lại nhăn nhó vì đau đớn.
Sau mỗi lần nhăn mặt, Melanie lại nói: “Cũng chẳng đau nhiều lăm”, Scarlett biết chị chồng nói dối. Nàng muốn nghe Melanie rên la hơn là im lìm như vậy. Nàng biết cần phải an ủi Melanie, nhưng nàng cũng chẳng tìm được một lời an ủi nào. Tâm trí nàng đang rối nát vì những nỗi khổ riêng. Mỗi lần nhìn gương mặt nhăn nhó vì đau đớn của Melanie, Scarlett lại hỏi tại sao trong số những người trên trái đất này, không phải ai khác mà lại chính là nàng bắt buộc ở bên cạnh Melanie trong khi nàng là kẻ thù ghét Melanie, là người chi rmong nhìn thấy Melanie chết. Scarlett đột nhiên hoảng sợ, lòng mê tín dị đoan nhắc nàng nhớ kẻ nào mong người khác chết sẽ chịu nhiều bất hạnh, cũng như những kẻ hay nguyền rủa. Mammy thường bảo những kẻ hay nguyền rủa sẽ đem tới tai ương cho nhà mình. Nàng hấp táp cầu nguyện cho Melanie đừng chết và cố tìm chuyện để nói nhưng t ât cả những gì nàng nói đều không mạnh lạc. Cuối cùng Melania đặt bàn tay nóng hỏi lên bàn tay nàng:
- Đừng cố gắng nói nữa em. Chị biết em đang lo lắng nhiều. Chị xin lỗi đã làm phiền em.
Scarlett im lặng nhưng nàng không thể nào ngồi yên. Nàng phỉ làm gì nếu bác sĩ không tới hoặc Prissy không về kịp? Bước tới cửa sổ nàng nhìn xuống đường, rồi quay lại ngồi xuống. Rồi nàng lại bật đứng lên, tới khung cửa sở mặt đường đối diện.
Một giờ qua, rồi một giờ nũa trôi theo. Giữa trưa, trời nóng cháy và không gió. Melanie càng lúc càng đau nhiều hơn. Tóc nàng đã ướt mồ hôi và chiếc áo ngủ dính từng màng vào da. Scarlett yên lặng lau mặt cho chị chồng nhưng không ngớt lo âu. Chúa ơi, nếu đứa bé chui ra trước khi bác sĩ tới. Rồi mình sẽ phải làm gì? Nàng chẳng biết chút gì về việ đỡ đẻ. Đó chính là điều nàng lo lắng suốt mấy tuần qua. Nàng đã trong cậy vào con Prissy để giải quyết tình hình nếu bác sĩ không tới. Prissy biết rành chuyện đó. Nó đã lặp đi lặp lại nhiều lần như vây. Nhưng co Prissy đâu? Sao nó chưa về? Sao bác sĩ không tới? Nàng lại bước ra cửa sổ nhìn xuống. Nàng cố lắng nghe và đột nhiien băn khoăn không hiểu tịa sao mình tưởng tượng hay là tiếng đại bác đã càng lúc càng gần hơn. Nếu đúng là tiếng đại bác nhỏ dần thì là họ đã đánh nhau gần Jonestoro hơn và điều này có nghĩa là…
Sau cùng, nàng cảm thấy con Prissy từ đầu phố cắm cổ chạy như bay về,nàng vội chồm người ra cửa sổ. Prissy vừa nhìn lên thây nàng, miệng nó toác ra định la to. Nhận rõ nét kinh hoàng của nó, nàng sợ Melanie sẽ bất an nếu để nó kêu to một hung itn nào đó. Scarlett vội đưa ngón tay lên môi ra dấu bảo im, rồi xoay người lại:
- Để tôi đi lấy nước mát hơn cho chị.
Nhìn khuôn mặt thảm não và đôi mắt thâm quầng cảu Melani, nàng cố mỉm cười rồi hấp tấp bước ra, cẩn thận khép cửa lại.
Prissy đang ngồi thở hổn hển dưới chân cầu thang:
- Họ đang đánh nhau ở Jonesboro bà Scarlett ạ! Họ nói quân mình thua rồi. Chúa ơi, có chuyện gì cho má còn và Poke không? Chúa ơi, quân Yankee sẽ làm gì chúng ta nếu họ tràn vô đây, bà Scarlett ? Chúa ơi…
Scarlett bụm miệng con bé lại.
- Trời ơi, có ngậm miệng lại không!.
Trời, nếu quân Yankee tới thì sẽ làm sao đây… Chuyện gì sẽ xảy ra cho Tara? Nàng cố xua đuổi ý tưởng đó. Nếu còn nghĩ tới chắc nàng không khỏi kêu khóc như con Prissy.
- Bác sĩ Meade đâu? Chừng nào ông ấy tới?
- Con không gặp!
- Cái gì?
- Ổng không ở nhà thương. Bà Merwether với bà Elsing cũng không. Một người đàn ông nói với con rằng bác sĩ ở ngoài nha ga để coi sóc lính bị thương đem từ Jonesboro về, nhưng bà Scarlett ơi, con không dám tới đó đâu, người ta chết đầy ở đó.
- Còn mấy bác sĩ khác?
- Lạy chúa, thưa bà, không ai chịu đọc thư của bà. Họ làm việc như điên, một ông bác sĩ mắng con: “Đi chỗ khác đứng làm bận rộn tao. Sinh đẻ cái gì trong khi có hàng khối người sắp chết. Tìm một bà mụ nào đó giúp cho”. rồi  con đi hỏi thăm tin tức như lời bà dặn, họ cho con hay là “Đang có đánh nhau ở Jonesboro và con…
- Mầy nói bác sĩ Meade đang ở nhà ga?
- Dạ, ông ấy…
- Nè, nghe cho rõ đây. Tao đi tìm bác sĩ Meade và mày phai ngồi bên cạnh bà Melanie, làm theo lời sai biểu của bà ấy. Và nếu mày hó hé cho bà ấy biết người ta đang đánh nhau, tao sẽ tống cổ mày xuống phía nam nghe chưa? Cũng không được nói tại sao mấy ông bác sĩ khác không tới được. Nghe rõ chưa?
- Dạ nghe rõ.
- Lau nước mắt và xuống múc một thau nước khác lên lau mình cho bà ấy. Nói với bà Melanie là tao đi mời bác sĩ Meade.
- Bà ấy gần sinh rồi  hả?
- Tao không biết. Tao ngại vậy nhưng không rõ lắm. Mày phải biết hơn tao chớ. Thôi làm việc đi.
Scarlett lấy chiếc nón rơm rộng vành trên bàn độ lên. Nàng nhìn vào gương và tự nhiên đưa tay vén mấy lọn tóc lên. Sự sợ hãi lan ra mấy đầu ngón tay lạnh ngắt trong khi người nàng ướt đẫm mồ hôi. Nàng hấp tấp ra khỏi nhà. Trời nắng làm mắt nàng hoa lên. Lúc bước xuống đường Cây Đào, mạch máu hai bên thái dương của nàng vẫn còn giật mạnh vì sức nóng. Từ cuối vọng lại tiếng ồn ào rầm rĩ. Vừa tới nhà gia đình Leyden, nàng đã thở hổn hển vì chiếc áo nịt quá chật, nhưng nàng không giảm bớt tốc độ. Tiếng ồn ào càng lúc càng to hơn.
Từ ngôi nhà của gia đình Leyden đến Ngã Năm, con đường đã lúc nhúc người, xôn xao như tổ kiến vỡ.  Bọn hắc nô chạy ngược chạy xuôi trên đường, mặt đầy vẻ kinh sợ. Dưới mái hiên, trẻ con ngồi khóc nghêu ngao. Con đường chật nghẹt xe nhà binh, xe cứu thương, chở đầy thương binh và xe nhà chất đầy rương tủ, bàn ghế. Một số binh sĩ phóng ngựa như bay trên đường đến Tổng hành dinh Tướng Hood. Ngay trước cửa nhà Bonnell, lão Amos ghìm dây cương, trân trối nhìn nàng:
- Bà chưa đi à, bà Scarlett? Chúng tôi sắp đi ngay bây giờ. Bà chủ đang chất đồ vào rương.
- Đi? Đi đâu?
- Có trời mới biết, thưa bà. Đi đâu cũng được. Quân Yankee sắp tới đây.
Nàng chạy vọt đi quên cả lời chào tạm biệt lão da đen. Quân Yankee sắp tới. Nàng dừng lại ở tiểu giáo đường Wesley lấy lại hơi thở và đợi cho tim bớt đập mạnh. Nếu không tự trấn tĩnh, nàng đã ngất đi. Giữa lúc đang bám trụ đèn nghỉ mệt, nàng chợt thấy một sĩ quan đang từ Ngã Năm phóng ngựa tới. Không nghĩ nghợi gì thêm, nàng chạy nhào ra đường, vẫy tay:
- Dừng lại! Xin dừng lại một chút.
Viên sĩ quan gò cương quá mạnh khiến con ngựa nhảy dựn lên hai chân trước trong không khí. Tuy quá mệt mỏi và có việc cấp bách nhưng y vẫn dở chiếc nón xám chào nàng:
- Bà cần chi?
- Xin ông vui lòng cho biết có đúng là quân Yankee sắp tới không?
- Thưa bà, có thể là như vậy.
- Ông biết chắc chứ?
- Thưa bà, chúng tôi vừa nhận một điện khẩn từ Jonesboro gửi về.
- Ở Jonesboro! Có chắc không?
- Thưa quả vậy. Đây không phải lúc để nói dối, thưa bà. Điện văn do Tướng Hard gửi, cho biết: “Tôi đã bại trận và đang rút lui”.
- Ồ, chúa ơi!
Khuôn mặt sặm nắng của viên sĩ quan thản nhiên nhìn xuống. Y đội nón lên.
- Chết chưa, xin ông nán thêm một chút! Chúng tôi phải làm sao đây?
- Thưa bà, tôi không biết phải nói gì. Quân đội đang chuẩn bị rút khỏi Atlanta.
- Rút đi và để mặc chúng tôi cho bọn Yankee?
- Chắc không còn cách gì hơn.
Bị thúc vào hông, con ngựa chồm tới như một cái lò xo. Scarlett đứng trơ lại giữa đường, bụi đỏ phủ đầy tới cổ chân.
Quân Yankee tới. Quân ta rút lui. Quân Yankee tới. Mình phải làm gì đây? Chạy đi đâu? Không, mình không thể chạy đâu được cả. Melanie dang nằm trên giường chờ giờ sinh. Ồ, tại sao đàn bà phải đẻ con? Nếu không vì Melanie mình sẽ đem Wade và Prissy trốn vào rừng, quân Yankee không thể tìm ra. Nhưng nàng không thể đem Melanie vào rừng được. Không, bây giờ không được. Ồ, phải chi chị ta đẻ sớm hơn, hôm qua chẳng hạn, thì có lẽ mình sẽ tìm được một chiếc xe cứu thương nào đó để cùng chạy trốn ở một nơi nào đó. Nhưng bây giờ… mình phải tìm bác sĩ Meade mời ông về nhà. Chắc ông ta có cách làm cho đứa bé ra đời sớm hơn.
Nàng kéo váy lên và chạy mau, nhịp chân như nhắc nhở: “Quân Yankee tới! Quân Yankee tới”. Ngã Năm đã chật ních người cuống cuồng chạy ngược chạy xuôi, xe bò, xe cứu thương, xe tư nhân chở đầy nhóc thương binh làm nghẽn cả lối đi. Tiếng ồn ào huyên náo như tiếng sóng vỡ bờ.
Rồi một cảnh tượng quái dị thưòng hiện ra trước mắt. Nhiều đám đàn bà hỗn loạn từ phía sở Hoả xa đổ lên, người nào cũng vác đùi thịt hoe muối trên vai. Lũ trẻ hấp tấp chạy theo, lưng mang những thứ thùng mật ong nặng trĩu. Đám thiếu niên kéo lê những túi bắp và khoai tây. Một ông cụ nặng nề đẩy một thùng bột trên xe cút kít. Đàn ông, đàn bà, trẻ con da đen và da trắng, mặt khẩn trương, hấp tấp kéo từng bao, từng hộp thực phẩm… quá nhiều thức ăn đủ dùng cho cả năm. Bỗng đoàn người nép sang hai bên để nhường chỗ cho một cỗ xe ngựa. Bà Elsing đứng thẳng người trên chiếc xe bốn bánh mui trần, tay cầm cương, tay cầm roi ngựa. Đầu trần, mặt tái met, mái tóc hoa râm sút xổ bay phất phới phía sau, bà quất ngựa lia lịa trông như một hung thần. Bà vú bị xe xóc lắc lư ở băng sau, một tay ôm chặt hộp thịt heo, trong khi tay còn lại và hai chân cố giữ chặt một chồng bao, hộp chất đầy tràn. Bao đựng đậu khô bị rách làm đậu rơi vãi trên đường. Scarlett gào to tên bà nhưng tiếng ầm ĩ của đám đông dìm mất giọng nàng và chiếc xe vọt qua như điên.
Trong một lúc khá lâu, nàng vẫn không sao hiểu được việc gì xảy ra, rồi sực nhớ kho quân lương dưới nhà ga, nàng chợt hiểu là quân đội mở kho cho dân chúng tự do lấy được món nào hay món đó trước khi quân Yankee tràn tới.
Nàng chen vàô đám đông đang lúc nhúc tại Ngã Năm và hấp tấp băng qua một khu phố ngắn để tới nhà ga. Nhìn qua đoàn xe cứu thương ngổn ngang và lứp mây bụi, nàng đã thấy mấy bác phu khiêng cáng khom xuống khiêng lên hối hả. Lạy chúa, xin cho con sớm tìm ra bác sĩ Meade. Lúc đi vòng qua khách sạn Atlanta, nhìn thấy toàn diện sân ga và con đường sắt, nàng đứng sựng lại, hãi hùng.
Hàng trăm thương binh được đặt nằm sát vào nhau trên đường ray, trên lề đường, dưới mui xe. Một số đã cứng đờ nhưng phần đoong vẫn còn vật mình, rên siết dưới ánh nắng cháy da. Khắp nơi, từng bầy ruồi nhặng vo vo quanh các thương binh, bu đen vào mặt mũi. Đâu đâu cũng có dấu máu, có băng đỏ, có tiếng rên rỉ gào thet vì đau đớn. Mùi mồ hôi, mùi mãu, mùi thân người bẩn thỉu, mùi phân người bốc lên trong hơi nóng, hắt vào mũi làm nàng muốn nôn mửa ngay tại đó. Nhân viên cứu thương chạy qua chạy lại giữa đám người nằm dưới đất, giẫm cả lên thân người vì các thương binh được săp sát vào nhau. Những người bị giẫm phải lặng lẽ nhìn lên, chờ tới phiên mình được mang đi.
Scarlett lùi lại, hai tay vội vàng bưng miệng vì cảnh thấy sắp mửa ra. Nàng không thể bước tiếp được nữa. Nàng đã nhìn thấy nhiều thương bệnh binh tại bệnh viện, tại sân nàh cô Pitty sau trận suối Cây Đào, nhưng chưa bao giờ nàng chứng kiến cảnh những thân hình bê bết máu nằm phơi dưới ánh mặt trời thiêu đốt. Quả là một địa ngục gồm đủ cả sự đau đớn, mùi hôi thối, tiếng rên rỉ và hối hả… hối hả và hối hả. Quân Yankee sắp tới! Quân Yankee sắp tới!
Nàng co rút hai vai, bước xuống đám người, nhìn vào những thân hình còn đang đứng thẳng để tìm bác sĩ Meade. Nhưng nàng thấy không thể nào vừa đi vừa tìm ra ông Meade được vì nếu không cẩn thận nàng sẽ đạp nhầm những binh sĩ đáng thương kia. Nàng vén váy lên, nàng cố len lỏi đến một toán người đang điều khiển phu khiêng cáng.
Nhiều bàn tay nóng sốt bấu lấy nàng và khàn khàn rên rỉ: “Nước, bà ơi! Vui long cho chút nước!”
Mồ hôi đổ ròng trên má trong khi nàng cố giựt váy ra khỏi những bàn tay thảm khổ kia. Nếu lỡ giẫm phải một người nào đó, có lẽ nàng sẽ ngã ra bất tỉnh. Nàng tiếp tục bước qua những người chết, những người mắt đã lạc thần, tay ôm chặt vêt thương nơi bụng, máu đã khô cứng trên quân phục, những người râu bê bết máu hoặc những người bị bể cằm cố kêu lên những tiếng: “Nước, nước!”.
Nếu không sớm tìm ra bác sĩ Meade, chắc nàng sẽ điên lên. Nhìn nhóm người đứng dưới mui xe, nàng cố kêu thật to:
- Bác sĩ Meade! Có bác sĩ Meade đó không?
Một người tách nhóm bước ra nhìn nàng. Chính bác sĩ Meade. Ông đã cởi bỏ áo choàng, tay áo xắn lên gần tới vai. Áo sơ-mi và quần của ông bê bết máu nhưu một gã đồ tể, cả chòm râu điểm bạc của ông cũng vậy. Mặt ông đã say nhừ vì mệt moi nhưng giọng ông vẫn bình tĩnh và rõ ràng lúc nhận ra Scarlett:
- May quá, có cháu đây rồi. Bác đang cần người phụ lực đây.
Nàng ngơ ngác nhìn ông một lúc rồi thừ người buông váy xuống. Vạt áo phủ lên một thương binh khiến y phải yếu ớt quay đầu đi cho khỏi ngộp. Sao ông ta nói thế?
- Mau lên con! Tới đây!
Scarlett kéo váy lên, cố vượt qua những lớp người nằm dưới đất đến bên ông Meade. Nàng nắm lấy tay ông, cánh tay đã run lên nhưng nét mặt vẫn thản nhiên.
- Kìa bác sĩ! Bác sĩ phải tới ngay. Melanie sắp có con.
Ông nhìn nàng như chẳng biết nàng muốn nói gì. Một thương binh nằm dưới chân nàng, gối đầu lên hộp khẩu thần, nhăn nhó cười.
- Họ sẽ làm ngay mà.
Scarlett không nhìn xuống mà chỉ lắc mạnh tay ông Meade:
- Melanie… Đứa bé…Bác si, ông phải tới ngay. Chị ấy…Chị.. ấy..
Tuy không phải lúc cần giữ kẽ, nhưng nàng cũng khó nói toạc ra trước hàng trăm người lạ.
- Chị ấy đau dữ lăm. Bác sĩ tới giùm cho!
- Một đứa bé? Trời ơi!.
Ông Meade hét lên, mặt nhăn rúm lại vì giận dữ và thù hận, không phải thù hận Scarlett hay một người nào mà chính là thù hận cái thế giới bất cứ lúc nào cũng có chuyện không phải lúc xảy ra.
- Cháu điên hả? Bác không thể rời những người này. Hàng trăm người đang hấp hối. Bác không thể bỏ mặc họ để lo cho một đứa bé. Tìm một người đàn bà nào khác đi. À, cứ tìm vợ bác.
Nàng há miệng định giải thích vì sao bà Meade không thể đến, nhưng kịp thời ngậm lại. Bác sĩ Meade không hay biết con ông bị thương! Nàng tự hỏi chẳng biết ông còn đứng lại đây dkhi biết tin đó hay không, nhưng có một cái gì cho nàng biết dù Phil có hấp hối, ông cũng vẫn ở lại đây cấp cứu cho đa số thay vì chỉ cho một người.
- Không, ông phải đến ngay, bác sĩ Meade! Ông đã nói rằng Melanie sinh khó mà.
Có phải nàng, Scarlett, đang thực sự đứng ngay giữa cái địa ngục này, gân cổ hét to những lời bất nhã không?
- Chị ấy sẽ chết nếu bác sĩ không tới.
Ông Meade giựt mạnh tay ra và hét lớn lên như từ nãy tới giờ ông chẳng hiểu nàng nói những gì.
- Chết? Phải! Tất cả bọn họ đều phải chết… tất cả những người này, Không có băng, không thuốc tê, khoong ký sinh, không thuốc mê. Chúa ơi! Nếu còn một chút á phiện một chút xíu thôi cho những người nặng nhất. Nếu còn một chút thuốc mê. Bọn Yankee sa địa ngục! Bọn Yankee sa địa ngục
- Cho bọn chúng xuống địa ngục luôn!
Người nằm dưới chân Scarlett phụ hoạ rồi nhe răng cười.
Scarlett bắt đầu run rẩy, nước mắt trào ra vì sợ hãi. Bác sĩ không chịu đi. Melanie chết mất, nàng cũng mong được chết theo luôn. Bác sĩ không tới.
- Chúa ơi, bác sĩ! Tôi van ông!
Bác sĩ Meade cắn môi, mặt ông điềm tĩnh lại:
- Cháu bác sẽ cố gắng… Bác không hứa chắc. Nhưng bác sẽ cố. Khi nào những người này băng bó xong. Quân Yankee sắp tới và quân ta rút khỏi thành phố. Bác không biết chúng sẽ đối xử ra sao với thương binh. Không còn chuyến xe lửa nào nữa. Đường Macon vừa bị chiếm… Nhưng bác sẽ cố gắng. Về ngay đi. Đừng làm bận tâm bác. Đẻ con cũng không có gì rắc rỗi lắm đâu. Chỉ cột cuống rốn là xong…
Ông quay đi khi người tuỳ phái vừa khều tay, rồi bắt đầu hò hét ra lệnh, chỉ trỏ hết người này sang người khác, người đàn ông dưới chân nhìn nàng như chia xẻ nỗi buồn.
Scarlett hấp tấp vượt qua các thương binh và trở lại đường về. Vậy là bác sĩ không tới. Nàng phải xoay xở lấy. Tạ ơn Chúa, con Prissy cũng khá rành về chuyện đỡ đẻ. Hơi nóng làm đầu nàng như nhức buốt, mồ hôi ướt đẫm chiếc áo lót. Hai chân và cả trí não bắt đầu tê cứng lại, tê cóng như gặp ác mộng, muốn nhắc chân để chạy àm không được. Đường về như bất tận.
Rồi đầu nàng lại vang dội điệp khúc: “Quân Yankee sắp tới!”. Tim bỗng đập mạnh, nàng cảm thấy tay chân dã hết tê. Nàng chen vào đám người đông nghẹt ở Ngã Năm, lề đường hẹp không còn chỗ trống, nàng phải đi ra ngoài. Từng toán quân bụi bẩn mệt mỏi vượit qua. HÌnh như tất cả họ đều râu ria xồm xoàm, súng đeo vai, hấp tấp đi. Những chiếc xe kéo đại bác lăn qua, lính đánh xe không ngớt dùng roi da quất vun vút lên mình mấy con gầy trơ xương. Xe quân nhu, mui vải rách bươm, lộc cộc vượt qua những vêt lún. Kỵ binh nối tiếp nhau phóng rút đi tung bụi mù trời. chưa bao giờ Carlett thấy quá nhiều binh sĩ cùng mộtlúc nhu thế cả. Rút lui! Rút lui! Quân đôii đang rút khỏi thành phố.
Đoàn quân vội vã ép nàng lên lề đường đã chật ních người và nàng chợt ngửi thấy mùi rượu bắp rẻ tiền. Một đám phụ nữ đang tụ tập gần đường Decatur, mặc toàn quần áo loè loẹt, đeo nữ trang rực rỡ, trát phấn thoa son như ngày hồi trông mới trái ngược làm sao. Phần đông bọn họ cũng như nghứng quân nhân đang ôm choàng họ đều say khướt. Scarlett chợt thấy một mái tóc đỏ rực, Belle Walting. Ả cười sặc sụa mùi rượu, bám vào một quân nhân cụt tay đang nhảy nhót lảo đảo.
Qua khỏi Ngã Năm, đám người thưa dần đi. Scarlett xắn váy lên và bắt đầu chạy. Tới gần tiểu giáo đường Wesley, nàng đã tụt hơi và cảm thấy đau nhói ở bụng. Chiếc áo nịt như muốn cắt đôi lồng ngực, nàng ngồi xuống bậc thềm nhà thờ, hai tay ôm đầu cho tới khi lấy lại được hơi thở. Phải chi nàng thở được sâu hơn. Phải chi tim nàng đừng đập thình thịch như tiếng trống. Phải chi còn lại một người nào trong cái thành phố cuồng loạn có thể giúp đỡ nàng.
Có bao giờ nàng tự xoay xở đau. Luông luôn có sẵn người làm thay cho nàng, săn sóc nàng, che chở và bảo vệ nàng. Thật khó tin khi nàng phải chịu cảnh ngộ khó khăn này. Không có một người ban, không còn một người láng giềng và nhiều gia nhân đảm dang, hăng hái. Và bây giờ trong lúc câp bách không còn ai bên canh. Thật là phi lý khi nàng phải chịu cô đơn, sợ hãi và xa nhà như thế.
Về nhà! Phải chi nàng đang ở nhà, dầu có bọn Yan kee ở đó hay không cũng mặc. Về nhà! Dầu Ellen đang  lâm bệnh. Nàng chỉ mong đựoc nhìn khuôn mặt dịu hiện của Ellen, đựoc Mammy  loạng choạng đứng lên, tiếp tục đi. Tới gần nhà, nàng đã thấy Wade đứng bám vào cổng chính. Thấy nàng mặt nó nhăn lại, nó chìa một ngón tay bị dập dơ bẩn rồi khóc thút thít:
- Đau! Đau quá!
- Nín đi! Không, tao đánh bây giờ. Ra nhà sau chơi trò nấu ăn đi và đừng có lên đây.
- Wade đói lăm!
Nó vừa nói vừa đưa ngón tay đau vào miệng.
- Kệ mày, đi ra sân sau và
Ngước lên, nàng thấy Prissy đang lo lắng thò đầu ra cửa sổ trên lầu, mặt tái mét. Scarlett ra dấu bảo nó xuống rồi bước vào. Lột nón ném lên bàn, nàng đưa lưng bàn tay lau mồ hôi trán.
Có tiếng cửa trên lầu mở và tiếp theo là tiếng rên đau đớn như tiếng rên của người sắp chết. Prissy phóng xuống thang từng ba bậc một.
- Bác sĩ có tới không?
- Không, ông ấy không tới được.
- Chúa ơi, bà Scarlett, bà Melanie đau dữ lắm.
- Bác sĩ không tới được. Không một ai tới được. Phải lo chuyện đỡ đẻ và tao sẽ tiếp cho.
Prissy há hốc miệng, lưỡi líu lại. Không dám nhìn Scarlett, nó vừa đưa chân cọ xát nền nhà vừa vặn vẹo mình.
- Đừng làm bộ làm tịch nữa. Chuyện gì vậy?
- Con bé da đen lùi lại chân thang.
- Chúa ơi…
Nó trợn mắt lên tỏ vẻ sợ sệt và xấu hổ.
- Cái gì vậy?
- Chúa ơi! Mình cần phải có bác sĩ. Con… Con… thưa bà Scarlett con chẳng biết chút gì về chuyện đỡ đẻ.
Scarlett chới với như mất thở trước khi cơn giận bùng lên. Prissy khom mình định luồn qua vọt chạy nhưng Scarlett đã túm được nó.
- Con mọi đen láo toét… Mày nói vậy nghĩa là sao? Mày đã nói mày biết đỡ đẻ kia mà. Thật ra là thế nào? Nói cho tao biết ngay.
- Thưa bà Scarlett, con nói láo! Con không hiểu sao con dám nói láo với bà như vậy. Con chỉ mới thấy người ta đẻ có một lần, rồi má con không cho con coi nữa.
Thấy Scarlett trừng mắt con bé lùi lại cố vùng vẫy để thoát thân. Trong một lúc, nàng không tin đó là sự thật. Nhưng khi nhận rõ con Prissy chẳng biết chút gì về vụ sinh đẻ, nàng giận điên lên. Cả đời, chưa bao giờ nàng đánh một người nô lên, nhưng bây giờ, nàng, bàn tay mỏi nhừ, chỉ biết có tát và tát mãi. Prissy rống lên. Nó kêu la vì sợ hơn vì đau đớn. Nó bắt đầu nhảy loi choi cố thoát khỏi bàn tay bấu chặt như gọng kềm của Scarlett.
Tiếng rên rỉ trên lầu bỗng ngưng bặt, rồi tiếng Melanie thều thào vọng xuống:
- Scarlett! Phải em đó không? Lên đây với chị mau!.
Scarlett bỗng buông tay Prissy ra, co bé ngồi thụp xuống chân cầu thang rên rỉ. Nàng đứng yên một lúc, nhìn lên lầu, nghe tiếng rên liên tục. Nàng đứng đó, tưởng chừng như một gánh nặng nề vừa quàng vào cổ mình, rồi đèo theo cả một gánh nặng, quá nặng ngay khi nàng vừa nhấc chân đi.
Nàng cố nhớ những việc mà Ellen và Mammy đã làm khi nàng sinh Wade nhưng trong cơn đau đẻ, nàng đã quên nhiều, tất cả chỉ như một màn sương. Nàng chỉ nhớ lờ mờ một vài điều và hấp tấp ra lệnh cho Prissy:
- Đi đốt lửa và giữ cho trong ấm bao giờ cũng có nước nóng. Ròi tìm cho tao hết tât cả khăn lau còn sót lại trong nhà và một cuộn chỉ. Rồi lấy cho tao cây kéo. Đừng có nói với tao là tìm không ra. Lấy hết đem lên cho thật mau. Lẹ lên!
Nàng kéo con Prissy bật lên và xô nó chúi nhủi về phía nhà bếp. Rồi ưỡn ngực tới, nàng bước lên lầu. Bây giờ còn một việc khó khăn nhất là làm sao nói cho Melanie biết là nàng và con Prissy tự lo lấy việc đỡ đẻ.

Chương 22 

Chưa có buổi chiều nào dài, nóng nực và nhiều ruồi đến vậy. Mặc dù Scarlett luôn tay quạt, từng đàn ruồi vẫn quấy nhiễu Mélanie. Scarlett đã đau cả tay vì phải phe phẩy tấm lá cọ rộng, nhưng những cố gắng của cô vô tác dụng vì đuổi rồi ở mặt thì nó lại đậu xuống chân làm cho Mélanie phải kêu lên kèm theo những cái vẩy chân nhẹ: “Ôi, đề nghị chị quạt cho em dưới chân”.
Căn phòng mờ tối, Scarlett đã buông rèm cửa xuống để ngăn sức nóng và ánh nắng chiếu vào. Một vài điểm sáng to như đầu kim chứng tỏ vải đã có lỗ thủng và một vệt nắng bao quanh những bức rèm. Trong phòng nóng đến nỗi Scarlett ướt đẫm mồ hôi và mỗi lúc một dính thêm. Prissy ngồi nép trong một xó cũng đổ mồ hôi từng giọt và toát ra một thứ hơi buồn nôn. Nếu không sợ nó chuồn đi mất, Scarlett đã đuổi nó ra ngoài…
Mélanie không ngừng xoay sang phải, sang trái. Ðôi khi cô cố ngồi dậy rồi lại nằm xuống. Lúc đầu, cô còn cố kiềm nước mắt, cắn môi đến chảy máu và Scarlett cũng căng thẳng chẳng kém gì Mélanie đã phải thốt lên giọng khô khan:
- Mélanie, không nên can đảm quá. Cứ hét lên, la lên nếu cần. Không còn ai khác nghe thấy đâu mà sợ.
Vào cuối buổi chiều, Mélanie không còn can đảm được nữa. Cô rên rỉ, đôi lúc hét lên những tiếng xé phổi. Những lúc như vậy, Scarlett phải lấy hai tay bị lỗ tai lại, vùng vẫy tứ phía và mong chết đi được. Dù phải làm bất cứ việc gì còn hơn phải đứng đấy, tay chân bị bó chặt, chờ đợi mãi chẳng thấy đứa bé ra đời. Chờ đợi, chờ đợi mãi. Theo như cô biết, quân Yankees đã đến phố Năm Fourches rồi.
Cô hết sức hối hận đã không lắng nghe những câu chuyện mà các bà có chồng nói khẽ với nhau về vấn đề sinh đẻ. Nếu cô chịu khó nghe, nếu cô quan tâm đến những vẫn đề ấy, cô sẽ biết Mélanie khi nào sinh. Cô còn nhớ mang máng đã nghe thấy bà Pitty nói về một người bạn của bà, sau khi đau đẻ trong hai ngày đã bị chết vì không sinh được. Nếu Mélanie ở trong tình trạng đó, trong hai ngày… Nhưng Mélanie mỏng manh quá, không đủ sức chịu đựng hai ngày như thế. Nếu đứa bé không ra được, cô ta sẽ chết mất. Và trong trường hợp ấy, nếu Ashley còn sống, cô, Scarlett làm thế nào mà nói được với chàng về cái chết của Mélanie… sau khi đã hứa sẽ chăm sóc cho cô?
Lúc lên cơn đau dữ dội, Mélanie còn muốn nắm lấy tay Scarlett, nắm chặt như muốn bóp gãy vậy. Sau một giờ, bàn tay của Scarlett sưng lên và tê buốt như không cử động được nữa. Thế là cô nghĩ ra sáng kiến buộc hai đầu khăn mặt dài vào với nhau và buộc cả vào chân giường rồi đưa cho Mélanie chỗ nối. Mélanie bám chặt vào đấy như muốn xé toạc chúng ra. Suốt cả buổi chiều, tiếng kêu của cô như một con thú đang giẫy chết dưới đáy bẫy. Ðôi khi cô buông khăn mặt ra, xoa hai tay vào nhau một cách mệt mỏi và nhìn chằm chằm vào Scarlett bằng hai con mắt nở ra và đau đớn.
”Chị nói với em đi! Chị nói với em đi!” Cô thều thào và Scarlett huyên thuyên cho đến khi cô lại bám lấy khăn mặt và tiếp tục quằn quại.
Căn phòng tối chỉ còn là ẩm ướt, đau khổ và ruồi vo vo. Thời gian trôi đi quá chậm làm Scarlett quên mất cả những gì đã xảy ra lúc buổi sáng. Cô có cảm giác như chưa hề rời bỏ căn phòng tối tăm và trong đó người ta phải đổ mồ hôi. Mỗi khi Mélanie rú lên, Scarlett cũng muốn bắt chước và chỉ khi cắn chảy máu môi cô mới kìm được và không bị ngập chìm vào một cơn điên loạn.
Wade leo lên cầu thang trên đầu ngón chân rồi nép vào một xó cửa rên: Con đói quá mẹ ơi!...
Scarlett đứng lên nhưng Mélanie lại nghẹn ngào nói:
- Ðừng rời em, chị ơi. Không có chị ở đây em không thể chịu được đâu.
Scarlett sai Prissy xuống bếp nấu cháo ngô cho Wade ăn. Còn cô, sau cái buổi chiều hôm nay không bao giờ còn thấy đói nữa.
Chiếc đồng hồ để trên lò sưởi không chạy nữa làm Scarlett mất ý thức về thời gian. Tuy nhiên, thấy mặt trời bớt nóng và những điểm sáng nhỏ ở tấm rèm bớt sáng, cô liền vén rèm lên và nhìn ra ngoài. Cô ngạc nhiên thấy ngày đã tàn và mặt trời như một cái đĩa đỏ ối đã xuống thấp ở đường chân trời. Cô tưởng tượng là từ giờ trở đi nhiệt độ lúc nào cũng khắc nghiệt như lúc buổi trưa.
Cô tự hỏi một cách tuyệt vọng ngoài thành phố ra sao. Binh sĩ đã rút hết chưa? Quân Yankees đã đến chưa? Quân Liên bang rút lui không xảy ra trận đánh chứ? Cô đau lòng nghĩ tới quân Liên bang có quá ít để chống lại với quân của Sherman được chăm sóc tốt hơn. Sherman! Quỷ Satan cũng không làm cô sợ đến vậy. Nhưng cô không có đủ thì giờ để mà suy nghĩ. Mélanie khát nước, muốn có một chiếc khăn mặt lanh để lên trán, muốn được người ta quạt, người ta đuổi ruồi đang bám vào mặt cô.
Sau hoàng hôn, Prissy xuất hiện như một bóng ma và đốt một ngọn đèn. Mélanie cảm thấy yếu hơn. Cô không ngừng gọi Ashley. Cô hình như đang mê sảng và sau cùng Scarlett có một ý muốn dã man làm nghẹt những tiếng kêu ấy dưới một cái gối. Dù sao thì ông bác sĩ cũng có thể sắp đến. Hy vọng lại nở trong lòng và Scarlett liền sang Prissy chạy sang nhà bà Meade xem hai ông bà có nhà không.
- Nếu ông bác sĩ không có nhà, hỏi bà Meade xem cần phải làm thế nào. Mời được bà đến thì tốt.
Prissy đi rồi, Scarlett nhìn theo nó xuống đường. Một lúc lâu sau nó trở về một mình.
- Suốt cả ngày ông bác sĩ không về nhà. Ông phải đi với binh lính. Thưa cô Scarlett, cậu Phil chết rồi.
- Chết rồi?
- Vâng, Prissy đáp với vẻ quan trọng. Talbot, người đánh xe nói với con như thế. Cậu đã bị một viên đạn…
- Mặc cậu.
- Con không nom thấy bà Meade đâu. Cookie nói là bà còn đang rửa cho cậu và chuẩn bị chôn cất trước khi bọn Yankees đến. Cookie nói là tai hoạ lớn quá, cần phải để một con dao dưới giường nằm của bà Meade để cắt nó làm đôi.
Scarlett muốn tát cho Prissy một cái về việc đưa cái tin ấy nhưng lúc đó Mélanie mở mắt và thều thào:
- Chị ơi… quân Yankees đang đến à?
- Không đâu, Scarlett quả quyết nói. Prissy là một đứa nói dối.
- Thưa vâng, đúng thế. Prissy nhiệt liệt nhận.
- Chúng đang đến đấy. Mélanie thều thào và vùi mặt vào gối. Từ đó tiếng nghẹn ngào tiếp tục thốt lên. Khổ thân thằng bé! Khổ thân thằng bé! Và sau một lúc im lặng: Ôi, chị Scarlett, chị không nên ở đây nữa. Chị nên đi đi, mang Wade đi đi.
Những lời nói của Mélanie chỉ là phát ngôn những ý nghĩ của Scarlett nhưng chúng chỉ làm cho Scarlett điên tiết và sự xấu hổ, hèn nhát lộ trên mặt.
- Ðừng có mà ngu ngốc thế. Tôi không sợ. Cô cần phải biết là tôi sẽ không bỏ cô.
- Chị nên làm thế. Em sắp chết đây.
Và Mélanie lại rên rỉ.
Sờ soạng như một bà già, Scarlett bám chặt vào thành cầu thang như sợ ngã. cô lần từng bước đi xuống cầu tháng tối om. Chân nặng chình chịch, run rẩy vì mệt mỏi, mình đầy mồ hôi lạnh, cô rùng mình. Cô tiến lên không còn sức đến tận hàng hiên và ngồi xuống bậc đầu tiên. Cô tựa lưng vào cái cột và run rẩy lần cởi một nửa cái coóc-xê. Ðêm lạnh và Scarlett nhìn vào đêm tối.
Tất cả thế là xong, Mélanie không chết và thằng bé kêu như một mèo con đang được Prissy tắm cho lần đầu tiên. Mélanie đang ngủ. Làm sao mà cô ta có thể ngủ được sau cơn ác mộng ấy, sau sự tra tấn ấy. Những tiếng rú, những sự chăm sóc ngu dốt ấy chỉ làm đau thêm hơn có tác dụng. Tại sao cô ta không chết? Scarlett biết nếu là mình sẽ không qua nổi. Khi đã xong tất cả, Mélanie thì thầm câu gì khẽ quá, làm Scarlett phải cúi xuống mới nghe được câu: “Cảm ơn!” Thế rồi cô ngủ thiếp đi. Làm sao mà cô ta có thể ngủ được? Scarlett quên mất là mình cũng đã ngủ sau khi sinh Wade. Cô quên hết cả. Tâm trí cô hoàn toàn trống rỗng. Cả thế giới nữa cũng chỉ là hư không. Cuộc sống không tồn tại trước ngày vô tận này và sau đó cũng sẽ không tồn tại, chỉ còn có ban đêm nặng nề và nóng bức, chỉ còn có hơi thở ầm ầm và kiệt sức của cô, chỉ còn có mồ hôi lạnh toát chảy từ hai bên nách cô xuống thắt lưng, từ hai bên đùi xuống đầu gối, thứ mồ hôi sền sệt, dính dính và lạnh toát.
Cô lắng nghe tiếng thở của mình. Nó có một nhịp điệu nặng nề bị đứt đoạn bởi những tiếng nức nở nhưng cặp mắt của cô vẫn ráo hoảnh và nóng bỏng như không bao giờ còn chứa được nước mắt nữa. Từ từ, nặng nhọc, cô vén cái váy nặng nề lên đến tận đùi. Lần lượt cô có cảm giác nóng rồi lạnh. Cô thấy hình như toàn thân cô dính sát lại. Không khí ban đêm làm cho tay chân cô mát lạnh. Cô nghĩ một cách đen tối đến lời nói của bà Pitty sẽ ra sao nếu bà nhìn thấy cô xắn cao váy dưới hàng hiên này, nhưng mặc kệ. Cô mặc kệ tất cả. Thời gian đã ngừng bước rồi. Hoàng hôn có lẽ vừa mới kết thúc, lúc này có lẽ đã quá nửa đêm. Scarlett chẳng biết gì cả và cũng chẳng quan tâm đến.
Cô nghe tiếng chân bước trên gác và nghĩ thầm: “Con Prissy đáng nguyền rủa!” Cặp mắt cô díp lại và có một thứ giống như giấc ngủ đè nặng lên cô. Rồi một lúc lâu sau trong bóng tối hoàn toàn, Prissy đến tìm cô:
- Thưa cô, chúng ta vừa làm được một việc tốt đẹp quá. Con tin chắc là mẹ con chẳng thể làm hơn được.
Scarlett nhìn nó trong bóng tối, mệt quá chẳng buồn mắng nó, trách nó, đánh nó nữa… Cách thức nó khoe khoang một thành tích nó không hề có, cái vụng về hoàn toàn vô tác dụng của nó trong những lúc gay go nhất; cái kéo nó đã để không đúng chỗ, cái chậu nước nó đã làm đổ xuống giường, đứa trẻ sơ sinh nó đã đánh rơi. Thế mà bây giờ nó đến ca tụng công lao của nó. Thế mà bảo là bọn Yankees muốn giải phóng cho những kẻ nô lệ. Sự nghiệp của chúng vĩ đại thế đấy.
Không nói một lời, Scarlett ngồi lại vị trí cũ bên cái cột. Prissy đoán biết thái độ của chủ, nó liền chuồn mất. Sau một lúc lâu lấy lại được nhịp thở và tinh thần đã dịu lại, Scarlett nghe thấy trong phố nổi lên những tiếng nói ồn ào, tiếng bước chân của một đoàn đông người từ phía bắc tới. Quân lính. Scarlett từ từ đứng lên, buông váy xuống mặc dù cô biết chẳng ai nom thấy cô trong bóng tối. Khi họ đi qua nhà như những cái bóng ma, Scarlett gọi họ:
- Các ông ơi!
Một cái bóng tách ra khỏi đám đông và lại gần hàng rào.
- Các ông đi đấy à? Các ông bỏ chúng tôi sao?
Cái bóng như nhấc mũ lên và một giọng bình tĩnh nói:
- Thưa bà vâng! Ðúng thế. Chúng tôi là những người cuối cùng bảo vệ pháo đài cách một dặm về phía bắc.
- Thưa bà vâng. Xin bà hiểu cho. Quân Yankees đang đến.
- Các ông… Vậy là quân đội rút lui thật sự?
Quân Yankees đến. Scarlett quên mất việc đó. Họng cô bỗng nhiên se lại và cô không còn khả năng nói gì thêm nữa. Cái bóng đi ra nhập vào các bóng khác và tiếng bước chân giảm dần trong đêm tối.
“Quân Yankees đến! Quân Yankees đến!” Quân lính dậm chân theo nhịp đó trên dọc đường và cứ tới mỗi một nhịp, tim cô lại nảy lên. Quân Yankees đang tới.
Prissy chạy đến nép vào người Scarlett và lắp bắp:
- Cô ơi, bọn Yankees sắp đến. Bọn chúng sẽ giết hết chúng ta. Bọn chúng sẽ cắm lưỡi lê và bụng chúng ta. Bọn chúng…
- Câm mồm đi.
Nghĩ đến những vấn đề ấy cũng đã đủ khiếp đảm rồi huống chi còn phải nghe nói bằng cái giọng lắp bắp. Scarlett nổi một cơn khiếp sợ nữa. Có thể làm được gì bây giờ? Làm sao có thể trốn đi được? Tìm sự giúp đỡ ở đâu bây giờ? Tất cả bạn bè đều đã bỏ cô.
Ðột nhiên cô nghĩ đến Rhett Butler và nỗi lo sợ biến mất. Tại sao cô không nghĩ đến anh ta sáng nay. Cô ghét Rhett nhưng anh ta thông minh và không sợ quân Yankees. Vả lại anh ta vẫn còn trong thành phố. Tất nhiên cô căm giận anh ta đến chết được. Trong lần gặp cuối cùng vừa qua anh ta đã nói những câu không thể tha thứ được. Nhưng trong một tình thế như lúc này có thể bỏ qua được. Rồi anh ta lại còn có ngựa và xe. Ôi, tại sao cô không nghĩ đến anh ta sớm hơn. Anh ta có thể đem tất cả đi khỏi cái nơi đáng nguyền rủa này, đem họ đi khỏi bọn Yankees, đi đến bất cứ nơi nào.
Scarlett quay lại Prissy và bảo nó:
- Mày có biết thuyền trưởng Butler ở đâu không? ở khách sạn Atlanta phải không?
- Thưa cô vâng, nhưng…
- Không nhưng gì hết, đi ngay tới đó, chạy nhanh hết sức vào. Bảo ông ta tao cần gặp ông. Tao muốn ông đến đây ngay cùng với ngựa và xe của ông. Nói với ông về đứa bé mới sinh. Nói với ông là tao muốn ông đưa chúng ta ra khỏi đây. Ði đi, nhanh lên.
Scarlett đứng lên và đẩy mạnh Prissy.
- Lạy Chúa. Thưa cô, con sợ đêm tối lắm. Thế ngộ nhỡ bọn Yankees tóm được con thì sao?
- Chạy nhanh lên, mày có thể đuổi kịp những người lính vừa mới đi qua đây và họ không để bọn Yankees bắt mày đâu. Nhanh lên.
- Con sợ lắm. Thế nếu ông thuyền trưởng không có ở khách sạn thì sao?
- Thì hãy hỏi thăm ông ta ở đâu. Mày không biết hỏi sao? Nếu ông ta không ở khách sạn thì mày đến các tiệm nhảy ở phố Décatur. Ðến nhà người đẹp Watling. Ði tìm khắp nơi. Ðồ ngu, mày không hiểu là nếu mày không đi nhanh lên và không tìm được ông ta thì bọn Yankees sẽ đến và tóm được chúng ta.
- Thưa cô, mẹ con sẽ giết con mất nếu biết là con vào một tiệm nhảy hay nhà ô uế.
- Nếu mày không đi, chính tao sẽ giết mày. Mày chỉ cần đứng ở ngoài đường và gọi hoặc mày chỉ cần hỏi thăm một người nào có ở đó. Ði nhanh lên.
Thấy Prissy vẫn còn nhùng nhằng và vẫn như đóng đinh tại chỗ, Scarlett đẩy nó làm nó chúi đầu lao xuống các bậc thềm.
- Nếu mày không chịu đi tao sẽ đem mày bán cho bọn lái buôn ở Louisane và mày sẽ không bao giờ còn gặp mẹ mày nữa, không bao giờ gặp những người mày quen biết nữa và tao sẽ bảo họ cho mày ra đồng làm việc.
- Trời ơi, thưa cô Scarlett…
Bị cái đẩy mạnh của chủ, nó lao đầu xuống các bậc thềm. Có tiếng lích kích mở cửa, Scarlett kêu lên: “Chạy nhanh lên nhé, đồ ngu”.
Cô nghe tiếng Prissy phóng như nước đại và tiếng chân của nó biến mất trên mặt đất mềm.

Chương 23 

Sau khi Prissy đi rồi, Scarlett vào trong nhà và thắp đèn lên. Không khí trong nhà nóng nực, như thể các bức tường vẫn giữ nguyên sức nóng của ban ngày. Scarlett đã hơi ra khỏi được cơn u mê và cô cảm thấy đói. Cô chưa ăn gì từ chiều hôm qua trừ mấy thìa cháo ngô. Cô bèn cầm cái đèn và đi vào bếp. Bếp lò đã tắt nhưng căn phòng vẫn ngột ngạt. Scarlett tìm được một chiếc bánh ngô. Cô ăn ngon lành và đưa mắt tìm thứ khác. Trong một cái bát còn một ít cháo, cô cầm lên và chẳng cần thìa nữa cô đưa lên miệng húp. Cháo không muối nhưng Scarlett đói quá nên cũng chẳng cần. Húp được mấy ngụm, không khí trong phòng trở nên không thể chịu được, cô vội một tay cầm đèn một tay cầm bánh và bát cháo đi ra hành lang.
Scarlett biết là cô nên đến bên cạnh Mélanie. Lúc Mélanie cần gì cô còn có thể giúp được. Nhưng cô ghê sợ nghĩ đến phải quay lại căn buồng mà cô đã phải trải qua biết bao giờ giấc của ác mộng. Ngay cả nếu Mélanie có chết chăng nữa, cô cũng không có can đảm để đi lên. Cô ước mong không bao giờ còn phải trông thấy căn buồng ấy nữa. Cô đặt đèn xuống một cái ghế gần cửa sổ và quay lại mái hiên. ở đấy mát mẻ hơn biết bao dù có mùi ẩm ướt của ban đêm. Cô ngồi xuống những bậc thềm trong vòng ánh sáng lan toả và tiếp tục nhấm nháp cái bánh.
Sau khi ăn xong, sức khoẻ trở lại trong một chừng mực đồng thời lại nảy sinh ra những nỗi lo âu. ở đầu phố kia, cô có thể nhận thấy một tiếng ồn hỗn độn nhưng cô không hiểu nó báo hiệu gì. Cô chỉ phân biệt được không gì khác ngoài một tiếng rì rầm lúc to lúc nhỏ. Cô cúi người về phía trước để nghe cho rõ hơn và nhận thấy các bắp thịt của cô đều nhức nhối vì quá sức. Ðiều mà cô muốn hơn hết là nghe tiếng vó ngựa và trông thấy Rhett với dáng đi lừ đừ, đầy tự tin với cặp mắt cười những nỗi sợ hãi của cô. Rhett sẽ mang cả nhà đi xa. Cô không biết đến đâu nhưng điều đó không quan trọng.
Trong lúc cô đang ở tư thế ấy, hai tai dỏng lên nghe, một ánh sáng nhỏ xuất hiện trên cây. Sửng sốt, Scarlett quan sát nó và thấy nó trở nên sáng hơn. Bầu trời đang tối sẫm trở thành màu hồng rồi màu đỏ và đột nhiên qua ngọn cây, Scarlett thấy một lưới lửa liếm lên trời. Cô đứng phắt dậy. Tim cô đập mạnh trong lồng ngực.
Quân Yankees đã tới. Cô biết chúng đã ở đấy và đang đốt thành phố. Ngọn lửa hình như xuất phát từ khu đông. Nó chồm lên mỗi lúc một cao và trước cặp mắt sợ hãi của cô, trung tâm đám cháy lan rộng và nhanh chóng thành một đám nhấp nháy lớn, đỏ rực. Chắc rất nhiều nhà bị cháy. Một ngọn gió nhẹ và mát nổi lên đem đến mùi khói.
Cô trèo một mạch lên cầu thang, vào buồng cô và thò đầu ra ngoài cửa sổ để trông được rõ hơn. Bầu trời đã khoác một màu thê thảm. Từng cột khói lớn bốc lên để rồi sau đó bay lơ lửng trên ngọn lửa như những đám mây. Mùi khói trở nên rõ ràng hơn.
Tâm trí Scarlett rời rạc, suy nghĩ lung tung. Cô tự hỏi còn bao nhiêu thời gian nữa để ngọn lửa lan tới nhà cô và để bọn Yankees lao vào cô. Cô tự hỏi biết đi đâu? Tấy cả quỷ sứ dưới địa ngục hình như đang gào thét vào tai cô và dưới ảnh hưởng của lạc lõng, kinh hoàng, đầu óc cô quay cuồng đến độ cô phải tỳ vào thành cửa sổ.
“Mình cần phải suy nghĩ! Scarlett không ngừng nhắc lại. Mình cần phải suy nghĩ!”
Nhưng những ý nghĩ của cô cứ đi đâu hết, xuyên qua trí óc cô như những con chim ruồi hốt hoảng. Trong lúc cô đứng bám vào thành cửa cổ, cô nghe thấy một tiếng nổ đinh tai, mạnh hơn cả tiếng đại bác mà cô đã nghe thấy. Một ngọn lửa khổng lồ quét lên bầu trời. Rồi những tiếng nổ khác vang lên. Mặt đất rung chuyển, những tấm kính rơi vỡ quanh Scarlett.
Tiếng nổ tiếp theo xé tan bầu không khí như trong một địa ngục đầy lửa cháy và tiếng ồn. Hàng nghìn tia lửa vọt lên trời để rồi lại rơi xuống từ từ, uể oải, qua những đám khói màu máu. Scarlett như nghe một tiếng gọi yếu ớt từ phòng bên cạnh nhưng cô không để ý đến. Cô không còn thì giờ mà chăm sóc Mélanie. Cô hoàn toàn bị lũng đoạn bởi nỗi sợ hãi, đang luồn vào mạch máu cô nhanh như những ngọn lửa. Cô như một đứa bé con đầy sợ hãi chỉ muốn rúc đầu vào lòng mẹ để không phải nhìn thấy gì nữa. Giá cô được ở nhà. ở nhà với mẹ cô.
Mặc dù những tiếng nổ liên tục làm cho thần kinh căng thẳng, cô còn phân biệt được một tiếng động khác, tiếng động của một người đang lên cầu thang, từng hai bậc một. Cô nghe thấy tiếng nói của Prissy. Prissy lao vào buồng, bám mạnh vào cánh tay Scarlett.
- Bọn Yankees… Scarlett kêu lên.
- Thưa không, đó là các ông nhà ta, Prissy kêu lên và bấm móng tay vào da thịt Scarlett. Các ông cho nổ những lò đúc, kho vũ khí và thưa cô, các ông sắp cho nổ bảy mươi xe tải đầy đạn và thuốc súng. Lạy Chúa, chúng ta cũng sắp nổ tung theo.
Nó tiếp tục kêu lên the thé và bấu chặt vào Scarlett làm cô đau quá phải thét lên và giằng mạnh người ra.
Quân Yankees còn chưa đến. Còn đủ thì giờ để chạy trốn. Scarlett tập trung mọi sức lực để vượt qua cơn sợ hãi.
“Nếu ta không tự chủ được, cô nhủ thầm, ta cũng sẽ hét lên như một con mèo bị bỏng”. Và trông thấy cảnh sợ hãi của Prissy làm cô tỉnh ngộ. Cô liền nắm lấy con bé nô lệ da đen và hết sức lay nó:
- Này, thôi đừng làm trò nữa. Quân Yankees đã tới đây đâu mà mất hồn thế đồ ngu. Mày đã gặp ông thuyền trưởng Butler chưa? Ông ta bảo sao? Ông ta có đến không?
Prissy thôi không kêu nữa nhưng hai hàm răng va vào nhau lộc cộ:
- Thưa cô có đấy ạ. Cuối cùng con cũng tìm được ông trong một tiệm cafe như cô nói. Ông…
- Tao không cần biết mày tìm thấy ông ấy ở đâu. Ông ấy có đến không? Mày có nói với ông mang theo cả xe ngựa không?
- Trời ơi, ông ấy bảo là quân ta đã lấy mất sạch xe ngựa của ông ấy rồi.
- Trời ơi!
- Nhưng ông ấy đến…
- Ông ấy bảo sao?
Prissy đã lấy lại được hơi thở và bình tĩnh được đôi chút nhưng hai con mắt vẫn trợn tròn vì sợ hãi.
- Thưa cô là thế này. Như cô nói, con đã tìm thấy ông ấy trong một tiệm cafe. Con đứng ngoài và réo tên ông ấy, thế là ông ấy ra. Thế rồi ông ấy trông thấy con ngay nhưng quân đội đã đốt kho vũ khí ở phố Décatur cháy đỏ rực, thế là ông nắm lấy cánh tay con chạy đến phố Năm Fourches, ông ấy mới hỏi con: “Gì thể? Nói nhanh lên”. Thế là con nói những điều cô đã dặn con: “Ông thuyền trưởng, ông đến nhanh lên, mang theo cả ngựa và xe nữa. Cô Mélanie đã sinh con rồi và ông cần phải mang mọi người đi”. Ông ấy nói: “Thế cô ấy muốn ra đi à?” Con trả lời: “Con không biết nhưng chắc chắn là ông phải đến trước khi quân Yankees tới và cô ấy muốn đi với ông”. Thế là ông ấy bảo người ta đã lấy mất ngựa của ông ấy rồi.
Thế là hy vọng cuối cùng tan vỡ làm tim Scarlett thắt lại. Sao mà cô ngu ngốc thế. Làm sao cô không biết là quân đội rút lui phải tịch thu tất cả ngựa xe còn lại. Trong một lúc ra rời, cô không còn nghe được Prissy nói gì nhưng rồi cô tự trấn tĩnh và muốn nghe nốt câu chuyện:
- Và ông ấy bảo con: “Về bảo với chủ mày là chớ lo. Tao sẽ đi ăn cắp một con ngựa cho chủ mày mặc dù không còn con nào”. Và ông ấy nói: “Cho đến buổi tối nay, tao chưa ăn cắp ngựa bao giờ. Về bảo với cô Scarlett của mày là tao sẽ mang đến cho cô ấy một con ngựa dù tao có bị bắn”. Thế là ông ấy lại cười và còn nói thêm: “Tìm con đường tắt mà về”. Trong lúc con đang sắp đi thì một tiếng nổ rất to, thế là con không muốn về nữa nhưng ông ấy bảo không sao cả, đó là kho đạn quân ta cho nổ để khỏi rơi vào tay quân Yankees, và…
- Ông ấy có đến không? Có mang ngựa đến không?
- Ông ấy bảo con thế.
Scarlett thở một hơi thật dài. Nếu có một cách nào khác để có ngựa, Rhett sẽ không từ. Thật là một anh chàng thông minh. Cô sẽ tha lỗi cho anh hết nếu anh giúp cô qua được bước khó khăn này. Chạy trốn. Và với Rhett, cô không có gì phải sợ. Rhett sẽ che chở cho bọn họ. Cảm ơn Chúa, Rhett đã có ở đây. Viễn cảnh thoát khỏi cơn nguy hiểm có một ý nghĩa thực tiễn đối với Scarlett.
- Ði đánh thức Wade dậy, mặc quần áo cho nó và chuẩn bị quần áo cho mọi người. Bỏ tất cả vào một cái hòm nhỏ. Nhất là không được nói với cô Mélanie là chúng ta ra đi. Không, chưa đâu. Tuy nhiên, mày bọc em bé vào trong hai cái khăn mặt lớn và cũng chớ quên chuẩn bị đồ đạc cho nó nữa.
Prissy vẫn chưa chịu buông vạt áo của Scarlett và trong cặp mắt nó người ta chỉ trông thấy có lòng trắng. Scarlett đẩy nó một cái, gỡ áo ra và quát:
- Ði. Thế là Prissy lóc cóc chạy đi như một con thỏ,
Scarlett nghĩ thầm cô phải lên để khích lệ Mélanie. Cô biết là em chồng hẳn sợ hãi lắm khi nghe thấy những tiếng nổ không ngừng như những tiếng sấm và trông thấy lửa cháy sáng rực trời. Người ta có thể cho là ngày tận thế đã đến. Tuy nhiên cô còn thấy có vấn đề là phải trở lại căn phòng đó để giải quyết. Lúc đầu cô còn định đóng gói tất cả đồ ăn bằng bạc mà bà Pitty đã để lại khi đi Macon nhưng lúc vào đến bếp, hai tay cô run đến nỗi làm vỡ ba cái đĩa. Cô đi ra ngoài hàng hiên để nghe những tiếng nổ rồi lại chạy trở vào phòng ăn và lại đánh rơi các đồ bằng bạc xuống sàn. Cô làm rơi tất cả những gì cô chạm vào. Trong lúc luýnh quýnh cô trượt chân và nặng nề ngã xuống nhưng cô dậy ngay được và cũng không cảm thấy đau. Trên đầu, cô nghe tiếng Prissy đang lồng đi tứ phía như một con vật hốt hoảng và tiếng động đó làm cô bực tức vì cô cũng lồng lên như thế.
Cô đi ra ngoài hàng hiên nhiều lần nhưng lần này cô không trở vào bếp nữa. Cô ngồi xuống, đơn giản vì cô không thể tiếp tục làm việc gì được nữa, dù chỉ là gói đồ. Cô chỉ có thể ở lại đây chờ Rhett, trái tim đập thình thịch. Ðầu phố đằng kia cô nghe có tiếng rít của trục bánh xe thiếu dầu và tiếng vó ngựa không đều. Tại sao anh ta không cho con ngựa phóng lên?
Tiếng động lại gần, Scarlett đứng lên và thốt ra tên của Rhett. Cô trông thấy anh mờ mờ bước xuống một loại xe bò nhỏ và cô nghe tiếng động khoá hàng rào. Anh vẫn ăn mặc cầu kỳ như đi dự một buổi khiêu vũ. Cái áo và cái quần cắt rất đẹp bằng vải trắng mịn. Anh mặc một cái áo gilê bằng lụa mầu xám cẩm thạch. Một cái áo khoác kín đáo che cái yếm áo sơmi. Cái mũ panama rộng ngạo nghễ đội lệch một bên và ở thắt lưng đeo hai khẩu súng ngắn báng bằng ngà. Hai túi áo vét đựng đầy đạn.
Anh đi lên với dáng đi uyển chuyển của người da đỏ với cái đầu đẹp hất ra đằng sau. Anh có vẻ đẹp của một hoàng tử. Bộ mặt âm thầm của anh biểu lộ một vẻ man rợ được tự chủ một cách cẩn thận, một vẻ tàn nhẫn làm cho Scarlett hoảng sợ nếu cô nhận thức được.
Cặp mắt đen của anh lóng lánh như thể tất cả tấn thảm kịch ấy làm anh thích thú, như thể những tiếng động đang xé tan bầy không khí và phản chiếu ghê sợ lên trời chỉ là những trò đùa doạ nạt trẻ con. Anh bước lên các bậc thềm và Scarlett quay lại, mặt tái mét, một ngọn lửa cháy bừng trong cặp mắt xanh của cô.
- Chào cô, Rhett nói giọng kéo dài và nâng mũ lên với một cử chỉ khoáng đạt. Ðêm nay đẹp trời lắm. Tôi nghe nói cô định làm một chuyến du hành có phải không?
- Nếu ông còn nói đùa nữa, Scarlett đáp với giọng cộc lốc, suốt đời tôi sẽ không bao giờ còn nói chuyện với ông nữa.
- Ðừng có kể với tôi là cô sợ.
Anh làm ra vẻ ngạc nhiên và phác một nụ cười làm Scarlett chỉ muốn đẩy anh xuống chân cầu thang,
- Có, tôi sợ lắm. Tôi sợ đến chết mất. Nếu ông chỉ có óc phán đoán mà Trời đã phú cho một con dê thì ông cũng sẽ phải sợ. Nhưng chúng ta không có thì giờ để tranh luận. Chúng tôi cần phải ra khỏi nơi đây.
- Xin phục vụ các bà. Nhưng cô có ý định đi đâu? Tôi đến đây chỉ với mục đích duy nhất là để biết xem cô định đâu. Cô không thể đi đến phương bắc, phương đông, phương nam cũng như phương tây. Chỗ nào cũng có quân Yankees. Chỉ còn một con đường đi ra khỏi thành phố mà quân Yankees còn chưa nắm được và quân đội dùng để rút lui. Và con đường đó sẽ không được tự do lâu đâu. Ðoàn kỵ binh của tướng Lee đang chiến đấu ở Rough Ready để giữ cho con đường đó được tự do lúc binh sĩ rút qua. Nếu cô đi theo con đường McDonough cùng với binh sĩ, quân lính sẽ lấy con ngựa của cô tuy không đáng giá bao nhiêu; tôi cũng đã phải vất vả lắm mới ăn cắp được nó. Nào, cô muốn đi đâu nào?
Scarlett đứng dậy run rẩy nghe Rhett nói và chỉ nghe được lơ mơ. Nhưng trước câu hỏi cụ thể đó, cô đột nhiên hiểu được là cô muốn đi đâu. Cô liền đáp:
- Tôi muốn đi về nhà tôi.
- Về nhà cô? Có nghĩa là về Tara phải không?
- Phải, phải, về Tara. Ôi, Rhett, chúng ta phải nhanh lên.
Anh nhìn cô tưởng cô mất trí
- Tara, trời ơi, Scarlett, vậy cô không biết là người ta đã đánh nhau suốt ngày ở Jonesboro à? Trận chiến diễn ra trên một trận tuyến mười lăm dặm và người ta đánh nhau ở ngay cả trong các đường phố ở Tara rồi, chiếm được toàn địa hạt đó rồi. Không ai hiểu chúng ở đâu nhưng chúng có ở phía ấy. Cô không thể trở về nhà cô được. Cô cũng không thể đi qua trận tuyến của quân Yankees được.
- Tôi sẽ đi về nhà tôi. Scarlett hét lên. Tôi sẽ về nhà, sẽ về.
- Cô điên rồi, giọng của Rhett trở nên oai nghiêm và rắn rỏi. Cô không thể đi về phía ấy được. Ngay cả nếu cô không bị rơi vào tay quân Yankees, rừng cũng đầy những kẻ lang thang và đào ngũ của cả hai đội quân, lại còn biết bao nhiêu binh sĩ đang đánh giật lùi từ Jonesboro, họ sẽ cướp ngay ngựa của cô chứ không đến lượt quân Yankees. Ðiều mày mắn duy nhất cho cô là đi theo binh sĩ trên con đường đi McDonough và cầu Chúa cho cô không gặp vận đen. Cô không thể đi Tara được. Ngay cả nếu cô tới được Tara, cô sẽ chỉ còn thấy là đống tro tàn. Tôi không muốn để cho cô về nhà cô. Có điên mới làm thế.
- Tôi sẽ về nhà tôi, Scarlett thốt lên, giọng tan nát như một tiếng kêu xé ruột. Tôi sẽ đi về nhà tôi. Ông không thể ngăn cản tôi được. Tôi đi về nhà tôi. Tôi muốn gặp mẹ tôi. Tôi sẽ giết chết ông nếu ông còn ngăn cản tôi. Tôi cứ đi về nhà tôi.
Vừa tức giận vừa sợ hãi, Scarlett mê man cả người rồi khóc oà lên. Cô dùng hai nắm tay đấm vào ngực và lại kêu lên: “Tôi sẽ đi, dù có phải đi bộ”.
Rồi đột nhiên cô thấy cô ở trong hai cánh tay của Rhett. Cô bám lấy anh, hai bàn tay không đấm nữa, má cô ướt đẫm nước mắt áp vào cái yếm áo sơ mi. Rhett một tay vuốt ve bộ tóc rối bời, miệng nói, giọng dịu dàng êm ái, không một chút bỡn cợt làm cho Scarlett nghĩ là không phải Rhett, mà là một người đàn ông nào đó nhân đức, mạnh mẽ, phảng phất mùi rượu cô nhắc, mùi thuốc lá và mùi ngựa, những mùi nhắc cô nhớ đến ông Gérald.
- Thôi cô bé thân mến, đừng khóc nữa. Cô sẽ đi về nhà cô, cô bé can đảm ạ. Cô sẽ đi về nhà cô. Ðừng khóc nữa.
Scarlett lại cảm thấy một cái vuốt ve mới lên bộ tóc và tự hỏi mơ hồ trong lúc bối rối, phải chăng đấy là đôi môi của Rhett. Anh dịu dàng quá, giỏi dỗ dành quá, làm cô cứ muốn ở mãi trong cánh tay anh. Giữa đôi cánh tay lực lưỡng này, chắc chắn sẽ không tai hoạ nào xảy ra với cô được.
Rhett lục trong túi lấy ra cái khăn mùi xoa rồi thấm nước mắt cho Scarlett:
- Bây giờ xì mũi đi như một bé ngoan, anh ra lệnh với một ánh tươi cười trong mắt. Bây giờ cho tôi biết cần phải làm gì nào? Chúng ta cần phải khẩn trương lên.
Vâng lời, Scarlett xì mũi nhưng không thể đưa ra ý kiến nào. Trông thấy cặp môi run run và cặp mắt nhìn anh thất vọng, anh chủ động đưa ra vấn đề:
- Mélanie sinh con rồi phải không? Phải đi một đoạn đường dài hai mươi dặm nguy hiểm đối với cô ấy lắm, lại trên chiếc xe tàn tạ này. Nên để cô ấy ở lại với bà Meade.
- Nhà ông bà Meade không còn ai. Tôi không thể bỏ cô ấy được.
- Tốt lắm, ta sẽ mang cô ấy đi theo vậy. Còn con bé không có đầu óc ấy đâu?
- Trên gác, đang đóng hòm.
- Hòm? Cô không thể mang theo hòm trong chiếc xe ốm này. Nó đã quá nhỏ so với tất cả số người của cô và bánh xe chỉ đòi long ra. Gọi con mọi ấy đến và bảo nó đem cái đệm giường nhỏ nhất trong nhà và để nó lên xe.
Scarlett vẫn còn chưa có khả năng làm được động tác gì.
Rhett nắm lấy cánh tay cô bằng một bàn tay cứng cỏi và hình như một phần nghị lực của anh truyền sang cô. Nếu cô có được tính thản nhiên của anh. Anh đẩy cô ra ngoài hành lang nhưng cô vẫn cứ tiếp tục nhìn anh với cặp mắt van lơn. Cặp môi anh như nhạo báng: “Phải chăng đây là người phụ nữ can đảm đã từng nói là không sợ Trời, không sợ đàn ông?”
Anh phì cười và bỏ cánh tay cô ra. Bị chạm tự ái, Scarlett lườm anh một cái đầy căm hờn. Cô nói:
- Tôi không sợ.
- Có, cô có sợ đấy. Chỉ trong chốc lát nữa là cô sẽ đảo ngược con mắt lên và tôi không mang theo thuốc muối đâu đấy nhé.
Bực mình, Scarlett giậm mạnh chân xuống sàn, không nói một lời, cô cầm lấy đèn và lao lên cầu thang. Rhett đi sát theo cô và cô nghe tiếng anh cười thầm. Cô thẳng người lên và bước vào buồng Wade, thấy nó đang mặc quần áo trong tay Prissy. Nó đang nấc và Prissy thì đang khóc. Cái đệm lông giường Wade nhỏ và cô ra lệnh cho Prissy đem nó xuống xe. Prissy bỏ em bé xuống và vâng lời. Wade đi theo nó xuống đến tận chân cầu thang. Em đã hết nấc vì mải quan tâm đến cảnh dọn nhà.
- Ông vào đây.
Scarlett nói và tiến đến phòng Mélanie. Rhett đi theo, tay cầm mũ.
Mélanie bình tĩnh nằm nghỉ, cái chăn dạ kéo lên tận cằm. Mặt cô xanh như xác chết nhưng cặp mắt sâu và có quầng đen của cô có vẻ tinh khiết. Cô không tỏ một vẻ gì ngạc nhiên khi trông thấy Rhett đi vào buồng mình. Cô nở một nụ cười yếu ớt trên môi. Scarlett giải thích:
- Chúng ta đi về Tara. Quân Yankees sắp đến. Ông Rhett sẽ đưa chúng ta đi. Ðó là con đường duy nhất của chúng ta, Mélania ạ.
Mélanie gật đầu thoả thuận và hướng về em bé sơ sinh. Scarlett bế nó lên tay và quấn nhanh cho nó một cái khăn mặt dày. Rhett bước lại gần giường.
- Tôi sẽ cố gắng để cô không bị đau, anh bình tĩnh tuyên bố và quấn cái chăn dạ vào xung quanh người Mélanie. Cô thử cố xem có ôm được cổ tôi không.
Mélanie cố gắng nhưng lại rơi xuống bất động. Rhett liền cúi xuống, luồn một cánh tay xuống dưới vai cô, cánh tay kia xuống dưới hai đầu gối và nhấc cô lên một cách nhẹ nhàng. Mélanie không nói gì nhưng Scarlett thấy cô cắn môi và tái xanh hơn nữa. Scarlett nâng cao ngọn đèn để soi đường cho Rhett. Cô đang tiến ra cửa thì Mélanie yếu ớt chỉ vào tường.
- Gì thế? Rhett hỏi
- Ðề nghị ông, Mélanie thì thào và giơ tay chỉ một vật. Charles.
Rhett nhìn cô ta như tưởng cô mê sảng. Nhưng Scarlett hiểu và suýt nổi cáu. Cô biết Mélanie muốn mang theo cái hình chụp lên bản bạc của Charles treo trên tường dưới thanh kiếm và khẩu súng ngắn của anh.
- Ðề nghị cả thanh kiếm nữa, Mélanie lại thì thào.
- Ðồng ý.
Scarlett nói và sau khi đã nói cho Rhett cẩn thận xuống cầu thang, cô quay vào buồng tháo thanh kiếm, cái thắt lưng vàkhẩu súng ngắn. Lúc tháo bức ảnh, Scarlett trông thấy khuôn mặt của Charles. Cặp mắt nâu của người thanh niên gặp mắt cô và cô tò mò đứng ngắm bức ảnh một lúc. Con người này đã là chồng cô, đã qua ít đêm bên cạnh cô, đã cho cô một đứa con cũng có cặp mắt hiền lành và nâu như thế này. Và cô khó mà còn nhớ đến chồng.
Nép trong hai cánh tay cô, em bé khóc oe oe và giơ lên những nắm đấm tí hon. Scarlett nhìn nó. Lần đầu tiên cô nhận thấy đây là con của Ashley và đột nhiên với tất cả sức lực còn lại, cô mong muốn nó là con của cô, con của cô và Ashley.
Prissy trèo lên cầu thang từng bốn bậc một. Scarlett đưa em bé cho nó. Cả hai đi xuống dưới ánh sáng của ngọn đèn hắt lên tường những bóng mờ. Trong hành lang, Scarlett trông thấy một cái trùm đầu. Cô vội đội vào và buộc đai vào cằm. Ðó là cái mũ tang của Mélanie không hợp với cô nhưng cô không thể nhớ được đã bỏ mũ của mình ở đâu.
Cô đi ra và xuống các bậc thềm, tay cầm đèn và cố gắng không để cho thanh kiếm đập vào chân. Mélanie nằm dài phía sau xe bò, bên cạnh có Wade và em bé quấn trong chiếc khăn. Prissy lên xe và bế em bé vào lòng.
Chiếc xe quá bé và những tấm ván viền xung quanh lại rất thấp. Hai bánh xe nghiêng vào bên trong như thể mới quay được vòng đầu chúng sẽ long ra. Ngựa là con vật gầy trơ xương và thân hình đáng buồn cười. Nó gục đầu xuống vẻ chán nản, gần như chạm vào hai cẳng trước. Sống lưng đầy những sẹo ở nơi bộ yên đặt lên. Nó thở một cách nặng nhọc.
- Con ngựa quèn này không đắt, Rhett nói với giọng ngạo mạn. Người ta nói là nó sắp thở hắt ra giữa hai cái càng. Nhưng tôi không thể làm hơn được. Một ngày kia tôi sẽ kể cho các cô nghe, có tô điểm thêm, ở đâu và làm sao tôi ăn trộm được nó và suýt nữa tôi đã ăn một phát đạn. Vào cái giai đoạn này của cuộc đời tôi, cần phải có sự tận tâm của tôi đối với mục đích của cô để biến tôi thành một tên ăn trộm ngựa… và ngựa mới ra ngựa chứ. Nào, để tôi giúp cô lên xe.
Anh cầm lấy ngọn đèn ở tay Scarlett và đặt nó xuống đất. Cái ghế đằng trước chỉ gồm có độc một tấm ván hẹp nối hai bên thành xe với nhau. Rhett mạnh dạn ôm ngang người Scarlett và đặt cô lên ghế. Thật đẹp cho người đàn ông và người đàn ông có sức lực như Rhett, cô nghĩ thầm và thu các nếp váy lại. Với Rhett ngồi bên cạnh, cô chẳng sợ gì cả, chẳng sợ lửa, tiếng động và quân Yankees.
Rhett ngồi xuống bên cạnh cô và cầm lấy dây cương.
- Ôi, đợi một tí đã, Scarlett kêu lên, tôi quên không khoá cửa ra vào.
Rhett phì cười và dùng cương quất con ngựa.
- Ông cười gì?
- ý nghĩ là… cô đi khoá cửa để bọn Yankees khỏi vào. Anh nói và con ngựa từ từ bước đi như bất đắc dĩ. Trên hè đường, ngọn đèn vẫn tiếp tục cháy, vạch một vòng tròn nhỏ ánh sáng vàng. Nó dần dần bé lại khi cỗ xe tiến ra xa.
Rhett quay lại phố Pécher và con ngựa đi theo hướng tây. Cỗ xe bắt đầu lúc lắc trên con đường gồ ghề mạnh đến nỗi làm Mélanie phải thốt lên một tiếng rên bị bịt lại ngay. Những cây cối âm u đan những cành nhánh của chúng lại với nhau trên đầu những người bỏ chạy. Những ngôi nhà lướt hai bên thành xe và những chiếc cọc xanh qua hàng rào, giống như một dãy bia mộ, phản chiếu lại một ánh sáng yếu ớt. Người ta tưởng như đi trong một hầm ngầm, nhưng qua vòm lá cây xuyên vào ánh sáng đỏ ghê rợn của bầu trời, và ở đầu phố những bóng đuổi nhau như những con ma trong cơn mê sảng. Mùi khói mỗi lúc một trở nên mạnh hơn và từ trung tâm thành phố nổi lên, do làn gió mang tới, tiếng động khiếp đảm của những tiếng hát, tiếng xe tải nhà binh lăn ầm ầm, tiếng bước chân của đám đông. Vào lúc Rhett cho con ngựa quặt sang phố khác, một tiếng nổ lớn điếc tai xé tan bầu không khí và một bó lửa khổng lồ phun lên về phía tây.
- Có lẽ đây là chuyến xe đạn cuối cùng, Rhett bình tĩnh nói. Tại sao họ không mang chúng đi từ buổi sáng? Họ có thừa thì giờ. Quân ăn hại. Thôi, chẳng việc gi đến chúng ta. Tôi nghĩ là đi vòng trung tâm thành phố chúng ta có thể tránh được đám cháy và bọn say rượu làm chật ních phố Décatur và dễ dàng tới được khu tây nam. Nhưng chúng ta buộc phải đi qua phố Marietta vài đoạn và nếu tiếng nổ đó không từ phố Marietta, tôi sẽ bị treo cổ.
- Bắt buộc… bắt buộc phải đi qua đám cháy à? Scarlett ấp úng.
- Nếu chúng ta đi nhanh, Rhett nói và nhảy xuống xe. Anh biến mất trong bóng tối của khu vườn. Lúc trở lại, anh cầm ở tay một cái roi nhỏ bẻ ở cành cây và anh quất không thương hại vào lưng con ngựa. Con ngựa bước đi nước kiệu. Bốn cẳng của nó phải khó nhọc mới mang nổi nó. Con ngựa thở hổn hển và những người trên xe bị lắc mạnh. Ðứa bé mới sinh oe oe, Wade và Prissy khóc, mọi người đều bị đâu vì va vào thành xe. Chỉ có Mélanie là im lặng.
Lúc cỗ xe tới gần phố Marietta, cây cối thưa thớt và những ngọn lửa cao đang bao phủ ầm ầm mái những toà nhà làm sáng rực các đường phố và nhà cửa hơn cả ban ngày, hắt những cái bóng quái gở điền cuồng quằn quại như cáng buồm của con tầu đắm trong trận cuồng phong.
Răng Scarlett va vào nhau lập cập. Cô thấy rét và run lẩy bầy mặc dù người ta đã thấy được sức nóng của ngọn lửa. Bây giờ mới thực sự là cảnh địa ngục. Nếu cô có thể ngăn không cho hai đầu gối va vào nhau nữa, cô đã nhảy xuống xe, cô đã quàng chân lên cổ để chạy về ẩn nấp trong nhà bà Pitty, vừa chạy vừa hét. Cô nép vào người Rhett, cô nắm lấy cánh tay anh với bàn tay run rẩy và ngước mắt nhìn anh. Cô muốn anh nói với cô, nói bất cứ vấn đề gì để khích lệ cô. Trên cái nền đỏ rực ấy, trong cái ánh sáng ác hại ấy đang tràn ngập họ, nét mặt nhìn nghiêng cả anh đẹp và dữ nổi bật lên rõ nét như trong một cái huân chương cổ đã mạt vật. Anh quay lại nhìn Scarlett và cặp mắt anh cũng có một ánh phản chiếu ghê rợn như của đám cháy. Scarlett có cảm tưởng là anh vui thú với tình hình hiện tại và lấy làm hân hoan với viễn cảnh sắp được đi vào địa ngục mà họ đang tới gần.
- Ðây này, anh nói và sờ vào một trong hai khẩu súng ngắn anh gài ở thắt lưng, nếu có kẻ nào, dù trắng hay đen luồn vào phía bên cạnh cô, sờ vào con ngựa, cô cứ bắn đã rồi hỏi ý định của hắn sau. Thế nhưng, trong cơn bối rối, xin cố chớ có bắn vào con ngựa còm.
- Tôi… tôi cũng có một khẩu, Scarlett nói và nắm lấy vũ khí để trong làn áo. Nhưng đồng thời cô cũng hoàn toàn tin chắc là khi thần chết có nhìn cô bằng cặp mắt trắng dã, cô sẽ chết khiếp, làm sao mà bóp cò được.
- Cô có một khẩu à? Cô lấy ở đâu?
- Khẩu của Charles.
- Của Charles?
- Của Charles… chồng tôi.
- Thế ra cô cũng đã có chồng thật rồi à? Rhett lẩm bẩm rồi anh khẽ cười.
- Vậy ông đã nghĩ thế nào về việc tôi có một đứa con trai? Scarlett kêu lên với giọng hung dữ.
- ồ, không phải là chỉ có chồng mới…
- Ông có im đi không? Ði nhanh lên, nhanh lên nữa.
Nhanh lên, Scarlett chỉ có mỗi câu đó trong đầu. Nhanh lên!
Nhưng lúc xe sắp vào phố Marietta, bỗng nhiên Rhett gìm cương lại và xe dừng trong bóng một nhà kho chưa bị lửa bén đến.
- Có lính, Rhett nói.
Một phân đội đi xuống phố Marietta giữa hai dãy nhà đang bốc cháy. Tiều tuỵ, đầu cúi gục, tay cầm súng theo bất cứ kiểu nào, một đoàn người đi bước thường, quá mệt mỏi nên không thể đi nhanh hơn được, quá mệt mỏi nên không còn chú ý đến những cái xà nhà xập xuống ở bên phải và bên trái, đến luồng khói đanh xoáy tròn xung quanh họ. Tất cả đều quần áo rách mướp và tả tơi đến nỗi người ta không phân biệt được ai là chủ huy. Tuy nhiên, thỉnh thoảng người ta trông thấy một cái mũ rách có đính ba chữ đan vào nhau “C.S.A” (Conferedated States Army, tức quân đội Liên bang).
Rất nhiều người đi chân không, đôi chỗ có băng bẩn bó đầu hoặc cánh tay. Họ đi qua, không nhìn sang phải cũng không nhìn sang trái, lặng lẽ đến nỗi không có tiếng chân trần dẫm xuống đất như những bóng ma.
- Hãy nhìn kỹ họ, Rhett nói giọng nhạo báng, nhìn kỹ đi để sau này có thể nói với con cháu các người là các người đã trông thấy đội quân hậu vệ đánh giật lùi của Mục đích Vinh quang.
Ðột nhiên Scarlett thấy căm ghét Rhett một cách lạ lùng, làm cho cô hết cả sợ. Cô biết là số phận của cô và của tất cả những người phía sau xe đều phụ thuộc vào Rhett và vào một mình Rhett. Cô căm ghét anh vì dám chế giễu những người lính mặc quần áo rách. Cô nghĩ đến Charles đã chết, đến Ashley có thể cũng đã chết, đến tất cả những người thanh niên vui vẻ và dũng cảm đang bị tàn rữa trong những nấm mộ đào vội, và cô quên là cả cô nữa cũng đã có lần coi họ là những kẻ điên. Cô đang ở trong tình trạng không thể nói được nhưng cặp mắt cô nóng bỏng căm hờn và khinh bỉ, nhìn Rhett một cách giận dữ.
Ðến khi tốp cuối cùng đi tới, một cái bóng nhỏ ở hàng cuối cùng lưỡng lự, dừng lại và quay về phía những người đang đi xa với bộ mặt bẩn thỉu, mệt mỏi, ngơ ngác. Anh ta cũng nhỏ như Scarlett, nhỏ đến nỗi khẩu súng của anh cũng lớn bằng anh và cặp má đầy những ghét bẩn không có râu.
“Anh ta không quá mười sáu tuổi, Scarlett nghĩ bụng. Anh ta chắc là người của đội Cận vệ địa phương nếu không cũng là trốn khỏi trường học”.
Trong khi cô đang quan sát, anh thanh niên từ từ quỵ xuống và nằm dài trong đám bụi. Không nói một câu, hai người đàn ông tách ra khỏi hàng cuối và đi ngược lại chỗ người thanh niên, một trong hai người đưa khẩu súng của anh ta và người thanh niên cho bạn rồi cúi xuống xốc người thanh niên lên vai một cách dễ dàng. Lưng gập xuống vì vác nặng, anh ta từ từ tiến lên để cho kịp đơn vị. Trong lúc đó, người thanh niên yếu sức và bực tức như đứa trẻ bị trêu hét lên: “Bỏ tôi xuống. Tôi còn đi được mà!” Người đàn ông không nói gì, cứ tiếp tục đi đuổi theo đơn vị và biến vào góc phố.
Rhett im lặng. Trong tay anh dây cương thõng xuống, bất động và bộ mặt ngăm ngăm đen của anh tỏ vẻ khó chịu. Bỗng nhiên không xa cỗ xe, những tấm gỗ dài đổ sập xuống rầm rầm và Scarlett trông thấy một lưỡi lửa mỏng chạy trên mái nhà kho mà cô dừng cạnh. Thế rồi giống như những lá cờ, ngọn lửa phụt lên trời một cách đắc thắng ngay trên đầu họ. Làn khói nóng xộc vào mũi Scarlett. Wade và Prissy bắt đầu ho và em bé mới sinh hắt hơi nho nhỏ.
- Ôi, Rhett. Ông điên hay sao đấy. Nhanh lên chứ.
Rhett không nói gì nhưng vụt lấy vụt để con ngựa làm nó chồm lên phía trước. Với tất cả tốc độ mà con ngựa có khả năng, chiếc xe lắc lư đi qua phố Marietta. Trước mặt họ mở ra một cái hầm lửa. Hai bên đường phố ngắn và hẹp dẫn đến đường sắt, những ngôi nhà đang làm mồi cho lửa. Họ lao vào đấy. Một ánh lửa mạnh gấp mười lần ánh mặt trời làm họ loá cả mắt. Một sức nóng ghê gớm làm khô da. Tiếng nổ, tiếng lách cách của lửa, tiếng răng rắc đủ loại đập vào tai họ thành những làn sóng đau đớn. Họ có cảm tưởng như phải chịu bị hành hạ vĩnh viễn ở đây rồi bỗng nhiên họ thấy mình ở trong một bóng tối mờ mờ.
Họ đổ xuống với với tốc độ nhanh nhất, chồm lên những thanh ray đường sắt và Rhett không ngừng quất con ngựa. Anh có một vẻ trầm lặng, lơ đễnh. Hình như anh quên mình đang ở đâu. Anh nghiêng thân hình rộng lớn của anh về phía trước và cằm của anh bạnh ra như thể những ý nghĩ trong đầu anh chắng thú vị gì. Sức nóng của đám cháy làm anh toát mồ hôi ướt đẫm trán và má, nhưng anh chẳng quan tâm đến.
Cỗ xe đi vào một bên phố rồi một phố khác, quặt từ một phố hẹp sang phố khác cho đến khi Scarlett mê man đi và tiếng gầm của đám cháy dịu dần. Rhett vẫn không nói một lời. Anh tiếp tục quất roi vào con ngựa. Lúc này ánh hồng trên bầu trời đã mờ hẳn và con đường trở nên tối tăm đến nỗi Scarlett muốn Rhett nói một câu gì đó, dù là nhạo báng cô, xúc phạm cô nhưng Rhett vẫn im lặng.
Anh nói hay không, Scarlett vẫn cảm ơn trời về sự có mặt của anh. Cô thấy yên tâm khi ngồi cạnh một người đàn ông, được tựa vào anh, được cảm thấy cánh tay cứng rắn của anh, được biết có anh đứng chắn giữa mình và những mối nguy hiểm.
- Ôi Rhett, Scarlett thì thầm vào bám vào tay anh. Không có ông, chẳng biết chúng tôi sẽ ra sao. Ông không đi chiến đấu làm tôi sung sướng quá.
Anh quay đầu lại và mắt lườm làm Scarlett phải co rúm người lại. Bây giờ, cặp mắt anh không có chút gì vẻ ngạo nghễ của chúng nữa. Người ta có thể đọc được trong mắt anh nỗi bực tức xen lẫn với ngạc nhiên. Môi dưới của anh nhăn lại. Trong một khoảng thời gian dài, cỗ xe tiếp tục lóc cóc đi trong im lặng, chỉ thỉnh thoảng có tiếng hít mạnh của Prissy và tiếng ọ ẹ của đứa bé mới sinh. Lúc Scarlett đã chán ngấy phải nghe tiếng ngáy của con bé da đen, cô quay lại véo mạnh vào nó để nó kêu lên trước khi lại chìm đắm vào một sự im lặng hãi hùng.
Rồi Rhett cho ngựa quặt một góc thẳng, tiến vào một con đường rộng hơn, bằng phẳng hơn. Những ngôi nhà có hình dáng tạp nham và thưa hơn ở hai bên đường. Những khu rừng dựng lên như bức tường chối lại với trời tối âm u. Rhett ghì cương lại và nói cộc lốc:
- Chúng ta đã ra khỏi thành phố rồi. Chúng ta đang ở trên đường cái đi Rough Ready.
- Ði nhanh lên thôi, không nên dừng ở đây.
- Cho con ngựa thở chút đã. Nói xong anh quay lại nhìn Scarlett và từ từ hỏi: - Scarlett, cô vẫn cứ quyết định làm cái trò điên rồ ấy chứ?
- Làm trò gì?
- Tìm cách về Tara. Ðó là một cuộc tự sát. Ðoàn kỵ binh của tướng Lee và quân đội Yankees sẽ cản đường cô.
Trời ơi, anh ta từ chối dẫn cô về nhà sau tất cả những thử thách mà cô phải chịu đựng trong ngày khiếp đảm này sao?
- Vâng, có chứ, có chứ. Ðề nghị ông đấy. Ông Rhett, ta khẩn trương lên. Con ngựa chưa mệt đâu.
- Một phút nữa đã. Bằng còn đường này cô không thể đến Jonesboro được. Cô cũng không thể đi theo con đường sắt được. Suốt ngày hôm nay đã xảy ra trận chiến giữa Rough Ready và Jonesboro. Cô có biết con đường nào khác, đường mòn hoặc đường xe đi không phải qua Rough Ready hoặc Jonesboro không?
- Có, có, Scarlett yên dạ kêu lên. Chúng ta có thể đến Rough Ready, tôi biết có một con đừng mòn tách khỏi đường cái và lượn vòng vèo độ mấy dặm. Tôi và ba tôi đã cưỡi ngựa đi qua đấy. Nó sẽ đi tới gần nhà Mac Intosh và ở đấy chỉ cách Tara có một dặm thôi.
- Tốt lắm, có lẽ cô có thể tới Rough Ready. Buổi trưa hôm qua tướng Lee đã đóng quân tại đấy để bảo vệ cuộc rút lui. Cũng có thể quân Yankees có ở đấy. Cô cũng có thể qua được nếu quân lính của tướng Lee không lấy mất con ngựa của cô.
- Tôi… tôi sẽ có thể qua?
- Phải, cô, giọng của Rhett đanh lại.
- Nhưng ông Rhett, ông… ông không đưa chúng tôi đi sao?
- Không. Tôi bỏ các cô ở đây.
Scarlett ngơ ngác nhìn xung quanh, cô nhìn thấy bầu trời tái mét đằng sau cô, những cây cối đen sì hai bên đường như những bức tường thành của nhà giam, cô nhìn thấy những cái bóng sợ hãi chất đằng sau xe, sau rồi cô nhìn Rhett. Anh có điên không? Hay cô nghe không rõ?
Bây giờ anh mỉm cười. Cô trông thấy răng anh bóng lên và cặp mắt đã lấy lại vẻ ngạo nghễ như cũ.
- Bỏ chúng tôi? Nhưng… ông đi đâu?
- Cô bé thân mến ạ, tôi đi chiến đấu.
Vừa được an ủi, vừa bực mình, Scarlett thốt lên một tiếng thở dài. Vào một lúc như thế này làm sao anh có thể bỡn cợt được. Rhett, đi chiến đấu? Sau tất cả những điều anh đã nói về những kẻ mất trí vì một tiếng trống thúc giục hoặc những lời diễn văn đẹp đẽ của một nhà hùng biện đẩy họ đi hy sinh cuộc đời… về những kẻ ngu đần đã đi chém giết lẫn nhau để cho những kẻ khốn kiếm cháo đầu cơ.
- Ôi, tôi muốn bóp chết ông vì đã làm tôi sợ quá. Thôi, chúng ta lại lên đường.
- Tôi không nói đùa đâu, cô bé thân mến ạ. Và tôi lấy làm tự ái thấy cô nói đến sự hy sinh anh dũng của tôi bằng cái giọng ấy. Lòng yêu nước, yêu Mục đích vẻ vang của cô ở đâu? Ðây là lúc hoặc không bao giờ để nói với tôi là cô muốn tôi trở về với cái mộc hay nằm thẳng cẳng trên cáng đó. Nhưng cô phải nói nhanh lên, vì tôi muốn có thời gian để đọc một bài diễn văn thật tuyệt trước khi đi chiến đấu.
Giọng nói kéo dài của anh làm cô điên tiết. Anh đang ngạo mạn và tuy vậy có cái gì đó trong cô nói lên anh cũng tự ngạo mạn với bản thân mình. Anh nói về gì? Về lòng yêu nước, về cái mộc, và bài diễn văn tuyệt diệu? Chẳng thể nào anh nói thật được. Không, không thích đáng chút nào. Anh cũng có thể nói đến nỗi vui mừng bỏ cô lại giữa con đường tối tăm này cùng với một phụ nữ có lẽ sắp chết, một đứa bé mới đẻ, một con mọi không có đầu óc và một đứa trẻ khiếp sợ. Anh không thể nào nghĩ đến việc bỏ mặc cô chèo chống một mình qua những bãi chiến trường, giữa những kẻ lang thang, quân Yankees, giữa những đám cháy và có trời mới hiểu vì sao.
Một hôm, hồi cô mới lên sáu, cô bị ngã từ trên cây sấp bụng xuống đất, cô vẫn còn nhớ quãng thời gian trước khi cô lấy lại được hơi thở. Tê mê, ngơ ngác, hơi thở đứt đoạn, trái tim lật nhào, cô nhìn Rhett và cũng có cảm giác như hồi cô bị ngã.
- Rhett, ông không đùa đấy chứ?
Cô nắm lấy tay anh và thấy nước mắt mình nhỏ xuống cổ tay. Anh cầm lấy tay cô và hôn lên đó rồi nói:
- ích kỷ từ đầu đến cuối. Có phải không cô bé thân mến? Cô chỉ nghĩ đến sao cho cá nhân quý báu của cô được an toàn và cô hoàn toàn quên mất cái Liên bang dũng cảm. Cô hãy nghĩ đến binh sĩ của chúng ta sẽ được cổ vũ với sự xuất hiện của tôi vào giờ thứ mười một.
Giọng của anh đượm một vẻ dịu dàng tinh quái.
- Ôi Rhett. Scarlett rên rỉ, làm sao ông có thể đối với tôi như thế? Tại sao ông lại bỏ tôi?
- Tại sao à? Có thể vì lý do của cái tình cảm phản động nấp trong mỗi người miền Nam chúng ta. Có thể… có thể vì tôi cảm thấy xấu hổ. Biết đâu?
- Xấu hổ? Ông phải chết vì xấu hổ? Bỏ chúng tôi ở lại đây, một mình, không tự vệ…
- Scarlett thân mến. Cô không phải là không có tự vệ. Kẻ nào có tính ích kỷ và tinh thần quyết đoán như cô, không thể nào không có tự vệ được. Cầu Chúa phù hộ bọn Yankees nếu chẳng may chúng gặp phải tay cô.
Anh đột nhiên nhảy ra khỏi xe và đi vòng lại để sang phía Scarlett, cô đang hãi hùng nhìn anh.
- Xuống xe, Rhett ra lệnh.
Cô không động đậy. Thế là bằng một cử chỉ tàn nhẫn, Rhett ôm thốc người cô lên và đặt đứng xuống dưới đất bên cạnh anh rồi kéo cô ra xa xe vài bước. Scarlett cảm thấy bụi và sỏi chui vào giầy làm cô đau chân. Ðêm tối còn nóng bao phủ lấy cô như trong một giấc mơ. Rhett nói tiếp:
- Tôi không yêu cầu cô hiểu cho tôi hoặc tha lỗi cho tôi. Tôi hoàn toàn bất chấp những điều cô làm, bởi vì bản thân tôi cũng không bao giờ hiểu được điều ngu si ấy cũng như không tha thứ cho tôi về nó. Tôi lấy làm buồn lòng đã phát hiện thấy còn nhiều Chủ nghĩa Ðông Ki Sốt như vậy ở trong tôi. Nhưng miền Nam yêu quý của chúng ta đang cần người. Vị Thống đốc Brown anh hùng của chúng ta đã chả tuyên bố thế là gì? Mặc kệ. Tôi đi đây.
Bỗng nhiên anh phá lên cười, một tiếng cười làm nổi lên những tiếng vang trong rừng.
“Em yêu đấu, anh sẽ không biết là anh yêu em biết bao nhiêu nếu anh không yêu danh dự ngần ấy!” Ðó là một lời thơ hay, có phải không? Chắc chắn là nó sẽ còn hay hơn điều anh tìm thấy ở anh lúc này. Bởi vì, anh yêu em, Scarlett, mặc dù anh đã nói câu đó hồi tháng trước vào một buổi tối dưới hàng hiên - giọng nói kéo dài của anh trở nên mơn trớn và hai bàn tay anh, hai bàn tay khoẻ và ấm, tiến dần lên đôi cánh tay trần của người thiếu phụ. Anh yêu em, Scarlett, bởi chúng ta giống nhau quá chừng. Cả hai chúng ta đều là kẻ bội giáo, em yêu ạ, và là những kẻ ích kỷ đê tiện.
Em và anh, chúng ta rất ít quan tâm đến vấn đề thế giới sụp đổ, miễn là chúng ta được ở một nơi an toàn và thoải mái.
Tiếng nói của anh nổi lên trong bóng tôi và Scarlett nghe được từng câu, nhưng chúng không có nghĩa với cô. Tâm trí kiệt quệ của cô cố gắng hình dung sự thật cay đắng, cố hiểu là Rhett sắp bỏ cô một mình đương đầu với bọn Yankees. Tha hồ cho tâm trí của cô nhắc lại: “Anh ta lại bỏ rơi mình! Anh ta bỏ rơi mình!” ý nghĩ đó không làm nảy sinh được trong cô một niềm xúc động nào.
Rhett quàng tay ôm lấy người cô, áp cô vào những bắp thịt cứng của đùi anh, áp vào ngực cô những chiếc khuy áo của anh. Một làn sóng ấm áp nâng cô lên, mặc dù kinh ngạc và sợ hãi, làm cô mất hết ý niệm về thời gian, về không gian, về tính huống. Người cô mềm nhũn, sức lực như mất hết, cô không còn khả năng tự vệ nữa và thật là hạnh phúc được phó mặc mình cho hai cánh tay của Rhett.
“Em không muốn thay đổi ý kiến về điều anh đã nói hồi tháng trước à? Chẳng có gì bằng mối nguy hiểm và cái chết để tăng thêm ý vị cho mọi vấn đề. Scarlett, hãy có lòng yêu nước em ạ. Hãy nghĩ là em sẽ gửi một người lính đi chết với biết bao là kỷ niệm đẹp đẽ!”
Rhett hôn cô và bộ ria của anh làm buồn miệng cô. Anh hôn cô chậm chạp, bằng cặp môi ấm áp, chúng tận dụng hết thời gian như thể là là đêm thuộc về anh. Charles chưa bao giờ hôn cô như thế. Chưa bao giờ những cái hôn của các anh em nhà Tarleton hay nhà Calvert lại làm cô run rẩy được như thế. Anh gập người cô lại phía sau và cặp môi anh lại lần xuống cổ họng cô đến tận cái ghim cài coóc xê. “Em yêu dấu, anh thì thào, em yêu đấu!”
Cô chỉ phân biệt được lờ mờ trong bóng đêm hình dáng chiếc xe bò, và cô nghe thấy tiếng nói lanh lảnh của Wade: “Mẹ ơi, con sợ lắm!”
Mặc dù tất cả đều tối tăm và quay cuồng xung quanh cô, cô định thần lại được ngay, lấy lại được tỉnh táo và nhớ lại điều mà đã có một lúc cô quên. Phải, cô cũng đã sợ hãi và Rhett đã bỏ cô, đã mặc cô, đồ thô bỉ. Hơn thế nữa, hắn lại còn dám táo tợn đứng lại đây, ở giữa đường cái để chửi rủa cô với những đề nghị đê tiện. Cơn tức giận đến điên cuồng nổi lên. Cô đứng thẳng người và vùng một cái khỏi tay Rhett:
- Ôi, đồ thô bỉ.
Cô kêu lên như thế và cô cố lục tìm trong trí nhớ xem có còn câu chửi nào khác để văng ra nữa không, những câu chửi mãnh liệt hơn, như ông Gérald hay dùng mỗi khi ông nổi nóng với ông Lihncon, ông Intosh hoặc với những con lừa gan lì. Nhưng chẳng tìm thấy câu nào. “Ðồ hèn nhát, bẩn thỉu, thối tha”. Và, vì không tìm thấy câu nào thô bỉ hơn, cô dùng hết sức còn lại đấm cho anh một cái mặt mặt. Anh lùi lại một bước, đưa bàn tay lên mặt.
“A!” anh bình tĩnh nói, và trong một lúc hai người mặt đối nhau trong bóng tối. Scarlett có thể nghe thấy tiếng anh thở khó nhọc, trong khi chính bản thân cô cũng như vậy. Cô nói tiếp:
- Người ta nói có lý, tất cả mọi người đều nói có lý, ông không phải là con người lịch sự.
- Cô bé thân mến ạ. Ðây chưa phải lúc đâu.
Cô biết anh cười và ý nghĩ đó làm cô điên tiết.
- Ông cút ngay đi. Cút ngay bây giờ. Và phải cố mà nhớ lấy, không bao giờ tôi còn muốn gặp ông nữa. Tôi mong rằng một viên đạn trái phá sẽ nổ tung xác ông ra. Tôi mong rằng xác ông sẽ bị xé ra thành hàng nghìn mảnh. Tôi…
- Tôi tha thứ cho cô câu còn lại. Tôi biết rất rõ tư tưởng chung của cô rồi. Khi mà tôi sẽ chết trên bàn thờ của tổ quốc, tôi mong rằng lương tâm cô sẽ dằn vặt cô.
Nghe tiếng anh cười và đoán anh đã trở về xe bò, cô nghe thấy anh nói và bao giờ cũng thế mỗi khi anh nói với Mélanie đều bằng một giọng đầy kính trọng:
- Thưa cô Mélanie?
Giọng nói sợ hãi của Prissy trả lời anh từ trong xe:
- Trời ơi, thưa ông thuyền trưởng, cô Mélanie bị ngất từ lâu rồi.
- Chưa chết chứ? Còn thở chứ?
- Thưa ông vâng.
- Cứ như thế lại hơn. Nếu cô ấy tỉnh, tôi e rằng sẽ không chịu nổi đau đớn. Prissy phải chăm nom kỹ cô ấy nhé. Ðây, cho mày cái này, cố mà bớt ngu ngốc đi nhé.
- Thưa ông vâng. Cảm ơn ông.
- Chào tạm biệt, Scarlett.
Cô biết là anh quay lại và nhìn về phía mình nhưng cô chẳng nói gì. Hờn căm làm cô không còn nói được nữa.
Sỏi trên mặt đường bắt đầu lạo sạo dưới bước chân của Rhett và trong một lúc Scarlett nom thấy cặp vai của anh nổi lên trong bóng đêm. Thế rồi anh biến mất. Cô còn nghe thấy tiếng bước chân anh một lúc nữa. Hai đầu gối cô run lên.
Tại sao anh phải ra đi, có phải để nhấn mình vào bóng đêm, vào chiến tranh, vào một mục đích đã thấy trước là thất bại, vào một thế giới đã trở nên điên rồ? Tại sao anh ra đi, Rhett, là người thích những thú vui về rượu nồng và gái đẹp, về thức ăn ngon và giường đệm êm ấm, vải mịn và da đẹp, là người ghét miền nam và biến thành điên những ai chiến đấu cho miền Nam? Từ nay trở đi, anh sẽ đi nhấn đôi giầy vécni trên con đường đầy cay đắng mà đói khát không ngừng dày vò, mà những vết thương, nỗi mệt nhọc và buồn chán lao tới như những con sói đói. Và ở đầu con đường đó là cái chết. Anh không cần phải đi. Anh đã để cô một mình trong đêm tối, một mình với quân Yankees, chúng chặn đường về nhà của cô.
Lúc nàu, cô nhớ lại tất cả những câu chửi mà cô toan trút lên đầu anh nhưng chậm mất rồi. Cô tỳ mặt vào cổ ngựa và khóc.

Chương 24 

Những tia nắng ban mai rực rỡ chảy tràn qua kẽ lá trên đầu làm Scarlett thức giấc. Trong một lúc, người bị tê cóng vì phải nằm bó rọ, nàng không biết mình đang ở đâu. Ánh nắng chói chang, sàn xe cứng như đá khiến người nàng ê ẩm. Cảm thấy có vật gì nằng nặng đang đè lên đùi, nàng cố gượng dậy và nhận ra đó là Wade, nó gối đầu ở đùi nàng ngủ vùi. Hai bàn chân bẩn của Melanie gần như chạm vào mặt Scarlett, con Prissy cuộn mình như một con mèo đen dưới tấm ván làm chỗ ngồi, ép giữa nó và Wade là đứa bé sơ sanh.
Rồi chợt nhớ lại tất cả, nàng nhổm dậy mau và lật đật nhìn quanh. Tạ ơn Chúa, không bóng dáng một tên Yankee nào quanh đó. Chúng không thấy được nơi ẩn náu của nàng. Bây giờ nàng hoàn toàn nhớ rõ, nhớ cuộc hành trình bắt đầu khi tiếng chân Rhett tắt dần, một đêm dài vô tận với con đường đen như mực lởm chởm đá xanh và hang hố, nhớ những lúc bánh xe lọt xuống khe nước khiến nàng và con Prissy phải kéo nó lên bằng tất cả sức lực của những kẻ chạy trốn vì sợ hãi. Nàng rùng mình nhớ lại những lúc đang cho con ngựa ngoan cố băng đồng hay vượt rừng thì bỗng nghe có tiếng chân binh sĩ tới gần mà không biết đó là bạn hay thù…nàng còn nhớ những khi tê tái lo sợ bị lộ tung tích vì một tiếng ho, một cái hắt hơi hoặc tiếng nấc của Wade.
Ồ, trên con đường tối đen, người đi qua trông như những bóng ma, không tiếng động nào ngoài tiếng chân trên đất mềm, tiếng leng keng của hàm thiếc ngựa và tiếng vật dụng bằng da kêu sột soạt. Kinh khủng làm sao khi con ngựa bệnh hoạn lại trở chứng đúng lúc những khẩu đại bác dã chiến và kỵ binh ào ạt vượt qua. Họ đi sát một bên nhóm người đang ngồi nín thở trên xe , gần đến đỗi Scarlett duỗi tay ra là có thể chạm vào người họ, có thể ngửi mùi mồ hôi hăng nồng.
Sau cùng, khi đến gần Rough và Ready nàng vẫn thấy vài đốm lửa trại lập lòe nơi vị trí của những thành phần còn lại trong đơn vị cản hậu của tướng Steve Lee. Họ đang đợi lịnh rút lui. Scarlett phải cho xe đánh một đường vòng cung cách đó một dặm trên cánh đồng cho tới khi những ánh lửa mất hút phía sau. Và rồi, bị lạc đường trong bóng tối, nàng không tìm thấy con đường mòn quen thuộc. Cho đến lúc tìm ra nó, thì con ngựa đã gục ngã giữa càng xe, không cử động, không đứng dậy nổi dầu nàng và con Prissy cố nắmlấy dây cương lôi kéo.
Scarlett phải tháo con vật ra và ê ẩm cả người, nàng chui vào nằm duỗi chân phía sau xe. Nàng nhớ mang máng trước khi vừa nhắm mắt hãy còn nghe tiếng Melanie van xin như một lời xin lỗi:
- Scarlett, làm ơn cho chị chút nước.
Nàng trả lời: “Ở đây không có nước” và ngủ thiếp luôn trước khi mấy tiếng đó thoát ra khỏi miệng.
Bây giờ trời đã sáng tỏ, cảnh vật thật yên tĩnh, cây cỏ vẫn xanh mướt với những đốm nắng vàng. Không tăm dạng một người lính ở quanh đó. Scarlett đói lả và khát khô cổ họng, mình mẩy đau như dần. Nàng ngạc nhiên tự hỏi mình, Scarlett O’Hara, bao giờ cũng nằm ngủ trên những tấm nệm lông êm ái, dưới những tấm mền len, lại có thể ngủ như một con thợ gặt trên một miếng ván cứng như vậy hay sao?
Mắt chói lòa vì nắng, nàng suýt nghẹn thở vì quá sợ khi quay nhìn Melanie. Melania nằm im lìm và tái mét khiến Scarlett nghĩ người chị chồng mình đã chết. Melanie giống như người chết, mặt nhăn nheo, mái tóc đen sút sổ, rối bù. Nhưng khi thấy ngực Melanie còn phập phồng, Scarlett mới tin là Melanie đã thoát chết đêm qua.
Nàng che mắt nhìn quanh. Vậy là bọn nàng đã ngủ đêm dưới lùm cây trong sân của một ngôi nhà, trước mắt là con đường nhỏ trải sỏi uốn cong dẫn tới một con đường lớn có trồng bách hương.
“Ủa, nhà của họ Mallory đây mà”. Nàng sung sướng nghĩ tới sắp được gặp người quen và được giúp đỡ.
Nhưng một sự im lặng chết chóc phủ xuống đồn điền. Luống hoa, sân cỏ đều bị nghiền ra từng mảnh, vó ngựa, vết xe và vết chân người đã cày tung mặt đất lên. Scarlett nhìn về phía ngôi nhà, thay vì một ngôi nhà cũ kỹ làm bằng gỗ sơn trắng, nàng chỉ thấy còn trơ lại cái nền đá hoa cương hình chữ nhựt và hai ống khói bằng gạch nám đen sừng sững vươn mình lên tàng cây lá cháy thành than.
Scarlett rùngmình, Tara có cùng một tình trạng vậy không? Bị thiêu rụi thành bình địa và im lìm chết chóc?
“Đừng nghĩ tới chuyện đó ngay lúc này, đừng bận tâm chuyện đó. Mình sẽ lại hoảng sợ cuống cuồng lên”. Nhưng dù cố tự chủ, tim nàng vẫn đập thật mau, mỗi nhịp đập như nhắc nhở vang rền: “Về nhà! Mau lên! Về nhà! Mau lên!”.
Họ phải tiếp tực con đường về Tara. Nhưng trước hết, phải tìm vài món gì để ăn và nước, đặc biệt là nước. Scarlett lay con Prissy dậy. Con bé tròn xoe mắt:
- Chúa ơ! Bà Scarlett, con tưởng lúc tỉnh dậy là đã  trên Đất Hứa (*” rồi chớ.
- Còn xa lắm, chưa chết đâu.
Scarlett vừa trả lời vừa vuốt lại mái tóc. Mặt mày và thân thể nàng đã có mùi ẩm mồ hôi. Cả người nàng dơ bẩn, đầy bụi bặm và nhơ nhớp. Quần áo đã nhăn nhúm, nhàu nát vì mặc ngủ. Chưa bao giờ nàng cảm thấy nhức nhối dữ dội như lúc này, mỗi cử động lại làm nàng đau nhói lên.
Nàng nhìn xuống, thấy Melanie đang mở mắt ra, đôi mắt của một người bệnh với những quầng thâm, trong khi vành môi nứt nẻ gượng thều thào:
- Nước!
Scarlett ra lịnh:
- Dậy mau, Prissy. Ra giếng tìm một ít nước.
- Không được đâu bà Scarlett! Ở đây chắc có ma. Chắc có người chết ở ngoài đó.
- Được rồi, để tao biến mày thành ma. Có chịu xuống không?
Rồi chẳng buồn cãi vã thêm với con bé, Scarlett lóng cóng leo xuống xe.
Bây giờ nàng sực nhớ tới con ngựa. Chúa ơi! chắc nó đã chết đêm qua! Nó có vẻ gần tắt thở khi nàng tháo dây cương ra. Nàng chạy vòng trước xe, thấy nó đang nằm nghiêng một bên. Nhưng con ngựa hãy còn sống...nó đang thở khó nhọc, mắt mở hé, lờ đờ nhưng vẫn sống. Thế là được, chỉ cần một chút nước là nó sẽ phục hồi ngay.
Prissy rên rỉ xuống xe và rụt rè bước theo Scarlett tới con đường trồng bách hương. Đằng sau cảnh đổ nát, khu gia cư sơn trắng của bọn nô lệ im lặng như tờ, tất cả đều hoang vắng bên dưới những lùm cây chung quanh. Nàng tìm thấy cái giếng ở giữa khu gia cư đó và cái nền đá ám khói, mái che vẫn còn nguyên và gàu múc chìm sâu dưới nước. Scarlett kéo dây lên và khi gàu nước long lanh được đem lên, nàng kê miệng vào uống ừng ực, làm nước đổ tung tóe trên người.
Nàng uống mãi tới lúc con Prissy sốt ruột:
- Bà Scarlett, con cũng khát.
Scarlett nhớ ra người khác cũng đang cần nước như mình.
- Tháo sợi dây thừng ra và đem cái gàu tới xe cho họ uống. Xong rồi tới phiên con ngựa. Mày nghĩ xem bà Melanie có cho con bú được không? Nó đói lắm rồi.
- Chúa ơi, bà Scarlett, bà Melly không có sữa đâu. Bà ấy không bao giờ có sữa được.
- Sao mày biết?
- Con thấy nhiều người giống bà ấy rồi.
- Đừng lên mặt với tao. Nội chuyện đỡ đẻ hôm qua cũng đủ biết rồi. Thôi lẹ lên. Tao còn phải đi kiếm cái gì ăn.
Scarlett tìm mãi mới thấy còn vài trái táo trong vườn. Binh sĩ đã qua đây nên trên cây không còn sót một trái nào. Những trái tìm được dưới đất đều hư thúi. Nàng bọc trong váy những quả còn tốt nhất và quay trở lại, chân lại đau nhói vì vài viên sỏi lọt vào giày. Tại sao không nghĩ tới việc chọn một đôi giày chắc hơn? Tại sao chẳng mang theo chiếc nón rộng vành? Tại sao không mang thức ăn theo? Nàng đã cuống cuồng như một người điên. Nàng ngỡ là Rhett sẽ chu toàn tất cả.
Rhett! Nàng lợm giọng, nhổ nước miếng xuống đất. Nàng ghết hắn lạ lùng! Sao hắn đê tiện đến thế! Vậy mà nàng đã để yên cho hắn hôn…gần như thích thú nữa là khác. Đêm qua nàng đã mất cả hồn vía. Còn Rhett mới bỉ ổi làm sao!
Lúc trở lại, nàng chia táo cho mọi người, phần còn lại nàng cất phía sau xe. Con ngựa đã đứng lên được. Dưới ánh sáng ban ngày trông nó càng thảm hại hơn. Xương hông và xương sườn lòi cả ra còn lưng thì đầy vết lở loét. Lúc chạm vào người nó để buộc dây cương, nàng bất giác lùi lại rồi tới khi tra hàm thiếc, Scarlett mới thấy con vật chẳng còn một cái răng nào. Nó già cỗi như núi non! Đã ăn cắp, tại sao Rhett không chịu ăn cắp một con ngựa khá hơn.
Nàng lên chỗ ngồi và quất cành đào lên lưng ngựa. Con vật mệt nhọc cất bước. Nhưng ra tới đường nó lại đi chậm hơn, Scarlett nghĩ là mình có thể đi bộ còn dễ dàng và mau chóng hơn nó. Ôi, phải chi nàng không có bổn phận chăm sóc Melanie, Wade, thằng bé sơ sanh và con Prissy! Nàng sẽ về tới nhà mau hơn nhiều! Đúng vậy, nàng sẽ chạy thẳng về nhà, chạy thật mau để sớm gặp lại Tara và gặp mẹ.
Nàng chỉ còn cách nhà mười lăm dặm là cùng, nhưng với tốc độ của con ngựa già này chắc phải mất cả ngày mới tới, vì thường phải ngừng lại cho nó nghỉ mệt. Cả ngày! Scarlett nhìn con đường đỏ nắng chói chang trước mặt, con đường bị cắt nát bởi vết bánh xe đại bác và xe cứu thương. Phải trải qua nhiều giờ nữa nàng mới biết được Tara còn đứng vững hay không và Ellen có còn đó không. Phải phơi mình hàng giờ giữa cái nắng nung người tháng chín mới chấm dứt được hành trình.
Thấy Melanie đang nhắm mắt để khỏi bị chói nắng, nàng mở quai nón và ném cho con Prissy:
- Úp lên mặt bà ấy để bà khỏi bị chói mắt.
Và khi cảm thấy đầu mình nóng rát, nàng nghĩ thầm “Hết họm nay là da mình sẽ nám như vỏ trứng gà sao!”
Cả đời, chưa bao giờ nàng ra nắng mà không nón hoặc mạng che, chưa bao giờ cầm cương mà chẳng đeo găng để che chở da tay. Vậy mà bây giờ nàng lại phải phơi đầu dưới nắng trong một chiếc xe cũ nát với một con ngựa tiều tụy, người đói khát, dơ bẩn nhễ nhại mồ hôi và phải vượt qua một vùng hoang dã với con ngựa chạy chậm như rùa. Chỉ mới vài tuần trước, nàng còn sống trong cảnh an toàn, bình thản. Và cách đây chẳng bao lâu, nàng và mọi người khác đều nghĩ rằng Atlanta không bao giờ thất thủ, Georgia không bao giờ bị xâm lăng. Nhưng cụm mây nhỏ ở hướng Tây Bắc cách nay bốn tháng đã mang đến cơn dông và biến thành bão lốc, quét sạch thế giới của nàng, hất tung nàng ra khỏi cuộc sống êm đềm và quăng nàng xuống cái vùng hoang vu ma quái này.
Liệu Tara còn đứng vững không? Hay Tara cũng đã bị trận cuồng phong đang thổi qua vùng Georgia quét sạch?
Nàng quất roi lên lưng con ngựa đang mệt lả cố giục nó chạy mau hơn đến nỗi mấy cái bánh xe ọp ẹp nhồi lắc người trên xe nghiêng ngả như những kẻ say.
Mùi tử khí lẩn quất đâu đây. Dưới ánh sáng nhàn nhạt buổi chiều, những cánh đồng quen thuộc và khu rừng trở nên xanh thẫm và im lìm, một sự im lìm kỳ lạ làm Scarlett sợ hãi. Mỗi khi vượt qua một ngôi nhà hoang vắng, vết đạn lỗ chỗ, một cột ống khói đứng sừng sững như người lính gác trên đám gạch vụn, Scarlett lại càng sợ hãi hơn. Từ đêm qua tới giờ nàng chưa thấy một người hoặc một con vật sống. Xác người, thây ngựa nằm la liệt trên đường, tất cả đều sình chướng và đầy ruồi nhặng. Không còn cảnh gia súc lô nhô trong những đồng cỏ xa xa, không một tiếng chim kêu, không một hơi gió lay động lá cây. Chỉ còn tiếng chân ngựa uể oải lộc cộc trên đường và tiếng khóc oa oa của đứa bé sơ sanh thỉnh thoảng phá tan sự im lặng nặng nề.
Khung cảnh đồng quê như đang bao trùm bởi một vẻ đẹp rợn người. Những khu rừng quen thuộc như đang lúc nhúc bóng ma. Đã có hàng ngàn người chết trong trận đánh gần Jonesboro. Họ đang nằm rải rác trong những khu rừng bất động dưới nắng chiều ma quái, cả bạn lẫn thù, nhìn nàng ngồi trên chiếc xe ọp ẹp với những con mắt đẫm máu và đầy bụi đỏ…những con mắt nhòe nhoẹt, ghê khiếp.
Scarlett thì thào: “Má ơi! Má ơi!”. Phải chi có Ellen bên cạnh. Phải chi nhờ phép lạ nào đó, Tara vẫn còn nguyên để nàng có thể đánh xe lên con dốc hai bên trồng cây rồi chạy vào nhà. Nàng sẽ gặp lại khuôn mặt ân cần dịu dàng của mẹ, để tìm lại bàn tay dịu dàng nhiều lần trấn an nàng, để bám lấy váy mẹ và vùi đầu vào đó. Mẹ nàng biết rõ việc phải làm.Bà sẽ cứu Melanie và đứa con thoát chết. Bà sẽ xua đuổi những bóng ma và những lo sợ với giọng nói điềm tĩnh của bà: “Suỵt! suỵt!” Nhưng mẹ nàng đang đau có lẽ đang hấp hối.
Scarlett quất roi vun vút. Phải đi mau hơn nữa! Chiếc xe đã mất cả một ngày nóng bức trên con đường vô tận này rồi. Đêm sắp tới và họ lại sắp bơ vơ giữa những khung cảnh chết chóc này. Nàng siết dây cương chặt hơn với đôi tay phồng dộp và tàn nhẫn quất roi lia lịa lên lưng ngựa, mặc dầu cứ mỗi cử động là tay nàng lại nhức buốt lên.
Ước gì nàng đang ở trong vòng tay ân cần của Tara, của Ellen và trút phứt cái gánh nặng đang đè trên đôi vai non nớt của nàng đi…một người đàn bà sắp chết, đứa hài nhi yếu ớt, thằng con rụt rè của chính nàng và con hầu da đen lúc nào cũng cuống quýt, tất cả đều trông cậy vào sức lực, vào sự dẫn dắt của nàng, tất cả đều trông cậy vào sự can đảm mà nàng không có, vào cái sức mạnh mà nàng đã mất mát từ lâu.
Con ngựa kiệt sức đến nỗi không còn phản ứng nào với làn roi và sợi dây cương nhưng nó cũng cố kéo lết cỗ xe, chân vấp mãi vào đá và lảo đảo như sắp gục ngã đến nơi. Nhưng rồi khi chiều xuống, họ đã bước vào phần chót của cuộc hành trình dài đăng đẳng. Quanh theo đường mòn, chiếc xe chạy vào đường chánh. Một dặm nữa là tới Tara!
Trước mắt họ là hàng rào cây hỗ nhĩ đánh dấu địa sản của họ McIntosh. Đi thêm một đoạn, Scarlett cho ngựa dừng lại ngay trên con đường hai bên trồng cây sồi dẫn vào nhà của lão Angus McIntosh. Nàng mở to mắt nhìn sâu vào hai hàng cổ thụ. Tất cả đều tối tăm không một ánh đèn nào trong nhà cũng như trong khu gia cư của bọn nô lệ. Tới lúc mắt đã quen bóng tối nàng mới lờ mờ thấy cái khung cảnh ghê rợn quen thuộc suốt ngày nay…hai cột ống khói, giống như hai tấm thạch bia khổng lồ nhô lên giữa sàn nhà của từng thứ hai đã đổ nát và những vuông cửa sổ không đèn giống như những đôi mắt mù lòa.
Scarlett gân cổ kêu to:
- Ê! Ê! Có ai trong đó không?
Con Prissy hoảng hốt chụp lấy tay Scarlett mắt nó trợn trừng vì sợ hãi.
- Bà ơi! Bà đừng kêu nữa! Biết đâu có cái gì trong đó chui ra.
Scarlett giựt mạnh dây cương, thúc ngựa chạy tới. Cảnh điêu tàn của biệt thự McIntosh đã làm tiêu tan mối hy vọng cuối cùng. Những đồn điền nàng đi qua trong ngày đều hoàn toàn bị thiêu rụi, đổ nát, hoang vu. Tara còn nửa dặm và cũng nằm trên trục tiến quân. Chắc Tara cũng bị san bằng! Chắc nàng sẽ nhìn thấy một đống gạch nám khói, ánh sao chiếu mờ trên những bức tường không có mái che. Ellen và Gerald đi mất, mấy đứa em gái cũng đi theo. Mammy và bọn hắc nô cũng không còn, họ đi đâu chỉ có trời mới biết…rồi cả Tara cũng nằm trong cảnh im lặng ghê rợn ấy.
Tại sao lại lao mình vào chuyến đi rồ dại này, chuyến đi vượt ngoài sự tưởng tượng của nàng, lại còn mang theo Melanie và đứa con của chị ta? Thà ở lại Atlanta chịu chết còn hơn là chịu cực khổ dưới ánh mặt trời thiêu đốt, trên chiếc xe bò lắc lư để rồi chết đi giữa sự im lặng hoang tàn của Tara.
Nhưng Ashley đã phó thác Melanie cho nàng. “Săn sóc dùm chị em”. Ôi, cái ngày chàng hôn nàng để ra đi vĩnh viễn thật là một ngày thơ mộng hòa lẫn xót xa. “Nhớ săn sóc dùm cho chị ấy! Hứa với anh đi!” Và nàng đã hứa. Tại sao lại hứa để bây giờ giữa lúc Ashley đã biệt tích, nàng bị ràng buộc gấp đôi? Dầu kiệt sức, nàng cũng vẫn thù ghét Melanie, thù ghét cái giọng khóc như mèo ngao của đứa bé sơ sanh. Nhưng nàng đã kết ước rồi và bây giờ họ đang trông cậy vào nàng, ngay Wade và con Prissy cũng vậy, và thế là nàng phải phấn đấu để bảo vệ họ tới khi vẫn còn hơi thở. Nàng có thể để họ ở lại Atlanta, gởi Melanie vào bệnh viện và bỏ mặc chị ta ở đó. Nhưng nếu như vậy, nàng sẽ không còn mặt mũi nào nhìn Ashley ở đời này hoặc đời sau để nói với chàng là mình đã bỏ mặc vợ con chàng chết bơ vơ giữa những người xa lạ.
Ôi, Ashley! Anh đang ở đâu đêm nay, trong khi em cùng vợ con anh đang vất vả trên con đường rùng rợn này? Anh có còn sống và có nhớ đến em qua song cửa ngục tù Rock Island không? Hay là anh đã chết vì bệnh đậu mùa nhiều tháng qua rồi, và thân xác đã rã dần dưới dãy mộ huyệt đài cùng hàng trăm quân nhân miền nam khác?
Một tiếng động trong bụi rậm gần đó khiến Scarlett hoảng kinh. Prissy gào thét ầm ĩ và nằm mẹp dưới sàn xe, đè lên đứa bé sơ sanh. Melanie cựa quậy yếu ớt, đưa tay tìm con, còn Wade cúi gập người xuống, quá sợ đến không còn khóc nổi. Rồi bụi rậm bên cạnh đó khua răng rắc dưới móng chân nặng nề của con vật và một tiếng rống bi thảm vang lên.
Scarlett vẫn run giọng vì sợ hãi:
- Ủa, một con bò cái mà. Đừng ngốc quá, Prissy. Mày đang đè đứa nhỏ và làm cho bà Melanie với Wade lo sợ kìa.
Prissy vẫn giấu mặt bên thùng xe, rên rỉ:
- Ma đó bà ơi.
Thong thả quay lại, Scarlett quất nhánh cây dùng làm roi lên lưng con bé da đen. Quá kiệt sức và quá sợ, nàng không thể dung tha sự nhu nhược của kẻ khác.
- Ngồi lên, đồ ngu, không tao đánh nữa bây giờ.
Miệng không ngớt tru tréo, con Prissy ngóc đầu lên nhìn qua thành xe, quả nhiên đó là một con bò cái, màu lông đỏ trắng đang mở to mắt sợ sệt nhìn bọn họ. Nó lại rống lên như đang bị đau đớn lắm.
- Chắc nó bị thương. Tiếng rống không như mấy con bò khác.
Con Prissy vừa bình tĩnh một chút đã vọt miệng:
- Chắc nó bị căng sữa, nó đang cần vắt sữa ra. Con đoán chắc là con bò của bà McIntosh do bọn đầy tớ dẫn vào rừng trốn để quân Yankee không bắt được.
Scarlett quyết định mau:
- Mình đem nó theo. Vậy là có sữa cho đứa nhỏ rồi.
- Dắt bò theo làm gì, bà Scarlett? Không đem theo được đâu. Mấy con bò không được vắt sữa kịp, vú nó căng lên rồi nở ra. Bị vậy mà nó mới rống lên.
- Mày biết nhiều quá hả? Xé cái váy lót của mày ra rồi buộc con bò phía sau xe.
- Bà Scarlett, bà biết con không còn một cái váy nào trong cả tháng nay và dù cho còn cái khác đi nữa, con cũng không dám đụng đến nó đâu. Con cũng sợ nó lắm.
Scarlett buông dây cương và kéo váy lên. Chiếc váy lót bên trong là món trang phục cuối cùng, đẹp và nguyên vẹn mà nàng còn giữ lại được. Nàng mở dây lưng cho nó tuột xuống chân và cầm lên. Rhett, trong chuyến vượt phong tỏa lần chót, đã từ Nassau mang về cho nàng một số hàng và đăng-ten, Scarlett phải mất cả tuần mới may xong. Không đắn đo, nàng đưa chiếc váy lên miệng dùng răng xé nhỏ thành nhiều miếng và run rẩy ráp nối lại thành một sợi dây dài rồi bảo con Prissy:
- Buộc đầu này vô sừng nó
Nhưng con Prissy vẫn ương ngạnh:
- Bà chủ ơi, con sợ bò cái lắm. Chưa bao giờ con đụng vào nó. Con đâu có phải bọn nô lệ làm việc ngoài đồng. Con làm việc nhà mà.
- Mày chỉ là một con mọi cái đần độn. Ba tao mua mày chỉ tốn tiền vô ích. Nếu còn nhấc tay lên nổi là tao quất mày một trận nên thân.
Nàng chợt nghĩ “Nữa, mình lại gọi “con mọi cái”, má sẽ không bằng lòng”
Con Prissy trợn tròn mắt lên. Nó nhìn vẻ mặt cương quyết của Scarlett rồi quay sang ngắm con bò đang kêu rống thê thảm. Thấy Scarlett không có gì nguy hiểm bằng con bò, nó cứ bám chặt vào thành xe không nhúc nhích.
Scarlett mệt nhọc leo xuống xe, mỗi cử động tay chân nàng lại nhức buốt lên. Không phải chỉ một mình con Prissy mới sợ bò, Scarlett cũng rất ngán mấy con bò cái. Ngay những con thật hiền từ, đối với nàng cũng dường như hiểm ác. Nhưng bây giờ không phải là lúc sợ hãi vẩn vơ trong khi có nhiều nguy cơ lớn đang rình rập chung quanh. Rất may là con vật thật hiền lành. Có lẽ sự đau đớn đã làm nó thân thiện với con người hầu tìm sự giúp đỡ. Lúc Scarlett buộc một đầu dây vào sừng, con vật vẫn không có thái độ đe dọa nào. Xong xuôi nàng cố buộc đầu dây còn lại vào phía sau xe. Lúc quay lại ghế ngồi, nàng cảm thấy sức lực biến đi đâu mất và lảo đảo. Nàng phải bám vào thành xe mới đứng vững.
Melanie chợt mở mắt thấy Scarlett đứng bên liền thì thào:
- Tới nhà rồi hả em?
Nhà! Nước mắt nàng trào ra. Nhà! Melanie có biết đâu quanh đây chẳng còn nhà cửa nào cả và cả bọn đang lạc loài trong một thế giới hoang vu.
Scarlett cố lấy giọng dịu dàng:
- Chưa đâu chị, nhưng cũng sắp tới rồi. Em vừa bắt được con bò cái, sẽ có sữa cho chị và cho đứa bé.
Melanie yếu ớt đưa tay rờ thằng con:
- Tội nghiệp con tôi.
Phải cố gắng lắm, Scarlett mới leo lên nổi chỗ ngồi và cầm lại dây cương. Con ngựa vẫn gục đầu, không cất bước. Scarlett  tàn nhẫn quất roi lên mình nó, thầm mong Chúa sẽ tha thứ cho nàng cái tội đã hành hạ một con vật đang kiệt sức. Nếu Chúa không chịu thì cũng đành vậy thôi.
Hơn nữa, Tara đang ở phía trước mặt, chỉ một phần tư dặm đường nữa là con ngựa có ngã quỵ thì cứ ngã.
Sau cùng con vật cũng từ từ lê bước, chiếc xe cót két chuyển mình, theo sau là con bò, cứ mỗi bước lại rống lên khổ não. Tiếng kêu thảm thiết của con bò làm Scarlett điên đầu, có lúc nàng muốn ngừng xe lại và mở dây cho nó. Con bò cái này còn giúp ích được gì khi Tara chẳng còn lại một ai? Nàng không dám vắt sữa và nếu cố làm, nó sẽ đá nàng tan xác vì không chịu được đau. Nhưng tốt hơn là cứ giữ con vật lại. Dầu sao đây cũng là một chút gì thuộc quyền sở hữu của nàng giữa lúc này.
Mắt Scarlett mờ nhòa khi chiếc xe vừa tới chân đồi và trên kia chính là Tara. Tim nàng bỗng se thắt lại. Con ngựa già lọm khọm làm sao leo nổi dốc? Ngày xưa, ngồi trên lưng một con ngựa chạy mau như tên bắn, nàng chẳng coi con dốc này vào đâu cả. Thế nhưng không hiểu tại sao, từ khi xa rời nó lần chót tới giờ, nàng bỗng thấy nó như đứng dựng lên.
Nặng nề leo xuống xe, Scarlett nắmlấy dây cương và ra lịnh:
- Leo xuống Prissy, mang thằng Wade xuống theo, ẵm nó hay dắt nó đi cũng được. Thằng bé thì đặt bên cạnh bà Melanie.
Wade chợt òa khóc:
- Tối lắm…tối lắm…Wade sợ lắm má ơi!
- Thưa bà Scarlett, con không đi nổi. Chân con sưng phồng hết rồi. Wade với con cũng đâu có nặng và…
- Xuống ngay! Nếu không tao lôi cổ mày xuống bây giờ. Chứng đó tao sẽ bỏ mày ở lại đây. Mau lên!
Con bé rên rỉ nhìn trừng trừng vào những tàng cây giao nhánh hai bên đường…những tàng cây như đang tiến lại gần để vồ lấy nó nếu nó bước ra khỏi chiếc xe. Nhưng rồi nó cũng buộc lòng đặt đứa bé sơ sanh bên cạnh Melanie, lập cập leo xuống và quay lại bồng thằng Wade xuống theo. Thằng bé vẫn khóc và không chịu rời con bé da đen.
- Dỗ nó nín coi. Tao chịu không nổi nữa.
Scarlett vừa nói vừa nắm dây cương lôi con ngựa đi.
- Mày lớn rồi nghe Wade. Còn khóc là tao tát, nghe không?
Và nàng bực tức nghĩ “Tại sao Thượng đế lại bày ra đám con nít làm chi…hoàn toàn vô ích, chỉ biết khóc la luôn miệng và cứ bắt người ta lo lắng”. Hỡi ơi, nàng đã sanh ra nó! Nếu đừng lấy Charles Hamilton thì đâu đến nỗi.
Con Prissy bấu chặt tay nàng:
- Bà Scarlett đừng vô Tara. Không còn ai ở đó đâu. Họ đi hết rồi. Không chừng chết hết…Má con và tất cả mọi người khác…
Bừng giận vì đó cũng chính là âm vang của ý nghĩ mình, Scarlett hất con bé da đen ra:
- Đưa thằng Wade cho tao rồi ngồi đây để tao vô một mình.
- Không! Không!.
- Vậy thì câm miệng lại.
Con ngựa mới chậm chạp làm sao! Nước dãi nó nhỏ ròng ròng xuống tay nàng. Scarlett nhớ mang máng những lời hát mà nàng và Rhett đã hợp ca
Chỉ còn vài hôm lang thang nữa…
Nàng chợt nghĩ ra: “Chỉ còn vài bước…Chỉ còn vài bước lang thang nữa…”
Xe từ từ leo dốc. Trước mặt họ sừng sững trong đêm là khu rừng sồi của Tara. Scarlett hấp tấp rảo mắt tìmmột ánh đèn. Tara tối như bưng!
Nàng rợn người lên: “Họ đi hết cả rồi! Họ đi hết cả rồi!”
Nàng lôi con ngựa vào lối đi trải sỏi, hàng bách hương giao nhánh trên đầu dìm sâu bọ vào bóng tối. Scarlett nhìn chầm chậm về phía trước…Có phải chính mắt nàng đang trông thấy đó không? Hay là sự mệt mỏi đã đánh lừa? Màu gạch trắng của Tara mập mờ trong bóng đêm. Nhà của nàng! Nhà của nàng! Những bức tường sơn trắng thân yêu với những tấm màn cửa sổ bay phấp phới, với hàng hiên rộng rãi…Tất cả trước mắt nàng là cảnh thực? Hay bóng đêm khoan dung đã giấu nàng cái cảnh tượng ghê rợn như nơi nhà McIntosh?
Con lộ nhỏ như dàn hàng dặm nữa trong khi con ngựa dầu bị lô kéo vẫn cứ chậm như rùa. Scarlett nóng nẩy dò dẫm bóng đêm. Mái nhà dường như vẫn còn nguyên vẹn. Thật vậy sao? Không có thể nào như vậy được? Chiến tranh chẳng từ bỏ gì cả, sao nó lại có thể buông tha cho Tara?
Khi cảnh vật đã hiện rõ hơn đôi chút, Scarlett cố lôi con ngựa đi mau hơn. Những bức tường trắng hiện trông đã rõ ràng. Không một vết cháy nám. Tara thoát nạn! Nhà mình đây rồi! Scarlett buông dây cương và chạy ào tới như muốn ôm chầm lấy những bức vách thân yêu. Bỗng một bóng người lờ mờ hiện ra dưới mái hiên và dừng lại ở bậc thềm. Tara không hoang phế! Vẫn còn người ở!
Tiếng kêu mừng rỡ chợt nghẹn lại trong cổ họng. Ngôi nhà vẫn tối tăm và cái bóng kia vẫn đứng yên. Tại sao lạ vậy? Tara còn nguyên vẹn, nhưng nó cũng bị bao trùm bởi cái im lặng ma quái như tất cả những nơi nàng đã đi qua. Bóng người chợt di động. Mệt mỏi và khập khễnh, cái bóng bước xuống thềm.
Nghi đó là cha mình, Scarlett hối hả lên tiếng:
- Ba đó phải không? Con đây…Katie Scarlett đây. Con vừa về tới.
Gerald lê chân bước tới im lặng như một người mộng du. Đến sát một bên, ông nhìn Scarlett như tưởng là trong mơ. Ông sờ soạng vai con, bàn tay run bần bật, run như một kẻ vừa tỉnh cơn ác mộng. Dường như phải cố gắng lắm ông mới nói được thành lời:
- Con gái. Con gái của ba.
Rồi ông im lặng. Scarlett ngẩn ngơ: “Sao thế này… Ba mình lẩm cẩm rồi sao!”
Vai Gerald chĩu xuống, nét mặt ông xa vắng, không còn một chút dáng dấp hùng dũng, dồi dào sinh lực của Gerald ngày cũ nữa. Và mắt ông, đối với Scarlett cũng lấm la lấm lét như mắt Wade. Cha nàng đã già khọm và tiêu tan tất cả nghị lực.
Tự nhiên Scarlett hoảng kinh bởi những nguyên do không xác định, nàng chỉ đứng giương mắt nhìn cha, những câu hỏi dồn dập tới nhưng chết lịm trên môi.
Từ trong xe bỗng có tiếng khóc oa oa và Gerald dường như tỉnh táo lại. Scarlett mau mắn nói:
- Đó là Melanie và con chị ấy. Melanie đau nặng lắm, con mang chị ấy về theo.
Gerald buông tay con gái và đứng thẳng lên. Ông chậm rãi bước tới chiếc xe với dáng điệu mơ hồ của một gia chủ chào đón khách, với giọng nói như vọng lại từ một quá vãng xa xôi:
- Cháu Melanie!
Melanie thều thào nghe không rõ.
- Cháu Melanie, đây là nhà cháu. Twelve Oaks đã bị thiêu hủy. Cháu ở lại đây với bác.
Nhớ tới những cơn đau mà Melanie phải chịu đựng trong ngày và đêm qua, Scarlett nhớ ngay tới bổn phận mình. Nàng trở lại thực tế ngay, Melanie và đứa bé sơ sanh phải được đem vào một chỗ nằm êm ái hơn.
- Phải ẵm chị ấy vào. Chỉ đi không nổi.
Có tiếng chân vội vã và một bóng người đen đúa nhô ra dưới mái hiên. Pork đang chạy xuống thềm nhà và kêu ầm lên:
- Cô Scarlett! Cô Scarlett!
Scarlett nắm lấy tay bác Pork, một phần tử dính liền vào đời sống Tara, cũng quý mến những viên gạch như dãy hành lang mát rượi. Nước mắt người lão bộc rơi xuống tay nàng khi ông ta sờ nắn người nàng:
- Cô về rồi, sung sướng quá, thật là…
Prissy òa khóc và nói lảm nhảm:
- Pork! Pork! Ba ơi!
Riêng thằng Wade, trước sự yếu đuối của người lớn, nó bạo dạn lên:
- Wade khát nước.
Scarlett vội nắm phần chủ động:
- Bà Melanie và con bà ấy đang nằm trong xe. Pork, bác mang bà ấy lên lầu thật cẩn thận và cho bà ấy nằm trong phòng ngủ dành cho khách. Prissy ẵm đứa bé và dắt thằng Wade vào trong nhà lấy nước cho nó uống. Mammy còn đây không? Gọi bà ấy cho tôi.
 Phấn lhởi vì giọng điệu oai vệ của Scarlett, Pork bước lại cỗ xe mò mẫm đàng sau ghế ngồi. Melanie bật kêu đau đớn khi Pork vừa xốc nàng lên khỏi tấm nệm mà nàng đã nằm suốt nhiều giờ qua. Rồi nằm gọn trong cánh tay lực lưỡng của Pork, đầu nàng buông thõng xuống vai lão bộc. Prissy tay ẵm đứa nhỏ, tay dắt Wade bước lên thềm.
Mấy ngón tay rướm máu của Scarlett nóng nẩy bấu lấy tay cha:
- Cả nhà bình yên chớ, ba?
- Mấy em con đang bình phục.
Im lặng chụp tràn! Và trong sự im lặng đó, một ý nghĩ kinh hoàng đến đỗi không thể diễn đạt bằng lời đang thành hình trong đầu Scarlett. Không, nàng không thể nói ra lời. Scarlett cố nuốt, cố nuốt vào và cổ họng nàng chợt khô cứng lại. Có phải đó là câu trả lời cho sự bí ẩn kinh khiếp nằm trong yên lặng của Tara không? Và như để giải đáp câu hỏi đang lởn vởn trong đầu con, Gerald nói:
- Má con…
Ông chỉ nói tới đó rồi nín bặt.
- Còn…má con?
- Má con chết hôm qua.
Nắm chặt tay cha, Scarlett cảm thấy lối đi qua gian tiền sảnh dù đang tối đen, cũng thật là quen thuộc! Nàng tránh được những chiếc ghế lưng cao, cái giá súng trống rỗng và tủ chén chân nhọn hoắc nhô ra ngoài có thể làm thủng chân. Chính bản năng đã dẫn lối nàng tới gian phòng nhỏ phía sau nhà, nơi Ellen thường ngồi chiết tính những bảng kế toán dài dằng dặc. Chắc chắn khi nàng bước vào, mẹ nàng vẫn còn ngồi bên bàn giấy, bà sẽ nhìn lên, đặt cây viết lông xuống và bước đến gặp đứa con gái mệt mỏi trong tiếng sột soạt của lớp váy và mùi hương thoang thoảng. Ellen không thể chết, dầu ba nàng không ngừng lặp đi lặp lại như con vẹt chỉ với mỗi một câu: “Má con chết hôm qua…má con chết hôm qua…má con chết hôm qua”.
Scarlett ngạc nhiên nhận thấy mình chẳng có một xúc động nào, không một xúc cảm nào ngoại trừ sự mệt mỏi đang xiềng trói tay chân nàng lại với một sợi xích sắt nặng nề và cơn đói làm gối nàng run lẩy bẩy. Nàng sẽ nghĩ tới chuyện của mẹ sau. Ngay lúc này cần phải đặt mẹ ra khỏi trí óc, nếu không, nàng sẽ lầm bầm ngây dại như Gerald hoặc khóc nhề nhệ như thằng Wade.
Pork bước xuống thang gác tối om, hấp tấp tới bên Scarlett như một con thú đang lạnh sà vào nơi lửa ấm.
Scarlett hỏi:
- Đèn đâu? Sao để nhà tối om như vậy, Pork? Bác đem nến ra cho tôi.
- Chúng nó lấy hết nến rồi, cô Scarlett, chỉ còn lại một ngọn để dùng khi tìm đồ vật rớt trong bóng tối, nhưng nó cũng gần hết rồi. Mammy phải dùng một miếng giẻ nhúng mỡ heo để làm đèn săn sóc cho hai cô Carreen và Suellen.
Scarlett ra lịnh:
- Đem khúc đèn cầy còn lại ra đây, để trong phòng của má tôi…trong phòng làm việc đó.
Pork đi mau vào phòng ăn và Scarlett mò mẫm trong bóng tối để đi vào căn phòng nhỏ rồi buông mình trên trường kỷ. Tay Gerald vẫn còn nắm chặt trong tay nàng. Bàn tay ông như của người bất lực tìm sự che chở, tìm nơi trông cậy như bàn tay vừa là của một đứa bé, vừa là của một ông lão gần đất xa trời.
Nàng lại nghĩ thầm: “ Ba đã lẩm cẩm rồi, chỉ còn là một ông lão suy nhược” và mơ hồ tự hỏi tại sao mình không mấy quan tâm điều đó.
Gian phòng lập loè ánh sáng khi Pork bước vào với một ngọn nến trên đĩa. Tất cả cảnh vật bỗng hồi sinh, chiếc trường kỷ siêu vẹo, cái tủ đựng hồ sơ cao gần đụng trần nhà, cái ghế chạm trổ tinh vi của Ellen, những ngăn kéo đầy ắp giấy tờ còn mang nét chữ xinh xắn của mẹ nàng, tấm thảm lót cũ rách… tất cả… tất cả… đều còn nguyên vẹn tình trạng cũ, chỉ riêng Ellen là không có ở đây, Ellen với mùi hương ướp quần áo thoang thoảng và cái nhìn dịu dàng của đôi mắt xếch. Scarlett nghe hơi đau ở trái tim dường như não cân đã bị tê liệt bởi một vết thương sâu hoắm, nàng cố làm cho cơn đau đó không bừng dậy mãnh liệt hơn. Nàng không thể để chúng nghiền nát mình bởi vì hãy còn một quãng thời gian dài đăng đẳng trước mặt để đau thương. Bây giờ thì không! Xin Chúa đừng để con đau đớn lúc này!
Nhìn vào khuôn mặt nhợt nhạt của Gerald, lần đầu tiên trong đời nàng thấy cha nàng không cạo râu và trên làn da hồng hào trước kia bây giờ đã phủ đầy râu bạc. Pork đặt dĩa nến trên giá và bước tới cạnh nàng. Scarlett thầm nghĩ nếu là một con chó, hẳn bác sẽ đặt mõm lên gối nàng chờ đợi vuốt ve.
- Pork, bao nhiêu hắc nô còn ở lại?
- Cô Scarlett, quân hắc nô phản phúc ấy đã bỏ trốn hết, một số đi theo quân Yankee và…
- Thế còn lại bao nhiêu?
- Còn tôi và Mammy. Bà ấy phải săn sóc hai cô nhỏ cả ngày. Còn Dilcey nữa, nó cũng đang ở bên cạnh hai cô. Chúng tôi ba người.
“Chúng tôi ba người”, trong khi ngày xưa có tới hàng trăm. Scarlett ngước đầu lên thật khó khăn vì cổ đau rần. Nàng tự hiểu cần phải kềm giữ giọng nói cho chững chạc. Và nàng ngạc nhiên khi nghe tiếng nói của mình thật lạnh lùng, thật tự nhiên dường như chiến tranh chưa bao giờ tới và chỉ cần một cái vẫy tay là nàng sẽ có mười tên hắc nô chạy tới hầu.
- Pork, tôi đói lắm. Còn gì ăn không?
- Thưa cô không, chúng cướp hết rồi.
- Nhưng ở sau vườn?
- Chúng cho ngựa giẫm nát hết trơn.
- Còn mấy luống khoai mỡ?
Đôi môi dầy cộm của Pork dường như nở một nụ cười khoan khoái.
- Thưa cô Scarlett, tôi đâu có quên khoai mỡ. Tôi chắc vẫn còn, quân Yankee chưa bao giờ thấy khoai mỡ, chúng tưởng đó là rễ cây và…
- Trăng sắp lên cao rồi. Bác đi ra ngoài đào vài củ đem nướng cho tôi. Không còn bắp, không còn đậu khô, không còn gà à?
- Dạ không còn. Con gà nào chúng không nuốt được tại đây thì chúng bắt đem theo.
- Chúng…chúng…chúng…Thế không lúc nào chấm dứt những việc làm bắt đầu bằng chữ “chúng” hay sao? Đốt nhà, giết người thế chưa đủ hay sao? Chúng còn phải làm cho đàn bà, trẻ con và bọn hắc nô bơ vơ để rồi chết đói cả hay sao?
- Cô Scarlett, tôi còn mấy trái táo Mammy chôn dưới đất. Hôm nay chúng tôi chỉ ăn táo không.
- Vậy đem cho tôi trước khi đi đào khoai. Và này Pork…tôi…tôi thấy mệt lả ra rồi. Trong hầm rượu còn chai rượu chát nào không? Rượu cất bằng trái cơm xôi cũng được.
- Ồ, cô Scarlett, hầm rượu là nơi bọn chúng xuống trước nhứt.
Scarlett muốn nôn mửa vì vừa đói vừa buồn ngủ lại thêm mệt mỏi. Nàng phải bám vào lưng ghế chạm hoa hồng để ngồi cho vững.
- Không còn rượu chát.
Nàng lẩm bẩm, nhớ lại những hàng rượu dài vô tận trong hầm. Nàng chợt nghĩ tới một chuyện:
- Pork, vậy còn rượu bắp trong cái thùng gồ sồi ba tôi chôn ở dưới gốc cây đậu khấu thì sao?
Lại một nụ cười mờ ảo hiện ra trên gương mặt đen đúa, một nụ cười khoái trá và thán phục.
- Cô Scarlett, cô tài quá. Tôi cũng không quên cái thùng đó. Nhưng rượu đó không ngon đâu, mới chôn có một năm mà, hơn nữa, đàn bà uống rượu mạnh không tốt.
Bọn da đen cứ ngu xuẩn mãi! Chúng chẳng tự mình nghĩ được điều gì khá hơn. Vậy mà quân Yankee muốn giải phóng chúng.
- Tôi và ba tôi uống một chút cũng không sao. Mau lên Pork, đào nó lên rồi đem cho tôi hai cái ly, vài miếng bạc hà và đường, tôi muốn pha một ly cốc-tai..
Pork lộ vẻ bất mãn:
- Cô Scarlett, mấy tháng nay Tara không còn đường, chúng đã cho ngựa giẫm nát bụi bạc hà và đập bể hết mấy cái ly rồi.
Nếu Pork nói “chúng” một lần nữa chắc mình điên lên mất, không làm sao chịu nổi. Scarlett nói lớn:
- Được rồi, bác lấy rượu mau đi. Uống không cũng được.
Nhưng khi Pork quay đi, Scarlett tiếp ngay:
- Khoan đã, còn nhiều chuyện mà tôi không biết giải quyết ra sao. À này, tôi có mang về một con ngựa và một con bò, con bò cần được vắt sữa ngay, còn con ngựa bác tháo ra và cho nó uống nước. Nói Mammy trông nom con bò cái. Bảo bà ấy vắt sữa nó ngay. Con bà Melanie sẽ chết nếu không có gì cho nó bú và …
Pork ngập ngừng:
- Bà Melly không…không thể?
- Bà Melly không có sữa!
“ Chúa ơi, má mà nghe mình nói câu này chắc bà xỉu mất”
- Thưa cô Scarlett, vậy thì Dilcey của tôi sẽ nuôi đứa con của bà Melly. Vợ tôi vừa mới sanh, nó có đủ sữa cho hai đứa bú.
- Bác vừa có con nữa sao, Pork?
“Trẻ con…trẻ con, tại sao Thượng đế sanh ra trẻ con lắm thế? Ờ mà không, Thượng đế đâu có tạo ra chúng. Chỉ có lũ người điên khùng mới sanh con mãi”
- Dạ một đứa tròn quây hà. Nó…
- Lên nói Dilcey để mấy em tôi nằm đó. Để tôi lo cho chúng. Bảo vợ bác lo ngay cho đứa nhỏ và cho bà Melly. Nhắc Mammy trông nom con bò và cho con ngựa vào chuồng.
- Đâu còn chuồng ngựa, cô Scarlett. Chúng lấy làm củi đốt hết rồi.
- Đừng kể với tôi những chuyện của “chúng” nữa. Nhớ nhắc Dilcey săn sóc mẹ con bà Melanie. Còn bác, Pork, đi đào rượu lên, sau đó lấy khoai mỡ cho tôi.
- Nhưng cô Scarlett, tôi không có đèn.
- Bộ dùng đuốc không được sao?
- Dạ không còn đuốc, cô Scarlett, chúng…
- Bác làm sao thì làm nhưng phải đào cho mau, lẹ lên.
Pork bước mau ra vì thấy Scarlett đã bắt đầu gắt gỏng. Còn lại một mình với Gerald, nàng đặt tay lên đùi cha, thấy bắp thịt đùi ông không còn đầy đặn như ngày xưa, nghĩ tới phải làm một cái gì để kéo ông ra khỏi tình trạng ngây ngô này…nhưng nàng không thể hỏi chuyện về mẹ được. Từ từ rồi nó sẽ tới, lúc nàng có thể chịu đựng được.
- Ba, tại sao chúng không đốt Tara?
Gerald nhìn con như không nghe rõ và Scarlett phải lặp lại. Gerald thẫn thờ:
- Tại sao…chúng dùng nhà mình làm bộ chỉ huy.
- Quân Yankee…trong nhà mình?
Scarlett cảm thấy những bức tường thân yêu của nhà mình đã bị chúng làm dơ bẩn. Đây là một ngôi nhà thánh thiện vì Ellen đã sống trong đó và quân Yankee…quân đó…lại vào đây.
- Đúng vậy đó con. Ba thấy khói ở Twelve Oaks bốc lên ở bên kia sông trước khi chúng tới đây. Nhưng Honey và India cùng bọn hắc nô đã lánh nạn về Macon trước, vì vậy nhà mình cũng không lo cho bọn nó lắm. Còn gia đình mình thì không thể đi Macon được. Mấy em con bệnh nặng lắm…còn mẹ con…chúng ta không thể rời nơi đây. Bọn hắc nô trốn hết…ba cũng không biết chúng đi đâu. Chúng còn ăn cắp luôn mấy cỗ xe và mấy con la. Mammy, Dilcey và Pork…chúng không đi. Mấy em con…má con…không thể đi đâu được.
- Phải, phải.
“Ba đừng nên nhắc tới mẹ. Ông có thể nói tới những chuyện khác. Dầu ông có bảo là Sherman dùng căn phòng này, căn phòng làm việc của mẹ nàng để làm bộ chỉ huy cũng được miễn là đừng nhắc tới Ellen”
- Bọn Yankee xua quân xuống Jonesboro để cắt thiết lộ. Và bọn chúng tràn ngập vùng này…hàng chục ngàn…và hàng ngàn đại bác, chiến mã. Ba đón chúng ở bậc thềm…
“Ồ, ba mình thật oai dũng”. Scarlett thầm nghĩ, Gerald đã nghinh đón quân thù ngay trước cửa Tara như có cả một đạo quân ở phía sau chứ không phải một đoàn quân thù trước mặt.
- Chúng bảo ba nên đi khỏi nhà vì chúng sẽ thiêu hủy chỗ này. Ba nói cứ việc đốt nhà đi, nhà ta vẫnkhông đi đâu hết…mấy em con…má conđang…
- Rồi sao?
“ Tại sao ông cứ phải nhắc mãi tới Ellen?”
- Ba cho chúng biết nhà ta có người bị bệnh thương hàn và không có ai có thể rời đây đựoc. Ba bảo chúng cứ thiêu sống cả nhà đi. Ba không đi đâu cả…không làm sao rời Tara được…
Giọng Gerald kéo dài rồi tắt hẳn. Ông lặng lờ nhìn và những bức tường chung quanh. Scarlett đã hiểu. Bao nhiêu tổ tiên Ái Nhĩ Lan đang đứng sau lưng Gerald, những người đã chết vì vài sào đất, đã chiến đấu tới cùng hơn là rời bỏ quê hương, rời bỏ nơi sinh sống, cày bừa, thương yêu nhau và sanh con đẻ cái.
- Ba bảo chúng cứ việcthiêu sống ba người đàn bà bệnh hoạn luônđi. Không ai đi đâu hết. Viên sĩ quan trẻ tuổi là…là một người thanh nhã.
- Một tên Yankee thanh nhã? Làm sao được ba?
- Đúng là một người thanh nhã, con. Hắn phóng ngựa đi và quay về với một viên Đại úy và một bác sĩ giải phẫu, người này khám bệnh cho các em…và má con.
- Ba để cho một tên Yankee khốn kiếp vô phòng của má và mấy em con sao?
- Hắn có nha phiến con à. Mình có chút nào đâu. Hắn đã cứu chữa các em con. Suellen bị xuất huyết. Hắn đã hết sức chạy chữa cho. Và khi hắn báo cáo trong nhà mình có người đau…chúng không đốt nhà nữa. Chúng vào đây, một ông tướng nào đó và bộ tham mưu chen chúc cả vào. Chúng chiếm hết các chỗ trừ phòng bệnh. Và tụi lính…
Gerald ngừng lại, quá mệt nên không nói thêm được nữa. Phải cố gắng lắm ông mới nói tiếp được:
- Chúng hạ trại quanh nhà khắp các nơi, trong đồng bông vải, trong rẫy bắp. Trong tầm mắt hoàn toàn nhuộm màu xanh dương. Đêm đó chúng đốt hàng ngàn ngọn lửa trại. Chúng chặt phá hàng rào, chuồng gà vịt, chuồng ngựa và nhà xông khói để lấy củi nấu ăn. Chúng giết hết mấy con bò cái, heo, gà và luôn cả bầy gà lôi của ba nữa.
Gerald quý bầy gà lôi lắm, vậy mà cũng không thoát khỏi tay quân Yankee.
- Chúng đoạt hết mọi thứ, ngay cả mấy khung hình…một số bàn ghế, đồ sứ…
- Còn đồ bạc?
Pork và Mammy đem mấy món đồ bạc giấu ở đâu đó…chẳng biết có phải ở dưới giếng hay không…Ba chẳng còn nhớ ở đâu nữa. Rồi chúng dùng nơi này làm nơi xuất quân...từ Tara…Thật là ầm ĩ, tiếng vó ngựa, tiếng chân sầm sập. Và sau đó là tiếng đại bác ở Jonesboro ầm ĩ như sấm…mấy emcon cũng nghe được dầu đang đau nặng. Tụi nó cứ luôn miệng “Ba ơi, làm ngưng tiếng sấm đi ba”
- Còn má con? Bà có biết quân Yankee ở trong nhà mình không?
- Má con…má con không biết gì nữa hết.
- Tạ ơn Chúa.
“Mẹ nàng đã không biết được. Bà không hề biết, không hề nghe tiếng quân thù ở nhà dưới, không hề nghe tiếng súng ở Jonesboro, không hề biết rằng mảnh đất yêu quý của bà đã bị quân Yankee dày xéo”
- Ba cũng ít thấy bọn chúng vì mãi ở trên lầu săn sóc các em và má con, chỉ thường gặp viên bác sĩ trẻ tuổi đó. Y thật tốt và rất tốt. Sau khi bận rộn cả ngày với thương binh, y quay lại đây và ngồi cạnh giường bệnh. Y còn đem tới một số thuốc men và nói với ba là khi y lên đường thì em con sẽ khỏi bệnh nhưng còn má con…má con gầy yếu quá, hắn nói thế…má con khó chịu đựng nổi. Y cho biết bà đã tận dụng hết khả năng của mình rồi…
Giữa sự im lặng bao trùm theo đó, Scarlett tưởng tượng tới hình ảnh của mẹ nàng trong những ngày sau cùng, một nguồn sức dẻo dai của Tara, luôn luôn săn sóc, làm việc không nghỉ ngơi, không ăn uống để cho người khác được yên giấc, được sống no.
- Rồi chúng lên đường…chúng ra đi.
Gerald im lặng một lúc rồi sờ soạng tay con gái:
- Ba rất mừng khi thấy con trở về.
Có tiếng lục đục ở thềm nhà sau. Tội nghiệp Pork, con người đã quen chùi chân trước khi vào nhà trong bốn chục năm qua, ngay cả lúc này cũng vẫn không quên. Bác bước vào, xách theo hai chiếc bình bằng vỏ bầu khô, mùi rượu mạnh nồng nặc bốc lên nhay trước khi bác ta qua cửa.
- Tôi đã làm đổ một ít, cô Scarlett. Chiết rượu từ thùng ra mấy cái bình nhỏ như vầy không phải dễ.
- Không sao đâu, cám ơn bác.
Scarlett vớ lấy cái vỏ bầu ẩm ướt trong tay Pork, nàng nhăn mũi vì mùi rượu nồng nặc.
- Uống một chút đi ba.
Vừa nói nàng vừa đưa bầu rượu cho cha rồi cầm lấy cái bầu thứ hai. Gerald ngồi dậy, ngoan ngoãn như một đứa bé uống ừng ực. Nàng trao bình nước cho cha nhưng Gerald lắc đầu.
Lúc nàng cầm bầu rượu nơi tay cha và đưa lên miệng, Gerald nhìn theo với đôi chút trách móc trong ánh mắt. Scarlett vắn tắt giải thích:
- Con biết đàn bà quý phái không được uống rượu mạnh. Nhưng hôm nay con không còn là người quý phái nữa. Ba, con còn nhiều việc phải làm đêm nay.
Scarlett hít một hơi dài rồi nghiêng bình nốc thật mau. Chất rượu nóng cháy từ cổ họng xuống tới dạ dày làm nàng choáng váng và ứa nước mắt ra. Nàng lại đưa bầu rượu lên miệng.
- Katia Scarlett, đủ rồi con. Con không quen rượu mạnh đâu.
Từ lúc về nhà tới giờ, Scarlett mới nghe lại được giọng nói đầy oai lực của cha. Nàng cười nhăn nhó:
- Say à, con còn mong cho được say. Con muốn say để quên hết mọi chuyện.
Scarlett uống tiếp, một luồng hơi nóng xuyên vào huyết quản, lan tràn khắp người nàng và mấy đầu ngón tay tê rần lên. Ngọn lửa đang đốt cháy cơ thể nàng mới dễ chịu làm sao! Hình như nó đã chọc thủng được các lớp băng giá đang bao bọc tim nàng và cảm thấy sức mạnh đang hồi phục. Nhìn vẻ mặt cau có của Gerald, nàng vỗ nhẹ vào gối ông và cố gượng cười ranh mãnh như ngày xưa, nụ cười mà cha nàng rất thích:
- Làm sao say được ba? Con gái của ba mà. Bộ con không thừa hưởng cái tửu lượng mạnh nhứt của hạt Clayton sao?
Trước vẻ mặt tinh ranh của con, dường như Gerald mỉm cười. Men rượu chắc cũng đã thấm vào ông. Scarlett lại đưa bầu rượu cho cha:
- Ba uống một hớp nữa rồi con sẽ để ba lên lầu ngủ.
Scarlett ngừng ngang. Tại sao, tại sao nàng dùng cái lối nói với thằng Wade…để nói với cha mình. Vậy là bất kính. Nhưng thấy cha đang theo dõi lời mình , Scarlett nói thêm:
- Con sẽ đỡ ba vào giường và đưa rượu ba uống…ba uống hết bầu cũng được. Ba cần phải ngủ, con đã về đây rồi, ba đừng lo lắng gì cả. Ba uống đi.
Gerald ngoan ngoãn uống thêm một ngụm nữa rồi Scarlett đỡ ông đứng dậy.
- Pork!
Pork một tay cầm bầu rượu, một tay đỡ Gerald. Scarlett cầm đèn và cả ba cùng lên lầu.
Căn phòng mà Suellen và Carreen đang nằm dưỡng bệnh chung trên một giường xông ra mùi khen khét của giẻ xe tròn nhúng mỡ để làm đèn. Không khí nặng nề trong phòng với mùi hôi hám do các cánh cửa sổ khép kín suốt ngày cùng mùi thuốc men làm cho Scarlett muốn ngất đi. Bác sĩ đã dặn đừng để gió lọt vào phòng bệnh, nhưng khi vào đây nàng mở toang cả ba cánh cửa sổ ra cho hương lá sồi và mùi đất lùa vào. Nhưng gió chỉ xua đi được một ít mùi bệnh hoạn đã đông đặc lại trong phòng hết tuần này sang tuần khác.
Carreen và Suellen bây giờ quá xanh xao hốc hác và ngủ không yên giấc. Đôi lúc choàng tỉnh, cả hai nằm trợn trừng miệng lẩm bẩm trên chiếc giường lớn mà trong những ngày còn mạnh khoẻ và sung sướng chúng thường hay nằm tỉ tê tâm sự với nhau. Trong góc phòng là một cái giường trống, cái giường nhỏ chân cong kiểu Pháp mà Ellen đã mang từ Savannah về và cũng là giường bệnh của bà.
Scarlett ngồi bên cạnh giường, ngây người nhìn hai đứa em. Rượu mạnh đã bắt đầu có hiệu lực với dạ dày trống rỗng của nàng. Đôi lúc nàng thấy như hai đứa em lùi ra thật xa, thu nhỏ lại và những tiếng lảm nhảm của chúng nghe như tiếng vo ve của côn trùng. Rồi chúng lại hiện ra thật lớn, xông vào người nàng nhanh như tốc độ ánh sáng. Scarlett cảm thấy sự mệt mỏi như xâm nhập vào xương tủy. Nàng chỉ muốn nằmlăn ra ngủ vùi.
Phải chi nàng có thể cứ nằm ngủ cho đến khi Ellen đến lay nhẹ cánh tay nàng và nói: “Trưa rồi, Scarlett. Con không nên lười quá vậy”. Nhưng chẳng bao giờ nàng có thể sống lại trong cảnh đó. Phải chi Ellen còn sống hay còn một người nào lớn tuổi, nhiều kinh nghiệm hơn nàng và không hề biết mệt mỏi để nàng nương tựa. Phải chi còn một người nào để nàng gục đầu trên gối,một người gánh vác giùm nàng cái gánh nặng trên vai.
Cửa nhẹ nhàng mở ra và Dilcey lách vào, một tay ẵm đứa con của Melanie, tay còn lại bưng bầu rượu bắp. Trong ánh đèn lờ mờ, Dilcey trông ốm hơn lúc trước, màu da đỏ càng hiện rõ ra, lưỡng quyền nhô cao, sống mũi diều hâu nhọn hoắt và nướcda màu đồng như sáng bóng hơn. Cái áo vải chúc bâu phai màu đang hở nút để lộ bộ ngực đồ sộ cũng màu hung hung. Đứa con của Melanie đang rúc đầu vào ngực Dilcey như một con mèo con bị lạnh chui đầu vào khoảng da bụng ấm áp của mẹ.
Scarlett lảo đảo đứng dậy cầm tay Dilcey:
- Dilcey còn ở lại thật là một điều hay.
- Thưa cô, làm sao tôi có thể theo cái quân mọi phản phúc ấy khi ba cô đã có lòng thương mua tôi và con nhỏ Prissy về nhà này và má cô đã hết sức tử tế với tôi.
- Ngồi xuống đi Dilcey, thằng nhỏ bú được không? Còn bà Melanie thế nào?
- Thằng nhỏ chẳng đến nỗi nào, nó chỉ quá đói thôi, tôi có đủ sữa nuôi. Không thưa cô, bà Melanie đã hồi tỉnh rồi. Bà ấy không chết đâu, cô đừng lo. Tôi đã từng thấy nhiều người đen lẫn trắng giống y như bà ấy. Bà Melanie chỉ quá mệt vì lo lắng cho đứa nhỏ. Nhưng tôi đã làm bà ấy yên lòng, tôi có cho bà uống chút rượu còn lại trong cái bầu này và bà đã ngủ rồi.
Thế là rượu bắp đã giúp ích cả nhà. Scarlett nghĩ chẳng biết có nên cho thằng Wade uống một chút xem nó có ngừng nấc không. Melanie không chết và khi Ashley trở về…Nếu chàng chẳng trở về…Không, đừng nên nghĩ tới chuyện ấy lúc này. Còn rất nhiều chuyện để suy nghĩ, để gỡ rối, để quyết định. Uớc gì mình khỏi trả cái món nợ của mình mãi mãi! Scarlett đứng bật dậy khi nghe có tiếng cót két đều đặn phá tan sự im lặng bên ngoài.
- Mammy đang lấy nước để lau mình cho hai cô. Họ cần được lau rửa nhiều.
Dilcey vừa giải thích vừa đặt bầu rượu xuống bàn, giữa cái ly và mấy lọ thuốc.
Scarlett phì cười. Có lẽ thần kinh nàng đã bắt đầu hỏng nên tiếng trục quay giếng cũng có thể làm nàng giựt mình. Dilcey bình thản nhìn Scarlett cười, gương mặt chị ta vẫn trơ trơ nhưng Scarlett biết Dilcey đã hiểu. Nàng ngồi lọt thỏm người trong ghế. Phải chi nàng có thể cởi áo nịt ra, cái cổ áo đang làm khó chịu và đôi giày còn kẹt đầy cát sỏi đã làm phồng rộp chân nàng.
Tiếng cót két của cái rỏ rẻ càng lúc càng chậm lại khi dây thừng đã thu ngắn vào, mỗi tiếng kêu là gàu nước lên gần mặt giếng hơn. Mammy sắp vào đây với nàng…Mammy của Ellen và giờ đây là Mammy của nàng. Scarlett vẫn ngồi im, đầu óc trống rỗng trong khi đứa con của Melanie đã bú khá no, bật khóc vì lạc núm vú. Dilcey im lặng áp miệng đứa bé vào ngực mình. Tiếng chân kéo lê chậm chạp của Mammy băng qua sân sau. Đêm hoàn toàn yên tĩnh. Những tiếng động nhẹ cũng đủ vang vào tai nàng như tiếng sấm.
Hành lang trên lầu như rung lên dưới sức nặng của Mammy khi bà tới gần cửa phòng. Rồi thì Mammy có mặt trong phòng, Mammy với đôi vai chĩu xuống bởi sức nặng của hai thùng nước bằng gỗ, mặt hiền từ và trầm ngâm khó hiểu.
Mắt sáng lên khi nhận ra Scarlett, bà nhe răng trắng nõn ra cười và đặt hai thùng nước xuống. Scarlett chạy tới, gục đầu vào ngực Mammy, bộ ngực đã từng ấp ủ bao nhiêu mái đầu đen lẫn trắng. Scarlett thầm nghĩ: “Rồi mọi việc sẽ ổn định lại, sẽ có một cái gì làm cho mình tìm lại được nếp sống bất biến ngày cũ”. Nhưng Mammy đã đánh tan ảo tưởng của nàng.
- Con của Mammy đã về đây rồi! Ồ, Scarlett bây giờ Ellen đã chết, chúng ta còn biết làm gì đây? Scarlett ơi, nhiều khi Mammy muốn chết theo luôn. Tôi chẳng làm gì được nếu không có Ellen chỉ bảo. Chúng ta chỉ còn lại sự đói khổ thôi, còn nhiều gánh nặng lắm con ơi, thật nhiều gánh nặng.
Đứng áp đầu vào ngực Mammy nhưng hai tiếng “gánh nặng” cũng đã làm Scarlett chú ý. Đó là những tiếng đã ám ảnh nàng trong suốt buổi xế chiều hôm qua. Bây giờ nàng đã nhớ lại cả đoạn chót của bài ca:
Chỉ còn vài hôm nữa
Oằn vai dưới gánh nặng
Mệt mỏi dặm đường xa
Dầu không còn ánh sáng…
Đến bao giờ gánh nặng ở vai nàng sẽ nhẹ bớt đi? Thế là nàng đã trở về, trở về Tara mà vẫn không được yên nghỉ để phải magng thêm vài gánh nặng khác? Nàng vùng ra khỏi vòng tay của Mammy và sờ soạng lên khuôn mặt nhăn nheo của nhũ mẫu.
- Ủa, sao tay con…?
Mammy cầm bàn tay nhỏ nhắn đầy vết phồng dộp và lở loét của Scarlett nhìn với vẻ bất mãn:
- Cô Scarlett, tôi đã từng nói với cô là chỉ cần nhìn bàn tay cũng biết đó là người đàn bà thanh nhã hay không và…mặt cô lại còn rám nắng nữa.
Tội nghiệp Mammy, bà vẫn cố giữ những quy lệ không cần thiết đó ngay trong khi chiến tranh và chết chóc bao trùm đất nước. Chỉ một lúc nữa thôi là bà sẽ nói thêm rằng một thiếu nữ có bàn tay chai nám thường không kiếm được chống, nhưng đã đoán trước, Scarlett đổi sang chuyện khác:
- Mammy, tôi muốn vú kể cho nghe chuyện của má. Để ba kể lại tôi không chịu nổi đâu.
Nước mắt Mammy trào ra khi bà khom xuống nhấc hai chậu nước lên. Bà lẳng lặng tới bên giường kéo mền ra, bắt đầu cởi áo ngủ cho Suellen cà Carreen. Scarlett chăm chú nhìn hai đứa em trong ánh đèn chập chờn. Carreen mặc áo ngủ còn sạch nhưng đã vá víu nhiều chỗ, Suellen quấn mình trong chiếc áo mặc ở nhà bằng vải nâu đã cũ mèm có viền đăng-ten Ái Nhĩ Lan. Mammy lặng lẽ khóc trong khi lau rửa cho hai thân hình gầy trơ xương bằng một cái khăn choàng ngực cũ.
- Scarlett, chung quy cũng tại cái quân Slattery phản phúc, quân bất lương, đê hèn đã giết Ellen. Tôi đã nói với bà hàng ngàn lần là chẳng ích lợi gì phải lo săn sóc cái quân phản phúc đó, nhưng bà Ellen không chịu nghe, bà còn nhân hậu bảo rằng bất cứ ai cũng cần sự giúp đỡ của bà.
Scarlett ngạc nhiên hỏi:
- Slattery? Làm sao lọt bọn chúng vô đây?
Mammy vừa chỉ hai cô gái vừa nói:
- Thì chúng đã mắc cái bệnh này nè. Con gái của mụ già Slattery, con Emmie nó bị bệnh và mụ Slattery chạy ào tới bà Ellen như thường khi có chuyện túng ngặt. Bộ mụ không biết săn sóc cho con gái mụ hay sao? Bà Ellen cũng đâu có rảnh rang. Vậy mà bà cũng qua săn sóc cho con Emmie. Bà Ellen đâu có khỏe mạnh gì, hơn nữa quân Yankee cứ lại đây sung công thức ăn làm chúng ta chẳng còn đầy đủ thức ăn nữa. Bà Ellen thì ăn ít như chim. Tôi đã nói đi nói lại là cứ bỏ mặc cái quân da trắng hạ tiện đó đi nhưng bà không chịu nghe. Bởi vậy, khi con Emmie đã bớt thì Carreen bị lây. Bệnh thương hàn nó chộp được Carreen rồi thì tới Suellen. Vậy là bà Ellen phải lo săn sóc cho hai con.
Lúc đó quân Yankee đã vượt sông và cũng không ai biết được số phận Tara ra sao. Tôi thì muốn điên lên nhưng bà Ellen thì lạnh lùng như trái dưa leo, chỉ lo cho hai cô bệnh đã nặng mà không tìm ra thầy thuốc, cũng không có thuốc men. rồi một đêm, sau khi tôi và bà vừa lau mình xong cho hai cô thì bà nói với tôi: “Mammy, phải chi tôi bán được linh hồn để mua nước đá đắp cho mấy đứa nhỏ”
Bà không cho ông Gerald vào đây, Rosa, Teena và mọi người khác cũng không, trừ tôi ra vì tôi đã có lần bị thương hàn. rồi bà bị lây, cô Scarlett, và tôi biết ngay không còn cách nào cứu chữa.
Mammy ngồi dậy kéo yếm lau nước mắt.
- Bệnh trở nặng thật mau, cô Scarlett và dầu viên bác sĩ Yankee hảo tâm ấy đã hết lòng săn sóc cũng đành chịu. Bà không còn biết gì nữa. Tôi gọi tên bà, gợi chuyện với bà nhưng bà không còn nhận ra vú của bà nữa.
- Má tôi có… có bao giờ nhắc tôi… hoặc kêu tên tôi không?
- Không, bà tưởng bà còn là thiếu nữ ở Savannah. Bà không gọi tên một ai cả.
Dilcey chợt quay lại, đặt đứa bé đã thiêm thiếp ngủ xuống gối.
- Có, bà có gọi tên một người nào đó.
- Câm miệng con mọi da đỏ kia.
Mammy quay sang Dilcey với điệu bộ đe dọa.
- Thôi, Mammy. Vậy má gọi tên ai, Dilcey? Ba tôi phải không?
- Thưa cô không. Không phải tên ba cô. Ngay trong đêm bông vải bị đốt.
- Thôi bỏ qua chuyện bông vải cháy… nói tôi nghe mau đi.
- Dạ, bông vải cháy hết cả. Quân Yankee đem chất ra ngoài sân hết trơn kho, chúng reo hò: “Đây là ngọn lửa vĩ đại nhứt Georgia” và đốt ngay tất cả số bông vải tích trữ suốt ba năm…một trăm năm chục ngàn đô-la tan tành trong một ngọn lửa!
- Và khi lửa cháy sáng như ban ngày… chúng tôi sợ nhà bị cháy lây, lửa sáng đến đỗi cô có thể tìm được một cây kim rớt trên sàn. Và khi ngọn lửa chiếu qua cửa sổ, bà Ellen tỉnh lại, bà ngồi thẳng trên giường và gọi lớn nhiều lần: “Philippe! Philippe!”. Tôi chưa bao giờ nghe cái tên này, nhưng chắc chắn là tên của một người nào đó.
Mammy ngồi sững như tượng đá, trừng mắt nhìn Dilcey nhưng Scarlett không trông thấy, nàng đã vùi đầu vào lòng bàn tay. Philippe… người ấy là ai và đã làm gì đến nỗi mẹ nàng gọi tên trước lúc lìa đời?
Đoạn đường xa dịu vợi từ Atlanta về Tara đã kết thúc nhưng kết thúc trong một hoàn cảnh nan giải, đáng lẽ chỉ kết thúc trong vòng tay của Ellen. Từ đây, Scarlett sẽ không bao giờ được yên giấc như một đứa bé dưới mái nhà của cha và được bao bọc ấm cúng trong sự thương yêu che chở của mẹ như một lớp lông hải âu nữa. Bây giờ nàng không còn trông cậy vào ai để tìm được yên ổn nữa. Không còn cách nào để vùng vẫy hầu thoát khỏi cái kết thúc nan giải đó. Không còn người nào để chia với gánh nặng với nàng. Gerald đã già và ngây dại, mấy đứa em đang bệnh, Melanie ốm yếu mảnh mai, mấy đứa nhỏ vô dụng và những người da đen còn lại thì đang trông mong vào nàng với lòng tin của trẻ con, họ bám riết vào nàng, nghĩ rằng con gái của bà Ellen sẽ cứu vớt được họ như chính Ellen.
Bên ngoài cửa sổ, dưới ánh trăng mơ hồ,Tara trải dài trước mặt nàng. Bọn hắc nô đã trốn đi, những sào đất bỏ hoang, chuồng thú bị thiêu rụi, tất cả đều như những thân xác đẫm máu dưới mắt nàng, cũng giống như chính thân xác nàng đang từ từ rướm máu. Đó là phần cuối của con đường với những người già run rẩy, những chứng bệnh, những cái miệng đòi ăn, những bàn tay yếu đuối bám vào nàng. Và ở tận cùng con đường, không có gì cả, không có gì ngoài Scarlett O’Hara Hamilton, mười chín tuổi đầu và là quả phụ có một con.
Nàng sẽ làm gì với tất cả những thứ ấy? Cô Pitty và họ Burr ở Macon có thể nhận nuôi Melanie và đứa con. Nếu mấy đứa em nàng hết bệnh, bên ngoại nàng có thể nhận chúng về ở chung, dầu họ có thích hay không cũng vậy. Còn nàng và Gerald thì có thể nhờ cậy vào hai bác James và Andrew.
Scarlett nhìn xuống hai thân hình gầy còm dưới lớp mền ướt sũng. Nàng không ưa Suellen, chưa lúc nào nàng nhận rõ điều đó bằng lúc này. Nàng không bao giờ thương nó. Nàng cũng chẳng thích Carreen cho lắm…nàng không chịu được những yếu ớt. Nhưng chúng đồng huyết thống với nàng, một phần tử không thể tách rời của Tara. Không, nàng sẽ không để cho chúng sống nhờ mấy bà dì với tư cách những người bà con sa sút. Một người trong họ O’Hara sa sút, sống nhờ vào những miếng bánh bố thí của người khác? Ồ, không bao giờ!
Vậy là chẳng còn cách nào để vượt qua cái đoạn cuối nan giải ấy sao? Bộ óc mệt mỏi của nàng làm việc mới chậm chạp làm sao. Scarlett uể oải đưa tay chống cằm rồi cầm lấy bầu rượu trên bàn. Còn một ít rượu dưới đáy nhưng không rõ bao nhiêu. Nàng ngạc nhiên tự hỏi tại sao mùi rượu hăng nồng không còn làm mũi nàng khó chịu nữa. Scarlett uống thật chậm, rượu không còn đốt chấy cổ họng nữa, nàng chỉ thấy một cảm giác ấm ấm tê mê.
Scarlett đặt bầu rượu xuống nhìn quanh. Tất cả đang diễn ra như một giấc mơ, căn phòng mù mờ khói, hai đứa em gầy gò, Mammy ngồi sầm mặt bên giường, Dilcey bất động như một pho tượng đồng với đứa bé sơ sanh đỏ hỏn nép sát vào ngực…một giấc mộng mà khi tỉnh dậy nàng hy vọng sẽ ngửi được mùi mỡ chiên dưới bếp, sẽ nghe được tiếng cười ằng ặc của bọn hắc nô, tiếng xe bò lăn bánh cót két ra đồng và sẽ được Ellen nhẹ nhàng đánh thức.
Rồi Scarlett thấy mình đang nằm trên chiếc giường ở phòng riêng, dưới ánh trăng mờ mờ, Mammy và Dilcey đang thay áo cho nàng. Cái áo nịt không còn siết chặt lồng ngực nên Scarlett khoan khoái thở. Nàng biết đôi vớ đang được nhẹ nhàng kéo ra khỏi chân mình và Mammy vừa lẩm bẩm an ủi vừa lau rửa bàn chân sưng phồng của nàng. Nước mát dịu làm sao! Thật là sung sướng khi được nằm thoải mái như một đứa bé trên chiếc giường êm ái. Rồi không biết sau đó bao lâu, nàng thấy chỉ còn lại một mình, ánh trăng đã sáng hơn và chiếu xuyên tới giường.
Scarlett không biết mình đã say, say vì mệt và vì rượu mạnh. Nàng chỉ biết mình đang tách rời khỏi thể xác mệt mỏi của mình và đang bềnh bồng trong một khoảng không nào đó, nơi không có đau đớn và mệt nhọc. Tự nhiên nàng nhìn thấy mọi vật sáng rõ và trong suốt như pha lê.
Scarlett đang nhìn chúng bằng đôi mắt khác hẳn vì tại một nơi nào đó trên quãng đường dài về Tara, nàng đã bỏ lại sau lưng cái tuổi thanh xuân. Nàng không còn là một nắm đất sét mềm dẻo mà mỗi lúc, mỗi biến cố lại có thể in hằn dấu vết lên trên đó. Nắm đất sét ấy bây giờ đã khô cứng lại, một vài giờ trong cái ngày vô định hôm qua vẫn còn kéo dài mãi ngàn năm. Đây là đêm cuối cùng nàng để cho người ta săn sóc mình như đứa bé. Bây giờ nàng đã là một thiếu phụ mà tuổi xuân đã đi qua.
Không, nàng không thể cầu cạnh họ nội hay họ ngoại. Dòng họ O’Hara không chấp nhận sự bố thí, dòng họ O’Hara luôn luôn tự xoay sở. Gánh nặng cũng vẫn là gánh nặng của riêng nàng và nó vẫn luôn vừa đù nặng để đôi vai nàng hứng lấy. Nàng không còn ngạc nhiên khi nghĩ rằng vai mình đã đủ sức để mang bất cứ gánh nặng nào. Nàng sẽ không bỏ hoang Tara, nàng lệ thuộc vào những sào đất đỏ kia hơn là chúng lệ thuộc vào nàng. Như những cây bông vải, nàng đã bắt rễ vào mảnh đất màu đỏ như máu ấy để hút lấy nhựa sống. Nàng sẽ ở lại Tara và sẽ giữ gìn nó, dầu sao nàng cũng phải tự lo và lo cho mấy đứa em, cho Melanie và đứa con của Ashley, cho mấy người da đen còn lại. Ngày mai…ôi, ngày mai! Ngày mai nàng sẽ mang ách vào cổ. Ngày mai còn có nhiều việc phải làm. Phải qua Twelve Oaks và trại McIntost xem có gì còn sót lại trong những mảnh vườn hoang đó, phải xuống tận đầm lầy bên bờ sông tìm xem có heo gà lạc nào không, phải đi Jonesboro và Lovejoy với mấy món nữ trang của Ellen…Ở đó thế nào cũng còn sót vài người buôn bán chút ít thức ăn. Ngày mai…ngày mai…đầu óc nàng như một chiếc đồng hồ hết dây thiều càng lúc càng chạy chậm nhưng vẫn vô cùng sáng suốt.
Trong khoảnh khắc những chuyện truyền kỳ trong gia tộc mà nàng thường nghe kể từ lúc bé, những chuyện chỉ làm nàng bực dọc và nghe một cách lơ là, bỗng hiện ra trong suốt như thủy tinh. Gerald túi không một cắc đã tạo dựng được Tara. Ellen đã vượt được một nỗi buồn bí ẩn, ông ngoại Robillard sống sót sau sự sụp đổ ngai vàng của Napoleon đã cố tìm được một vùng đất mới, phì nhiêu trên bờ biển xứ Georgia. Ông cố Prudhomme đã tạo dựng một tiểu vương quốc trong rừng thẳm trên đảo Haiti để rồi khi mất nó, vẫn còn sống để nghe tên mình được tôn kính nhắc nhở ở Savannah. Lại cũng có nhiều nàng Scarlett chiến đấu bên cạnh những chí nguyên quân Ái Nhĩ Lan để giành độc lập cho xứ sở rồi bị treo cổ và cũng có nhiều ông O’Hara đã chết trên bờ sông Boyne vì đã chiến đấu đến hơi thở cuối cùng để bảo vệ sự sản.
Tất cả đã chịu nhiều bất hạnh đắng cay nhưng bất hạnh không tiêu diệt được họ. Họ không để bị đắm chìm theo sự sụp đổ của các đế quốc, họ không để bị ngã gục trước lưỡi dao mở đường của bọn nô lệ nổi loạn, của chiến tranh, của những nhà cách mạng, của những sự bài xích và trưng dụng. Số kiếp lận đận có lẽ cũng mang tới cho họ muôn vàn nguy hiểm nhưng họ chẳng sờn lòng. Họ không khóc lóc, họ cứ phấn đấu. Bóng mờ của những người ấy, những người mang cùng dòng máu với nàng như đang di động chậm chạp dưới ánh trăng. Và Scarlett không chút ngạc nhiên khi thấy họ, những người trong dòng họ đã biến đổi được vận mạng để tìm ra hạnh phúc. Tara là vận mạng của nàng, là cuộc phấn đấu của nàng và nàng phải là người thắng cuộc.
Scarlett mơ màng xoay người lại, một lớp màn đen từ từ phủ xuống. Tiền nhân của nàng đang thực sự có mặt ở đây, họ đang thì thầm những lời khuyến khích hay là nàng chỉ nằm mơ?
Nàng thì thào đi vào giấc ngủ.
“ Dù các người có ở đây hay không, tôi vẫn chúc các người ngủ ngon… xin đa tạ!”


o0o