đổi thói quen nào đó thì tôi buộc phải về Paris ngay. Vì vậy phu nhân hãy tiếp tục làm việc trong phòng đọc sách, đừng sợ ảnh hưởng đến tôi.
Thế là hôm nay nàng lại trở về vị trí đã quen thuộc, trong bụng không hào hứng gì, bởi vì gặp chồng trong các bữa ăn đối với nàng đã đủ mệt rồi. Mà đấy là những bữa ăn còn có cả bé Guillemette và cô giáo. Trước kia hầu tước Ghiliac không hề ngồi ăn cùng với họ. Nhưng thỉnh thoảng Elie Ghiliac trích đọc vợ nghe vài đoạn lý thú nhất trong bản thảo cổ chàng đang nghiên cứu. Một lần chàng đưa vợ một bản thảo chữ viết ngoằn ngoèo rất khó đọc mà chàng không sao dò nổi, trong khi tính lại hay sốt ruột. Valderez sau một lúc cố gắng lần mò đã đọc ra được. Kiểu viết chữ khó đọc ấy luôn xuất hiện trong những tập tư liệu khác. Ghiliac bèn nhờ vợ chép ra để chàng đọc. Thế là đâm ra nàng tham gia vào công việc của chồng. Và vốn thông minh, nàng rất thích công việc giúp chồng ấy. Chính trong hoạt động sử học và văn chương này mà họ liên tục gặp gỡ nhau. Elie cảm thấy thích thú trò chuyện với vợ và hướng dẫn nàng trong cách thức nghiên cứu. Việc này chàng làm rất tế nhị.
Vị linh mục ở nhà thờ Vrinières phải ngạc nhiên khi nghe Valderez kể rằng hầu tước Ghiliac chỉ cho phép nàng đọc mỗi hai cuốn trong số những tiểu thuyết của chàng.
- Nghĩa là ông ta nghiêm túc hơn nhiều so với người ta đồn. Bao nhiêu ông chồng, ngay cả những ông ngoan đạo nhất cũng không cẩn thận đến như thế với vợ trẻ của họ.
Bản chất con người của chàng hầu tước này luôn luôn là điều bí hiểm đối với Valderez. Nhưng bên cạnh trái tim đầy hoài nghi lại là một bộ óc cực kì thông minh uyên bác, khúc chiết, và cao thượng nên có sức hấp dẫn đến mức kỳ lạ. Nàng thấy cần phải công nhận Elie Ghiliac không bao giờ hời hợt. Mọi thứ gì đã bắt tay khảo sát là chàng đều làm đến nơi đến chốn, không bao giờ chịu dừng lại ở mức phỏng đoán. Hơn nữa con người kiêu hãnh và hoài nghi này có nhiều quan điểm đạo đức làm xung quanh phải sửng sốt và cảm phục.
Đúng thế, Valderez đã bắt đầu bị chàng hầu tước chinh phục. Nhưng khi ngồi một mình, nàng vẫn thấy một cảm giác khó chịu đối với chồng mà nàng không sao gọi tên lên được. Nàng vẫn thấy mình chỉ là "vật nghiên cứu" của chồng, nhất là khi nàng bắt gặp luồng mắt sắc nhọn như xoáy sâu vào con người nàng.
Mỗi lần hầu tước Ghiliac rủ nàng đi dạo bộ hoặc bằng xe cùng với chàng, nàng đều tự bắt mình phải nhận lời. Nàng đem bé Guillemette theo. Lúc này cha nó đã bớt lạnh nhạt với con gái so với trước kia. Có lần chàng đưa ra mấy lời khuyên về cách đàn piano vì thấy vợ có tâm hồn khá tinh tế thể hiện trong tiếng đàn. Chàng biết được bởi vì hôm ấy tưởng chồng đi vắng, nàng đã đàn ngoài phòng khách. Bản thân chàng cũng hay ngồi vào đàn và đánh rất say sưa.
Nhưng trong tất cả những tiếp xúc ấy, tình cảm vẫn chưa lọt được vào. Nàng vẫn nhớ lời khuyên của bà mẹ chồng và vẫn nhìn chàng là con người ích kỷ đến mức đáng sợ. Lần hai người đối đáp căng thẳng ở Hauts Sapins vẫn cứ trở lại trong óc nàng. Hơn nữa hình như hầu tước Ghiliac cũng không nghĩ đến chuyện nhích lại gần nàng, và vẫn coi nàng là người dưng.
Mặt khác Valderez lấy làm lạ, tại sao chồng nàng lại chịu rời khỏi Paris náo nhiệt với bao nhiêu thú vui để về sống ở nông thôn trong thời gian dài như thế này? Chàng rất có thể chở những tư liệu cổ này lên Paris. Và nàng chỉ tìm được một cách lý giải: nhà tiểu thuyết gia đang cần nghiên cứu một mẫu tính cách, đó là mẫu con gái tỉnh lẻ, có vậy thôi. Và khi nghiên cứu nàng xong, chàng hầu tước sẽ lại đi mất tăm, để tìm đến nơi có những mẫu tính cách khác!
Và một điều nữa khiến Valderez băn khoăn, nếu không nói là băn khoăn nhất, đấy là đức tin của chồng. Nhưng đã xảy ra một việc để nàng thăm dò thêm về vấn đề này.
Chẳng là một hôm, trong lúc dạo chơi với chồng và bé Guillemette, nàng thấy một đứa trẻ da đen nghèo khổ. Nàng ngăn lại hỏi và được biết nó sống ở châu Phi, bố mẹ bị nạn trong một vụ cướp và nó bị bán đi làm nô lệ. Hầu tước Ghiliac có mặt ở đó đã tìm đến gặp chủ đứa bé da đen và bỏ tiền ra chuộc rồi đưa nó về lâu đài. Từ ngày đó Benaki, tên đứa trẻ da đen, rất sung sướng. Suốt ngày nó quanh quẩn trong các gian phòng của chủ. Đêm nó ngủ trước cửa phòng của chủ. Ăn đến no thì thôi, thỉnh thoảng còn được vuốt ve và không bao giờ bị đánh đập. Đối với nó thế là tận cùng của hạnh phúc rồi. Valderez hỏi chuyện nó và được biết nó không hề được giáo dục gì về tôn giáo và nó chỉ thờ có một vị Chúa: ông chủ nó.
Ngay tối hôm đó, cố gạt đi nỗi rụt rè và sợ sệt, Valderez gợi chuyện về vấn đề này, trong lúc hầu tước Ghiliac đang vừa hút điếu thuốc sau bữa ăn, vừa đi tản bộ trong gian phòng kính trồng cây xanh, được gọi là khu vườn mùa Đông, nằm phía ngoài dãy phòng khách.
- Em muốn hỏi ông một câu được không? Hầu tước có biết thằng bé Benaki đã được rửa tội rồi hay chưa?
Chồng nàng đứng dừng lại trước ghế bành vợ đang ngồi, bên hàng cột quấn dây leo.
- Chưa đâu. Thú thật tôi chưa hề nghĩ đến chuyện đó đấy.
- Hầu tước cho phép em lo việc dạy giáo lý đạo Thiên chúa cho nó chứ?
- Tất nhiên rồi. Với điều kiện là phu nhân không thấy mệt trong công việc ấy và không thấy ngán.
- Trái lại, bao giờ em cũng sung sướng khi được làm một phận sự, - nàng nghiêm nghị trả lời.
- Nếu vậy thì tôi xin ủy thác cho phu nhân giáo dục để nó trở thành một tín đồ tốt của đạo Thiên chúa.
Giọng nói của chồng nàng lúc này hoàn toàn không mảy may giễu cợt hoặc mỉa mai. Và ngay hôm sau thằng bé da đen đã được chủ nó gửi đến nàng để nàng dạy dỗ.
Đúng là bản chất con người của chồng nàng rất lạ, chứa đầy những trái ngược. Một lần nàng hỏi cha linh mục nhà thờ Vrinières nhận xét của cha về những sáng tác văn chương của chồng nàng. Vị linh mục cho rằng tạm gác giá trị nghệ thuật ra ngoài, những cuốn tiểu thuyết của hầu tước Ghiliac còn có cả giá trị về đạo đức nữa, vì chúng đề cao những tình cảm cao thượng, lên án cái ác và bộc lộ nhiều tư tưởng sâu sắc. Nhưng những tư tưởng ấy nhiều khi được thể hiện dưới những hình thức quá táo tợn, không nên để những cô gái non nớt đọc.
- Với lại tác dụng giáo dục tư tưởng và đạo đức trong những cuốn sách của ông hầu tước bị yếu đi rất nhiều do thái độ hoài nghi thỉnh thoảng lại lộ ra trong lời lẽ.
Hôm ấy trước giờ ăn, nàng đang ngồi đọc đoạn cuối cuốn tiểu thuyết thứ hai trong hai cuốn chồng nàng đề tặng, cho phép nàng đọc, thì chàng bước vào. Nhìn thấy vợ đang đọc cuốn sách của mình, hầu tước Ghiliac ngồi xuống ghế bên cạnh, hỏi:
- Phu nhân thấy thế nào?
Vẫn còn bị lôi cuốn bởi lối viết thông minh, tinh tế, rất Pháp, nàng hào hứng đáp:
- Hầu tước viết rất hay! Gấp cuốn sách lại mà em tiếc ngẩn tiếc ngơ.
- Cảm ơn phu nhân quá khen! - Chàng nói giọng nghiêm túc. - Nhưng còn nội dung? Về tư tưởng phu nhân thấy thế nào?
Valderez đỏ mặt nhưng trả lời rất thành thật:
- Có những chỗ em rất thích, nhưng cũng có nhiều chỗ em chưa thích lắm.
- Chỗ nào chẳng hạn?... Phu nhân hãy nói đúng như phu nhân nghĩ! - Chàng nói thêm, nhận thấy vợ hơi e ngại.
Nàng cố trình bày nhận xét của mình cho thật minh bạch và hoàn toàn chân thật. Hầu tước Ghiliac chăm chú lắng nghe, tỳ khuỷu tay lên mặt bàn đối diện với vợ.
- Đúng là cách suy nghĩ của phu nhân cao thượng và đẹp hơn rất nhiều so với cách suy nghĩ của tôi, - chàng nói, sau khi nghe vợ xong. - Ý nghĩ của phu nhân đúng là của một phụ nữ ngoan đạo. Nhưng phu nhân có nghĩ rằng tôi có khả năng vươn lên đến trình độ ấy không?
Một nụ cười châm biếm hiện trên cặp môi hé mở. Trong lòng Valderez bùng lên một niềm phẫn nộ mà nàng không ý thức rõ nguyên nhân. Đưa mắt tránh cái nhìn của chồng, nàng kêu lên:
- Đúng là hầu tước không có khả năng thật.
Chồng nàng cười giễu cợt:
- Phu nhân thành thật, như thế là rất tốt. Và cũng có thể phu nhân có lý... Nhưng cũng lại có thể là phu nhân sai. Ai dám đảm bảo đã hiểu tôi, biết được khả năng tôi đến đâu? Ai nào? Trước hết chính tự tôi cũng không hiểu hết bản thân mình, thú thật là như thế.
Bé Guillemette và cô giáo vào cắt đứt câu chuyện giữa hai người đang tiến triển rất nhanh theo một chiều hướng khó mà đoán trước được sẽ dẫn đến đâu. Nhưng cũng từ hôm ấy, hầu tước Ghiliac hay hỏi ý kiến nhận xét của vợ hơn về những thứ chàng đưa nàng đọc. Và nếu cần như tranh luận gì thì Valderez không còn thấy vẻ châm biếm hay giễu cợt trong giọng nói của chồng nữa.
Valderez vừa nhận được lá thư của cô bạn Alice. Cô bạn có dịp dừng chân tại thành phố Angers và cô đề nghị bạn đánh điện cho biết sáng mai cô có thể ghé vào Arnelles thăm nàng đồng thời giới thiệu chồng cô và họ được làm quen với hầu tước Ghiliac không?
Tất nhiên Valderez rất muốn gặp bạn. Nhưng nàng lại thầm lo, nhìn thấy bạn hạnh phúc càng tăng thêm nỗi tủi thân trong lòng mình.
Nàng liếc nhìn đồng hồ treo trên tường. Đã muộn rồi. Nàng chỉ còn đủ thời gian báo chuyện này cho chồng, nếu như nàng còn muốn bức điện đến tay cô bạn kịp thời. Mà nếu vậy phải vào phòng riêng của chồng bởi hôm nay chàng làm việc trong đó.
Valderez đi về phía phòng giấy của hầu tước Ghiliac. Phòng này thông với phòng ngủ của chàng ở tầng hai bằng một cầu thang hẹp. Nàng chưa hề đặt chân vào khu vực này của lâu đài lần nào. Nàng gõ liều vào một cánh cửa.
Bên trong đưa ra một câu "xin mời!" Nàng đẩy cửa và thấy đó là một gian phòng khá rộng trang hoàng theo đúng phong cách thế kỷ mười sáu. Khắp phòng chỗ nào cũng đầy hoa. Một mùi thơm rất đậm tỏa ra lẫn với mùi thuốc lá Thổ Nhĩ Kỳ ngai ngái.
Elie Ghiliac nằm uể oải trên đi văng thấp, đang hút thuốc lá, mắt nhìn lên trần sơn những cảnh hết sức đẹp lấy trong các truyện thần thoại. Bốn góc phòng treo đầy những vũ khí của tổ tiên dòng họ. Vừa ngoái đầu lại chàng đã bật đứng dậy:
- Em xin lỗi, Elie...
Chàng bật dậy nhanh đến nỗi thằng bé da đen đang nằm thiu thiu ngủ dưới sàn hoảng hốt nhỏm dậy.
- Phu nhân tha lỗi, tôi tưởng tên hầu phòng của tôi.
- Em rất ân hận đã quấy rầy hầu tước... nhưng em có một việc...
- Quấy rầy gì đâu? Phu nhân ngồi vào ghế này. Ra ngoài đi, Benaki?
Thằng bé da đen vội vã chạy ra ngoài.
- Việc gì đấy, phu nhân?
- Em hỏi hầu tước xem ngày mai em có thể tiếp cô bạn cũ hiện đang là phu nhân Vallet cùng với chồng của cô ấy là ông Vallet tại đây được không?
- Tôi rất vui mừng được làm quen với họ. Phu nhân hãy mời họ dùng bữa tại đây và nếu họ có thể, ta mời họ nghỉ lại qua đêm ở đây nữa.
- Nếu vậy em đánh điện cho họ ngay. Hiện họ đang nghỉ ở thành phố Angers. Họ cho biết tên khách sạn đây rồi.
- Thế này là tốt nhất. Anh tài xế Thibaut lát nữa sẽ ra Angers, tôi có việc sai anh ta đi mà. Phu nhân viết thư để anh ta chuyển đến khách sạn cho họ. Trong thư phu nhân cũng dặn ông bà Vallet không phải lo chuyện đáp tàu hỏa. Tôi sẽ cho ô tô ra đón họ ngay tại khách sạn ngoài đó, chỉ cần họ cho biết vào thời gian nào là đủ.
- Ôi, chàng tốt với em quá!
Đột nhiên Valderez ôm đầu, loạng choạng.
- Mở cửa ra! Hầu tước mở cửa ra cho em mau!
Elie Ghiliac vội vã chạy ra kéo cánh cửa sổ. Nàng chạy ra bíu vào thành cửa sổ, đưa mặt ra ngoài, hít lấy hít để.
- Để tôi bấm chuông gọi cô hầu phòng của phu nhân bảo cô ấy đem thuốc đến, - chàng lo lắng nói.
Valderez ngăn lại:
- Không cần. Em chỉ cần không khí trong lành thôi.
- Khói thuốc lá làm phu nhân khó chịu chứ gì? Tôi có thói quen xấu là hút thuốc trong phòng giấy. Lẽ ra tôi phải tiếp phu nhân ngoài phòng khách mới đúng.
- Không phải thuốc lá, mà là những bó hoa kia và cả mùi nước hoa nữa... Làm sao hầu tước có thể sống giữa không khí ngột ngạt như thế này được cơ chứ?
- Tôi quen rồi nên không thấy khó chịu gì hết. Với lại mọi khi tôi vẫn mở cửa sổ. Riêng hôm nay thuộc số những ngày tôi lười biếng. Tôi muốn hưởng cảm giác mụ mẫm trong cái nóng hừng hực... Giống như kia kìa.
Chàng trỏ con chó săn đang nằm lim dim ngủ trên mấy cái nệm gối.
- Đấy là những giờ phút Nát Bàn của tôi. Không phải là hạnh phúc... nhưng hạnh phúc chỉ là thứ ảo ảnh. Con người ta nên tận hưởng những lạc thú của cuộc đời, đừng mơ tưởng hão huyền đến thiên đường trên trái đất. Phu nhân tán thành với tôi không, Valderez?
Cơn choáng váng đã qua, nàng tỉnh táo trở lại. Và nàng muốn chạy ngay ra ngoài. Chưa bao giờ nàng nhìn thấy Elie Ghiliac trong trạng thái như thế: cặp mắt nửa như giễu cợt, nửa như thèm khát thứ gì đó.
- Em cho rằng cố tình làm cho mình mụ mẫm đi là không nên, - nàng lạnh lùng đáp. - Còn chuyện tận hưởng lạc thú của cuộc đời, nếu chỉ lo đến mỗi chuyện đó thì tầm thường quá... Có ý nghĩ như vậy thì làm sao thấy được thiên đường trên trái đất?
- Phu nhân nói đúng sách. Nhưng như thế thì dại dột quá. Thời gian cứ trôi không chờ đợi ai. Mọi người đều bảo tôi có đầy đủ mọi điều kiện. Nhưng họ quá ngu si, họ không nhìn thấy thứ gì xa hơn cái mũi của họ.
Valderez quay đi, tiến mấy bước về phía cửa ra sân.
- Nếu phu nhân muốn ra ngoài trời hít thở không khí trong lành thì để tôi gọi hầu phòng lấy thêm áo ấm, kẻo phu nhân cảm lạnh mất. Đang trong phòng ấm áp mà đột ngột bước ra ngoài là rất nguy hiểm.
- Em dễ chịu rồi. Với lại em phải viết thư báo Alice ngay.
- Không cần vội vã. Tôi sẽ bảo anh tài xế Thibaut đợi phu nhân.
Valderez lí nhí nói lời cảm ơn rồi đi nhanh ra.
Hầu tước Elie Ghiliac lặng lẽ nhìn theo, rồi quay vào phòng giấy. Phác một cử chỉ tức bực, chàng đẩy mạnh ghế bành Valderez ngồi lúc nãy:
"Cô ta ghét mình! Không cách nào chuyển biến được hay sao? Mà tại sao cô ta ghét mình kia chứ? Mình đã dùng đủ mọi cách nhưng đến nay thì đã rõ là không đạt kết quả gì và cũng sẽ không bao giờ đạt được kết quả. Sẽ không bao giờ cô ta yêu mình đâu. Tình trạng này không thể kéo dài mãi được. Phải chấm dứt, bằng cách này hay cách khác. Nếu như cô ta cứ khăng khăng như thế này mình sẽ tìm cách hủy bỏ cuộc hôn nhân. Trước hết hãy thả cho cô ta về Hauts Sapins, để khỏi phải nhìn thấy mặt cô ta, khỏi phải nghe thấy những câu khó chịu của cô ta. Cô ta định biến mình thành một thằng ngu bên cạnh cô ấy! Không được!"
Chàng hầu tước ngả người xuống ghế nệm, tay run run châm điếu thuốc.

o0o

Hầu tước Elie Ghiliac là một chủ nhà tuyệt vời nếu như chàng muốn. Hai vợ chồng cô bạn Alice đến lâu đài Arnelles đã thấy rõ được điều ấy. Nhưng trong khi ông Vallet lộ rõ sự thán phục đối với chàng hầu tước thì vợ ông, Alice lại không nghĩ như thế. Quen sống nghiêm túc đồng thời hiểu rõ bản chất con người của Valderez, Alice linh cảm thấy ngay bạn mình không hạnh phúc mặc dù nhìn bề ngoài thì mọi thứ dường như không thể nào mong ước được hơn.
Sau khi tiễn hai vợ chồng ông bà Vallet ra xe ô tô để họ về thành phố Angers, hai vợ chồng hầu tước Ghiliac quay trở vào. Họ dừng lại trên thềm lâu đài. Buổi hoàng hôn thật đẹp. Gió lặng. Bầu trời không một gợn mây. Mấy ngôi sao bắt đầu hiện lên yếu ớt. Vầng trăng lưỡi liềm đầu tháng tỏa ánh sáng êm dịu trên những bãi cỏ và nhà trồng cây lớp kính nối tiếp nhau kéo dài xa tắp.
Valderez tỳ khuỷu tay lên bao lơn. Hầu tước Ghiliac đứng lại bên cạnh, ngắm đường nét thanh tú trên khuôn mặt vợ đằng sau dải đăng ten màu trắng mà nàng choàng lên đầu.
Đột nhiên một con vật lông lá nhảy lên bao lơn, ngay cạnh Valderez. Đấy là một con mèo chắc là của người thợ vườn. Valderez hét lên hoảng hốt và lùi lại, bất ngờ ngã luôn vào cánh tay chồng vừa đưa ra để đỡ. Trong một khoảnh khắc nàng thấy cặp môi của chàng lướt trên trán mình và hàng ria mép mềm mại như lụa chạm vào mi mắt nàng. Valderez vội vã đứng dậy, miệng lí nhí xin lỗi.
- Ôi, những con vật này bao giờ cũng làm em bủn rủn.
Nàng rảo bước vào phòng khách. Nhưng hầu tước không vào theo mà đứng lại ngoài thềm, đi đi lại lại lấy thuốc lá ra hút. Ngồi một mình trong phòng khách, Valderez lấy kim chỉ ra làm. Nhưng sao tối nay nàng không thấy hào hứng. Đầu óc đang chứa đầy những ý nghĩ ngổn ngang. Nàng đứng dậy định lên phòng riêng.
- Phu nhân đã đi nghỉ rồi à?
Valderez đứng lại, cố lấy giọng thản nhiên.
- Vâng, hôm nay em hơi mệt. Chúc hầu tước ngủ ngon, Elie!
- Cho tôi nói điều này, chỉ một phút thôi. Tôi sắp đi. Ngày kia thôi.
- Hầu tước vội vã thế?
- Tôi có tính định làm gì là làm ngay. Tôi sẽ ra Paris vài ngày rồi từ đó đi Cannes.
- Nhưng... thế còn thằng bé Benaki? Hầu tước có đem nó theo không?
- Chà! Thì ra phu nhân chỉ quan tâm đến thằng Benaki! Tất nhiên tôi sẽ đem nó theo. Việc học tập giáo lý của nó đành tạm gác lại ít lâu. Rất có thể là hè này tôi sẽ gửi nó về đây cho phu nhân nếu như tôi đi Bắc cực.
- Hầu tước định đi Bắc cực? - nàng kinh ngạc.
- Có gì lạ đâu? Nếu chuyến thám hiểm thành công, tôi sẽ lừng danh. Còn nếu bỏ mạng ở đó thì cũng chẳng phải điều bất hạnh gì lớn lắm. Phu nhân đồng ý với tôi như thế chứ?
Thấy Valderez hơi đưa mắt đi chỗ khác, hầu tước Ghiliac cười mỉa mai.
- Nghe tin tôi chết, mọi người thương tiếc đôi chút "Tội nghiệp hầu tước Ghiliac!" "Tội nghiệp một tài năng". "Tội nghiệp Elie, một tài năng!" nhưng rồi họ sẽ quên ngay. Đấy là sự đời. Tôi chỉ muốn báo để phu nhân biết công việc sắp tới của tôi như thế. Bây giờ mời phu nhân đi nghỉ.
Valderez lặng người đi một lúc, rồi nàng từ từ bước về phía cầu thang gác.
Hầu tước tước Ghiliac cũng về phòng riêng, vừa đi vừa lẩm bẩm.
- Chà! Cô ta chỉ lo lắng cho thằng Benaki!... Mỗi thằng Benaki thôi... Tuyệt thật!

Chương 12

Buổi sáng nóng nực hôm ấy, Valderez chậm rãi đi trên đường từ khu rừng Arnelles về nhà, cùng với phu nhân Vangue, vợ của ông bác sĩ ở thị trấn Vrinières. Thời gian gần đây nàng rất thân với người thiếu phụ trẻ tuổi này mà nàng gặp trong lần đến thăm một người ốm trong số những người bất hạnh nàng đang chăm nom giúp đỡ.
Cách đây ít ngày nàng nhận được tin, qua thư chồng và qua báo chí là hầu tước Ghiliac dùng du thuyền đi lên biển Na Uy. Chắc chàng thử sức để chuẩn bị cho chuyến thám hiểm Bắc Cực. Trong tấm ảnh chụp, Elie mặc quần áo đi biển, đứng trên boong con tàu trông đúng là một nhà thám hiểm không sợ băng giá cũng như bão tố.
Bỗng trước mặt hai người hiện ra bé Guillemette và bạn của em là Terese con gái phu nhân Vangue. Hai em đang đùa chơi với con chó rất to của bác sĩ Vangue. Đột nhiên con chó rời khỏi hai đứa trẻ chạy sang lối rẽ, sủa ầm ĩ.
- Ôi, cha! Cha đã về! - Guillemette reo lên. - Cha về kìa, mẹ!
Đúng là hầu tước Ghiliac thật, đằng trước là con chó của chàng và đằng sau là thằng bé da đen Benaki, bây giờ đã mặc một bộ âu phục hẳn hoi.
Valderez sững người lại:
- Elie! Sao hầu tước lại về vào giờ này? Có chuyến tàu nào vào giờ này đâu nhỉ?
- Vậy người ta sản xuất ra xe hơi để làm gì? - Chàng cười đáp.
Valderez đã kịp trấn tĩnh lại được. Nàng giới thiệu chồng với phu nhân Vangue. Sau vài câu thăm hỏi xã giao, phu nhân Vangue cáo từ rồi dắt con đi khuất.
- Benaki, bây giờ thì mi chào phu nhân Ghiliac đi. Báo để phu nhân mừng, thằng bé tiến bộ nhiều. Tôi đã dạy nó tập đọc và bây giờ nó có thể tự đọc lấy sách Thánh rồi. Phu nhân chỉ còn việc tiến hành lễ rửa tội cho nó nữa thôi.
Mắt nàng lóe lên một ánh vui mừng.
- Ôi! Hầu tước tốt quá. Em rất biết ơn!
- Con gái của cha ra chơi với Benaki đi. Chạy nhảy một lúc cho khỏe. - Chàng buông tay con gái, nhìn theo một lúc lâu Guillemette nắm tay thằng bé da đen chạy theo con chó Odin, rồi quay sang vợ:
- Nếu như phu nhân không thích ồn ào náo nhiệt thì sắp tới sẽ gay go đấy, - chàng nói và giọng hơi giễu cợt. - Bởi vì cuối tháng Tám khách khứa sẽ kéo đến lâu đài Arnelles khá đông và họ sẽ nghỉ đây cho đến hết mùa săn bắn. Phu nhân sẽ vất vả với nhiệm vụ bà chủ lâu đài đấy.
Valderez không giấu được nỗi hoảng sợ:
- Ôi, em làm bà chủ sao được? Em rất dốt trong việc tiếp khách nhất là những khách của hầu tước....
- Tôi lại không nghĩ như thế. Phu nhân sẽ là một bà chủ tuyệt vời. Đám đầy tớ và gia nhân của lâu đài sẽ được một bàn tay giỏi giang điều khiển. Vả lại, viên đầu bếp và bà quản gia đã quen với công việc này. Họ sẽ thực hiện rất tốt mọi công việc dưới sự điều khiển của phu nhân.
- Nhưng Hầu tước phu nhân.... mới thật sự là bà chủ.
- Mẹ tôi biết rất rõ, ngay từ khi tôi lấy vợ là vợ của tôi sẽ chỉ huy mọi công việc trong nhà tôi và tiếp đãi mọi khách khứa của tôi. Phu nhân yên tâm, mọi việc sẽ rất tốt đẹp.
Họ đi trên con đường rợp bóng cây. Đột nhiên chàng reo lên:
- Phu nhân nhìn kìa, biệt thự Reynie đang mở cửa. Phải rồi, nữ bá tước Brayles có nói là sẽ về đây vài ngày để lo việc sửa sang biệt thự cho vụ hè tới, - hầu tước Ghiliac trỏ một ngôi nhà xinh xắn ngay bên cạnh con đường rừng.
- Thế ra biệt thự Reynie là của nữ bá tước Brayles đấy ạ?
- Bây giờ phu nhân mới biết sao?... À mà cô ta kia rồi.
Một cỗ xe ngựa đang đi tới. Người cầm dây cương là một thiếu phụ trẻ đẹp. Cặp mắt đằng sau tấm khăn voan chăm chú nhìn Valderez. Đến ngang chỗ hai vợ chồng, cỗ xe ngựa dừng lại. Mỉm nụ cười hết sức duyên dáng, phu nhân Brayles đáp lời chào của hầu tước Ghiliac và lời chàng giới thiệu Valderez.
- Cô về sửa biệt thự Reynie đấy à?
- Việc không thể đừng được ấy mà! Phụ nữ độc thân mà phải nằm ở nơi nhà quê hẻo lánh này thật là ngán. Em không chịu nổi thêm được nữa. Ngày kia em sẽ về Paris để kịp công diễn vở mới. Chắc sẽ gặp anh trong buổi ra mắt chứ?
- Không đâu. Arnelles mùa này là đẹp nhất trong cả năm. Tôi dự định sẽ ở lại đây cho đến hết mùa thu.
Câu nói gây ấn tượng sửng sốt cho phu nhân Brayles. Cô ta trợn tròn hai mắt:
- Anh ở lại Arnelles? Giữa lúc Paris vui vẻ nhất. Bao nhiêu hội hè, bao nhiêu cuộc vui chơi. Anh không tiếc à?
- Tôi ngán không khí náo nhiệt phù phiếm của Paris rồi. Thà tôi sang Áo thăm cô em Claude của tôi đồng thời ghé qua mấy đồn điền bên đó còn hơn. Nhưng không, tôi sẽ ở lại Arnelles.
Đôi môi phu nhân Brayles mím lại như ghìm để khỏi bật ra một thái độ nào đó:
- Chà, hầu tước thay đổi tính nết rồi à? Em tưởng anh xưa nay vẫn không chịu nổi cuộc sống nhà quê? - cô ta mỉm cười mai mỉa.
- Về già thì tính nết cũng thay đổi chứ, đấy là lẽ tự nhiên.
Phu nhân Brayles cười vang:
- Ô, anh mà đã nói đến tuổi già! Trông anh ai bảo đã đến ba mươi? Có cháu Guillemette thì đúng là gần đây thay đổi quá. Lớn bổng lên, đỏ da thắm thịt nữa chứ. Nhìn thấy nó mà em không nhận ra được.
- Đấy là do công của Valderez! - Hầu tước Ghiliac nói. - Trước khi đi Paris, mời phu nhân ghé vào thăm lâu đài Arnelles nhé.
- Mai em sang. Tôi không làm phiền phu nhân chứ, phu nhân Ghiliac?
- Tôi rất sung sướng được tiếp phu nhân và được quen biết với phu nhân, - Valderez đáp cởi mở.
- Vậy thì tạm biệt đã! - cô ta nói và chìa bàn tay ra cho Elie và Valderez, sau đó giật cương cho ngựa kéo cỗ xe đi.
Hai vợ chồng bước tiếp dưới hàng cây cổ thụ về phía lâu đài Arnelles.
- Phu nhân thấy cô nữ bá tước Brayles này thế nào?
- Đẹp, có nét thông minh và đáng yêu.
- Hừm! Đẹp! - Chàng mỉa mai nói. - Cô ta có một bộ mặt hấp dẫn. Đúng thế và cũng chỉ có thế. Còn về thông minh thì... toàn những suy nghĩ nông cạn, hời hợt, cũng như sự đáng yêu của cô ta vậy. Phù phiếm, kiểu cách, hào nhoáng bề ngoài. Nhưng khốn thay rất nhiều phụ nữ giống như cô ta.
Valderez ngước cặp mắt nghiêm nghị nhìn chồng:
- Vậy tại sao hầu tước lại mê cái xã hội phù phiếm, hào nhoáng bề ngoài ấy?
- Tôi mê ấy à? Phu nhân nhầm rồi. Tôi thích nghiên cứu, quan sát nó, mổ xẻ những con người vô dụng và tẻ nhạt trong cái xã hội ấy. Có vậy thôi! Còn mê nó thì không đời nào! Tôi hiểu nó kỹ quá đi rồi.
- Ôi, nghe hầu tước nói mà em thấy sợ. - Valderez nói rất khẽ.
Hầu tước Ghiliac quay sang nhìn vợ, ngắm khuôn mặt xinh đẹp và tinh khiết, khuôn mặt của một con người có tâm hồn trong trắng và tinh tế mà chàng chưa bao giờ được gặp.

o0o

Phu nhân Brayles đến lâu đài Arnelles vào sáng hôm sau, giữa lúc vợ chồng hầu tước Ghiliac vừa dùng xong bữa điểm tâm. Valderez ra thềm đón, mời cô ta ra chỗ chồng nàng. Elie đang hướng dẫn người làm sửa lại nhà kính trồng hoa.
- Thế thì còn gì bằng. Tôi ngắm hoa của lâu đài Arnelles suốt ngày không biết chán. Hầu tước là người mê hoa, tôi biết. Và sành hoa nữa chứ.
Hai người phụ nữ đi dọc những luống hoa, bé Guillemette chạy lon ton đằng trước. Phu nhân Brayles dừng lại chăm chú nhìn một khóm hoa.
- Đây là giống hoa "Nữ công tước Claude" nổi tiếng! Hầu tước Ghiliac đặt tên loài hoa này như thế để ghi nhớ một trong những tổ tiên tuyệt vời nhất của anh ấy đấy.
Vừa nói cô ta vừa trỏ một khóm hồng rất to, với những bông hoa trắng muốt có vân đỏ và cành hoa mượt như nhung.
- Thứ này có lẽ chỉ mình Elie có. Anh ấy gần như thờ phụng nó và chỉ tặng cho những khách thật quý. Đừng ai dám hái mà chết với anh ấy.
Bé Guillemette quay lại túm lấy tay Valderez, ngước mắt lên nói với phu nhân Brayles:
- Bây giờ thì cha cháu cho phép hái rồi. Sáng nay mẹ cháu hái liền mấy chục bông đem cắm vào mấy cái lọ trong phòng khách. Chính cha cháu bảo mẹ cháu hái đấy. Nhưng mẹ cháu tiếc không hái nhiều, bảo để lại trên cây cho đẹp.
Một sự chuyển động lướt nhanh trên khuôn mặt Brayles, đầy ghen tức. Nhưng nét tình cảm ấy biến ngay, cô ta vẫn giữ được dáng đi duyên dáng và đáng yêu như trước. Ánh nắng chiếu xuống mái tóc vàng óng tuyệt đẹp của cô ta. Để ý kỹ mới thấy bàn tay nắm vào cán dù quắp chặt lại.
- Cha kia kìa! - Guillemette báo tin.
Hầu tước Ghiliac hơi rảo bước khi nhìn thấy hai bóng phụ nữ. Cặp mắt của phu nhân Brayles ánh lên như bất cứ lần nào nhìn thấy Elie. Trên đường về lâu đài cô ta hỏi chàng về những thay đổi trong công việc trồng hoa ở đây và về mấy giống lan lạ mà hầu tước mới kiếm được.
- Bác Lôbic vừa lai tạo được một giống hoa rất đẹp, đẹp nhất trong tất cả các giống hoa hiện có trong vườn của tôi, - hầu tước vui vẻ nói. - Tôi đang nghĩ nên đặt tên gì cho giống hoa tuyệt diệu ấy đấy. Tôi định đặt tên là "Nữ hầu tước Ghiliac" để kỷ niệm phu nhân đấy, Valderez ạ.
Phu nhân Brayles mím chặt môi, cố nén nỗi uất hận.
- Và loài hoa ấy sẽ nhanh chóng nổi tiếng thôi, giống như loài hoa "Nữ công tước Claude" năm trước vậy, - cô ta mỉm cười mỉa mai. - Nhưng liệu anh có chóng chán nó không, như anh đã từng chán nhiều thứ hoa quý khác, kể cả "Nữ công tước Claude"?
- Sao cô lại bảo tôi chán "Nữ công tước Claude"?
- Bởi vì bây giờ anh cho mọi người hái nó dễ dàng.
- Tôi chỉ cho riêng Valderez hái thôi. Bởi vì vợ tôi cắm hoa rất giỏi. Mấy bông hoa ấy vào tay Valderez bỗng tăng thêm giá trị rất nhiều.
Vẻ mỉa mai giễu cợt lúc nãy trong ánh mắt của phu nhân Brayles bây giờ chuyển sang mắt của hầu tước Ghiliac. Trước ánh mắt ấy, mắt phu nhân Brayles cụp xuống, nhịn nhục và uất ức. Cô ta cố gượng mỉm cười. Rõ ràng nỗi ghen tức đang tăng lên rất nhanh trong lòng phu nhân Brayles.
Ngồi trong phòng khách trắng, cô ta tìm đủ mọi cách chen vào những lời mỉa mai hiểm ác. Nhưng tất cả những trò đó đều vô ích đối với hầu tước Ghiliac. Chỉ trong nháy mắt chàng đã lái cuộc trò chuyện sang đề tài khác thân mật và cởi mở hơn, đồng thời cũng gần gũi hơn đối với Valderez. Rất tế nhị chàng tạo điều kiện để vợ bộc lộ những ưu thế về tâm hồn của nàng.
Hôm nay chàng hầu tước rất vui. Phải chăng vì gặp lại Valderez là lúc này được ngồi bên nàng? Cũng có thể. Nhưng ta có thể đặt câu hỏi, tại sao chàng không tự cho mình được hưởng niềm thích thú ấy từ trước? Cũng có thể không phải? Hầu tước Ghiliac vui thích chỉ vì được chọc tức cô gái mà chàng chán ghét, được thích thú ngắm cặp mắt ánh lên nỗi ghen tị với Valderez, ngắm nụ cười cố làm ra vẻ tươi vui nhưng thật ra che giấu bên trong một nỗi uất giận.
Trong lúc chồng tiễn khách ra xe, Valderez quay vào phòng khách ngồi vào bàn làm việc. Tay nàng hờ hững lướt nhẹ trên những cánh hoa "Nữ công tước Claude" mịn màng, mắt nhìn vào chiếc ghế vừa nãy phu nhân Brayles ngồi. Người phụ nữ trẻ tuổi góa chồng kia đúng là nàng không thấy mến. Elie nhận xét quả không oan. Chàng đúng là con người cực kì thông minh và cặp mắt nhận xét của chàng vô cùng sắc sảo. Tiếc thay một đầu óc tuyệt vời đến như thế lại kéo theo một thói ích kỷ không thể chấp nhận được và một trái tim lạnh giá.
Nhưng phải thừa nhận gần đây Elie rất quý con gái. Hay chàng đã thay đổi? Valderez nhớ lại, nhiều lúc nàng cảm thấy trong giọng nói của chồng vẻ giễu cợt biến đi và thay vào đấy là một thoáng dịu dàng, trìu mến. Có thật như vậy không? Và nếu đúng như thế thì cuộc sống có thể chịu được.
Chàng vừa bước vào phòng khách. Vài cánh hoa rơi trên thảm do bàn tay hờ hững của Valderez lúc nãy đụng vào, trong đó có một bông còn hàm tiếu. Elie cúi xuống nhặt lên.
- Phí quá! - chàng nói và gài bông hoa còn khá nguyên vẹn lên ve áo. Rồi kéo ghế lại gần vợ, chàng ngồi xuống. - Phu nhân lấy mẫu thêu ở đâu mà đẹp thế này?
- Em tự vẽ lấy đấy, dựa theo một hình khác trong sách cổ.
- Không ngờ phu nhân lại có cả cái tài ấy nữa. Phu nhân thêu cái này dành cho ai đấy?
- Em định đem cúng ngôi nhà thờ ở Saint- Savinien vào dịp Lễ Thánh mẫu Thăng thiên sắp tới.
- Nhưng phu nhân phải giữ gìn đôi mắt đấy. Và bớt làm những việc tốn quá nhiều công sức. Ngoài công việc này thời gian qua phu nhân đã làm những gì nữa? Mấy cuốn sách tôi gửi về phu nhân đọc chưa? Thấy thế nào?
Lần này cuộc trò chuyện giữa hai vợ chồng đã thoải mái hơn và kéo dài khá lâu. Elie thật sự lắng nghe những nhận xét của vợ vì thấy gợi cho chàng nhiều suy nghĩ bổ ích. Đồng thời Valderez cũng nhận thấy những lời xét đoán của chồng hết sức tinh tế và chính xác.

Chương 13

Chưa hết tháng Tám, lâu đài Arnelles đã bắt đầu phải đón khách tấp nập kéo đến. Người đầu tiên là mẹ chồng của Valderez, bà hầu tước thủ tiết Ghiliac năm nay đến lâu đài Arnelles sớm hơn thường lệ. Bà vội vã muốn nhanh chóng mặt đối mặt với cô con dâu mà bà thầm gọi là "kẻ thù". Bà muốn sớm đánh giá được vị trí thực sự mà Valderez chiếm được trong trái tim con trai bà. Bà đã uất hận nhận thấy Elie gạt đi mọi thú vui hoa lệ ở Paris để về ở hẳn Arnelles, bên cạnh con vợ trẻ mà thời kỳ mới cưới chàng làm ra vẻ như bỏ mặc. Nỗi uất ức cố nén lại càng khiến bà bầm gan tím ruột thêm. Nhưng dù nỗi ghen tị có làm bà mờ mắt đến đâu thì bà cũng không thể không nhìn thấy rằng, chưa nói đến tình cảm mà riêng lòng kiêu hãnh của con trai bà đã chịu thua con bé xinh đẹp hết mức kia. Nhan sắc của Valderez thừa sức làm cho bất cứ người đàn ông nào khó tính nhất cũng phải mê mẩn, ít ra cũng vì lòng tự ái nam nhi. Và con bé cũng biết trước rằng một bà phu nhân thủ tiết dù đẹp và giỏi giang đến đâu cũng bị lu mờ bên cạnh một cô gái tươi trẻ và xinh đẹp đến nỗi tất cả khách khứa của hầu tước Ghiliac đều phải trầm trồ tán tụng.
Một thời gian, thấy con trai hờ hững với vợ, lên Paris sống một mình, tiếp tục lao vào các thú vui hào hoa náo nhiệt như trước kia, bà hầu tước đã hi vọng Valderez sẽ đem con bé Guillemette lánh về nhà cha mẹ đẻ của nó ở Hauts Sapins trong suốt thời gian mùa săn bắn ở Arnelles. Một lần, sau chuyến Elie đi du thuyền lên vùng biển Na Uy về, bà đã gặp con và nói chuyện để gợi cách giải quyết như thế đối với con dâu. Hầu tước Elie Ghiliac đã sửng sốt nhìn mẹ phản đối thẳng thừng:
- Sao mẹ nghĩ lạ vậy? Nếu cô Valderez muốn về vùng núi Giuyra thăm bên ngoại một thời gian thì cũng không khi nào cô ấy đi vào thời gian này. Bởi vì chính thời gian này bổn phận cô ấy là bà chủ lâu đài phải có nhà để tiếp đãi khách khứa, giữ danh giá cho gia đình.
Ít lâu sau, việc Elie đi Arnelles và ở hẳn tại đó là một cách tỏ thái độ với bà mẹ, ý nói quan hệ lạnh nhạt giữa hai vợ chồng chỉ là bề ngoài, chứ không phải xảy ra thật.
Khi đến Arnelles, nhìn thấy con dâu nhan sắc nở rộ hơn cả thời kỳ mới cưới, thấy nàng xinh đẹp và duyên dáng tuyệt vời trong những bộ quần áo may cắt ở những hiệu nổi tiếng nhất thì bà hầu tước tưởng như phát điên lên được. Bá tước Essil có lần đã đưa nhận xét ra với vợ ông ta: bà hầu tước Ghiliac không thể tha thứ cho cô con dâu phạm những "cái tội" như thế được.
Valderez đón tiếp bà mẹ chồng với tâm trạng ghê tởm một cách thầm kín. Bây giờ đã có kinh nghiệm, nàng hiểu rõ hơn động cơ xấu xa của bà hầu tước khi bà kể tỷ mỉ cho nàng nghe về bản chất tính tình của Elie. Nhất là bà lại quả quyết với một con bé thơ ngây dại dột rằng chồng nó sẽ không bao giờ yêu nó. Nhưng bản chất chính trực đã khiến nàng không muốn kết bà vào tội gian dối, vả lại khi nói ra những điều ấy bà ta có vẻ rất thành thật. Và khổ một nỗi là thái độ xử sự của Elie liền sau đó cũng lại củng cố thêm sự đúng đắn trong những nhận định của mẹ chàng. Dù sao thì ngay từ buổi gặp gỡ đầu tiên, Valderez đã được linh tính mách bảo. Đấy là chưa kể nàng luôn lo bà sẽ khó chịu khi thấy một kẻ khác tranh mất vị trí bà chủ gia đình mà xưa nay bà vẫn đảm nhiệm.
Nhưng bà hầu tước Ghiliac đã quá hiểu tính thẳng thắn và chính đáng của con trai, nên không dại gì bộc lộ ra dù một lời chê trách nhẹ nhất đối với con dâu. Bà thấy phải thận trọng, nén mình lại để tỏ ra chia vui với thành công rực rỡ của nữ chủ nhân trẻ tuổi của lâu đài Arnelles.
Xưa nay ai được hầu tước Ghiliac mời đến nhà đều coi đấy là đặc ân. Nhưng mùa hè năm nay sức hút của lâu đài Arnelles được tăng mạnh vì ai cũng muốn được xem mặt người vợ thứ hai của hầu tước Elie Ghiliac. Họ nghe đồn ai chỉ mới thoáng gặp nàng một lần cũng đều không tiếc lời ca ngợi. Đồng thời họ cũng tò mò muốn biết thái độ của chàng hầu tước đối với người vợ trẻ ra sao? Liệu chàng có khả năng "mê" ai được không? Đặc biệt khách phụ nữ lại tha thiết muốn phát hiện ra một khiếm khuyết dù nhỏ của người nữ chủ nhân trẻ của lâu đài Arnelles này để có thể tự cho mình cái quyền chê trách nàng. Bởi vì một cô gái nhà quê, chưa có mấy kinh nghiệm giao tiếp trong giới thượng lưu tất sẽ bộc lộ ra những vụng dại. Tránh sao được!
Valderez rất biết mọi người tò mò chăm chú theo dõi mình. Nàng cũng đoán thấy được những nỗi ghen tị đang âm ỉ chăng lưới xung quanh mình. Nhưng nàng tiếp tục làm tròn mọi nhiệm vụ với một dáng điệu khoan thai, thanh thản. Dần dần nàng quen và không còn sợ cách sinh hoạt thượng lưu phù phiếm đang diễn ra xung quanh. Chỉ một hồi chuông nguyện buổi sáng ở nhà thờ cũng nạp đủ năng lượng tinh thần để nàng hoạt động cho tới hết ngày hôm đó giữa đủ thứ phù phiếm và thủ đoạn tinh vi. Đi giữa cơn lốc quay cuồng của hết thú vui này đến thú vui khác, hết hội hè này đến hội hè khác, Valderez vẫn giữa được tâm trạng độc lập và tách biệt, tuy bên ngoài nàng không giảm đi niềm duyên dáng và thái độ thiện ý.
Và điều Valderez băn khoăn là sao chồng nàng có thể hoà nhập được vào cái cơn lốc vô tích sự ấy? Phải chăng thực chất Elie cũng là người nhẹ dạ và ham thích phù phiếm? Nhưng nếu để ý ‎kỹ nàng phải nhận thấy rằng tuy tham gia vào những thú vui ấy Elie của nàng vẫn chỉ giữ phần hạn chế, chủ yếu với tư cách chủ nhà. Về phần mình, nàng cũng phải giữ tư thế chủ nhà đối với mẹ chồng và chị chồng, phu nhân Trollens. Hai phụ nữ này say sưa tham dự mọi trò vui chơi. Hầu như họ không biết mệt và luôn luôn đề ra những cách tiêu khiển mới mẻ.
Được cái may là sáng nào cũng vậy, Valderez vẫn dành được khoảng một tiếng đồng hồ ngồi làm việc bên cạnh chồng, giúp đỡ chàng trong việc sưu tầm tư liệu cổ. Chính trong những lúc ấy Elie đã khuyên bảo nàng nhiều điều trong cách xử thế, đồng thời nàng cũng hỏi ‎ý kiến chồng về những vấn đề nàng chưa rõ.
Valderez có được một lực lượng hỗ trợ và một người thân tình thật sự. Đó là Claude, nữ bá tước Serbeck, em gái út của chồng nàng. Còn non trẻ, chưa kịp bị cuộc sống phù hoa làm hỏng thì Claude đã may mắn gặp được một người chồng đúng đắn và hiểu biết.
Chồng cô, bá tước Serbeck là một lãnh chúa lớn ở Áo, có tâm hồn cao thượng. Ông ta là tín đồ rất ngoan đạo, đã đưa dần cô vợ non nớt vào con đường đoan chính. Ngay từ buổi gặp gỡ đầu tiên, chị dâu và em chồng đã quí nhau. Claude ca ngợi chị dâu hết lời. Nhiều khi để mặc cho bà hầu tước và phu nhân Trollens, chị lớn của gia đình Ghiliac, tham gia các thú vui với khách. Valderez và Claude lén bỏ xuống chỗ đám trẻ con, chơi đùa với chúng.
Một hôm trời sắp nổi cơn giông bão. Một số khách bất chấp mưa gió vẫn không chịu bỏ cuộc dạo chơi ngoài trời. Nhưng đa số ở lại lâu đài, tản ra các phòng đánh bi- a, chơi đàn, hoặc ngồi quanh bàn đánh bài. Bà hầu tước thủ tiết cùng với một số khách nói chuyện phiếm ở phòng khu vườn mùa Đông. Họ bàn luận sang đề tài phương pháp giáo dục nào là tốt nhất. Elie đi bách bộ trò chuyện với bá tước Essil vừa mới đến Arnelles được mấy hôm nay. Ông này dừng lại trước mặt bà hầu tước, nói rất nghiêm trang:
- Tôi hoàn toàn tán thành ý kiến của các vị. Phu nhân Valderez đúng là một nhà giáo dục l‎ý tưởng.
- Nhưng bá tước có nghĩ rằng nhà giáo dục ấy sẽ không quá kiên quyết, quá tuyệt đối đến mức đó, nếu như đứa trẻ kia không phải con riêng của chồng mà là con đẻ của chị ấy?
Câu đó là của phu nhân Brayles, giọng khá du dương. Rời Paris về nghỉ ở biệt thự Reynie, đã ba tuần nay cô ta không bỏ bất cứ một cuộc tụ họp nào dù nhỏ ở lâu đài Arnelles. Bà hầu tước Ghiliac trước đây không hề có cảm tình với phu nhân Brayles, vậy mà năm nay bỗng nhiên thân thiết và năn nỉ cô ta thường xuyên sang bên này chơi.
Hầu tước Elie đáp ngay:
- Không! Tôi không nghĩ thế. Tôi cho thái độ nghiêm khắc chính là cần thiết. Vợ tôi coi bổn phận là thứ bắt buộc phải làm tròn. Bản thân vợ tôi không bao giờ trốn tránh bổn phận.
- Tuyệt vời! Nhưng cũng không nên cứng nhắc quá! - Một thiếu phụ trẻ dáng điệu ẻo lả thốt lên mỉa mai. Cô ta luôn làm duyên làm dáng mong chài được hầu tước Ghiliac, nhưng kết quả cũng đâm thành trò cười cho tất cả mọi người trong mấy ngày nay.
- Cứng nhắc ư? Đúng! Đấy là theo con mắt những người coi sống ở đời là để ăn chơi, để hưởng khoái lạc. Nhưng theo tôi, chính cách sống nghiêm túc mới đem lại nhiều hạnh phúc hơn, thưa công nương.
Công nương tóc vàng Ghelka hơi đỏ mặt trước cặp mắt lạnh giá và giễu cợt đang chăm chú nhìn nàng. Bà hầu tước thủ tiết trán đã cau lại từ lúc câu chuyện chuyển sang phần bình phẩm về con dâu bà, lúc này buông ra một câu có ngầm ‎bực dọc.
- Con trở thành người đứng đắn từ bao giờ vậy, Elie? Mẹ sợ con sẽ đến lúc biến thành tu sĩ khổ hạnh mất thôi.
Nụ cười giễu cợt hiện lên cặp môi chàng hầu tước:
- Nếu biến thành tu sĩ khổ hạnh được đã tốt. Nhưng hiện giờ thì con chưa đạt đến mức ấy! Thành phố Paris hoa lệ vẫn còn hút được con. Nhiều hay ít là tuỳ thuộc vào ‎ ý của vợ con mà cô ấy hình như không thú cuộc sống hoa lệ gì mấy thì phải. Còn con thì thế nào cũng được, ở đâu con cũng vẫn thấy thích ngang nhau.
Đột nhiên gian phòng lặng hẳn đi. Một con người xưa nay vẫn thích kiêu hãnh về quyền lực của mình bỗng nhiên lại tuyên bố chịu phục tùng quyết định của Valderez.
Cặp mắt nheo lại chứng tỏ chàng hầu tước thích thú quan sát tác động câu nói của mình tới mọi người. Bá tước Essil liếc nhìn bà hầu tước Ghiliac. Mặt ông cau lại. Câu nói của Elie Ghiliac đã chứng minh điều tiên đoán của ông là đúng.
Bá tước Essil quay sang nhìn phu nhân Brayles, thấy cặp mắt xanh của cô ta ánh lên vẻ giận dữ. Ngoài hành lang, Valderez cùng với nữ bá tước Serbeck và đám trẻ con, bé Ghiơmêt, hay con của Claude là Ôt tô và Hécmin, hai đứa con của Eléonore Trollens, đang tiến về phía gian phòng "Khu vườn mùa Đông". Bà hầu tước hỏi con dâu giọng khô khốc:
- Chị dẫn đám trẻ con vào đây làm gì thế này?
Valderez đáp:
- Thưa mẹ, hôm trước con có hứa nếu các cháu ngoan sẽ thưởng mỗi đứa một tách sô- cô- la. Con nghĩ tốt nhất là cho các cháu uống vào buổi trưa cùng với người lớn. Nhưng nếu mẹ không bằng lòng thì...
Hầu tước Ghiliac bước lên, ngắt lời:
- Không sao đâu! Tốt nữa là đằng khác. Ta cũng nên làm hư đôi chút những đứa trẻ quá ngoan này, con nghĩ sao, Guillemette?
Chàng cúi xuống, hôn lên má đỏ ửng xinh xắn vừa được em chìa ra cho cha.
Valderez cũng cúi xuống thắt lại cái nơ buộc túm mấy vòng tóc xoăn của bé Guillemette. Em choàng cả hai tay ôm lấy cổ nàng. Elie, Guillemette và Valderez tạo thành một bức tranh hạnh phúc gia đình tuyệt vời.
- Cậu đúng là vớ vẩn, Elie! - giọng phu nhân Trollens lộ vẻ khó chịu.
- Chị định nói về cái gì vậy? - Elie Ghiliac thản nhiên hỏi.
- Bỗng nhiên cậu lại tỏ tình cảm âu yếm con cậu ở đây. Mà đấy đâu có phải thực tâm của cậu kia chứ?
Elie cười giễu cợt:
- Cảm ơn chị! Cảm ơn vì chị đánh giá em trai chị quá cao. Nghĩa là tôi không có khả năng yêu trẻ chứ gì?
- Nhưng xưa nay tính cậu có thế đâu? Làm sao tôi biết được bây giờ cậu đã thay đổi?
- Tôi thì lại thấy Elie không thay đổi gì hết. Anh ấy xưa nay vẫn thế. Tôi với anh ấy chơi với nhau mười năm trời rồi mà đến nay vẫn cứ thân thiết. - hoàng thân Sterkine nói.
Không khí trong gian phòng sắp căng lên thì đám gia nhân bưng khay thức uống và thức ăn điểm tâm vào. Cùng vào với họ là những khách khứa khác. Valderez bèn rót thức uống ra cốc tách. Giúp nàng có Claude và một cô em họ của chồng nàng. Guillemette bê ghế đẩu đến ngồi cạnh cha. Hầu tước Elie vừa vuốt tóc con gái vừa trò chuyện với phu nhân Brayles lúc này cũng đã khôn khéo tìm được cách ngồi cạnh chàng. Đột nhiên hầu tước Ghiliac đứng dậy, bước tới bên vợ lúc này hơi nhăn mặt:
- Em khó chịu à, Valderez?
- Không sao đâu.
- Em phải lên phòng nghỉ ngơi ngay. Việc tiếp khách đã có cô Claude và Madeleine de Vérans.
- Anh có tính không muốn nhìn thấy ai đau ốm phải không? - phu nhân Brayles nói, cặp môi nhợt nhạt hơi run run - Đối với anh sức khoẻ người xung quanh là điều không thể thiếu!
Elie đáp giọng khô khan và kiêu hãnh:
- Cô lầm rồi! Tôi chỉ không chịu nổi loại phụ nữ lúc nào cũng lo lắng về những căn bệnh do họ tưởng tượng ra để đòi chồng phải quan tâm. Nhưng tôi cũng hiểu được khi nào là khó ở thật sự và tôi sẵn sàng giúp người đau ốm giảm nhẹ nỗi đau đớn. Phu nhân yên tâm, tôi không phải thứ quái vật không tim như phu nhân lầm tưởng đâu. Do phu nhân có quá nhiều lòng từ thiện nên khắt khe với tôi đấy thôi.
Chàng khẽ cười mỉa mai rồi đứng dậy vì bà hầu tước mẹ chàng đã gọi chàng, bảo đàn bản nhạc mới sáng tác của một nhạc sĩ trẻ mà Ghiliac đang nâng đỡ.
Valderez bước đến gần bàn tiệc khẽ báo cho Madeleine de Vérans biết là nàng sẽ lên phòng riêng nghỉ một lát. Lúc ngẩng đầu lên định đi, nàng mặt đối mặt ngay với phu nhân Brayles đã đứng ở đó.
- Phu nhân nên đi nghỉ đi và xem thế nào mà thuốc thang cho khỏi, - Brayles nói giọng yểu điệu. - Hầu tước Ghiliac nói thế chứ thật ra tôi biết, anh ấy rất khó chịu khi thấy có phụ nữ đau yếu bên cạnh. Mẹ con Guillemette ngày còn sống đã thấy rất rõ. Cứ hễ thấy vợ đau ốm là anh Elie bỏ nhà đi luôn, Vienne hay Pétersbourg, Ấn Độ hay Groenland. Đàn ông họ như thế cả, chẳng cứ mình anh Elie!
Hàng lông mày vàng óng rất đẹp của Valderez nhíu lại, giọng nàng trả lời rất lạnh:
- Trong quan hệ vợ chồng, phần trách nhiệm của mỗi bên ra sao là điều người ngoài khó biết. Cho nên, thưa phu nhân, ta chẳng nên xét đoán vội vã.
Nói xong Valderez ra nhanh khỏi phòng Khu vườn mùa Đông trong khi Brayles sửng sốt trước thái độ vừa dịu dàng vừa kiêu hãnh trong câu trả lời.
Valderez về phòng, uống một viên thuốc cảm rồi xuống nhà ngay. Nhưng chưa muốn quay trở lại Khu vườn mùa Đông, nàng rẽ vào phòng khách trắng, bây giờ đã thành phòng dành riêng cho nàng, lúc nào cũng được trang hoàng bằng những bông hoa do nàng đích thân chọn lấy trong những vườn lợp kính ở Arnelles.
Valderez bước tới bên một cửa sổ, mở ra. Không khí oi bức khiến nàng khó thở. Cả bầu trời đen kịt những đám mây hung dữ mọng nước khiến mặt nước hồ cũng xám ngoét. Cây cối đứng lặng, không có lấy một ngọn gió.
Tiếng piano từ phòng khách vẳng tới, tiếng đàn của Elie mà nàng đã rất quen. Hôm nay nàng thấy sao tiếng nhạc du dương và tình cảm đến thế.
Sấm vang rền từ xa vẳng lại. Mưa bắt đầu rơi xuống mặt thềm. Nàng bỗng nghĩ đến Brayles. Cô gái trẻ sớm goá chồng này ngày càng làm nàng không ưa. Lối nói lắt léo vừa qua đúng là nham hiểm. Và Valderez thấy rất rõ cô ta đang tìm mọi cách để chài chồng nàng. Trong khi đó nàng cũng thấy rõ Elie không giấu thái độ thờ ơ lạnh lùng của chàng với cô ta. Vậy mà Brayles không chịu lui bước chút nào, vẫn nhẫn nại tăng cường chài mồi.
Gần gây Valderez luôn băn khoăn về mối quan hệ giữa chồng với người vợ trước. Liệu hầu tước Ghiliac có lỗi gì đối với Fernande không? Những lời nói bóng gió của bà mẹ chồng và của phu nhân Brayles chứng tỏ Elie đã đối xử tồi tệ với Fernande. Nhưng cô Claude em gái chàng thì lại bảo rằng lỗi tại Fernande, chị ấy hời hợt, nông cạn và phù phiếm, không hiểu được chồng. Nhất là chị ấy luôn ghen bóng ghen gió làm Elie rất khó chịu. Không biết sự thật là thế nào? Một ánh chớp loé rất gần soi sáng Valderez trong một khoảnh khắc. Tiếng sét rất to làm rung chuyển cả cửa kính.
Valderez hoảng hốt lùi lại. Một ánh chớp khác loé lên trong đáy lòng nàng. Bỗng nhiên nàng thấy thương Elie vô cùng. Valderez hiểu rõ nàng yêu Elie và nếu phải xa chàng, chắc nàng sẽ đau khổ vô cùng. Nàng thấy mình gắn bó với chồng, không phải chỉ vì bổn phận như đã có lúc nàng lầm tưởng. Nhưng tại sao vậy? Một mối nghi ngờ mơ hồ vẫn cứ lẩn quất đâu đây khiến nàng ngài ngại. Lời bà mẹ chồng "con trai ta sẽ chỉ coi con là một mẫu tâm l‎ý để nó mổ xẻ nghiên cứu trong cuốn tiểu thuyết nó sẽ viết" vẫn cứ ám ảnh nàng. Linh tính mách bảo Valderez là không phải như thế nhưng nàng vẫn chưa thật tin.
- Không, ta yêu chồng ta! ... Ta yêu chàng, Elie!
Bên ngoài mưa như trút. Nàng mải chìm đắm trong suy tư, không để ‎ ý thấy nước mưa bắn vào thấm ướt tà áo dài bằng vải cơ rếp Trung Hoa màu hồng nhạt thêu những hoa văn rất đẹp. Nàng vẫn mải mê suy nghĩ. Nàng cố nhớ lại nét mặt Elie hôm nghe thấy nàng thú nhận không thể nào yêu được chàng. Ôi, sao lúc ấy nàng ngu ngốc đến thế! Không hiểu lòng tự ái của chàng lúc ấy bị tổn thương đến mức nào? Xưa nay chồng nàng quen được mọi người xung quanh tâng bốc, thán phục, nuông chiều! Liệu Elie có tha thứ cho nàng cái câu nói ngu ngốc ấy không?
Tiếng đàn piano đã ngừng. Một bóng đàn ông đột nhiên hiện ra ở cửa phòng vẫn đang để ngỏ.
- Em nghĩ gì thế, Valderez? - một giọng nói lo lắng.
Valderez giật mình, hoảng hốt lui lại. Chàng hầu tước đang tiến về phía vợ cũng đứng dừng lại giữa phòng.
- Tôi làm phu nhân sợ à? - đang tình cảm giọng chàng đột nhiên trở nên lạnh lùng như mọi khi.
- Không phải thế... Mà em giật mình. Mưa to quá! - nàng đỏ mặt lúng túng đáp.
- Tôi xin lỗi phu nhân, - giọng nói lúc này đã hoàn toàn lạnh nhạt. - Nhưng sao phu nhân mặc phong phanh thế? Trời đã trở lạnh rồi. Phu nhân còn thấy khó chịu trong người không?
- Còn hơi một chút thôi.
Giọng Elie hơi dịu xuống, bớt lạnh lùng:
- Có lẽ tại phu nhân chưa quen với không khí ồn ào náo nhiệt trong cái nhà này mấy hôm nay cho nên mệt mỏi. Bây giờ phu nhân nên về phòng, nghỉ hoàn toàn chiều và tối nay đi. Tôi sẽ xin lỗi hộ phu nhân với khách.
- Không, không sao đâu. Em không quen nằm không.
- Phu nhân phải nghe tôi. Và lần sau đừng mặc phong phanh đứng cạnh cửa sổ như thế này nữa.
Valderez bỗng thấy cổ họng nghẹn lại, nước mắt như chực trào ra. Nàng quay mặt đi để chồng khỏi nhìn thấy rồi đưa vội bàn tay ra cho chàng:
- Vâng, em lên nghỉ vậy.
Người nàng run rẩy thấy môi chồng đặt nhẹ, lướt trên làn da tay của nàng.
- Em lên nghỉ đi. Cố tĩnh dưỡng để ngày mai khỏi được.
Nhìn vợ ra khuất, hầu tước Ghiliac ngồi xuống ghế nơi vợ chàng vẫn ngồi thêu, lẩm bẩm chua chát:
- Vẫn lảng tránh ta như cũ! ... Nhưng tại sao mắt nàng hơi ướt? Vợ ta quả là một tâm hồn tinh khiết. Nhưng làm sao để nàng hiểu được ta? Làm sao để nàng yêu được ta? Liệu nàng có khả năng yêu ta không? Ta cần phải biết điều ấy...

Chương 14

"Con gái đỡ đầu của chúng mình đúng là không ai có thể chê vào đâu được. Và chú Elie cũng thay đổi rất nhiều. Cũng như trong thư trước tôi đã kể với mình, chú ấy nghiêm trang hơn, bớt giọng giễu cợt và hoài nghi mọi thứ. Và chú ấy lại thành người cha rất yêu con mới lạ chứ! Ngày trước chú ấy có bao giờ thích trẻ con? Vậy mà bây giờ Elie rất quan tâm đến mấy đứa cháu. Thật ra thì mấy đứa nhỏ con cô Claude thôi, bởi vì mấy đứa con của cô Eléonore Trollens hợm hĩnh, điệu bộ, chú ấy rất ghét, mà tôi cũng chẳng ưa nổi.
"Hình như, đấy là cô Claude kể tôi nghe, lúc bà hầu tước thủ tiết đưa con trai xem bản kê những khách sẽ mời đến lâu đài Arnelles vào mùa săn bắn năm nay, chú Elie đã gạch đi một loạt tên, trong số này có nữ bá tước Monali, người chuyên ăn mặc quá hở hang, có phu nhân Sareilles đang tai tiếng, có hầu tước Garlonnes mà vụ li dị vừa rồi đã là đề tài cho bao nhiêu bài châm biếm trên báo chí Paris. Rồi chú Elie lại báo cho bà chị chú ấy, cô Eléonore, biết rằng năm nay mọi tiết mục biểu diễn trên sân khấu gia đình ở lâu đài Arnelles đều phải do chú ấy duyệt.
"Chắc mình thừa sức hình dung ra những nỗi căm phẫn bùng lên như thế nào trước thái độ của chú ấy. Nỗi căm phẫn tất nhiên tập trung ở cô Herminie và cô Eléonore. Ông Garlonnes là diễn viên có hạng trong giới sân khấu hoa lệ. Nữ bá tước Monali thì có giọng hát mê hồn. Phu nhân Sareilles thì có những sáng kiến tuyệt vời trong các cuộc vui. Vậy mà chú ấy không mời họ như trong những mùa săn bắn các năm trước.
"Mình hỏi tôi về phu nhân Brayles? Cô ta thường xuyên có mặt ở lâu đài Arnelles, chăm chỉ hơn năm ngoái nhiều và tấn công chú Elie rất lộ liễu, bám sát chú ấy mọi nơi và mọi lúc. Nhưng Elie thì lại tỏ ra lạnh lùng khiến cô ta lại càng điên cuồng làm đủ trò lố lăng để chinh phục chú ấy. Con gái đỡ đầu của mình xem chừng thấy hết những mưu mẹo của Brayles. Chú Elie có vẻ cũng khó chịu lắm. Hôm qua chú ấy bảo tôi: "Tôi sẽ nhân dịp nào đó yêu cầu cô Brayles đừng sang bên này nữa".
"Con Valderez tuy bị bao vây bằng đủ thứ ghen tị hằn thù, vậy mà thái độ nó vẫn thản nhiên. Nó vẫn tỏ ra ân cần chu đáo với tất cả mọi người kể cả những người coi nó là "kẻ thù". Con đỡ đầu của mình cừ khôi thật đấy. Nhưng cái chính có lẽ là tính nó rộng lượng, không chấp nhặt.
"Thật ra cho đến lúc này tôi vẫn chưa điều tra ra được chính xác mối quan hệ vợ chồng giữa nó và Elie. Bởi vì nó rất kín đáo. Thậm trí trước mặt người ruột thịt nó cũng đối xử với chồng lịch sự, lễ phép. Nhưng tôi thấy được thái độ nó đối với chú Elie hơi xa cách, không ra vẻ một người vợ yêu chồng.
"Mình nghỉ ở Barit thế nào? Sức khoẻ có khá lên không? Chú Elie và nhất là con Valderez nhờ tôi chuyển lời mời mình đến đây. Họ rất mong được đón mình nghỉ ngơi ở lâu đài Arnelles này.
"Ông Noclare đến đây cuối tuần trước cùng với con trai lớn, thằng Roland. Thằng bé gầy và cao, rất đáng yêu, rất nhiều nét giống chị nó. Còn ông Noclare thì vẫn cái tính nhẹ dạ vốn dĩ. Đến đây ông ta nhập cuộc một cách si mê như lạc vào động tiên vậy. Mê và thán phục chàng rể nhưng đồng thời cũng để lộ ra niềm vinh hạnh được làm bố vợ một vị quý tộc trẻ, giàu sang và hào hoa đến như thế. Ông ta vẫn là một thứ trẻ con, đúng không mình. Dù đã năm chục tuổi đầu. Và nông cạn nữa chứ.
"Mình viết thư cho tôi biết, mình có thể đến đây được không, để tôi báo cho chú Elie và con Valderez..."

Chương 15

Valderez ngồi trong phòng khách trắng đang viết nốt lá thư gửi mẹ nàng, thì cha nàng, ông Noclare bước vào. Trong bộ quần áo sang trọng quá mức, ông ngồi xuống ghế bên cạnh con gái, dáng điệu oai vệ và kiểu cách, bắt chước những vị khách quý phái đến lâu đài Arnelles. Và ông ta sao chép cả từng dáng đi, cách ăn mặc của Elie Ghiliac.
- Cha muốn nói với con một câu chuyện. Nhưng con đang bận phải không?
- Con xong rồi.
Ông Noclare đưa mắt ngắm gian phòng:
- Ai có thể ngờ con gái tôi lại làm bà chủ của tất cả những thứ sang trọng tuyệt đỉnh này! Con có nhớ hôm cha hỏi ý kiến con về lời cầu hôn của Elie, con đã trả lời cha thế nào không? Bây giờ thì con không ân hận là đã nghe cha mà nhận lời chứ?
Ông xoa tay cười mãn nguyện. Valderez quay mặt đi không dám nhìn cha. Nhưng ông Noclare vẫn giọng huênh hoang nói tiếp:
- Bây giờ con là Nữ Chúa ở đây... Và cha sắp nhờ vả con một việc nằm trong quyền hành của con. Con có thể ngờ được không, trong thời gian ra chơi thành phố Aix cha đã vào sòng bạc và không may thua mất sạch. Hôm ấy cha có viết thư cho Elie, đề nghị anh ấy cho nhận trước khoản trợ cấp gia đình ta của quý tới. Elie rất tốt, đã gửi cho cha khoản tiền cha đề nghị. Trong thư anh ấy còn nói thêm rằng quý tới cha vẫn được nhận tiền đầy đủ.
- Khổ! Sao cha lại làm như thế?
Valderez nhìn cha với cặp mắt trách móc thảm hại.
- Cha nhận là cha đã làm một việc tồi tệ... nhất đây là lần thứ hai.
- Cha nói sao? Cha lại thua bạc lần nữa ạ?
- Vừa rồi quay lại Aix, cha vào cái sòng bài ấy định gỡ. Ai ngờ lại thua thêm mất...
Một tiếng kêu đau đớn buột ra khỏi miệng Valderez.
- Họ chỉ cho cha nợ ít ngày. Sắp hết hạn phải trả rồi. Elie có thể giúp cha chuyện
này. Con nói với anh ấy hộ cha...
- Con ấy ạ? - nàng thốt lên lời phản đối.
- Đúng thế, bởi vì con nói chuyện ấy dễ hơn cha. Anh Elie rất tốt với cha nhưng dù
sao ngỏ lời xin tiền anh ấy cha cũng ngượng. Với lại khoản tiền, có bốn chục ngàn quan thôi, ở miệng con nói ra thì không nhiều nhặn gì. Nguyên trị giá cái trâm cài trên ngực áo của con kia cũng vượt quá cái số tiền ấy rồi...
Valderez bật đứng dậy, toàn thân run lẩy bẩy.
- Bốn chục ngàn quan! Sao có thể thế được? Con chưa bao giờ dám mở miệng xin
anh ấy thứ gì cho gia đình ta. Anh ấy giúp gia đình mình như thế đã là quá nhiều rồi.
- Số tiền ấy đối với anh Elie có là bao? Con hơi lo quá đấy. Thật ra anh ấy sẽ rất sung sướng được có dịp làm cho con vừa lòng. Và cha hứa là sẽ không bao giờ cầm bài vào tay nữa. Cha không có số may. Riêng lần này con hãy cứu cha.
- Ôi, cha không hiểu được việc cha đòi hỏi con là việc thế nào đâu! Cha hãy đến gặp thẳng anh ấy mà xin.
Ông Noclare chuyển mặt tức giận.
- Chà, con gái mà đối xử với bố như thế đấy!
- Thôi được, con sẽ nói với anh Elie! - nàng nhịn nhục nói.
Ông Noclare nắm tay con gái xiết mạnh.
- Đúng. Chuyện vặt vãnh như thế mà con bắt cha phải năn nỉ mãi.
Nói xong ông đi ra. Valderez cho lá thư vào phong bì rồi bấm chuông gọi đầy tớ,
trao thư. Sau đó nàng ra ngoài thềm, nơi mọi người hay tụ tập vào những buổi đẹp trời .
Lúc này ngoài thềm có bá tước Essil, tiểu thư Madeleine de Verans cùng chồng chưa cưới của cô và bà hầu tước mẹ chồng nàng trong bộ đồ kỹ nữ diêm dúa. Bà vừa cưỡi ngựa dạo chơi về, còn đứng lại ở đó.
- Con tưởng nhà con ở đây?
- Chồng chị còn ở ngoài rừng. Lúc phi ngựa về ta thấy nó khoác tay công nương Ghelka đang hái hoa.
Bà liếc trộm con dâu. Nhưng Valderez đã kịp quay nghiêng khiến bà không đoán được tâm trạng của nàng.
- Chú Elie kia kìa! - Bá tước Essil nói.
Đúng là Elie. Chàng đang đi tới. Bên cạnh là công nương Ghelka tay cầm bó hoa hồng. Đến lưng chừng bậc thềm, công nương đưa cao bó hoa.
- Các vị xem này? Tuyệt vời không?
- Công nương được ưu đãi đặc biệt lắm đấy, - bà hầu tước thủ tiết cười nói.
Elie lúc này đã lên đến thềm, quay sang mẹ chàng lạnh lùng đáp:
- Tưởng mẹ đã biết là gần đây con không từ chối người phụ nữ nào, bất kể là ai, khi họ xin con cho hái hoa ở đây!
- Kể cả những bà già nghèo khổ? Điều này thì tôi chứng nhận vì tôi đã được chứng kiến, - hoàng thân Sterkine vui vẻ nói thêm.
- Phu nhân định đi đâu đấy? - hầu tước Ghiliac hỏi khi thấy Valderez đứng dậy.
- Em muốn nói một câu với cô giáo Ebville lúc này chắc đang chơi với đám trẻ ngoài vườn.
- Tôi đi với phu nhân.
Chàng đứng dậy, cúi gài một bông hồng vào thắt lưng vợ.
- Thứ hoa này phu nhân vẫn thích. Tôi hái về để tặng phu nhân.
Bá tước Essil và hoàng thân Sterkine đưa mắt nhìn nhau tủm tỉm cười. Lúc đã ra xa khỏi thềm, Elie hỏi:
- Ai đã mách cho công nương Ghelka biết tôi đang ở ngoài khu trồng hoa hồng?
- Em không biết.
- Tôi phải điều tra cho ra mới được. Vì tôi không thích đi đâu cũng bị người ta theo dõi như vậy.
- Giọng chàng lộ vẻ tức giận, trán chàng nhăn lại bực dọc.
Hai người đi vòng qua một bãi cỏ. Họ nhìn thấy cậu Roland em trai Valderez đang đi cùng với Benaki. Đứa trẻ da đen này không thích xem những trò chơi náo nhiệt trong lâu đài, vẫn thường lẩn vào một xó tiếp tục học những giáo lí Thiên Chúa. Biết được điều đó Roland thích thú giúp đỡ thằng bé, giảng giải những chỗ nó đọc mà chưa hiểu.
- Cậu Roland vừa kể cho tôi nghe là em đã năn nỉ cha mà vẫn chưa được ông Noclare đồng ý cho cậu ấy học trường dòng phải không?
- Sao mà cha em bướng bỉnh đến thế!
- Tôi đã nói chuyện với Roland và thấy nguyện vọng của cậu ấy rất chính đáng. Nếu em đồng ý, tôi sẽ nói trực tiếp với ông Noclare.
Valderez mừng rỡ:
- Nếu hầu tước nói thì cha em không dám từ chối đâu.
- Tôi sẽ nói ngay sáng mai. Nhưng hình như em có điều gì không vui?
- Đúng thế. Cha em vừa cho biết là ông mới thua bạc ở Aix.
- Tôi đã biết và giải quyết xong rồi.
- Em rất biết ơn hầu tước. Nhưng lần này khác. Cha em lại thua bạc và số tiền quá lớn...
- Bao nhiêu?
Valderez nói rất khẽ, mặt ửng đỏ vì ngượng:
- Bốn mươi ngàn quan!
- Được rồi, tôi sẽ tìm cách giải quyết. Em không phải lo lắng quá.
- Điều em lo nhất là cha em không bỏ được thói máu mê cờ bạc. Chính đấy là nguyên
nhân khiến gia đình em sa sút... Với lại em rất buồn thấy hầu tước đã giúp gia đình em quá nhiều, vậy mà lần này lại phải...
Elie vội ngăn lại.
- Ta không nói chuyện ấy nữa. Việc tôi giúp ông bà Noclare là bình thường thôi, bởi vì đấy cũng là gia đình của tôi nữa. Nhưng tôi rất hiểu nỗi lo của em về ông Noclare. Tôi sẽ có một buổi nói chuyện nghiêm chỉnh với ông. Kìa con bé Guillemette!
Elie trỏ mấy đứa trẻ đang chạy nhảy, trong đó có Guillemette.
- Em làm thế nào mà biến đổi con bé đến như thế?
- Em chỉ cố hết sức mình, có vậy thôi.
- Tôi biết em rất quý nó. Thì ra lòng yêu mến của con người ta có sức mạnh biến đổi mọi thứ.
Giọng nói của chàng chứa đựng một niềm vừa yêu mến vừa cảm phục khiến trái tim Valderez đập rộn rã.
Nhìn thấy cha và mẹ bé Guillemette mừng rỡ chạy đến. Bỗng em vấp phải thứ gì, ngã sóng xoài, miệng thét lên đau đớn. Valderez và Elie hoảng hốt lao tới. Phía đằng kia cô giáo Ebville cũng chạy lại. Đầu gối đứa nhỏ rớm máu. Hầu tước Ghiliac nhấc bổng con lên. Valderez lấy khăn thấm máu. Rồi họ đem em quay về nhà. Elie bế con và dỗ nó, lau nước mắt cho nó.
Đến bậc thềm họ nhìn thấy phu nhân Brayles đang bước lên. Thấy Elie, cô ta bèn quay lại đi về phía họ. Hầu tước Ghiliac cau mày tỏ vẻ khó chịu:
- Có chuyện gì thế? Hôm qua cô để quên thứ gì ở bên này à?
Giọng hỏi không có vẻ nhã nhặn lịch sự như mọi khi. Phu nhân Brayles đỏ mặt vì uất giận. Nhưng cô ta vẫn nén được và cười rất tươi.
- Không ạ! Mẹ anh dặn em hôm nay sang.
- A! Tôi không biết! - Elie đáp lạnh lùng, chạm khẽ môi trên bàn tay Brayles chìa ra cho chàng.
- Cháu làm sao thế, anh? - cô ta hỏi.
- Cháu vấp ngã sướt da ở đầu gối, - Valderez đáp và nàng không hiểu sao hôm nay nàng lại có cái giọng lạnh lùng như vậy.
- Sao mà bây giờ anh chiều con bé thế. Elie?
- Cô ta ngạc nhiên là phải thôi, bởi vì người ta vẫn gọi tôi là chỉ có óc mà không có tim, đúng không? - chàng mỉm cười mỉa mai. - Nhưng xin lỗi, chúng tôi phải vào bôi thuốc vào hai cái đầu gối tí hon này.
Trên đường vào một trong những cửa của lâu đài, hầu tước Ghiliac bảo vợ:
- Tôi phải dặn mẹ tôi bớt mời cô ta sang đây mới được.
- Nhưng mẹ lại muốn được gặp phu nhân Brayles hàng ngày!
Một nụ cười giễu cợt hiện trên đôi môi chàng hầu tước:
- Gần đây mẹ tôi bỗng đâm quý cô ta. Tôi chưa hiểu tại sao. Mới trước đây vài
tháng bà căm ghét cô ta ghê gớm, - giọng chàng như rít giữa hai hàm răng nghiến chặt.

Chương 16

Tối hôm nay tại lâu đài Voglerie cách Arnelles không xa có một bữa tiệc và sau đó người ta trình diễn một vở kịch của hầu tước Ghiliac. Đây là vở kịch vui, viết rất thông minh, hóm hỉnh, trong đó Valderez có phần đóng góp quan trọng. Chẳng là khi viết chồng nàng luôn hỏi ý kiến vợ và đưa vào khá nhiều ý tưởng của nàng. Do đấy cũng có thể nói Valderez là đồng tác giả của kịch bản. Đấy là điều mới mẻ đối với hầu tước Ghiliac vốn là người rất nhiều tự ái, không bao giờ chịu đưa vào tác phẩm của mình những ý của bất cứ ai.
Chặng đường không dài nhưng ngồi trong xe hơi hai người hoàn toàn lặng lẽ. Valderez cảm thấy hình như lại sắp bị một trận cảm mạo. May mà trong xe lần này không còn sực nức mùi thứ nước hoa mà nàng rất sợ. Gần đây chồng nàng đã thôi không dùng nó nữa mà thay bằng một thứ nước hoa rất nhẹ chỉ thoảng mùi hoa diêm vĩ là thứ nàng ưa.
- Khách khứa ở lâu đài Voglerie hết lời ca ngợi vẻ kiều diễm và dáng điệu hiền hậu đáng yêu của vị nữ chủ nhân lâu đài Arnelles. Hôm nay nàng mặc bộ dạ phục màu trắng được cắt may rất đẹp, khiến tất cả những đường nét trên thân thể nàng đều nổi lên đầy vẻ mỹ lệ. Chưa bao giờ nàng đẹp đến mức lý tưởng như tối hôm nay. Thêm vào đó mọi người đều được biết nàng là đồng tác giả của kịch bản tuyệt vời tối nay.
Thành công rực rỡ của nàng dâu hôm nay quá lớn càng khiến bà mẹ chồng căm uất. Điều bà lo sợ nhất thì nay đã thành sự thật. Valderez đã nổi bật lên, đẩy bà vào bóng tối. Nàng đã tranh mất vị trí trung tâm trong mọi cuộc hội họp của giới thượng lưu. Trước đây mặc dù tuổi không còn trẻ bà hầu tước vẫn giữ được dáng thanh xuân, sắc đẹp kiều diễm và thường xuyên là ngôi sao chói lọi được mọi người vây quanh tại bất cứ phòng khách sang trọng nào. Những nữ trang đắt tiền nhất mà bà không bao giờ có ý nghĩ trao cho nàng dâu thì bây giờ Elie tự tay đeo lên người vợ. Bên cạnh sắc đẹp không gì sánh nổi, bên cạnh tâm hồn tinh khiết của con dâu, bà chỉ còn là cái bóng mờ nhạt. Nhưng thứ quý giá hơn tất cả mọi thứ quý giá nhất của bà là tình cảm của Elie - bà cũng bị mất nốt. Vốn quen sống phù phiếm và được nuông chiều, bà không sao chịu nổi sự thua kém ấy. Nhất là hôm nay, thái độ chăm sóc ân cần của Elie đối với vợ càng làm bà hầu tước thủ tiết thấy rõ bà đã để mất con trai.
Đầu óc choáng váng vì đủ thứ ý nghĩ và tâm trạng nặng nề, bà tránh vào một căn phòng nhỏ của lâu đài Voglerie. Đây là một trong những phòng khách, dành riêng cho ai muốn được yên tĩnh chốc lát, tạm vào nghỉ ngơi để rồi lại ra phòng khách lớn tiếp tục tham dự các cuộc vui. Nơi đây chỉ được chiếu bằng một thứ ánh sáng mờ nhạt. Căn phòng lúc này không có ai. Ngồi được chừng năm phút, bà hầu tước nghe thấy tiếng sột soạt váy áo. Có người vào. Bà uất giận khi thấy Valderez khoác tay bá tước Serbeck.
- Mẹ ở trong này ạ? Mẹ cũng muốn được yên tĩnh? Cảm ơn bá tước. Ông cứ ra phòng khách để mặc tôi ngồi lại trong này. Tôi cần được yên tĩnh, trong người tôi đang khó chịu, khéo lại bị cảm lần nữa mất.
- Để tôi báo hầu tước Elie biết nhé? Để hầu tước đưa phu nhân về lâu đài Arnelles.
- Tôi không muốn làm phiền chồng tôi. Tôi ngồi đợi ở đây tốt lắm rồi. Yên tĩnh và không bị chói mắt.
- Dù sao tôi cũng báo anh ấy biết.
- Đừng, bá tước!
Bá tước Serbeck đã ra ngoài mất rồi.
Valderez đến bên một cửa sổ lớn, mở cánh cửa để hứng làn không khí mát mẻ bên ngoài.
- Phu nhân liều lĩnh quá đấy! Phu nhân muốn chết như chị Fernande mẹ cháu Guillemette ngày trước hay sao?
Valderez quay lại. Giọng nói du dương và mỉa mai khiến nàng ngạc nhiên. Phu nhân Brayles đang đứng trên ngưỡng cửa căn phòng.
- Tôi không biết chị ấy đã chết ra sao, - Valderez lạnh lùng đáp.
- Ôi, phu nhân không biết thật à?
Cô ta bước đến, đứng bên cạnh Valderez, vẫn giọng nói ngọt ngào du dương:
- ... Chị ấy chết một cách hết sức tầm thường, đơn giản. Vào một buổi sáng, tại sứ quán Tây Ban Nha. Do khiêu vũ nhiều quá người nóng lên, chị ấy cũng dại dột ra đứng bên một cửa sổ mở rộng như thế này. Trong lúc mọi người đang huyên náo, chị ấy không để ý và cũng không ai để ý đến chị ấy... cả anh Elie đứng cách đấy không xa cũng bỏ mặc vợ. Mấy ngày sau chị ấy viêm phổi cấp và qua đời. Tội nghiệp Fernande. Phu nhân thấy vợ trước của anh Elie chết một cách vớ vẩn đến mức nào chưa?
- Đúng là quá đơn giản. Nhưng điều đáng buồn là chị ấy đã để lại một đứa trẻ mồ côi mẹ.
- Để lại một người cha coi đứa con không bằng con chó săn của anh ấy... Chị làm ơn đóng cánh cửa sổ ấy vào được không? Tôi thấy hơi lạnh rồi đấy, vì tôi không muốn chết kiểu vớ vẩn như Fernande. Thật ra nguyên nhân không phải chỉ do cánh cửa mở hôm đó mà nguyên nhân nằm sâu hơn. Trước đó, suốt từ ngày lấy chồng Fernande thường xuyên bị bao nỗi khổ tâm hành hạ khiến sức khoẻ sút kém đi rất nhanh. Nhất là chị ấy thấy rõ ràng sẽ không bao giờ đạt được hạnh phúc, bởi vì tính nết Elie và chị ấy khác nhau quá.
- Làm sao mà có hạnh phúc được, đúng thế - bà hầu tước lúc này mới lên tiếng. - Fernande không tạo nên được ở Elie tình cảm đằm thắm dù chỉ trong một khoảng thời gian ngắn, thứ tình cảm mà con trai tôi có thể dễ dàng ban nó cho một cô gái đẹp và thông minh nào khác, ngoài vợ nó.
- Chính vì vậy mà người ta tung ra bao nhiêu lời đồn oan uổng cho chị ấy. Tội nghiệp Fernande!
Bà Ghiliac lúc này giận dữ chồm dậy trong chiếc ghế bành.
- Brayles! Chị đừng nhắc đến cái con mách lẻo, chuyên tung tin xấu cho người khác ấy nữa. Fernande đúng là một đứa giảo hoạt tại các phòng khách!
Cặp môi Brayles máy máy như cặp môi con mèo sắp vồ con chuột. Mắt cô ta liếc Valderez rồi nghển cao đầu làm ra vẻ như không muốn tiếp tục đề tài này.
- Bác bảo Fernande giảo hoạt? Cũng có phần đúng! Nhưng chị ấy đã giảo hoạt một cách tội nghiệp. Khốn nỗi chị ấy nói có ai chịu tin đâu? Phu nhân Valderez ạ, cuộc đời xấu xa như vậy đấy. Do biết mối bất hoà giữa hai vợ chồng anh ấy mà những kẻ xấu bụng tung ngay ra lời bình luận, vu cho rằng anh Elie là nguyên nhân gây nên cái chết của vợ. Họ bảo anh ấy biết tính mệnh Fernande nguy hiểm đến nơi rồi nhưng đã lờ đi.
Valderez vừa ngạc nhiên vừa hoảng sợ, lo lắng nhìn vào mắt Brayles:
- Tôi không hiểu phu nhân bày đặt ra những chuyện ấy kể với tôi để làm gì?
- Không phải tôi mà là kẻ khác bày đặt. Nhưng chị yên tâm, mọi sự vu khống đều không mảy may làm mọi người giảm lòng sùng bái đối với Elie. Với lại khi thấy vợ đứng bên một cửa sổ mở rộng, trước luồng gió lạnh mà thản nhiên là chuyện bình thường, có phải tội lỗi gì lớn đâu? Fernande tự rước lấy cái chết. Sao lại quy tội cho chồng chị ấy được?
- Im đi, Brayles! - Bà hầu tước gần như quát lên.
- Đúng, phu nhân đừng nên nói nữa! - Valderez nói giọng hơi kiên quyết. - Tôi nghĩ, phép lịch sự tối thiểu đòi hỏi phu nhân không được nhắc lại những lời vu khống ấy trước mặt mẹ và vợ của hầu tước Ghiliac!
Mặt Brayles đỏ bừng. Valderez thấy trong cặp mắt cô ta lộ rõ nỗi uất hận khiến nàng rùng mình.
- Phu nhân không tin lời đồn đại chứ gì? Đấy là bổn phận chân chính của phu nhân. Chúng tôi biết bao giờ phu nhân cũng đặt bổn phận lên trên hết. Phu nhân là người vợ kiểu mẫu, có đầy đủ mọi ưu điểm.
- Chà! Sao hôm nay phu nhân Brayles hào phóng lời khen đến thế. Xin lỗi! - Giọng hầu tước Ghiliac đột nhiên vang lên đầy mỉa mai.
Chàng bước vào căn phòng khách nhỏ, đưa mắt nhìn lên lần lượt vẻ cau có của mẹ, vẻ mặt giận dữ đỏ bừng của Brayles và vẻ mặt đang xúc động của vợ.
Bị hầu tước Ghiliac đột ngột vào cản trở, phu nhân Brayles quay đầu lảng ra một góc. Hầu tước bước đến gần vợ, giọng bỗng nhiên dịu dàng hẳn lại:
- Bá tước Serbeck vừa báo tôi biết em đang khó chịu trong người. Thì ra đúng như thế. Vẫn chứng nhức đầu hôm qua phải không?
- Vâng.
- Vậy thì ta về nhà thôi. Đáng lẽ em báo tôi biết sớm hơn thì phải.
- Em không muốn cản trở hầu tước.
- Tôi có tha thiết gì buổi dạ hội tối nay đâu mà em sợ cản trở tôi, - chàng nói và hất đầu về phía phòng khách vẫn đang ồn ào náo nhiệt trong tiếng nhạc Hungary, là thứ nhạc đang thịnh hành bấy giờ.
Chàng chào mẹ, chào phu nhân Brayles rồi dìu vợ ra ngoài.
Bước vào trong xe, chàng bảo tài xế:
- Nhanh lên, Thibaut!
- Valderez gần như kiệt sức, trong trạng thái đê mê. Nàng không thấy rõ thứ gì xung quanh mà chỉ cảm thấy một cách lờ mờ là đang được chăm sóc rất trìu mến.
Bước trong xe ra, Valderez níu chặt tay chồng để chàng dìu lên phòng. Hầu tước Ghiliac bảo chị hầu phòng đang túc trực sẵn:
- Lấy một cốc trà đường thật nóng, nhanh lên! - rồi quay sang vợ. - Em phải đi nằm ngay, người run rẩy, mặt nhợt nhạt không còn giọt máu kia kìa. Tôi cho đi mời bác sĩ Vangue...
- Không cần! Chỉ là một cơn nhức đầu rất bình thường. Em nằm nghỉ và sáng mai là khỏi thôi.
- Thế thì nằm nghỉ ngay đi, - Elie đỡ vợ và bỗng nhiên Valderez rất thèm được ngả đầu lên vai chồng, khóc thổn thức và thổ lộ hết mọi băn khoăn đang dằn vặt trong lòng nàng. "Không! Để hôm khác. Hôm nay mình quá mệt, nói năng lộn xộn chàng sẽ hiểu sai lạc mất.
- Hầu tước đi ngủ đi, để mặc em!
Elie cúi hôn bàn tay vợ lúc này đang run rẩy. Lúc chàng ngẩng đầu lên bốn mắt gặp nhau.
- Em nghỉ đi, - chàng dịu dàng nói.
- Vâng, - nàng đáp rồi rút bàn tay lại.
Elie nhìn thấy một nỗi đau khổ hiện lên rất rõ trong mắt vợ.

Chương 17

Valderez ngồi bên ô cửa sổ trong phòng tiếp khách nhỏ đằng trước phòng riêng của nàng. Mắt đăm đắm nhìn những rặng cây phía xa, nàng suy nghĩ miên man. Cơn nhức đầu tối hôm qua, sáng nay chỉ còn vương lại chút ít. Hầu tước Ghiliac sáng sớm vào thăm vợ đã yêu cầu vợ đừng xuống phòng ăn. Chàng đã bảo đày tớ bưng bữa điểm tâm lên đây rồi. Lúc đi ra chàng bảo sau bữa ăn sẽ quay lại với nàng.
Bây giờ Valderez đang đợi chồng. Và kia rồi, chàng đã bước vào.
- Ông Ghenman ấy cứ giữ tôi mãi trong phòng hút thuốc ! Em thấy trong người ra sao rồi ?
- Em khỏe hẳn rồi. Lẽ ra hầu tước nên để em xuống phòng ăn, bao nhiêu khách khứa dưới đó.
- Tôi đã làm tất cả những gì là nhiệm vụ của chủ nhà rồi. Em yên tâm. Đúng là em không quen với cảnh khách khứa đông đúc suốt ngày ầm ĩ cho nên váng đầu là phải. - Chàng ngồi xuống, dịu dàng cầm tay vợ. - Tôi phải báo em mấy tin vui, sáng nay tôi đã ngồi nói chuyện khá dài với cha em. Tôi nói khá mạnh và ông Noclare đã hứa sẽ không bao giờ cầm quân bài vào tay nữa. Nhưng rồi tôi cũng sẽ thỉnh thoảng nhắc lại để ông đừng quên. Chuyện cậu Roland cũng xong rồi. Tháng sau cậu sẽ được vào trường dòng, theo đúng con đường cậu mong ước.
- Ôi, em biết ơn hầu tước biết chừng nào! Em phải làm gì để đền đáp đây, Elie?
- Làm gì à? Tôi sắp nói đây, - giọng chàng trở nên dịu dàng đặc biệt. - Tối hôm qua, lúc tôi bước vào căn phòng có em, mẹ tôi và Brayles, tôi nhìn nét mặt em là đoán ra được họ đã nói xấu tôi một điều gì đó rất hệ trọng. Xin em hãy kể hết ra với tôi. Họ đã kể tội tôi những gì? Bởi vì dù sao tôi cũng phải được quyền tự bào chữa chứ?
- Hầu tước nói đúng. Và em cũng có bổn phận phải kể ra hết. Phu nhân Brayles cho em biết về dư luận xung quanh cái chết của chị Fernande...
- Thế em thấy sao?
Elie nhìn thẳng vào cặp mắt nâu sẫm của vợ.
- Ôi, em không tin một chút nào hết, chắc chắn không phải thế.
Chàng hầu tước cúi xuống, đặt nhẹ môi lên trán vợ.
- Cảm ơn em, - Valderez yêu quý! Tôi có thể chịu được mọi nỗi oan ức, nhưng không thể chịu được nếu em hiểu lầm tôi là kẻ sống không chính đáng. Bây giờ tôi xin em trả lời tôi một lời thôi, Valderez! Em có yêu tôi không?
Trước cặp mắt vô cùng trìu mến của chồng, Valderez cảm thấy không còn sức lực nào nữa. Nàng ngả đầu vào vai Elie, đáp rất khẽ:
- Em yêu! Em yêu chàng, Elie!
Họ không nhúc nhích trong một lúc khá lâu, đê mê trong niềm hạnh phúc. Những niềm vui lớn bao giờ cũng lặng lẽ và sâu lắng. Cái hôn nồng thắm của chàng hầu tước còn nói lên được nhiều hơn mọi lời lẽ. Lần đầu tiên hai trái tim của họ cùng đập một nhịp.
- Chỉ mới trong vài ngày gần đây, anh mới cảm thấy được những ý nghĩ ấy ánh lên trong mắt em. Còn trước đó, anh vẫn hồ nghi, chưa biết liệu có chinh phục nổi tình cảm của em không.
- Anh đã chinh phục được ngay từ buổi đầu gặp gỡ, hình như thế thì phải. Nhưng... Elie, hãy nói em nghe tại sao anh lại nói em với những lời như thế, cái hôm làm lễ cưới ấy? Hôm đấy đúng là em có lỗi, em đã làm tổn thương lòng tự trọng của anh. Nhưng anh cũng phải hiểu là em còn non nớt, chưa hiểu biết gì...
- Anh có lỗi! Chỉ anh có lỗi trong tất cả những chuyện giữa hai ta. Anh đã quá nhiều tự ái, đến nỗi lấn át cả tình yêu. Bởi vì lúc đó anh đã yêu em. Khốn nỗi thói tự ái đã xúi anh làm tất cả những điều em băn khoăn. Không, em đừng giảm nhẹ tội của anh. Bởi vì anh thật tồi tệ, nỡ để một cô gái trẻ hiền dịu, trong trắng như thế này phải đau khổ. Thói tự ái đàn ông của anh đã ngăn trở anh thanh minh với em và thú nhận với em rằng anh yêu em. Nhưng may anh đã nhận ra được sai lầm, đã quyết định phải chinh phục em cho bằng được, phải chứng minh cho em thấy anh có khả năng sống nghiêm túc, và anh có... một trái tim. Bởi vì đấy là những điều em lo ngại ở anh, đúng không, Valderez?
- Đúng thế và em có giấu anh đâu, em nói thẳng ra với anh ngay từ đầu cơ mà.
- Nhưng anh đoán không biết có sai không, là có ai đã nói gì đó về anh mới khiến em lo ngại đến như thế chứ?
- Đúng, có người nói. Họ kể về anh những điều khủng khiếp. Họ bảo anh coi em là một "mẫu để nghiên cứu" về tâm lý con người...
Vòng tay chàng hầu tước ghì chặt vợ và Valderez nhìn thấy trong mắt chồng ánh lên một nỗi giận dữ.
- Ra thế? Nhưng kẻ nào nỡ độc ác với vợ về chồng người ta như thế nhỉ? Ai vậy, Valderez?
- Xin anh đừng hỏi. Em không thế trả lời anh được. Với lại chuyện đã xong rồi, cũng không nên bới ra làm gì. Nên quên đi và tha thứ cho con người đó, anh ạ.
Chàng hầu tước hôn lên làn tóc vàng óng của vợ:
- Anh không tốt bụng được như em. Anh không thể quên và không thể tha thứ dễ dàng như thế được.
- Em van anh hãy quên.
- Có lẽ sau này anh có thể độ lượng được như em, còn bây giờ thì anh chưa được thế. Anh chỉ có thể hứa sẽ không nói ra. Với lại anh cũng vẫn giữ bổn phận của đứa con là tôn trọng người đã sinh ra mình. Nhưng còn đối với cô Brayles thì...
- Cũng đừng đụng đến cô ấy, Elie!
- Không được. Thấy con rắn độc trên đường, cần phải đánh giập đầu nó. Nhưng chuyện ấy để anh lo. Bây giờ hãy trả lời anh, em còn điều gì băn khoăn về anh nữa không?
- Không, mọi điều lo ngại đã tan biến hết rồi. Bây giờ chỉ còn niềm tin hoàn toàn. Thật ra em đã thấy rõ từ lâu anh là người chân thành và chính trực. Và em biết, đúng ra là em linh cảm thấy rằng anh thực sự yêu em. Nhưng trình độ của em làm sao hiểu ngay được anh. Và nỗi hồ nghi đã hành hạ em suốt bao nhiêu tháng trời.
Chàng hầu tước mỉm cười cảm động.
- Ngay những người thân thích và bạn bè cũng coi anh là người khó hiểu. Nhưng anh mặc cho họ không hiểu. Chỉ riêng với em anh mới cần làm cho em hiểu anh. Bởi vì em là người duy nhất mà anh yêu thực sự. Yêu và cảm phục!
Elie Ghiliac kể vợ nghe về thuở thơ ấu được nuông chiều của chàng, về những phẩm chất, về hình thức và tinh thần khiến chàng được ca tụng. Tất cả những điều ấy đã mơn trớn lòng kiêu hãnh của chàng ngay từ khi còn non dại.
- Bây giờ anh thấy cần phải kể em nghe về người vợ trước của anh. Bởi vì anh nghĩ xung quanh vấn đề này có thể tiếp tục nảy sinh những ngộ nhận. Cuộc hôn nhân đầu của anh chỉ mang tính ngẫu nhiên. Hai gia đình môn đăng hộ đối, giống như vô vàn cuộc hôn nhân vẫn thường diễn ra xung quanh ta. Năm đó anh ba mươi hai, Fernande mười bảy. Cô ấy sinh trưởng trong xã hội thượng lưu, rất biết cách ăn mặc và thù tiếp. Anh quen cô ấy từ khi cô ấy còn nhỏ, biết tính cách cô ấy hời hợt, không thông minh gì cho lắm nhưng dịu dàng và dễ bảo. Lúc ấy anh quan niệm tình yêu chỉ là thứ phiền phức, mất thì giờ vô ích. Đến sau này khi gặp em anh cũng vẫn còn nghĩ như thế. Anh quan niệm một cuộc hôn nhân lý trí đối với anh là đủ. Thế là cô Fernande trở thành hầu tước phu nhân. Nhưng có điều lạ là khi lấy chồng xong, cô ấy lại đâm ra phù phiếm hơn khi còn là con gái. Và anh đã phải nếm đủ các sắc độ của những đòi hỏi vô lý, những cơn thần kinh và những tính tình liên tục thay đổi. Tất nhiên trong này anh cũng có phần có lỗi. Anh đã thiếu kiên nhẫn, thiếu rộng lượng đối với cô ấy lúc đó còn non nớt. Nhưng các vụ lục đục trong sinh hoạt vợ chồng đã khiến anh không chịu nổi nữa và anh mất dần tình cảm với cô ấy. Đúng ra là cuộc hôn nhân đó sai lầm về cả hai phía. Phải thừa nhận Fernande yêu anh, nhưng do yêu quá mức, cô ấy đã ghen tuông khủng khiếp. Cô ấy theo dõi rình mò anh khắp mọi nơi, mọi lúc. Mãi đến khi bệnh tình nguy kịch, biết không sống được nữa cô ấy mới hiểu ra là đã tự làm hại bản thân, chắc thế, bởi vì lúc hấp hối, trong cơn mê sảng, cô ấy đã nói: "Em đã lầm! Elie, em đã lầm!"
Hai người ngồi lặng lẽ một lúc lâu. Cả hai đều nghĩ đến hình bóng một cô gái trẻ, đầu óc nông cạn, nhưng trái tim nồng nhiệt, đến khi chết vẫn chưa hiểu - trừ phút hấp hối - là muốn chinh phục được chàng hầu tước Elie Ghiliac thì phải xử sự cách nào.
- Tha lỗi cho anh, Valderez, là đã gợi chuyện ấy nhưng anh nghĩ, là giữa hai vợ chồng không nên để chuyện gì còn chưa hiểu rõ về nhau. Công bằng mà nói, anh cũng có phần lỗi của anh và Fernande cũng có phần lỗi của cô ấy. Chúa sẽ là người phán xử. Bây giờ ta nói về em, Valderez ạ. Em thông minh, em có một tâm hồn cao cả. Sắc đẹp của em không thôi chưa đủ chinh phục anh đâu, nếu như em không có những phẩm chất kia...
- Ôi, Elie! Nhưng sao ngày ấy anh lạnh lùng đến như vậy?
Họ trò chuyện với nhau rất lâu, cho mãi đến lúc đày tớ lên mời họ xuống ăn bữa trưa. Valderez bèn đứng dậy thay quần áo để xuống nhà. Hầu tước Ghiliac cúi xuống hôn lên hàng lông mi của vợ:
- Em mặc bộ trắng nhé! Em mặc bộ đấy hợp nhất. Candidior Candidis. Lời châm ngôn ấy của nữ công tước ngoan đạo Claude cũng đáng được coi là châm ngôn của em, con thiên nga của anh ạ.

Chương 18

Đã một tiếng đồng hồ liền, phu nhân Brayles tính đi tính lại mãi mà chưa xong.Tha hồ xoay chuyển cách nào cô ta cũng vấp phải một thực tế khủng khiếp: những khoản nợ chồng chất. Biệt thự Reynie đã đem cầm và trên bàn giấy của cô hàng tập thư các chủ nợ đe dọa sẽ có biện pháp nếu cô không chịu trả sòng phẳng cho họ.
Gia tài của chồng cô để lại sau khi chết, nếu như chi tiêu vừa phải thì khá ung dung. Nhưng Brayles muốn tiếp tục cuộc sống ăn chơi, muốn vẫn giữ quan hệ với những người giàu có, muốn ăn mặc sang trọng không kém gì khi chồng còn sống. Và thế là chẳng bao lâu cô ta bắt đầu nợ nần. Hiện cô nợ bạn bè những khoản tiền khá lớn, lớn nhất là khoản nợ Eléonore. Gần đây Brayles đã lấy lòng bà hầu tước xem chừng đang muốn kết thân lại với cô ta. Nhưng đến nay thì mọi thủ đoạn đều không đem lại kết quả gì. Cô ta đứng trước nguy cơ của một sự phá sản nhục nhã. Sau đấy sẽ là nghèo đói, là mọi người giàu có quen biết sẽ quay lưng lại với cô.
Cô nằm ngả ra trên chiếc ghế bành, hoàn toàn tuyệt vọng. Thế là tan tành hết. Bởi vì từ ngày chồng chết, cô sống trong niềm hy vọng chiếm được trái tim của Elie Ghiliac. Cuộc hôn nhân thứ hai của hầu tước khiến cô như chết lặng. Nhưng đến khi nghe một vài dư luận là chàng bỏ rơi cô vợ kế, Brayles lại chớm hy vọng. Gần đây, được dịp hàng ngày tiếp xúc với Valderez, thấy rõ tình cảm của Elie đối với vợ. Brayles trào lên một niềm ghen tị. Ghen tức trở thành căm thù, cô ta muốn tìm cách nào làm hại được Valderez, đẩy cô vợ trẻ ấy vào đau khổ. Chính nguyên do đó đã đẩy đến những lời xúc xiểm độc ác tối hôm qua. Tuy nhiên Brayles cũng hiểu rằng mọi cố gắng của mình đều vô ích, bởi vì Elie quá tinh tường, không mưu mẹo nào lọt qua mắt chàng hầu tước. Nghĩ đến đây, nỗi uất hận trào lên chẹn lấy cổ người thiếu phụ xinh đẹp sớm quá chồng này.
- Ta phải dạo chơi một chút cho đỡ ngột ngạt, - đột nhiên cô ta tự nhủ. - Đầu đã bốc lửa vì những con số này rồi.
Brayles lắc chuông gọi đầy tớ, bảo lấy áo mũ, rồi bước ra khỏi nhà đi về phía cánh rừng Vrinières.
Cô cảm thấy không muốn gặp ai lúc này, cho nên không theo con đường xuyên qua rừng mà rẽ vào lối mòn giữa những hàng cây.
Brayles cắm đầu bước, đầu óc mải suy nghĩ, không hề để ý đến vẻ đẹp tuyệt vời của buổi sáng mùa thu, làn gió mát mẻ, lá vàng rực rỡ trên cây và xào xạc dưới chân.
Đột nhiên cô ta đứng sững lại: trên đường to một cặp đang đi. Trông họ không ai có thể lầm được. Người đàn ông cao lớn hơi cúi nói với người phụ nữ rất trẻ khoác tay chàng ta với một vẻ tin cậy giao phó của con người biết mình đang được yêu. Hầu tước Ghiliac lúc này trông khác hẳn mọi khi khiến phu nhân Brayles cảm thấy như không phải chàng.
Cô ta nhắm nghiền mắt lại, tựa vào một thân cây. Nỗi đau bóp chặt trái tim khiến cô như tắc thở.
Lúc Brayles mở mắt ra, cô thấy cặp vợ chồng kia dừng lại giữa đường. Tiếng Valderez reo lên vui vẻ:
- Ôi, sao cravat của anh lệch đi thế này? Sao lại thế, Elie?
- Tại anh vội vã đuổi cậu hầu phòng đi, để nó khỏi quấy rầy trong khi anh biết em đang đợi. Anh không muốn bắt em phải trễ buổi cầu kinh buổi sáng. Thằng cha chưa kịp thắt cravat hẳn hoi cho anh và anh cũng quên bẵng đi mất.
- Để em sửa lại cho, kẻo người ta bảo anh không còn lịch sự chu đáo trong cách ăn mặc nữa.
- Có khi nhìn thấy anh như thế này mọi người lại đua nhau bắt chước đấy. Thói thường của xã hội thượng lưu là như vậy. Khéo người ta lại có phong trào ăn mặc hơi hờ hững một chút không biết chừng. Vì gọi là "mốt" tức là thứ nhiều khi quái đản... Cảm ơn em.
Chàng hầu tước nâng bàn tay vợ lên hôn âu yếm rồi họ lại đi tiếp, rẽ vào một lối mòn đầy lá vàng trong ánh sáng mùa thu êm dịu.
Phu nhân Brayles nhìn theo họ, cố nén cho tim khỏi đập mạnh. Họ đang đê mê hạnh phúc trong khi mình chỉ còn là một rác rưởi mà mọi người đều kinh tởm.
Trông cách anh ấy nhìn con mụ vừa rồi. Và con mụ... rạng rỡ mặt mày vì được chồng yêu.
Brayles cảm thấy dường như mình đang lên cơn sốt. Cô ta vội vã trở ra, hổn hển quay về biệt thự Reynie.
- Ngài hầu tước Ghiliac vừa đến, đang đợi phu nhân trong phòng khách nhỏ, - chị hầu phòng báo tin lúc mở cửa cho chủ.
Phu nhân Brayles giật mình kinh ngạc. Elie có đến thăm mình như thế này bao giờ đâu? Trừ những hôm mình tổ chức tiệc mời khách? Chắc có chuyện gì quan trọng đây...
Và Brayles đột nhiên nghĩ: "Thôi đúng, vợ anh ấy kể lại với chồng những điều mình đã nói với mụ và bây giờ anh ấy đến tìm mình để trách cứ". Brayles rùng mình sợ hãi, nghĩ đến lúc chịu những đòn sấm sét chính đáng của một con người vẫn không quen thương xót ai.
Cô ta đặt tay vào nắm đấm cửa ngần ngại. Cuối cùng Brayles đành mở và bước vào giữa phòng khách.
Hầu tước Ghiliac đang đứng bên cửa sổ nhìn ra ngoài. Thấy tiếng động chàng quay lại và phu nhân Brayles thấy luồng mắt của khách chiếu thẳng vào mình một cách nghiệt ngã, cặp mắt đã từng làm nhiều người khiếp sợ mỗi khi làm điều gì trái ý chàng hầu tước.
- Tôi cần nói với phu nhân một điều, - chàng hầu tước lạnh lùng nói.
Phu nhân Brayles lúng búng:
- Vâng... em nghe đây... mời anh ngồi xuống đã.
Hầu tước giơ tay ngăn lại.
- Không cần. Tôi nói ngắn thôi. Bởi vì phu nhân đã biết nguyên do việc tôi đến rồi, đúng thế không?
- Làm sao em biết được?
- Đừng thủ đoạn với tôi, mất công vô ích. Phu nhân thừa biết là tôi đã phải tìm xem nguyên do nào khiến vợ tôi bối rối như thế, khiến mẹ tôi lúng túng còn phu nhân cũng không bình thường lúc tối hôm qua ở lâu đài Voglerie. Vợ tôi kể hết rồi. Cho nên phu nhân chắc cũng không lấy làm lạ khi tôi đề nghị phu nhân từ nay đừng bước vào nhà tôi nữa.
Khuôn mặt đỏ ửng của Brayles chuyển thành tái nhợt. Cô ta ngơ ngác nhìn khách một lúc lâu dường như không hiểu chàng nói gì.
- Anh... Hầu tước cấm cửa em ư? - Cô hỏi giọng khản đặc.
- Chính phu nhân đã làm tất cả những gì để đẩy tôi đến cái quyết định ấy, - nói xong chàng quay đầu, bước ra phía cửa.
Nhưng Brayles bước lên, níu khách lại:
- Elie! Đừng thế. Anh đừng phá hủy cả một tình thân đã bao nhiêu năm nay. Em có lỗi. Em hiểu. Em đã xử sự tồi tệ... nhưng anh biết tại sao không?
Bàn tay cô ta run rẩy và cặp mắt biểu lộ một sự van nài thảm hại.
Chàng hầu tước buông tay phu nhân Brayles ra một cách kiêu hãnh:
- Tôi không cần biết, thưa phu nhân. Tôi chỉ quan tâm đến sự kiện đã xảy ra khiến vợ tôi đau khổ. Vợ tôi đã tha thứ cho phu nhân, còn tôi thì việc phu nhân nhắc lại tình thân càng không hề thay đổi điều tôi đã quyết định.
Chàng đi ra sau khi chào lạnh nhạt... Phu nhân Brayles đứng ngây ra giữa phòng, hai gò má bốc lửa, tưởng như vẫn thấy trước mắt cặp mắt đầy khinh bỉ nhìn mình.
Rời khỏi biệt thự Reynie, hầu tước Ghiliac đi đường tắt dẫn tới một trong những cổng vào lâu đài Arnelles. Chàng đi ngang qua vườn cây rồi vào khu nhà kính định thăm nơi trồng hoa. Việc cho bài học một người phụ nữ như vừa rồi đối với chàng là việc bắt buộc, không làm chàng vui được. Trên lối đi vào một nhà kính chàng chạm trán bà hầu tước từ trong ấy đi ra, tay cầm mấy bông hoa. Chàng không nhìn thấy vẻ bực tức trên trán mẹ.
- Con không cưỡi ngựa dạo chơi sáng nay à? - bà nói, đưa bàn tay cho con trai hôn.
- Không, hôm nay con đi bộ. Phong cảnh rừng Vrinières đẹp tuyệt vời, thời tiết hôm nay lại rất dễ chịu. Mẹ hái hoa đấy ạ?
- Mẹ định tìm một bông hoa hồng ngũ sắc mà không thấy còn bông nào. Bác Germhann bảo Valderez hái hết đem ra nhà thờ từ sáng. Mẹ rất ngạc nhiên, xưa nay con có để người ta tha hồ hái loại hoa quý nhường ấy đâu, - bà cố lấy giọng bình tĩnh nhưng rõ ràng là bà cố nén nỗi giận dữ.
Hầu tước thản nhiên đáp:
- Mai có lễ lớn ở nhà thờ. Với lại Valderez được toàn quyền quyết định mọi việc trong nhà này. Lần sau nếu mẹ muốn có hoa hồng ngũ sắc mẹ nên nói trước với cô ấy.
- Cảm ơn, - bà hầu tước bực bội nói. Bà rẽ sang con đường dẫn vào lâu đài. Elie không vào nhà lợp kính nữa mà đi theo mẹ.
- Con muốn báo cho mẹ biết một điều, - chàng nói giọng rất lạnh. - Mẹ đã chứng kiến những việc làm tồi tệ xúc xiểm của phu nhân Brayles tối hôm qua đối với vợ con. Chắc mẹ sẽ không ngạc nhiên khi con đề nghị cô ấy đừng đặt chân vào nhà này nữa.
Bà hầu tước trợn tròn mắt:
- Con làm như thế ư, Elie?... Với Brayles là đứa mà con quen biết từ thưở nhỏ sao?
- Ngay đến chị con hay em ruột con, con cũng không tha thứ được nếu họ có những hành vi tồi tệ như thế. - Nói xong chàng khẽ cúi đầu chào mẹ rồi bước về khu nhà kính trồng hoa.
Bà hầu tước đứng sững nhìn theo đứa con mà bà thấy rõ đã không thể chi phối được nữa.

o0o

Nhìn thấy đôi vợ chồng Elie và Valderez hạnh phúc không phải ai cũng mừng cho họ. Một số người bực tức nói nhỏ với nhau:
- Hừm, chẳng thế nào hòa thuận được mãi. Để rồi xem. Hoa nào rồi cũng đến lúc phải tàn...
Bá tước Essil đến thăm người em họ khi hai vợ chồng hầu tước Ghiliac đến ở biệt thự riêng tại Paris. Ông thấy Valderez trong phòng khách sáng sủa vừa ru cho đứa con trai mới đẻ ngủ. Đứa trẻ đã đẩy hạnh phúc của hầu tước Elie Ghiliac lên đến toàn vẹn. Bá tước nhìn thấy người em họ ngồi bên vợ, bàn tay đặt lên mái đầu của bé Guillemette đang nép vào người cha.
Khi nghe bá tước Essil thuật lại điều thiên hạ bình phẩm và tiên đoán kể trên hai vợ chồng Ghiliac nhìn nhau tủm tỉm cười. Trong cái nhìn ấy có chứa đựng cả tình yêu lẫn lòng tin cậy nhau. Quay sang ông anh họ, chàng hầu tước vui vẻ nói:
- Tôi chỉ xin trả lời những người đa nghi ấy bằng một câu của phu nhân Swetchine: "Hoa tình người thì tươi mãi không bao giờ tàn".

Hết