thấy đấy, khi tôi còn sống với gia đình Arashino ngày nào là tôi cảm thấy mang ơn Nobu ngày đó. Sang mùa xuân năm sau, tôi cảm thấy tôi được may mắn biết bao khi nghe tin Raiha chết ở Tokyo vì trúng bom. Chính Raiha là người đã làm cho chúng tôi cười bằng câu nói rằng chẳng ai biết được tương lai bằng quá khứ. Cô ta và mẹ cô đều là những geisha nổi tiếng, bố cô ta thuộc một gia đình thương gia giàu có. Đối với những người như chúng tôi ở Gion không ai dám nghĩ mình có thể sống qua chiến tranh hơn cô Raiha. Lúc chết, cô ta đang đọc sách cho cháu trai nghe trong dinh cơ của bố cô ấy ở quận Denenchofu tại Tokyo, và tôi nghĩ chắc cô ta cảm thấy rất an toàn khi ở đấy. Kỳ lạ thay là máy bay oanh tạc giết chết Raiha còn giết luôn cả nhà đô vật vĩ đại Mizagiyama. Cả hai đang hưởng cuộc sống êm ả cùng nhau. Thế nhưng Bí Ngô, người mà tôi cho là kẻ đã bị bỏ rơi, thì lại sống qua khỏi chiến tranh, mặc dù nhà máy làm thấu kính nơi cô ta làm việc nằm ngoài thành phố Osaka đã bị dội bom năm sáu lần. Năm đó tôi mới hiểu ra rằng không ai tiên đoán được người này sống còn sau chiến tranh và người kia không qua khỏi. Mameha qua khỏi, cô ấy làm hộ lý trong một bệnh viện nhỏ ở quận Fukui, nhưng chị hầu Tatsumi thì bị chết vì quả bom ác nghiệt rơi xuống Nagashaki, còn người lo áo quần cho cô là ông Itchoda chết vì đứng tim trong một trận máy bay oanh kích. Trái lại, ông Bekku, làm việc tại một căn cứ hải quân ở Osaka thì vẫn còn sống. Ông Tướng Tottori cũng vậy, ông ta sống ở quán trọ Sayura cho đến giữa thập niên 1950 mới chết, còn ông Nam tước cũng sống qua khỏi chiến tranh, nhưng tôi rất buồn nói cho anh biết ông ta trầm mình tự vẫn trong cái hồ đẹp đẽ của mình sau khi chức danh và nhiều tài sản của ông ta bị tước đi. Tôi nghĩ là ông ta không thể sống nổi cuộc sống mà ông không còn được tự do làm theo những ý nghĩ điên khùng của mình nữa.

Còn về phần bà Mẹ, tôi luôn luôn tin rằng bà sẽ sống còn với tài năng kiếm lợi trên sự đau khổ của người khác, bà dấn thân vào công việc làm ăn ở chợ xám, như thể bà đã làm ăn lâu ngày ở thị trường này rồi vậy. Bà ta nhờ chiến tranh mà giàu thêm chứ không phải nghèo đi bằng cách buôn bán các thứ di vật của người khác. Bất cứ khi nào ông Arashino bán một chiếc kimono trong số áo của mình để thêm vốn làm ăn, ông ta nhờ tôi đến tiếp xúc với bà Mẹ để bà có thể cho ông chuộc lại. Anh biết không, nhiều áo kimono bán ở Kyoto đều qua tay bà. Ông Arashino có lẽ hy vọng Mẹ sẽ hy sinh lợi nhuận để giữ kimono của ông vài năm cho đến khi ông có tiền mua lại, nhưng chắc không bao giờ ta có thể tìm ra chúng, hay ít ra, đấy là chuyện bà ta nói.

Gia đình Arashino đối xử với tôi rất tử tế trong những năm tôi sống với họ. Ban ngày, tôi làm việc may dù với họ. Ban đêm tôi ngủ với cô con và đứa cháu ngoại của họ trên tấm đệm trải trên nền xưởng thợ. Chúng tôi có rất ít than, nên dùng lá ép để sưởi ấm – hay là giấy báo, nghĩa là bất kỳ cái gì chúng tôi kiếm được. Dĩ nhiên thực phẩm càng khan hiếm, anh không thể tưởng tượng ra nổi những thứ chúng tôi ăn, như bã đậu nành thường làm thức ăn gia súc, và một thứ rất ghê tởm mà chúng tôi gọi là "Nukapan", đó là thức ăn gồm cám gạo rang trộn với bột lúa mạch. Trông như da khô lâu ngày, nhưng tôi cảm thấy da e còn ngon hơn thứ này. Rất hiếm khi mới ăn được một ít khoai tây hay khoai lang, thịt cá voi phơi khô, xúc xích bằng thịt hải cẩu, và thỉnh thoảng có cá mòi, thứ mà người Nhật thường dùng làm phân bón. Tôi gầy tong teo đến nỗi khi đi trên đường phố Gion, không ai nhận ra tôi. Vài ngày, đứa cháu ngoại của ông Arashino, bé Juntaro, lại khóc kêu đói – thế là ông Arashino quyết định đem một cái kimono đi bán. Cuộc sống như thế này người Nhật gọi là "cuộc sống củ hành", lột lần ra mà sống.

Một đêm vào mùa xuân năm 1944, sau khi tôi đã sống ở nhà ông Arashino khoảng ba bốn tháng, chúng tôi chứng kiến cảnh oanh kích đầu tiên. Chúng tôi thấy trên không trung những chiếc phóng pháo cơ gào thét vang trời, trong khi đó những quả đạn cao xạ từ mặt đất bắn lên nổ tung chung quanh chúng như sao sa. Chúng tôi sợ nghe tiếng rít kinh khủng vang lên và thấy Kyoto bùng cháy khắp nơi quanh chúng tôi, và nếu thế, cuộc sống chúng tôi sẽ chấm dứt ngay cho dù chúng tôi có chết hay không, vì Kyoto mảnh mai như cánh con bướm đêm, nếu nó bị đập tan, sẽ không bao giờ bình phục lại. Còn Osaka và Tokyo, cũng như nhiều thành phố khác, các nơi này có thể bình phục lại được. Nhưng những chiếc phóng pháo đi qua đầu chúng tôi, không những chỉ đêm ấy mà còn các đêm sau nữa. Nhiều đêm chúng tôi thấy mặt trăng trở thành đỏ rực vì lửa cháy ở Osaka, và thỉnh thoảng chúng tôi thấy tro bay trong không khí như lá vàng rơi – đến tận Kyoto, cách đây năm mươi cây số. Chắc anh biết tôi lo lắng đến dường nào cho ông Chủ tịch và ông Nobu, vì công ty của họ đặt ở Osaka và hai người đều có gia đình ở đấy cũng như ở Kyoto. Tôi cũng tự hỏi không biết chị Satsu của tôi ra sao và đang ở đâu. Tôi không biết hiện chị ở đâu, nhưng trong thâm tâm, tôi cứ tin có ngày chúng tôi sẽ lại gặp nhau. Tôi nghĩ có thể chị ấy viết thư gởi đến nhà kỹ nữ Nitta cho tôi, hay trở về Kyoto để tìm tôi. Rồi vào một buổi chiều – trong khi tôi dẫn bé Juntaro ra bờ sông chơi, chúng tôi lượm đá trên bờ ném xuống nước, bỗng tôi nghĩ rằng chắc Satsu không bao giờ trở lại Kyoto để tìm tôi. Tôi đang sống trong cảnh nghèo khổ, làm sao đi xa khỏi thành phố cho được. Vả lại, nếu gặp nhau ngoài đường, tôi và Satsu cũng không nhận ra nhau. Còn chuyện tôi mơ ước chị ấy gởi thư cho tôi…thì ôi, tôi thấy mình điên, bộ tôi không biết là chị Satsu không biết nơi tôi ở có tên là nhà kỹ nữ Nitta hay sao? Nếu muốn viết, chị ấy cũng không thể viết được – trừ phi chị có tiếp xúc với ông Tanaka, mà chắc không bao giờ chị làm được việc này. Trong khi bé Juntaro tiếp tục ném đá xuống nước chơi, tôi ngồi xổm xuống bên cạnh chú bé, lấy tay vọc nước đắp lên mặt, cười với chú, giả vờ rửa mặt cho mát. Mưu vặt của tôi hữu hiệu, vì Juntaro có vẻ không biết gì hết và cứ tiếp tục trò chơi.

Vận rủi của con người như luồng gió mạnh. Nó xô đẩy lôi cuốn ta từ chỗ không may này đến chỗ không may khác cho đến khi ta đành phải buông xuôi cho số phận. Như trường hợp của con cái ông Arashino chẳng hạn, cô gái đau khổ vì chồng chết trong chiến tranh, và sau đó đổ hết sức lực vào hai việc: chăm sóc thằng bé và may dù cho lính dù. Cô ta có vẻ sống buông xuôi không mục đích. Cô ta gầy dần gầy mòn, chắc anh biết từng gam thịt của cô ta biến đi đâu. Đến ngày chiến tranh chấm dứt, cô ta chỉ biết bám vào thằng bé ấy như thể nó là mép núi đá trên bờ biển giữ cô ta khỏi rơi xuống biển.

Vì tôi đã sống qua vận rủi rồi nên tôi biết, lúc nào cũng có cái gì đấy nhắc nhở tôi nhớ đến những ngày rủi ro, cho nên tôi không quên được – nói trắng ra là dưới lớp vỏ quần áo sang trọng, với điệu múa hoàn hảo, và với cách nói chuyện khéo léo, cuộc đời của tôi không có gì phức tạp hết, mà đơn giản như hòn đá lăn xuống đất. Mục đích tối hậu trong mười năm qua của tôi là phải chiếm cho được tình thương của ông Chủ tịch. Ngày này qua ngày nọ, tôi nhìn dòng nước ở thượng nguồn sông Kame xuôi dòng gần xưởng thợ, thỉnh thoảng tôi ném một cánh hoa xuống nước, hay là một cọng rơm, nghĩ rằng chúng sẽ chảy qua Osaka trước khi chảy ra biển. Tôi tự hỏi không biết ông Chủ tịch khi ngồi làm việc có nhìn qua cửa sổ vào một buổi chiều thấy cánh hoa hay là cọng rơm và nhớ đến tôi không. Có thể ông Chủ tịch thấy, nhưng tôi không tin. Cho dù ông thấy đi nữa, ông cũng có trăm nghìn chuyện nghĩ đến chẳng khác gì cánh hoa đập vào trong óc ông, tôi có thể chỉ là một trong số đông đó. Ông ta thường tốt với tôi, ông ta vốn là người tốt. Chưa bao giờ ông tỏ vẻ nhận ra tôi là cô gái ông đã an ủi ngày nào, hay nhận ra tôi lưu tâm tới ông, hay nghĩ đến ông.

Một hôm, tôi nhận ra rằng chuyện tôi và chị Satsu gặp lại nhau là điều không thể có được, lòng tin này dựa theo nhiều thực tế trước mắt chứ không phải vì bốc đồng. Đêm trước tôi đã dằn vặt suốt đêm, lần đầu tiên tự hỏi nếu tôi chết đi mà vẫn chưa được ông Chủ tịch đoái hoài đến thì sao. Sáng hôm sau, tôi xem lịch thật kỹ với hy vọng tìm ra dấu hiệu gì cho tôi đời tôi sẽ có ý nghĩa. Tôi rất chán nản đến nỗi ông Arashino có vẻ nhận thấy, ông nhờ tôi đi mua kim khâu ở một tiệm bán tạp hoá. Tôi cố tìm có dấu hiệu gì về ông Chủ tịch, nhưng không thấy. Từ kinh nghiệm này, tôi kết luận rằng cứ chạy theo điều phi thực là rất nguy hiểm. Nếu tôi cứ phí cả đời chạy theo một người đàn ông không bao giờ đến với tôi thì sao? Cuộc đời tôi sẽ buồn rầu tê tái biết bao khi nhận ra tôi không thưởng thức được thức ăn mình đang ăn, vì tôi không nghĩ đến gì khác ngoài ông Chủ tịch, ngay cả khi cuộc đời của tôi đã trôi về một nẻo khác. Thế nhưng nếu tôi không nghĩ đến ông ta nữa, cuộc đời của tôi sẽ ra sao? Chắc khi ấy tôi sẽ là một vũ công tập luyện từ nhỏ để chờ buổi trình diễn không bao giờ đến được.

Chiến tranh chấm dứt vào tháng Tám năm 1945. Bất cứ ai đã sống ở Nhật trong giai đoạn này đều sẽ nói với anh rằng đây là thời điểm hoang mang nhất trong đêm tăm tối. Đất nước chúng tôi không những bị bại trận, mà còn bị tàn phá – tôi không muốn nói chỉ bị bom tàn phá rất kinh khủng mà thôi đâu. Khi đất nước anh bại trận, và quân chiếm đóng ùa vào, chắc anh sẽ cảm thấy như bị trói tay dẫn đến pháp trường chờ lưỡi gươm đầu. Suốt thời gian một hay hai năm, tôi không nghe được tiếng cười – ngoại trừ tiếng cười của Juntaro, vì chú bé không biết gì hết. Và khi Juntaro cười, ông ngoại chú huơ tay bảo im đi. Tôi thường quan sát những người đàn ông và đàn bà mà vào thời kỳ ấy họ còn nhỏ, họ rất nghiêm nghị vì thời thơ ấu họ rất ít cười.

Vào mùa xuân năm 1946, tất cả chúng tôi đều nhận ra rằng chúng tôi sẽ sống qua cảnh thử thách của sự thất bại. Thậm chí có người còn tin rằng một ngày nào đó nước Nhật sẽ đổi mới. Tất cả những chuyện nói rằng nước Mỹ giết chóc, hãm hiếp, hoá ra đều sai hết, trên thực tế, chúng tôi nhận thấy người Mỹ rất tốt. Một hôm có đoàn lính đi trên xe ngang qua khu vực tôi đang ở. Tôi cùng các phụ nữ khác trong xóm ra đứng xem. Trong thời gian ở Gion, tôi tự cho mình là người cách biệt với các phụ nữ khác, và thực tế tôi cảm thấy cách biệt với họ chỉ vì tôi không chịu tìm hiểu họ, không biết họ sống ra sao, thậm chí cách biệt với cả những bà vợ của những ông tôi đã giúp vui. Thế rồi bây giờ tôi đứng với họ, mặc quần lao động rách rưới, tóc xoã sau lưng nhớp nhúa. Tôi không tắm nhiều ngày vì chúng tôi thấy không đủ nhiên liệu để nấu nước tắm, phải vài ngày mới được tắm một lần. Trước mắt những lính Mỹ ngồi trên xe chạy qua trước mắt tôi, trông tôi chẳng khác gì những người đàn bà chung quanh tôi. Một cái cây mà không lá, không vỏ, không rễ, có gọi là cây được không? Tôi là nông dân – tôi tự nhủ - và không còn là geisha chút nào hết. Nhìn hai bàn tay chai sần, tôi cảm thấy hoảng hốt lo sợ. Cố xua đuổi hết những điều lo sợ trong óc đi, tôi chú ý nhìn đoàn xe lính chạy qua. Đây là những người lính Mỹ mà chúng tôi đã được dạy bảo phải căm thù, những người đã dội bom lên các thành phố của chúng tôi rất ác liệt phải không? Bây giờ họ đi qua đất nước chúng tôi, ném kẹo cho con nít.

Sau ngày đầu hàng được một năm, ông Arashino được mọi người khuyến khích làm áo kimono lại. Tôi không biết gì về áo kimono ngoài việc mặc áo, cho nên tôi được giao công việc chăm sóc các vại thuốc nhuộm nấu ở dưới tầng hầm nơi nhà phụ gần bên xưởng thợ. Đây là một việc rất khủng khiếp, một phần vì chúng tôi chỉ có chất đốt gọi là "taidon", một loại than bùn đóng thành bánh, khi đốt mùi hôi toả ra rất khó chịu. Trong thời gian này, ông bà Arashino dạy cho tôi cách đi kiếm lá và cọng, vỏ cây nào có thể đem về dùng làm thuốc nhuộm, công việc xem như là bước khởi đầu học nghề. Và chính công việc này đã làm co dạ dày của tôi hư hỏng. Bàn tay tôi dùng để múa trước đây phải dùng kem để nuôi da, bây giờ da tróc ra như vỏ hành và lem luốc như bị bầm tím. Trong thời gian này tôi có quen biết thân mật với một thanh niên làm nghề dệt thảm rơm – có lẽ vì quá cô đơn – anh tên là Inoue. Anh ta rất đẹp trai, đường chân mày thanh như vẽ, làn da mịn màng và đôi môi mềm mại rất gợi cảm. Suốt mấy tuần liền, cứ vài đêm, tôi lẻn vào phòng phụ và để cho anh ta vào đây với tôi. Tôi không nhận ra hai bàn tay tôi ghê tởm như thế nào cho đến một đêm, ánh lửa nấu thuốc nhuộm cháy rất sáng khiến cho chúng tôi trông thấy nhau. Sau khi Inoue trông thấy tay tôi, anh ta không muốn tôi sờ tay vào anh ta nữa.

Để cho da tay tôi khỏi hư, ông Arashino giao cho tôi công việc đi hái hoa nhện trong mùa hè. Hoa nhện là loại hoa được dùng ép lấy nước cốt để vẽ trên lụa trước khi phủ hồ và nhuộm. Loại hoa này mọc quanh các mép ao, hồ trong suốt mùa mưa. Tôi nghĩ đây là công việc dễ dàng, cho nên một buổi sáng, tôi mang giỏ lên lưng, đi thưởng thức một ngày tạnh ráo, mát mẻ. Nhưng sau đó, tôi phát hiện ra loài hoa nhện này rất quỉ quái. Chúng được xếp vào loại hoa được côn trùng ưa thích nhất ở nước Nhật. Mỗi khi tôi ngắt một đóa hoa, là cả một bầy bọ chét và muỗi vây vào tấn công tôi, và điều đáng ngại hơn nữa, là chốc chốc tôi lại dẫm lên một con nhái gớm ghiếc. Rồi sau một tuần thu gom hoa khổ sở, tôi làm một công việc mà tôi tưởng chắc sẽ dễ dàng hơn, đó là ép hoa để vắt nước cốt ra. Nhưng khi ngửi mùi nước cốt của hoa nhện đó rồi, tôi thấy sung sướng khi đến cuối tuần lại được đi hái hoa.

Tôi làm việc rất cực nhọc vào những năm ấy. Nhưng mỗi đêm khi đi ngủ, tôi vẫn nghĩ đến Gion. Tất cả các khu geisha ở Nhật đã được mở cửa trở lại sau ngày đầu hàng mấy tháng, nhưng tôi phải đợi cho đến khi Mẹ gọi về tôi mới về được. Bà ta làm ăn rất phát đạt bằng nghề bán áo kimono, tác phẩm nghệ thuật, gươm Nhật cho lính Mỹ. Cho nên trong thời gian này, bà và Dì vẫn ở tại một nông trại nhở ở phía Bắc Kyoto, họ có mở gian hàng buôn bán ở đấy trong khi tôi vẫn tiếp tục sống và làm việc với gia đình ông Arashino.

Chắc anh nghĩ rằng tôi chỉ ở một nơi cách Gion có mấy cây số, nên có lẽ tôi đến thăm họ luôn. Thế nhưng suốt gần năm năm rời Gion, tôi chỉ về lại đấy một lần. Đó là một buổi chiều mùa xuân, khoảng một năm sau khi hết chiến tranh trong khi tôi đi mua thuốc cho Juntaro tại bệnh viện ở quận Kamigyo trở về. Tôi đi dọc theo đại lộ Kawaramachi cho đến tận đại lộ Shijo rồi qua cầu để vào Gion. Tôi rất sửng sốt khi thấy nhiều gia đình sống nheo nhóc khổ sở dọc theo bờ sông.

Ở Gion tôi nhận ra một số geisha, nhưng dĩ nhiên họ không nhận ra tôi, và tôi không nói với họ một tiếng, hy vọng được xem Gion như người ngoài cuộc. Nhưng thật ra, tôi không thấy gì ở Gion hết, mà khi đi qua đấy, tôi chỉ thấy những kỷ niệm hãi hùng thôi. Khi tôi đi dọc theo bờ suối Shirakawa, tôi nhớ đến những buổi chiều tôi và Mameha đi qua đấy. Gần đấy là chiếc ghế đá nơi tôi và Bí Ngô ngồi với hai cái tô mì vào cái đêm tôi nhờ cô ta giúp đỡ. Không xa đấy bao nhiêu là con đường nhỏ nơi Nobu đã khiển trách tôi chấp nhận ông Tướng làm danna. Từ đấy tôi đi nửa khu phố là đến góc đường nằm trên đại lộ Shijọ nơi tôi làm cho anh chàng giao hàng để rơi khay đựng các hộp cơm. Tại tất cả những nơi này, tôi cảm thấy như tôi đang đứng trên sân khấu mấy giờ sau khi vở múa chấm dứt, khi sự yên lặng nặng nề bao trùm lên nhà hát như bức màn tuyết. Tôi đi đến nhà kỹ nữ, nhìn vào chiếc khoá móc bằng sắt nặng nơi cửa với lòng khấp khởi. Khi tôi bị nhốt trong nhà, tôi muốn ra. Bây giờ cuộc sống đã đổi thay, thấy mình bị khóa ở ngoài, tôi lại muốn vào trong. Thế nhưng tôi đã là người lớn rồi, nếu tôi muốn, tôi tự do đi ra khỏi Gion, và không bao giờ trở về nữa.

Một buổi chiều của tháng mười một trời lạnh như cắt, ba năm sau ngày chiến tranh chấm dứt, khi tôi đang hơ tay cho ấm trên những vại nấu thuốc nhuộm ở phòng phụ, thì bà Arashino xuống tìm tôi, bà cho biết có người khách muốn gặp tôi. Nhìn vẻ mặt bà, tôi cứ tưởng đấy là bà hàng xóm nào đấy đến chơi. Nhưng chắcanh có thể tưởng tượng ra vẻ mặt kinh ngạc của tôi khi tôi thấy người khách là ông Nobu. Ông ta ngồi nơi xưởng thợ với ông Arashino, cầm trên tay cái tách trà đã uống hết như thể ông ta đã nói chuyện đã lâu rồi. Khi thấy tôi, ông Arashino đứng dậy. Ông ta nói:

- Tôi có công việc ở phòng bên cạnh. Hai người cứ ngồi đây nói chuyện. Tôi rất sung sướng được ông đến thăm, ông Nobu à.

- Đừng nói chuyện điên, Arashino – Nobu đáp – Sayuri mới là người tôi đến thăm. Tôi nghĩ ông Nobu đã nói năng thiếu tế nhị, không đáng cười chút nào. Thế nhưng ông Arashino phá lên cười rồi bước ra ngoài và đóng cửa lại.

- Em tưởng thế giới đã đổi thay – tôi nói – nào ngờ ông Nobu vẫn không thay đổi gì hết.

- Tôi không thay đổi – ông ta nói – Nhưng tôi không đến đây để nói chuyện. Tôi muốn biết cô có vấn đề gì không.

- Không có vấn đề gì hết. Thế ông không nhận được thư của em à?

- Thư của cô đọc nghe như thơ! Cô chẳng nói gì đến ngoài việc "nước chảy róc rách thơ mộng" hay là những chuyện vô nghĩa như thế.

- Kìa, ông Nobu, em sẽ không bao giờ mất công gởi thư cho ông nữa.

- Nếu viết thư như thế thì tôi thích cô đừng gửi còn hơn. Tại sao cô không nói cho tôi nghe những chuyện tôi muốn biết, như là khi nào cô trở về Gion? Tháng nào tôi cũng điện thoại đến phòng trà Ichiriki để hỏi về cô, và bà chủ cứ viện cớ này cớ nọ. Tôi cứ tưởng cô mắc bệnh truyền nhiễm gì khủng khiếp rồi. Tôi thấy cô gầy nhiều nhưng khoẻ mạnh. Cái gì giữ cô ở lại đây?

- Ngày nào em cũng nghĩ đến Gion.

- Cô bạn Mameha đã về cách đây hơn một năm rồi. Ngay cả Michizono đã già rồi, mà bà ta cũng có mặt ngay ngày mở cửa. Nhưng không ai có thể nói cho tôi biết tại sao Sayuri không về.

- Nói thật ra, quyết định không phải của em. Em phải đợi Mẹ mở cửa nhà kỹ nữ đã chứ. Em rất sẵn sàng về lại Gion như ông mong muốn em về đấy vậy.

- Vậy thì gọi bà Mẹ nói cho bà ấy biết đã đến lúc trở về. Tôi đã quá kiên nhẫn chờ đợi hơn sáu tháng nay rồi. Cô không hiểu những điều tôi viết trong thư à?

- Khi ông nói ông muốn em về Gion, em nghĩ ông muốn nói ông hy vọng thấy em về đấy cho sớm.

- Nếu tôi nói tôi muốn thấy cô về Gion, tức là tôi muốn nói tôi muốn cô mang hành lý về Gion. Tôi không biết tại sao cô phải đợi cái bà Mẹ ấy của cô! Nếu bây giờ mà bà ta chưa nghĩ đến chuyện quay về, thì bà ta là đồ điên.

- Ít người nói tốt về bà ta, nhưng em cam đoan bà ta không điên. Nếu ông biết bà ta, thế nào ông cũng khâm phục bởi bà ta làm ăn rất phát đạt bằng cách bán đồ lưu niệm cho lính Mỹ.

- Lính tráng không còn ở đây nữa đâu. Cô nói cho bà ta biết ông bạn tốt Nobu của cô muốn cô quay về Gion – nói xong ông ta lấy một cái gói nhỏ, thảy xuống chiếu gần chỗ tôi ngồi. Ông ta không nói tiếng nào nữa, chỉ uống nước trà và nhìn tôi.

- Ông Nobu ném cái gì cho em đấy – tôi hỏi.

- Tôi mang quà đến cho cô. Mở mà xem.

- Nếu ông cho em quà, trước hết em phải mang quà cho ông đã.

Tôi đến góc phòng, nơi tôi để cái rương của tôi, lấy ra chiếc quạt tôi định tặng ông từ lâu. Cái quạt có thể là vật quá đơn giản khi đem tặng người đã cứu tôi khỏi cảnh làm việc khổ nhọc trong nhà máy. Nhưng với một geisha, quạt dùng để múa là vật thiêng liêng – và đây không phải là cái quạt của một vũ công thường, mà là cái quạt của cô giáo cho tôi khi tôi đạt được mức shisho trong trường múa Inoue. Chưa bao giờ tôi nghe có cô geisha nào đem quạt cho ai như thế - chính vì lý do này mà tôi tặng ông.

Tôi gói quạt trong vuông vải, rồi đến đưa cho ông Nobu. Ông giật mình khi mở cái gói vải ra, như tôi biết trước thế nào ông cũng ngạc nhiên. Tôi giải thích rõ ràng lý do tại sao tôi tặng ông vật ấy.

- Cô thật tốt – ông ta nói – nhưng tôi không xứng đáng để nhận món quà này. Cô hãy tặng cho người nào hiểu biết về múa hơn là tặng cho tôi.

- Em không muốn tặng quà này cho ai hết. Nó là một phần của em, và em tặng nó cho ông thôi.

- Nếu vậy, tôi rất cám ơn cô, tôi sẽ nâng niu món quà này. Bây giờ cô hãy mở gói của tôi ra mà xem.

Quà được gói trong giấy, buộc dây chèn một lớp giấy báo, là một viên đá to bằng nắm tay. Tôi nghĩ ít ra tôi cũng ngạc nhiên khi nhận viên đá này như ông Nobu ngạc nhiên khi nhận món quà của tôi. Khi tôi nhìn kỹ, tôi thấy không phải viên đá mà là cục bê tông.

- Trong tay cô là một miếng phế liệu trong nhà máy của chúng tôi ở Osaka – Nobu nói với tôi – Hai trong bốn nhà máy của chúng tôi bị tiêu huỷ. Có nguy cơ toàn bộ công ty của tôi không sống được trong vài năm sắp tới. Cho nên cô thấy đấy, nếu cô cho tôi một phần của cô là cái quạt, tôi nghĩ tôi cũng vừa cho cô một phần của tôi.

- Nếu đây là một phần của ông, em sẽ nâng niu nó.

- Tôi không cho cô để cô nâng niu. Đây là miếng bê tông thôi! Tôi muốn cô giúp tôi biến nó thành đồ nữ trang đẹp đẽ cho cô giữ gìn.

- Nếu ông Nobu biết cách làm như thế, xin ông cho em biết, chúng ta sẽ giàu to!

- Tôi có một công việc cho cô làm ở Gion. Nếu công việc này thành công như tôi hy vọng, công ty của chúng tôi sẽ đứng vững trở lại trong vòng một năm. Khi tôi yêu cầu cô trả cho tôi miếng bê tông này để lấy viên đá quý, thì đã đến lúc tôi trở thành danna của cô. Khi tôi nghe ông ta nói như thế, tôi cảm thấy da tôi trở nên lạnh ngắt. Nhưng tôi không tỏ vẻ gì hết.

- Bí mật thế ông Nobu, có phải công việc em có thể làm được này sẽ giúp cho công ty điện Iwamura không?

- Đây là một công việc rất khó khăn. Tôi phải nói cho cô biết. Trong hai năm cuối cùng trước khi các phòng trà ở Gion đóng cửa, có một người đàn ông tên là Sato thường đến dự các buổi tiệc như là khách của ông Bộ trưởng. Tôi muốn cô trở lại để giúp ông ta mua vui. Nghe xong tôi phải bật cười.

- Công việc gì mà phải khủng khiếp như thế không biết! Tuy nhiên ông Nobu không thích ông ta bao nhiêu, em nghĩ chắc em đã hầu vui ông ta tệ bấy nhiêu.

- Nếu cô còn nhớ ông ta, chắc cô sẽ thấy công việc này khủng khiếp như thế nào. Ông ta hay gắt gỏng, khó chịu, cư xử như một con heo. Ông ta nói ông ta thường ngồi đối diện với cô nơi bàn để có thể nhìn thẳng vào cô được. Cô là người duy nhất ông ta thường nói chuyện – nghĩa là khi ông ta nói – vì hầu hết thời gian ấy ta chỉ ngồi. Có thể cô đã thấy ông ta được báo chí nhắc nhở đến trong tháng qua, ông ta vừa được chỉ định làm Thứ trưởng bộ tài chính.

- Trời đất ơi! Chắc ông ta rất có năng lực – tôi nói.

- Ồ, có mười lăm người hay hơn nữa đã năm chức vụ ấy rồi. Tôi biết ông ta có khả năng nốc sakê vào miệng thôi, tôi chỉ thấy ông ta làm được có mỗi công việc ấy thôi. Tương lai của một công ty lớn như chúng ta mà phải chịu ảnh hưởng của một người như anh chàng này thì quả thật bi đát! Thật là một giai đọan kinh khủng để sống còn, Sayuri à.

- Ông Nobu, ông không nên nói chuyện như thế.

- Tại sao không? Không ai nghe tôi hết.

- Không phải là vấn đề có ai nghe ông hay không. Mà là thái độ của ông! Ông không nên suy nghĩ theo kiểu ấy.

- Tại sao không nên? Công ty chưa bao giờ gặp tình cảnh tệ mạt như lúc này. Trong những năm chiến tranh, ông Chủ tịch nhất quyết không làm theo lệnh của chính quyền. Rồi đến khi ông ta bằng lòng hợp tác, thì chiến tranh gần chấm dứt, không làm gì được cho chính phủ hết. Họ không lấy được một thứ gì để đem vào mặt trận hết. Nhưng phải chăng vì thế mà đã ngăn người Mỹ xếp loại công ty đồ điện Iwamura vào lọai đại tư sản như công ty Misubishi? Rất kỳ cục, so với công ty Misubishi, chúng tôi như con chim sẻ nhìn con sư tử. Và đây là điều tệ hại hơn nữa: nếu chúng tôi không thuyết phục được họ về trường hợp của chúng tôi, công ty sẽ bị đem bán để trả nợ tiền bồi thường chiến tranh! Cách đây hai tuần tôi đã thấy tình hình quá tệ, rồi bây giờ họ chỉ định anh chàng Sato này đến điều tra làm báo cáo đề nghị trường hợp của chúng tôi. Người Mỹ cho rằng họ rất khôn khéo khi chỉ định người Nhật. Còn tôi, tôi muốn thấy họ chỉ định con chó vào chức vụ này hơn anh ta. Bỗng Nobu ngừng lại và nói sang chuyện khác:

- Hai bàn tay của cô sao thế? Từ khi bên nhà phụ sang, tôi đã cố giấu hai bàn tay. Và bây giờ ông Nobu trông thấy được. tôi đáp:

- Ông Arashino có hảo ý cho em làm công việc nấu thuốc nhuộm.

- Hy vọng ông ấy biết cách làm cho hai bàn tay mất hết các vết bẩn này đi – ông Nobu nói – cô không thể về Gion với hai bàn tay như thế này.

- Ông Nobu, hai bàn tay của em là vấn đề khó khăn nhất. Em nghĩ em không thể về Gion được. Em đã cố sức thuyết phục Mẹ nhưng thú thực, em không có quyền quyết định. Vả lại chắc có nhiều geisha khác có thể giúp được…

- Không có cô geisha nào khác được! Ngày hôm kia tôi đã đưa Thứ trưởng Sato cùng năm sáu người khác nữa đến một phòng trà. Ông ta không nói một tiếng suốt cả giờ, rồi cuối cùng, ông ta đằng hắng giọng và nói "Đây không phải là phòng trà Ichiriki" - tôi đáp lại "Không, không phải, ông nói đúng!" – ông ta gầm gừ như con heo rồi nói "Cô Sayuri giải trí ở phòng trà Ichiriki?" – thật phải đáp lại – "Không, thưa Thứ trưởng, nếu cô ấy ở Gion, cô ta đã đến đây để giải trí cho chúng ta rồi. Tôi đã nói với ông rồi, cô ta không có ở Gion!" – nghe xong ông ta bưng tách sakê lên.

- Em hy vọng ông lịch sự với ông ta hơn thế - tôi đáp.

- Đương nhiên tôi không lịch sự hơn thế! Tôi chịu đựng ông ta nửa tiếng đồng hồ như thế là đủ rồi. Sau đó tôi không giữ gìn ý tứ gì nữa. Chính vì thế mà tôi muốn cô đến đấy. Đừng lập lại là cô không có quyền quyết định. Cô phải làm việc này giúp tôi và chắc cô biết rất rõ tầm quan trọng của việc này. Vả lại, sự thật là...tôi muốn có cơ hội để sống gần cô.

- Và em cũng muốn sống gần ông, thưa ông Nobu.

- Khi cô về lại, cô đừng mang theo ảo tưởng gì hết.

- Sau mấy năm qua, chắc em không còn ảo tưởng gì nữa. Nhưng có phải ông Nobu nghĩ đến chuyện thực tế không?

- Đừng nghĩ đến chuyện trong vòng một tháng là tôi trở thành danna của cô. Trước khi công ty đồ điện Iwamura hồi phục, tôi sẽ không tính đến chuyện đưa ra đề nghị ấy. Tôi rất bận lo cho tương lai của công ty. Nhưng thực sự mà nói, Sayuri, tôi cảm thấy yên tâm về tương lai của công ty sau khi gặp cô.

- Ông Nobu! Tốt làm sao!

- Đừng kỳ cục, tôi không nịnh cô đâu. Số phận cô và tôi đã vướng mắc vào nhau. Có lẽ sự tái ngộ của chúng ta đã được an bài như lần chúng ta gặp nhau đầu tiên.

Trong những năm cuối cùng của chiến tranh, tôi đã cố không thắc mắc đến chuyện số phận an bài hay không nữa. Tôi thường nói với các người đàn bà xóm giềng ở đây rằng không biết tôi có trở về Gion lại hay không – nhưng thực ra, tôi luôn luôn biết rằng tôi sẽ về. Số phận của tôi, dù sao cũng đang đợi tôi ở đấy. Trong những năm qua, tôi đã đợi chờ số phận bằng cách biến nước trong người thành nước đá. Tôi đợi chờ bằng cách không thắc mắc đến số phận...đúng rồi, tôi cảm thấy ông ta đã đập tan khối nước đá trong người tôi và đánh thức lòng ham muốn của tôi dậy.

- Ông Nobu – tôi nói – nếu việc gây ấn tượng tốt với ông Thứ trưởng là điều quan trọng, có lẽ ông nên yêu cầu ông Chủ tịch có mặt ở đấy khi ông mua vui cho ông ta.

- Ông Chủ tịch rất bận công việc.

- Nhưng nếu quả thật ông Thứ trưởng thật quan trọng cho tương lai của công ty thì… - Cô lo có mặt ở đấy. Còn tôi lo về những việc có lợi cho công ty. Nếu cuối tháng mà cô không có mặt ở Gion thì tôi sẽ hết sức thất vọng đấy.

Nobu đứng dậy để ra về, vì ông ta phải về Osaka trước khi trời tối. Tôi tiễn ông ta ra cửa, giúp ông mặc áo khoác, mang giày, đội mũ phớt lên đầu. Khi tôi làm xong, ông ta đứng nhìn tôi một hồi lâu. Tôi nghĩ chắc ông ta sẽ nói rằng tôi đẹp – vì đây là lối nói của ông mỗi khi ông nhìn tôi một cách vô cớ như thế.

- Trời ơi, Sayuri! Trông cô như một con mụ nhà quê! – Ông ta nói, nhăn mặt, quay đi.

Chương 30

Ngay đêm đó, trong khi gia đình Arashino đã đi ngủ, tôi viết thư cho Mẹ dưới ánh lửa than "taidon" nấu thuốc nhuộm ở nhà phụ. Tôi không biết có phải do bức thư của tôi mà Mẹ chuẩn bị mở cửa nhà kỹ nữ lại hay không. Nhưng một tuần sau có một bà già đến gõ cửa nhà Arashino, và khi tôi ra mở cửa, tôi thấy bà Dì đang đứng bên ngoài. Hai má bà hóp vào, vì răng đã rụng hết, và da dẻ xám ngắt như người bị sốt rét. Nhưng tôi thấy bà vẫn mạnh khỏe. Bà xách theo một bao than trên một tay, còn tay kia xách một bao thực phẩm, bà mang đến biếu gia đình Arashino để cám ơn họ đã cho tôi tá túc bấy lâu nay.

Ngày hôm sau, tôi chảy nước mắt từ giã gia đình Arashino về lại Gion để cùng Mẹ và Dì bắt tay vào việc dọn dẹp nhà cửa. Khi nhìn cảnh nhà kỹ nữ tôi nghĩ ngôi nhà đã trừng phạt chúng tôi vì tội bỏ bê bao nhiêu năm qua. Chúng tôi phải bỏ ra bốn năm ngày liền để giải quyết các vấn đề khó khăn nhất: đó là lau chùi bụi bặm bám một lớp dầy trên các đồ gỗ, vớt chuột chết ở dưới giếng lên, lau chùi phòng của Mẹ ở trên lầu, ở đây chim đã phá rách chiếu rơm, lôi rơm để làm tổ ở hốc tường. Tôi ngạc nhiên thấy Mẹ làm việc rất cật lực, một phần vì chúng tôi chỉ còn giữ lại bà đầu bếp và một chị hầu lớn tuổi, nhưng chúng tôi có thêm một con bé tên là Etsuko. Cô bé là con gái ông chủ trại đã để bà Mẹ và Dì tá túc. Etsuko làm tôi nhớ lại những năm khi tôi mới đến Kyoto, vì cô bé cũng mới chín tuổi. Cô bé nhìn tôi cũng với ánh mắt sợ sệt như khi tôi nhìn Hatsumono, mặc dù tôi thường cười với cô ta. Cô bé cao, gầy như một cái chổi, khi đi trong nhà, mái tóc dài phất phơ phía sau. Khuôn mặt nhỏ xíu như hạt gạo, khiến tôi phải nghĩ rằng chắc đến một ngày nào đó cô ta cũng bị đem nấu như tôi để thành hạt cơm trắng toát ngon lành dọn giữa mâm cơm.

Khi nhà cửa đã yên ổn, tôi đi thăm viếng chào hỏi những nơi quen biết ở Gion. Tôi ghé thăm Mameha, bây giờ cô không có danna để có tiền thuê căn hộ rộng rãi được. Khi gặp tôi, cô ấy có vẻ kinh ngạc, vì cô nói mặt tôi trơ xương, nhưng phải nói là tôi kinh ngạc khi gặp cô ấy mới phải. Khuôn mặt trái xoan xinh đẹp của cô vẫn không thay đổi, nhưng cái cổ nổi gân và trông cô ấy quá già. Điều lạ nhất là thỉnh thoảng miệng cô ấy nhăn lại như bà già, vì răng của cô tuy không có gì thay đổi, nhưng đã bị long chân trong thời gian chiến tranh nên làm cho cô đau nhức.

Chúng tôi nói chuyện một hồi lâu, tôi quay qua hỏi cô không biết chúng tôi có tổ chức Vũ điệu Cố đô vào mùa xuân sắp đến không. Nhiều năm rồi không tổ chức trình diễn các vũ điệu này.

- Ỗ, sao lại không? – cô ấy đáp – Chủ đề của các màn trình diễn sẽ có tên "Vũ điệu trong suối".

Nếu anh đã có lần đi thăm khu nghỉ mát có suối nước nóng hay chỗ nào đại loại như thế, anh sẽ thấy ở đấy có nhiều phụ nữ giả làm geisha để mua vui cho khách, họ đều là gái điếm cả, anh sẽ hiểu được lời nói có tính khôi hài này của Mameha. Người phụ nữ trình diễn màn Vũ điệu trong suối này có hành động như vũ thoát y. Chị ta giả vờ lội nước càng lúc càng lâu, nên chị vén vạt áo lên cho đến lúc khách thấy cái gì họ muốn thấy, rồi họ vui vẻ cụng ly với nhau.

- Với lượng lính Mỹ ở Gion như hiện nay – cô ấy nói tiếp – tiếng Anh của cô sẽ được việc cho cô nhiều hơn là múa. Tuy nhiên, nhà hát Kaburenjo đã biến thành một Kyabarei rồi đấy. Tôi chưa bao giờ nghe nói đến từ này, nó do từ tiếng Anh Cabaret mà ra, tôi hỏi cô ấy mới biết nó có nghĩa là nơi múa hát vui chơi trong các hộp đêm. Trong thời gian còn ở với gia đình Arashino, tôi đã nghe nhiều chuyện về lính Mỹ với các buổi tiệc ồn ào của họ. Thế nhưng vào xế chiều hôm ấy, khi tôi đi vào một phòng trà, tôi quá đỗi ngạc nhiên thấy nhiều giày lính để lộn xộn trước cửa, chiếc nào chiếc nấy to như con chó Taku của Mẹ, chứ không phải một hàng giày đàn ông nằm ngay ngắn dưới tầng cấp như lúc trước nữa. Đi vào tiền sảnh, vật đầu tiên tôi thấy là một lính Mỹ mặc đồ lót đang co mình dưới kệ ở hốc tường, trong khi hai phụ nữ vừa cười vừa cố lôi anh ta ra. Khi tôi nhìn vào những đám lông đen trên tay, trên ngực, và ngay cả trên lưng anh ta, tôi cảm thấy chưa bao giờ tôi nhìn thấy một cảnh tượng không mấy đẹp như thế này. Rõ ràng anh ta đã mất cả áo quần trong trò thi uống rượu và cố đi trốn, nhưng sau đó anh ta để cho các cô nắm tay lôi ra khỏi hốc tường, dẫn ra hành lang và đẩy vào cửa. Tôi nghe tiếng reo hò, cười cợt khi anh ta vào phòng.

Khoảng một tuần sau ngày trở về, tôi chuẩn bị để xuất hiện lần đầu tiên làm geisha lại. Tôi bỏ trọn một ngày để đi từ tiệm làm tóc đến nhà người bói toán, ngâm tay để tẩy sạch vết dơ cuối cùng, và tìm khắp Gion để mua đồ hóa trang cần thiết. Khi ấy tôi đã gần ba mươi rồi, tôi không cần phải tô trắng mặt nữa, ngoại trừ vào những trường hợp đặc biệt. Nhưng ngày hôm ấy tôi cũng bỏ ra nửa giờ ngồi trước bàn trang điểm, dùng các thứ son phấn trang điểm theo kiểu Tây phương cho khuôn mặt của tôi bớt gầy ốm. Khi ông Bekku giúp tôi mặc áo, bé Etsuko đứng nhìn tôi như lúc trước tôi nhìn Hatsumono, và khi nhìn vào cặp mắt kinh ngạc của cô bé đang nhìn tôi trong gương, không nhìn gì khác nữa, tôi cũng biết tôi đã thực sự thành geisha trở lại.

Thế là tối đến tôi ra khỏi nhà, khắp Gion phủ một tấm màn tuyết thật đẹp, bụi tuyết phủ trắng các mái nhà. Tôi quàng khăn ra ngoài kimono, cầm dù sơn, tôi nghĩ người ta sẽ không nhận ra tôi như ngày tôi về Gion giống một cô gái quê. Tôi chỉ nhận ra khoảng một nửa các cô geisha tôi gặp ngòai đường. Rất dễ nhận ra cô nào sống ở Gion trước chiến tranh, và họ cúi chào tôi lịch sự khi gặp tôi, thậm chí có người có vẻ không nhận ra tôi. Còn những người khác chỉ gật đầu nhẹ thôi.

Thấy những lính ngoài đường, tôi sợ không biết khi đến phòng trà Ichiriki, tôi sẽ thấy cái gì. Nhưng khi đến nơi, cả một dãy giày sĩ quan đen bóng để ngoài cửa, và lạ thay, phòng trà im lặng hơn cả vào những ngày tôi còn làm tập sự. Nobu chưa đến – hay ít ra tôi chưa thấy dấu hiệu gì của ông ây – nhưng tôi được mời đến thẳng một căn phòng ở tầng dưới và được báo cho biết ông ta sắp đến. Thường khi tôi phải đợi ở khu gia nhân ở cuối hành lang, ở đây tôi được sưởi ấm tay và uống một tách trà nóng, không geisha nào muốn khách thấy mình ngồi nhàn rỗi. Nhưng tôi không nôn nóng vì phải đợi Nobu, mà tôi cảm thấy được ngồi đây vài phút quả là một đặc ân. Trong năm năm qua, tôi rất thèm được nhìn ngắm các đồ mỹ thuật, mà căn phòng này lại rất đẹp, khiến tôi say sưa chiêm ngưỡng. Tường phòng được phủ một lớp lụa màu vàng nhạt, cách sắp xếp rất mỹ thuật, tôi cảm thấy ấm cúng như được che chở an tòan, y như quả trứng được lớp vỏ bao bọc.

Tôi đợi Nobu đến, nhưng khi tôi nghe tiếng ông ta ngoài hành lang, tôi biết ông ta đã đưa ông Thứ trưởng Sato đến. Như tôi đã nói, tôi không quan tâm đến chuyện Nobu thấy tôi ngồi đợi, nhưng tôi nghĩ để cho ông Thứ trưởng thấy tôi ngồi đợi thì rất tai hại, vì có thể ông ta cho tôi là đồ tâm thường. Cho nên tôi vội lẻn nhanh qua phòng bên cạnh đấy. Phòng này không có ai hết. Nhờ thế mà tôi nghe được ông Nobu ba hoa chích chòe ở phòng bên kia.

- Phòng được không, thưa ông Thứ trưởng? – ông ta nói. Tôi nghe có tiếng trả lời nho nhỏ - tôi đã yêu cầu dành phòng này cho ông. Bức tranh vẽ theo kiểu trường phái Zen đẹp chứ, phải không thưa ông? – Rồi sau một hồi im lặng, Nobu nói thêm – phải đêm thật đẹp. Ồ, không biết ông đã nếm rượu sakê đặc biệt của phòng trà Ichiriki chưa nhỉ?

Chuyện tiếp diễn như thế đấy. Nobu có vẻ thoải mái khi giả vờ nhã nhặn hiền lành. Cuối cùng tôi đẩy cửa đi vào. Nobu mừng rỡ ra mặt khi trông thấy tôi.

Sau khi tự giới thiệu xong và quỳ xuống bên bàn, tôi mới ngước mắt nhìn ông Thứ trưởng. Mặc dù ông ta tuyên bố ông ta đã ngồi hàng giờ để nhìn tôi, nhưng tôi vẫn không nhận ra ông ta. Tôi không biết tại sao tôi lại có thể quên được ông ta, vì ông ta có một diện mạo rất dễ nhớ: tôi chưa bao giờ trông thấy có người nào quá lúng túng như thế, cứ cúi gầm mặt xuống mãi. Cằm của ông ta gần sát xương đòn gánh như là ông ta không thể ngẩng đầu lên được. còn hàm dưới thì bạnh ra trước, đến nỗi hơi thở có vẻ như bay ngược trở lại vào mũi. Sau khi gật nhẹ đầu chào tôi và xưng tên, tôi không nghe ông ta nói gì nữa ngòai những tiếng càu nhàu không ai hiểu ông ta muốn nói gì.

Tôi cố gợi chuyện một hồi lâu mới thấy cô hầu bưng khay sakê vào. Tôi rót rượu đầy tách cho ông ta, và tôi ngạc nhiên khi thấy ông ta trút tách rượu vào hàm dưới như trút vào ống cống. Ông ta ngậm miệng một lát rồi lại mở ra và trút rượu vào, rượu chảy xuống họng, không có dấu hiệu gì lộ ra như mọi người làm mỗi khi họ nuốt rượu xuống họng. Tôi chỉ biết ông ta đã nuốt rượu xong khi ông ta đưa cái tách không ra.

Ông ta uống rượu như thế mười lăm phút liền, hay nhiều hơn nữa trong khi tôi cố sức làm cho ông Thứ trưởng thoải mái bằng cách kể chuyện và nói đùa cho ta nghe, rồi hỏi ông ta đôi ba câu. Nhưng rồi tôi nhận thấy không có gì có thể làm "cho ông Thứ trưởng thoải mái" được. Ông ta không trả lời tôi một tiếng. Tôi đề nghị chúng tôi chơi trò chơi thi uống rượu, thậm chí tôi còn hỏi ông ta có thích hát hay không. Nửa giờ đầu trôi qua như thế, ông Thứ trưởng mới hỏi tôi có phải là vũ công hay không.

- Phải, em là vũ công. Ông Thứ trưởng có muốn em múa một điệu ngắn không?

- Không – ông ta đáp. Và thế là hết.

Ông Thứ trưởng có thể không nhìn thẳng vào mắt ai, nhưng ông thích nhìn kỹ thức ăn, vì tôi nhận ra điều này sau khi người hầu mang bữa cơm tôi đến cho hai người đàn ông. Trước khi bỏ thức ăn vào miệng, ông ta dùng đũa trở qua trở lại để xem xét thật kỹ. Nếu ông ta không biết đấy là thức ăn gì, ông ta hỏi tôi.

- Thưa đấy là khoai mỡ rán chấm với nước tương đậu nành – tôi nói cho ông ta biết khi ông ta đưa miếng thức ăn có màu vàng cam lên.

Thực ra tôi không biết chắc đấy có phải là miếng khoai mỡ, hay là lát gan cá voi, hay là cái gì, nhưng tôi nghĩ là ông Thứ trưởng không muốn nghe những thứ ấy. Sau đó, khi ông ta gắp lên một miếng thịt bò chấm nước sốt và hỏi tôi, tôi bèn định trêu ông ta chơi.

- Ỗ, đây là da chấm nước sốt – tôi nói – Đây là món đặc sản ở đây. Món ấy là da voi.

- Da voi à?

- Thưa Thứ trưởng, chắc ông biết em nói đùa chứ! Đây là thịt bò. Tại sao ông nhìn thức ăn kỹ thế? Bộ ông nghĩ là ở đây dọn thịt chó hay thịt gì ba láp cho ông ăn à?

- Tôi ăn được thịt chó mà. – ông ta đáp.

- Thế thì tuyệt quá. Nhưng đêm nay ở đây không có thịt chó. Ông đừng nhìn kỹ vào đũa như thế nữa.

Sau đó chúng tôi chơi trò thi uống rượu. Nobu rất ghét chơi trò này, nhưng ông ta giữ bình tĩnh sau khi tôi nhăn mặt với ông ta. Chắc chúng tôi đã để cho ông Thứ trưởng thua nhiều, vì sau đó, khi chúng tôi giải thích luật lệ chơi trò thi uống rượu mà chưa bao giờ ông ta chơi này, thì cặp mắt ông ta đã lờ đờ thất thần rồi. Ông ta đứng dậy đi đến phía góc phòng.

- Kìa ông Thứ trưởng – Nobu nói – ông đi đâu thế?

Câu trả lời của ông Thứ trưởng là một tiếng ợ, tôi nghĩ đây là câu trả lời quá rõ ràng rồi, nghĩa là ông ta sắp sửa mửa ra. Nobu và tôi chạy đến phía ông ta, nhưng ông ta đã lấy tay bịt lấy miệng. Nếu ông ta là ngọn núi lửa, thì bây giờ là lúc đang phun khói, cho nên chúng tôi phải mở nhanh cánh cửa thông ra vườn để cho ông ta mửa lên trên tuyết. Chắc anh kinh hòang khi nghĩ đến chuyện một người mửa trên một mảnh vườn trồng cây cảnh đẹp như thế, nhưng ông Thứ trưởng không phải là người đầu tiên. Giới geisha chúng tôi giúp ông ta đi đến nhà vệ sinh, nhưng thỉnh thỏang chúng tôi làm không được. Nếu chúng tôi nói cho cô hầu biết có một ông ra viếng vườn hoa, họ sẽ vội vàng mang dụng cụ làm vệ sinh chạy đến ngay.

Nobu và tôi cố giữ cho ông Thứ trưởng quì trên ngưỡng cửa để đầu chồm ra ngoài trên mặt tuyết. Nhưng mặc dù chúng tôi đã cố gắng hết sức, ông ta vẫn ngã nhào về phía trước. Tôi cố đẩy ông ta sang một bên để cho ông ta khỏi ngã lên chỗ mửa. Nhưng ông Thứ trưởng to như con bò mộng, cho nên tôi chỉ làm được công việc là đẩy ông ta nằm nghiêng một bên. Nobu và tôi không làm gì được ngoài việc thất vọng nhìn cảnh ông Thứ trưởng nằm bất động trên tuyết, như một cành cây rơi xuống đất.

- Kìa ông Nobu – tôi nói – tôi không hiểu tại sao khách của ông lại tức cười như thế này.

- Theo tôi thì chúng ta đã giết ông ấy. Nếu cô hỏi tôi thì tôi xin đáp là ông ta đáng đời. Con người gì thật đáng giận!

- Ông cư xử với khách như thế này sao? Ông phải đưa ông ta ra ngoài đường, dẫn ông ta đi một vòng cho tỉnh táo. Hơi lạnh sẽ làm cho ông ta chóng tỉnh.

- Ông ta đang nằm trong tuyết không lạnh sao?

- Ông Nobu! – tôi nói.

Tôi nghĩ lời tôi nói ra có vẻ như lời khiển trách, vì Nobu thở dài, rồi ông ta bước ra ngoài vườn, chân chỉ mang vớ, cố làm cho ông Thứ trưởng tỉnh dậy. Trong lúc ông ta làm công việc này, tôi đi tìm một cô hầu đến giúp, vì tôi thấy ông Nbbu chỉ với một tay thật rất khó khăn đưa được ông Thứ trưởng vào lại trong nhà. Sau đó tôi đi tìm vớ khô cho hai người rồi báo cho cô hầu biết để cô ta ra dọn sạch sau vườn. Khi tôi trở vào phòng, ông Nobu và ông Thứ trưởng đã ngồi lại vào bàn. Chắc anh có thể tưởng tượng ra ông Thứ trưởng trông như thế nào, và có mùi như thế nào. Tôi phải đích thân cởi vớ của ông ta ra, nhưng tôi phải nhích người ra xa khi làm việc này. Khi tôi tháo vớ xong, ông ta gục xuống nằm dài trên chiếu một lát.

- Ông ấy có nghe chúng ta nói không? – tôi hỏi nhỏ Nobu.

- Ngay cả khi còn tỉnh, ông ấy cũng đã không nghe chúng ta nói. Có bao giờ cô gặp thằng cha nào điên hơn ông ta chưa?

- Ông Nobu, nói nhỏ nhỏ thôi chứ. Ông có tin ông ta vui thích đêm nay không? Có phải là ông có dự định làm như thế này không?

- Không phải tôi dự định, mà chính ông ta có dự định ấy.

- Em không tin chúng ta sẽ làm như thế này nữa vào tuần sau.

- Nếu ông Thứ trưởng đêm nay mà hài lòng, tôi cũng hài lòng.

- Thật sao ông Nobu? Chắc ông không hài lòng đâu! Trông ông có vẻ quá khổ sở. Nhìn tình trạng của ông Thứ trưởng như thế này, em nghĩ chúng ta phải xác nhận là ông ấy không được hưởng một đêm tốt lành.

- Cô đừng xác nhận gì hết khi thấy chuyện này xảy đến cho ông ta.

- Em nghĩ nếu chúng ta tạo được không khí vui nhộn thì chắc ông ấy sẽ được vui. Ông không nghĩ như thế sao?

- Nếu cô nghĩ làm thế sẽ tốt hơn, thì lần sau cô mời đến ít cô geisha nữa. Cuối tuần sau chúng tôi sẽ quay lại, cô mời cô chị cả của cô đến.

- Mameha thông minh thật đấy, nhưng chắc ông Thứ trưởng sẽ không vui với chị ấy đâu. Chúng ta cần một geisha thật vui nhộn mới được! một người làm cho ai nấy đều thấy vui. Mà này, theo em nghĩ thì..chúng ta cần thêm một người khách nữa, chứ không cần thêm geisha.

- Tôi thấy chẳng có lý do gì để làm như thế.

- Nếu ông Thứ trưởng bận uống và nhìn em, còn ông thì càng lúc càng chán mứa ông ấy, chúng ta sẽ trải qua một buổi tối chẳng vui chút nào hết. Ông Nobu này, thật sự mà nói, có lẽ ông nên mời ông Chủ tịch đến vào lần sau. Có lẽ anh tự hỏi phải chăng tôi đã thu xếp buổi tối sao cho có được giây phút như thế. Dĩ nhiên, khi về lại Gion, tôi hy vọng sẽ tìm ra cách để được gần gũi ông Chủ tịch. Tôi ao ước sao có cơ hội để được ngồi gần một bên ông ấy, thì thào nói chuyện với ông, hít ngửi mùi da thịt của ông. Mặc dù cuộc đời của tôi đang bị ràng buộc vào cuộc đời của ông Nobu, nhưng tôi vẫn không từ bỏ sẽ có cơ hội gặp ông Chủ tịch.

- Tôi đã nghĩ đến chuyện dẫn ông Chủ tịch đi – Nobu trả lời – ông Thứ trưởng cũng rất thích ông Chủ tịch. Nhưng như tôi đã nói, ông ấy rất bận việc.

Ông Thứ trưởng vùng vằng trên chiếu như thể có ai đang thọc lét ông, rồi ông ta cố gắng lồm cồm ngồi dậy. Nobu có vẻ ghê tởm khi thấy quần áo dơ bẩn của ông ta, bèn bảo tôi đi tìm người hầu để đem khăn đến lau áo quần của ông ấy. Lua xong, cô hầu rút lui. Nobu nói:

- Có lẽ đêm nay là đêm tuyệt vời của ông, ông Thứ trưởng à. Lần sau chắc chúng ta sẽ vui hơn, bởi vì thay vì ông mửa vào tôi, ông sẽ được mửa vào ông Chủ tịch và có lẽ mửa vào vài cô geisha khác nữa.

Tôi rất vui mừng khi nghe Nobu nhắc đến ông Chủ tịch, nhưng tôi không dám để lộ vẻ gì.

- Tôi thích cô geisha này – ông Thứ trưởng nói – tôi không thích cô geisha khác.

- Cô ấy tên là Sayuri, ông nên gọi như thế, nếu không, cô ta sẽ không đến nữa đâu. Thôi bây giờ xin mời ông đứng dậy, thưa ông Thứ trưởng. Đến lúc ta về nhà rồi.

Tôi tiễn hai người ra cửa, giúp họ mặc áo khoác và mang giày, rồi đứng nhìn họ đi ra trong tuyết. Ông Thứ trưởng đã say mèm, nếu không có ông Nobu nắm tay dẫn đi, chắc thế nào ông ta cũng té nhào đầu vào cổng.

Cũng vào đêm đó, sau khi ra về, tôi đã cùng Mameha đến dự một buổi tiệc có nhiều sĩ quan Mỹ. Lúc chúng tôi đến, người thông ngông không giúp gì cho ai được, vì họ đã cho anh ta uống say mèm, nhưng các sĩ quan nhận ra được Mameha. Tôi ngạc nhiên khi thấy họ vẫy tay hò hét ra dấu yêu cầu cô ấy múa. Tôi cứ tưởng chúng tôi ngồi yên để xem cô ấy múa, nhưng không, các sĩ quan đứng dậy nhảy múa theo. Thấy thế, tôi bật cười thoải mái. Sau đó chúng tôi bày ra một trò chơi khác, Mameha và tôi thay phiên nhau đàn, còn các sĩ quan nhảy múa quanh bàn. Bất cứ khi nào chúng tôi ngưng bàn, họ phải chạy về chỗ ngồi, kẻ nào về chỗ ngồi sau cùng sẽ bị phạt uống rượu sakê.

Đến giữa chừng buổi tiệc, tôi nói với Mameha rằng bữa tiệc rất vui mặc dù ngôn ngữ bất đồng, trong khi mới trước đó một buổi tiệc chỉ có ba người mà lại rất buồn. Cô ấy bảo tôi miêu tả bữa tiệc cho cô ấy nghe rồi nói:

- Ba người thì quá ít, mà một người là Nobu rồi, người tính tình thường cau có.

- Em đề nghị lần sau mời ông Chủ tịch đến. Và chúng tôi cũng cần thêm geisha nữa, chị nghĩ sao? Cần cô nào cho ồn ào vui nhộn.

- Phải, có lẽ tôi sẽ đến.

Tôi hoảng hốt khi nghe cô ấy nói như thế. Vì không ai cho Mameha là "người ồn ào vui nhộn". Tôi định nói cho cô ấy biết ý của tôi thì cô ấy bỗng nói:

- Phải, tôi muốn ghé đến …nhưng tôi nghĩ nếu cô muốn có người ồn ào vui nhộn, thì cô nên mời cô bạn Bí Ngô của cô. Từ khi trở lại Gion, tôi thấy khắp nơi trong nhà đều có những kỷniệm về Bí Ngô. Thật vậy, khi tôi vừa mới bước vào nhà lần đầu, tôi liền nhớ cảnh cô ấy đứng trong tiền sảnh vào ngày Gion đóng cửa, cô ta buồn rầu cúi chào giã biệt tôi, thái độ cúi chào của người có bổn phận phải chào cô gái được nhận làm con nuôi trong nhà. Suốt cả tuần làm vệ sinh nhà cửa, tôi cứ nghĩ đến cô ta mãi. Trong lúc giúp chị hầu chùi bụi các đồ gỗ, tôi hình dung ra cảnh Bí Ngô ngồi trên hành lang gỗ đang tập đàn Shamisen. Chiếc hành lang nhỏ gợi lại cho tôi bao nhiêu kỷ niệm buồn. Đã bao nhiêu năm trôi qua rồi nhỉ? Không bao giờ tôi quên được những ngày đau buồn ấy. Tôi trách Hatsumono đã làm cho tình bạn của chúng tôi bị sứt mẻ. Việc tôi được nhận làm con nuôi là nhát cắt cuối cùng làm đứt hẳn tình bạn của chúng tôi, nhưng tôi không thể nào quên được nó. Bí Ngô đã cư xử tốt với tôi. Tôi phải tìm cách để cám ơn cô ấy mới được.

Lạ thay, tôi phải đợi cho tới khi Mameha nhắc đến cô ta, tôi mới nghĩ đến cô, tôi nghĩ tiếp xúc lại với cô ấy thế nào cũng ngượng ngùng khó chịu, nhưng tôi đã suy nghĩ cả đêm và đi đến quyết định phải giới thiệu cho Bí Ngô trở lại các buổi tiệc, bây giờ là các buổi tiệc của lính. Thế là sau nhiều năm, có lẽ bây giờ chúng tôi bắt đầu hàn gắn lại tình bạn với nhau.

Tôi không biết gì về tình trạng của Bí Ngô hết, ngoại trừ chuyện tôi biết cô ta đã về lại Gion rồi. Tôi đến nói chuyện với bà Dì, mới biết mấy năm về trước, bà có nhận được một bức thư của cô ấy. Trong thư, Bí Ngô xin được trở về lại nhà kỹ nữ khi nào mở cửa lại, vì cô ta cho biết cô ta không biết đi đâu. Bà Dì thì bằng lòng để cho cô ta trở về, nhưng bà Mẹ không muốn, bà cho rằng đầu tư vào Bí Ngô không có lợi. Bà Dì nói với tôi:

- Nó đang ở trong một nhà kỹ nữ nhỏ nghèo khổ ở khu vực Hanami. Nhưng đừng thương hại mà đem nó về đây. Mẹ không muốn thấy nó. Tôi nghĩ nếu cô đem chuyện này mà nói với Mẹ là điên đấy.

- Tôi xin thú thực rằng những chuyện xảy ra giữa tôi và Bí Ngô trước đây là bất công… - Không có gì xảy ra giữa cô và Bí Ngô hết. Bí Ngô thất bại, còn cô thành công. Dù sao, bây giờ cô ấy cũng đã có nơi ăn chốn ở rồi. Tôi nghe lính Mỹ không mấy ưa cô ấy. Chắc cô biết rồi, cô ấy cục cằn, không thích hợp cho ta.

Ngay chiều hôm đó tôi qua đại lộ Shijo đến khu vực Hanami, tìm nhà kỹ nữ nhỏ mà bà Dì nói cho tôi biết. Nếu anh còn nhớ cô bạn Korin của Hatsumono, và nhớ chuyện nhà kỹ nữ của cô ta bị cháy rụi vào những năm chiến tranh khốc liệt…thì ngọn lửa đã gây thiệt hại nặng cho nhà kỹ nữ bên cạnh, chính Bí Ngô đang ở trong nhà này. Ở phía ngoài một bức vách cháy đen thui, và một phần của mái ngói đã bị cháy, nay được chắp vá thay bằng những tấm ván.

Một cô hầu dẫn tôi vào phòng khách, phòng hôi mùi tro ẩm, rồi một lát sau quay lại mời tôi một tách trà thật loãng. Tôi ngồi đợi một hồi lâu Bí Ngô mới đẩy cửa bước vào. Căn phòng tối, cho nên tôi không thấy rõ mặt cô ta, nhưng thấy cô ta, bỗng tôi cảm thấy ấm lòng, tôi bèn đứng dậy bước tới ôm lấy cô ta. Cô ta bước lui vài bước rồi quỳ xuống cúi đầu chào tôi như thể tôi là bà Mẹ. Tôi kinh ngạc đứng sững một chỗ.

- Bí Ngô! Mình đây mà…- tôi nói.

Cô ta không nhìn tôi mà cứ nhìn xuống chiếu như một cô hầu đang đợi lệnh. Tôi cảm thấy rất chán nản, bèn quay về ngồi lại bên bàn.

Trong những lần gặp nhau vào những năm cuối cùng của chiến tranh, mặt của Bí Ngô vẫn còn tròn trịa, đầy đặn như thời còn nhỏ, mặc dù trông có vẻ buồn rầu. Bây giờ trông cô ta thay đổi nhiều. Sau khi các nhà máy làm thấu kính đóng cửa, Bí Ngô phải làm gái điếm để sống hai năm ở Osaka. Miệng cô ta có vẻ như co lại, không biết có phải vì cô ta mím lại như thế hay không, nhờ cái mặt to và hai má nay gầy đi, nên trông cô ta có nét mặt xương xương trông rất có nét, khiến tôi phải ngạc nhiên. Tôi không nói Bí Ngô đẹp bằng Hatsumono, nhưng bây giờ khuôn mặt cô ta trông sắc sảo hơn trước nhiều.

- Bí Ngô này – tôi nói – chúng ta đã trải qua những năm khó khăn gian khổ, nhưng mình lại thấy bạn xinh đẹp ra.

Bí Ngô không trả lời. Cô ta chỉ nghiêng cái đầu một chút cho biết cô ta đã nghe tôi nói. Tôi khen ngợi cô ta và hỏi han về cuộc sống sau chiến tranh, nhưng cô ta vẫn ngồi yên không đáp một tiếng, khiến tôi cảm thấy hối tiếc vì đã đến đây. Cuối cùng sau một hồi im lặng nặng nề, cô ta nói:

- Cô đến đây chỉ để nói chuyện với tôi thôi phải không Sayuri? Tôi không có gì để nói cho cô vừa lòng đâu.

- Chuyện như thế này nhé – tôi đáp – tôi vừa mới gặp Nobu Toshikazu và…Bí Ngô này, thỉnh thoảng ông ta có đưa một người đến Gion. Tôi nghĩ chắc bạn bằng lòng đến giúp chúng tôi mua vui cho ông ta.

- Nhưng chắc khi cô thấy tôi, cô sẽ đổi ý.

- Không – tôi đáp – không biết tại sao bạn lại nói thế. Ông Nobu Toshikazu và ông Chủ tịch, Iwamura Ken, tôi muốn nói… ông Chủ tịch Iwamura – sẽ rất muốn có bạn giúp họ mua vui. Chuyện chỉ đơn giản như thế thôi.

Bí Ngô cứ quỳ yên lặng một lát, nhìn xuống chiếu. Cuối cùng cô ta nói:

- Tôi không còn tin mọi việc trên đời chỉ đơn giản như thế. Tôi biết cô cho tôi là đồ ngốc… - Bí Ngô!

- Nhưng tôi nghĩ cô có lý do gì đấy mà cô không muốn nói ra…

Bí Ngô nhẹ cúi chào, tôi thấy thái độ cô ta có vẻ khó hiểu. Hoặc là Bí Ngô xin lỗi về những lời cô ta vừa nói, hay có lẽ cô ta sắp xin cáo từ.

- Mình thực có lý do khác – tôi đáp – thú thật với bạn là mình hy vọng sau bao nhiêu năm qua, chúng ta nối lại sợi dây tình bạn như thưở xưa. Chúng ta đã vượt qua được rất nhiều khó khăn, kể cả Hatsumono. Mình thấy chuyện chúng mình nối lại tình bạn là tự nhiên thôi. Bí Ngô không nói gì.

- Ông Chủ tịch Iwamura và ông Nobu sẽ chiêu đãi ông Thứ trưởng mua vui vào thứ bảy tuần tới tại phòng trà Ichirki – tôi nói – nếu bạn đến tham dự với chúng mình, mình sẽ rất sung sướng.

Tôi có mang theo cho cô ta gói trà, tôi mở tấm khăn lụa, lấy gói trà để lên bàn. Khi đứng lên, tôi nghĩ nên nói đôi lời thân ái với cô ta trước khi chia tay, nhưng cô ta có vẻ rất bối rối kinh ngạc, nên tôi nghĩ tốt hơn là nên ra về, không nói thêm gì nữa.

Chương 31

Trong khoảng thời gian năm năm không gặp mặt ông Chủ tịch, thỉnh thoảng tôi có đọc báo viết về những khó khăn ông gặp phải trong công việc làm ăn – không những khó khăn trong mối bất hòa giữa ông ta với chính quyền quân nhân trong những năm cuối cùng của cuộc chiến, mà còn khó khăn trong việc phấn đấu để giữ cho lực lượng chiếm đóng khỏi chiếm lấy công ty của ông. Cho nên tôi không ngạc nhiên khi thấy ông có vẻ già đi nhiêu. Tờ nhật báo Yomori có đăng hình ông, vẻ mặt ông trông căng thẳng, ánh mắt lo âu, giống như khuôn mặt lo âu của người hàng xóm ông Arashino, vì ông này thường nhìn lên trời để canh máy bay đến thả bom. Khi ngày cuối tuần đến gần, tôi cứ đinh ninh chắc ông Nobu không có ý định đưa ông Chủ tịch đến. Tôi chỉ còn hy vọng mà thôi.

Vào sáng thứ bảy, tôi dậy sớm, đẩy bức màn giấy ở cửa sổ nhìn ra ngoài, thấy trời mưa lạnh đập vào cửa kính. Trên con đường nhỏ ở dưới, một cô hầu trượt chân trên lớp sỏi đóng băng, đang lồm cồm đứng dậy. Trời có vẻ thê lương ảm đạm, tôi không muốn nghĩ đến việc xem lịch nữa. Đến trưa thời tiết càng tệ hơn, khi ăn cơm trưa trong phòng khách, tôi thấy hơi thở của mình bốc hơi, và nghe tiếng nước đá rơi gõ vào kính cửa sổ. Một số buổi tiệc đã bị hủy bỏ vì đường xá rất nguy hiểm, và tối đến, bà Dì điện thoại đến hỏi phòng trà Ichiriki để biết buổi tiệc của công ty Iwamura có còn duy trì được không. Bà chủ phòng trà trả lời đường dây điện thọai đến Osaka bị gián đoạn, bà ta không biết rõ. Cho nên tôi tắm rửa, thay áo quần, níu tay ông Bekku đi bộ đến phòng trà Ichiriki, ông Bekku đi đôi ủng cao su ông mượn của người em trai, cũng là người phụ trách áo quần ở quận Pontocho.

Khi tôi tới quán Ichiriki, quán rất ồn ào hỗn độn. Ống dẫn nước trong khu gia nhân bị bể, các gia nhân bận bịu dọn dẹp, không ai để ý đến tôi hết. Tôi tự động đi vào hành lang đến phòng tôi đã ngồi phục vụ cho ông Nobu và ông Thứ trưởng tuần trước. Tôi nghĩ chắc không có ai ở trong phòng vì tôi đoán cả ông Nobu và ông Chủ tịch chắc đang trên đường từ Osaka đến – và thậm chí cả Mameha cũng đang ở ngoài thành phố và đang khó khăn tìm cách trở về. Trước khi đẩy cửa ra, tôi quỳ một lát, mắt nhắm lại, một tay để lên bụng, cố giữ tin thần bình tĩnh. Bỗng tôi nhận ra hành lang quá lặng lẽ. Tôi không nghe một tiếng gì từ trong phòng phát ra hết. Tôi chán nản lo sợ trong phòng không có ai cả. Tôi định đứng dậy bỏ đi, nhưng rồi tôi nghĩ nên đẩy cửa phòng xem thử sao. Tôi bèn đẩy cửa mở ra, và ngạc nhiên thấy ông Chủ tịch ngồi một mình nơi bàn, hai tay cầm tờ báo, nhìn tôi qua trên đầu cặp kính lão. Tôi giật mình khi thấy ông ta, không mở miệng nói được tiếng nào. Nhưng cuối cùng tôi cố gắng cất tiếng thốt lên:

- Trời ơi! Ông Chủ tịch! Ai để cho ông ngồi một mình ở đây? Chắc bà chủ rất buồn.

- Chính bà ấy để tôi ngồi ở đây đấy - ông ta đáp và gấp tờ báo lại – Tôi không biết có gì xảy đến cho bà ta không.

- Ông không có gì để uống cả. Để em đi lấy rượu sakê cho ông.

- Chính bà chủ cũng nói như thế. Nếu cô không đến, chắc tôi phải đọc báo suốt cả đêm. Tôi rất mừng có cô đến ngồi cho vui – nói xong, ông ta tháo cặp kính xuống, xếp vào túi, vừa nheo mắt nhìn tôi.

Khi tôi đứng lên để đến ngồi với ông Chủ tịch, tôi cảm thấy căn phòng thoáng đãng với những bức tường lát lụa màu vàng nhạt bỗng trở nên nhỏ bé, vì tôi nghĩ không có căn phòng nào đủ lớn để chứa hết niềm vui trong lòng tôi. Sau một thời gian dài, bây giờ gặp lại ông ta, lòng tôi nôn nao khó tả. Tôi ngạc nhiên là cảm thấy lòng buồn phiền nhiều hơn vui, trái với lòng mong ước của tôi. Nhiều lần tôi cứ sợ ông Chủ tịch sẽ trở nên già cằn cỗi giống như bà Dì vì chiến tranh. Thậm chí khi ngồi đối diện với ông nơi bàn, tôi nhận thấy hai bên khóe mắt của ông nhăn nheo hơn trước rất nhiều. Da hai bên miệng cũng xệ xuống. Nhưng khi tôi thấy như thế khiến cho quai hàm của ông trông càng khỏe thêm, có vẻ cao quý hơn lên. Khi quỳ xuống bên bàn, tôi liếc mắt nhìn ông, tôi thấy ông vẫn đăm đăm nhìn tôi không rời mắt. Tôi định gợi chuyện nói, nhưng ông Chủ tịch đã lên tiếng trước.

- Sayuri, cô vẫn đẹp như trước.

- Kìa, ông Chủ tịch. Em không tin ông nói thật đâu. Tối nay em phải mất nửa giờ ngồi hóa trang để che bớt hai cái má gầy trơ xương.

- Tôi nghĩ vì cô sống vất vả quá trong những năm qua nên hơi gầy đấy thôi. Tôi cũng thế.

- Thưa ông Chủ tịch, nếu ông miễn chấp thì em xin hỏi ông …Em có nghe ông Nobu cho biết về sự khó khăn mà công ty của ông đã gặp phải …

- Phải, nhưng chúng ta không cần nói đến chuyện ấy làm gì. Thỉnh thoảng chúng ta gặp phải rủi ro vì cứ nghĩ rằng cuộc đời sẽ diễn ra theo mơ ước của mình. Ông ta nhìn tôi, cười buồn, nụ cười quá đẹp khiến tôi mê mẩn nhìn mãi vào đôi môi rất có duyên của ông.

- Đây là cơ may để cô trổ tài duyên dáng và thay đổi đề tài – ông nói. Tôi chưa kịp trả lời thì cửa xịch mở và Mameha bước vào, theo sau cô ấy là Bí Ngô. Tôi rất kinh ngạc khi thấy Bí Ngô, tôi không ngờ cô ta đến. Riêng Mameha, rõ ràng cô ấy mới từ Nagoya trở về và sợ quá trễ nên tuôn đến phòng trà Ichiriki liền. Việc đầu tiên cô ấy hỏi là tại sao ông Nobu và ông Thứ trưởng không có mặt – sau khi cô đã chào ông Chủ tịch. Ông Chủ tịch trả lời chính ông cũng đang thắc mắc như thế.

- Cái ngày gì mà thật kỳ cục – Mameha nói, thái độ như muốn nói với mình – Tàu hỏa đậu ngoài ga Kyoto suốt một giờ liền, chúng tôi không thể xuống tàu được. Cuối cùng hai thanh niên đã nhảy ra khỏi cửa sổ. Tôi đoán chắc một người đã bị té đau. Rồi cuối cùng khi đến được phòng trà Ichiriki mới cách đây một lát thôi, phòng trà không có người nào hết. Tội nghiệp cô Bí Ngô đang đi lang thang một mình ở ngoài hành lang. Ông Chủ tịch đã gặp Bí Ngô rồi phải không?

Mãi cho đến khi ấy tôi mới nhìn kỹ Bí Ngô. Cô ta mặc chiếc kimono màu xám tro thật tuyệt vời, chiếc áo có những đốm vàng sáng ở dưới thắt lưng, và nhìn kỹ đấy là hình thêu những con đom đóm, nổi bật trên nền một dãy núi và nước dưới ánh trăng. Áo của tôi và của Mameha không sánh nổi với chiếc áo này. Ông Chủ tịch hình như cũng thấy cái áo quá đẹp như tôi, vì ông ta yêu cầu cô ấy ra đứng trước mặt cho ông xem. Cô ta đứng rằng duyên dáng và quay một vòng.

- Em nghĩ em không thể đặt chân vào phòng trà Ichiriki này với những chiếc áo em thường mặc – cô ta nói – Áo của em tại nhà kỹ nữ không có cái nào lộng lẫy hết. Nhưng người Mỹ không phân biệt được áo nào với áo nào.

- Bí Ngô này – Mameha nói – nếu cô không quá thật tình với chúng tôi, chắc chúng tôi nghĩ đây là áo thường nhật của cô.

- Có phải chị đùa với em không? Cả đời, em chưa mặc được cái áo nào đẹp như cái này, em mượn của nhà kỹ nữ ở cuối phố. Chắc chị không tin nổi giá tiền họ buộc em phải trả đâu, nhưng em không có tiền, cho nên tất cả đều huề cả làng, phải không chị? Tôi thấy ông Chủ tịch có vẻ thích thú – vì không có cô geisha nào nói trước mặt một người đàn ông về chuyện giá cả một cái áo kimono ngốc nghếch như thế. Mameha quay qua nói gì đấy với ông, nhưng Bí Ngô chặn lại.

- Chắc đêm nay ở đây có đại tiệc.

- Cô thấy có ông Chủ tịch chứ gì? – Mameha nói – có phải cô muốn nói ông ấy mở "đại tiệc"?

- Có mở hay không thì làm sao em biết? Chỉ có ông ấy cho biết có hay không thôi. Ông Chủ tịch nhướng mày nhìn Mameha với vẻ ngạc nhiên hài hước. Bí Ngô tiếp:

- Nhưng Sayuri đã cho em biết về một người khác.

- Ông Sato Noritake, Bí Ngô à – ông Chủ tịch đáp – ông ấy là Thứ trưởng bộ tài chính mới.

- Ồ, em biết ông Sato rồi. Ông ta trông như một con heo bự. Tất cả chúng tôi đều cười. Mameha nói:

- Bí Ngô này, chính cô nói đấy nhé.

Ngay khi ấy cửa mở, Nobu cùng ông Thứ trưởng bước vào. Cả hai mặt đỏ au vì lạnh. Sau lưng họ, cô hầu bưng khay rượu sakê và bánh dòn. Ông Nobu đứng lại, lấy cánh tay duy nhất ôm lấy người và dậm chân, nhưng ông Thứ trưởng bước qua trước, đi đến phía bàn. Ông ta càu nhàu với Bí Ngô, hất đầu ra dấu cho cô ta ngồi xích sang một bên để ông ta chen vào ngồi một bên tôi. Khi việc giới thiệu xong xuôi, Bí Ngô lên tiếng:

- Thưa ông Thứ trưởng, chắc ông không nhớ em, nhưng em biết ông rất nhiều.

Ông Thứ trưởng hắt cốc rượu tôi vừa mới rót vào miệng, và nhìn Bí Ngô với ánh mặt có vẻ như muốn khiển trách.

- Cô biết cái gì? – Mameha hỏi – Nói cho chúng tôi nghe đi.

- Em biết ông Thứ trưởng có cô em gái lấy ông Thị trưởng Tokyo – Bí Ngô đáp – Em còn biết ông thường tập Karate và có lần bị gẫy tay.

Ông Thứ trưởng có vẻ ngạc nhiên, điều này chứng tỏ những điều cô ta nói là có thật.

- Thưa ông Thứ trưởng, em còn biết cô gái mà ông thường gặp nữa – Bí Ngô nói tiếp – cô ta là Nao Itsuko. Chúng tôi cùng làm việc với nhau trong một nhà máy ở ngọai ô Osaka. Ông biết cô ta nói gì với em không? Cô ta nói ông và cô ấy đã tìm "hiểu nhau" hai lần. Tôi sợ ông Thứ trưởng nổi giận, nhưng trái lại, mặt ông ta lại có vẻ hớn hở khiến tôi nghĩ rằng ông ta tự hào về việc ấy.

- Cái cô Itsuko ấy xinh lắm – ông ta nói, vừa nhìn Nobu với nụ cười tủm tỉm.

- Thế à, ông Thứ trưởng? – Nobu nói – Tôi không nghĩ ông đã làm thế với các cô. – giọng ông ta nghe rất thành thật nhưng tôi thấy mặt ông ta để lộ vẻ ghê tởm. Ông Chủ tịch đưa mắt nhìn tôi, ánh mắt có vẻ vui thích vì biết được một chuyện rất lý thú.

Một lát sau, cửa phòng mở và ba cô hầu mang bữa ăn tối vào cho ba người đàn ông. Tôi quá đói nên phải quay mắt để khỏi nhìn món sữa trứng vàng trộn quả hồ đào với rau thơm, dọn trên những cái chén sứ thật đẹp. Rồi sau đó, các cô hầu trở lại với dĩa cá nướng nhiệt đới ăn với bún xào. Chắc Nobu biết tôi đói, cho nên ông ta ép tôi ăn. Sau đó ông Chủ tịch đề nghị Mameha ăn một miếng, và cũng mời Bí Ngô, nhưng cô ta từ chối.

- Em không đụng đến cá ấy đâu – Bí Ngô nói – Thậm chí em cũng không muốn nhìn đến nó nữa.

- Có cái gì mà ghê thế? – Mameha hỏi.

- Nếu em nói ra, thế nào chị cũng cười em.

- Cứ nói đi Bí Ngô – Nobu nói.

- Nói sao được, câu chuyện dài dòng lắm, vả lại chắc quý vị không tin đâu.

- Đại láo rồi – tôi nói.

Thực ra tôi không gọi Bí Ngô là nói láo. Trở lại thời trước khi Gion đóng cửa, chúng tôi thường chơi trò chơi có tên là "Đại láo", trong trò chơi này, mỗi người kể hai câu chuyện, chỉ một chuyện là láo thôi. Sau đó những người khác cố đoán chuyện nào thực, chuyện nào láo, người đoán sai bị uống một ly sakê.

- Tôi không chơi – Bí Ngô nói.

- Kể chuyện về cá cũng được – Mameha nói – rồi cô sẽ được miễn kể chuyện khác. Bí Ngô có vẻ không thích nhưng sau khi thấy Mameha và tôi quắc mắt nhìn, cô ta bèn kể.

- Thôi được rồi, chuyện như thế này. Tôi ra đời ở Sapporo, ở đấy có một ngư ông một hôm đánh được một con cá trông rất kỳ lạ, nó có thể nói được tiếng người. Mameha và tôi nhìn nhau bật cười.

- Các cô cứ cười – Bí Ngô nói – nhưng đây là chuyện thật.

- Được rồi, kể tiếp đi Bí Ngô – ông Chủ tịch nói – chúng tôi lắng nghe đấy.

- Được thôi, chuyện xảy ra tếp theo như thế này: người đánh cá đem con cá ra để rửa cho sạch, và nó phát ra tiếng nghe như tiếng người nói, nhưng bác đánh cá không hiểu gì hết. Ông ta bèn gọi những người ngư phủ khác đến thật đông, và họ lắng nghe một lát. Một lát sau, con cá gần chết vì nằm ngoài nước quá lâu, cho nên họ quyết định làm thịt con cá. Nhưng bỗng nhiên có một ngư ông khác xăm xăm đi vào, ông ta nói ông ta nghe hiểu được những tiếng con cá nói, vì nó nói tiếng Nga.

Tất cả chúng tôi đều phá ra cười vang, thậm chí ông Thứ trưởng cũng nhếch mép cười nho nhỏ. Khi chúng tôi ngớt cười, Bí Ngô nói tiếp:

- Em biết quí vị không tin, nhưng đây là chuyện thật!

- Tôi muốn biết con cá nói gì – ông Chủ tịch nói.

- Nó gần chết cho nên nó chỉ thì thào…Và khi lão ngư phủ cúi sát người xuống để tai vào môi nó...

- Cá không có môi! – tôi nói.

- Phải rồi, sát vào cái mà ta muốn gọi gì thì gọi – Bí Ngô nói tiếp – sát vào mép miệng của nó. Và con cá nói "Nói họ rửa tiếp tôi cho sạch đi. Tôi không có gì để sống nữa. Con cá ở đàng kia mới chết hồi nãy là vợ của tôi đấy"

- Thì ra cá cũng có đám cưới – Mameha nói – Chúng cũng có chồng có vợ à?

- Trước chiến tranh mới có – tôi nói – từ khi xảy ra chiến tranh, chúng không thể làm đám cưới được. Chúng chỉ lội quanh để kiếm việc làm.

- Chuyện này xảy ra trước chiến tranh – Bí Ngô nói. – ngay cả trước khi mẹ tôi ra đời nữa.

- Thế thì tại sao cô biết đây là chuyện có thực? – Nobu hỏi – Dĩ nhiên con cá không nói chuyện này cho cô nghe.

- Con cá chết liền ngay sau đó. Nếu em chưa sinh ra thì làm sao nó kể cho em nghe được? Ngoài ra em không biết nói tiếng Nga.

- Thôi được rồi Bí Ngô – tôi nói – vì thế mà bạn tin rằng con cá của ông Chủ tịch đang ăn cũng là cá biết nói chứ gì?

- Tôi không nói thế. Nhưng nó có vẻ giống con cá biết nói. Nếu tôi đói sắp chết, tôi cũng không ăn.

- Nếu cô chưa sanh – ông Chủ tịch nói – và thậm chí mẹ cô cũng chưa sanh, thì làm sao cô biết con cá ra làm sao?

- Chắc ông biết ông Thủ tướng ra sao chứ? – cô ta đáp – nhưng có bao giờ ông gặp ông ta chưa? Chắc có lẽ ông đã gặp rồi. Chắc ông cũng biết Hoàng đế ra sao, nhưng ông chưa bao giờ được hân hạnh gặp ông ta!

- Ông Chủ tịch có hân hạnh gặp ông ấy rồi, Bí Ngô à – Nobu nói.

- Chắc ông biết tôi muốn nói gì rồi. Mọi người đều biết Hoàng đế ra sao. Đấy là điều tôi muốn nói.

- Tranh của Hoàng đế có rất nhiều – Nobu nói – còn con cá thì cô không có bức hình nào chụp nó hết.

- Con cá rất nổi tiếng lúc em lớn lên. Mẹ em kể cho em nghe nhiều về nó, cho nên xin thưa với ông rằng "nó trông rất giống con cá trên bàn này".

- Nhờ trời có được những người như cô, Bí Ngô – ông Chủ tịch nói – cô làm cho tất cả chúng tôi quá buồn.

- Thì đấy là chuyện của tôi, nếu quý vị muốn chơi trò "đại láo" thì ta cứ chơi.

- Tôi chơi – Mameha nói – chuyện đầu tiên của tôi như thế này. Khi tôi được sáu tuổi, một buổi sáng tôi ra giếng ở nhà kỹ nữ đê múc nước, bỗng tôi nghe có tiếng đàn ông đằng hắng và ho. Tiếng ho xuất phát từ "trong" giếng! Tôi đánh thức bà chủ dậy, bà ta đi ra để xem, chúng tôi thấy không có ai hết, nhưng chúng tôi cứ nghe cho đến khi mặt trời lên cao. Rồi tiếng người biến mất, chúng tôi không nghe lại nữa.

- Chuyện kia mới là chuyện thực – ông Nobu nói – tôi chưa được nghe chuyện kia.

- Ông phải nghe cả hai mới được – Mameha đáp – đây là chuyện thứ hai. Có lần tôi cùng nhiều geisha khác đến Osaka để hầu vui tại nhà ông Akita Masaichi – ông ta là doanh gia nổi tiếng, có một gia tài kếch xù trước chiến tranh – sau khi chúng tôi hát và uống rượu suốt nhiều giờ liền, ông Akita nằm xuống chiếu ngủ, và một cô geisha lẻn qua phòng bên cạnh mở một cái tủ lớn đựng đầy các thứ khiêu dâm. Có những bức hình khiêu dâm in từ bản khắc gỗ, kể cả một vài bản của Hiroshige…

- Hiroshige không làm hình khiêu dâm – Bí Ngô nói.

- Phải đúng thế, Bí Ngô à – ông Chủ tịch đáp – tôi có xem một số bản in của ông ấy rồi. Mameha nói tiếp:

- Ông ta cũng có những bức hình chụp các phụ nữ và đàn ông Châu Âu thật mập, và một vài cuốn phim chiếu bóng.

- Tôi biết rõ Akita Masaichi – ông Chủ tịch nói – ông ta không có tranh ảnh khiêu dâm. Câu chuyện kia là thật.

- Kìa ông Chủ tịch – Nobu nói – ông tin câu chuyện về giọng người đàn ông dưới giếng ấy thật à?

- Tôi khỏi cần tin. Vấn đề quan trọng là Mameha có tin hay không thôi.

Bí Ngô và ông Chủ tịch tin chuyện người đàn ông dưới giếng là thật. Ông Thứ trưởng và ông Nobu tin chuyện về khiêu dâm. Còn tôi, tôi nghe cả hai chuyện này rồi, tôi biết câu chuyện người đàn ông dưới giếng là thật. Ông Thứ trưởng uống ly rượu phạt mà không kêu ca gì, nhưng Nobu cứ càu nhàu mãi, cho nên chúng tôi đề nghị ông ta kể chuyện tiếp.

- Tôi không chơi trò này nữa – ông ta nói.

- Ông phải chơi, nếu không, đợt nào ông cũng phải uống rượu phạt hết – Mameha nói.

- Được rồi, các người muốn hai chuyện thì tôi sẽ kể hai chuyện. Đây là chuyện đầu. Tôi có một con chó trắng nhỏ tên là Kubo. Một đêm tôi về nhà, tôi thấy lông của Kubo xanh hết.

- Tôi tin chuyện này – Bí Ngô nói – có lẽ nó bị loài quỷ sứ nào đó bắt cóc. Nobu có vẻ như không tin Bí Ngô nói thật. Ông ta dè dặt nói tiếp:

- Ngày hôm sau lại xảy ra chuyện như thế nữa, nhưng lần này lông của Kubo màu đỏ tươi.

- Thế đúng là quỷ sứ rồi – Bí Ngô nói – quỷ thích màu đỏ. Màu đỏ là màu máu. Nobu nghe thế ông ta có vẻ giận. Ông ta nói:

- Đây là chuyện thứ hai của tôi. Tuần trước tôi đi làm quá sớm đến nỗi khi đến văn phòng, cô thư ký vẫn chưa đến. Đấy, chuyện nào là chuyện thực?

Dĩ nhiên tất cả chúng tôi đều chọn chuyện cô thư ký là thật, ngoại trừ Bí Ngô, nên cô ta phải bị uống rượu phạt. Và không phải là một tách mà là một ly. Ông Thứ trưởng rót cho cô ta, giọt từng giọt cho đến khi ly đầy tràn ra ngoài. Bí Ngô phải hớp cho cạn bớt mới bưng ly lên được. Tôi nhìn cô ấy, lo lắng cho cô vì tửu lượng của cô rất thấp.

- Tôi tin chuyện con chó là có thật – cô ta nói sau khi đã uống xong ly rượu – tại sao ông có thể bịa đặt ra chuyện ấy được?

- Làm sao tôi có thể bịa đặt ra ấy à? Vấn đề tại sao cô tin chuyện ấy là thực? Chó không trở thành màu xanh được. Hay không trở thành màu đỏ. Và không có quỷ quái gì hết. Đến phiên tôi kể chuyện tiếp theo:

- Câu chuyện đầu tiên của tôi như thế này. Một đêm cách đây chỉ vài năm, nhà diễn viên kịch Kabuki là Yoegoro bị say oắt đã nói với tôi rằng ông ta lúc nào cũng thấy tôi đẹp.

- Chuyện này không đúng – Bí Ngô nói – Tôi biết Yoegoro.

- Tôi biết cô biết ông ta, nhưng ông ta đã nói ông ta thấy tôi đẹp. Và từ cái đêm hôm ấy, thỉnh thoảng ông ta lại gởi thư cho tôi. Trong góc mỗi lá thư, ông ta có dán một sợi tóc quăn nhỏ.

Ông Chủ tịch cười khi nghe tôi kể, nhưng Nobu thì ngồi nhổm dậy, vẻ giận dữ và nói:

- Bọn diễn viên Kabuki thật đáng ghét.

- Tôi không cho là đúng. Cô nói sợi tóc đen quăn là muốn nói gì thế? – Bí Ngô nói, nhưng nhìn vẻ mặt của cô, người ta có thể nghĩ rằng cô ta đã hình dung ra được câu trả lời rồi. Mọi người im lặng chờ đợi câu chuyện thứ hai của tôi. Câu chuyện này đã có sằn trong óc tôi từ khi cuộc chơi bắt đầu, nhưng tôi lo sợ không dám kể ra, và cũng không nên kể làm gì.

- Khi tôi còn nhỏ - tôi nói tiếp – một hôm tôi quá đau khổ, tôi ra bờ suối Shirakawa ngồi khóc…

Khi bắt đầu kể, tôi cảm thấy như tôi đưa tay qua bên kia bàn để sờ vào tay ông Chủ tịch. Vì tôi nghĩ chắc không ai trong phòng sẽ thấy câu chuyện tôi kể có điều gì khác thường cả, trong khi đó ông Chủ tịch chắc sẽ hiểu câu chuyện riêng tư này – hay ít ra tôi hy vọng ông ta sẽ hiểu. Tôi cảm thấy tôi trò chuyện hết sức thân mật với ông, và tôi cảm thấy người ấm lên khi kể. Trước khi kể tiếp, tôi ngước mắt nhìn lên, hy vọng ông Chủ tịch đang háo hức nhìn tôi. Nhưng không, ông ta không để ý gì đến tôi hết. Tôi cảm thấy thất vọng, như cô gái đi ngoài đường mong để cho mọi người nhìn, nhưng bỗng thấy đường phố vắng hoe. Tôi thấy mọi người bồn chồn nôn nóng chờ tôi kể tiếp, vì Mameha lên tiếng:

- Sao, kể tiếp đi.

Bí Ngô nói càu nhàu gì đấy, nhưng tôi không nghe rõ.

- Tôi xin kể câu chuyện khác đây – tôi nói – quý vị có nhớ cô geisha Okaichi không? Cô ta chết vì tai nạn trong chiến tranh. Mấy năm trước đó, một hôm tôi và cô ta nói chuyện với nhau, cô ta nói với tôi cô ta thường sợ cái thùng gỗ nặng rơi trúng đầu mà chết. Và chính cô ta đã chết như thế. Một cái thùng sắt phế liệu từ trên kệ cao rơi xuống.

Tôi quá bồn chồn lo sợ vì tôi nhận thấy không có chuyện nào tôi kể ra là có thực hết, thế nhưng tôi cố lấy lại bình tĩnh ngay, vì hầu hết người nào chơi trò chơi này cũng đều bị lừa bịp hết. Cho nên tôi đợi cho đến khi ông Chủ tịch chọn một chuyện để tuyên bố đó là chuyện thực – và chuyện ông chọn là chuyện về diễn viên Yoegoro và sợi tóc quăn. Bí Ngô và ông Thứ trưởng phải uống ly rượu sakê phạt.

Sau tôi là đến phiên ông Chủ tịch.

- Tôi không có tài về trò chơi này – ông ta nói – không như geisha các cô, các cô có tài nói láo.

- Kìa ông Chủ tịch! – Mameha thốt lên, nhưng dĩ nhiên cô ấy chỉ muốn trêu đùa thôi.

- Tôi lo cho Bí Ngô nên tôi kể câu chuyện giản dị thôi. Nếu cô ấy bị uống phạt nữa, chắc cô không chịu nổi.

Quả thật Bí Ngô đã lờ đờ hết sức rồi. Tôi nghĩ cô ta không nghe được ông Chủ tịch nói gì cho đến khi ông ta gọi tên cô.

- Này Bí Ngô, lắng nghe nhé. Đây là câu chuyện đầu tiên của tôi. Tối nay tôi được đến dự buổi tiệc tại phòng trà Ichiriki. Và đây là câu chuyện thứ hai: cách đây mấy năm có một con cá đi vào văn phòng tôi làm việc – không bỏ chuyện ấy đi. Quý vị có thể tin con cá biết đi. Chuyện tôi kể như thế này: cách đây mấy ngày, tôi mở hộc bàn làm việc ra, liền có một người đàn ông nhỏ nhảy ra, anh ta mặc đồng phục, vừa hát vừa khiêu vũ. Đấy, chuyện nào là có thực?

- Ông đừng mong em tin chuyện người đàn ông nhảy từ trong hộc bàn ra là đúng – Bí Ngô nói.

- Cứ chọn một chuyện thôi. Chuyện nào đúng?

- Chuyện kia, em không nhớ chuyện ấy là chuyện gì.

- Ông Chủ tịch ơi, chúng tôi phải bắt ông uống ly rượu phạt thôi – Mameha nói. Khi Bí Ngô nghe từ rượu phạt, chắc cô ta nghĩ cô ta đã làm điều gì sai trái, vì sau đó chúng tôi thấy cô ta uống hết nửa ly sakê, trông cô bắt đầu say rượu. Ông Chủ tịch là người trông thấy trước tiên, ông lấy ly rượu trên tay cô ta.

- Bí Ngô, cô không phải uống đâu – ông ta nói.

Cô ta đờ đẫn nhìn ông ấy, ông hỏi cô ta có nghe ông nói không.

- Chắc cô ta nghe anh nói – Nobu nói – nhưng dĩ nhiên cô ta không trông thấy anh.

- Nào Bí Ngô – ông Chủ tịch nói – Tôi đưa cô về nhà, hay là phải lôi cô về nhà cũng được. Mameha đề nghị giúp sức, hai người cùng dẫn Bí Ngô ra khỏi quán, để ông Nobu và ông Thứ trưởng ở lại cùng tôi.

- Thưa ông Thứ trưởng – Nobu hỏi – buổi tối ra sao?

Tôi thấy ông Thứ trưởng cũng say như Bí Ngô, nhưng ông ta cố nói lí nhí rằng buổi tối rất vui.

- Thật vậy, rất vui – ông ta nói thêm, gật đầu vài lần. Sau đó, ông ta đưa tách cho tôi rót rượu, nhưng Nobu lấy cái tách trên tay ông ta đi.

Chương 32

Suốt mùa đông năm đó và cả mùa xuân năm sau, Nobu thường đưa ông Thứ trưởng đến Gion mỗi tuần một lần, thậm chí có khi hai lần. Cứ nghĩ đến chuyện hai người đến vui chơi với nhau suốt mấy tháng liền như thế này, chắc thế nào anh cũng nghĩ rằng trong thâm tâm ông Thứ trưởng ông cho rằng ông Nobu rất cay cú tức giận, sẵn sàng tìm cách để ngăn chặn ông ta thân mật với tôi. Nhưng thật ra, ông Thứ trưởng có vẻ như không cần chú ý đến cái gì khác ngoài việc có tôi quỳ bên ông và rót sakê đầy cốc cho ông ta. Cái nhiệm vụ này nhiều lúc làm cho cuộc đời của tôi khó khăn thêm. Khi tôi chú ý nhiều đến ông Thứ trưởng là ông Nobu trở nên bẳn tính thêm, phía bên mặt ít sẹo của ông ta ửng đỏ vì tức giận. Cho nên sự có mặt của ông Chủ tịch, Mameha và Bí Ngô rất có ích cho tôi. Họ giúp cho tình hình bớt căng thẳng. Dĩ nhiên tôi còn thích sự hiện diện của ông Chủ tịch vì lý do khác nữa. Trong những tháng này tôi gặp ông Chủ tịch nhiều hơn bao giờ hết, và bất cứ khi nào tôi nằm ngủ vào ban đêm, tôi cũng thấy hình ảnh ông hiện ra trong óc tôi rất rõ ràng. Ví dụ, tôi thường hình dung ra cặp mắt ông không có lông nheo, nhưng thực ra mắt ông có rất nhiều lông nheo, lông nheo mềm mại như chiếc bàn chải lông nhỏ. Và miệng của ông cũng rất gợi cảm, gợi cảm đến độ nhiều khi ông cố che giấu tình cảm một cách rất vụng về. Khi ông ta thích thú một việc gì mà không muốn để lộ ra bên ngoài, hai bên mép miệng của ông ta rung lên nhè nhẹ. Hay khi ông ta suy nghĩ điều gì – có lẽ nghĩ về những khó khăn gặp phải trong ngày – ông ta thường xoay xoay cốc rượu trong tay, và miệng mím lại làm thành những đường nhăn chạy từ hai khóe môi xuống cằm. Mỗi khi ông ta trầm ngâm suy nghĩ như thế, tôi có dịp nhìn ông ta một cách thoải mái. Mỗi lần ông ta chìm đắm trong trạng thái suy tư, tôi lại thấy ông ta rất đẹp. Tôi nghĩ ông ta đang lo nghĩ về công việc làm ăn. Một buổi tối, khi Mameha đang kể chuyện, tôi say sưa ngắm nhìn ông Chủ tịch, đến nỗi khi tôi trở lại với thực tế trước mắt, tôi thấy cô ấy đang nhìn tôi với vẻ kinh ngạc. May thay là ông Thứ trưởng quá gật gù với tách rượu nên không chú ý đến tôi, còn phần Nobu, ông ta đang bận nhóp nhép cái gì đấy, và lấy đũa vét quanh đĩa thức ăn, nên không chú ý gì đến tôi và Mameha. Nhưng hình như Bí Ngô đã nhìn thấy tôi. Khi tôi nhìn cô ta, cô mỉm cười, nụ cười khó hiểu.

Một buổi tối vào cuối tháng hai, Bí Ngô mắc bệnh cúm, không đến phòng trà Ichiriki được. Còn ông Chủ tịch bận việc đến trễ, nên Mameha và tôi giải trí cho Nobu và ông Thứ trưởng một giờ. Cuối cùng chúng tôi quyết định múa, mục đích là để cho chúng tôi vui chứ không phải cho họ. Nobu không khoái gì múa, còn ông Thứ trưởng chẳng quan tâm gì đến khiêu vũ. Không phải chúng tôi chọn cách múa để giết thì giờ, mà vì chúng tôi không biết làm gì cho vui hơn.

Thoạt tiên, Mameha múa vài vở múa ngắn, còn tôi đệm đàn Shamisen. Sau đó, chúng tôi thay chỗ. Ngay khi tôi mới vừa đứng vào tư thế để múa – người cúi xuống, tay cầm quạt sát mặt đất, còn tay kia giang rộng qua phía bên kia – thì bỗng cửa mở và ông Chủ tịch bước vào. Chúng tôi chào ông ta, đợi ông ngồi vào chỗ. Tôi rất sung sướng khi thấy ông đến, vì mặc dù ông đã thấy tôi trình diễn trên sân khấu rồi, nhưng chắc chưa bao giờ ông ta xem tôi múa một cách thân mật như thế này. Mới đầu, tôi định múa vở có tên Lá thu xào xạc, nhưng bây giờ tôi đổi ý, tôi yêu cầu Mameha chơi bài Mưa. Bài này kể một câu chuyện về một thiếu nữ rất xúc động khi người yêu cởi áo khoác kimono ra để cho nàng mặc trong khi trời giông tố, và nàng biết người yêu là người khuất mặt hiện hình, nếu bi ướt là cơ thể anh ta tan biến ngay. Các cô giáo dạy múa của tôi thường khen ngợi tôi về cách tôi biểu lộ sự buồn rầu của người thiếu nữ, trong những biểu cảm động tác này, khi tôi từ từ khuỵu hai đầu gối xuống, tôi không để cho hai chân run như nhiều vũ công khác thường mắc phải. Có lẽ tôi đã nói đến chuyện này rồi, nhưng trong vở múa của trường Inoue, vẻ biểu cảm trên mặt là điều quan trọng hơn các động tác của tay và chân, cho nên mặc dù tôi rất muốn nhìn ông Chủ tịch khi tôi đang múa, nhưng tôi phải luôn luôn giữ cặp mắt nhìn thẳng cho nghiêm trang, không được nhìn vào người nào hết. Để giúp cho tôi biểu lộ được tình cảm khi múa, tôi phải để tâm nghĩ đến chuyện buồn nhất, nghĩa là tôi phải tưởng tượng ra rằng có mặt ông danna của tôi trong phòng – không phải ông Chủ tịch, mà Nobu. Khi tôi nghĩ đến diều này, mọi người quanh tôi bỗng trởn nên u sầu ảm đạm. Phía ngoài vườn, nước mưa từ mái nhà nhỏ giọt tí tách trên cửa kính. Thậm chí chiếu ngồi cũng có vẻ dính chặt xuống nền nhà. Tôi nhớ khi ấy tôi múa không phải để diễn tả nỗi sầu muộn của nàng thiếu nữ có người yêu là hồn ma bóng quế, mà tôi múa để diễn tả nỗi đau khổ trong lòng tôi, nỗi khổ của kẻ bị mất cái mà mình thương mến nhất. Tôi lại còn nhớ đến chị Satsu nữa. Tôi múa để diễn tả nỗi sầu chia ly. Cuối cùng, tôi cảm thấy lòng quá sầu muộn, bất thần tôi ngước mắt nhìn thẳng vào mặt ông Chủ tịch.

Ông ta ngồi gần ở góc bàn, cho nên không có ai thấy ông ta khi tôi nhìn vào mặt ông. Tôi thấy mặt ông lộ vẻ kinh ngạc, vì hai mắt ông mở to. Nhưng không như mọi khi ông ta thường mím chặt môi để khỏi cười, khi ấy tôi thấy miệng ông ta mím lại vì cảm xúc dâng trào. Tôi không biết có chắc ông quá cảm động hay không, nhưng tôi có cảm giác hai mắt ông mọng lên vì nước mắt. Ông ta liền quay mắt nhìn ra cửa, rồi giả vờ đưa ngón tay gãi vào sóng mũi để đưa ngón tay lên khóe mắt, rồi ông vuốt lông mày như thể chính chúng là nguồn gốc phát sinh ra sự bối rối của mình. Tôi quá kinh ngạc khi thấy ông Chủ tịch có vẻ đau khổ như thế, đến nỗi tôi cảm thấy tôi luống cuống một lát. Múa xong, tôi về lại bàn ngồi, Mameha và Nobu bắt đầu nói chuyện trở lại. Một lát sau ông Chủ tịch nói xen vào:

- Tối nay Bí Ngô đi đâu?

- Ồ, cô ấy bị bệnh, ông Chủ tịch à – Mameha đáp.

- Cô nói sao? Cô ấy không đến đây à?

- Không, không đến – Mameha đáp – Bị sởi không đến là tốt thôi. Mameha tiếp tục nói chuyện. Tôi thấy ông Chủ tịch xem đồng hồ rồi nói với giọng vẫn còn xúc động.

- Mameha, xin cô miễn lỗi, tôi phải ra về. Tối nay tôi cảm thấy không được khoẻ. Khi ông Chủ tịch đã ra ngoài, đóng cửa lại, ông Nobu nói chuyện vui gì đấy khiến mọi người bật cười. Nhưng trong tôi nảy ra một ý nghĩ làm cho tôi lo sợ. Trong vở múa, tôi đã cố diễn tả nỗi đau khổ về sự biệt ly. Dĩ nhiên tôi làm thế vì lòng tôi đau khổ, nhưng vô tình tôi cũng làm cho ông Chủ tịch đau khổ. Và phải chăng ông nghĩ đến sự vắng mặt của Bí Ngô? Tôi không tin ông ta muốn khóc vì nghe Bí Ngô bị bệnh, hay là vì chuyện gì như thế, nhưng có lẽ tôi đã gợi lên trong ông lòng trắc ẩn. Tôi chỉ biết khi tôi múa xong là ông hỏi đến Bí Ngô, và khi nghe cô ấy bị bệnh, ông ta ra về. Tôi không tin có chuyện như thế được. Nếu quả thật ông Chủ tịch có cảm tình với Mameha, đương nhiên tôi không ngạc nhiên. Nhưng còn Bí Ngô? Tại sao ông Chủ tịch mơ ước một người…một người thiếu tế nhị như thế?

Bất kỳ người phụ nữ nào thông minh cũng đều mất hết hy vọng trước thời cuộc lúc bấy giờ. Thời ấy, ngày nào tôi cũng đến nhà người bói toán và xem niên lịch để biết vận mạng mình ra sao. Dĩ nhiên người Nhật chúng tôi đã sống trong một thập niên không dám hy vọng. Tôi không ngạc nhiên khi thấy mình cũng mất hết hy vọng như mọi người. Nhưng ngược lại, nhiều người tin rằng có ngày đất nước chúng tôi sẽ vươn lên. Và tất cả chúng tôi đều nghĩ rằng, nếu chúng tôi không cố vươn lên khỏi đống đổ nát, thì đất nước chúng tôi sẽ không bao giờ đổi thay. Mỗi lần đọc báo, tôi thấy một số cửa hàng làm đồ phụ tùng xe đạp trước chiến tranh bây giờ bắt đầu làm lại như thể chiến tranh không xảy ra. Tôi tự nhủ lòng, nếu tổ quốc tôi vươn lên được khỏi thung lũng tối tăm, thì tôi cũng sẽ hy vọng vươn lên khỏi thung lũng tối tăm của tôi.

Từ đầu tháng ba năm ấy cho đến hết mùa xuân Mameha và tôi bận bịu công việc về Vũ khúc cố đô, vũ khúc này được trình diễn trở lại lần đầu kể từ khi Gion bị đóng cửa vào những năm cuối của cuộc chiến. Và trong những tháng này, ông Chủ tịch và Nobu cũng bận công việc, cho nên họ chỉ đưa ông Thứ trưởng đến Gion có hai lần. Rồi bỗng một hôm vào tuần đầu tháng sáu, tôi được tin nhắn cho biết công ty đồ điện Iwamura yêu cầu tôi tối đó đến phòng trà Ichiriki cho sớm. Tôi đã có chỗ hẹn đăng ký trước đó mấy tuần, nên không vắng mặt được, cho nên khi tôi mở cửa phòng tiệc ở phòng trà Ichiriki, thì tôi đã trễ mất nửa giờ rồi. Nhưng tôi ngạc nhiên thấy rằng đáng lẽ mọi người đã ngồi quanh bàn tiệc, thì tôi chỉ thấy có ông Nobu và ông Thứ trưởng thôi.

Tôi thấy Nobu có vẻ tức giận. Dĩ nhiên ông ta giận tôi vì tôi để cho ông ta ở một mình với ông Thứ trưởng quá lâu – nhưng thực ra, hai người không ở một mình với nhau như con sóc với con sâu cùng trên một cành cây. Mà ông Nobu thì gõ ngón tay trên mặt bàn, vẻ mặt giận dữ, còn ông Thứ trưởng đứng nơi cửa sổ nhìn ra ngoài vườn.

Khi tôi ngồi vào bàn, ông Nobu lên tiếng:

- Tốt rồi, thưa ông Thứ trưởng! Nhìn cây mọc thế đủ rồi. Bộ ông bắt chúng tôi ngồi đợi ông cả đêm hay sao?

Ông Thứ trưởng giật mình, nhẹ cúi chào xin lỗi rồi ngồi vào chiếc nệm tôi vừa đưa ra cho ông. Thường thường tôi rất khó tìm lời để nói với ông ta, nhưng đêm ấy tôi nói năng dễ dàng hơn, vì lâu rồi tôi không gặp mặt ông ta. Tôi nói:

- Ông Thứ trưởng không thích em nữa rồi!

- Hả? – ông Thứ trưởng đáp, cố làm ra vẻ ngạc nhiên.

- Ông không gặp em hơn một tháng rồi! Có phải vì ông Nobu không tốt, không đưa ông đến Gion thường xuyên cho phải phép không?

- Không phải ông Nobu không tốt đâu – ông Thứ trưởng trả lời. Ông ta thở ngược hơi thở lên mũi mấy lần nữa rồi mới nói tiếp – tôi đã yêu cầu ông ấy nhiều lần.

- Vắng xa ông một tháng, thế là không tốt rồi. Chúng ta phải vui thật nhiều để bù lại mới được.

- Phải – ông Nobu nói xen vào – phải uống nhiều vào.

- Trời ơi, đêm nay ông Nobu gắt gỏng quá. Bộ ông ấy sẽ như thế này cả đêm hay sao? Và ông Chủ tịch, Mameha và Bí Ngô đâu? Bộ họ không đến với chúng ta à?

- Tối nay ông Chủ tịch không đến được – ông Nobu đáp – còn những người kia tôi không biết họ ở đâu. Đấy là việc khó khăn của cô, chứ không phải của tôi.

Một lát sau, cửa phòng mở, hai cô hầu mang thức ăn vào cho hai người. Tôi cố hết sức làm cho họ thân thiện với nhau khi ăn – nghĩa là tôi cố làm cho Nobu nói chuyện, nhưng ông ta không muốn nói chuyện. Rồi tôi cố làm cho ông Thứ trưởng nói chuyện, nhưng cũng chỉ moi được vài tiếng nơi đĩa cá nướng. Thành ra cuối cùng tôi bỏ cuộc, và chỉ nói một mình những điều tôi muốn nói, như bà già nói chuyện với hai con chó. Trong suốt thời gian này, tôi rót rượu liên miên cho hai người. Nobu không uống nhiều, nhưng ông Thứ trưởng nâng cốc thoải mái bất cứ khi nào tôi rót đầy. Khi thấy mắt ông Thứ trưởng đã bắt đầu kèm nhèm, Nobu như người vừa tỉnh dậy, dằn mạnh cái tách rượu lên bàn, lấy khăn lau miệng rồi nói:

- Tốt rồi, ông Thứ trưởng, buổi tối như thế này đầy đủ rồi. Đã đến giờ ông về nhà thôi.

- Ông Nobu! – tôi nói – Em có cảm tưởng khách của ông bắt đầu vui.

- Ông ấy vui nhiều rồi. Chúng ta đưa ông ấy về nhà cho sớm. Nào ông Thứ trưởng, vợ ông chắc mừng lắm!

- Tôi không có vợ mà! – ông Thứ trưởng đáp. Nhưng ông ta kéo vớ lên và chuẩn bị đứng dậy. Tôi dẫn Nobu và ông Thứ trưởng ra hành lang đến cửa trước, giúp ông Thứ trưởng mang giày. Tắc xi vẫn còn hiếm vì nhiên liệu có hạn, nhưng cô hầu đã gọi xe kéo, tôi giúp ông ta lên xe. Trước đây tôi đã thấy ông ta rất kỳ lạ, nhưng khi ấy tôi thấy ông ta cứ cụp mặt xuống hai đầu gối, thậm chí cũng không nói lời giã biệt. Ông Nobu đứng trên ngưỡng cửa, quắc mắt nhìn vào trời đêm như là đang nhìn thấy mây kéo đến, nhưng thực ra bầu trời rất trong sáng. Khi ông Thứ trưởng về rồi, tôi nói với ông Nobu:

- Ông Nobu, hai người có chuyện gì xích mích với nhau phải không?

Ông ta nhìn tôi, vẻ khinh khỉnh, rồi quay vào trong nhà. Tôi theo ông ta vào phòng, ông ta dằn cái tách sakê không có rượu trên bàn. Tôi nghĩ ông ta muốn uống sakê, nhưng khi tôi hỏi, ông ta không trả lời gì hết – vả lại bình rượu cũng hết sạch. Tôi đợi một lát lâu, tưởng ông ta muốn nói cái gì đấy, nhưng cuối cùng chính tôi nói:

- Ông Nobu, nhìn ông mà xem. Giữa hai mắt ông có đường sâu như cái rãnh trên đường.

Ông ta để cho các bắp thịt quanh mắt nghỉ ngơi, nên đường nhăn có vẻ biến mất. Ông ta đáp:

- Tôi đâu còn trẻ trung như trước nữa.

- Ông nói thế nghĩa là sao?

- Nghĩa là có những đường nhăn vĩnh viễn như thế, và chúng không tan đi như cô nghĩ đâu.

- Có những đường nhăn đẹp và những đường nhăn xấu, ông Nobu à. Ông đừng quên điều ấy.

- Cô cũng không còn trẻ trung như trước nữa.

- Bây giờ ông lại sỉ nhục em rồi! Ông cau có hơn bao giờ hết. Tại sao ở đây không có chút rượu nào hết? Ông cần uống gì một chút mới được!

- Tôi không sỉ nhục cô. Tôi khẳng định một sự thật.

- Có những đường nhăn đẹp, những đường nhăn xấu, có những sự thật đẹp, sự thật xấu. Sự thật xấu ta nên tránh chúng đi.

Tôi tìm cô hầu bảo mang đến khay đựng uýt ki, scott và nước, với mực khô nướng – Vì tôi ngạc nhiên thấy Nobu không ăn gì nhiều khi nãy. Khi cô gái mang khay đến, tôi rót rượu scott vào ly, pha thêm nước, để ly trước mặt ông ta. Tôi nói:

- Đấy, bây giờ cứ xem như đây là thuốc bổ, uống đi – ông ta hớp một hớp, nhưng chỉ một hớp nhỏ thôi. Tôi nói tiếp – Uống hết đi.

- Tôi uống theo cách của tôi.

- Khi bác sĩ ra lệnh cho bệnh nhân uống thuốc, bệnh nhân phải uống theo lệnh! Uống hết đi! Nobu uống hết ly rượu, nhưng khi uống ông ta không nhìn tôi. Sau đó tôi rót them ly nữa và ra lệnh cho ông ta uống nữa.

- Cô không phải là bác sĩ – ông ta nói – tôi uống từ từ theo cách của tôi.

- Nào ông Nobu, mỗi lần ông mở miệng là ông chuốc thêm rắc rối vào người. Bệnh nhân đau càng nặng, thuốc uống càng nhiều.

- Tôi không làm thế. Tôi ghét uống một mình.

- Được rồi, em sẽ uống với ông – tôi đáp.

Tôi bỏ vài cục đá vào ly rượu rồi đưa ly cho ông Nobu rót rượu. Ông mỉm cười khi nắm cái ly tôi đưa – có lẽ đây là nụ cười đầu tiên của ông ta trong buổi tối – và cẩn thận rót rượu scott một lượng gấp đôi lượng tôi rót cho ông ta, rót thêm tí nữa cho đầy ly. Tôi lấy ly rượu nơi ông, đổ hết rượu còn lại vào cái tô để ở giữa bàn, rồi rót đầy vào ly lại với số lượng như ông ta đã rót vào ly tôi, thêm một ít xem như rượu phạt.

Tôi nhăn mặt khi uống rượu. Tôi thấy uống scott thú vị như lội ngược dòng nước mưa chảy ngoài đường. Tôi nghĩ nhăn mặt như thế để tỏ lòng khoan khoái, và sau đó, Nobu trông có vẻ bớt gắt gỏng hơn. Khi lấy lại được hơi thở, tôi nói:

- Tôi không biết tối nay ông có chuyện gì không vừa ý. Hay ông Thứ trưởng không vừa ý.

- Đừng nhắc đến con người ấy! Tôi đã bắt đầu quên anh ta thì cô lại nhắc đến! Cô có biết vừa rồi anh ta nói với tôi cái gì không?

- Ông Nobu, em có trách nhiệm làm cho ông vui vẻ, dù ông uống nhiều rượu hay ít. Ông đã thấy cảnh ông Thứ trưởng say đêm này qua đêm nọ rồi. Bây giờ đến lượt ông phải say. Nobu nhìn tôi với ánh mắt khó chịu, nhưng ông ta bưng ly lên như một gã đàn ông sắp ra pháp trường, rồi ông ta nhìn ly rượu một lát trước khi uống cạn. Ông ta để cái ly lên bàn rồi đưa lưng bàn tay dụi mắt như thể cố làm cho mắt sáng ra.

- Sayuri – ông ta nói – tôi phải cho cô biết chuyện này. Không chóng thì chầy, cô cũng sẽ nghe chuyện này thôi. Tuần trước ông Thứ trưởng và tôi đã nói chuyện với bà chủ phòng trà Ichiriki. Chúng tôi đã tính đến khả năng làm cho ông Thứ trưởng thành danna của cô.

- Ông Thứ trưởng à? – tôi hỏi – ông Nobu, em không hiểu. Có phải ông muốn chuyện như thế xảy ra không?

- Đương nhiên là không, nhưng ông Thứ trưởng đã giúp đỡ chúng tôi hết mình, và tôi không còn lựa chọn nào khác. Nhà cầm quyền chiếm đóng đang chuẩn bị kết thúc việc thanh sát công ty đồ điện Iwamura. Thế nào công ty cũng bị chiếm giữ. Tôi nghĩ ông Chủ tịch và tôi chắc phải học cách làm thợ hồ hay việc gì đấy thôi, vì chắc không bao giờ chúng tôi được phép hành nghề kinh doanh lại được nữa. Tuy nhiên, ông Thứ trưởng sẽ làm cho họ xét lại trường hợp của chúng tôi, và ông ta cố thuyết phục họ rằng chúng tôi đã bị giáng một đòn quá khắc nghiệt. Chắc cô biết sự thật là thế đấy.

- Thế mà ông Nobu cứ gọi ông Thứ trưởng là đồ này đồ nọ. Em thấy rằng… - Ông ta đáng được gọi đồ này đồ nọ như thế. Tôi không ưa anh ta, Sayuri à. Và cứ nghĩ đến chuyện tôi mắc nợ anh ta là tôi không ưa anh ta rồi.

- Em biết – tôi nói – Như vậy là em bị giao cho ông Thứ trưởng chỉ vì…

- Không ai muốn giao cô cho ông Thứ trưởng hết, ông ta không có khả năng để làm danna của cô. Tôi đã nói cho ông ta biết rằng công ty Iwamura bằng lòng trả công cho ông ta, tất nhiên chúng tôi không muốn làm thế. Tôi phải nói thẳng cho ông ta biết, thà mất lòng trước mà được lòng sau. Ông Thứ trưởng rất thất vọng. Nhiều lúc tôi cảm thấy ân hận cho ông ta. Những điều ông Nobu vừa nói không có gì buồn cười hết, thế mà tôi không làm sao để khỏi bật cười, vì bỗng nhiên trong óc tôi hiện ra hình ảnh ông Thứ trưởng là danna của tôi, ngồi cúi sát vào tôi, hàm dưới chìa ra trước, cho đến khi hơi thở của ông ta đập vào lỗ mũi tôi.

- Ỗ, cô thấy chuyện này đáng cười à? – Ông Nobu hỏi.

- Thật vậy, ông Nobu à. Em xin lỗi, nhưng cứ hình dung ra cảnh ông Thứ trưởng… - Tôi không muốn hình dung ra ông Thứ trưởng! Ngồi bên cạnh ông ta để nói chuyện với bà chủ phòng trà Ichiriki là đã quá tệ mạt rồi.

Tôi rót uýt ki pha thêm nước cho ông một ly nữa và cho tôi một ly. Tôi muốn uống thêm ly cuối cùng, căn phòng đã lờ mờ trước mắt tôi. Nhưng Nobu đã nâng ly lên, và tôi chỉ còn nước cùng uống với ông ta. Uống xong, ông ta lấy khăn lau miệng và nói:

- Thật là một thời đại khó sống, Sayuri à.

- Ông Nobu, em nghĩ rằng chúng ta uống để cùng vui.

- Chúng ta đã biết nhau lâu rồi, Sayuri. Có lẽ…mười lăm năm rồi, phải không? Không, đừng trả lời. Tôi muốn nói cho cô nghe việc này, cô ngồi yên mà nghe tôi nói. Tôi đã muốn nói cho cô nghe chuyện này từ lâu lắm rồi, nay mới có dịp. Tôi mong cô lắng nghe, vì tôi chỉ nói một lần thôi. Chuyện như thế này, tôi không mấy ưa geisha, có lẽ cô cũng biết điều đó. Nhưng Sayuri à, tôi luôn cảm thấy rằng cô không giống các geisha khác. Tôi đợi ông ta nói tiếp nhưng ông ta không nói nữa.

- Có phải ông muốn nói với em như thế thôi sao?

- Phải, không cần nói là tôi nên làm nhiều chuyện cho chứ? Chẳng hạn tôi nên mua nữ trang cho cô.

- Ông đã mua nữ trang cho em rồi, thật vậy, ông rất tốt với em, chắc ông không tốt với ai như thế.

- Đúng, tôi nên mua nhiều hơn nữa cho cô mới phải. Nhưng đấy không phải là chuyện tôi muốn đề cập đến. Tôi thật lúng túng khó nói. Điều tôi muốn nói là tôi cảm thấy tôi là đồ điên. Hồi nãy cô đã cười khi nghe tôi nói ông Thứ trưởng làm danna của cô. Nhưng cô cứ nhìn vào tôi thì thấy, cụt một tay và da thì…Họ gọi là thằn lằn, cô biết không?

- Ồ, ông Nobu, ông đừng nói về ông như thế…

- Đã đến lúc phải nói. Tôi đã đợi nhiều năm rồi. Tôi phải đợi cho hết thời gian cô sống vô nghĩa với ông Tướng. Mỗi lần tôi nghĩ đến chuyện cô với ông lão ấy…Thôi, tôi không muốn nghĩ đến chuyện ấy nữa, rồi nghĩ đến thằng cha Thứ trưởng điên khùng này nữa! Tôi đã nói cô biết tối nay hắn đã nói với tôi ra sao không? Đây là chuyện tệ hại nhất. Sau khi hắn biết hắn không làm danna của cô được, hắn ngồi ỳ một đống như đất, rồi cuối cùng hắn nói "Tôi tưởng anh đã nói tôi sẽ làm danna của Sayuri" – "Trời, không bao giờ tôi nói chuyện như thế. Chúng tôi đã làm hết sức mình rồi, thưa ông Thứ trưởng, nhưng chuyện không thành được" – Tôi nói với hắn như thế và hắn nói "Anh có thể thu xếp cho tôi một lần thôi không được sao?" – Tôi đáp "Một lần à? Cho ông làm danna của Sayuri một lần à? Ông muốn nói một đêm phải không?" – Và hắn gật đầu! Tôi bèn nói "Xin ông nghe đây, ông Thứ trưởng, thật quá bậy khi đến gặp bà chủ phòng trà để đề nghị một những như ông làm danna cho một người như Sayuri. Tôi chỉ làm việc này vì tôi biết chuyện không thể xảy ra được. Nếu ông nghĩ rằng…" - Ông không nói thế đâu!

- Đương nhiên là có. Tôi nói "nếu ông nghĩ rằng tôi bằng lòng thu xếp cho ông ở riêng với cô ấy một phần tư giây thôi…tại sao ông thích cô ta? Vả lại cô ta không phải của tôi để cho ông, đúng không? Đừng nghĩ đến chuyện tôi đến gặp cô ấy và yêu cầu một việc như thế!" - Ông Nobu, em hy vọng ông Thứ trưởng không xem việc này là bậy đâu, vì ông ta đã giúp đỡ công ty Iwamura rất nhiều.

- Này nhé. Tôi không muốn cô cho tôi là đồ vô ơn. Ông Thứ trưởng giúp chúng tôi là vì ông ta có công việc phải giúp. Tôi đã đối xử với ông ta thật tốt trong mấy tháng qua, và bây giờ vẫn không ngưng cư xử tốt. Nhưng không phải vì thế mà tôi từ bỏ điều tôi chờ đợi hơn mười năm nay và để cho ông ta chiếm đọat điều ấy! Nếu tôi tìm cô để yêu cầu điều ông ta muốn thì sao? Có phải cô sẽ nói "Được rồi, ông Nobu, tôi sẽ làm việc ấy cho ông." - Xin ông…Làm sao em có thể trả lời một câu hỏi như thế?

- Dễ thôi. Chỉ nói với tôi cô sẽ không làm một việc như thế.

- Nhưng, ông Nobu này, em mang ơn ông rất nhiều, nếu ông yêu cầu em làm giúp ông một việc, em không thể nào từ chối được.

- A, chuyện mới lạ rồi đây! Sayuri, cô đã thay đổi hay tôi chưa hiểu hết lòng cô?

- Em thường nghĩ ông đánh giá em quá cao…

- Tôi không đánh giá ai sai lầm hết. Nếu quả tôi đánh giá cô sai, tôi cũng đánh giá thế giới này sai. Có phải cô bằng lòng hiến thân cho một anh chàng như ông Thứ trưởng ấy? Cô không thấy được cái đúng, cái sai, cái tốt, cái xấu sao? Hay cô đã sống quá nhiều ở Gion nên thế?

- Trời ơi, ông Nobu…thật lâu rồi bây giờ em mới thấy ông giận dữ như thế này.

Lời nói của tôi chắc có điều gì sai trái, vì bỗng nhiên mặt Nobu phừng phừng tức giận. Ông ta nắm cái ly ném mạnh xuống bàn, cái ly vỡ vụn, nước đá bắn tung toé trên mặt bàn. Nobu lật ngửa bàn tay ra xem. Một dòng máu chảy giữa lòng bàn tay ông ta.

- Ôi, ông Nobu!

- Trả lời tôi đi.

- Em không thể nghĩ ra được câu trả lời ngay bây giờ. Xin ông cảm phiền, em phải đi tìm cái gì để băng tay cho ông.

- Có phải cô sẽ hiến thân cho ông Thứ trưởng, bất kể ai yêu cầu cô làm việc đó, phải không? Nếu cô là người bằng lòng làm việc đó, tôi muốn cô đi ra khỏi phòng này ngay lập tức và đừng bao giờ nói năng gì với tôi nữa!

Tôi không biết tại sao buổi tối lại ra nông nỗi này, nhưng tôi thấy tôi chỉ cần trả lời thôi là được. Tôi rất muốn đi tìm khăn để buộc tay cho Nobu – máu đang nhỏ giọt trên bàn – nhưng ông ta vẫn nhìn tôi đăm đăm khiến tôi không dám đi.

- Em sẽ không bao giờ làm một việc như thế… - tôi nói.

Tôi nghĩ nói xong chắc thế nào ông ta cũng dịu lại, nhưng ông ta vẫn quắc mắt nhìn tôi một hồi lâu, ánh mắt rất đáng sợ. Cuối cùng, ông ta buông tiếng thở dài:

- Lần sau, hãy trả lời câu hỏi của tôi trước khi tôi tự cắt mình đấy.

Tôi chạy ra khỏi phòng để tìm bà chủ nhà. Bà ta chạy đến với mấy cô hầu, mang theo thau nước và khăn. Nobu không muốn để cho bà ta gọi bác sĩ, và thật ra, vết cắt không sâu như tôi lo sợ. Sau khi bà chủ đi ra rồi, Nobu im lặng một cách vô cùng kỳ lạ. Tôi cố gợi chuyện, nhưng ông ta không chú ý đến. Cuối cùng tôi nói:

- Thoạt tiên, em không thể làm cho ông bình tĩnh, rồi bây giờ, em không làm cho ông nói chuyện được. Em không biết có nên mang rượu cho ông uống thêm hay rượu sẽ gây thêm nhiều chuyện nữa.

- Chúng ta uống rượu như thế là đủ rồi, Sayuri. Bây giờ đã đến lúc cô về mang viên đá đến đây.

- Viên đá nào thế?

- Viên đá tôi giao cho cô vào mùa thu năm trước, miếng bê tông lấy ở nhà máy. Đi mang đến đây.

Nghe ông ta nói thế, tôi lạnh da gà, vì tôi biết rõ ông ta đang nói đến cái gì rồi. Đã đến lúc ông Nobu đưa ra đề nghị làm danna của tôi.

- Ồ, xin thú thực với ông, em uống đã quá chén, không biết em có đi được hay không - tôi đáp – Có lẽ ông cho phép em lần sau ta gặp nhau, em sẽ mang đến, có được không?

- Cô phải mang đến đêm nay. Cô biết tại sao tôi ngồi lại đây sau khi ông Thứ trưởng ra về không? Cô về lấy đi, tôi sẽ đợi cô ở đây.

Tôi định nhờ một cô hầu về nhà tôi lấy giúp, nhưng tôi nghĩ cô ta sẽ không biết nơi tôi để đâu mà lấy. Cho nên tôi bước ra hành lang, mang giày, và mặc dù tôi đang say, tôi cũng bước ra ngoài đường để về nhà. Khi về đến nhà, tôi lên phòng, lấy cục bê tông gói trong vuông lụa để trên kệ trong tủ. Tôi mở gói lụa ra, thả vuông lụa rơi xuống nền nhà, tôi không biết tại sao tôi làm thế. Khi tôi ra đi, bà Dì gặp tôi nơi đầu cầu thang – chắc bà nghe tiếng chân tôi về và bà lên gặp để xem có chuyện gì – bà hỏi tôi tại sao tôi mang viên đá trên tay để làm gì.

- Tôi mang đến cho ông Nobu. Bà Dì à, bà giữ tôi ở nhà đi!

- Cô say rồi, Sayuri. Tối nay đầu óc cô sao thế?

- Tôi phải đem cái này đến cho ông ấy. Và…ôi, nếu tôi đem đến thì cuộc đời tôi chấm dứt mất. Xin Dì vui lòng giữ tôi ở nhà đi…

- Say và khóc lóc! Còn tệ hơn Hatsumono nữa! Cô không thể quay lại đấy như thế này được!

- Vậy thì nhờ Dì gọi đến phòng trà Ichiriki. Nhờ họ báo cho ông Nobu biết tôi không đến đấy được. Dì làm giúp tôi được không?

- Tại sao ông Nobu đợi cô mang viên đá này đến?

- Tôi không giải thích được. Tôi không thể…

- Chẳng sao. Nếu ông ta đợi cô, cô phải đi thôi.

Bà ta nói rồi dẫn tôi vào phòng lại, lấy khăn lau mặt cho tôi và trang điểm mặt mày cho tôi dưới ánh đèn điện lồng trong chụp. Tôi ngồi yên bất động, người mềm nhũn trong khi bà ta chuẩn bị cho tôi, bà ta phải giữ cằm tôi để đầu tôi khỏi gục xuống. Bà ta quá nôn nóng đến nỗi cuối cùng phải đưa cả hai tay nắm chặt đầu tôi để nhắc tôi nhớ bà muốn tôi để đầu yên như thế.

- Tôi mong sao cô đừng làm như thế này nữa, Sayuri à. Có trời mới biết việc gì xảy đến cho cô.

- Tôi là đồ điên, Dì à.

- Đêm nay cô đúng là đồ điên – bà ta đáp – bà Mẹ sẽ rất giận cô nếu cô làm gì để mất lòng ông Nobu khiến cho ông ta hết thương cô.

- Tôi chưa làm thế - tôi đáp – nhưng nếu Dì nghĩ đến chuyện… - Không được nói năng như thế… - bà Dì đáp rồi bà ta không nói gì nữa cho đến khi trang điểm cho tôi xong.

Tôi quay lại phòng trà Ichiriki, cầm viên đá trên cả hai tay. Tôi không biết vì viên đá quá nặng hay là vì tay tôi yếu do uống rượu quá nhiều. Nhưng khi tôi đến ngồi với ông Nobu lại trong phòng, tôi cảm thấy tôi đã cạn hết sức lực trong người. Nếu ông ta có nói đến chuyện tôi phải làm tình nhân cho ông ta, chắc tôi cũng đành buông xuôi theo số phận.

Tôi để viên đá lên bàn. Nobu cầm viên đá lên trong chiếc khăn băng quanh bàn tay ông ta.

- Tôi không hứa tôi sẽ tặng cô một viên đá quý lớn như viên bê tông này – ông ta nói – vì tôi không có nhiều tiền – nhưng sự thể bây giờ đã khác trước đây rồi.

Tôi cúi người chào, cố làm ra vẻ tươi tỉnh. Nobu không nói thêm gì để cho rõ nghĩa điều ông ta vừa nói.

Chương 33

Đêm ấy, khi nằm ngủ, tôi thấy căn phòng quay quanh trước mặt tôi. Tôi cố định thần như người đánh cá cố sức chú ý múc cá trong lưới ra. Mỗi khi ý nghĩ về ông Chủ tịch hiện ra trong óc tôi, tôi cố múc ra đổ hết, đổ mãi cho đến khi hình ông ta không còn lại chút nào trong đầu tôi. Muốn làm cho được thế, tôi phải dùng phương pháp thật khéo léo mơi được. Nhưng mỗi khi hình ảnh ông ta hiện ra, tôi chưa kịp trở tay, nó liền đưa tôi đến chính cái nơi mà tôi muốn xua đuổi hình ảnh ông ta ra đi. Nhiều lần tôi dừng tay, tự nhủ - đừng nghĩ đến ông Chủ tịch, mà bây giờ nghĩ đến Nobu. Và tôi cố tình hình dung ra cảnh tôi gặp gỡ ông Nobu ở đâu đó ở Kyoto. Cái chỗ mà tôi hình dung ra có thể là nơi tôi thường nghĩ đến cảnh gặp gỡ của tôi với ông Chủ tịch, và rồi bỗng nhiên tôi lại miên man nghĩ đến ông Chủ tịch.

Tôi trải qua tình trạng như thế này suốt mấy tuần liền. Thỉnh thoảng tôi không nghĩ đến ông Chủ tịch một lát, thì trong khoảng thời gian đó, tôi cảm thấy lòng tôi trống rỗng một cách ghê gớm. Thậm chí tôi không muốn ăn nữa. Có đêm về khuya, bé Etsuko mang súp đến cho tôi, tôi cũng không thèm ăn. Vài lần tôi cố tập trung tư tưởng vào Nobu, nhưng tôi thấy mình trơ ra như đá, chẳng suy nghĩ được gì. Trong khi làm hoá trang, mặt tôi bất động như chiếc kimono treo trên giá. Bà Dì nói tôi trông như bóng ma. Tôi thường đi dự tiệc lớn, tiệc nhỏ, nhưng tôi chỉ lặng lẽ quỳ một nơi, hai tay để vào lòng.

Tôi nghĩ ông Nobu sắp đưa ra đề nghị làm danna của tôi, cho nên ngày nào tôi cũng chờ đợi tin ấy đến. Nhưng tuần này rồi tuần nọ trôi qua mà tôi không nghe được tin gì hết. Rồi vào một buổi chiều nóng nực vào cuối tháng 6, gần một tháng sau ngày tôi mang viên đá đến trả cho Nobu, vào lúc tôi đang ăn trưa, Mẹ đem vào tờ báo, mở ra cho tôi xem bài có nhan đề "Ngân hàng Mitsubishi đảm bảo tài chánh cho công ty Iwamura". Tôi nghĩ thế nào tôi cũng biết được tình hình có liên quan đến ông Nobu và ông Thứ trưởng, và dĩ nhiên có liên quan đến ông Chủ tịch, nhưng hầu hết bài báo đều nói về những vấn đề tôi không thể nào nhớ được. Bài báo cho rằng tên của công ty đồ điện Iwamura đã được chính quyền đồng minh chiếm đóng đổi thành …tôi không nhớ - đại loại công ty cao cấp này sang công ty cao cấp khác thôi. Nghĩa là, theo tờ báo giải thích, công ty không còn bị hạn chế về mặt ký hợp đồng, vay tiền ngân hàng, vân vân. Những đoạn tiếp theo của bài báo, viết về lãi suất và tín dụng, rồi cuối cùng nói đến món tiền vay rất lớn mà công ty đã vay của ngân hàng Mitsubishi. Bài báo đọc khó hiểu vì toàn những con số và những điều khoản kinh doanh. Khi đọc xong, tôi ngước mắt nhìn Mẹ, bà quỳ phía bên kia bàn.

- Tình hình công ty Iwamura đã hoàn toàn chuyển hướng rất thuận lợi – bà nói – Tại sao cô không nói cho tôi biết chuyện này?

- Mẹ à, con không hiểu nội dung bài báo ra sao cả.

- Thảo nào mà mấy ngày vừa qua chúng ta nghe người ta nói nhiều về Nobu Toshikazu. Chắc cô biết ông ta đã đưa đề nghị làm danna cho cô rồi. Tôi định trả lời từ chối ông ta. Ai muốn một người có tương lai bấp bênh đề nghị làm danna cho mình kia chứ? Bây giờ tôi mới hiểu lý do tại sao trong mấy tuần qua, cô thẫn thờ như một kẻ mất hồn! Thôi, bây giờ cô hãy thư giãn đi. Cuối cùng chuyện ấy cũng xảy đến. Tất cả chúng tôi đều biết trong nhiều năm qua Nobu rất thích cô.

Tôi cứ nhìn xuống mặt bàn như cô con gái chính chuyên. Nhưng tôi biết mặt tôi lộ vẻ đau đớn, vì bỗng nhiên bà Mẹ nói tiếp:

- Cô không được có thái độ hững hờ như thế khi Nobu muốn cô vào giường với ông ta. Có lẽ sức khoẻ của cô không như trước. Tôi sẽ đưa cô đến bác sĩ khi cô đi Amani trở về.

Amani là một hòn đảo nhỏ không xa Okinawa, tôi chỉ nghe nói đến mà thôi. Tôi không tin bà ta nói đến nơi này. Nhưng quả thật, khi Mẹ nói tiếp, bà ta cho tôi biết phòng trà Ichiriki sáng nay đã nhận cú điện thoại từ công ty Iwamura, báo cho biết họ sẽ mời tôi đi đến đảo Amani vào cuối tuần sau. Tôi được họ mời đi với Mameha và Bí Ngô cùng một geisha khác nữa mà Mẹ không nhớ tên. Chúng tôi sẽ lên đường vào chiều thứ sáu sắp tới.

- Nhưng thưa Mẹ, thật vô lý – tôi nói – đi chơi cuối tuần đến tận Amani à? Nội tàu chạy cũng đã mất cả ngày rồi.

- Không đi theo cách đó. Công ty Iwamura đã thu xếp để các cô đi máy bay. Bỗng tôi quên phứt những chuyện lo buồn về Nobu, tôi ngồi thẳng người lên thật nhanh, như có ai chích kim vào mình.

- Mẹ! Con không thể đi máy bay được!

- Nếu cô ngồi lên máy bay, cứ để cho nó bay, không có gì phải lo sợ hết! – bà ta đáp. Chắc bà nghĩ câu nói của mình khôi hài lắm, cho nên bà cười hinh hích.

Vì nhiên liệu hiếm hoi, nên tôi nghĩ không thể nào đi máy bay được, thành ra tôi yên chí không lo – và tôi yên chí như thế cho đến khi tôi nói chuyện với bà chủ phòng trà Ichiriki vào ngày hôm sau. Thì ra nhiều sĩ quan Mỹ trên đảo Okinawa thường đi máy bay đến Osaka nghỉ cuối tuần mỗi tháng vài lần. Thường thì máy bay trở lại để đón họ về. Công ty Iwamura đã thu xếp để chúng tôi đi trên chuyến máy bay quay về không có người ấy. Ngoài ra, khi chúng tôi đến Amani sẽ được ở tại khu nghỉ mát có suối nước nóng. Điều cuối cùng bà chủ phòng trà nói với tôi là "Tôi mừng là chính cô chứ không phải tôi đi trên máy bay".

Sáng thứ sáu, chúng tôi đáp xe lửa đi Osaka. Ngoài ông Bekku ra, người đi theo để giúp chúng tôi xách rương hòm đến tận phi trường, đoàn người gồm có Mameha, Bí Ngô và tôi, cùng bà geisha lớn tuổi có tên là Shizue. Shizue ở quận Pontocho chứ không phải ở Gion, bà ta đeo cặp kính dày cộm và có mái tóc màu bạch kim, khiến bà ta trông còn già hơn nữa. Tệ nhất là chiếc cằm chẻ, khiến cho chiếc cằm trông như hai cái vú. Shizue đối với chúng tôi như cỏ dại dưới cây tuyết tùng. Bà ta thường nhìn ra ngoài cửa xe lửa, nhưng thỉnh thoảng mở dây kéo trên cái xách tay màu đỏ và vàng cam để lấy ra cái kẹo, và nhìn chúng tôi như thể bà không hiểu nổi tại sao chúng tôi đã xuất hiện để quấy rầy bà như thế.

Từ ga Osaka, chúng tôi đi trên chiếc xe buýt không lớn hơn chiếc xe hơi bao nhiêu, xe chạy bằng than và rất dơ. Cuối cùng sau khoảng một giờ, chúng tôi bước xuống bên cạnh chiếc máy bay màu bạc có hai chong chóng thật lớn ở hai cánh. Sau đuôi có bánh xe nhỏ khiến tôi cảm thấy không an tâm. Khi chúng tôi vào trong máy bay, lối đi ở giữa xuôi xuống rất nghiêng, tôi cảm thấy như chiếc máy bay bị gãy.

Cánh đàn ông đã ngồi trên máy bay rồi, họ ngồi phía sau đuôi và đang nói chuyện kinh doanh. Ngoài nhóm của ông Chủ tịch, Nobu, ông Thứ trưởng, còn có một ông già, sau này tôi mới biết đó là ông Giám đốc chi nhánh ngân hàng Mitsubishi tại địa phương. Ngồi bên cạnh ông ta là một thanh niên tuổi ngoài 30 có cái cằm như cằm bà Shizue, anh ta cũng đeo kính dày như bà. Té ra bà Shizue một thời là tình nhân của ông Giám đốc Ngân hàng, và anh ta là con của hai người.

Chúng tôi ngồi ở phía trước máy bay, để cho nhóm đàn ông mặc sức nói chuyện. Liền sau đó, tôi nghe tiếng nổ rồi máy bay rung động… và khi tôi nhìn ra cửa sổ, tôi thấy cái chong chóng khổng lồ quay tít. Trong nháy mắt, cánh quạt quay nhanh chỉ cách mặt tôi có gang tấc, phát ra tiếng kêu vù vù. Tôi có cảm giác như nó sẽ chặt đứt thân máy bay và chặt tôi ra làm hai. Mameha để tôi ngồi nơi cửa sổ, chị ấy nghĩ rằng để tôi nhìn ra cảnh vật bên ngoài khi máy bay lên cao sẽ là cho tâm thần tôi bình tĩnh, nhưng bây giờ thấy chong chóng quay, cô ấy không chịu đổi chỗ cho tôi nữa. Tiếng động cơ to dần và máy bay bắt đầu chạy tới, quay qua quay về. Cuối cùng tiếng ồn to kinh khủng, và lối đi ở giữa nằm ngang bằng phẳng. Một lát sau, chúng tôi nghe tiếng nổ ầm ầm và máy bay cất cánh. Chỉ trong nháy mắt, mặt đất nằm xa phía dưới và có người nào đấy nói chuyến bay dài 700 cây số, và phải bay mất gần bốn giờ. Khi nghe thế, tôi cảm thấy ứa nước mắt, và mọi người bật cười nhìn tôi.

Tôi kéo màn che cửa sổ, cố đọc báo để giữ bình tĩnh. Một lát sau Mameha thiu thiu ngủ bên cạnh tôi, bỗng tôi thấy ông Nobu đứng ở lối đi.

- Sayuri, cô khoẻ chứ? – ông ta nói, giọng nho nhỏ như sợ đánh thức Mameha dậy.

- Em thấy ông Nobu trước đây chưa bao giờ hỏi em như thế - tôi trả lời – Chắc ông ấy đang vui vẻ.

- Chưa bao giờ tương lai có vẻ hứa hẹn như thế này.

Mameha nhúc nhích khi nghe có tiếng người nói chuyện, cho nên Nobu phải đi tiếp tới phòng vệ sinh. Trước khi mở cửa, ông ta nhìn lui về phía chỗ các ông ngồi. Bỗng tôi nhìn ông qua một góc cạnh mà tôi chưa bao giờ từng nhìn, góc cạnh làm cho ông trông có vẻ dữ tợn. Khi ánh mắt ông lướt về phía tôi, tôi thấy ông có vẻ như nghĩ rằng tôi đang lo lắng cho tương lai của tôi và ông cảm thấy yên ổn về phần tương lai của ông. Khi tôi nghĩ đến điều ấy, tôi cảm thấy kỳ lạ biết bao, vì Nobu hiểu tôi rất ít. Dĩ nhiên người geisha chờ mong thông cảm của danna chẳng khác nào con chuột mong sự thông cảm của con rắn. Vả lại làm sao Nobu hiểu được tôi khi mà ông ta chỉ xem tôi là người geisha giữ chuyện đời tư của mình rất kín đáo? Chỉ có ông Chủ tịch là người mà tôi hầu vui như là nàng Sayuri có cái tên Chiyo – nhưng không biết ông ta có hiểu được nỗi lòng của tôi không. Còn ông Nobu, nếu ông ta là người tôi đã gặp vào hôm ấy trên bờ suối Shirakawa, ông ta sẽ làm gì? Dĩ nhiên ông ta sẽ đi qua không đoái hoài gì đến tôi, và nếu ông ta làm thế, thì khoẻ cho tôi biết bao. Tôi sẽ khỏi mất công trằn trọc thâu đêm để mơ tưởng đến ông Chủ tịch. Tôi sẽ không thỉnh thoảng ghé lại các hàng mỹ phẩm để ngửi mùi phấn thơm trong không khí và nhớ đến mùi da thịt của ông ta. Tôi sẽ không cố sức hình dung ra hình ông ta nằm bên cạnh tôi. Nếu anh hỏi tại sao tôi muốn những chuyện như thế này, tôi sẽ trả lời rằng, tại sao quả hồng vàng khi chín lại có hương vị ngọt ngào? Tại sao gỗ khi đốt lên có mùi cây?

Nhưng đôi với tôi, sự đời đâu lại hoàn đấy, tôi vẫn như một cô gái dùng tay bắt chuột. Tại sao tôi không chấm dứt việc nghĩ đến ông Chủ tịch?

Tôi đoán sự buồn phiền chắc đã hiện rõ ràng trên mặt tôi khi cánh cửa phòng vệ sinh mở ra một lát sau đó, và ánh sáng phụt tắt. Tôi không chịu đựng được việc Nobu nhìn tôi trong trạng thái như thế này, nên tôi giả vờ tựa đầu lên cửa sổ máy bay mà ngủ. Sau khi ông ta đi qua rồi, tôi mở mắt ra lại. Tôi thấy khi tựa đầu lên cửa sổ, tôi đã kéo tấm màn mở ra, cho nên tôi nhìn ra ngoài máy bay lần đầu kể từ khi máy bay cất cánh khỏi phi đạo. Trải dài phía dưới là vùng biển xanh rộng bao la, lốm đốm vài nơi có màu lục bích ngọc như đồ trang sức trên tóc của Mameha. Chưa bao giờ tôi nghĩ trên biển lại có những đám màu lục như thế này. Đứng trên bờ núi đá ở Yoroido, tôi thấy biển luôn luôn có màu đá phiến. Còn ở đa6y tôi thấy biển trải rộng ra thành từng đường như những sợi chỉ len chạy từ chân trời. Cảnh tượng không có gì đáng sợ, mà trông rất đẹp. Ngay cả cái chong chóng quay thành vòng tròn như cái dĩa trông rất đẹp, và chiếc máy bay màu bạc cũng có nét đẹp riêng, nó được trang hoàng bằng những biểu tưiợng cho biết đây là phi cơ quân đội Mỹ. Giá cách đây năm năm mà thấy chúng thì kỳ cục biết bao! Chúng tôi đã đánh nhau như kẻ thù không đội trời chung, còn bây giờ tại sao? Chúng tôi đã giã từ quá khứ, tôi biết đây là điều đương nhiên, vì chính tôi cũng đang giã từ quá khứ. Giá mà tôi có cách gì để từ bỏ luôn cả tương lai.

Và rồi một hình ảnh hãi hùng hiện ra trong óc tôi: tôi thấy mình đưa tay cắt sợi dây số phận ràng buộc tôi với Nobu, và nhìn ông ta rơi xuống biển xa xa phía dưới.

Tôi không muốn nói đây chỉ là ý nghĩ hơn là điều mơ mộng viễn vông. Tôi muốn nói bỗng nhiên tôi biết tôi phải làm gì. Dĩ nhiên tôi sẽ không ném ông Nobu xuống biển, nhưng tôi phải làm cho ông ta thông cảm, phải thấy rõ hoàn cảnh như khi căn phòng mở rộng cửa, phải thấy rõ nguyên nhân tại sao tôi cắt đứt vĩnh viễn mối liên hệ giữa tôi và ông ta. Tôi không muốn làm sứt mẻ tình bạn giữa tôi với ông ta, nhưng trong nỗ lực của tôi tiến gần tới ông Chủ tịch, Nobu là trở ngại chính khó vượt qua. Thế nhưng, tôi có thể làm cho ông ta bị chính lửa hận của mình thiêu đốt mình. Chính Nobu đã nói cho biết cách làm ấy mấy phút sau khi ông ta làm rách tay mình tại phòng trà Ichiriki cách đây mấy tuần. Hôm ấy ông ta đã nói nếu tôi là loại đàn bà muốn hiến thân cho ông Thứ trưởng thì ông ta muốn tôi rời ngay khỏi phòng và đừng bao giờ nói chuyện với ông ta nữa.

Khi tôi nghĩ đến chuyện này, tự nhiên tôi cảm thấy lo sợ. Như cơn sốt đột nhiên bùng ra. Tôi cảm thấy mồ hôi nhễ nhại cả người. Tôi mừng vì Mameha ngủ yên bên cạnh tôi. Tôi tin chắc thế nào cô ấy cũng tự hỏi có vấn đề gì xảy ra khi thấy tôi thở hổn hển, lấy tay lau trán. Cái ý ấy đã xảy đến cho tôi, tôi tự hỏi tôi có thể làm việc ấy được không. Tôi không muốn nói đến hành động dụ dỗ ông Thứ trưởng, tôi biết rất rõ tôi có thể làm được điều đó. Việc đó chỉ giống như việc đi đến bác sĩ để chích ống thuốc thôi. Tôi chỉ việc tìm ra đúng lúc, thế là xong. Nhưng tôi có thể làm một việc như thế cho Nobu không? Trả ơn cho ông ta như thế thật khủng khiếp quá. So sánh với những loại đàn ông mà nhiều geisha đã chịu cảnh đau đớn trong nhiều muốn, thì Nobu có lẽ là người danna rất đáng được ưa chuộng. Nhưng tôi có thể chịu đựng nổi một cuộc sống mà tất cả mọi hy vọng đều tiêu tan hết không? Suốt mấy tuần liền, tôi cố thuyết phục mình để chịu đựng một cuộc sống như thế, nhưng liệu có thể sống được không? Tôi nghĩ có lẽ tôi đã thông cảm việc tại sao Hatsumono tàn ác đến thế, và tại sao bà Ngoại lại ti tiện đến thế. Thậm chí Bí Ngô, dù chưa đến 30, nhưng cô ta đã có vẻ thất vọng não nề nhiều năm nay. Điều duy nhất còn giữ cho tôi khỏi chán nản là hy vọng, và bây giờ để duy trì sự hy vọng, liệu tôi có phạm phải một hành động ghê tởm không? Tôi không nói đến chuyện dụ dỗ ông Thứ trưởng, mà tôi nói đến việc phản bội sự tin cậy của Nobu.

Trong suốt chuyến bay, tôi đã vật lộn với các ý nghĩ này. Chưa bao giờ tôi đắn đo suy nghĩ về một kế hoạch như thế này, nhưng lúc ấy, tôi đã nghĩ ra những bước trong kế hoạch như nghĩ ra những nước cờ trên bàn cờ. Tôi sẽ kéo ông Thứ trưởng ra riêng với tôi trong quán trọ - không, không trong quán trọ, mà nơi nào đấy – rồi tôi lừa sao để cho Nobu bắt gặp chúng tôi.. hay có nên chỉ cần cho ta nghe ai đó nói lại là đủ? Chắc anh có thể tưởng tượng ra hình ảnh tôi mệt mỏi bơ phờ sau chuyến đi ấy như thế nào. Khi tôi bước xuống máy bay, chắc trông tôi có vẻ lo sợ ghê lắm. Vì Mameha đã trấn an tôi bằng cách nói vbtg rằng chuyến bay đã hết và tôi được bình an vô sự.

Chúng tôi đến quán trọ khoảng một giờ trước khi trời hoàng hôn. Những người khác ca ngợi căn phòng chúng tôi ở, nhưng tôi chỉ giả vờ khen lấy lệ vì tôi quá dao động. Căn phòng rộng rãi thoáng đãng như căn phòng rộng nhất ở phòng trà Ichiriki, đồ đạc đẹp lộng lẫy theo kiểu Nhật, với chiếu rơm và đồ gỗ láng bóng. Dọc theo một bức tường dài, lắp toàn cửa kính, bên ngoài cửa là hàng cây nhiệt đới rất đẹp. Một con đường rợp bóng dẫn xuống bờ suối.

Khi hành lý đã thu xếp ngăn nắp rồi, tất cả chúng tôi đều chuẩn bị để tắm. Nhà trọ đã cung cấp cho chúng tôi những bức mành chắn xếp lại được, để chúng tôi ngăn ở giữa phòng cho riêng rẽ. Chúng tôi thay áo vải rồi đi theo lối đi có bóng cây rợp mát xuyên qua đám cây rậm rạp đến hồ suối nước nóng đẹp lộng lẫy nằm ở phía bên kia quán trọ. Cửa vào hồ có vách ngăn đàn ông đàn bà riêng, và bờ hồ nghiêng nghiêng riêng rẽ để đi xuống tắm. Nhưng khi đi xuống khu nước sâu của con suối thì đã ra khỏi vách ngăn, nên đàn ông đàn bà đều tắm chung một chỗ. Ông giám đốc ngân hàng đi theo đùa bỡn với Mameha và tôi, ông ta nói ông ta muốn một trong hai chúng tôi cùng qua bên kia bờ suối để tìm sỏi, hay là cành cây, hay cái gì cũng được – ông ta nói ông ta muốn trông thấy chúng tôi trần truồng, dĩ nhiên là ông ta nói đùa. Trong khi đó, người con trai của ông ta mải mê nói chuyện với Bí Ngô, và chúng tôi không còn đợi lâu mới hiểu được lý do. Vì bộ ngực của Bí Ngô rất đồ sộ cứ nổi lều bều trên mặt nước, còn cô ta thì cứ luôn mồm nói tía lia.

Có lẽ anh cho việc chúng tôi tắm chung đàn ông đàn bà với nhau, rồi tối đó cùng ngủ chung một phòng là điều kỳ dị. Nhưng thật ra, giới geisha chúng tôi thường làm như thế với những khách hàng quý – hay ít ra thì cũng như thế vào thời của tôi. Người geisha vẫn giữ tiếng tăm của mình khi không bị ai bắt quả tang là ở riêng một mình với người đàn ông nào không phải là danna của mình là được. Nhưng tắm vô tư chung chạ như thế này với nước đục phủ kín người, lại là vấn đề khác. Còn việc ngủ chung phòng, người Nhật chúng tôi có từ zakone, cá ngủ. Nếu anh hình dung ra cảnh một bầy cá thu vứt nằm chung trong cái giỏ, thì chắc anh hiểu được ý nghĩa của từ này.

Như tôi đã nói, tắm chung như thế này là vô tư. Nhưng nói thế không có nghĩa là bàn tay để yên một chỗ, và tôi cứ nghĩ đến cảnh bàn tay không để yên này khi tôi trầm mình trong nước suối. Nếu Nobu là loại người ưa quấy phá ông ta có thể bơi đến phía tôi, và sau chuyện trò một lát, ông ta có thể thình lình ôm lấy hông tôi, hay là có thể sờ đến bất cứ chỗ nào. Bước tiếp theo là có thể tôi sẽ cười ré lên, Nobu cũng cười, và thế là hết. Nhưng Nobu không phải là loại người ưa chọc ghẹo. Ông ta ngâm mình trong nước một hồi, nói chuyện với ông Chủ tịch, nhưng sau đó, ông ta lên ngồi trên một tảng đá, thòng một chân xuống nước, phủ cái khăn tắm nhỏ qua hông, ông ta không chú ý đến chúng tôi, mà lơ đãng thoa cái tay cụt và nhìn xuống nước. Khi ấy vầng dương đã lặn, trời đã tối nhưng Nobu ngồi dưới vầng ánh sáng của ngọn đèn lồng bằng giấy. Chưa bao giờ tôi thấy ông ta ngồi phô người ra như thế. Phần vai dưới bên mặt có sẹo cũng ghê gớm không thua gì sẹo trên mặt – nhưng phía vai bên kia thì trơn láng đẹp đẽ, như cái trứng. Và chuyện tôi nghĩ cách phản bội ông ta…Thế nào ông ta cũng nghĩ rằng tôi làm thế là vì một lý do duy nhất thôi, và chắc ông ta không bao giờ biết được sự thật. Tôi không thể nào chịu đựng được ý nghĩ sẽ làm cho Nobu đau đớn hay sẽ phá huỷ lòng thương yêu của ông ta đối với tôi. Tôi không tin tôi sẽ chịu đựng được sự phản bội này. Sáng hôm sau khi ăn sáng xong, tất cả chúng tôi đi bách bộ qua rừng nhiệt đới để đến bờ núi đá ven biển gần đấy, ở đây có con suối từ quán trọ nơi chúng tôi ở chảy đến, đổ vào cái thác nhỏ rất đẹp. Chúng tôi đứng ngắm cảnh đẹp một hồi lâu, thậm chí cho đến khi chúng tôi chuẩn bị ra về, ông Chủ tịch cũng không rời mắt khỏi cảnh thiên nhiên trước mặt. Lúc trở về, tôi đi bên cạnh Nobu, chưa bao giờ tôi thấy ông ta vui vẻ như hôm ấy. Sau đó chúng tôi đi một vòng thăm hòn đảo trên chiếc xe tải nhà binh, chúng tôi ngồi trên những chiếc ghế dài gắn vào phía sau xe. Chúng tôi thấy chuối và dừa, cùng những loại chim đẹp. Từ trên đỉnh núi nhìn xuống, chúng tôi thấy biển như tấm chăn nhàu nhò bằng màu ngọc lam, có những vết màu xanh đậm.

Chiều hôm đó, chúng tôi đi lang thang trên những con đường đất của ngôi làng nhỏ, và sau đó gặp một ngôi nhà cổ xưa trông rất giống một nhà kho, với mái nhà xuôi xuôi lợp tranh. Chúng tôi đi vòng quanh ra phía sau, ở đây Nobu leo lên mấy bậc cấp để mở một cánh cửa nằm ở góc nhà, ánh sáng chiếu vào trên một cái sân khấu bằng gỗ bám đầy bụi. Rõ ràng nơi này trước kia dùng làm kho chứa hàng, nhưng nay đã trở thành nhà hát của thị trấn. Khi mới bước vào, tôi không nghĩ đến chuyện ấy. Nhưng sau khi cánh cửa đóng sầm lại và chúng tôi đi ra ngoài đường, tôi mới bắt đầu cảm thấy như bị một cơn sốt hành hạ, vì trong óc tôi hiện ra hình ảnh tôi nằm dài trên nền nhà có màu huyết ấy với ông Thứ trưởng trong khi cánh cửa xịch mở để ánh sáng bên ngoài chiếu vào chúng tôi. Chúng tôi sẽ không có chỗ nào để lẩn tránh hết. Nobu không thể nào không trông thấy chúng tôi. Tôi nghĩ đây là nơi thuận tiện nhất. Nhưng tôi không nghĩ đến những chuyện ấy, đúng ra là tôi không nghĩ đến tôi cố sức phấn đấu để khỏi suy nghĩ lung tung. Tôi cảm thấy tư tưởng của tôi như gạo chảy ra khỏi cái bao rách. Khi chúng tôi leo lên đồi để về lại quán trọ, tôi phải đi chậm sau đoàn người để lấy khăn trong tay áo. Dĩ nhiên đi bộ trên đường, người phát nóng, ánh sáng buổi chiều chíếu thẳng lên mặt chúng tôi. Tôi không phải là người duy nhất toát mồ hôi. Nhưng Nobu đi thụt lùi ra sau để hỏi tôi có khoẻ không. Khi tôi không trả lời ngay cho ông ta được, tôi hy vọng ông ta sẽ nghĩ rằng vì leo lên đồi qúa căng thẳng nên tôi bị mệt.

- Sayuri, cô cũng không được khoẻ cả ngày cuối tuần. Có lẽ cô nên ở lại Kyoto mới phải.

- Thế thì khi nào em mới được xem hòn đảo xinh đẹp này?

- Theo tôi thì đây là nơi xa nhà cô nhất. Bây giờ chúng ta xa Kyoto bằng xa Hokkaido rồi đấy.

Những người khác đã đi khuất trong đoạn đường rẽ ở phía trước. Qua vai của Nobu, tôi thấy chái nhà của quán trọ nhô lên giữa đám cây. Tôi muốn trả lời ông ta nhưng bỗng cái ý nghĩ đã làm cho tôi bối rối khi ngồi trên máy bay lại hiện đến xâm chiếm lấy tôi, cái ý nghĩ cho rằng Nobu không hiểu tôi gì hết. Kyoto không phải quê nhà tôi, theo cái nghĩa mà ông Nobu muốn nói đến, không phải là nơi tôi lớn lên, nơi tôi không bao giờ bị lạc. Và bỗng thình lình, trong khi tôi nhìn ông ta dưới ánh mặt trời nóng gắt, tôi quyết định phải thực hiện kế hoạch mà tôi lo sợ. Tôi phải phản bội ông Nobu, mặc dù ông đang đứng nhìn tôi với vẻ thật thà chất phác. Tay tôi run run cất cái khăn đi, và chúng tôi tiếp tục đi lên đồi, không ai nói với nhau một tiếng.

Khi tôi về đến phòng, ông Chủ tịch và Mameha đã ngồi vào bàn bắt đầu trò chơi ra câu đối, họ một phe đấu lại phe của ông giám đốc ngân hàng, với Shizue và người con trai làm giám sát. Cửa kính ở phía tường đàng kia để mở, ông Thứ trưởng tựa một khuỷu tay lên gối, mắt nhìn ra ngoài, vừa tước vỏ một khúc mía ngắn mà ông ta vừa mang theo về. Tôi sợ ông Nobu cứ theo tôi mà nói chuyện, khiến tôi không làm sao mà tránh được, nhưng may thay, ông ta đi thẳng tới bàn để nói chuyện với Mameha. Tôi không biết làm sao dụ cho được ông Thứ trưởng đi theo tôi đến nhà hát, và cũng không biết làm sao để cho ông Nobu tìm ra được chúng tôi. Có lẽ Bí Ngô sẽ đưa ông đi dạo một vòng, nếu tôi nhờ cô ta làm thế, có được không? Tôi nghĩ không thể nhờ Mameha làm công việc đó được, còn Bí Ngô và tôi đã cùng sống với nhau trong những ngày còn nhỏ. Và mặc dù tôi không gọi cô ta là đồ cục cằn thô lỗ như bà Dì thường gọi, nhưng Bí Ngô vẫn có tính khờ khạo, cho nên cô ta không thắc mắc gì khi tôi nhờ cô ta làm việc ấy. Tôi phải hướng dẫn Bí Ngô cho thật rõ ràng để cô ấy dẫn Nobu đến nhà hát, họ không thể nào tình cờ mà đến chỗ ấy cho được.

Tôi quỳ một hồi lâu, đưa mắt nhìn ra đám lá lấp lánh dưới ánh mặt trời, lòng ước sao được yên ổn nhìn ngắm cảnh đẹp của buổi chiều vùng nhiệt đới. Tôi cứ tự hỏi không biết mình có đủ bình tĩnh để thực hiện kế hoạch này không, nhưng cho dù tôi có lo sợ đến đâu đi nữa, tôi cũng phải thực hiện cho bằng được. Rõ ràng không có chuyện gì xảy ra cho đến khi tôi lôi được riêng ông Thứ trưởng ra, và trước mắt tôi không thể hành động gì được. Vì ông ta vừa gọi cô hầu mang đồ nhắm đến, ngồi khoanh chân bên mâm thức ăn, đũa găp mực ống lia lịa và nốc bia ừng ực. Cá đối với tôi cũng đủ làm cho tôi buồn ói rồi huống chi là mực. Nhưng trong các quán ăn quán nhậu khắp nước Nhật, món mực rất phổ biến. Bố tôi rất thích món này, nhưng tôi thì chịu, bao tử tôi không dung nạp được. Thậm chí nhìn ông Thứ trưởng ăn thôi, tôi cũng không muốn nhìn.

Lát sau tôi nói nhỏ nhẹ với ông Thứ trưởng:

- Thưa ông, em xin phép đi lấy món gì ngon hơn cho ông nhậu nhé?

- Thôi - ông ta đáp - tôi không đói.

Câu trả lời của ông ta khiến cho tôi thắc mắc, vì tại sao ông không đói mà ông ta ăn uống như thế. Khi ấy Mameha và Nobu đi ra phía sau cửa để nói chuyện, còn những người khác, kể cả Bí Ngô, tụ lại quanh bàn cờ trên bàn. Rõ ràng ông Chủ tịch đi bậy một nước cờ, mọi người cười rộ lên. Tôi thấy cơ hội tốt đã đến.

- Thưa ông Thứ trưởng - tôi nói – nếu ông cảm thấy buồn, tại sao chúng ta không đi dạo một vòng cho vui? Em rất muốn đi xem quanh đây, nhưng không có dịp.

Tôi không đợi ông ta đứng dậy mà đi ra khỏi phòng. Tôi vui mừng khi thấy ông ta bước theo tôi đi ra ngoài. Chúng tôi lặng lẽ bước theo dọc hành lang, cho đến khi chúng tôi đến chỗ ngoặc, tôi dừng lại nhìn xem có ai đi theo chúng tôi không. Không có ai hết.

- Thưa ông Thứ trưởng, chúng ta đi xuống làng chơi có được không? Ông ta có vẻ bối rối khi nghe tôi nói như thế.

- Chúng ta còn một giờ nữa mới hết buổi chiều – tôi nói tiếp – và tôi nhớ có chỗ rất hấp dẫn, tôi muốn xem lại cho biết.

Ngẫm nghĩ một lát, ông Thứ trưởng nói:

- Để tôi đi vào phòng vệ sinh trước cái đã.

- Dạ tốt, xin ông cứ đi, và khi nào xong, xin ông đợi em ở đây để chúng ta cùng đi với nhau. Ông đừng đi đâu hết cho đến khi em đến tìm ông.

Ông Thứ trưởng có vẻ thích thú ra mặt, bèn lui lại hành lang để đi đến phòng vệ sinh. Tôi quay lại phòng. Tôi cảm thấy choáng váng – thế là tôi đang thực hiện kế hoạch – khi đặt tay mở cửa, tôi không có cảm giác gì nơi mấy ngón tay.

Bí Ngô không còn ngồi ở bàn nữa, cô ta đang tìm cái gì trong vali của mình. Tôi mở miệng nói nhưng nói không ra lời. Tôi phải đằng hắng cho thông cổ rồi mới nói được.

- Xin lỗi Bí Ngô, mình muốn nhờ bạn một việc…

Cô ta có vẻ muốn ngừng tay, nhưng cô ta vẫn miễn cưỡng để vali lộn xộn đồ đạc như thế và theo tôi ra ngoài hành lang. Tôi dẫn cô ta đi ra xa và nói:

- Bí Ngô, mình muốn bạn giúp mình một việc.

Tôi cứ nghĩ cô ta sẽ nói cô ta rất sung sướng được giúp tôi, nhưng cô ta chỉ đứng im trố mắt nhìn tôi.

- Mình nhờ bạn làm một việc…

- Nhờ à?

- cô ta hỏi.

- Ông Thứ trưởng và mình sẽ đi chơi một vòng, mình sẽ đưa ông ta đến chỗ nhà hát cũ, và… - Tại sao?

- Để mình và ông ấy được ở riêng với nhau.

- Ông Thứ trưởng à?

- Bí Ngô kinh ngạc hỏi.

- Lúc khác mình sẽ giải thích cho bạn hiểu, còn bây giờ mình muốn nhờ bạn một việc như thế này. Mình nhờ bạn dẫn ông Nobu đến đấy và…Bí Ngô này, chuyện này rất kỳ khôi đấy. Mình muốn bạn bắt quả tang chuyện ông ấy với mình.

- Cô nói sao? Bắt quả tang ông ấy và cô à?

- Mình muốn bạn tìm cách dẫn ông Nobu đến đấy, mở cánh cửa sau mà hồi nãy chúng ta đã thấy, và…cho ông Nobu thấy ông Thứ trưởng với mình.

Trong khi tôi trình bày cho cô ta nghe kế hoạch, thì cô ta thấy ông Thứ trưởng đang đợi tôi trên hành lang nằm khuất dưới những tàn lá. Đoạn cô ta quay lui nhìn tôi.

- Cô âm mưu làm cái gì thế, Sayuri?

- cô ta hỏi.

- Bây giờ mình không có thì giờ để nói rõ cho bạn nghe được. Nhưng chuyện này rất quan trọng, Bí Ngô à. Thật vậy, tương lai của mình nằm trong tay bạn đấy. Bạn nhớ là đừng để cho ai biết ngoài bạn và ông Nobu. Và lạy trời đừng để cho ông Chủ tịch biết, hay bất kỳ ai biết, mình sẽ trả công cho bạn bất kỳ cái gì bạn muốn. Cô ta nhìn tôi một hồi lâu.

- Đã đến lúc cần Bí Ngô giúp đỡ lại, phải không?

- Cô ta nói.

Tôi không hiểu câu hỏi của cô ta có ý nghĩa gì, nhưng thay vì nói thêm cho tôi hiểu, cô ta bỏ đi.

Tôi không biết Bí Ngô có chịu giúp tôi hay không, nhưng đến nước này, tôi phải tiếp tục kế hoạch của tôi, và tôi hy vọng cô ta và Nobu sẽ đến. Tôi đến gặp ông Thứ trưởng đứng đợi trên hành lang, và chúng tôi đi xuống đồi.

Khi chúng tôi đến chỗ đường rẽ, khuất quán trọ, tôi bỗng nhớ đến ngày Mameha cắt chân tôi và đem tôi đến bác sĩ Cua. Chiều hôm ấy tôi cảm thấy mình đã dấn thân vào một việc rất nguy hiểm không tài nào hiểu nổi, và bây giờ tôi lại dấn thân vào một việc cũng nguy hiểm không kém. Mặt tôi nóng ran vì ánh mặt trời chiều chiếu vào, như đang ngồi bên cạnh lò lửa, và khi nhìn qua ông Thứ trưởng, tôi thấy mồ hôi chảy nhễ nhại trên cổ ông ta. Nếu chốc nữa mà ông ta áp cái cổ ấy vào tôi…nghĩ đến chuyện ấy, tôi liền lấy cái quạt trong dải thắt lưng ra, quạt lia lịa cho cả hai người cho đến khi tay tôi mỏi nhừ. Vừa quạt, tôi vừa nói chuyện huyên thuyên cho đến khi chúng tôi đến gần nhà hát. Chúng tôi dừng lại trước ngôi nhà có mái tranh. Ông Thứ trưởng có vẻ hoang mang. Ông đằng hắng giọng và ngước mắt nhìn trời.

- Ông vào trong nhà với em một lát nhé, thưa ông? – tôi nói.

Ông ta có vẻ ngơ ngác như không hiểu tôi muốn vào để làm gì, nhưng khi thấy tôi đi vào, ông ta cũng đi theo. Tôi bước lên tầng cấp bằng đá, mở cửa cho ông ta vào. Ông ta đứng lại ngần ngừ một lát mới đi vào trong. Nếu ông ta thường đến Gion vui chơi, thì chắc thế nào ông ta cũng hiểu được ý đồ của tôi – vì người geisha nào quyến rũ đàn ông đến chỗ vắng vẻ tức là cô ta đã đánh liều danh tiếng của mình, và người geisha loại một không bao giờ làm một việc như thế. Nhưng ông Thứ trưởng chỉ đứng trong nhà hát, trong vệt ánh sáng mặt trời chiếu vào như người đứng đợi xe buýt. Hai tay tôi run lập cập, tôi xếp quạt nhét vào trong dải thắt lưng, lòng lo sợ không thực hiện được kế hoạch đến nơi đến chốn. Nội việc đóng cửa lại thôi cũng là công việc quá mức của tôi, rồi chúng tôi đứng trong ánh sáng lờ mờ lọt vào dưới khe các chái nhà. Thế nhưng ông Thứ trưởng vẫn đứng bất động, mặt quay về đống chiếu rơm để trong góc sân khấu.

- Thưa ông – tôi nói.

Giọng tôi vang to trong căn phòng bé nhỏ, tôi liền nói nhỏ lại:

- Thưa ông, nếu ông cho phép, tôi xin kể ông nghe câu chuyện cô geisha tên Kazuyo. Cô ta không còn ở Gion nữa, nhưng tôi biết rất rõ về cô ta. Một nhân vật rất quan trọng – như ông vậy – gặp Kazuyo, vui chơi với cô ta rất thoải mái đến nỗi ông ta trở lại Gion hằng đêm để gặp cô ta. Mấy tháng sau, ông ta muốn được làm danna của Kazuyo, nhưng bà chủ phòng trà xin lỗi, nói rằng việc ấy không thể được. Ông ta rất thất vọng, nhưng rồi một buổi chiều, Kazuyo dẫn ông ta đến một chỗ vắng vẻ chỉ có hai người với nhau thôi. Một chỗ vắng vẻ như nhà hát này. Và có thể giải thích cho ông ấy hiểu rằng mặc dù ông ta không thể làm danna của cô ta được nhưng… Khi nghe tôi nói thế, mặt ông Thứ trưởng thay đổi như cái thung lũng được ánh sáng mặt trời rọi xuống. Ông ta vụng về tiến lại gần tôi. Tim tôi bắt đầu đập thình thịch. Tôi nhắm mắt quay đi chỗ khác. Khi tôi mở mắt ra lại, tôi thấy ông ta đã đến gần, rồi tôi cảm thấy làn da mịn màng trên mặt ông ta áp vào má tôi. Ông ta kéo nhẹ người tôi vào sát người ông ta rồi ôm tôi siết vào lòng. Ông ta nắm tay tôi, có lẽ muốn kéo tôi nằm xuống trên sàn ván, nhưng tôi chặn ông ta lại và nói:

- Sàn ván sân khấu quá dơ. Ông đến lấy chiếc chiếu trên đống chiếu mang tới đây.

- Chúng ta cùng đến đó – ông Thứ trưởng nói.

Nếu chúng tôi nằm trên đống chiếu trong góc nhà hát thì Nobu mở cửa, ông ta sẽ không thấy chúng tôi.

- Không, đừng nằm ở đấy. Ông hãy đem chiếu đến đây thôi.

Ông Thứ trưởng làm theo ý tôi yêu cầu, rồi đứng yên nhìn tôi. Mãi cho đến khi ấy, tôi vẫn còn lo ngại có chuyện gì xảy ra có thể ngăn tôi lại, nhưng đến lúc ấy, tôi thấy chẳng có gì ngăn cản chúng tôi được nữa. Thời gian như ngừng trôi. Khi tôi tuột chân ra khỏi đôi hài để đứng vào chiếu, tôi thấy chân tôi như chân của ai khác.

Liền khi đó ông Thứ trưởng tháo giày ra bước vào chiếu, quàng tay quanh tôi để mở nút trên dải thắt lưng của tôi ra. Tôi không biết ông ta nghĩ gì, nhưng tôi không muốn cởi áo kimono ra. Tôi đưa tay ra sau lưng chặn ông lại. Sáng nay khi mặc áo, tôi chưa có quyết định dứt khóat, nhưng để chuẩn bị trước, tôi đã mặc cái áo lót màu xám tôi không thích – để phòng có bị vấy bẩn – và mặc ra ngoài chiếc kimono bằng lụa có màu xanh và màu tím, cũng như thắt dải thắt lưng bạc dùng đã lâu ngày rồi. Còn đồ lót, tôi vấn cao chiếc koshimoki – vải quấn quanh mông – lên trên eo, để phòng khi tôi dụ được ông Thứ trưởng, ông ta có thể dễ dàng vào trong tôi. Khi thấy tôi kéo tay ông ta ra, ông đứng ngơ ngác, ngạc nhiên nhìn tôi. Tôi đoán ông ta tưởng tôi ngăn cản, nhưng khi thấy tôi nằm xuống chiếu, ông ta vui sướng trở lại. Chiếu không phải là chiếu nệm, mà là chiếu rơm đơn sơ, nên tôi cảm thấy sàn ván cứng ngắc dưới lưng. Tôi đưa tay kéo áo kimono và áo lót lên cao sang một bên để cho hai chân phô ra tận đầu gối. Ông Thứ trưởng vẫn còn mặc quần, nhưng ông ta nằm chồm lên người tôi liền, khiến cái nút sau dải thắt lưng cộm lên sau lưng tôi, tôi phải nâng mông lên cho khỏi khó chịu. Đầu tôi phải nghiêng sang một bên vì tôi làm tóc theo kiểu tsubushi shimada, kiểu búi tóc lên một cục phía sau gáy, nghĩa là nếu tôi nằm ngửa đầu đè mạnh lên búi tóc, tóc sẽ hỏng ngay. Cách nằm như thế này thật khó chịu, nhưng sự khó chịu này so với sự bất ổn, lo buồn trong lòng tôi thì chẳng nghĩa lý gì. Bỗng thình lình tôi tự hỏi tôi đã suy nghĩ kỹ càng chưa khi dấn thân vào tình huống khó khăn này. Ông Thứ trưởng chống một tay để nhổm người lên, rồi lấy tay kia kéo vạt áo kimono của tôi lên, mấy ngón tay cọ vào da thịt trên đùi tôi. Như một phản xạ tự nhiên, tôi đưa tay lên vai ông ta như muốn đẩy ông ta đi…nhưng bỗng hình ảnh ông Nobu hiện ra trong óc tôi, tôi nghĩ đến chuyện Nobu sẽ làm danna của tôi và tôi sẽ sống cả một cuộc sống vô vọng, cho nên tôi cất tay đi, để lại trên chiếu. Bàn tay ông Thứ trưởng mò lên cao dần trên đùi tôi, không thể nào không có cảm giác được. Tôi cố quên đi bàn tay của ông bằng cách nhìn ra phía cửa. Có lẽ cửa sẽ mở trước khi ông Thứ trưởng đi xa hơn, nhưng ngay khi ấy, tôi nghe tiếng sợi dây thắt lưng mở ra lích kích, rồi tiếng sợi dây kéo trên quần kéo ra, và một lát sau, ông ta đẩy vào trong tôi. Bất giác tôi cảm thấy mình là cô gái 15 tuổi trở lại, vì tôi xót xa nhớ cái ngày bán thân cho ông bác sĩ Cua. Thậm chí tôi còn nghe tôi khóc thút thít nữa. Ông Thứ trưởng chống trên hai cùi tay, sát mặt vào với mặt tôi. Tôi thấy mặt ông ta qua khoé mắt. Khi nhìn mặt ông ta gần như thế này, với cái quai hàm chìa ra phía mặt tôi, tôi thấy ông ta có vẻ thú vật hơn là người. Và thậm chí điều này còn chưa phải tệ nhất, và khi quai hàm ông ta chìa ra như thế, môi dưới ông ta trông như cái tách đựng đầy nước dãi. Không biết có phải vì ông ta ăn mực không mà nước dãi của ông có màu xám sền sệt khiến tôi nghĩ đến chất dơ nằm trên cái thới làm cá.

Khi tôi mặc áo sáng nay, tôi đã nhét nhiều giấy lau ở phía sau dải thắt lưng. Tôi không nghĩ đến chuyện phải dùng chúng cho đến bây giờ, tôi muốn lấy chúng ra để lau mặt khi nước dãi của ông ta chảy vào mặt tôi. Thế nhưng, thân hình ông ta quá nặng. Tôi không thể nào đưa tay ra phía sau dải thắt lưng được. Tôi cố thử, và mỗi lần thế, tôi thở hổn hển, và tôi sợ ông Thứ trưởng hiểu lầm tôi đang sung sướng – hay có thể ông ta hiểu thật, và dĩ nhiên ông hoạt động mạnh lên, và lúc này thì nước dãi của ông tuôn ra như sóng trào, tôi nghĩ thế nào chúng cũng chảy xuống mặt tôi như nước suối. Tôi chỉ còn việc nhắm mắt chờ đợi thôi. Tôi cảm thấy đau đớn như đang nằm dưới lòng một chiếc thuyền nhỏ, bị sóng dồi lên dồi xuống, đầu lắc lư va vào mạn thuyền. Thế rồi bỗng dưng ông Thứ trưởng rên lên một tiếng và nằm yên một hồi lâu, đồng thời tôi cảm thấy nước dãi của ông chảy xuống má tôi.

Tôi lại cố đưa tay ra sau để lấy khăn giấy, nhưng ông Thứ trưởng nằm đè lên người tôi, thở hồng hộc như vừa chạy đua về. Tôi định đẩy ông ta xuống thì bỗng tôi nghe có tiếng sột soạt ở bên ngoài. Tôi cảm thấy quá ghê tởm đến độ không muốn làm gì hết. Nhưng chợt tôi nhớ đến Nobu, tim tôi đập mạnh trở lại. Tôi nghe tiếng sột soạt to hơn, như tiếng chân người đi lên thang cấp bằng đá. Ông Thứ trưởng có vẻ như không quan tâm lắm đến việc sắp xảy ra, ông thờ ơ ngẩng đầu nhìn ra cửa như thể có con chim nào đang cào chân vào cửa. Nhưng bỗng nhiên cánh cửa bật mở ra và ánh sáng ùa vào chiếu rõ chúng tôi. Tôi phải nhìn xiên, nhưng tôi cũng thấy được có hai bóng người. Một người là Bí Ngô, cô ta đã đến nhà hát đúng lúc tôi mong đợi. Nhưng người đàn ông đứng bên cạnh cô ta đang nhìn xuống chúng tôi không phải là Nobu. Tôi không hiểu tại sao cô ta đã làm thế, thay vì dẫn Nobu đến, cô ta lại dẫn ông Chủ tịch.

Chương 34

Sau khi cánh cửa mở ra, tôi chẳng nhớ cái gì nữa – vì tôi nghĩ chắc máu đã chảy hết ra khỏi người tôi, tôi lạnh cóng và cứng đờ. Tôi biết ông Thứ trưởng lồm cồm ngồi dậy, hay có lẽ tôi đã đẩy ông ta ra. Tôi nhớ tôi đã khóc và hỏi ông ta có phải ông ta cũng thấy như tôi thấy không, có phải ông ta nhìn thấy ông Chủ tịch đứng nơi ngưỡng cưả không. Với ánh sáng chiều tà yếu ớt, tôi không thấy rõ nét mặt của ông Chủ tịch, thế nhưng khi cánh cửa đóng lại, tôi không thể nào không mường tượng ra nét mặt kinh ngạc của ông ta. Không biết ông ta có thật kinh ngạc không, hay là tôi lo sợ như thế. Nhưng khi chúng ta đau khổ, ngay cả hoa đang nở cũng buồn lây, và trong trường hợp này, sau khi thấy ông Chủ tịch đứng đấy…thì than ôi, hình như cái gì quanh tôi cũng lây nỗi đau khổ của tôi.

Nếu anh cho hành động của tôi đưa ông Thứ trưởng vào nhà hát trống vắng ấy là chỉ nhằm mục đích dấn thân vào vòng nguy hiểm – nghĩa là để cho cái dao chặt mạnh lên cái thớt – tôi nghĩ chắc anh hiểu rằng trong nỗi lo âu, sợ sệt ghê gớm tràn ngập cõi lòng tôi, tôi còn có cảm giác kích thích nữa. Trong những giây phút trước khi cửa mở, tôi cảm thấy cuộc đời tôi phải rộng như dòng sông đang mùa nước lớn, vì trước đây chưa bao giờ tôi thực hiện một bước đột phá như thế để thay đổi tương lai của tôi. Tôi như một đứa trẻ mò mẫm từng bước leo lên vách núi dựng đứng nhìn xuống biển. Thế nhưng tôi không nghĩ đến sẽ có một cơn sóng lớn ào đến đập vào tôi và cuốn phăng mọi thứ ra biển.

Khi cơn dao động hỗn lọan trong lòng lắng xuống, tôi từ từ ý thức được mình, tôi thấy Mameha đang quỳ bên cạnh tôi. Tôi sửng sốt kinh ngạc không thấy mình không phải nằm trong nhà hát trống vắng mà thấy mình nằm trên nệm rơm trong căn phòng tối nhỏ ở quán trọ. Tôi không nhớ tôi rời khỏi nhà hát như thế nào, nhưng dù sao tôi cũng đã rời khỏi đó. Sau đó Mameha kể cho tôi nghe rằng tôi đến gặp chủ quán, yêu cầu ông ta dành cho tôi một nơi nào yên tĩnh để nghỉ ngơi. Ông ta thấy tôi không được khỏe, nên đi tìm Mameha để báo cho cô ấy biết.

May thay là Mameha có vẻ tin rằng tôi bị bệnh, cô ấy để tôi nằm yên ở đấy. Sau đó tôi trở lại phòng ngủ chung, lòng hoang mang lo sợ khủng khiếp, tôi trông thấy Bí Ngô từ trong phòng đi ra hành lang trước mặt tôi. Cô ta trông thấy tôi bèn dừng lại, nhưng thay vì vội vã đến xin lỗi như lòng mong đợi của tôi, thì cô ta nhìn tôi chằm chằm như con rắn thấy con chuột.

- Bí Ngô – tôi nói – tôi yêu cầu cô dẫn Nobu đến, thì cô lại dẫn ông Chủ tịch. Tôi không hiểu.

- Phải, thật khó hiểu, Sayuri à, khi cuộc đời không diễn ra hoàn hảo.

- Hoàn hảo à? Việc xảy ra không có gì tệ bằng.. phải cô hiểu lầm lời yêu cầu của tôi không?

- Chắc cô cho tôi là đồ ngốc! – cô ta đáp.

Tôi bang hoàng đứng yên một hồi lâu, cuối cùng tôi nói:

- Tôi cứ tưởng chúng ta là bạn bè.

- Đã một thời tôi tưởng cô là bạn tôi. Nhưng thời ấy đã qua lâu lắm rồi.

- Cô nói như thể tôi đã làm gì hại cô, nhưng…

- Không à, có phải cô không làm gì hại tôi? Cô Sayuri Nitta hoàn hảo không làm gì à? Không phải cô đã dành chỗ con gái nhà kỹ nữ của tôi à? Cô không nhớ sao Sayuri? Cô không làm gì sau khi tôi đã cố giúp cô chuyện về ông bác sĩ, chẳng cần nhớ tên ông ta làm gì. Không làm gì sau khi đã giúp cô để rồi bị Hatsumono trút cơn thịnh nộ lên đầu à? Thế rồi cô quên hết và chiếm cái mà đáng ra là của tôi. Tôi cứ phân vân suốt mấy tháng nay không biết cô lôi tôi vào cái đám người có ông Thứ trưởng này để làm gì. Tôi xin lỗi vì đã không để cho cô lợi dụng tôi lần này một cách dễ dàng nữa…

- Nhưng Bí Ngô này – tôi cắt ngang lời cô ta – Cô có thể cứ từ chối đừng giúp tôi được chứ? Tại sao cô dẫn ông Chủ tịch đến?

Cô ta đứng thẳng người lên, đáp:

- Tôi biết rõ cô cảm mến ông ta, khi nào không có ai để ý, cô dán mắt vào ông ta như mèo thấy mỡ.

Cô ta rất giận dữ mím chặt đôi môi, tôi thấy một vệt son dính trên răng cô ta. Tôi nhận ra cô ta có ý đồ làm cho tôi đau đớn.

- Sayuri, cô đã tước đoạt tài sản của tôi lâu rồi. Tại sao bây giờ cô không nhớ? – cô ta nói, hai lỗ mũi phồng ra, mặt đỏ gay tức giận như thanh củi cháy phần phật. Cô ta đã tiêm nhiễm tính khí của Hatsumono trong bao nhiêu năm qua.

Suốt buổi tối hôm đó, tôi cứ thấy hiện ra trước mắt một số biến cố lộn xộn khiến tôi tê tái cõi lòng. Trong khi những người khác quây quần ăn uống, cười đùa, tôi chỉ có việc giả vờ cười theo họ. Chắc mặt tôi phừng phừng đỏ suốt buổi tối, vì chốc chốc Mameha sờ vào cổ tôi để xem tôi có sốt không. Tôi cố ngồi xa ông Chủ tịch ra để chúng tôi khỏi nhìn thấy nhau, và suốt buổi tối tôi không nhìn vào mặt ông ta lần nào. Nhưng sau đó, hai chúng tôi chuẩn bị đi ngủ, tôi vừa bước ra ngoài hành lang thì gặp ông ta đi vào phòng. Đáng ra tôi phải tránh mặt ông ta mới đúng, nhưng tôi cảm thấy quá xấu hổ, nên tôi cúi nhẹ người chào rồi vội vã bước đi, không thèm che giấu nỗi khổ tâm của mình.

Đêm ấy tôi đã sống trong cảnh dằn vặt đau khổ và tôi chỉ còn nhớ có một chuyện về cảnh giày vò này mà thôi. Sau khi mọi người đã đi ngủ, tôi lẻn ra ngoài quán trọ một mình, thơ thẩn đi ra bờ núi đá ven biển, nhìn vào bầu trời đêm tăm tối,lắng nghe tiếng song vỗ ì ầm dưới chân. Tiếng sóng vỗ ì ầm như lời than vãn nỉ non. Tôi như thấy dưới bóng tối trước mắt tôi đầy dẫy thế lực độc ác mà tôi không hề ngờ đến – như cây cối, gió, và thậm chí cả những tảng đá nơi tôi đang đứng, tất cả đều liên minh với kẻ thù trước đây của tôi, Hatsumono.

Tiếng gió rì rào và tiếng cây rung động như cười cợt châm biếm tôi. Có thể nào dòng đời của tôi đã bị phân chia vĩnh viễn? Tôi lấy cái khăn của ông Chủ tịch trong tay áo ra, vì tôi đã đem theo vào giường ngủ trong đêm ấy để an ủi mình lần cuối cùng. Tôi lau mặt rồi đưa ra trước gió. Tôi định thả ra cho nó bay theo gió, nhưng bỗng tôi nhớ đến những cái bài vị nhỏ mà ông Tanaka đã gởi đến cho tôi trước đây. Chúng ta phải giữ lại cái gì của những người thân yêu đã từ giã chúng ta. Những chiếc bài vị nhỏ nằm ở nhà kỹ nữ là những thứ còn lại trong thời thơ ấu của tôi. Chiếc khăn tay của ông Chủ tịch cũng sẽ là di vật của cuộc đời tôi. Trở về Kyoto, tôi lại tiếp tục sinh hoạt hàng ngày như trước, tôi lại hoá trang mặt mày bình thường, đến gặp gỡ các nơi hẹn tại các phòng trà như thể trên đời này không có gì thay đổi. Tôi nhớ lời Mameha có lần đã nói với tôi rằng chỉ có công việc mới làm cho ta quên hết sầu muộn, nhưng công việc của tôi hình như không giúp gì được cho tôi hết. Mỗi lần tôi đi đến phòng trà Ichiriki là tôi nhớ một ngày nào đó Nobu sẽ gọi tôi đến đấy để báo cho tôi biết mọi sự thu xếp đã xong xuôi. Vì ông ta đang bận bịu công việc trong mấy tháng qua, nên ông ta hoãn chuyện này them một thời gian nữa, có lẽ một hay hai tuần nữa. Nhưng vào sáng thứ tư, ba ngày sau khi ở Amani về, tôi nhận được tin cho biết công ty Iwamura đã điện thoại báo cho phòng trà Ichiriki hay rằng họ muốn tôi đến đấy vào tối ấy.

Xế chiều hôm đó tôi mặc chiếc kimono bằng lụa màu vàng và chiếc áo lót có màu lục cùng chiếc thắt lưng màu xanh đậm điểm thêm chỉ vàng. Bà Dì nói tôi mặc áo này trông rất đẹp, nhưng khi tôi nhìn vào gương, tôi thấy tôi như người thất chí. Trước khi ra khỏi nhà, tôi thấy bất bình với mình trong thời gian vừa qua nhưng tôi cố tìm ra một nét gì xem được để tôi đem ra sử dụng vào buổi tối. Ví dụ cái áo lót màu quả hồng vàng chẳng hạn, vì màu này làm nổi bật màu mắt xanh của tôi, chứ không phải màu xám, cho dù gặp lúc tôi mệt mỏi cũng thế. Nhưng đêm nay trông mặt tôi có vẻ hốc hác vì xương gò má nhô lên – mặc dù tôi đã trang điểm theo kiểu phương Tây – và mái tóc còn có vẻ chệch sang một bên nữa. Tôi không thể nghĩ đến cách nào khác để cải tiến dung nhan, ngoài việc nhờ ông Bekku buộc lại dải thắt lưng cho cao hơn một tí nữa để có thể làm mất đi vẻ buồn bã nơi người tôi.

Nơi tôi đến giúp vui đầu tiên là buổi đại tiệc do một đại tá Mỹ tổ chức để chúc mừng ông tân thị trưởng thành phố Kyoto. Tiệc được tổ chức tại dinh cơ cũ của gia đình Sumitomo, bây giờ là tổng hành dinh của sư đoàn Bảy bộ binh Mỹ. Tôi kinh ngạc khi thấy rất nhiều hòn đá đẹp ngoài vườn được sơn trắng và nhiều tấm bảng được viết bằng tiếng Anh – đương nhiên tôi không đọc được – đóng rải rác vào các gốc cây. Sau khi buổi tiệc xong, tôi đến phòng trà Ichiriki và được cô hầu dẫn lên lầu, đến cái phòng nhỏ kỳ cục mà tôi đã gặp Nobu vào đêm Gion đóng cửa. Chính tại căn phòng này tôi đã được ông ta cho biết nơi ẩn náu để tránh chiến tranh, và có thể cũng tại chính căn phòng này chúng tôi sẽ làm lễ để ông ta thành danna của tôi – nhưng chắc chỉ là hình thức công bố đối với tôi. Tôi quỳ ở cuối bàn, để Nobu có đến, ông ta sẽ ngồi quay mặt về phía hốc tường. Tôi cẩn thận ngồi với tư thế để Nobu có thể rót sake với cánh tay duy nhất của mình cho khỏi vướng vào bàn. Có lẽ ông ta muốn rót cho tôi một tách sake sau khi nói cho tôi biết việc thu xếp đã xong xuôi. Đêm nay hẳn là một đêm vui cho Nobu. Tôi sẽ cố hết sức để đừng làm hỏng đêm vui của ông.

Với ánh sáng lờ mờ và màu đỏ toả ra từ các bức vách có màu trà, không khí trong phòng rất dễ chịu. Tôi đã quên mùi vị đặc biệt trong căn phòng – mùi vị pha trộn với mùi dầu đánh bóng đồ gỗ - nhưng khi ngửi lại mùi vị ấy, tôi bỗng nhớ lại các chi tiết về cái buổi tối tôi gặp Nobu nhiều năm về trước, những chi tiết mà tôi không thể nào quên được. Ông ta mang đôi vớ có thủng nhiều lỗ, tôi nhớ thế, một ngón chân cái mảnh mai thòi ra ngoài, các móng chân được săn sóc sạch sẽ. Có thể nào mới chỉ năm năm rưỡi từ đêm ấy đến nay thôi? Tôi thấy hình như cả một thế kỷ trôi qua, rất nhiều người tôi quen biết đã chết. Phải chăng đây là cuộc sống mà tôi phải về Gion để sống? Đúng như Mameha đã nói với tôi: chúng ta không trở thành geisha vì chúng ta muốn sống sung sướng, mà vì chúng ta không có sự lựa chọn nào khác. Nếu mẹ tôi còn sống, có thể tôi đã làm vợ làm mẹ tại một làng ven biển, xem Kyoto là một nơi chúng tôi chở cá tới để bán – và khi ấy đời tôi có gì xấu xa không? Có lần Nobu đã nói với tôi "Tôi là người rất dễ hiểu, Sayuri à. Tôi không thích những việc áp đặt hão huyền". Có lẽ tôi cũng là người như thế đấy. Suốt đời tôi ở Gion, tôi đã mơ tưởng đến ông Chủ tịch, và tôi không thể có ông được.

Sau khi chờ đợi ông Nobu chừng mười lăm phút, tôi bắt đầu tự hỏi không biết ông ta có đến hay không. Tôi nghĩ tôi không nên có ý nghĩ ấy, nhưng tôi cũng tựa đầu lên bàn để nghỉ ngơi, vì mấy đêm qua tôi không ngủ được bao nhiêu. Tôi không ngủ nhưng vì quá đau khổ nên tôi bị rơi vào tình trạng mơ màng nửa tỉnh, nửa mê. Rồi dường như tôi mơ thấy một giấc mơ kỳ cục. Tôi như nghe có tiếng trống vỗ ở xa xa, và nghe có tiếng nước chảy rì rì trong vòi nước, rồi tôi cảm thấy tay ông Chủ tịch sờ lên vai tôi. Tôi nghĩ đấy là bàn tay ông Chủ tịch vì khi tôi ngẩng đầu lên khỏi bàn để xem ai đã đụng vào tôi, tôi thấy ông ta đứng đấy thật. Tiếng trống vỗ là tiếng bước chân của ông, tiếng rì rì là tiếng cánh cửa chạy trên đường khe. Và bây giờ ông ta đứng đấy, một cô hầu đứng đợi sau lưng ông. Tôi cúi chào xin lỗi vì đã ngủ gục.Tôi cảm thấy quá bối rối đến nỗi bỗng nhiên tôi tự hỏi không biết có phải tôi tỉnh ngủ không, nhưng sự thể trước mắt tôi không phải là chuyện trong mộng. Ông Chủ tịch ngồi xuống ngay cái nệm mà tôi biết ông Nobu sẽ ngồi, thế nhưng tôi không thấy ông Nobu ở đâu hết. Trong khi cô hầu để khay sake lên bàn, bỗng một ý nghĩ quái đản hiện ra trong óc tôi. Có phải ông Chủ tịch đến để báo cho tôi biết ông Nobu đã gặp tai nạn, hay việc gì đấy rất khủng khiếp đã xảy ra cho ông ta? Nếu không, tại sao ông Nobu không đến? Tôi định hỏi ông Chủ tịch thì bà chủ phòng trà đã nhìn vào phòng. Bà ta thốt lên:

- Kìa ông Chủ tịch! Mấy tuần nay chúng tôi không thấy ông.

Bà chủ phòng trà thường rất vồn vã với khách, nhưng tôi thấy qua giọng nói có vẻ kinh ngạc của bà, hình như bà đang thắc mắc về chuyện gì đó. Có lẽ bà ta cũng phân vân về ông Nobu sao không đến, như tôi đã phân vân vậy. Trong khi tôi rót rượu cho ông Chủ tịch, bà chủ đến quỳ xuống bên bàn. Khi ông Chủ tịch đưa tách rượu lên để uống thì bà ta đưa tay chặn ông lại, rồi bà cúi người tới phía ông để ngửi mùi rượu trong tách.

- Ông Chủ tịch à, tôi không hiểu tại sao ông thích uống thứ sake bình dân như thế này – bà ta nói – chiều nay tôi đã khui số rượu ngon nhất chúng tôi cất từ nhiều năm nay. Tôi nghĩ khi ông Nobu đến, thế nào ông ta cũng khen cho mà xem.

- Tôi cũng nghĩ như thế - ông Chủ tịch đáp – ông Nobu rất thích rượu ngon. Nhưng đêm nay, ông ấy không đến.

Tôi giật mình kinh ngạc khi nghe ông ta nói như thế, nhưng tôi vẫn giữ bình tĩnh, nhìn xuống mặt bàn. Tôi thấy bà chủ cũng ngạc nhiên không kém, vì bà vội vã nói sang chuyện khác ngay.

- Ồ thế à? Nhưng ông có thấy tối nay cô Sayuri của chúng ta duyên dáng hay không?

- Kìa thưa bà, Sayuri khi nào mà không duyên dáng? – ông Chủ tịch đáp – Câu hỏi của bà khiến cho tôi nhớ…để tôi cho hai người xem một thứ tôi có mang theo đây.

Ông Chủ tịch để lên bàn một gói nhỏ bọc trong tấm lụa xanh, khi ông vào phòng, tôi không để ý ông có mang theo gói này. Ông mở cái gói lấy ra một cuộn giấy ngắn nhưng dày cộm, rồi ông mở tờ giấy ra. Đấy là bức tranh cuốn đã cũ, nứt rạn nhiều nơi, vẽ cảnh hoàng cung thu nhỏ lại, bằng màu sắc thật tươi. Nếu anh đã từng xem loại tranh cuốn như thế này rồi, chắc anh nhớ là bức tranh sẽ được trải rộng qua căn phòng, và ta có thể nhìn cả toàn cảnh khuôn viên hoàng cung từ cổng đằng này lâu đài cho đến cổng đàng kia. Ông Chủ tịch ngồi trước bức tranh, nắm cái trục để mở rộng bức tranh ra. Trong tranh từ từ hiện ra cảnh các nhà quý tộc chơi đá cầu, áo kimono buộc lại giữa hai chân, rồi đến cảnh cô thiếu nữ mặc 12 lớp áo thật đẹp quỳ hầu trên sàn gỗ ngoài phòng của Hoàng đế.

- Đấy, các cô nghĩ sao về bức tranh? – ông nói.

- Bức tranh cuốn hoàn hảo – bà chủ đáp – ông Chủ tịch kiếm cái này ở đâu thế?

- Ồ, tôi mua lâu rồi. Nhưng bà xem cô gái này này. Chính vì cô ta mà tôi mua bức tranh. Bà có chú ý thấy gì đặc biệt không?

Bà chủ nhìn vào hình cô gái, sau đó ông Chủ tịch quay hình ấy cho tôi xem. Hình cô gái tuy không lớn hơn đồng xu bao nhiêu, nhưng được vẽ đầy đủ chi tiết nét rất đẹp. Mới đầu tôi chưa thấy rõ, nhìn qua tôi thấy màu trắng bạc – nhưng khi nhìn kỹ, tôi thấy màu xanh xám. Cặp mắt làm tôi nhớ đến tác phẩm của Uchida đã vẽ khi nhờ tôi ngồi làm mẫu. Tôi đỏ mặt, lí nhí nói rằng bức tranh đẹp tuyệt vời. Bà chủ ngắm nghía một lát rồi nói:

- Thôi, tôi xin phép để hai vị ngồi nói chuyện với nhau. Tôi đi cho người mang đến loại sake thơm ngon tôi vừa giới thiệu. Trừ phi ông muốn tôi để dành lần sau khi có ông Nobu tới?

- Bà đừng bận tâm – ông ta đáp – Xin bà cứ để chúng tôi dùng thứ sa kê hiện có.

- Ông Nobu khoẻ chứ, thưa ông?

- Ồ khoẻ, rất khoẻ.

Tôi mừng thầm khi nghe thế. Nhưng đồng thời tôi cảm thấy đau đớn vì xấu hổ. Nếu ông Chủ tịch không phải đến để báo cho tôi biết tin tức về Nobu, thì chắc ông đến vì lý do khác – có lẽ la mắng tôi về hành vi tôi đã mắc phải. Mấy ngày khi về lại Kyoto, tôi đã cố quên chuyện xảy ra mà ông ta đã chứng kiến, ông Thứ trưởng chưa mặc quần xong, còn tôi thì hai chân thòi ra ngoài áo kimono…

Khi bà chủ ra khỏi phòng, bà đóng cửa, tiếng cánh cửa chạy trên ngạch khiến cho tôi cảm thấy như tiếng chiếc gươm tuốt ra khỏi vỏ.

- Thưa ông Chủ tịch, - tôi cố giữ thật bình tĩnh để nói – em xin ông bỏ qua hành vi của em ở Amani.

- Sayuri, tôi biết cô sợ chuyện gì rồi. Nhưng không phải tôi đến đây để cho cô xin lỗi. Cô cứ ngồi bình tĩnh một lát. Tôi muốn kể cho cô nghe một chuyện xảy ra cách đây nhiều năm rồi.

- Thưa ông Chủ tịch, em cảm thấy bối rối qúa – tôi cố nói – Xin ông tha thứ cho, nhưng… - Cô nghe tôi nói đây. Rồi cô sẽ hiểu tại sao tôi nói chuyện này cho cô nghe. Cô có nhớ nhà hàng ăn uống có tên là Tsumijo không? Nhà hàng này đã đóng cửa vào cuối thời đại suy thoái nhưng mà thôi chuyện này chẳng quan trọng gì, khi ấy cô còn rất nhỏ. Tôi muốn kể cho cô biết chuyện một hôm cách đây đã lâu lắm rồi – chính xác là 18 năm rồi – tôi đi đến nhà hàng ấy để ăn trưa cùng với nhiều người có cổ phần trong công ty. Đi theo chúng tôi có một cô geisha tên là Izuko, ở quận Pontocho. Tôi nhớ ngay tên Izuko này liền.

- Cô ta là một geisha được nhiều người ưa chuộng vào thời ấy – ông Chủ tịch nói tiếp – chúng tôi ăn trưa rồi khi thấy còn sớm, tôi đề nghị đi bộ dọc theo con suối Shirakawa để đến nhà hát.

Khi ấy tôi đã lấy cái khăn của ông Chủ tịch trong dải thắt lưng ra rồi, và khi ông nói xong, tôi lặng lẽ trải cái khăn lên bàn, vuốt thẳng ra để cho ông thấy rõ chữ ký tắt của mình trên khăn. Trải qua nhiều năm tháng, cái khăn có vết bẩn ở một góc và vải đã ngả sang màu vàng. Nhưng ông Chủ tịch có vẻ nhận ra chiếc khăn ngay. Ông nghẹn ngào, nhưng vẫn cất tiếng hỏi:

- Cô lấy cái khăn này ở đâu?

- Thưa ông Chủ tịch, bao nhiêu năm nay em cứ tự hỏi không biết ông có biết em là cô gái mà ông đã nói chuyện không. Ông đã cho em cái khăn vào chiều ấy, khi ông đến xem vở kịch Shibaraku. Ông còn cho em một đồng tiền nữa.

- Cô muốn nói...ngay khi làm geisha tập sự, cô đã biết chính tôi là người đã nói chuyện với cô à?

- Em nhận ra ông ngay khi gặp lại ông tại buổi thi đấu đô vật. Xin thú thật, em rất kinh ngạc khi ông Chủ tịch nhớ em.

- Ồ, có lẽ thỉnh thoảng cô nên ngắm mình trong gương thì biết, Sayuri à. Nhất là khi cặp mắt cô ướt vì khóc, vì cặp mắt cô trở thành…tôi không thể giải thích được. Tôi chỉ cảm nhận khi nhìn mà thôi. Cô biết không, nhiều khi tôi ngồi đối mặt với đàn ông nơi bàn, họ không bao giờ nói thật với tôi, còn đây là cô gái trước đây không bao giờ nhìn thẳng vào tôi, thế nhưng lại bằng lòng để cho tôi nhìn thấu tâm can. Rồi bỗng nhiên ông Chủ tịch chuyển sang chuyện khác.

- Có bao giờ cô tự hỏi tại sao Mameha trở thành chị cả của cô không? – ông hỏi.

- Mameha à? Em không biết tại sao Mameha lại làm thế.

- Thật cô không hiểu phải không?

- Hiểu cái gì, thưa ông Chủ tịch?

- Sayuri, chính tôi là người yêu cầu Mameha giúp đỡ dìu dắt cô. Tôi kể cho cô ấy nghe tôi đã gặp một cô gái thật đẹp, có đôi mắt sáng tuyệt vời, tôi yêu cầu cô ấy nếu gặp cô bé ấy ở Gion thì hãy giúp đỡ cô ta. Tôi nói nếu cần chi phí gì, tôi sẽ chi trả cho cô. Và chỉ mấy tháng sau, cô ấy gặp được cô. Theo lời cô ấy cho biết trong những năm về trước thì nếu không có sự giúp đỡ của cô ấy, chắc không bao giờ cô trở thành geisha được.

Những lời của ông Chủ tịch thật sự làm tôi rúng động tâm can. Lâu nay tôi cứ nghĩ Mameha giúp tôi là vì cô ấy muốn khử Hatsumono khỏi tác oai tác quái. Nhưng bây giờ tôi mới hiêu ra nguyên nhân khiến cô ấy đỡ đầu tôi là vì ông Chủ tịch. Ờ phải rồi, tôi bỗng nhớ lại lời lẽ cô ấy thường nói với tôi trong qúa khứ, khiến nhiều lúc tôi phải thắc mắc về ý nghĩa của chúng. Và không phải chỉ có Mameha bỗng nhiên thay đổi trước mắt tôi, mà chính tôi, hình như tôi cũng biến đổi thành người đàn bà khác. Khi mắt tôi nhìn lên hai bàn tay tôi để trên lòng, tôi thấy hai tay mình là do chính ông Chủ tịch tạo nên. Tôi cảm thấy sung sướng nhưng đồng thời cũng thấy lo sợ và tri ân. Tôi bước ra khỏi bàn để cúi chào và để bày tỏ lòng biết ơn của tôi đối với ông, nhưng trước khi làm thế, tôi đã nói:

- Thưa ông, xin ông tha lỗi cho em, trước đây nhiều lần em ao ước ông nói cho em biết về chuyện này. Nếu được thế thì hay biết bao…

- Có lý do khiến cho tôi không nói được, Sayuri à. Và tôi cũng dặn Mameha không được nói chuyện này cho cô hay. Vì nó có liên quan đến Nobu.

Nghe nhắc đến tên Nobu, tôi bỗng thấy buôn rười rượi, vì tôi cảm thấy như ông Chủ tịch muốn dẫn dắt vấn đề đến đâu.

- Thưa ông – tôi nói – em biết em không xứng với lòng tốt của ông. Chuyện xảy ra vào cuối tuần vừa qua, khi em…

- Sayuri – ông ngắt lời tôi – thú thực với cô chuyện xảy ra ở Amani đã ghi dấu ấn sâu sắc lên tâm trí tôi.

Tôi cảm thấy ông Chủ tịch nhìn tôi đăm đăm nhưng tôi không thể nào nhìn ông cho được.

- Có chuyện này tôi muốn nói với cô – ông nói tiếp – Tôi phân vân cả ngày không biết làm sao nói lên cho được. Tôi cứ nghĩ đến chuyện đã xảy ra nhiều năm rồi. Tôi nghĩ phải tìm lúc thật thích hợp mới nói chuyện này ra được, nhưng…tôi hy vọng cô sẽ hiểu điều tôi muốn nói. Đến đây ông ngừng lại để cởi áo khóac ra, xếp lại để trên chiếu bên cạnh ông ta. Tôi ngửi thấy mùi hồ trên áo sơ mi của ông ta, mùi này khiến tôi nhớ lại lần đầu đến thăm ông Tướng tại quán trọ Suyura, căn phòng ông ta ở thường có mùi ủi áo quần.

- Trở lại thời công ty Iwamura còn son trẻ, - ông Chủ tịch nói tiếp – tôi có quen biết một người đàn ông tên là Ikada, anh ta làm việc cho một hãng cung cấp nguyên liệu cho công ty chúng tôi ở bên kia thành phố. Anh ta có tài giải quyết về các khâu khó khăn trong mạng điện. Thỉnh thoảng khi chúng tôi gặp khó khăn trong việc láp ráp hệ thống điện, chúng tôi mời anh ta đến giúp trong một ngày, anh ta giải quyết xong ngay. Thế rồi một buổi chiều tôi làm việc xong về nhà, bỗng tôi gặp anh ta ở tiệm bán dược phẩm. Anh ta cho biết anh ta đang thảnh thơi vì đã thôi việc. Khi tôi hỏi tại sao anh thôi việc, anh ta đáp "Đến lúc phải nghỉ việc cho nên tôi thôi!" – thế là tôi thuê anh ta làm việc cho công ty của tôi. Rồi mấy tuần sau tôi hỏi anh ta "Này anh Ikada, tại sao anh thôi việc ở bên ấy?" Anh ta đáp "Thưa ông Iwamura, từ lâu rồi tôi muốn đến làm cho công ty ông. Nhưng vì ông không mời. Mỗi lần ông có vấn đề gì khó khăn, ông thường gọi tôi đến làm, nhưng không bao giờ ông yêu cầu tôi làm việc cho công ty ông. Rồi bỗng một hôm tôi nhận ra rằng ông không muốn thuê tôi, vì ông không muốn thuê một người đang làm cho công ty cung cấp nguyên liệu cho công ty của ông, ông sợ làm thế sẽ mất hoà khí giữa hai công ty. Giá mà tôi tự động xin thôi việc bên kia trước, khi ấy ông sẽ có cơ hội để thuê tôi. Thế là tôi xin nghỉ việc ở bên kia."

Tôi nghĩ ông Chủ tịch đợi tôi trả lời, nhưng tôi không dám nói.

- Bây giờ tôi nghĩ rằng – ông nói tiếp – có lẽ chuyện của cô và ông Thứ trưởng vừa rồi cũng giống như việc Ikada bỏ việc. Để tôi nói cho cô nghe tại sao tôi có ý so sánh như thế này. Chính vì những điều Bí Ngô đã nói với tôi khi cô ta dẫn tôi đến nhà hát. Tôi hết sức giận cô ta, tôi hỏi tại sao cô ta dẫn tôi đến đó. Cô ta không nói năng gì một hồi thật lâu, rồi cô ta nói loanh quanh tào lao một hồi nữa. Sau cùng cô ta nói cô yêu cầu cô ta dẫn Nobu đến.

- Thưa ông, xin ông cảm phiền – tôi ấp úng nói – em đã phạm lỗi lầm rất lớn…

- Trước khi cô nói thêm điều gì nữa, tôi chỉ muốn biết tại sao cô đã làm một việc như thế. Có lẽ cô làm thế để trả ơn cho công ty Iwamura. Tôi không biết rõ. Hay là cô nợ nần ông Thứ trưởng cái gì đấy mà tôi không được biết.

Chắc tôi đã lắc đầu, vì bỗng ông Chủ tịch ngừng nói. Cuối cùng tôi trả lời:

- Em rất xấu hổ, ông Chủ tịch à. Nguyên do em làm thế chỉ là chuyện cá nhân thôi. Một lát sau, ông ta thở dài rồi đưa tách sakê ra. Tôi rót rượu vào tách cho ông, lòng cảm thấy hai bàn tay của tôi là tay của ai khác, rồi ông hắt tách rượu vào miệng, cầm tách không trên tay một lát mới nuốt rượu xuống cổ. Nhìn miệng ông ngậm đầy rượu một lát như thế, tôi nghĩ mình như loại người đã chuốc vào thân không biết bao nhiêu điều nhục nhã.

- Thôi được rồi, Sayuri – ông nói – để tôi nói cho cô nghe lý do tại sao tôi hỏi cô như thế. Nếu cô không rõ mối liên hệ giữa tôi với Nobu như thế nào, thì cô không thể nào hiểu được tại sao tối nay tôi đến đây, hay là tại sao tôi đã cư xử với cô nhiều năm qua như thế. Cô hãy tin tôi đi, không có ai ngoài tôi biết rõ những chuyện khó khăn mà Nobu thường gặp phải. Nhưng anh ta là một thiên tài, tôi đánh giá anh ta cao hơn cả một đội ngũ chuyên viên giỏi. Tôi không biết nói gì hay làm gì, cho nên tôi lấy bình rượu lên, hai tay run run, để rót vào tách cho ông Chủ tịch. Thấy thế, ông ta không đưa tách ra cho tôi rót.

- Sau một thời gian ngắn đã quen biết cô – ông nói tiếp – một hôm Nobu đem đến tặng cho cô cái lược ngay trước mặt mọi người trong buổi tiệc. Cho đến lúc ấy tôi mới nhận ra ông ta có cảm tình với cô. Dĩ nhiên trước đó đã có những dấu hiệu biểu lộ tình cảm rồi, nhưng chắc tôi không để ý đến. Khi tôi thấy ông ta có cảm tình với cô, thấy cách ông ta nhìn cô vào tối ấy…thế là tự nhiên tôi nghĩ rằng tôi không thể lấy mất của ông ta cái mà ông ta đang muốn có. Việc ấy không làm giảm sút mối quan tâm của tôi đối với việc lợi ích cho cô. Thật ra, mỗi khi nghe Nobu nói về cô, tôi cảm thấy rất bực mình, không muốn nghe. Đến đây ông Chủ tịch dừng lại hỏi tôi:

- Sayuri, cô có nghe tôi nói không?

- Dạ có, thưa ông.

- Tôi kể chuyện này cho cô hiểu rõ vấn đề hơn, tôi nợ Nobu một món nợ rất lớn. Đúng tôi là người sáng lập ra công ty, là chủ của ông ấy. Nhưng khi công ty Iwamura còn non trẻ, chúng tôi gặp rất nhiều khó khăn về tiền bạc, có lần gần như bị phá sản. Tôi không muốn từ bỏ quyền lãnh đạo và tôi không nghe lời Nobu khi ông ta nhất quyết mời người vào đâu tư. Cuối cùng ông ta thắng, mặc dù việc này đã gây nên rạn nứt về tình bạn trong một thời gian, ông ta đòi xin thôi việc, và tôi gần như để cho ông ta từ chức. Nhưng dĩ nhiên ông ta đúng, và tôi sai. Nếu không có ông ta, tôi sẽ mất sạch cả công ty. Làm sao mình không mang ơn một người như thế? Cô biết tại sao người ta gọi tôi là "Chủ tịch" mà không gọi "Quản lý" không? Là vì tôi nhường chức ấy cho ông ta, mặc dù ông ta muốn từ chối. Cho nên khi tôi biết ông ta thương mến cô, tôi quyết định tôi phải âm thầm kín đáo quan tâm đến cô thôi, để cho ông ta có thể chiếm đoạt được cô. Cuộc đời đã đối xử tàn bạo với ông ta rồi, Sayuri à. Ông ta gặp ít người đối xử tử tế với ông.

Suốt những năm làm geisha, chưa bao giờ tôi có ý nghĩ ông Chủ tịch đặc biệt quá quan tâm đến tôi như thế. Và bây giờ tôi mới hiểu ra, ông ta tỏ thái độ thờ ơ với tôi vì ông muốn nhường tôi cho Nobu.

- Tôi không nói tôi ít quan tâm đến cô – ông nói tiếp – nhưng chắc cô biết là nếu tôi tỏ thái độ có tình cảm thương mến cô, thế nào ông ta cũng bỏ cô ngay lập tức.

Từ ngày còn nhỏ, tôi đã mơ có ngày ông Chủ tịch sẽ nói cho tôi biết rằng ông chăm sóc tôi, nhưng không bao giờ tôi tin có ngày chuyện này sẽ xảy ra. Dĩ nhiên tôi cũng không nghĩ đến chuyện ông sẽ nói cho tôi hay về điều tôi muốn nghe, và còn chuyện Nobu nặng nợ với tôi nữa. Có lẽ mục đích trong đời tôi nhắm đến đã trật lất, nhưng ít ra trong giây phút này, tôi đã được ngồi trong phòng này với ông Chủ tịch và nói cho ông nghe tâm tư tình cảm của tôi.

- Xin ông tha thứ cho em vì những điều em sắp nói cho ông nghe – cuối cùng tôi nói. Tôi cố nói tiếp nhưng cổ họng tôi nghẹn ngào – mặc dù tôi không biết cái gì làm cho tôi nghẹn ngào. Phải một lát tôi mới biết đấy là mối cảm xúc mà tôi đã dồn nén xuống để cho nó khỏi hiện ra trên mặt.

- Em rất cảm mến ông Nobu, nhưng chuyện em đã làm ở Amani – nói đến đây tôi phải dừng lại một lát để cho cổ họng hết nghẹn ngào, bỏng rát, tôi mới nói tiếp được – chuyện em đã làm ở Amani, em làm thế là vì em thương yêu ông, ông Chủ tịch à. Từ khi gặp lại ông rồi, mỗi một bước của em trên đường đời là mỗi bước hy vọng được xích lại gần ông.

Khi nói xong câu này, tất cả hơi nóng trong người tôi đều dồn hết lên mặt. Tôi cảm thấy mình bay bổng lên không, như đám tàn lửa, nhưng tôi vẫn chú ý đến những vật ở trong phòng. Tôi cố tìm một vết dơ trên mặt bàn, nhưng cái bàn đã trở nên lờ mờ rồi biến mất trước mắt tôi.

- Sayuri, hãy nhìn tôi đi.

Tôi muốn làm theo lời ông yêu cầu, nhưng tôi không thể làm được.

- Lạ thay – ông nói nho nhỏ như nói với chính mình – cùng một người phụ nữ mà khi còn nhỏ thì nhìn tôi một cách hết sức thẳng thắn, còn nay sau nhiều năm trôi qua, lại không ngước mắt được để nhìn tôi.

Có lẽ công việc ngước mắt nhìn ông chỉ là một công việc đơn giản thôi, công việc mà tôi thấy không khó khăn gì khi đứng trên sân khấu với bao nhiêu người ở Gion đang nhìn lên tôi. Chúng tôi ngồi gần nhau bên một góc bàn, rất gần đến độ cuối cùng tôi lau mắt rồi nhìn vào mặt ông, tôi thấy rõ những vòng đen quanh hai con ngươi của ông. Tôi phân vân không biết có nên quay mắt đi cúi chào rồi rót sakê vào tách cho ông…nhưng chắc không có hành động nào có thể phá tan được sự căng thẳng này. Khi tôi đang miên man suy nghĩ như thế, ông Chủ tịch lùa chai và tách sang một bên bàn, rồi đưa tay nắm cổ áo tôi, kéo tôi sát bên ông. Khi mặt tôi kề sát mặt ông, tôi cảm thấy hơi ấm nơi người ông toả sang mặt tôi. Tôi đang bàng hoàng không biết hư thực ra sao, không biết phải làm gì hay nói gì, thì bỗng ông Chủ tịch kéo tôi sát vào ông và hôn tôi.

Chắc anh ngạc nhiên khi nghe đây là lần đầu tiên trong đời tôi mới có người hôn. Tướng Tottori thỉnh thoảng cũng ép môi vào tôi khi ông làm danna của tôi, nhưng tôi thấy hoàn toàn vô cảm. Lúc ấy tôi thường tự hỏi phải chăng ông ta chỉ tìm nơi để tựa cái mặt lên đấy cho khoẻ. Thậm chí với Yasuda Akira – người đã mua cho tôi cái kimono, và người tôi đã dụ dỗ vào một đêm ở tại phòng trà Tatematsu – đã hôn hàng chục lần lên mặt lên cổ tôi, nhưng anh ta chưa bao giờ hôn vào môi tôi. Cho nên anh có thể cho rằng nụ hôn này, nụ hôn thật sự đầu tiên trong đời tôi, đôi với tôi rất quý giá, hơn bất cứ cái gì trên đời. Tôi có cảm giác tôi đã lấy của ông Chủ tịch cái gì đấy, và ông đã cho tôi cái ấy, cái rất riêng tư của ông, có giá trị hơn tất cả những của cải của những người khác đã cho tôi. Nụ hôn có mùi vị rất tuyệt vời, ngọt lịm như trái chín, và khi tôi nếm hương vị ấy, hai vai tôi chùng xuống, bụng tôi phồng lên, tâm trí tôi lâng lâng ngây ngất, vượt lên chín tầng mây không làm sao tôi nhớ hết cho được. Tôi nghĩ đến đám hơi trên nồi cơm khi bà bếp mở nắp vung ra. Tôi thấy trong óc hiện ra hình ảnh con đường nhỏ mà là phố chính của quận Pontocho, con đường tôi thấy vào một buổi tối tràn ngập những người chúc lành ông Kichisaburo sau buổi diễn cuối cùng của ông, vào hôm giã từ sân khấu Kabuki để về hưu. Tôi thấy tôi đã nghĩ đến hàng trăm thứ để diễn tả hạnh phúc của tôi khi ấy, vì như thể các ranh giới trong tâm tưởng tôi đã được phá vỡ và tôi mặc sức để cho ký ức tự do phiêu lưu. Nhưng rồi ông Chủ tịch nhích đầu lui, một tay để trên cổ tôi. Ông ta ngồi quá gần tôi, tôi có thể thấy môi ông ươn ướt và vẫn còn cảm thấy hương vị của nụ hôn chúng tôi vừa hôn.

- Thưa ông – tôi nói – tại sao?

- Tại sao cái gì?

- Tại sao…đủ thứ? Tại sao ông hôn em? Ông vừa mới nói em là quà ông tặng cho ông Nobu.

- Nobu đã bỏ cô rồi, Sayuri à. Tôi không lấy gì của ông ta hết.

Tôi quá hoang mang bối rối, nên không hiểu ông ta muốn nói gì.

- Khi thấy em với ông Thứ trưởng, em có ánh mắt giống như ánh mắt mà tôi đã thấy cách đây bao nhiêu năm bên bờ suối Shirakawa – ông nói tiếp – Em có vẻ quá thất vọng, như người sắp chết đuối mà không có ai đến cứu. Sau khi Bí Ngô nói cho tôi biết em có ý định làm thế với ông Thứ trưởng để cho Nobu bắt gặp, tôi bèn quyết định nói cho ông ấy biết những gì tôi đã thấy. Ông ta đã phản ứng rất giận dữ…thì thôi, nếu ông ta không tha thứ cho em chuyện em đã làm, thì theo tôi, rõ ràng ông ta không có duyên nợ gì với em hết.

Tôi nhớ thời tôi còn bé ở Yoroido, có một cậu bé tên Gisuke leo lên một cái cây để nhảy xuống hồ. Cậu ta leo quá cao, mà mực nước ở hồ thì cạn. Nhưng khi chúng tôi bảo cậu ta đừng nhảy, cậu ta không dám trèo xuống vì đá dưới thân cây. Tôi chạy về làng để tìm bố cậu ta, ông Yamashita, ông bình tĩnh leo lên đồi, tôi tự hỏi không biết ông ta có nhận thấy tình trạng con ông nguy hiểm hay không. Ông ta bước đến gốc cây ngay khi cậu bé rơi xuống – cậu ta không biết có bố mình ở dưới. Ông Yamashita hứng lấy con mình một cách dễ dàng như có ai thả cái bao vào tay ông, rồi để cậu con đứng xuống đất. Tất cả chúng tôi đều reo hò sung sướng, chạy nhảy quanh hồ trong khi Gisuke đứng nhấp nháy mắt, nước mắt lưng tròng vì kinh ngạc.

Bây giờ tôi có cảm giác như Gisuke ngày ấy. Tôi đang rơi thẳng xuống đá thì ông Chủ tịch bước ra hứng lấy tôi. Tôi quá đỗi sung sướng đến nỗi không thèm lau nước mắt đang trào ra. Bóng ông nhoà đi trước mặt tôi, nhưng tôi vẫn thấy ông nhích người đến sát hôn tôi, rồi ông choàng lấy tôi như ôm tấm chăn vào lòng. Môi ông đặt vào phần da hở có hình tam giác trên cổ tôi nơi tiếp giáp với cổ áo kimono. Khi tôi cảm thấy hơi thở của ông phả lên cổ tôi, và cảm thấy những động tác gấp gáp của ông hoạt động trên người tôi, tôi liền nhớ đến nhiều năm về trước, khi tôi đi vào nhà bếp ở nhà kỹ nữ, bắt gặp cô hầu dựa người trên bồn rửa, cố đưa tay che trái lê chín cô ta đang ăn trong miệng, nước lê chảy ròng ròng xuống cổ. Cô ta nói cô ta thèm ăn lê, xin tôi đừng nói lại với bà Mẹ.

Chương 35

Sau gần 40 năm, bây giờ khi nhớ lại cái đêm tôi với ông Chủ tịch gặp nhau, tôi không khỏi bồi hồi vì đó là lúc nỗi khổ của tôi đã lên tới cực điểm, đến độ trơ lì ra. Từ ngày tôi rời Yoroido, đời tôi chỉ gặp toàn chuyện đau khổ, gian truân. Và dĩ nhiên bước gian truân ấy vẫn còn rất rõ trước mắt tôi. Khi chúng ta lội ngược trong một dòng suối có nhiều đá ngầm, chúng ta phải cẩn thận từng bước một.

Nhưng cuộc đời tôi trở nên dễ chịu hơn sau khi ông Chủ tịch trở thành danna của tôi. Tôi cảm thấy đời tôi như cái cây có rễ đâm vào vùng đất ẩm phì nhiêu. Trước kia chưa bao giờ tôi dám nghĩ đến chuyện mình may mắn hơn người khác, nhưng nay thì tôi có thể nghĩ rằng tôi là người có diễm phúc. Nhưng tôi phải thú thật rằng tôi đã sống trong cảnh hạnh phúc một thời gian lâu tôi mới nhìn về quá khứ để thấy lại cuộc sống cô đơn của mình trước đó. Tôi nghĩ không thể kể chuyện đời mình ra được, tôi không tin có ai thành thật nói về nỗi khổ đau của mình cho đến khi không chịu đựng được nữa.

Vào buổi chiều, ông Chủ tịch và tôi cùng uống sakê trong buổi lễ tại phòng trà Ichiriki, có một chuyện kỳ cục đã xảy ra. Tôi không biết tại sao, nhưng khi tôi nhấp tí rượu trong ba cái tách chúng tôi thường dùng, tôi đã để cho rượu sakê chảy ra khỏi lưỡi, một giọt chảy ra khóe miệng. Tôi mặc chiếc áo kimono màu đen có năm cái vương miện, với con rồng thêu chỉ vàng và đỏ uốn mình từ lai áo cho đến ngang đùi. Tôi nhớ tôi thấy giọt rượu rơi xuống dưới cánh tay, lăn trên nền vải đen cho đến khi nó dừng lại tại sợi chỉ lớn màu bạc ở cái răng của con rồng. Tôi biết hầu hết geisha đều cho hiện tượng này là một điềm xấu, nhưng với tôi, giọt rượu ấy như giọt nước mắt đã kể lại đời tôi. Nó rơi vào khoảng trống hoàn toàn không bị cái gì cản trở, rồi lăn theo một đường trên lớp lụa, và rồi chảy đến dừng lại trên răng con rồng. Tôi nghĩ đến những cánh hoa tôi đã ném trên thượng nguồn sông Kame, ở phía ngoài xưởng thợ của ông Arashino, mong sao chúng đến được với ông Chủ tịch. Và tôi cũng nghĩ chúng đã đến được.

Suốt thời con gái, tôi thường nuôi hy vọng điên cuồng, tôi nghĩ nếu được làm tình nhân của ông Chủ tịch thì chắc đời tôi sẽ tuyệt hảo. Hy vọng trẻ con ấy tôi mang theo bên mình cho đến lúc trưởng thành. Đáng ra tôi phải biết rõ hơn điều này, tôi đã gặp bao nhiêu bài học đắng cay có thể xem như cái ngạnh móc vào da thịt, phải chăng nó sẽ để lại những vết sẹo không bao giờ mất? Khi xua đuổi Nobu ra khỏi đời tôi vĩnh viễn, tôi không chỉ mất tình bạn của ông thôi, mà tôi còn tự mình xua đuổi mình ra khỏi Gion nữa.

Lý do quá đơn giản, đáng ra tôi phải biết trước mới phải. Người đàn ông thắng được giải thưởng mà bạn mình ao ước phải đương đầu với sự lựa chọn khó khăn, anh ta phải hoặc là thu giấu giải thưởng đi cho người bạn không thấy hoặc đành chịu cảnh sứt mẻ tình bạn. Đây cũng là vấn đề rất khó khăn giữa tôi và Bí Ngô, tình bạn của chúng tôi không hàn gắn được sau ngày tôi được nhận làm con của nhà kỹ nữ. Cho nên mặc dù việc thương lượng của ông Chủ tịch với Mẹ để ông làm danna của tôi kéo dài mấy tháng trời, nhưng cuối cùng hai bên cũng đồng ý để cho tôi không làm geisha nữa. Dĩ nhiên tôi không phải là nàng geisha đầu tiên rời khỏi Gion, bên cạnh những cô bỏ đi, có cô lấy chồng và sống cuộc đời làm vợ, những người khác thì rút lui để mở phòng trà hay mở nhà kỹ nữ riêng cho mình. Thế nhưng trường hợp của tôi, tôi bị kẹt vào một tình thế ở giữa thật là kỳ khôi. Ông Chủ tịch muốn tôi rời khỏi Gion để không gặp Nobu nữa, nhưng dĩ nhiên ông ta cũng không cưới tôi được vì ông đã có vợ rồi. Có lẽ giải pháp tuyệt hảo nhất, giải pháp do ông Chủ tịch đề nghị, là để cho tôi mở phòng trà hay quán trọ, nơi mà Nobu sẽ không bao giờ đến thăm. Nhưng bà Mẹ không bằng lòng để cho tôi rời khỏi nhà kỹ nữ, nếu tôi không còn là thành phần trong nhà kỹ nữ nữa, thì bà sẽ không có lợi tức gì thu được từ mối liên hệ của tôi với ông Chủ tịch. Vì thế mà cuối cùng, ông Chủ tịch bằng lòng trả cho nhà kỹ nữ một số tiền đáng kể để Mẹ cho phép tôi chấm dứt hành nghề geisha. Tôi tiếp tục sống trong nhà kỹ nữ, y như lâu nay, nhưng tôi không đến trường học buổi sáng, hay đi quanh Gion để ra mắt khách khứa vào những buổi tiệc lớn, tiệc nhỏ, và dĩ nhiên, tôi không còn đi hầu vui cho khách vào buổi tối nữa.

Vì tôi đã có ý đồ trở thành geisha để có cơ hội chiếm được tình thương của ông Chủ tịch, nên có lẽ tôi không nên luyến tiếc gì về việc phải rút lui khỏi Gion. Thế nhưng trải qua nhiều năm trời làm geisha, tôi đã có nhiều bạn bè thân thiết, không những chỉ có geisha thôi, mà còn với nhiều đàn ông tôi quen biết nữa. Tôi không phải chia tay với các geisha khác vì tôi đã chấm dứt công việc giúp vui, mà còn chia tay với những người sinh sống ở Gion chỉ biết công việc nội trợ trong nhà. Tôi thường ghen với các cô geisha đang hấp tấp đi đến chỗ hẹn tiếp theo, vừa đi vừa cười đùa với nhau. Tôi không ghen vì cuộc sống bất định của họ, mà tôi ghen vì họ có nhiều hứa hẹn trước mắt, vì buổi tối của họ sẽ mang lại cho họ nhiều điều thích thú.

Tôi thường gặp Mameha. Ít ra chúng tôi cũng cùng uống trà với nhau nhiều lần trong một tuần. Vì cô ấy đã giúp tôi từ lúc tôi còn nhỏ - và nhất là cô đã thay mặt ông Chủ tịch để đóng vai trò đặc biệt trong đời tôi – nên chắc anh cảm thấy tôi mang ơn cô ấy không biết bao nhiêu mà kể. Một hôm vào trong một nhà hàng tôi thấy bức tranh lụa từ thế kỷ 18 vẽ cảnh một phụ nữ dạy cho một thiếu nữ tập viết. Cô giáo trong tranh có khuôn mặt trái xoan xinh đẹp, đang nhìn cô học trò với vẻ nhân từ, khiến tôi nghĩ đến Mameha, tôi bèn mua bức trang để làm quà tặng cho cô ấy. Vào một buổi chiều trời mưa, khi cô ấy treo bức tranh lên tường trong căn hộ buồn bã của cô, tôi đứng lắng nghe tiếng xe cộ chạy trên đại lộ Hagashi-Oji. Không làm sao tôi khỏi nhớ căn phòng đẹp đẽ của cô trước kia, tôi luyến tiếc vì không còn được nghe tiếng nước chảy róc rách ngoài cửa sổ từ cái thác nhỏ đổ vào con suối Shirakawa. Gion lúc ấy đối với tôi như một bức tranh cổ tuyệt vời, nhưng đã thay đổi quá nhiều. Bây giờ căn hộ của Mameha chỉ còn là một phòng nhỏ trải chiếu có màu u tối và phảng phất mùi thuốc Bắc của tiệm dược phẩm ở phía dưới – cho nên vì thế áo kimono của cô ấy thường thường cũng có mùi thuốc Bắc.

Sau khi treo bức tranh thuỷ mặc lên tường xong, cô ấy ngắm nghía một lát rồi trở về ngồi ở bàn. Cô ấy ngồi hai tay ôm lấy tách trà nóng, mắt nhìn vào tách trà như thể đang suy nghĩ để tìm ra lời gì để nói. Tôi kinh ngạc thấy gân tay nổi lên thật rõ trên hai tay cô, vì tuổi già đã xồng xộc đến. Cuối cùng, vẻ mặt buồn buồn, cô lên tiếng nói:

- Cuộc đời kỳ lạ thật, tương lai bất định. Cô phải cẩn thận đấy nhé, Sayuri, đừng đòi hỏi nhiều.

Tôi hoàn toàn cho lời cô ấy nói là đúng. Nếu tôi không tiếp tục tin rằng một ngày nào đó Nobu sẽ tha thứ cho tôi thì chắc tôi đã sống thoải mái hơn vào những năm sau đó. Cuối cùng tôi không hỏi Mameha về việc ông ta có hỏi han gì về tôi không, tôi rất đau khổ khi thấy cô ấy thở dài và nhìn tôi với ánh mắt buồn da diết, như thể muốn nói rằng cô ấy rất buồn khi thấy tôi không nghĩ đến chuyện gì hay ho, hơn là cứ hy vọng một chuyện như thế.

Vào mùa xuân năm sau, sau khi tôi đã thành tình nhân của ông Chủ tịch, ông mua một ngôi nhà thật sang ở phía Đông Bắc của thành phố Kyoto, và ông đặt tên là Eishin-an, có nghĩa là Đại phú ẩn cư. Ngôi nhà dùng đón khách của công ty, nhưng thực ra ông Chủ tịch sử dụng ngôi nhà này nhiều hơn ai hết. Đây là nơi tôi và ông cùng sống với nhau qua đêm mỗi tuần ba bốn lần, có khi nhiều hơn nữa. Gặp ngày bận bịu nhiều công việc, ông thường đi đến khuya và chỉ muốn tắm nước nóng trong khi tôi nói chuyện với ông, rồi sau đó đi ngủ. Nhưng hầu hết các buổi tối, ông đến vào lúc hoàng hôn, hay sau một chút, ông ăn cơm trong khi chúng tôi nói chuyện với nhau và nhìn gia nhân thắp đèn lồng trong vườn.

Thường thường khi nào ông đến, trước hết ông nói chuyện một lát về công việc trong ngày. Ông nói về những sự rắc rối trong việc sản xuất sản phẩm mới, hay về tai nạn giao thông có liên quan đến các bộ phận do công ty sản xuất, hay những việc đại loại như thế. Dĩ nhiên tôi rất sung sướng khi được ngồi nghe ông nói, nhưng tôi thừa biết ông Chủ tịch không phải kể những chuyện này vì muốn cho tôi biết, mà ông kể là vì ông muốn nói cho nhẹ bớt tâm trí, như đổ nước ra khỏi cái xô. Cho nên tôi nghe mà không chú ý đến nội dung, chỉ chăm chú đến giọng của ông thôi, vì khi ông cất giọng lên, tôi cảm thấy như nước chảy ra khỏi xô, nghĩa là ông trở nên dịu dàng, thoải mái. Khi nào thấy thuận tiện là tôi thay đổi đề tài, và sau đó, không nghiêm trang nói chuyện làm ăn nữa, mà chúng tôi nói về các chuyện vui khác, như là sáng ấy khi đi làm ông thấy có cái gì xảy ra, hay là cuốn phim mà chúng tôi vừa mới xem tại Đại phú ẩn cư cách đây mấy đêm có hay không, hay tôi kể cho ông về câu chuyện vui mà tôi đã nghe Mameha kể, cô ấy thỉnh thoảng vài đêm lại đến thăm chúng tôi. Nói tóm lại, công việc giản dị này đã làm cho ông thư thái tâm hồn, như chiếc khăn sũng nước đem phơi ngoài nắng mặt trời. Khi ông mới đến, tôi rửa tay cho ông bằng khăn nước nóng, mấy ngón tay ông cứng như que củi. Sau khi nói chuyện một lát, chúng mềm mại dễ thương như ông đang nằm ngủ.

Tôi cứ tưởng cuộc đời như thế mà trôi, hầu vui cho ông Chủ tịch buổi tối, sống thanh thản hạnh phúc suốt ngày tùy theo sở thích, nhưng vào mùa thu năm 1952, tôi theo ông sang Hoa kỳ, đây là chuyến đi thứ hai của ông ấy. Mùa đông năm trước ông sang một lần rồi, và chưa có bao giờ trong đời ông có chuyện gì gây cho ông nhiều ấn tượng sâu sắc như chuyện đi này. Ông nói rằng đây là lần đầu tiên ông chứng kiến được cảnh phồn vinh thực sự. Ví dụ, trong lúc ấy, hầu hết người Nhật mới chỉ được hưởng điện lực trong một khoảng thời gian nhất định, nhưng ánh sáng trong các thành phố Mỹ thì sáng suốt ngày suốt đêm. Và trong khi chúng tôi ở Kyoto tự hào nhà ga xe lửa mới được đúc bê tong chứ không lát ván như trước, thì nền nhà các ga xe lửa ở Mỹ được lát đá hoa cứng. Ngay trong các thành phố nhỏ ở Mỹ, các rạp chiếu bóng cũng lớn như nhà hát quốc gia của chúng tôi, ông Chủ tịch nói thế, và các phòng vệ sinh công cộng khắp nơi đều sạch bong. Điều làm cho ông kinh ngạc nhất là hầu như mọi gia đình ở Mỹ đều có tủ lạnh, việc mua tủ lạnh rất dễ, chỉ cần một tháng lương của một công nhân trung bình thôi là mua được. Trong khi đó ở Nhật, một công nhân phải mất 15 tháng lương mới mua nổi cái tủ lạnh, cho nên rất ít gia đình có nổi một cái tủ lạnh như thế.

Như tôi đã nói, ông Chủ tịch cho tôi đi theo ông vào chuyện đi Mỹ lần thứ hai. Tôi đi xe lửa một mình đến Tokyo rồi từ đấy chúng tôi đáp máy bay sang Hawaii. Chúng tôi nghỉ ngơi vài ngày rất thoải mái ở đây. Ông Chủ tịch mua cho tôi một bộ đồ tắm – lần đầu tiên tôi có đồ này – và tôi mặc ngồi trên bãi biển, tóc xoã dài xuống vai, như bao phụ nữ khác quanh tôi. Hawaii nhắc tôi nhớ đến Amani, tôi lo sợ ông Chủ tịch cũng có ý nghĩ như thế, nhưng nếu có, ông cũng không nói gì hết. Từ Hawaii, chúng tôi bay đến Los Angeles, rồi cuối cùng đến New York. Tôi không biết gì về nước Mỹ ngoại trừ những điều tôi thấy trên màn ảnh. Tôi không tin chuyện ở New York lại có những toà cao ốc vĩ đại như thế. Và khi vào ở trong phòng tại khách sạn Walforf-Astoria, nhìn qua cửa sổ thấy nhà cửa trùng điệp cao ngất quanh tôi và nhìn đường phố phẳng phiu sạch sẽ ở phía dưới, tôi cảm thấy như chuyện cổ tích. Thú thật tôi thấy mình như một em bé lôi ra khỏi mẹ, vì chưa bao giờ tôi rời khỏi nước Nhật, tôi không tin rằng một nơi xa lạ như New York này sẽ làm tôi sợ. Có lẽ nhờ tình thương của ông Chủ tịch mà tôi vững tâm đến đây. Ông lấy một phòng riêng dùng để làm việc, nhưng mỗi đêm ông đến ở với tôi tại căn hộ ông dành riêng cho tôi. Thường thường tôi thức dậy trong căn phòng kỳ lạ ấy, quay qua nhìn ông ngồi trong bóng tối, trên chiếc ghế kê bên cửa sổ, kéo màn che cửa để nhìn xuống Công viên Trung tâm. Một lần vào khoảng sau hai giờ sáng, ông nắm tay lôi tôi đến bên cửa sổ để nhìn một cặp tình nhân mặc áo quần như vừa đi dạ hội trở về, đứng hôn nhau dưới ngọn đèn ở góc đường.

Trong ba năm tiếp theo, tôi cùng ông Chủ tịch sang Hoa kỳ thêm hai lần nữa. Trong khi ban ngày ông đi lo công việc, tôi và cô hầu đi xem các viện bảo tang rồi vào ăn nhà hàng – và ngay cả vào xem một buổi múa ba lê, vở múa làm tôi thích thú vô cùng. Kỳ lạ thay là một trong số mấy nhà hàng ăn uống của người Nhật ở New York, có người quản lý tôi đã quen rất thân ở Gion trước chiến tranh. Vào một buổi chiều trong giờ ăn trưa, tôi đến phòng riêng của ông ta ở phía sau nhà hàng, giúp vui một số người đã lâu tôi không gặp lại, như Phó giám đốc công ty Điện thoại điện báo Nippon, Tổng lãnh sự mới của Nhật, nguyên là thị trưởng thành phố Kobe, một vị giáo sư khoa chính trị ở đại học Kyoto. Tôi có cảm tưởng như được sống ở Gion trở lại.

Mùa hè năm 1956, ông Chủ tịch có hai cô con gái với vợ chính thức, nhưng không có con trai – thu xếp để cho cô con gái đầu lấy một người có tên là Nishioka Mimoru. Ý đồ của ông là ông Nishioka sẽ lấy tên họ Iwamura rồi thừa kế ông, nhưng đến giây phút chót, ông Nishioka đổi ý, báo cho ông Chủ tịch biết ông ta không bằng lòng lấy con gái của ông Chủ tịch nữa. Ông này là một thanh niên có tính khí thất thường, nhưng ông Chủ tịch tin anh ta là người thông minh đĩnh ngộ. Ông Chủ tịch chán nản suốt mấy tuần, ông nạt nộ gia nhân và tôi thật vô cớ. Chưa bao giờ tôi thấy ông rối loạn tinh thần như thế.

Không ai nói cho tôi biết lý do tại sao. Nishioka Minoru thay đổi ý kiến, nhưng chắc có người biết. Vào mùa hè trước, người sáng lập ra công ty bảo hiểm lớn nhất ở nước Nhật đã không cho người con trai làm giám đốc, mà lại giao cho người con trai ngoại hôn còn trẻ hơn, anh này là con của ông ta với một geisha ở Tokyo. Chuyện này đã gây ra tai tiếng một thời gian. Những chuyện như thế này trước đây đã từng xảy ra ở Nhật, nhưng thường ở các giới thấp hơn, trong những gia đình buôn bán áo kimnono hay bán bánh kẹo, hay những gia đình buôn bán khác. Ông giám đốc công ty bảo hiểm đã cho báo chí hay rằng cậu cả của ông ta là "người kém tài năng hơn…" và ông nêu tên người con trai ngoại hôn của mình, mà không nói rõ về mối liên hệ tình dục với ai hết. Nhưng chẳng cần ông nói rõ hay không, mọi người ai cũng biết sự thật.

Nếu anh cho rằng Nishioka Minoru, sau khi đã bằng lòng làm kẻ thừa kế cho ông Chủ tịch, đã phát hiện ra một vài tin tức mới mẻ, như là ông Chủ tịch có con trai ngoại hôn chẳng hạn, thì theo tôi, việc anh ta không bằng lòng lấy con gái ông Chủ tịch là điều dễ hiểu thôi. Mọi người đều biết ông Chủ tịch ta than không có con trai và chỉ trông mong vào hai cô con gái. Nhưng ai biết ông ta không trông cậy vào cậu con trai ngoại hôn và biết đâu một ngày nào đấy, trước khi chết, ông ta thay đổi ý kiến, đem chuyển giao công ty mà ông đã dày công xây dựng cho cậu con trai ấy? Còn tôi thì không biết có đẻ cho ông Chủ tịch một đứa con trai hay không. Nếu tôi có đẻ, thì chắc tôi cũng không dám đề cập đến nhiều, vì sợ mang tai mang tiếng cho ông ta. Tốt nhất là không nên nói ra, vì không có lợi cho ai hết. Đối với tôi phương pháp hay nhất là không nói gì hết, tôi nghĩ chắc anh hiểu rồi.

Khoảng một tuần sau ngày Nishioka Minoru thay đổi ý kiến, tôi quyết nêu vấn đề rất tế nhị này với ông Chủ tịch. Chúng tôi đang ở Đại phú ẩn cư, sau khi ăn tối xong, chúng tôi ngồi ở hàng lang trông ra vườn hoa. Trước bữa ăn ông Chủ tịch suy nghĩ miên man không nói một tiếng.

- Người yêu của em – tôi nói – vừa mới đây, em có thưa với mình một chuyện rất lạ, phải không?

Tôi nhìn ông, nhưng ông không có dấu hiệu gì chứng tỏ có nghe tôi nói.

- Em cứ nghĩ đến phòng trà Ichiriki hoài – tôi nói tiếp – thú thật, em rất nhớ cảnh hầu vui ngày trước.

Ông Chủ tịch đang ăn kem, ông liền đặt muỗng xuống.

- Dĩ nhiên em không thể về lại Gion được, em thừa biết như thế. Nhưng em tự hỏi không lẽ ở New York không có chỗ để mở một cái phòng trà nho nhỏ hay sao.

- Tôi không hiểu em đang nói cái gì – ông đáp – không có lý do gì để cho em rời khỏi nước Nhật hết.

- Bây giờ các thương gia Nhật, các nhà chính khách Nhật đổ xô đến New York làm ăn rất nhiều như rùa con đua nhau lội xuống hồ - tôi nói – hầu hết những người này em đã quen biết từ lâu. Rời bỏ nước Nhật đúng là một sự thay đổi đột ngột đấy. Nhưng em nghĩ rồi đây người em yêu sẽ sống ở New York nhiều…- Tôi không biết đây là chuyện thật, vì ông đã nói với tôi, ông có kế hoạch mở chi nhánh tại đấy.

- Tôi không có ý định như thế, Sayuri – ông đáp.

Tôi nghĩ ông muốn nói thêm cái gì nữa, nhưng tôi nói tiếp như thể tôi không nghe ông nói gì.

- Người ta nói đứa bé lớn lên giữa hai nền văn hoá khác nhau thường gặp nhiều chuyện rất khó khăn. Cho nên, người mẹ mang con đến ở một nơi như Hoa kỳ chẳng hạn có lẽ là hành động rất khôn ngoan, vì để cho đứa bé lấy chỗ ấy làm quê hương vĩnh viễn.

- Sayuri…

- Nghĩa là – tôi nói tiếp – người mẹ nào chọn lựa như thế có lẽ không mang con về lại Nhật làm gì.

Đến đây, ông Chủ tịch chắc hiểu ý tôi muốn nói gì, tôi sang Mỹ tức là tôi sẽ mang theo chướng ngại vật làm cản trở việc chọn Nishioka Minoru làm người thừa kế của ông. Ông kinh ngạc nhìn tôi một lát. Rồi, có lẽ ông hình dung ra trong óc cảnh tôi ra đi, nét cau có trên mặt ông biến mất, và một giọt nước mắt ứa ra bên khóe mắt ông, ông vội nhấp nháy mắt cho giọt nước mắt rơi đi như xua một con ruồi.

Tháng tám năm ấy, tôi sang New York để mở một phòng trà tí hon cho các thương gia và chính trị gia Nhật mỗi khi họ sang Hoa Kỳ. Dĩ nhiên bà Mẹ cương quyết cho rằng bất kỳ công việc kinh doanh nào của tôi ở New York cũng đều xem như một chi nhánh của nhà kỹ nữ Nitta, nhưng ông Chủ tịch thẳng thừng bác bỏ, không chấp nhận. Mẹ chỉ có quyền với tôi chừng nào tôi ở Gion, nhưng khi đã đi ra khỏi đấy, xem như tôi đã cắt đứt hết mọi rang buộc với bà ta. Ông Chủ tịch đã phái hai kế toán viên đến giúp tôi kiểm soát tiền bạc để bà Mẹ không thu được một yen nào hết.

Khi cánh cửa căn hộ của tôi tại khách sạn Waldorf Towers đóng lại lần đầu tiên, xin thú thật, tôi không sợ sệt gì hết như cách đây nhiều năm về trước. Nhưng New York là một thành phố sôi động. Phải mất một thời gian thật lâu tôi mới cảm thấy quen như ở Gion được, và cảm thấy đây là quê nhà của mình. Thật vậy, khi nhìn lại thời ấy, rất nhiều kỷ niệm của tôi với ông Chủ tịch ở đây đã làm cho tôi cảm thấy cuộc đời của tôi tại Hoa kỳ phong phú hơn rất nhiều so với thời còn ở Nhật. Phòng trà nhỏ của tôi nằm trên lầu hai của một câu lạc bộ cũ trên Đại lộ Thứ Năm, gặt hái được thành quả ngay từ đầu. Một số geisha ở Gion sang làm việc cho tôi, thậm chí cả Mameha thỉnh thoảng cũng sang thăm. Bây giờ, chỉ khi nào có bạn bè thân thiết hay khách quen cũ đến thành phố, tôi mới đến hầu vui. Thế nhưng tôi đã dùng thì giờ vào cách khác. Buổi sáng tôi thường gặp các nhà văn, các nghệ sĩ Nhật ở tại đấy để nghiên cứu về các vấn đề có quan hệ đến chúng tôi – như là thi ca hay âm nhạc, lịch sử thành phố New York suốt khoá lâu một tháng. Ngày nào tôi cũng ăn trưa với một người bạn. Còn buổi chiều, tôi quỳ trước bàn trang điểm để hoá trang chuẩn bị cho các buổi tiệc – thỉnh thoảng tổ chức tại căn hộ của tôi. Khi tôi lấy tấm vải thêu che tấm gương soi ra, không làm sao tôi quên được mùi của chất hóa trang màu trắng tôi thường dùng ở Gion. Tôi rất muốn về đấy thăm, nhưng tôi sợ những đổi thay ở đấy sẽ làm tôi xúc động. Khi có người bạn nào đến, mang ảnh chụp Kyoto cho tôi xem, tôi thường nghĩ rằng Gion bé nhỏ đi như một mảnh vườn thiếu chăm sóc, để cho cỏ dại mọc khắp nơi. Ví dụ, sau ngày bà Mẹ chết cách đây mấy năm, nhà kỹ nữ Nitta bị triệt hạ để xây vào đấy một ngôi nhà bê tong cốt sắt nhỏ, ở dưới dùng làm tiệm sách, tầng trên dùng cho hai gia đình ở.

Khi tôi mới đến Gion, ở đấy có tám trăm geisha hoạt động, bây giờ chưa đến 60 với một ít tập sự, và mỗi ngày lại một ít đi, vì sự đổi thay càng ngày càng gia tăng. Lần đến thăm New York sau cùng của ông Chủ tịch, ông và tôi đi bách bộ qua công viên Trung Tâm. Tự nhiên chúng tôi nhắc đến quá khứ, và khi chúng tôi đi trên con đường chạy qua rừng thông, bỗng ông Chủ tịch thình lình dừng lại. Ông thường nói cho tôi nghe về những hàng thông chạy ven đường ở ngoài thành phố Osaka nơi ông lớn lên. Khi nhìn ông dừng lại, tôi biết ông đang nhớ đến hàng thông ở đấy. Ông đứng yên, hai tay yếu đuối tựa lên chiếc can, mắt nhắm lại, hít thở thật sâu hương vị của quá khứ.

- Nhiều khi – ông thở dài nói – tôi nghĩ những điều trong ký ức còn thật hơn những điều trước mắt nhiều.

Khi tôi còn trẻ, tôi cứ nghĩ đam mê của người đời sẽ nhạt phai theo năm tháng, như tách nước để trên bàn sẽ bốc hơi cạn dần theo thời gian. Nhưng khi ông Chủ tịch và tôi về lại căn hộ của tôi, chúng tôi đã cùng nhau ân ái như thời còn trẻ với nhiều đam mê khát vọng, đến nỗi sau đó tôi cảm thấy tất cả sinh lực của tôi đã bị ông Chủ tịch lấy đi, nhưng đồng thời cũng được sinh lực của ông bù đắp lại. Tôi lăn ra ngủ say, mơ thấy tôi đang dự một buổi đại tiệc ở Gion, đang nói chuyện với một ông già, ông ta nói với tôi rằng vợ ông, người vợ ông rất thương yêu, không chết, vì những lạc thú mà họ đã cùng nhau hưởng vẫn còn sống mãi trong lòng của ông. Trong khi ông ta nói những lời này, tôi húp một tô súp ngon chưa từng thấy, mỗi một ngụm súp húp vào miệng là một cực khoái. Tôi cảm thấy những người tôi quen biết đã chết đi hay đã xa tôi, thật ra không ai từ giã tôi đi đâu hết, họ vẫn còn sống mãi trong lòng tôi như người vợ của ông già này cứ sống mãi trong lòng ông ta vậy. Tôi cảm thấy như tôi đã uống hết họ vào người, - chị Satsu của tôi, người đã bỏ trốn để lại tôi một mình khi còn bé nhỏ, mẹ tôi và bố tôi, ông Tanaka, với vẻ đạo đức giả, ông Nobu, người không bao giờ tha thứ cho tôi, thậm chí cả ông Chủ tịch nữa. Tô súp tôi húp đầy những thứ mà tôi đã lo nghĩ suốt cả đời, và trong khi tôi húp, ông già này rót những lời ông ta nói vào trái tim của tôi. Tôi thức dậy với nước mắt đầm đìa hai bên thái dương, tôi vội nắm tay ông Chủ tịch, lòng lo sợ khi ông chết đi để lại tôi một mình, chắc tôi không thể nào sống nổi. Vì ông đã quá yếu rồi, ngay cả khi ông nằm ngủ bên tôi, không tài nào tôi không nghĩ đến hình ảnh của mẹ tôi ở Yoroido. Thế nhưng, khi ông chết vào mấy tháng sau, tôi hiểu ra rằng ông từ giã tôi ra đi là điều rất tự nhiên, như những chiếc lá lìa cành mà thôi.

Tôi không thể nói với anh cái gì đã đưa chúng tôi đến với nhau trong cuộc đời này, nhưng đối với tôi, tôi đã đến với ông Chủ tịch như hòn đá phải rơi xuống đất. Khi tôi bị rách môi và gặp ông Tanaka, khi mẹ tôi chết và tôi bị bán đi một cách tàn nhẫn, thân tôi như một dòng suối rơi xuống bờ núi đá trước khi đổ ra biển. Thậm chí bây giờ ông ấy chết rồi, nhưng với tôi, ông ấy vẫn còn bên tôi, những ky niệm về ông ấy vẫn còn nguyên vẹn trong lòng tôi. Khi kể chuyện này cho anh, là tôi đã sống lại cuộc đời tôi.

Quả thật, thỉnh thoảng tôi đi qua công viên Trung Tâm, tôi lại giật mình sửng sốt trước những cảnh vật chung quanh. Những chiếc taxi màu vàng chạy vụt qua, bóp còi inh ỏi, những phụ nữ xách cặp đi qua, họ có vẻ ngơ ngác bàng hoàng khi thấy một bà già nhỏ con người Nhật mặc kimono đứng bên góc đường. Nhưng có thật nếu tôi về lại Yoroido, cảnh tượng ở đấy sẽ ít kỳ lạ hơn không? Khi còn là con gái, tôi tin rằng nếu ông Tanaka không lôi tôi ra khỏi ngôi nhà ngà say, thì chắc đời tôi sẽ không trải qua phong ba bão táp. Nhưng bây giờ tôi thấy rằng thế giới của chúng ta chẳng khác nào ngọn sóng dâng trào trên biển cả. Cho dù chúng ta thành công hay gặp thất bại, thì đàng nào chúng ta cũng nếm mùi đau khổ, tất cả trước sau gì cũng bị thời gian cuốn trôi, như mực nước trên giấy, sẽ bị thời gian xoá mờ.

Hết