Đêm thứ hai sau khi bị bắt vào tù, thím Tư mơ thấy chú Tư người đầy máu đứng trước giường, nói: “Bà ơi, bà ở đây sẵn cơm sẵn nước, an nhàn thảnh thơi, không kêu oan, không báo thù cho tôi nữa sao?” Thím Tư bảo: “Ông ơi, oan của ông không thể kêu, thù của ông không thể báo, tui phạm tội rồi!”. Chú Tư thở dài: “Thế thì thôi vậy, tui giấu hai trăm đồng ở kẽ gạch hàng thứ hai tính từ cửa sổ xuống, khi nào bà ra tù, bà lấy ra một trăm, lập cho tui cái quĩ đen, dương gian làm sao, âm phủ làm vậy, chuyện gì cũng phải đi cửa sau, không có tiền là không xong!” Chú Tư chùi máu trên mặt, lững thững đi ra.

Thím Tư sực tỉnh, mồ hôi thấm ướt cả cái chăn cứng như vỏ thép. Hình ảnh chú Tư máu tươi cùng mình lắc lư trước mặt, khiến thím sợ hãi, xót xa. Có âm tào địa phủ thật không? Công việc đầu tiên sau khi về nhà là lấy hai trăm đồng ở kẽ gạch hàng thứ hai từ cửa sổ xuống, nếu có tiền ở đấy tức là có âm tào địa phủ. Chuyện này không thể cho thằng Cả và thằng Hai biết. Hai thằng khốn đó tranh nhau mà làm điều ác.

Thím Tư thở dài nghĩ đến con. Giường đối diện, phạm nữ cũng thở dài. Chị ta cũng đang nhớ con. Ban đêm, chị ta bị dựng dậy đi lấy cung, trở về nằm sấp trên giường khóc một trận rồi thừ người ra, thở dài liên tục.

Phạm nữ ngủ say, tiếng ngáy lúc nhanh lúc chậm như đang nằm mơ.

Thím Tư không ngủ được nữa. Một con dơi lọt qua cửa sổ vào trong buồng, lượn vài vòng rồi bay ra. Bóng đêm không bờ không bến, chỗ nào cũng có tiếng nói mơ, chỗ nào cũng có tiếng kêu báo điềm chẳng lành của lũ vẹt.

Thím Tư khoác áo bước ra sân, trong tiếng kêu quái dị của lũ vẹt nhà bên cạnh, thím nhìn sao và nửa vầng trăng. Quá nửa đêm mà chú Tư vẫn chưa trở về, thím sốt ruột.

Sau bữa cơm chiều, thím bảo: “Nhất tướng, đi đón bố một í!”

Thằng Hai nói: “Đón mà làm gì, không về được thì đón cũng không về!”

Thím Tư không biết nói sao, im lặng hồi lâu, thím bảo: “Đẻ ra mày làm gì?”

- Ai khiến các người đẻ? Ngay sau khi đẻ, dìm tui vào vại nước đái thì có phải tui khỏi chịu tội sống mấy chục năm không?

Thím Tư bị chặn họng không nói được câu gì, ngồi trên giường mà khóc.

Ánh trăng vàng vọt đổ dài bóng thím trên mặt đất.

Có tiếng gõ cửa gấp.

Thím Tư vội ra mở cửa, một người vụt vào, đó là Cao Dương.

- Thím Tư… - Cao Dương vừa khóc vừa nói – Chú Tư bị xe chẹt chết rồi!

Thím Tư rũ người ra, không động cựa được gì nữa, Cao Dương vực thím dậy xoa bóp hồi lâu, thím ợ ra một miếng nước bọt, khóc ầm lên, gọi to: “Thằng Cả… thằng Hai… Kim Cúc!… Dậy mau, bố bị xe chẹt chết rồi!”

Kim Cúc bụng chửa vượt mặt, chạy ra. Anh Cả và anh Hai ra theo.

Lúc sáng bạch, hai xe ngựa về đến ngõ, dừng lại chỗ sân phơi. Thím Tư chạy ra, miệng gào ông ơi là ông ơi. Sân phơi đầy người. Trưởng thôn Cao Kim Giác cũng đến. Cả Phương và Hai Phương đứng bên xe, tím mặt.

- Bố mày đâu? Bố mày đâu rồi? – Thím Tư giang hai tay, hỏi.

Cả Phương ngồi xổm dưới đất, ôm đầu khóc tấm tức: “Bố ơi… Bố thân yêu của con…”

Hai Phương không khóc, giật mạnh tấm ni lông phủ trên xe, để lộ ông Tư nằm thẳng cẳng trên thùng, miệng há hốc, mắt mở to, má dính đầy đất.

Ông ơi, ông chết thảm quá ông ơi! Tui sờ mặt ông, tui sờ tay ông, mặt ông lạnh giá, tay ông lạnh giá. Tối qua ông còn chắc khỏe, hôm nay chỉ còn là cái xác không hồn, ông ơi là ông ơi!

Thím Tư sờ đầu, sờ tai chú Tư. Ông mặc chiếc áo chẽn rách, hở nửa bụng đen nhẻm. Quần rách tả tơi, chân nát bét.

Ông ơi, ông là người làm ruộng, lẽ ra ông phải giành lấy sự sống trong cái chết, vậy mà mới vấp một cái, ông đã chết rồi. Thím Tư sờ cái đầu lạnh giá của ông Tư tìm vết thương. Thím đã tìm thấy: Giữa đỉnh đầu lõm bằng quả trứng gà. Đây rồi ông ơi, ông bị vỡ sọ ở chỗ này, mảnh sọ đâm vào óc ông mới chết!

Hai người trong thôn đến kéo thím Tư ra. Thím đã cứng miệng, không thở được, có lẽ chết uất. Thím nghe tiếng Kim Cúc kêu cha khóc mẹ. Hai người lấy đũa cả cạy miệng thím, “Nhẹ tay, nhẹ tay kẻo gãy răng!”, người đỡ gáy bảo người cạy răng thím. Miệng thím đã được mở ra, người ta đổ nước lạnh, thím tỉnh lại.

Một xe chở xác con trâu. Nó nằm nghiêng, bốn chân gác lên lan can bằng cỏ như bốn khẩu súng máy, bụng rất to, hai con nghé trong bụng vẫn cựa quậy.

Khóc một hồi, gào một hồi, nhìn mặt trời đã cao ba con sào, trưởng thôn Cao Kim Giác nói: “Anh Nhất Quân này, bố anh đã như thế này, có khóc cũng không kéo lại, trời nóng nực, thi hài để lâu sẽ hỏng, phải khâm liệm ngay. Có quần áo mới thì thay cho ông già, thuê hai xe đưa lên huyện hỏa táng. Con trâu này thì lột da xẻ thịt, sáng mai lại đúng phiên chợ, thịt trâu khá đắt, cả thịt lẫn da đủ cho đám tang”.

- Bác ơi – Cả Phương hỏi – Bố cháu chết là hết hay sao? Nghe Cao Dương nói, bố cháu và anh ta đỗ xe sát vệ đường, tài xế ôtô cứ tông bừa!

Cao Kim Giác nói: Có chuyện như vậy à? Vậy tài xế thì phạt tù, xe của ai thì người ấy bồi thường nhân mạng! Xe ai thế?”

- Xe của Ủy Ban xã, ông Bí thư Vương An Tu ngồi trong xe – Cao Dương nói.

Cao Kim Giác tái mặt, nghiêm giọng quát: “Cao Dương không được nói mò! Anh có trông rõ không đấy?”

Cao Dương nói: “Thưa ông, cháu không nói bậy. Xe Ủy ban chạy được một quảng thì chết máy vì vỡ két nước. Cháu đang ôm chú Tư mà khóc thì Bí thư Vương và tài xế Trương chạy trở lại. Tài xế Trương run như cầy sấy, miệng sặc sụa hơi rượu. Bí thư Vương an ủi anh ta: “Chú Trương đừng sợ, đã có tôi!” Bí thư hỏi tui người thôn nào, tui nói. Tui nghe bí thư Vương thở phào, bảo tài Trương: “Chú đừng sợ, là nông dân của xã ta, rất thuận rồi, cho họ ít tiền là xong!”

Cao Kim Giác nói: “Cao Dương không được nói bậy đấy nhé. Anh nhìn rõ số xe chứ?”

- Chiếc xe màu đen, không mang biển số, ban ngày không dám chạy, chỉ hoạt động về đêm.

Cao Trực Lăng chủ hãng vẹt dè bỉu: “Thằng lái xe đó là anh em con chú con bác với vợ bí thư Vương, vốn là dân lái máy kéo, hoàn toàn không có bằng lái ôtô!”

Cao Kim Giác nói: “Cao Trực Lăng!”

Cao Trực Lăng lừ mắt, nói: “Sao? Ông cấm tui nói hả? Ông sợ chứ tui không sợ ông ta. Ông cậu tui là phó ban tổ chức thị ủy, Vương An Tu là cái đinh gì!”

Cao Kim Giác nói: “Các anh thích làm gì thì làm, nhưng phải chấp hành hai việc: Đưa thi hài lên huyện hỏa táng; khi bán thịt trâu phải nộp cho Ủy ban thôn phí quản lý là mười đồng.”

- Cả Phương, Hai Phương, các anh là đồ bị thịt! – Cao Trực Lăng nói – Khênh ông già lên xã, để xem Vương An Tu làm thế nào?

Cả Phương còn đang phân vân, Hai Phương trợn mắt, quát: “Đi, anh Cả! Con Cúc trông nhà, mẹ cũng nên đi!”

Thằng Cả và thằng Hai lôi ông già xuống. Ông lão nằm sấp dưới đất như con chó chết! Tui nói: “Thằng Hai gượm hẵng, còn một cái áo bông mới, lấy ra thay cho bố. Đây là đi gặp quan, phải giữ thể diện một chút…” Thằng Hai nói: “Người đã chết thì thể diện cái cứt!” Thằng Hai gỡ một cánh cửa xuống đặt ông già lên, lúc đầu nó đặt sấp, tui bảo: “Hai, đặt bố nằm ngửa!” Nó lật ông già lại, mặt ngửa lên trời, hai mắt mở trừng trừng. Cao Trực Lăng cũng tốt bụng, về nhà lấy thừng chảo và đòn khiêng, ràng buộc cẩn thận. Thằng Cả thọt đi trước, thằng Hai thõng lưng đi sau, đàn ông đàn bà trong thôn rồng rắn theo sau. Thằng khốn Cao Mã cũng tới, dù sao thì nó cũng là con rể của tui và ông già. Nó giằng lấy đòn khiêng ở thằng Cả. Cao Mã và thằng Hai cao bằng, tấm cửa thăng bằng, đầu ông lão không lắc trái lắc phải. Lên tới trụ sở ủy ban xã, người gác cổng không cho vào cổng chính, Cao Mã hẩy một phát, đi luôn vào cổng bên. Trụ sở ủy ban xã không có người, cửa nhà bếp có một con chó gộc ngồi chồm hổm, hướng về bọn tui mà sủa. Chiếc xe cán chết ông lão nhà tui đậu trong sân, trên xe toàn là tỏi, đầu xe đầy những máu là máu.

“Chị Hai, cái vụ của chị đã có vân mòng gì chưa?” “Sắp xử rồi ạ. Con không muốn xa thằng bé.” “Chị nó này, phải nghĩ cho thoáng, khi con còn nhỏ, chúng cứ quanh quẩn bên mình, nhưng lớn lên một cái, khác liền!” Cái xe đó vương đầy máu ông lão, vương đầy máu con trâu, tanh mùi máu, hăng mùi tỏi. Cái xe chở tỏi cũng bị hỏng, những bó tỏi mồ hôi nước mắt nát bét. Ba mẹ con ngồi bên cái xác ông lão, cứ thế mà đợi, đợi suốt buổi mà không ai hỏi han một câu. Nhặng xanh bò trên mặt ông lão, vừa bò vừa đẻ trứng vào mắt, vào miệng, vào hốc mũi, vào lỗ tai.Chỉ nháy mắt, từ trứng nở thành giòi, nhung nhúc bò ra. Nhặng xanh từng đàn từng lũ, đuổi đám này, đám khác bay đến. Tui lột tờ giấy trên tường phủ lên mặt ông lão, nhưng sao kín được? Những con nhặng lại luồn dưới tờ giấy mà chui vào. Không biết bao nhiêu người đến xem, thôn đông thôn tây thôn nam thôn bắc, đến tất! Chỉ mỗi không thấy ai là quan! Thằng Hai nhà tui ra cửa hàng bên cạnh ủy ban mua hai cây quẩy bọc trong giấy báo, bảo tui ăn, tui cắn một miếng nhai trệu trạo, không nuốt nổi! Tui làm sao mà nuốt được! Xác ông lão bày ngay trước mặt, phơi nửa ngày đã bốc mùi. Thằng Cả cũng không ăn, chỉ thằng Hai là ăn. Thằng Hai còn trèo lên chiếc xe đó, lôi xuống một bó ngồng tỏi, tay ngồng tay quẩy, cắn bên trái một miếng, cắn bên phải một miếng, hai mắt trợn trừng, hai má phồng lên, thằng Hai cũng khó chịu.

Rốt cuộc thì khi mặt trời chuyển sang màu hồng cũng có một quan đến. Đó là Trợ lý Dương. Ông ta là bà con kiểu dây mơ rễ má, từ khi Kim Cúc kết với Cao Mã, ông ta không là bà con thân thích nữa, nhưng dù sao vẫn là chỗ quen. Thằng Cả nhà tui gọi ông ta là “Cậu Tám”, thằng Hai nhà tui làm cho ông ta bao nhiêu việc, lợp nhà, đắp tường, san đất san nền, chở phân ra đồng, chẳng khác người ở của nhà ông ta. Ông ta đi xe đạp tới, qua cổng chính mà vào. Tui nghĩ, thế này thì tốt rồi! Mong mãi! Thằng Cả thằng Hai chạy ra đón. Tui cũng chạy ra. Xưng hô thế nào bây giờ? Vẫn cứ gọi là “Ông Tám”. Tui nói, ông Tám, ông xem xét cho già chuyện này, già xin lạy ông một lạy! Tục ngữ có câu, một lạy ngàn vàng, Trợ lý Dương không dám nhận, vội vã đỡ tui dậy. Sau tui mới biết, ông ta vờ vĩnh thế thôi, lại còn rút khăn tay lau nước mắt. Ông ta lật tờ giấy đắp mặt, đàn nhặng bay vù vù, ông ta nhảy dựng lên, bảo tui: “Bà Tư, để ở đây không phải là cách giải quyết.” Thằng Hai nói: “Bí thư Vương cán chết bố cháu, tối thiểu ông ấy cũng nên đến hỏi một câu! Bố cháu tuy hèn kém, nhưng xấu tốt gì cũng là một con người, ngay cả chẹt chết một con chó cũng phải có lời xin lỗi chủ nó.” Trợ lý Dương nháy mắt một cái, nói: “Hai này, tuy chị cậu đã đi theo người khác, gia đình cậu hủy hôn ước khiến thằng cháu ngoại tui phát điên, suốt ngày hết khóc lại cười, nhưng suy cho cùng, chúng ta vẫn là thân thích, đúng là mua bán tuy không thành nhưng nghĩa tình còn đó. Không phải tui phê bình cậu, nhưng câu nói vừa rồi, cậu thiếu suy nghĩ. Bí thư Vương không phải là tài xế, ông ta chẹt chết bố cậu thế nào được? Tài xế chẹt chết bố cậu, vậy là phạm pháp, khắc có pháp luật phân xử, các cậu khiêng xác kéo đến Ủy ban xã, kéo theo bao nhiêu người gây trở ngại cho công tác Chính phủ, gây trở ngại cho công tác Chính phủ là phạm tội, lẽ ra anh đúng, nhưng làm thế lại hóa sai. Đúng không nào?” Hai Phương không chịu, nói: “Nói gì thì nói, việc này ông Vương phải chịu trách nhiệm. Ông ấy lợi dụng xe công đi bán tỏi, cán chết bố cháu lại tránh mặt, không được một câu, cái lý ấy thì đi khắp thiên hạ không ai nghe”. “Cậu lạc đề rồi”,

Trợ lý Dương nói: “Ai nói với cậu là Bí thư Vương đi bán tỏi? Khéo cậu phạm vào tội vu khống! Bí thư Vương hôm nay dự cuộc họp trên huyện về trật tự trị an khẩn cấp, việc này quan trọng hơn hay việc của bố cậu quan trọng hơn? Họp xong trở về, ông ấy sẽ thẳng tay trấn áp những hành vi phá hoại trật tự an ninh xã hội, coi thường pháp luật, vừa hay các cậu là một điển hình!” Hai Phương không dám nói gì nữa. Cả Phương nói: “Cậu Tám, chuyện bố cháu thì như thế này, con người ta đã ngoài sáu mươi, có chết cũng không lạ, với lại, bố cháu số nó như thế, nếu không thì hàng ngàn hàng vạn người không cán chết ai, chỉ cán chết bố cháu? Vậy nên, số bắt chết giờ nào là phải chết giờ ấy, Diêm Vương bảo canh ba chết, không ai dám để đến canh năm. Xem ra, âm tào địa phủ có luật lệ riêng của họ. Ông Tám, cháu phải làm gì bây giờ?” Trợ lý Dương nói: “Theo tui, các cậu khiêng ngay ông cụ về nhà, đưa đi hỏa táng luôn, không đêm nay thì sáng sớm mai. Chỗ đài hóa thân có xe com măng ca chuyên dùng, mỗi chuyến là bốn mươi đồng, bây giờ mọi thứ đều lên giá, một chuyến xa như thế mà chỉ thu có bốn mươi đồng không đắt. Nếu ngày mai các cậu đưa đi hỏa táng, tui sẽ gọi điện liên hệ cho các cậu. Thế nhé, khênh ông già về, rửa ráy cho sạch sẽ, cạo râu, có quần áo tống chung thì thay cho ông già. Các cậu thủ tang một đêm để tỏ lòng hiếu thuận, sáng sớm mai, là com măng ca nó đến tận cửa. Bố các cậu lúc sống chưa bao giờ được đi xe con, khi chết cũng phải oai vệ một tí, tui sẽ nháy với cái tay phụ trách nhà hỏa táng, đi cửa sau một tí, để nó hỏa thiêu trước cho mình, tro thì nhiều nhiều một tí. Đem bình tro về, báo cho thân bằng cố hữu, kiếm chút tiền mọn. Sau khi bố chết, các cậu vẫn phải tiếp tục sống, đúng không? Giờ ầm ĩ lên, mắc tội đã đành, lại còn gây hại cho cuộc sống gia đình, bà Tư, bà thấy đúng không nào?” Tui nói tui là đàn bà không biết gì, nhờ cậy ông Tám thu xếp. Thằng Hai nói: “Chỉ sợ sau khi hỏa thiêu, Bí thư Vương không chịu bồi thường” Trợ lý Dương nói: “Cậu lẩn thẩn rồi, đường đường là một Bí thư, ngày nào chẳng qua tay tiền nghìn bạc vạn? Chỉ cần các cậu không gây phiền hà, ông ấy không để các cậu bị thiệt! Xã tuy nhỏ nhưng cũng là Chính phủ cấp I, chỉ một cái lọt qua kẽ tay cũng đủ cho nhà cậu xài suốt đời!” Thằng Cả hỏi: “Cậu Tám, có người khuyên cháu kiện lên huyện, cậu bảo cháu có nên đi hay không?” Trợ lý Dương nói: “Bố các cậu chết chứ không phải bố tui, kiện hay không là quyền của các cậu. Tuy nhiên, dịch địa vị vào tui, thì tui không kiện. Người chết thì đã chết rồi, còn phải nghĩ đến người sống. Nói trắng ra là tiền! Làm sao xoay được tiền là xoay. Các cậu đi kiện, nói cho hết nhẽ, lái xe đi tù thì các cậu được gì? Nhà nước xử lý theo pháp luật, giỏi lắm bồi thường cho các cậu vài trăm đồng mai táng phí. Bí thư Vương thông mọi ngõ ngách, lái xe ngồi tù chỉ hai tháng là ra, lại lái xe cho ông ấy. Các cậu đắc tội với ông Bí thư, lại mang tiếng xấu là tống tiền người ta, các cậu khó mà lấy vợ! Nếu các cậu không kiện, tống chung người chết yên ổn, người ta sẽ bảo là các cậu lương thiện, lưu lại tiếng thơm. Bí thư Vương đã nói, chỉ cần các cậu đồng ý giải quyết tay đôi, ông đảm bảo các cậu không thiệt. Các cậu cứ cân nhắc cho kỹ.”

Cao Mã nói: “Người ta sống ở đời chỉ biết có tiền thôi sao?”

Trợ lý Dương nói: “Thằng cha này cũng ở đây à? Cậu định kiểu gì vậy? Dụ dỗ con gái nhà người ta, mần con người ta có chửa, phá hoại hôn nhân tay ba, khiến người ta tan cửa nát nhà, cậu là cái thứ gì? Cậu Cả cậu Hai tự quyết định lấu, tui không mưu toan kiếm chác để thiên hạ đàm tiếu!”.

Cả Phương nói: “Cao Mã, cái đồ thất đức! Kiếm đủ một vạn mà đưa con Cúc đi, tui không có em gái ấy, càng không có em rể là cậu!”.

Cao Mã đỏ bừng mặt, lẳng lặng bỏ đi.

Trong buồng giam tối tăm, Thím Tư nhớ lại cảnh tượng đưa chú Tư từ Trụ sở Uûy ban về thôn.Vẫn Cả Phương đi trước, Hai Phương đi sau. Thằng Cả cà nhắc cả nhót, tấm ván cửa lắc la lắc lư, đầu chú Tư lắc phải lắc trái, có điều, tiếng đầu dập xuống ván không ghọn ghẽ như hồi sáng. Họ vừa ra bên ngoài ,cánh cổng liền đóng sập, trong sân Uûy ban, rất nhiều người có dáng dấp quan, như đội đất chui lên đầy sân, nhìn nét mặt người nào cũng cười khẩy, Trợ lý Dương có trong đám này nét mặt như những người kia.

Khi thi thể ông Tư về qua đường lớn, tình hình khác xa hồi sáng. Hồi sáng, tất cả những người biết đi đều đi theo. Giờ đây chỉ có mấy con chó theo sủa gâu gâu .

Vừa về đến bên ngoài cổng, Cả Phương và Hai Phương đều lẳng cái cán xuống kêu đánh bụp. Trong tiếng vẹt kêu như vần như vũ bên nhà Cao Trực Lăng, Kim Cúc mở cửa, mắt đờ đẫn. Bà Tư bảo: “Khênh bố mày lên giường!” Cả Phương và Hai Phương Đứng im, không nói gì.

Cả Phương bảo: “Bố chúng mày vất vả cả đời người, lúc chết, giường cũng không được nằm cho ấm xác, tao thấy bất nhân quá !”

Hai Phương nói: “Chết rồi thì đặt lên giường lò xo cũng vậy thôi. Người ta chết như ngọn đèn tắt, khí hóa gió xuân, thịt hoá đất, đặt lên giường ấm càng có mùi nhanh.”

Bà Tư hỏi: “Chúng mày định để bố nằm trơ thế này à?”

Hai Phương nói: “Để đây thôi thoáng gió đỡ mùi.Với lại sáng mai khỏi lỉnh khỉnh khiêng ra.”

Bà Tư hỏi: “Chó gặm thì sao?”

Cả Phương nói:”Mẹ, đêm nay chúng con lột da xả thịt con trâu, sáng mai đem ra chợ bán. Trợ lý Dương nói có lý, người chết hết chuyện nhưng người sống vẫn phải sống.”

Thím Tư không biết làm thế nào, vừa khóc vừa nói: “Ông ơi, các con ông không cho ông lên giường, ông nằm đây vậy ông ơi!”

Cả Phương nói: “Mẹ đừng buồn nữa, lên giường ngủ đi! Công việc của bố, để con lo.”

Cả Phương thắp đèn bão để trên cối đá giữa sân phơi. Hai Phương bê ra hai ghế băng, hai anh em khinh tấm vá trên đó có thi thể chú Tư gác lên đó.

Cả Phương lại nói: “Mẹ. Mẹ về nghỉ đi để con và thằng Hai trông. Số kiếp bố con nó như thế, mẹ đừng buồn nữa.”

Thím Tư ngồi dưới đất bên cạnh thi thể chú Tư, dùng cành cây làm đũa, gắp giòi nhung nhúc ở thất khiếu chú Tư.

Cả Phương và Hai Phương trải vỉ buồm ra sân rồi lăn con trâu lên, lựa cho bốn cẳng nhổng lên trời, lấy gạch chèn hai bên sống lưng, cố định lại.

Cả Phương cầm con dao tai trâu, Hai Phương cầm con dao phay, rạch một chính giữa bụng trâu, rồi bắt đầu lột da. Thím Tư ngửi thấy mùi thum thủm trên mình con trâu, thím cũng ngửi thấy mùi thum thủm trên mình chú Tư.

Chị nó ạ, ánh đèn vàng vọt soi trên mặt ông lão, cặp mắt đen sì của ông ấy cứ nhìn tui khiến tui dựng tóc gáy. Gắp thế nào cũng không hết những con giòi. Đừng để xung quanh người ta nghe thấy mà ghê, quả thật tui không thấy bẩn, tui chỉ căm chúng, gắp được con nào ra là tui lấy chân dí nát. Hai thằng con tui chỉ chú ý lột da trâu, không quan tâm đến bố nữa. Con gái tui bê ra một cái chậu nước, dùng bông thấm nước lau mặt mũi cho bố. Không có dao cạo nó lấy kéo cắt trụi râu cằm, cả hai túm lông thò ra ở lỗ mũi. Ông lão nhà tui hồi trẻ đẹp trai lắm, giờ già rồi, da nhăn nheo, không còn sức hấp dẫn. Con gái tui lại lấy chiếc áo dài màu xanh ra thay cho ông lão, phụ nữ mà thay quần áo cho đàn ông thì không tiện, tui bèn gọi hai thằng con giúp một tay. Tay chúng đầy máu và lông trâu. Tui bảo, Kim Cúc, ông ấy là bố con, không phải người ngoài, thay đi. Ông lão còn là hình người! Trâu chết khó lột da, thằng Cả và thằng Hai mồ hôi đầm đìa. Khi ấy tui nhớ lại một chuyện cười. Một ông bố sắp chết gọi ba con trai đến trước giường, hỏi: “Bố sắp chết, sau khi bố chết, các con định liệu thi thể của bố như thế nào?” Con cả nói: “Bố, nhà ta nghèo không sắm nổi trong quan ngoài phách, theo con thì bỏ ra hai xâu tiền mua một quan tài mỏng, để bố nằm vào đem chôn, được không bố?” Ông bố lắc đầu: “Không được, không được!” Con thứ hai nói: “Bố, theo con thì quấn bố bằng mảnh chiếu rách rồi đem chôn trúng ý bố không?” Ông bố nói: “Không được, không được!” Con thứ ba nói: “Bố, theo con thì như thế này: Thi thể bố chia làm ba phần, lột bỏ da, đem ra chợ giả làm thịt chó, thịt trâu, thịt lừa mà bán. Bố thấy thế nào?” Ông bố vừa cười vừa nói: “Chỉ thằng Ba là hiểu tâm tư bố, khi bán thịt nhớ vẩy nước để đỡ hao cân!” Kìa chị nó ngủ rồi hả?

Cả Phương và Hai Phương tay đầy máu, trơn tuột, không cầm được chuôi dao, liền đặt dao xuống, chùi tay lên mặt sân phơi. Mặt sân có một lớp cát, những hạt cát dính vào tay như những hạt vàng. Ngửi thấy mùi máu lũ nhặng xanh từ trụ sở Ủy ban ùa về. Chúng đạp lên mình trâu, vụng về bò quanh quẩn. Hai Phương dùng lưỡi dao đập chết rất nhiều ruồi. Thím Tư bảo Kim Cúc kiếm một cái quạt cỏ bồ xua đuổi đàn nhặng, không cho chúng đẻ giòi lên mặt ông Tư.

Trên trời có tiếng chim vỗ cánh, trong bóng tối có ánh mắt man dại của thú hoang và tiếng thở gấp gáp của chúng.

Khoảng nửa đêm, Cả Phương và Hai Phương lột xong da trâu, chỉ còn bốn chân không lột, chẳng khác một người cởi truồng đi giầy da. Hai Phương gánh về một gánh nước rửa ráy con trâu sạch sẽ, hai anh em ngồi xuống bên cạnh, châm thuốc hút rồi bắt đầu mổ bụng. Cả Phương nói: “Khẽ chứ ,đừng làm thủng ruột!” Hai Phương dùng dao phay rạch một nhát dọc bụng, lục phủ ngũ tang con trâu lộ ra. Con nghé cũng lộ ra. Thím Tư cũng ngửi thấy mùi tanh. Trên trời có tiếng rít của loài chim dữ.

Cả Phương và Hai Phương lôi từng đoạn ruột ra. Hai Phương bảo bỏ ruột đi, Cả Phương bảo, ruột, dạ dày rửa cho sạch, nhắm rựơu rất tốt. Còn con nghé, Cả Phương bảo nó chưa ra bụng mẹ, nên có thể ngâm rượu, có người còn giả hươu bao tử, vớ bẫm.

Chị Hai đừng buồn! Tuyên chị năm năm hả? Chớp mắt đã hết năm năm, lúc chị ra, thằng nhỏ đã được việc rồi.

- Chỉ làm thầy giáo, không làm thầy dùi – Trưởng thôn Cao Kim Giáp nói – Làm quan mà không vì dân, chẳng thà về nhà gánh phân, có ý kiến gì cứ nói thẳng tong, xưa kia có bao giờ tui giải quyết những chuyện này!

Cả Phương nói: “Ông trưởng thôn, ông phân giúp”.

Cao Kim Giáp nói: “Buồng bốn gian, anh Cả, anh Hai mỗi người một gian, thím Tư hai gian, sau khi Thím chết – xin thím đừng buồn, nói thực khó nghe, anh Cả anh Hai, mỗi người một gian. Hai gian này, một to một nhỏ, nhỏ thì bù cái cổng và cái gác lửng. Nồi nêu chén bát chia làm ba phần, tui cho rút thăm ai trúng phần nào lấy phần nấy. Tiền bồi thường cho chú Tư và con trâu là ba ngàn sáu trăm đồng, cho thím Tư là một ngàn hai, anh Cả anh Hai mỗi người một ngàn hai, số dư trong tài khoản là một ngàn ba, anh Cả anh Hai, mỗi người bốn trăm, thím Tư năm trăm, Cao Mã mà nộp một vạn, thím Tư được năm ngàn, anh Cả anh Hai, mỗi người hai ngàn rưỡi. Đồ trang sức cho Kim Cúc khi về nhà chồng do thím Tư mua sắm, anh Cả anh Hai thích thì mua cho, không thích cho cũng không ép. Toàn bộ lương thực chia làm ba phần rưỡi, nữa phần ấy là của Kim Cúc. Thím Tư sau này già yếu ốm đau không đi lại được nữa thì anh Cả anh Hai luân phiên nuôi mẹ, hoặc là mỗi người một tháng, mỗi người một năm, khi ấy sẽ ấn định cụ thể. Đại để là như vậy, ai có ý kiến gì không?”

Cả Phương hỏi: “Còn tỏi thì sao?”

Cao Kim Giác nói: “Tỏi cũng chia ba, có điều thím Tư có tuổi, không hiểu còn đi chợ được không? Anh Cả gộp phần của anh với thím Tư, anh nhân tiện bán hộ có được không?”

- Ông trưởng thôn chân cháu thế này… - Cả Phương nói.

- Vậy thì phân gộp vào phần của anh Hai!

- Ông trưởng thôn, anh Cả không nhận thì cháu càng không nhận – Hai Phương nói.

Phương Nhất Tướng, đây có phải mẹ anh không? Lại càng không phải giúp người ngoài! – Cao Kim Giác nói.

Thím Tư nói: “Tui chẳng nhờ vả ai hết, tự tui bán lấy.”

Hai Phương nói: “Tốt nhất là thế!”

Cao Kim Giác hỏi: “Còn gì chia nữa không?”

Cả Phương nói: “Tui nhớ bố còn một cái áo bông mới.”

Thím Tư nói: “Đồ đê tiện, thế mà nó cũng nhớ ra! Cái áo để lại tao mặc.”

Cả Phương nói: “Mẹ, tục ngữ có câu: “Áo của cha, vải quấn chân của mẹ là của báu, phải để lại cho con cháu!” Mẹ giữ lại làm gì?”

Hai Phương nói: “Đã chia thì cái gì cũng chia!”

Cao Kim Giác nói: “Thiểu số phục tùng đa số, thím Tư lấy áo ra đi!”

Thím Tư mở hòm, lấy cái áo bông ra.

Cả Phương nói: “Chú em, chia của ở riêng xong, chắc chắn là tui ở vậy đến già, chú kiếm vợ không khó, cái áo này chú nhường cho tui.”

Hai Phương nói: “Anh Cả, ăn phân thì việc gì mà vội. Còn đã chia của thì phải công bằng không ai được vớ bở, không ai chịu thiệt thòi!”

Cao Kim Giác nói: “Một chiếc áo bông, hai người đòi lấy, chia sẻ thế nào bây giờ? Hay là lấy dao xẻ đôi?”

Hai Phương nói : “Xẻ thì xẻ.”

Hai Phương trải áo lên cái đôn gỗ, vào nhà lấy con dao phay nhằm đường chỉ ở giữa lưng mà rạch liền mấy nhát. Thím Tư vừa kêu gào vừa nhìn Hai Phương rạch chiếc áo làm hai mảnh.

Hai Phương cầm mảnh áo ném cho Cả Phương, nói: “Nửa này của anh, nửa này của tui, chẳng ai nợ ai!”

Kim Cúc xách hai chiếc giày rách, vừa cười vừa nói: “Đây là đôi giày của bố, anh ấy một chiếc, anh một chiếc”

Kim Cúc quẳng cho hai anh, mỗi người một chiếc giày.

Chương 16

Ông thích bắt thì ông cứ bắt
Tui đã nghe đọc “Bộ luật hình”
Mù mà phạm tội không phạt nặng
Vào tù rồi mà tui vẫn không câm miệng!

“Mày không câm miệng thì tao bịt miệng mày!” Một vị cảnh sát áo trắng hùng hổ tuyên bố, vừa nói vừa giơ dùi cui điện, “soạt” một tiếng, chùm tia lửa xanh phụt ra, “Tao bịt miệng mày bằng chiếc dùi cui này!” – Cảnh sát vừa nói vừa chĩa dùi cui điện vào miệng Khấu mù. Đây là chuyện xảy ra tại một ngõ nhỏ ngay chỗ rẽ vào huyện lỵ, ngày 29 tháng 5 năm 1987.

Phía trước, một Chính phủ nam dẫn đường, bên phải, một Chính phủ nam tì súng ngắn vào lưng anh, đi trên hành lang dài dằng dặc của khu giam giữ. Các buồng giam nối tiếp nhau, giống nhau như lột từ cửa sắt màu xám đến cửa sổ sắt nhỏ xíu, chỉ có chữ số Ả rập là khác nhau. Sau mỗi cửa sổ đều có phạm ngóng ra ngoài, những bộ mặt sưng bủng, nhợt nhạt. Anh run lên, bước đi khó khăn. Một phạm nữ cười khúc khích sau song sắt: “Chính phủ ơi Chính phủ, tui gửi hai hào, Chính phủ mau hộ cuốn giấy vệ sinh kinh nguyệt!” Chính phủ namchửi: “Con lưu manh!” Cao Dương ngoảnh sang nhìn phạm nữ, Chính phủ dùng đầu nòng súng thúc anh một cái, giục: “Đi nhanh lên!”

Đi hết hành lang, chui qua một cổng sắt, bước lên cầu thang vừa dốc vừa hẹp bằng gỗ, đôi chỗ đã bị mục, giày da Chính phủ nện côm cốp, còn anh đi chân đất, tiếng chân không to. Bước lên cầu thang gỗ ấm chân hơn nhiều so với đi trên nền xi măng ướt át của buồng giam. Cầu thang cao đến nỗi tưởng như không bao giờ hết. Anh thở hồng hộc, đầu óc quay cuồng vì cầu thang xoáy trôn ốc. Nếu không có nòng súng thúc sau lưng thì anh đã gục xuống như con chó chết. Vết thương ở mắt cá chân đập thon thót như tim đập, da thịt xung quanh sưng cao bằng mắt cá. Bỏng rát, đau buốt, anh thầm kêu trời đừng làm mủ chỗ mắt cá chân, làm mủ thì không biết người phụ nữ cao cấp có chịu chích cho anh? Anh lập tức nhớ lại cái mùi trên người cô ta.

Đây là một căn phòng rất lớn, sàn gỗ đánh xi đỏ, tường sơn xanh, đôi chỗ bong từng mảng, lộ ra màu xám của tường vôi. Ban ngày mà trên trần vẫn thắp bốn bóng điện dài, bóng kêu ù ù khiến anh váng cả đầu. Dọc theo từơng kê một dãy bàn, ngồi sau bàn là một Chính phủ nam và hai Chính phủ nữ, một trong hai Chính phủ nữ là người hồi nãy hái cà chua trong vườn rau. Tường phía bắc kẻ tám chữ lớn, Cao Dương không lạ tám chữ này.

Một chính phủ nam lệnh cho anh ngồi xuống đất. Anh rất cảm kích gật đầu tỏ ý cảm ơn. Chính phủ lệnh duỗi thẳng hai chân, hai tay bị còng đặt trên đầu gối, anh làm theo.

- Anh tên Cao Dương?

- Vâng.

- Tuổi?

- Bốn mươi.

- Nghề nghiệp?

- Nông dân.

- Thành phần xuất thân?

- Xưa… bố mẹ tui là địa chủ, sau này, khi Chính phủ bỏ mũ cho bốn loại thành phần thì bố mẹ tui đã chết từ lâu. Tui cũng không biết tui có phải thành phần địa chủ không?

- Anh có biết chính sách của chính phủ không?

- Biết biết, thành khẩn thì khoan hồng, chống lại thì nghiêm trị, không khai báo thì xử nghiêm theo luật!

- Tốt! Thuật lại quá trình phạm tội của anh trong ngày 25 tháng 8.

Ngày 25 tháng 8, trời đầy mây đen. Cao Dương dẫn con lừa càng gầy đi sau những ngày bôn ba, kéo tám mươi bó tỏi không còn tươi, một lần nữa lên huyện thử vận may. 25 tháng 8 là ngày thứ chín sau khi chú Tư gặp nạn. Cảnh tượng chú Tư bị xe cán thỉnh thoảng lại hiện ra trước mắt anh. Trong chín ngày đó, anh đã bốn lần lên huyện, bán năm mươi bó tỏi, được một trăm hai mươi đồng, thuế má các loại mười tám đồng, thực thu một trăm lẻ hai đồng. Tám mươi bó hôm nay lẽ ra đã bán từ hôm kia. Hợp cung tiêu huyện Chư Nam đặt một điểm thu mua tại phía bắc đường sắt, giá mỗi ký lô một đồng hai hào. Tỏi của Cao Dương vừa đặt lên bàn cân thì một tốp mặc đồng phục la hét chạy tới, dẫn đầu là Vương Thái.

Cao Dương chào lấy lòng Vương Thái. Vương Thái không hỏi anh nữa câu, cùng những người mặc đồng phục quát tháo ầm ĩ, lật đổ cả cân người ta. Vương Thái nói “ Kho bảo ôn của tui chưa đầy thì một cọng tỏi của huyện Thiên Đường cũng không được chở đi!”. Người của Hợp tiêu cung Chư Nam buồn bã đánh xe về.

Anh đành chất lại tỏi lên xe. Anh định chào Vương Thái, nhưng hắn đã dẫn thủ hạ đi luôn.

Ngày 25 tháng 8 trời mây vần vũ, hình như sắp mưa. Cao Dương vừa qua đường sắt thì nghe phía trước truyền lại: “Kho lạnh đã đầy, tỏi được bán tự do!” Bán đâu bây giờ? Khách hàng nơi khác thì đã bị họ đuổi đi rồi, bán cho ai? Những thằng mũ lưỡi trai bạc ác không hề nghĩ đến quần chúng sống hay chết! Quần chúng xôn xao bàn tán, cảm thấy không còn hy vọng, nhưng không một ai quay đầu xe, hình như phía trước vẫn còn cơ may.

Xe cộ rồng rắn nhích lên, xe lừa của Cao Dương cũng lên theo. Anh phát hiện các xe không đi về kho đông lạnh, mà đi ra đại lộ 1-5, nhắm hướng quảng trường 1-5 trước trụ sở Ủy ban huyện.

Hàng vạn người trồng tỏi tụ tập trên quảng trường, bầu không khí tràn ngập mùi tỏi. Mây đen cuồn cuộn, sắc mặt u ám, miệng chửi thề. Khấu mù đứng trên chiếc xe hỏng, cây đàn ba dây trong tay, cất giọng khàn khàn mà hát rằng: “Thương thay ông Tư thật thà mà trung hậu, tội tình chi mà xuống suối vàng, một nắm tỏi màu một đọi máu, nỗi này ai tỏ hỡi hoàng thiên! Hoàng thiên ơi hỡi trời hỡi trời! Mở mắt mà nhìn lũ ác bá hại người! …” Lời ca xoáy vào con tim, nhăn nhúm các khuôn mặt, sáng quắc những cặp mắt, nhấp nháy như những đốm lửa trong đêm. Cao Dương không hiểu người khác như thế nào, riêng anh xót xa và căm giận cứ nối như triều dâng, bằng trực giác, anh cảm thấy sắp có một cuộc đại khủng bố. Hôm nay sẽ có chuyện. Anh trong thấy một số người không rõ mặt mũi, nấp trong ngõ chụp ảnh quần chúng trong quảng trường. Anh nhớ mang máng cách đây nhiều năm đã trông thấy cảnh tượng này. Anh muốn đánh xe rời khỏi mảnh đất thị phi này, nhưng xung quanh xe cộ chật cứng, không nhúc nhích được.

Quảng trường thông với đường cái, đầu phía bắc là sân trụ sở Ủy ban huyện. Cái sân rất lớn, tùng bách xanh rờn, hoa nở rộ, một cột nước từ giữa sân phụt lên tạo thành một bông hoa nước rồi nhẹ nhàng rơi xuống. Trụ sở huyện là một ngôi nhà năm tầng tráng lệ, mái đao ngói lưu li, tường lát gạch men, giữa sân có một cột cờ, đỉnh cột phấp phới lá cờ đỏ năm sao. Trong con mắt Cao Dương, trụ sở huyện đẹp như hoàng cung trong truyền thuyết. Cao Dương còn nhớ mấy năm trước có nộp thuế xây dựng cơ quan huyện, nghe nói xây nhà tầng. Từ lâu đã nghe có người nói nó đẹp như hoàng cung, hôm nay anh mới biết lời đồn quả không ngoa. Xe cộ chạy qua đại lộ 1-5 đều bị tắc nghẽn vì những xe tỏi, tài xế sốt ruột nhấn còi inh ỏi khiến Cao Dương càng thêm bàng hoàng. Cao Dương cho rằng, những người ngồi trong xe hơi đều là nhân vật bự đi đường, nghẽn đường của họ là phạm tội, nhưng xe cộ ken dày chỗ đâu mà dạt. Nhìn quanh, chẳng thấy ai để ý những chiếc ô tô. Thấy xung quanh phớt lờ anh mạnh bạo lên, mặc kệ, cầm bằng mất xe tỏi, đâu phải chỉ anh phạm tội?

Khấu mù tiếp tục hát: Con khóc thì đưa mẹ dỗ, tỏi ế thì huyện phải lo…, giọng Khấu đã khản đặc. Một người đưa cho Khấu que kem, Khấu mút kem hắng giọng hát tiếp. Một thanh niên áo quần bảnh bao chĩa máy ghi âm về phía Khấu mù.

Cổng chính của Uûy ban huyện rào kín bằng dây kẽm gai, một số người ăn mặc chải chuốt ló đầu ở cửa sổ tầng trên, nhìn xuống quảng trường.

Mấy trăm người đứng trước cổng sắt hô lớn: “Mời huyện trưởng ra đây! Mời ông Trọng Vì Dân ra đây!”

Nắm đấm và gậy gộc đập cửa ầm ầm. Cánh cửa rung rinh như sắp đổ sụp. Trụ sở không một bóng người, một con mèo xám tro vụt qua sân như một mũi tên, biến mất trong bụi cây cảnh. Ông già gác cổng cầm chiếc khóa to tướng ra móc vào ổ khoá. Đám đông nhổ đờm và nhổ nước bọt vào người ông ta. Ông già không dám nói gì khóa xong liền bỏ chạy.

“Con chó già gác cổng kia, ra mở khoá mau!” – Quần chúng hét to.

Những xe bị nghẽn không bóp còi nữa, các lái xe ló đầu qua cửa xe, nhìn ra ngoài.

- Tìm huyện trưởng, tìm Bí thư đấu cho ra nhẽ!

- Trọng Vì Dân ra đây!

Cao Dương trông thấy một thanh niên mặt ngựa cưỡi xe lao tới, lênh khênh như con hạc giữa đàn gà. Thanh niên mặt ngựa gào to: “Bà con đừng kêu gọi lung tung, Huyện trưởng không nghe thấy đâu! Bà con hô theo tui, tui hô câu nào bà con hô câu ấy!” Thanh niên mặt ngựa hơi nói lắp.

Quần chúng rào rào hưởng ứng.

“Huyện trưởng tên là Trọng Vì Dân, không vì quần chúng, vì cá nhân!” – Mặt Ngựa vung tay hô.

Quần chúng đồng thanh gào lên, Cao Dương tâm tình bộc phát vì cảnh tượng trước mắt, cũng vung tay hô theo.

“Quan lớn Huyện trưởng Trọng Vì Dân, mau ra cổng gặp nhân dân!” Mặt Ngựa có khuôn mặt quái dị, miệng lưỡi hình như vướng víu khi hô.

Quần chúng gầm lên, đinh tai nhức óc! Cao Dương cũng gầm lên.

“Làm quan mà không lo cho dân, chẳng bằng về nhà đi gánh phân!” – Mặt Ngựa hô hai câu mà nhà nào cũng biết.

Quần chúng hô lại nhiều lần hai câu này.

Cuối cùng, có hai người đứng tuổi mặc âu phục từ trong nhà tầng đi ra cửa sắt, lớn tiếng nói: “Dân tỏi yên lặng! Dân tỏi yên lặng!”

Quần chúng im phăng phắc, chăm chú nhìn hai người đứng sau cổng. Người mặt choắt chỉ người đứng tuổi đeo kính đổi màu, nói: “Đây là ông Phùng, phó chủ nhiệm Văn Phòng Ủy ban huyện. Ông Phùng sẽ chỉ thị cho các vị!”

Phó chủ tịch nói: “Bà con bán tỏi, Huyện trưởng ủy quyền cho tôi nói chuyện với các người. Các người tụ tập gây rối là vi phạm pháp luật. Huyện trưởng bảo các người về nhà ngay, không nên để cho kẻ xấu xúi giục!”

- Thế còn tỏi của chúng tôi? – Quần chúng gào to.

- Huyện trưởng nói, kho lạnh của Hợp cung tiêu đã bão hoà, các người đem tỏi về bán đâu thì bán, không bán được thì để mà ăn – Phó chủ nhiệm Phùng nói.

- Ông nói như cứt ấy! Chính các ông bảo chúng tôi trồng, bây giờ lại không mua, thế là giết chúng tôi.

- Các ông không cho chúng tôi tự bán, các ông tịch thu cân của chúng tôi, các ông đập gãy cân của chúng tôi.

- Ba xu một cân không ai mua.

- Mời ông Trọng Vì Dân ra đây! Quan mà không lo cho dân chẳng bằng về nhà đi gánh phân!

- Dân tỏi không được nói bậy. Huyện trưởng bận việc quan trọng, không ra tiếp các người được – Phó chủ nhiệm Phùng mặt đẫm mồ hôi, giận dữ quát tháo – Các người phải biết điều chứ! Huyện trưởng là người đứng đầu một huyện, bao nhiêu việc lớn phải làm, chẳng lẽ bán tỏi hộ mấy người?

Câu nói của ông Phùng khiến Cao Dương mới vỡ lẽ, đúng thật, ông ấy đứng đầu cả một huyện mà lại đi bán tỏi hộ mình? Tỏi có thối ra đấy, cũng không được để huyện trưởng đi bán! Anh rất muốn chuồn, nhưng bốn phương tám hướng người dày đặc, chuồn không nổi. Anh chỉ muốn khóc.

- Mời huyện trưởng ra đây, chúng tôi muốn gặp ông ấy!

- Đúng,huyện trưởng ra đi! Huyện trưởng ra đi!

Phó chủ nhiệm Phùng nói: “Dân tỏi, một lần nữa tôi cảnh cáo các người, về ngay lập tức, nếu không tôi gọi điện cho công an, cảnh sát sẽ cho các người một trận!”

- Bà con ơi – Thanh niên mặt ngựa gọi to – Đừng sợ ông ta! Chúng ta không phạm pháp! Nhân dân muốn gặp huyện trưởng mà lại phạm pháp? Huyện trưởng là đầy tớ của dân, do nhân dân bầu ra, chẳng lẽ không được phép gặp hay sao?

- Bầu cái con mẹ nó! Có ai biết mặt ngang mũi dọc nó đâu mà bầu?

- Trọng Vì Dân ra đây! Huyện trưởng Trọng ra đây!

- Các người buông tuồng quá đấy! – Ông Phùng gầm lên.

- Đả đảo tham quan ô lại! Đả đảo chủ nghĩa quan liêu! – Cao Dương trông thấy mặt ngựa đứng trên một chiếc xe hô to.

Cao Mã ném một bó ngồng tỏi vào trong sân Ủy ban: “Chúng tôi không cần nữa, biếu các ông lớn!”

- Đúng, không cần nữa, dù sao cũng chẳng giá trị gì nữa! Ném đi, ném đi! Ném cho các ông lớn ăn!

Quần chúng như phát điên, hàng trăm hàng ngàn bó tỏi ném vun vút vào Uỷ ban huyện.

Phó chủ nhiệmPhùng chạy về phía nhà tầng. Có người kêu lên: “Giữ hắn lại! Giữ hắn lại! Hắn đi gọi điện cho công an đấy!”

Cái cổng có chằng dây thép gai rung chuyển dữ dội. Quần chúng ra sức phá, huy động tất cả những gì có thể phá được: gậy gộc, nấm đấm, bờ gai, gạch vỡ. Cổng đã bắt đầu méo mó.

- Xông vào, phải đấu lý với huyện trưởng!

Then chốt cổng cong lại, bật ra. Cánh cổng mở toang. Quần chúng kéo nhau như nước thủy triều. Cao Dương bị cuốn theo muốn dừng lại cũng không được. Anh tiếc không dám quẳng đi bó tỏi nào. Anh còn lo con lừa bị dẫm bẹp, nhưng không thể ngoảnh lại.

Chân anh giẫm lên những gạch xi măng hình bát giác, đi qua suối phun nước mát cả mặt, xông vào ngôi nhà tầng lát đá rửa của Uỷ ban. Những tiếng động dữ dội trong ngôi nhà, tiếng kính vỡ loảng xoảng, tiếng hòm tủ bị đá thình thình, có cả tiếng kêu của phụ nữ. Anh tìm thấy niềm khoái cảm trong tâm trạng thảng thốt. Anh xông vào một phòng làm việc, vẻ hào hoa phong nhã của các vật dụng khiến anh căm ghét. Anh bê chậu tiên nhân chưởng hoa đỏ thắm, thẳng cánh ném thẳng vào cửa kính. Cửa kính lặng lẽ rạn ra để chậu kiểng chui qua. Anh lập tức chạy đến chỗ cửa sổ, trông cả chậu hoa lẫn mảnh vỡ kính lăn lóc trên nền xi măng trước nhà. Chậu vỡ hoa vung vãi. Anh cảm thấy sảng khoái, bèn quay lại bê bể cá vàng hình bán nguyệt lên, nhìn một thoáng những con cá màu đen và những con cá màu vàng, con nào con nấy béo nẫm. Nước sóng sánh và phân cá vẩn lê khiến đàn cá kinh sợ chạy toán loạn, bể nước bốc mùi tanh. Anh ghét cái mùi đó nên lại ném cái bể vào cửa kính, cửa kính lặng lẽ rạn ra. Anh tỳ tay lên cửa sổ, thấy bể pha lê cùng với nước lóng lánh rơi xuống, những mảnh kính vỡ lấp lánh rơi theo, những con cá vàng giẫy giụa trong không khí. Bể cá rơi xuống sàn xi măng vỡ tan tành, không một tiếng động.

Anh thẫn thờ nhìn những con cá vàng giẫy giụa trên nền xi măng, cảm thấy trong lòng bất nhẫn. Ngẩng nhìn ra xa, người ngựa ngổn ngang trên quảng trường, con lừa và chiếc xe của anh không biết đi quảng nào, anh sốt ruột quá. Từng đoàn người vẫn nhằm trụ sở Ủy ban xông tới. Một toán cảnh sát mặc vũ trang đầy đủ, từ một ngõ nhỏ phía đông quảng trường chạy tới, nhảy bổ vào đám đông như hổ nhảy vào giữa đàn dê. Cảnh sát dùng gậy gộc mở đường, chắc chắn họ vào trụ sở huyện. Anh quay lại định rút lui, nhưng mấy chục người đã ùa vào, không ngờ trong đó có thím Tư, hai bàn chân bé tí lọt thỏm giữa đoàn người. Một thanh niên mặc áo chẽn màu trắng, ngực áo in hình cái mỏ neo, hét to: “Đây là phòng làm việc của huyện trưởng, phải tóm lấy ông ta!” Nghe nói vậy, Cao Dương run như cầy sấy, trời ơi thì ra mình xông vào phòng làm việc của huyện trưởng, lại còn đập vỡ bể cá vàng. Anh định bỏ chạy nhưng gậy gộc đã vung lên, anh không dám. Trong phòng huyện trưởng có một dãy hoa thơm cỏ lạ, chúng bị ném qua cửa sổ như những viên đạn đại bác. Chậu hoa có lẽ rơi trúng ai đó ở dưới lầu, anh nghe có tiếng gào khóc như bị chọc tiết.

Thư họa trên tường bị lôi xuống, tủ hồ sơ bị một thanh niên dùng chiếc nậy bật tung, hồ sơ, sách báo tung toé. Thanh niên này còn đập nát hai máy điện thoại.

Thím Tư đập chỗ này phá chỗ kia. Thím lôi cái rèm cửa bằng lụa màu xanh xuống, hai tay vò xé như người vò tóc, thím khóc, thím chửi: “Trả ông lão cho tui! Trả ông lão cho tui!”

Mấy ông nông dân lục lọi ngăn kéo bàn làm việc. Tay thanh niên vung nậy đập nát những tấm kính phủ bàn, những gạt tàn bằng kim loại. Huyện trưởng chắc vừa tháo chạy, điếu thuốc còn đang cháy dở trên gạt tàn. Bao thuốc lá nhãn hiệu “Đại nhân sâm” và bao diêm để trên bàn. Cậu thanh niên lấy ra một điếu thuốc để trên miệng, nói: “Lão gia cũng phải ngồi thử cái ngai của huyện trưởng!” Nói rồi cậu ta ngồi phịch xuống cái ghế của huyện trưởng, bật lửa châm thuốc, bắt chân chữ ngũ, bộ điệu dương dương đắc ý. Mấy nông dân chạy tới giành nhau thuốc lá nhân sâm. Thím Tư gom rèm cửa, thư họa, hồ sơ thành một đống, đánh diêm châm lửa đốt. Ngọn lửa cháy lan sang những thứ vương vãi, leo lên tường. Thím Tư quỳ lạy một lạy khấn: “Ông ơi, tui báo thù cho ông đây!”

Ngọn lửa bùng lên, nông dân chen nhau tháo chạy. Cao Dương giật tay thím Tư, nói: “Bỏ chạy thôi, thím!”

Lối trong nhà tầng dày đặc khói, hình như không chỉ phòng làm việc bị đốt. Trần nhà, cầu thang đều rung chuyển. Đoàn người tháo chạy rùng rùng. Cao Dương dắt tay thím Tư chạy ra cổng chính. Bỗng anh nhớ tới những con cá vàng, chỉ sực nhớ thôi, một nghìn cái đầu, hai nghìn cặp chân va đập vào nhau những người bị ngã kêu la thảm thiết. Anh nắm chặt tay thím Tư chạy như bay ra ngoài cổng, những gương mặt cảnh sát vụt qua.

- Anh cầm đầu đập phá phòng làm việc của huyện trưởng? – Cảnh sát nam ngồi chính giữa dáng điệu oai vệ, hỏi.

- Thưa Chính phủ, tui không biết đó là phòng làm việc của huyện trưởng… Họ vừa bảo đó là phòng của Huyện trưởng, tui không đập nữa – Cao Dương vừa quỳ vừa nói.

- Ngồi lên như ban nãy! – Cảnh sát nghiêm giọng bảo – Chẳng lẽ phòng làm việc của người khác thì đập thoải mái hay sao?

- Thưa Chính phủ, tui gà mờ quá, bị cuốn vào bên trong… Thưa Chính phủ, tui hiền lành từ bé, chưa làm điều gì xấu…

- Không hiền lành chắc anh đốt Quốc Vụ Viện! – Cảnh sát nói giễu.

- Tui không đốt… Thím Tư đốt…

Cảnh sát nữ đưa tờ giấy ghi dày đặc cho cảnh sát nam ngồi chính giữa. Cảnh sát nam đọc một lượt, hỏi: “Cao Dương, đây là lời khai của anh phải không?”

- Đúng ạ.

- Lại ký đi.

Một cảnh sát nam kéo anh tới trước bàn. Cảnh sát nữ đưa cho anh chiếc bút. Anh cầm bút mà tay run bắn. Anh nghĩ mãi mà không nhớ tên anh viết ba nét hay hai nét ngang. Cảnh sát nữ nhắc: “Ba nét ngang”.

- Giải về buồng giam.

- Thưa Chính phủ – Cao Dương quỳ xuống van xin: “Tui không dám về buồng cũ nữa!”

- Sao vậy?

- Họ xúm lại đánh, xin Chính phủ đổi tui sang buồng khác.

- Cho anh ta trông tử tù! – Cảnh sát ngồi chính giữa nói với cảnh sát ngồi bên.

- Số 9, anh có đồng ý trông tử tù không?

- Đồng ý, chỉ cần không đưa tui về chỗ cũ.

- Vậy được, anh phải chú ý không cho nó tự tử. Đây là công việc có ý nghĩa, mỗi bữa phát thêm cho anh một chiếc màn thầu.

Tử tù là một người đàn ông mặt vàng như nghệ, không để râu, hai con láo liên trong hốc mắt trũng, đến khiếp!

Vừa bước chân vào lao tử tù, Cao Dương thấy anh đã phạm sai lầm. Trong lao chỉ có mỗi chiếc giường, nền nhà trải một nệm cỏ cũ nát. Tử tù tay đeo còng chân đeo xiềng, ngồi xổm một xó, nhìn Cao Dương bằng ánh mắt căm thù.

Cao Dương gật đầu chào: “Chào đại ca, Chính phủ bảo tui đến làm bạn với đại ca.”

Tử tù nhếch miệng cười, sắc mặt anh ta như dát vàng, răng cũng như bằng vàng.

- Lại đây, lại đây! – Tử tù gật đầu gọi.

Cao Dương hơi ngại, nhưng thấy tử tù tay chân vướng víu chắc không xảy ra chuyện gì, bèn rụt rè đến gần.

Tử tù cười gật đầu, bảo anh lại gần hơn nữa, gần hơn nữa.

- Đại ca có việc gì cần giúp?

Lời chưa dứt, tử tù đã vung tay quật đoạn sắt vào đầu Cao Dương, anh rú lên một tiếng “Mẹ ơi” rồi lăn lông lốc đến tận cửa sắt. Tử tù tha cả xiềng lẫn xích vọt lên, bổ nhào vào Cao Dương. Cao Dương luồn qua nách người tử tù đến bên giường sắt. Tử tù xông tới bên giường sắt, Cao Dương lại nấp bên cánh cửa. Sau vài chục hiệp, tử tù ngồi phịch xuống mép giường, nghiến răng nghiến lợi nói: “Mày lại đây tao sẽ cắn chết mày! Trước khi chết, tao chơi cháy túi!”

Đêm ấy, Cao Dương mệt bã nhưng không dám ngủ, lao tử tù để đèn suốt ngày đêm, khiến Cao Dương cảm thấy có vẻ an toàn. Anh ngồi co ro bên cửa sắt, cố tránh xa người tử tù, có gì còn kịp đối phó.

Tử tù suốt đêm chong mắt không ngủ. Mỗi khi Cao Dương gà gật là anh ta đứng lên, xiềng xích khua loảng xoảng. Cao Dương vốn lanh lợi, nghe tiếng xích khua là vụt dậy, chuẩn bị sẵn sàng .

Trời sáng, tử tù tựa đầu vào tường, mắt nhắm lại như đã chết. Cao Dương nhớ lại một câu chuyện kinh dị về xác chết. Chuyện kể rằng, đêm khuya xác chết sống lại, chạy khắp nhà như người còn sống, gà gáy là cái xác ngã lăn ra. Y hệt chuyện đêm qua, khác chăng là ở chỗ, trông xác chết thì được bạc được tiền, trông tử tù thì được thêm một cái màn thầu.

Tại buồng giam thường phạm thì bị bọn ngược đãi, khó sống.

Tại lao tử tù thì suốt đêm không chợp mắt, cũng khó sống.

Anh nghĩ, cứ như thế này, chỉ một tháng là hết sống!

Anh hối hận quá!

Xin trời phù hộ cho con ra khỏi chốn này! Thoát khỏi đây rồi, người ta có đổ cứt lên đầu con cũng chịu, không đánh, không kiện cáo, thưa gửi.

Chương 17

Bà con ơi, đừng sợ đổ mồ hôi sôi nước mắt!
Trời làm hạn hán ta đào giếng!
Tỏi được nước lớn lên trông thấy,
Lớn một gang là một gang tiền!

Tháng Tư hạn hán nặng, Khấu mù hát động viên quần chúng chống hạn.Trích bốn câu.

Vầng trăng tròn vạnh từ từ nhô lên như một bông hoa vĩ đại. Ánh trăng thơm mát như hương của hoa, tãi ra trên cánh đồng mênh mông. Làn gió đặc thù của tháng Tư, hanh khô và ấm áp, thổi trên canh đồng. Đã mấy tháng không một giọt mưa, đất đai khô hạn, môi miệng người nông dân nứt nẻ; mùa màng thui chột, tỏi đang ra ngồng ủ rủ.

Những ánh đèn lác đác trên đồng, nhà nào cũng gánh nước tưới tỏi. Cao Mã cũng vậy. Giếng nhà anh mạch không lớn, cứ hai mươi lăm thùng thì lại cạn đến đáy. Trong khoảng thời gian chờ đợi có nước, anh chạy sang ruộng ông già Vương Trường Lễ râu tóc bạc phơ, chuyện phiếm.

Giếng nước của ông già Lễ lắp đầy một cái máy bơm đẩy tay, nước mạch cũng yếu. Lúc Cao Mã sang cũng là lúc giếng ông già cạn.

- Ông Ba, nghỉ tay hút điếu thuốc! – Cao Mã nói.

- Ờ, nghỉ thì nghỉ – Ông già dùng ngón chân móc chiếc thùng đật trên miệng giếng, nói.

- Kể chuyện gì đi ông Ba – Cao Mã cuộn một điếu thuốc đưa cho ông già.

- Có chuyện gì mà kể? – Ông Lễ hút, điếu thuốc đỏ môi ông.

Dưới giếng, nước chảy tí tách nghe rất rõ, ở nơi rất xa, tiếng máy diezen nổ sình sịch. Những cây tỏi đã được tưới, thân vươn thẳng, lá đọng ánh trăng long lanh. Mặt trăng trên lá rất to, gần đấy có tiếng chim kêu.

- Chú đến Trương Gia Loan lần nào chưa? – Ông già Lễ hỏi.

- Chưa.

- Cóc ở đấy đều không biết kêu.

- Vì sao thế ạ?

- Thì chú để tui kể đã.

Cao Mã bị coi là trọng phạm giam riêng một nơi, ánh trăng lọt qua khe cửa vào buồng.

- Ở Trương Gia Loan có hai mẹ con, mẹ tên Trương Lưu Thị, con tên Trương Cửu Ngũ. Cửu Ngũ thông minh từ nhỏ, mẹ cậu ăn xin để nuôi cậu ăn học. Cửu Ngũ nghịch tinh, hay quậy ở trường, thầy giáo ra bài tập, cậu biến luôn. Cậu có việc gì mà đi nhỉ? Chỗ này có một câu chuyện trước hết phải kể đã. Lại nói trong trường có một học sinh tên là Đông Sinh. Mẹ Đông Sinh khá đẹp, có biệt hiệu “Nắp ấm trà”. Thầy giáo trông thấy Đông Sinh là hỏi: “Đông Sinh mẹ có nhớ thầy không?” Đông Sinh về nhà hỏi mẹ: “Mẹ, thầy hỏi con, mẹ nhớ thầy không?” Mẹ cậu mỉm cười, không nói gì. Ngày lại ngày qua, hôm nào thầy cũng hỏi trò, hôm nào trò cũng hỏi mẹ. Hôm ấy thầy lại hỏi. Học sinh hỏi. Mẹ cậu nói: “Con nói với thầy, rằng mẹ nhớ thầy, ngày mai mời thầy đến chơi”. Sáng hôm sau thầy lại hỏi, học sinh nói đúng lời mẹ. Thầy ra bài tập xong, liền đi luôn. Đi đâu? Đến nhà Đông Sinh. Mẹ Đông Sinh dầu thơm gội đầu, phấn thơm thoa mặt, ngồi trên giường. Thầy như mèo thấy mỡ nhảy sổ vào, hết sờ vú lại hôn miệng. Mẹ Đông Sinh cười tít mặc cho thầy sờ soạng. Thầy cởi dây lưng quần, mẹ chỉ đỡ gạt qua quýt. Dây quần đã được cởi ra. Bên ngoài có tiếng gõ cửa. “Nguy rồi, bố nó về !” Thầy sợ mất mật, không biết làm thế nào. Tiếng gõ cửa càng gấp. Mẹ Đông Sinh nói: “Thầy ơi trong nhà có cái cối xay bột, thầy giả làm lừa kéo cối.” Thầy đành nghe theo, mà không nghe sao được. Thầy chui vào trong quả nhiên có một cái cối đặt ở giữa nhà, trong cối có chừng hai thăng lúa mạch. Thầy cầm chàng, bắt đầu đẩy. Cái cối không to không nhỏ vừa đủ một người đẩy. Thầy nghe tiếng mẹ Đông Sinh chậm rãi xuống giường, ra mở cửa. Bố Đông Sinh quát: “Nàng làm gì thế? Hay là giấu thằng đàn ông nào ở trong nhà?” Mẹ Đông Sinh nói: “Chàng nói gì thế thiếp mượn con lừa về xay bột. Bột đã hết, chàng không phải không biết?” Bố Đông Sinh hỏi: “Con lừa chịu nghe à?” “Không chịu, mãi mới đóng được ách, nếu không ra mở cửa cho chàng từ lâu – Mẹ Đông Sinh nói – Vậy mà còn bị chàng mắng là giấu đàn ông trong nhà.” Bố Đông Sinh nói: “Nàng cứ ở đây, để ta cho con lừa một roi cho nàng nguôi giận”. Thầy ở trong buồng sợ vãi đái, quay cối xay tít. Mẹ Đông Sinh nói: “Chàng thấy chưa, con lừa nghe được tiếng người, thấy sắp bị đánh, liền chạy nhanh chưa?” Bố Đông Sinh nói: “Nàng đi hâm hồ rượu ta uống!” Thầy nghe thấy tiếng vợ chồng đùa nhau cười vui vẻ thì cảm thấy chua ngọt cay đắng đủ cả mà không chỉ ra được đích xác nó là mùi vị gì. Suy nghĩ nên chạy chậm lại. Bố Đông Sinh nói: “Nàng mượn phải con lừa lười chảy thây, để ta xuống cho nó một trận!” Nghe nói như vậy thầy đâu dám chậm trễ, chạy như bay. Mẹ Đông Sinh nói: “Đừng xuống nữa, chỉ cần chàng nói là nó chạy!” Thầy mồ hôi đầm đìa mà không dám nghỉ. Bố Đông Sinh bảo: “Mẹ nó này, nhân thằng cu không có ở nhà chúng mình làm chuyện ấy đi!” Mẹ Đông Sinh nói: “Đồ quỷ, thèm đến thế kia à? Không sợ con lừa nghe tiếng hay sao?” Bố Đông Sinh nói: “Để ta xuống bịt tai nó lại” Mẹ Đông Sinh nói: “Khỏi cần bịt tai, nó ra sức đẩy cối tai đâu mà nghe!” Thầy vừa đẩy cối xay, vừa nghe vợ chồng họ làm chuyện ấy trên giường, chẳng khác người câm ăn phải hoàng liên, đắng mà không kêu được. Xong chuyện, bố Đông Sinh nói: “Mẹ nó này, ta đi cuốc đất ở dốc Nam”. Mẹ Đông Sinh nói: “Đi luôn di!” Bố Đông Sinh mở cửa đi luôn. Thầy ngã cắm đầu vào lòng cối. Mẹ Đông Sinh chạy vào nói: “Thầy ơi, nhân bố nó đi cuốc đất, thầy chạy mau lên!” Thầy chạy mất. Qua vài hôm, Đông Sinh nói với thầy: “Thầy ơi, mẹ con nói lại nhớ thầy!” Thầy túm tay Đông Sinh vụt cho một thước kẻ, chửi: “Đồ khốn nhà mi hết bột ăn rồi hả?”

Cao Mã cười khanh khách: “Khổ thân ông thầy!”

Ông già Lễ nói: “No cơm ấm cật, đói rách sinh đạo tặc, đố có bao giờ sai! Những năm trước đây trộm cắp đầy rẫy, vài năm nay đời sống khá lên, trộm cắp có bớt, nhưng bồ bịch thì lại nhiều lên. Như chú chẳng hạn, chú nếu đói rã họng ra thì chưa chắc Kim Cúc đã ễnh bụng!

Cao Mã ngượng: “Cháu với Cúc là yêu nhau thật sự, sớm muộn chúng cháu sẽ cưới”

Ông già lắc đầu, nói: “Trên trán chú có quầng đen, nội một trăm ngày có họa đổ máu. Chú phải hết sức cẩn thận, không thật cần thiết thì đừng ra khỏi nhà”

- Cháu không tin những chuyện ấy! – Cao Mã nói.

- Đừng đừng đừng! Chú phải tin – Ông già Lễ vẻ thần bí – Mùa xuân năm nay xuất hiện hai mặt trời, đó không phải là điềm lành; canh năm hôm Tết, tui xem ti vi ở nhà Cao Trực Lăng, một người nam không ra nam, nữ chẳng ra nữ hát trên màn hình: “Một mồi lửa, một mồi lửa thiêu cháy góc đông bắc”, đó cũng không phải là điềm lành.

Cao Mã trở mình, nghĩ, lời ông già Lễ quả nhiên ứng nghiệm, mình gặp đại họa, Đông Bắc cháy rừng. Ông già Lễ không phải là người thường!

Ông già Lễ nói: “Lại tưới được rồi. Hết nước, lại kể tiếp”

Cao Mã nghĩ, hồi ấy mình đang vui, cứ nghĩ đến ông thầy đẩy cối xay bột là không nhịn được cười. Giếng lại chảy được nửa mét nước, mình gánh nước tưới tỏi, mầm tỏi xanh rờn, trăng lên cao nhỏ đi, sáng hơn. Không khí tươi mát, lá tỏi lấp lánh màu kim nhủ, nước chảy trong rãnh như những con rắn bạc. Hồi đó mình tràn đầy niềm tin và hy vọng. Bây giờ thì hết rồi. Không còn gì nữa!

- Cái cân của tui đã bị thằng chó ở phòng đo lường lấy mất rồi. “Không được chửi”, cảnh sát ngồi chích giữa nói -Nó bảo cân của tui không chuẩn, tui cãi, nó dẫm gãy cân tui, phạt tui mười đồng. Tui nghĩ giá tỏi từ sáu hào xuống một hào một cân, cuối cùng ba xu một cân. Hợp đồng bán tỏi giữa thôn tui và huyện khác đã bị cấm, huyện khác đến thu mua thì bị đuổi, rõ ràng là định gây khó dễ với dân trồng tỏi, tui càng nghĩ càng tức, trèo lên xe hô hai câu khẩu hiệu phản động, câu thứ nhất là: “Đả đảo bọn tham quan ô lại! ”, câu thứ hai là: “Đả đảo chủ nghĩa quan liêu!” Các ông thích gán tội gì thì gán, tùy, tui tứ cố vô thân, quanh đi quẩn lại có một mình, chém đầu, bắn bỏ, chôn sống tùy các ông! Tui căm các ông, một lũ quan chó má bức hại dân chúng. Tui căm các ông!

- Ông Ba, nghỉ hút điếu thuốc cái đã! – Cao Mã nói.

Ông Ba Lễ dùng ngón chân móc cái thùng để lên thành giếng, ngồi xuống.

Ánh trăng tinh khiết, vạn vật bóng lên dưới ánh trăng.

- Ông Ba, ông có bón phân hóa học cho tỏi không? – Cao Mã hỏi.

- Xin đủ, tui không bón. – Ông Ba nói – Tui không tin cái đám cung tiêu chỉ biết có tiền, có quỉ mới biết phân thật hay phân giả?

- Ông Ba, ông cũng hơi kỹ tính, gì thì gì chứ phân hóa học không trộn giả được.

- Tự cổ chí kim, vô phương bất gian, chẳng ai đi buôn mà không gian lận! Họ giàu lên bằng cách nào? – Ông già Lễ giận giữ nói – Tất cả là do nhà vua phong cho họ.

- Nhà vua đã phong thì muôn đời không thay đổi sao?

- Muôn đời không thay đổi – ông già nói – Cóc ở Trương Gia Loan đến nay vẫn không kêu.

- Cũng do nhà vua phong cho à? Vua nào vậy?

- Phải kể tiếp câu chuyện ban nãy.

Cao Mã rụt cổ lại cảm thấy lạnh.

Ông già Lễ kể: “Trương Cửu Ngũ thấy thầy giáo lỉnh đi bèn nhảy lên chỗ thầy ngồi, ra lệnh cả lớp chia làm hai đội đánh trận giả. Đánh xong, cậu ta bình công luận tội, y như một nhà vua. Một hôm, thầy giáo đứng ngoài trông thấy cái trò đó của Cửu Ngũ, liền dặng hắng một tiếng rồi bước vào. Các học sinh ngồi vào chỗ răm rắp, ê a đọc bài học thuộc lòng. Thầy cầm miếng kính đường mộc gõ đánh chát, hỏi Trương Cửu Ngũ đã thuộc bài chưa? Trương Cữu Ngũ vừa xem lướt vừa nói “Thuộc rồi ạ!” Thầy rủa thầm: Thằng lỏi, mi chỉ xem lướt một lần mà đã thuộc rồi sao? Đọc cho thầy nghe! – Thầy nói. Trương Cửu Ngũ gập sách lại đọc từ đầu đến cuối không sai một chữ. Từ đó, thầy đối xử với Cửu Ngũ rất đặc biệt, hàng ngày cho học gấp ba gấp bốn học sinh thường. Trương Cửu Ngũ học mà cứ như trâu ăn cỏ, chưa đầy nửa năm vốn chữ nghĩa của thầy hết sạch. Thầy gói gắm chăn đệm, bỏ chạy, để lại cho Cửu Ngũ mấy chữ: Cửu Ngũ, Cửu Ngũ, một ngôi tinh tú, mai sau làm nên, đừng quên thầy cũ! Sau đó, một thầy học rộng, mắt tinh đời miễn giảm tiền học cho Cửu Ngũ. Thầy trò thường xuyên đàm đạo, ý hợp tâm đầu. Chuyện trò tận khuya, thầy chui vào mùng ngủ, còn trò ngủ trên bàn. Đó là một đêm mùa hạ, muỗi từng đàn từng lũ, cắn thấu mùng cho thầy một trận. Thầy nghe Cửu Ngũ thở đều, hình như ngủ say. Thầy hay cả nghĩ, hỏi Cửu Ngũ, có muỗi không? Cửu Ngũ nói không có muỗi. Không có muỗi? Thầy ngạc nhiên quá đỗi, hỏi, có nóng không? Cửu Ngũ trả lời, không nóng chút nào. Thầy bảo, Cửu Ngũ, thầy trò ta đổi chỗ, trò vào mùng, thầy ra bàn, chịu không? Trương Cửu Ngũ nói, chịu. Thầy trò đổi chỗ cho nhau. Thầy nằm trên cái bàn, trời ạ gió hiu hiu mát lạnh, nửa con muỗi cũng không có. Thầy đang phân vân thì nghe trên không trung có tiếng nói, đồ ngu, Hoàng thượng đi rồi, bay còn quạt cho thằng tú tài kiết xác ấy làm gì? Tiếng nói vừa dứt, lũ muỗi ùa tới, nóng nực không chịu nổi. Thầy vội vàng quỳ xuống xin xỏ: Các vị thánh thần, xin tha tôi, xin tha tội!

- Phịa – Cao Mã nói – Toàn là chuyện đơm đặt, bọn phong kiến dưng lên để bảo vệ nền thống trị của chúng, tô vẽ chúng thành thiên tài, siêu nhân, làm cho quần chúng mê muội, không dám nổi dậy chống lại chúng.

Ông Ba Lễ nói: “Chú đang đọc thuộc những lời sách dạy. Không phục không được ! Những con cóc ở Trương Gia Loan đến bây giờ vẫn không biết kêu, chú không phục thế nào được.”

Ông Ba nói tiếp: “Thầy biết Cửu Ngũ sau này không chỉ là Trạng nguyên quèn, mà còn là một chân long Thiên tử. Thiên Tử! Thử nghĩ mà xem, miệng vàng răng ngọc! Thầy mừng thầm, thử nghĩ xem, nhà ngươi là thầy của nhà vua, kính nể quá đi chứ! Từ đó trở đi, thầy không những không thu học phí, mà còn bao cả chuyện ăn mặc của mẹ con Cửu Ngũ. Đương nhiên mẹ con Cửu Ngũ rất cảm ơn. Thầy có một con gái tuổi vừa đôi tám, mặt hoa da phấn, giỏi phú giỏi thơ. Thầy chợt nảy ra một ý, bèn nói với mẹ Cửu Ngũ, bà chị, Cửu Ngũ chưa thành gia thất, tui có đứa con gái xấu xí, muốn gả cho lệnh lang trông nôm việc bếp núc, chẳng hay ý bà chị thế nào? Trương Lưu thị cả sợ, nói, thưa thầy tui mẹ goá con côi, đâu dám với cao. Thầy nói, bà chị đừng khách khí, ngày mai tui đưa con nhỏ đến làm lễ thành thân. Bà Trương cảm động rơi lệ, trở về nói chuyện với con trai. Cửu Ngũ đã biết sư muội là bậc thiên tư quốc sắc, gì mà không đồng ý. Ngày hôm sau kết hôn, tài tử sánh với giai nhân, vẻ phong lưu nói sao hết được, đêm thâu vãn cảnh, các người có thể đoán ra. Trương Cửu Ngũ ngày càng tấn tới, một hôm cùng vợ đi thắp hương ở miếu thành hoàng, sẵn giấy bút ngứa tay, liền viết: Thành hoàng! Thành hoàng! Sai đi Lạc Dương, đêm nay khởi hành, đêm mai có mặt ở nhà. Cửu Ngũ viết xong liền cùng vợ ra về. Đêm ấy, thầy nằm mơ thấy Thành hoàng xách chai rượu Mao Đài – phịa, khi ấy làm gì có rượu Mao Đài! – Thì là giả dụ thế, một thủ lợn, nhờ giúp đỡ. Thưa Quốc trượng đại nhân, mong Ngài thương tình nói hộ để Hoàng thượng thu hồi thánh chỉ, Người sai tiểu thần đi Lạc Dương, đêm mai đi, đêm mai có ở nhà, đại nhân thử nghĩ, hơn sáu ngàn dặm, làm sao tiểu thần về kịp? Thầy ngạc nhiên, tỉnh dậy, biết mình nằm mơ, dụi mắt ngồi dậy, thắp đèn, ra nhà ngoài trông thấy trên kệ bếp có chai rượu Mao Đài, một cái thủ lợn to, cạo sạch lông. Thầy cấu chân, cắn tay, thấy đau. Thầy sờ cái thủ lợn, ngửi chai rượu, đúng là của thật. Bà vợ nói, ông ơi, ông không biết ngày kia hết gạo hay sao mà mua những thứ đắt tiền ấy về nhà? Thầy mừng quá, quên phắt thiên cơ, kể hết cho vợ nghe.

Dưới giếng không còn tiếng róc rách, ông Ba nói: “Tưới đi chú giếng lại có nước rồi.”

- Ông Ba kể hết đi cháu khỏi phải đợi.

- Đừng vội chú em! Phải bình tĩnh. Cơm ngon đừng ăn vội, lời hay đừng nói hết trong một lần.

“Anh căm thù chủ nghĩa xã hội đến thế kia à?” Ông cảnh sát ngồi chính giữa hỏi. “Tui căm các ông, tui không căm chủ nghĩa xã hội”. “Anh cho rằng chủ nghĩa xã hội chỉ là cái chiêu bài?” Cảnh sát nói: “Xã hội chủ nghĩa là một hình thái xã hội, hình thái đó không trừu tượng mà rất cụ thể, nó thể hiện trên chế độ sỡ hữu tư liệu sản xuất, thể hiện trên chế độ phân phối.” “Còn thể hiện trên một số tham quan ô lại các ông, đúng không?” Cao Mã giận dữ. Cảnh sát cáu, vỗ bàn đánh bốp, nói: “Cao Mã, hiện tại tôi đại diện cho cơ quan tư pháp hỏi cung anh, không phải cuộc thảo luận bình đẳng với anh. Anh phải thành khẩn khai báo anh kích động quần chúng đập phá và bản thân đập phá cơ quan huyện. Trước kia anh là quân nhân, sau đó anh là quân nhân phục viên, giờ đây anh là tội phạm, là tên tội phạm bị bắt sau khi có lệnh truy nã!” “Tui đã nói rồi, cần thì bắn bỏ, chặt đầu hay chôn sống là tùy các ông. Tui căm thù các ông, những tên tham quan ô lại giương cờ Đảng cộng sản để làm mất danh dự Đảng cộng sản! Tui căm thù các ông!”

Đã quá nửa đêm, những người tưới tỏi trông như những tinh linh dưới ánh trăng. Ánh đèn thưa thớt, càng vang vọt hơn dưới ánh trăng.

Cao Mã đưa điếu thuốc cho ông Ba Lễ. Ông nói: “Ông thầy lẽ ra không bao giờ được nói với vợ, rằng Cửu Ngũ sau này sẽ làm vua. Biết bao nhiêu chuyện lớn hỏng bét dưới tay phụ nữ. Bụng phụ nữ như bụng chó, không chứa được bơ. Chú thử nghĩ, vợ thấy nghe nói con rể là chân long thiên tử, con gái bà đương nhiên trở thành hoàng hậu, bà trở thành mẹ vợ nhà vua, là hoàng thân quốc thích, hưởng không hết vinh hoa phú quý, mặc không hết gấm vóc lụa là, ăn không hết sơn hào hải vị! Thế là bà ta phát cuồng, tạm thời không kể chuyện này. Lại nói thầy hôm sau một mình đến miếu Thành hoàng, lấy mảnh giấy trên hương án, giấu trong tay áo trở về nhà. Thầy hỏi Cửu Ngũ: “Hiền tế, đây là chữ của con phải không?” Cửu Ngũ hơi ngượng, nói chính anh ta viết. Thầy nói, Lạc Dương ở cách đây ba ngàn dặm, như vậy sáu ngàn dặm cả đi lẫn về, một ngày một đêm làm sao về kịp? Thầy bảo con viết lại mấy chữ miễn cho người ta. Cửu Ngũ cầm bút lên viết : “Thành hoàng, Thành hoàng, miễn đi Lạc Dương, ăn rồi ngủ sớm, giữ gìn sức khỏe!” Đêm ấy, Thành hoàng lại báo mộng cảm ơn thầy đã chu toàn cho, tặng thầy hai con dê béo, hai bình rượu ngon. Tỉnh dậy, dê và rượu đã ở bếp.

Một sao đổi ngôi, kéo theo sau cái đuôi dài. Ông già Lễ nói: “Lại nói hôm ấy mẹ vợ Cửu Ngũ cãi nhau với hàng xóm, giận điên đầu, quên sạch những lời thầy dặn. Mẹ vợ vua nói, con rể ta là Chân long thiên tử, đợi sau khi lên ngôi sẽ giết hết các ngươi, mỗi đứa một nhát không sót một móng! Hàng xóm không cho đó là chuyện nghiêm chỉnh, nói, con rể mụ gầy như con mắm, không có cốt cách làm vua, mà dù có cốt cách của bậc thiên tử thì với bà mẹ vợ long lang dạ thú như mụ, ông trời cũng thay cốt cách khác cho con rể mụ. Thần tuần đạo nghe được câu ấy, liền về tâu Ngọc hoàng, Ngọc hoàng cả giận sai Lý thiên vương và Na tra ban đêm thay xương cốt cho Cửu Ngũ. Buổi chiều, Lý thiên vương và Na tra xuống miếu thành hoàng. Thành hoàng mở tiệc khoản đãi cha con họ Lý. Lý thiên vương quá chén nói chuyện thay xương cốt cho Cửu Ngũ. Thành hoàng nhớ ơn Cửu Ngũ miễn cho chuyện đi Lạc Dương, bèn thác mộng báo cho thầy biết. Thành hoàng nói, vợ thầy nói bậy khiến Ngọc hoàng cả giận, sai cha con Lý Tthiên vương canh ba đêm nay thay xương hoán cốt cho con rể thầy, rút hết xương rồng thay bằng xương ba ba, phải nói ngay cho hiền tế biết, dù đau đến mấy cũng không được kêu mới giữ được mồm vàng răng ngọc, chỉ cần kêu lên một tiếng là răng biến thành răng ba ba! Thiên cơ không tiết lộ, nhắc có chừng mực để hiền tế biết, không nên nói hết mọi chuyện. Thành hoàng dặn dò kĩ lưỡng rồi cưỡi mây mà đi, thầy tỉnh dậy mồ hôi ướt, biết không phải chuyện vớ vẩn, bèn vội báo cho Cửu Ngũ, nửa đêm dù đau đến mấy cũng cắn răng chịu không được kêu. Cửu Ngũ thông minh tuyệt đỉnh, hiểu hết. Nửa đêm toàn thân đau nhức không chịu nổi, nhớ lấy lời thầy dặn, cắn răng mà chịu không kêu lên một tiếng. Bà mẹ vợ vẫn tưởng con rể làm vua, bố vợ hận nỗi không bóp chết tươi bà và cũng không dám nói rõ sự việc. Mồm vàng răng ngọc của Cửu Ngũ được vẹn toàn. Vào một ngày hè, Cửu Ngũ xem sách dưới gốc cây, cóc trong vụng kêu râm ran sốt cả ruột, bèn bảo, không đựơc kêu còn kêu nửa sẽ lật ngửa bụng lên trời. Từ đó, cóc ở Trương Gia Loan không bao giờ dám kêu, con nào không kiên trì được mở miệng kêu là lật ngửa bụng lên trời.

- Mồm vàng răng ngọc quả nhiên lợi hại – Cao Mã cười hì hì – Ông Ba, làm vua cũng không dễ, không nói năng thoải mái như chúng ta.

- Hẳn rồi! – Ông Ba nói – Thiên tử không bao giờ nói chơi!

- Cháu vẫn có điều không dám tin, giả dụ nhà vua nói: “Ngựa mọc sừng, trâu có vảy, gà trống đẻ trứng, gà mái gáy sáng”, chẳng lẽ thành sự thật?

- Chuyện này người ta nói vậy thì nghe vậy – Ông Ba nói – Nhà vua không nói bậy, đã nói thì ngựa không thể không mọc sừng. Tỉ dụ như Bí thư Vương xã mình, hàm quan thất phẩm cũng chưa xứng, vậy mà oai vệ ra phết và cũng chẳng vạch miệng ông ta xem trong miệng ông ta có bốn cái răng.

Cao Mã suy nghĩ một thoáng, nói: “Ông nói vậy cũng có lý!”

- Anh Mã, anh cho em biết – Kim Cúc hỏi với giọng buồn buồn – chuyện anh với em gái Tham mưu trưởng là như thế nào?

- Không phải em gái của Tham mưu trưởng, mà là em gái của Trung đoàn trưởng.

- Vậy chuyện giữa anh với em gái Trung đoàn trưởng như thế nào?

- Chuyện là như thế này, cô ta muốn lấy anh, còn anh ngửi không quen mùi hôi miệng ở cô ta, nhìn không quen cái dáng loẻo khoẻo của cô ta, anh không yêu cô ta – Nói đến chữ “yêu” Cao Mã cảm thấy khó chịu – Anh không yêu cô ta nhưng định lợi dụng mối quan hệ với cô ta để được đề bạt làm cán bộ. Anh ghét bọn họ, tâm địa anh không tốt, không thành cán bộ cũng đúng!

- Vậy anh yêu em là yêu thật hay yêu vờ?

- Chúng mình đã trả giá như thế nào mà em còn hỏi anh câu ấy?

- Giá như anh được đề bạt làm cán bộ quân đội, có lẽ anh không yêu em?

- Nếu trở thành cán bộ, anh sẽ hư hỏng.

- Nếu được đề bạt làm cán bộ, anh có lấy em gái Trung đoàn trưởng không?

- Anh cho em biết chuyện này, quyết định đề bạt đã có, anh nghĩ, có rồi thì mình hê luôn em gái Trung đoàn trưởng. Trung đoàn trưởng xé luôn quyết định đề bạt anh.

- Đáng xé! – Kim Cúc nghiến răng, nghiến lợi, nói.

- Không xé thì bây giờ đã không là chồng của em!

- Anh không cò cách nào khác mới tìm đến em-Kim Cúc tủi thân khóc.

Cao Mã sờ vai an ủi cô: “Đừng khóc, em yêu! Tuổi trẻ ai chả có lúc mê muội! Anh giờ chẳng nghĩ gì hết, chỉ nghĩ nhanh chóng bán hết tỏi, gom đủ tiền nộp cho bố mẹ tồi tệ của em, cưới em về sống yên lành bên nhau. Cán bộ mà làm gì? Làm cán bộ mà phải bán lương tâm, không bán lương tâm không làm cán bộ.

- Số 51, nghe nói anh cùng cô gái nông thôn Phương Kim Cúc có một thiên tình sử sóng gió? – Một cán bộ kiểm soát có mặt trắng bệch ngồi trên mép giường trong phòng giam, Cao Mã nhìn ông ta bằng cặp mắt căm thù.

Viên kiểm soát cười, nói: “Xem ra anh cũng thù tôi! Chàng trai, anh thành kiến quá đấy, đại đa số cán bộ Đảng và Chính phủ là tốt.”

- Quạ nào mà chẳng đen! – Cao Mã nói.

- Chàng trai, phải bình tĩnh! Hôm nay tôi đến không phải để cãi nhau với anh, mà tôi định bào chữa cho anh, anh nên tin tôi. Tôi nhắc anh không nên quá mù ra mưa!

Cao Mã nói: “Tui ù ù cạc cạc nửa đời người rồi, đủ rồi!”

Viên kiểm sát móc bao thuốc rút một điếu, hỏi: “Anh hút không?” Cao Mã lắc đầu. Viên kiểm sát châm thuốc, tay lật lật mấy tờ giấy trắng ghi bút thuốc chì chi chít, nói: “Tôi đã nghiên cứu toàn bộ hồ sơ của anh và đã về thôn anh điều tra. Ngày 25 tháng 8 năm nay, anh xông vào trụ sở cơ quan huyện, đập tan hai cái máy điện thoại, châm lửa đốt một hồ sơ, còn đánh bị thương một nhân viên đánh máy chữ. Những hành vi ấy đã cấu thành tội phạm, Cục Công an bắt anh là chính xác. Ngoài ra, trước khi đập phá, anh đã tung ra những luận điệu có tính chất phản động kích động quần chúng, có người cho rằng anh phạm tội phản cách mạng và phá rối trật tự trị an xã hội, kiến nghị phạt hai tội nói trên.

- Đủ để bắn bỏ chưa?

- Chưa. Tôi nghĩ mời anh qua phối hợp với chúng tôi, thuật lại một lượt quá trình yêu nhau giữa anh và cô Cúc. Tôi cho rằng, mối tình bất hạnh giữa anh và cô Cúc là nguyên nhân khiến anh phạm tội.

- Không phải thế – Cao Mã nói – Tôi căm thù các ông, chỉ tiếc không lột da được các ông, những tên tham quan ô lại!

- Anh không bằng lòng tôi bào chữa cho anh?

- Tui đề nghị ông bắn bỏ tui!

Viên kiểm sát lắc đầu, bước ra khỏi buồng giam. Cao Mã nghe thấy ông ta nói với người nào đó: đúng là một tên mắc bệnh tâm thần!

Chương 18

Bảo tui phản cách mạng là ngậm máu phun người
Khấu mù tui công dân loại một về tuân thủ pháp luật
Đảng Cộng sản không sợ giặc Nhật
Chẳng lẽ sợ dân nói ra sự thật?

- Khấu mù sau khi bị thẩm vấn đã hát trước mặt viên cán bộ thẩm vấn bốn câu trên.

Sáng sớm, cửa buồng giam mở ra, hai chính phủ bước vào, một nam một nữ, nam rất quen mặt, nữ mới đến lần đầu. Nữ béo tròn gần như không có cổ, cặp mắt lươn ti hí gắn trên khuôn mặt đỏ au, cái mũi quá nhỏ cách miệng rất xa, vì vậy nhân trung rất dài. Cao Dương rất ớn bản mặt chị ta nhưng khi ngửi thấy mùi con cái, hắn lập tức thấy chị ta trở nên đẹp. Mùi hương xộc vào mũi nhắc nhở Cao Dương đây là phụ nữ cao cấp. Chị ta mặc chiếc áo màu trắng, tay xách hòm gỗ, chính phủ nam nói: “Số 1, cắt tóc”.

Tử tù – Số 1 đảo mắt nhìn người phụ nữ báo tốt, xích sắt ở tay chân anh ta kêu loảng xoảng.

Người phụ nữ cười với tử tù, mắt híp như sợi chỉ, môi trên mỏng, cong lớn, lộ xỉ màu đỏ tươi và những chiếc răng xanh lét.

Chính phủ nam bê vào chiếc ghế đẩu vuông, đặt giữa buồng. Chính phủ nữ mở hòm gỗ, trước tiên lấy chiếc khăn choàng cáu bẩn, rũ đánh soạt, “Lại đây!”. Chị ta nói, giọng nhẹ như rót vào tai. Cao Dương nghe tiếng chị ta mà trong lòng rối bời.

Tử tù ngồi yên bất động,Chính phủ nam tới kéo anh ta dậy nhưng anh ta chằn xuống, nói: “Tui không cắt, tui không cắt!”

- Anh ta đúng là hay dở mù tịt! – Chính phủ nam túm tóc người tử tù – Tóc dài như lông chó thế mà không cắt.

Câu này nghe rất quen, Cao Dương không nhớ phim nào đã nói câu ấy.

- Mẹ kiếp, ông mới tóc lông chó! –Tử tù chửi Chính phủ nam.

Chính phủ nam vừa cười vừa vỗ vai tử tù: “Không phải lông chó, là lông người được chưa?”

Tử tù ngồi xuống ghế đẩu, chính phủ nữ choàng khăn trước ngực anh ta, thắt nút phía sau gáy. Tử tù ngoẹo đầu như đứa trẻ tinh nghịch. Chính phủ nữ vỗ vai người tử tù: “Yên nào, người anh em!” Tử tù ngồi yên ngay lập tức như đứa trẻ ngoan. Chính phủ nữ cầm tông đơ, bắt đầu ủi. Chiếc tông đơ như một máy cắt cỏ, ủi một đường từ nam lên bắc trắng tinh, rồi một đường từ đông sang tây thành hình chữ thập, ủi tiếp thành quả đồi trọc, rồi thành quả bầu be nhẵn chín, tòan bộ thời gian nhiều nhất là ba phút. Đầu trụi tóc, cái oai của người tử tù chỉ còn một nửa. Bàn tay chính phủ nữ vừa trắng vừa mập, mu bàn tay có những hạt cơm tròn tròn giống như mặt trẻ con.

Cao Dương đứng ngây nhìn Chính phủ nữ không chớp mắt. Chính phủ nam nói: “Số 9 định ăn thịt chắc?” Anh ta gật gù nhắc khéo Chính phủ nữ: “Chị Quách cẩn thận nghe!” Chính phủ nữ thản nhiên nhìn Cao Dương: “Anh nhìn trộm kia, ngồi xuống đây!”

Cao Dương ngồi xuống ghế, mùi đàn bà trên người Chính phủ nữ khiến anh quên bẵng cái chân đau. Chính phủ nữ choàng cái khăn dính đầy tóc lên người Cao Dương, làn da mềm mại và ấm cọ sát nhẹ trên lưng anh, cảm giác đê mê khiến anh thu người lại. Chính phủ nữ chỉnh cho anh duỗi thẳng người, bảo: “Ngẩng đầu lên!” Anh làm theo. Chiếc tông đơ bắt đầu ủi tóc, toàn thân anh tê tê như có dòng điện chạy qua, trước mắt cỏ cây hoa lá biết nhảy múa, trong tai tiếng chim hót véo von. Anh nghĩ được đàn bà cao cấp hớt tóc có chết cũng cam lòng.

- Đứng lên đi, anh còn ngồi đấy làm gì?

Anh như ngủ mơ chợt tỉnh, đứng lên.

Chính phủ nam bảo: “Hốt tóc vụng đi!”

Anh quét tóc vụn, gom vào cái hốt rác bằng tôn.

Chính phủ nam nói: “Đem đi đổ!”

Anh bê cái hốt rác bước ra khỏi buồng giam, Chính phủ nam theo sau, nhìn anh đổ tóc vụn vào chiếc sọt tre ngoài hành lang. Tóc vụn đủ cả đen, trắng, xám chất đầy cả sọt.

Anh trở lại buồng giam, trông thấy người tử tù mặt vàng nghệ hai tay chụp vú người chính phủ nữ. Bất chợt anh ghét cay ngét đắng người tử tù. Nét mặt thản nhiên của người Chính phủ nữ khiến anh chua xót. Chính phủ nữ mỉm cười, cúi nhìn hai bàn tay người tử tù, khẽ nói: “Bỏ ra, anh làm tôi đau!”. Tử tù miệng mở to thở gấp. “Anh có bỏ tay ra không?” Chính phủ nữ vừa nói vừa hất ngược đầu gối khuất sau vạt áo dài trắng, đồng thời chọc lưỡi tông đơ vào cái đầu trọc lóc của người tử tù. Tử tù ngã xuống nền nhà, rúm người lại, hai tay ôm bụng dưới, mồ hôi đầm đìa trên mặt.

Chính phủ nam bước tới đá một phát vào mông người tử tù, chửi: “Cóc lười chảy thây lại muốn

ăn thịt ngỗng trời!”

- Chết đến nơi mà còn bậy bạ! – Chính phủ nữ nói.

Sáng hôm sau, một Chính phủ nam dẫn người đầu bếp gầy nhom vào buồng giam. Chính phủ nói: “Số 1, anh thích ăn gì uống gì thì hãy bảo sư phụ Tôn”

Tử tù ngớ ra, nói: “Tui không chịu, các người là đồ khốn nạn, mềm nắn rắn buông, nếu phải tử hình thì tử hình con trai bí thư Lý, thằng ấy đáng bắn bỏ gấp trăm lần!”

Chính phủ nói: “Đơn của anh đã bị bác bỏ, y án sơ thẩm.”

Tử tù rũ ra, đầu gục xuống.

Chính phủ nói: “Thôi đừng nghĩ dài ngắn nữa! Thích ăn gì thì nói mau lên, thời cơ chỉ có một, chúng tôi thực hiện chủ nghĩa nhân đạo với anh”

Sư phụ Tôn nói: “Người anh em ăn gì thì nói đi, có chết thì cũng no mà chết, suối vàng xa lắm bụng đói sao đi tới nơi?”

Tử tù thở dài ngẩng đầu lên, ánh mắt không nhìn vào đâu cả, mặt ngời sáng rất hấp dẫn.

Anh ta nói: “Tui thích ăn thịt lợn quay.”

- Được, thịt lợn quay.

- Khoai tây xào thịt. Thịt có nhiều mỡ.

- Được, khoai tây xào thịt, thịt nhiều mỡ – Sư phụ Tôn nói – Nghĩ đi thích ăn gì nữa?

Tử tù nheo mắt, hình như suy nghĩ mông lung lắm.

- Cứ nghĩ đi – Sư phụ Tôn nói – Đừng ngại, đừng tiếc, không phải trả tiền.

Tử tù nhếch miệng khóc, nước mắt rơi lã chã. Anh ta nói: “Tui thích ăn bánh tráng, nướng bằng vỉ, thích ăn hành, mù tạt…”

- Không thích ăn những thứ khác à? – Sư phụ Tôn hỏi.

- Không!… Tử tù tỏ ra rất biết điều – Phiền sư phụ quá!

- Đây là công tác của tui – Sư phụ Tôn nói – Đợi chút sẽ đem đến cho anh.

Chính phủ và sư phụ Tôn đi ra.

Tử tù nằm sấp trên giường khóc nức nở. Cao Dương nghe anh ta khóc mà đứt ruột. Anh rón rén đến bên, dùng một ngón tay chạm vào vai người tử tù, nói khẽ: “Đại ca đừng buồn, nên nghĩ thoáng một chút…”

Tử tù lật người lại, chụp lấy tay Cao Dương. Anh hoảng định rút tay ra, người tử tù nói: “Chú em thân mến, đừng sợ tui không đánh chú nữa đâu! Con người ta lúc sắp chết mới cảm thấy người với người gần gũi như thế nào! Tui hối hận quá! Chú có khả năng ra phải không? Ra tù, chú thăm ông già tui một tí, nói với ổng là tôi đã được ăn thịt quay, bánh tráng bột trắng tinh, ăn mù tạt. Nhà tui ở Tống Gia Thôn, ông già tui tên Tống Song Dương.

Lúc bị giải đi, tử tù ngoảnh nhìn Cao Dương, nhếch mép cười. Cái cười của anh ta như một lưỡi dao, đâm trái tim anh đau nhói.

- Số 9 ra! – Một Chính phủ nam mở cửa buồng giam gọi.

Cao Dương sợ vãi đái ra quần.

- Thưa chính phủ, tui còn có vợ con… bắt tui ăn cứt, uống nước đái cũng được nhưng đừng bắn chết tui!

Chính phủ nam ngẩn người, nói: “Ai định bắn anh?”

- Không bắn tui?

- Nhà nước làm gì lãng phí đạn đến thế? Đi, chuyện tốt đấy! Vợ anh đến thăm.

Cao Dương cất được gánh nặng, vọt ra khỏi buồng giam. Chính phủ còng tay anh bằng đôi còng vàng chóe, anh nói: “Thưa chính phủ, tui đảm bảo không chạy trốn, đừng còng tui, vợ tui trông thấy nó không chịu được.”

Chính phủ nói: “Đây là quy định!”

- Tui không chạy mà! Ông xem, chân tui sưng tấy như thế này, chạy sao được?

- Đừng có nhiều lời – Chính phủ nam nói – Thế này là đã chiếu cố anh rồi, trước khi tuyên án người nhà không được vào thăm.

Chính phủ nam dẫn anh đến cửa một buồng bỏ không, nói: “Vào đi! Hai mươi phút.”

Cao Dương do dự đẩy cửa, trông thấy vợ bế con ngồi trên ghế băng, con Hạnh đứng tì vào đùi mẹ.

Vợ anh đứng vụt dậy, mặt co giật, môi run run, khóc òa.

Anh vịn khung cửa định nói nhưng cổ họng có gì chẹn ngang, y hệt cách đây mấy hôm anh trông thấy con Hạnh trong rừng.

- Bố! – Con Hạnh quờ quạng hỏi – Có phải bố đấy không?

Vợ anh để bó ngồng lên xe lừa, người oằn xuống, tay ôm bụng.

- Sao thế? Sắp sinh hả? – Cao Dương thăm hỏi.

Vợ nói: “Bố nó này, em tính không đúng, chắc là sắp sinh…”

- Mình không thể chậm hai hôm, bán xong tỏi hãy sinh được sao? – Cao Dương ca cẩm –Cứ phải sinh vào hôm nay, không sớm không muộn hai hôm?

- Bố nó đừng oán em… Em cũng không thích sinh ngay bây giờ. Giá như mót ị, em còn cắn răng chịu được…Vợ vịn càng xe, mồ hôi đầy mặt.

- Thôi được đẻ thì đẻ! – Cao Dương hỏi – Mời Khánh Vân chứ?

- Dừng gọi bà ấy… -Vợ vừa xua tay vừa nói – Bà ấy đỡ không tốt, lại còn đòi tiền… Em tính đẻ ở nhà thương… có thể là con trai…

- Mình mà đẻ con trai, tui mua con gà mái ghẹ cho mình ăn.

- Tui cõng mình đi?

- Khỏi cần. Bố nó dìu em là được… -Vợ bò lê dưới đất.

- Lên xe mà đi! – Cao Dương rỡ hết tỏi xuống, vào nhà lấy chiếc khăn, trải xuống thùng xe.

- Phải chuẩn bị những gì?

- Hai cuộn giấy… Em chuẩn bị cả rồi. Cái túi vải màu xanh ấy.

Cao Dương vào nhà lấy cái túi, cõng vợ lên xe. Con Hạnh tỉnh dậy gọi ầm lên trong nhà, Cao Dương trở lại sân nói to: “Hạnh, bố mẹ đi kiếm cho con một đứa em trai. Con ngủ đi!”

- Kiếm ở đâu hả bố?

- Kiếm trong đống cỏ.

- Cho con đi mấy?

- Trẻ con không được đi, có trẻ con là kiếm không ra.

Trăng chưa mọc. Anh dắt lừa cho xe loạng choạng qua cầu, vợ trên xe rên rỉ. Anh cảm thấy bực mình. Một số xe chở tỏi đi về phía huyện lị. Anh nói: “Mình rên rỉ ghê thế. Đẻ đâu phải ốm?”

Vợ không rên nữa, trên xe toàn mùi tỏi, có cả mùi mồ hôi chua chua của vợ.

Nhà hộ sinh xã nằm giữa cánh đồng, phí sau là bãi tha ma, phía đông là những ruộng ngô, phía tây là những cánh đồng khoai lang, phía nam là những vạt tỏi mới bẻ ngồng. Cao Dương đánh xe vào trong nhà hộ sinh, dừng lại tìm khoa hộ sản. Khoa sản chỉ có một buồng. Anh định gõ cửa thì bị một người giữ tay lại. Trời tối không rõ mặt, chỉ nghe người ấy bảo: “Đừng gõ, trong ấy có người đang đẻ.” Giọng rất ấm, mép đang ngậm điếu thuốc, chốc chốc lại lóe sáng trên khuôn mặt mờ ảo, thuốc rất thơm.”

- Vợ tui sắp đẻ – Cao Dương nói.

- Phải xếp hàng thôi! – Người kia nói.

- Đẻ cũng phải xếp hàng?

- Chuyện gì thi không xếp hàng? – Người kia hỏi lại.

Cao Dương trông thấy bãi đất trống trước nhà hộ sinh có hai cỗ xe trâu, một xe thường, hai xe đẩy tay, gióng xe vắt lên một chiếc đệm.

- Vợ anh đang ở trong kia phải không?

- Ờ.

- Sao không thấy động tĩnh gì?

- Động rồi.

- Trai hay gái?

- Chưa biết! – Người này đến bên cửa sổ, ghé tay nghe ngóng.

Cao Dương trở ra cổng, đánh xe vào sân.

Trăng đã lên, màu hồng xỉn, đường viền không rõ, trong sân sáng lên được một chút, ven tường cây kim hoa đang mãn khai, từng cụm bông trắng xao động như những con ngài. Mùi hoa tranh chấp hơn thua với mùi nhà xí, từng đợt nổi lên, lúc thơm lúc thối. Cao Dương xếp xe anh sau ba xe kia, xe nào cũng có một phụ nữ bụng to hoặc nằm hoặc ngồi, đứng bên xe là một người đàn ông.

Ánh trăng sáng dần lên người và xe cũng rõ hơn. Hai con trâu nhai lại thức ăn, dòng nước bọt treo dưới mép như một con tơ tằm. Người đàn ông bên cạnh hút thuốc, một người nữa gang tay đo chiếc roi. Ba người có vẻ quen quen, đều là người cùng xã, thôn Đông hay thôn Tây gì đấy, có thể đã từng gặp. Ba người trên xe tóc tai rối bù không còn là con người. Người phụ nữ trên xe mãi đầu phía tây khóc rất to, tiếng khóc cực kì khó nghe. Chồng chị ta loay hoay bên cạnh cằn nhằn: “Đừng gào lên như thế! Đừng gào lên như thế! Người ta cười cho!”

Cửa buồng kẹt mở, đèn điện treo dưới bức màn sáng lên. Đứng dưới đèn là một bà đỡ mặc áo trắng, đôi găng tay cao su dài quá khuỷu tay, ướt nhớp nháp, có lẽ là máu. Người đàn ông sốt ruột đi đi lại lại hồi nãy chạy đến, hỏi bác sĩ: “Con trai hay con gái, thưa bác sĩ?”

Bác sĩ ấp úng: “Cái…”

Nghe nói là cái Hĩm, người đàn ông ngã bổ chừng, gáy đập phải viên gạch vỡ. Lát sau tỉnh dậy, gào khóc như đàn bà, vừa khóc vừa chì chiết: “Chu Kim Hoa, Chu Kim Hoa, cô là đồ vô dụng, cô giết tui rồi!”

Trong buồng có tiếng phụ nữ khóc, Cao Dương đoán ra đó là Chu Kim Hoa. Anh bàng hoàng không nghe tiếng trẻ khóc hay là chị ta đã bóp chết con?

Bà đỡ nói: “Anh đứng lên, vào đưa mẹ con chị ấy về để lấy chỗ cho những người khác.”

Người đàn ông đứng lên, loạng choạng đi vào phòng sản. Lát sau, anh ta ôm một cái bọc ra, bảo bác sĩ: “Bác sĩ xem có ai cần con gái thu xếp giúp.”

Bác sĩ cáu: “Anh quên cái ý nghĩ ấy đi! Đem về nuôi đến mười tám, bán hàng vạn đồng ấy chứ!”

Phía sau người đàn ông ló ra mặt phụ nữ đứng tuổi, tóc rối như tổ quạ, áo quần lam lũ, chân tay đen đủi, không ra hồn người.

Người đàn ông đưa con cho vợ, quay lại đảo đầu xe, cho vợ ngồi lên. Một bên xe đựng một chiếc sọt vẫn dùng để đựng phân, trong sọt đầy đất đen. Người đàn ông khoác lên vai chiếc đai hậu chặn mông súc vật, đủn xe được mấy bước thì xe lật, vợ bế con ngã lăn, vợ khóc, con khóc, anh ta cũng khóc.

Cao Dương thở dài, người đàn ông đứng bên cũng thở dài.

Bác sĩ bước tới hỏi: “Sao lại thừa ra một xe?”

Bác sĩ giơ tay thấy vướng găng, liền tụt găng xem đồng hồ, nói: “Xong, coi như đêm nay thức trắng.”

- Đau từ khi nào? – Bác sĩ hỏi.

- Khoảng… thời gian ăn xong bữa cơm.

- Vậy hãy còn sớm. Đợi đấy!

Aùnh đèn chiếu tới, ánh trăng rọi tới, ánh đèn lồng vào ánh trăng. Khuôn mặt bà bác sĩ to và trắng, miệng to mắt to. Bà ta nắn bụng từng người một, nói với người phụ nữ ở đầu phía tây: “Kêu nhỏ thôi, càng kêu to càng đau. Chị xem những người kia đều ngậm miệng không kêu một tiếng, chỉ mỗi chị kêu. Đẻ con so hả?” Người đàn ông nhỏ con đứng bên xe trả lời: “Đẻ lần này là lần thứ ba.”

Bà bác sĩ càng không bằng lòng: “Ba con mà còn gào như thế? Cú như đẻ con so! Sao người chị hôi thế? Hay là bĩnh ra quần? Nếu không, sao có mùi chồn hôi?”

Sản phụ bị bác sĩ cho một trận, im re.

Bác sĩ nói: “Trước khi đi Viện nên rửa ráy sạch sẽ!”

Người đàn ông nhỏ con nói: “Bác sĩ cho xin lỗi, hai ngày thu hoạch tỏi bận qua, trẻ mỏ lại đông…”

- Thì ít một đứa có sao?

- Hai dứa đầu là cái hĩm… - Người đàn ông nhỏ con nói – Làm nghề nông không thể không có con trai. Con gái lớn đi làm dâu nhà người chẳng nhờ vả được gì, việc nặng không làm nổi. Với lại không con trai bị khinh rẻ, chê cười.

- Chị cứ đẻ một con gái như Từ hi hoàng thái hậu còn hơn đẻ một trăm con trai – Bác sĩ nói.

- Bác sĩ đùa bọn em thế thôi – Người đàn ông nhỏ con nói –Vợ chồng em người ngợm thế này, đẻ con không đùi què mẻ sứt là may, đâu dám mong sinh rồng sinh phượng!

Bác sĩ nói: “Cũng chưa hẳn, tổ kén xấu xí chui ra con bướm màu, biết đâu chị lại đẻ ra một Chủ tịch nước?”

- Người ngợm như hắn mà đẻ ra Chủ tịch nước? Đẻ một đứa con không thiếu mắt mũi là tui dập đầu tạ ơn rồi! – Người đàn ông nhỏ con nói.

Người phụ nữ trên xe hai tay chống sàn nhổm đít lên, chửi: “Mẹ kiếp, anh thì đẹp đấy! Sao không đái một bãi để soi xem mình thế nào? Mắt chuột, mồm cóc, tai lừa, lưng rùa, tôi mù mới lấy anh làm chồng!”

Người đàn ông nhỏ con cười hì hì: “Thời trẻ tui đẹp trai chứ bộ!”

- Cứt! – Người vợ chửi – Hồi trẻ anh mặt chó đầu lợn, Võ đại lang hóa thân vào anh.

Mọi người cười, bác sĩ cười khanh khách, miệng rộng đút lọt quả táo. Bầu không khí trong sân vui vẻ hẳn lên. Mùi thơm của hoa Kim hoa át mùi hôi của nhà xí. Một con ngài lượn quanh bóng đèn, con ngựa trắng vui vẻ gõ móng.

- Vào đi, đến lượt chị rồi! – Bác sĩ bảo người phụ nữ trên xe ngựa.

Người đàn ông kéo vợ từ trên xe xuống, người vợ kêu oai oái. Người đàn ông khẽ dúi đầu vợ, nói: “Đừng kêu, lần đẻ con so đau, lần thứ hai thuận, lần thứ ba đại khái như táo bón là cùng!” Người đàn bà cấu cho anh ta một cái vào mặt. “Nói như cứt ấy, anh có đẻ đâu mà biết đau hay không đau! Oái đau quá mẹ ơi!…”

Bác sĩ nói: “Hai người là một cặp báu vật sống, ân ái phu thê!”

- Mắt sẹo lấy mồm thỏ, chẳng ai chê ai! – Người đàn ông nhỏ con nói.

- Đ. mẹ anh! Đẻ đứa này xong, tôi sẽ ly hôn!… Ôi mẹ ơi!…

Bác sĩ đưa chị ta vào phòng sản, bảo người chồng: “Anh đợi ngoài này!”

Người chồng đứng ngoài mấy phút rồi trở lại xe, cởi rọ mõm, cho con ngựa trắng ăn. Con ngựa hắt hơi rất to rồi cúi xuống ăn. Bốn người đàn ông tụm lại một chỗ. Người đàn ông nhỏ con móc bao thuốc mời mọi người. Cao Dương tuy không nghiện nhưng cũng cầm một điếu. Khói thuốc làm anh bị sặc. Người đàn ông nhỏ con hỏi: “Oâng anh người thôn nào?”

- Chính là cái thôn ở phía nam – Nam thôn.

- Thôn ông anh có một gia đình họ Phương phải không?

- Có.

- Cô con gái của gia đình ấy không ra gì! – Người đàn ông nhỏ con tỏ vẻ căm phẫn.

- Anh nói Kim Cúc phải không? Kim Cúc là một cô gái hiền lành rất mực – Cao Dương nói.

- Anh đừng nói nữa! – Vợ Cao Dương nói

- Rất mực hiền lành kia à? – Người đàn ông nhỏ con bĩu môi – Cô ta thoái hôn làm tan vỡ ba cặp vợ chồng, cậu Tào Văn ở thôn tui bị luôn bệnh tâm thần.

Cao Dương nói: “Kim Cúc thôn tui cũng rất đáng thương bị đánh một ngày không biết bao nhiêu trận. Người kia không tương xứng với cô ấy.”

Người đàn ông nhỏ con lo lắng: “Xã hội bây giờ không biết như thế nào! Con gái đánh nhà chồng!”

Người trên xe nét mặt rất trẻ nhưng tóc thì bạc phơ, nói: “Xem phim chỉ học cái xấu. Bây giờ phim ảnh dạy đám trẻ những trò lưu manh.”

- Tào Văn cũng là một anh ngốc – Một người đàn ông nói – Có ông cậu làm quan là chỗ dựa, lo gì không lấy được vợ? Việc gì phát điên!

- Nữ ít quá! Mười bảy mười tám tuổi đã có chủ – Người đàn ông tóc bạc nói – Các vị bảo phụ nữ đi đâu? Chỉ thấy từng đàn từng lũ đàn ông độc thân. Không thấy phụ nữ sống độc thân, ngay cả những người đui què sứt mẻ người ta cũng tranh nhau lấy.

Cao Dương ho một tiếng, bụng rất căm thù người đàn ông tóc bạc. Anh lạnh nhạt: “Người ta không nên cười nhau. Trẻ con trong bụng mẹ, chưa đẻ thì ai biết mặt ngang mũi dọc thế nào? Chưa chừng cái quái thai hai đầu cũng nên!”

Người đàn ông tóc bạc không nhận ra ẩn ra ý trong câu nói của Cao Dương. Oâng ta lại tiếp tục nói vừa hỏi mình vừa hỏi người: “Đàn bà đi đâu hả? Đều ra thành phố chăng? Đàn ông thành phố không thích đàn bà nhà quê. Kể cũng lạ, súc vật nuôi trong nhà, trâu, bò, lừa, ngựa, thậm chí cả chó, đẻ ra vạch đuôi thấy là con cái thì vui mừng hớn hở, nếu là con đực thì ỉu sìu. Nhưng với con người thì hoàn toàn ngược lại, đẻ ra thằng cu thì vui mừng hớn hở, đẻ ra cái hĩm thì thở ngắn thở dài, con trai lớn lên không lấy được vợ thì thở dài ngắn than!

Trong phòng sản vọng ra tiếng khóc trẻ con, người đàn ông nhỏ con đang cho ngựa ăn, ngập ngừng tiến lên, hai chân trĩu nặng.

Bác sĩ mở cửa: “Người đàn ông nhỏ con, vợ anh sinh cho anh một công tử!”

Anh chàng nhỏ con lớn thêm ngay được hai tấc. Anh ta chạy ào vào phòng sản bế con ra đặt trong thùng xe, dặn người đàn ông tóc bạc: “Người anh em trông hộ tui con ngựa không cho nó quậy, để tui vào cõng mẹ thằng nhỏ ra.”

Cao Dương nghe những người phụ nữ trên xe bàn tán: “Người ta coi đào được nhân sâm!”

- Dám thẳng lưng mà đứng trước mặt nam giới.

Người đàn ông nhỏ con cõng vợ ra, bàn chân thối hoặc của chị ta kéo lê trên mặt đất, một chiếc giày tuột ra. Người đàn ông tóc bạc nhặt giúp chiếc giày.

Người đàn bà nằm xuống thùng xe nói: “Anh phải giữ lời đấy nhé!”

Người đàn ông nhỏ con nói: “Giữ lời, giữ lời!”

- Mua cho tui một áo khoác bằng vải nilon!

- Mua áo khoác nilon, hai hàng cúc sắt!

- Mua cho tui một đôi tất nilon!

- Mua hai đôi, một đỏ, một xanh.

Người đàn ông nhỏ con thu vén thức ăn của con ngựa, cầm lấy roi, quay đầu xe chắn ngang mặt những con trâu, lừa và ngựa. Lông con ngựa trắng lấp lánh như bằng bạc. Anh ta họ ngựa, lấy thuốc lá chia cho ba người. Cao Dương nói: “Tui không biết hút, phí điếu thuốc!” Anh ta cất giọng sang sảng: “Hút đi, chỉ điếu thuốc thôi mà, anh em trong bụng rất vui, chẳng lẽ đại ca không vui với anh em?”

- Vui, vui!… - Cao Dương cầm lấy điếu thuốc.

Vợ người đàn ông tóc bạc vào trong phòng sản. Người đàn ông nhỏ con nói: “Các vị đại ca, các vị đều đẻ con trai, con trai cũng như cá chim ngoài biển, phải có đàn! Bốn đứa con trai hôm nay sinh cùng ngày tháng, lớn lên cho chúng kết nghĩa anh em.”

Người đàn ông nhỏ con vung roi đánh bốp một tiếng, vui vẻ giục ngựa chạy. Tiếng vó roan rã trong ánh trăng mông lung.

Vợ ông đầu bạc sinh con gái.

Vợ người đàn ông khác sinh một quái thai.

Cao Dương một mình đưa vợ vào phòng sản, một mình lững thững trong sân nhà hộ sinh. Trăng đã lên đến đỉnh đầu, ánh trăng chùm lên những đóa kim hoa. Vợ anh nghiến răng không kêu, phòng sản im phăng phắc, ngoài sân chỉ còn anh và con lừa, anh thấy trong lòng bâng khuâng, bèn đi về những khóm Kim hoa.

Anh đứng trước những bông Kim hoa, ngửi mùi hương quái dị, nhìn những cánh hoa như muốn bay lên, anh bất giác cúi xuống sờ những cánh hoa vừa dày vừa to, lạnh ngắc, những giọt sương rớt xuống đất. Anh rùng mình. Sau đó anh dúi mũi vào nhị hoa, cái mùi kì dị bò vào lỗ mũi, anh nhăn mặt ngước nhìn mặt trăng, hắt hơi một tiếng rõ to.

Lúc rạng đông, vợ anh sinh cho anh một đứa con trai. Anh gọi thầm mẹ. Có điều chưa hoàn hảo. Thằng nhỏ có mười hai ngón chân. Vợ anh ấm ức, anh an ủi: “Mẹ nó nên mừng mới phải, “dị nhân tất có dị tướng”, biết đâu sau này nó làm quan to, đến ngày ấy, vợ chồng mình cứ mà hưởng phúc!”

Anh nói: “Bố phạm tội, bố xin lỗi ba mẹ con!”

Vợ thở dài, nói: “Đâu chỉ có mình anh, thím Tư tuổi tác là thế mà cũng bắt đi rồi, so với bà ấy, nhà mình còn khá.”

Thằng nhỏ khóc, vợ vén vạt áo, nhét đầu vú vào miệng nó. Cao Dương nhích tới nhìn mặt con. Nó nhắm mắt, trên mặt lấm tấm mụn sữa. Vợ dùng ngón tay cạy những chấm mụn sữa, nói: “Nó lớn nhanh, mỗi ngày bong một lượt da!” Thằng nhỏ giơ bàn chân sáu ngón đạp bầu vú mẹ. Vợ ấn chân con xuống, bảo: “Mình đặt tên cho con!”

Anh nghĩ một lúc, bảo: “Đặt tên nó là “Thủ Pháp”, chẳng dám mong nó lớn lên làm quan nọ quan kia, chỉ làm anh nông dân nghiêm chỉnh tuân thủ pháp luật.”

Con Hạnh sờ thấy cái còng trên tay bố, nó hỏi: “Cái gì đây, bố?”

Cao Dương đứng dậy: “Chẳng là cái gì cả!”

Thằng nhỏ ngậm vú mà ngủ. Vợ đứng lên nhẹ nhàng kéo đầu vú ra khỏi miệng nó, đặt nó ngủ trên bàn rồi vội vã mở tay đãy lấy ra một đôi giày mới, một chiếc áo ngoài mới, một chiếc quần lửng màu đen mới, nói: “Mặc vào đi, mình bị bắt giữa lúc đang cởi trần, em xót xa quá! Định gửi quần áo mà không biết gửi ở đâu? Hôm kia nhờ người dò hỏi, mới biết bị giam ở đây. Em đến từ tối hôm qua, ngủ ngoài kia một đêm. Sớm nay gặp một cô gái tốt bụng, giúp em đi cửa sau mới gặp được mình!”

- Mẹ con đi bộ đến đây à? – Cao Dương hỏi.

- Đi được năm dặm thì gặp được người tốt. Mình đoán xem ai nào? Cái đêm đẻ thằng cu ở nhà hộ sinh ấy, chẳng phải cũng có một ông chồng nhỏ con đưa vợ đến đẻ? Oâng ấy đánh xe ngựa đi lấy hóa chất, tiện đường chở luôn, mấy mẹ con em.

- Chỗ quần áo mới này, tiền ở đâu mà mua? – Cao Dương hỏi.

- Em bán ngồng – Vợ nói – Mình đừng lo ở nha, mình phạm tội thì phải chịu phép, Chính phủ bảo thế nào thì phải như thế. Việc nhà đã có em, con Hạnh trông được thằng cu. Sau khi mình bị bắt, hễ có việc gì là hàng xóm ùn ùn kéo tới giúp khiến em khó nghĩ quá!

Cao Dương hỏi: “Cao Mã ra sao rồi? Hôm ấy cậu ta vượt tường chạy mất…”

Vợ nói: “Em nói mình dứt khoát không được cho thím Tư biết: Kim Cúc chết rồi!”

- Làm sao mà chết?

- Thắt cổ… Xót xa quá! Chân đầy máu, chắc nó vỡ… thương thằng nhỏ chưa ra khỏi bụng mẹ, nó đạp dữ, lúc ấy mổ bụng lấy ra chắc nó sống!

- Cao Mã biết chưa?

- Cao Mã đang lo việc chôn cất cho Kim Cúc thì công an đến bắt.

Cao Dương nói: “Tiếc đời một cô gái tốt, chiều hôm ấy cô còn đem dưa đến cho thím Tư.”

- Không nói chuyện người khác nữa, em đem cái ăn đến đây – Chị vừa nói vừa trút một lô trứng gà luộc ra khỏi túi nilong.

Anh cầm lên hai quả dúi vào tay con Hạnh, nó bảo: “Bố ăn đi, con không ăn!”

Vợ bóc vỏ quả trứng đưa cho anh. Anh cầm quả trứng đưa lên miệng, chưa nuốt, nước mắt ứa ra.

Chương 19

Ông Huyện, bàn tay ông sao che được mặt trời
Ông Bí thư, quyền lực ông sao vượt qua đỉnh núi?
Chuyện dở ở thiên đường, ông bịt sao nổi?
Quần chúng có ngàn mắt ngàn tai…

Khấu mù hát đến đây, một cảnh sát lưng beo eo gấu nhảy dựng lên chửi: “Thằng mù, mi là tội phạm trong “Vụ án tỏi Thiên Đường”, ông không tin là không ngăn chặn được mi!” Ông ta phóng chân đá trúng miệng Khấu mù. Lời ca vụt tắt, máu túa ra, mấy chiếc răng trắng nhởn văng ra trên nền đất trước cửa phòng. Khấu mù sờ soạng ngồi dậy, cảnh sát bồi một cú đá, anh ta lại ngã lăn. Miệng anh ta vẫn lẩm bẩm, tuy không còn nghe rõ nhưng vẫn là những câu khiến cảnh sát sợ toát mồ hôi. Viên cảnh sát định đá nữa nhưng một quan chức Chính phủ ngăn lại, một cảnh sát đeo kính ngồi xuống bên cạnh Khấu mù, lấy băng dính dán miệng anh ta lại. [/right]

Sáng sớm, tiếng quát râm ran ngoài hành lang, tiếng mở cửa ở rất nhiều buồng giam. Cánh cửa buồng giam Cao Dương cũng mở ra. Một cảnh sát mặt choắt đứng ở cửa, gật đầu nhìn anh mỉm cười. Anh hiểu ngay ý tứ của cảnh sát, đi giày mới, buộc dây giày cẩn thận rồi bước ra cửa. Khi buộc dây giày anh trông thấy chỗ mắt cá chân trắng bợt, bên trong lòng lọng mủ xanh. Nụ cười còn lưu lại rất lâu trên mặt viên cảnh sát khiến anh thấp thỏm không yêu, anh cũng nở một nụ cười ngây ngô để lấy long cảnh sát, như mượn nụ cười để giảm bớt áp lực tinh thần đang chèn lên thần kinh anh.
Viên cảnh sát mặt choắt vừa giơ tay, anh đã chắp cả hai tay lên ngực, một sự phối hợp quá sốt sắng. Viên cảnh sát lùi nửa bước, tẽ rộng một chút giữa hai tay anh, rồi tra còng vào.
Viên cảnh sát hất hàm, ra hiệu bảo anh đi trước. Lúc này, anh trông thấy một đám cảnh sát đang tra còng vào một đám tội phạm ở hành lang. Anh hơi thẹn, liếc nhìn viên cảnh sát mặt choắt, chợt nhớ ra đã gặp anh ta tại sân trụ sở Uûy ban xã. Viên cảnh sát đẩy anh một cái, anh đi lên. Phía trước, cảnh sát và phạm cũng rục rịch tiến lên.
Họ tập trung ở sân nhà giam, cảnh sát ra lệnh cho họ xếp hàng một, điểm danh. Tất cả có mười người. Điểm danh xong, hai tay Cao Dương lập tức bị tóm chặt. Anh liếc sang bên trái có viên cảnh sát mặt choắt vừa còng anh, ngoảnh nhìn phía sau có viên cảnh sát béo tròn, miệng mím chặt, hai bên má nổi hai con chuột, bộ dạng cực kì nghiêm túc. Cao Dương không hiểu sao định nhìn lưới điện trên bờ tường, cổ anh tự nhiên đờ ra.
Anh đi cuối cùng, phía trước là cảnh sát và phạm đi thành ba hàng dọc, đội ngũ cực kì nghiêm chỉnh, anh chỉ thấy hai lưng áo trắng và một lưng áo đen.
Ra khỏi cổng nhà giam, anh chợt hiểu vì sao anh muốn nhìn lại lưới điện trên nhà giam: Trong giờ đi dạo hôm qua, anh trông thấy một dải vải đỏ khá dài mắc trên lưới điện, còn lão phạm lưu manh thì nhìn dải vải đỏ không chớp. Tên phạm đứng tuổi hung hãn nháy mắt với anh, nói: “Này anh chàng, ngày mai xử cậu, vợ cậu đã vào thăm cậu”. Cao Dương há hốc miệng không nói được lời nào, phạm đứng tuổi chuyển sang chuyện khác, nói: “Lão súc sinh điên rồi! Dây lưng quần con dâu lão mắc trên lưới điện. Cậu có biết con trai lão làm gì không?” Cao Dương lắc đầu. Phạm đứng tuổi nói: “Tao không thể nói cho cậu biết, cậu biết sợ cậu vỡ mật chết!”
Anh cảm thấy vướng khi hai tay bị cảnh sát giữ chặt liền cựa một cái. Cảnh sát giữ càng chặt hơn, tai trái nghe: “Đi nghiêm chỉnh!”, tai phải nghe: “Đừng quậy!”
Quần chúng đứng đầy hai bên đường, trợn mắt há miệng như chực đớp cái gì trong không khí.
Họ thất thểu như vậy rất lâu, trên trời có đàn chim bay theo, phân chim rơi như mưa xuống đầu phạm và cảnh sát. Họ gần như không có cảm giác, không một tiếng kêu, không ai giơ tay chùi cức chim đen đen trên đầu, trên người.
Cao Dương ngờ rằng con đường dài vô tận. Hai bên đường chốc chốc lại xuất hiện ngôi nhà tầng, khẩu hiệu kẻ trên tường rất to. Chốc chốc lại xuất hiện cần cẩu cao chọc trời, sơn màu lòng đỏ trứng. Hai bên đường vẫn có người đứng xem, một thằng lõi cởi truồng, mặt mày nhem nhuốc, bốc phân trâu ném đoàn người, không hiểu nó ném phạm hay ném công an, hoặc ném cả phạm ném cả công an, cũng có thể chẳng ném ai cả, chỉ là ném chơi. Cục phân trâu khiến hàng ngũ rối loạn đôi chút, một phút sau trở lại như cũ.
Giờ đây họ vào con đường trong rừng, con đường đủ rộng đi hàng ba. Thân cây bên đường mọc đầy rêu, mỗi khi cảnh sát chạm vai vào cây là phát ra tiếng kêu rất nhỏ như dế. Lá vàng phủ đầy mặt đường, đôi chỗ có vũng nước đọng màu xanh, mùi thum thủm, trong nước có những con bọ bé tí màu đỏ bơi lội, chúng bơi như kiểu con tôm, thành ra trên mặt nước có những con bơi lên, những con bơi xuống cùng một lúc.
Khi đi ngang qua đường sắt, trời đổ mưa. Hạt mưa to và dày, rơi trúng đầu đau không kém gì bị ném đá. Cao Dương rụt cổ lại như bản năng. Anh vấp chân phải tà vẹt, một khoái cảm chạy từ bắp chân lên đùi. Vết thương ở mắt cá chân vỡ mũ. Mủ chảy đầy ót giày. Anh xót đôi giày mới bèn đề nghị cảnh sát: “Chính phủ cho tui nặn mủ hết ở chân rồi đi tiếp!”
Hai viên cảnh sát như người điếc, không hề phản ứng trước đề nghị của anh. Vừa vượt qua đường sắt, một đoàn tàu hàng sình sịch chạy tới, làn gió cuốn theo tàu như cấu vào mông, như định giật quần anh ra khỏi người. Tàu hàng chạy, mưa cũng tạnh. Một con gà trống choai chưa đủ lông đủ cánh chui ra từ một bụi tầm ma, ngoẹo đầu ngắm Cao Dương bằng một con mắt. Cao Dương boăn khoăn, sao lại có gà ở nơi đồng không mông lạnh thế này? Đang nghĩ ngợi thì con gà hạ thấp cổ nhằm mắt cá chân mà mổ một phát, anh đau đến nỗi suýt tuột khỏi tay cảnh sát. Hai viên cảnh sát cũng giật mình, giữ tay anh chặt hơn.
Con gà choai đuổi theo anh, mổ tới tấp. Anh đau quá gào lên như chọc tiết. Cảnh sát mặc kệ, chỉ lo kèm anh đi thật nhanh. Đến một đoạn dốc, con gà lôi từ vết thương ra một sợi gân màu trắng. Nó tì hai chân, phau câu sát đất, màu đỏ gắt, lông cổ dựng ngược, rút bằng được sợi gân ra ngoài tới một mét, sợi gân mới dứt. Viên cảnh sát ghé sát tai anh nói nhỏ: “Tốt rồi! Nguồn gốc của bệnh đã lôi ra rồi!” Miệng anh ta đầy râu ria, Cao Dương bị nhột bèn rụt cổ lại. Anh ngửi thấy mùi tỏi nồng nặc từ miệng anh ta.
Sau khi qua đường sắt, anh có cảm giác như đoàn rẽ sang hướng tây, lát sau rẽ sang hướng đông, lát sau lại ngoắc sang hướng nam. Họ đi trên cánh đồng hoa màu, có một loại cây cao bằng nửa thân người, trên cánh chạc đều có quả to bằng quả bóng bàn, màu xanh nhạt, lông tơ màu trắng đục. Quả gì nhỉ? Anh cố nhớ mà không nhớ ra. Cảnh sát béo bức một quả đưa lên miệng nhai, một dung dịch xanh từ mép rồi rớt xuống. Anh ta nhai một hồi rồi nhả ra lòng bàn tay một chất dính như chất dịch ở con vật nhai lại.
Cảnh sát béo giữ anh không cho đi, cảnh sát gầy cứ lôi anh đi, người anh xoay qua xoay lại, sợi xích giữa hai còng hết căng rồi lại trùng, cò cử một lúc cảnh sát gầy đành chịu phục, dừng lại thở hồng hộc, không kéo anh đi nữa nhưng nắm chặt tay anh. Cảnh sát béo dán một thứ gì đó lên vết thương chân anh, lại xé một mẩu dán ra ngoài. Một luồng không khí lạnh chạy rân rân từ vết thương vào trong người, cảnh sát béo nói: “Phương thuốc của Biển Thước đây, chỉ trong ba ngày là liền miệng.”
Họ bị rớt lại phía sau, trước mặt không còn ai, chỉ tòan là loại cây lạ, nhưng dấu vết để lại của người đi qua vẫn còn: Lá cây lật ngửa phơi bụng màu trắng. Hai cảnh sát chạy như bay theo đoàn người.
Cuối cùng, họ đã đuổi kịp. Họ trông thấy đường sắt giống đoạn đường vừa đi qua. Chín phạm và mười tám cảnh sát đứng thành hàng ngang dưới nền đường sắt cao cao, đang đợi họ. Đứng thành hàng ngang, đội ngũ dài ra gấp hai gấp ba, hai trắng kèm một đen như rắn cạp nong. Họ cùng cất tiếng gọi nhưng không rõ lời, chỉ nghe tiếng uồm uồm vang đi rất xa.
Họ nhập vào đoàn người. Chỉ cần một giây lại chuyển thành ba hàng dọc. Lần này thì đi vào đường hầm. Đường hầm không đèn đóm rất tối. Mặt đường nước lút bàn chân, nóc hầm nước rỏ giọt thánh thót. Vài chiếc xe ngựa vượt lên, vó ngựa giẫm nước bắn tung toé.
Ra khỏi đường hầm, không ngờ ngay trước mặt là phố 1 tháng 5, chỉ năm phút sau, họ đứng trước quảng trường Lao động 1 tháng 5. Một lớp tỏi thối phủ đầy quảng trường, chân dẫm lên vừa trơn vừa dính. Cao Dương thương cho đôi giày mới của anh.
Rất nhiều nông dân đứng xung quanh quảng trường. Đa số có khuôn mặt dầu dãi phong sương, một lớp bụi lại phủ lên lớp sương trên mặt, không biết đến năm nào mới tan. Trong số đó có một ông già hình dạng giống người Chu Khẩu Điếm mà Cao Dương thấy trong sách giáo khoa, trán giô nhưng rất hẹp, miệng rộng, hai tay dài quá khổ. Lão quái nhảy tung ra gào toáng lên: “A ha ha, một tay sờ vú to, chấm tương ớt ăn thật no!…” Cao Dương không hiểu ý tứ câu nói… Anh nghe viên cảnh sát nói: “Lão điên! Điên trăm phần trăm!”
Đi hết quảng trường, họ rẽ vào một ngỏ nhỏ. Một cậu choai choai quần áo bằng vảy ni lông ép một cô gái có bím tóc rất to vào tường, dẩu môi lên mà hôn mặt cô kia. Cô đẩy anh chàng ra. Một đàn ngỗng trắng lấm bùn lê lết, đi đi lại lại sau lưng cặp trai gái. Đoàn người lách sau lưng cậu choai choai mà đi. Có lẽ muốn dành khoảng không cho hàng ba, cô gái ôm chặt eo lưng cậu, hai người dán vào nhau.
Đi hết ngỏ lại rẽ một lần, đại lộ 1 tháng 5 giắt ngang huyện lị đã hiện ra trước mặt. Bên đường đang xây nhà tầng, máy trộn bê tông chạy ầm ầm, hai thợ: một nam một nữ, cùng lắm chỉ mười một mười hai tuổi đứng máy. Nam xúc cát đổ vào bầu, nữ cầm vòi cao su xối nước. Nước chảy rất mạnh, vòi run bần bật, cô gái cầm cả hai tay mà gần như không nổi. Các lưỡi gạt trộn gữa phát ra tiếng kêu cộc cộc. Chiếc cần cẩu màu đỏ trứng chậm rãi nâng tấm bê tông có rất nhiều lỗ, trên đó, bốn người đội nón đan bằng nhành liễu đang chơi tú lơ khơ. Vẻ bình thản lạ lùng của họ khiến Cao Dương hết sức ngạc nhiên.
Lại lượn một vòng, trước mắt hiện ra bức tường cao cao của nhà giam, lưới điện trên đầu tường chạm mạch tóe lửa xanh, chiếc thắt lưng bằng vải điều mắc trên đó.
- Đội trưởng Hình – viên cảnh sát gọi – bọn tui có nên về nghỉ một lúc không?
Một cảnh sát to con, mặt đen thui, giơ tay xem đồng hồ rồi nói: “Về nghỉ nửa tiếng!”
Cổng sắt nhà giam mở ra, cảnh sát lôi tất cả vào.
Không đưa phạm vào phòng giam.
Phạm ngồi một vòng tròn trên phòng giam, hai chân duỗi thẳng, hai tay để lên đầu gối. Các cảnh sát uể oải bước ra. Một cảnh sát cầm súng trường đứng canh phạm. Vài cảnh sát đu trên nhà xí, vài người đu trên xà. Khỏang mười phút sau, hai cảnh sát nữ ám giải thím Tư, mỗi người bê một chiếc mâm bằng gỗ sơn son, trên mâm có hai thứ đồ uống đựng trong chai, mỗi chai cắm một ống hút.
- Hai thứ này khác nhau về màu sắc và mùi vị, mỗi người chỉ được chọn một – Cảnh sát nữ nói.
- Anh chọn màu nào? – Cảnh sát nữ hỏi Cao Dương.
Anh phân vân một loại đỏ như máu một loại đen như mực
- Mau lên phải dứt khoác chọn lấy một!
- Tui lấy màu đỏ – Cao Dương nói.
Cảnh sát nữ lấy chai nước uống màu đỏ đưa cho anh. Anh bê cả hai tay nhưng không dám uống.
Nước uống phân phối xong, Cao Dương trông thấy, trừ Cao Mã, mọi người đều chọn màu đỏ.
- Uống mau lên! – Cảnh sát nữ giục.
Các phạm nhìn nhau không dám uống.
Cảnh sát nữ nổi giận: “Cứt chó không trát được tường, đồ vô dụng! Tui đếm một, hai, ba! Uống!”
Cao Dương khẽ nhấp một ngụm nhỏ, một hỗn hợp trong đó có tỏi từ từ trôi xuống họng.
Uống xong cảnh sát tập hợp, ai về vị trí nấy, kèm chặt phạm nhân, xếp hàng ba đi ra cổng.
Ra khỏi cổng, đoàn người rẽ bên hướng bắc, vượt qua mặt đường liền bước lên tam cấp, lên hết tam cấp, bước vào một phòng lớn. Phòng lớn người ngồi chật nhưng im phăng phắc, không khí cực kì trang nghiêm.
Anh nghe thấy một giọng nam cao hô to: “Giải các bị cáo trong vụ tỏi Thiên đường vào!”
Hai cảnh sát mở còng, kéo hai tay anh ra phía sau, dúi cổ anh về phía trước, vừa đùn vừa đẩy anh vào ghế bị cáo.
Cao Dương vịn lan can thiết kế riêng cho anh, ngẩng đầu lên. Vật đầu tiên đập vào mắt anh là chiếc quốc huy chói lọi. Cảnh sát béo ghì chặt cứng tay anh, khiến anh rất khó chịu. Một Chính phủ nam vẻ mặt nhân từ, da dẻ mịn màng ngồi phía dưới quốc huy. Bên trái bên phải ông có bảy tám ông Chính phủ ngồi xoè ra như cánh phượng, đa phần mặt mày sáng sủa như diễn viên điện ảnh.
Ông Chính phủ nam ngồi chính giữa dọn giọng, ghé miệng sát mi cờ rô bọc vải điều, oanh oanh: “Phiên tòa sơ thẩm vụ tỏi Thiên Đương bắt đầu!” Nói xong, ông ta đứng lên, những người bên cạnh vẫn ngồi.
Chính phủ cầm danh sách điểm tên từng người, gọi đến Cao Dương, anh không biết nên nói như thế nào, cảnh sát gầy đã giục: “Nói mau”.
- Có.
Chính phủ nam nói: “Các bị cáo đều có mặt. Giờ tuyên bố án do Cao Mã, Cao Dương, Phương Ngô Thị, Trịnh Thường Nam… ngày 28 tháng 5 đập điện thoại, đốt cơ quan huyện, đả thương một số nhân viên công tác của Chính phủ. Viện kiểm sát nhân dân huyện Thiên Đường thụ lý vụ này, căn cứ Điều 105 Chương Một phần Ba Bộ luật tố tụng hình sự nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa, mở phiên tòa xét xử công khai.
Cao Dương nghe thấy quần chúng thì thầm to nhỏ phía sau. Chính phủ đập đánh chát kinh đường mộc, yêu cầu mọi người yên lặng. Ông ta nhấp một ngụm nước trà, nói: “Hội đồng xét xử gồm ba thành phần: Chủ tọa do Viện trưởng Viện Dân pháp huyện Thiên Đường Khang Bá Đào – Cũng chính là tôi, đảm nhiệm; Bồi Thẩm nhân dân do Uûy viên thường vụ Hội nghị chính trị hiệp thương Du Nhã và Chủ Nhiệm Văn phòng Đại hội đại biểu nhân dân huyện thiên đường đảm nhiệm. Thư Kí Tống Tú Phần. Công tố viên do Phó Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân huyện Thiên Đường Lưu Phong, đảm nhiệm.”
Chủ tọa ngồi xuống, hình như ông ta rất mệt. Ông nhấp một ngụm trà nữa, giọng khê đặc: “Căn cứ Điều 113, Tiết 1, Chương 2 Bộ luật tố tụng hình sự nước Cộng hoà nhân dân Trung Hoa, các bị cáo được sử dụng quyền hồi tị đối với các thành viên của Hội đồng xét xử, với Thư ký phiên tòa, với Uỷ viên công tố. Bị cáo có quyền tự bào chữa.”
Cao Dương hiểu mà không hiểu những lời của ông Chủ toa. Anh hoang mang, tim đập lúc mau lúc chậm, anh biết anh không buồn đái, nhưng lại rất mót đái. Anh vặn vẹo người để giảm bớt căng thẳng. Cảnh sát béo hạ giọng cảnh cáo anh, không được cựa quậy!
- Có ai đề nghị thay đổi thành phần Hội đồng xét xử? – Chủ tọa nói như hết hơi – Không ai đề nghị? Vậy xin mời ông Uỷ viên công tố đọc cáo trạng.
Công tố viên đứng dậy. Ông ta nói nhanh, giọng the thé. Cao Dương nghe giọng biết ông ta không phải người vùng này. Cao Dương chăm chú nhìn đôi môi liến thoắng, nhanh như tép nhảy, nhìn ông nhíu mày nhăn mặt, quên luôn cả mót đái. Công tố viên đọc những gì, anh cũng không rõ, anh cảm thấy sự việc nêu trong bản cáo trạng không liên quan gì tới anh.
Ông chủ tọa đặt tách trà xuống, nói: “Giờ bắt đầu thẩm vấn. Bị cáo Cao Mã, ngày 27 tháng 5 anh hô khẩu hiệu phản động, kích động quần chúng đập phá Uûy ban huyện, đúng không?”
Cao Dương ngẩng nhìn Cao Mã đứng trước vành móng ngựa, cách anh rất xa, chỗ có chiếc quạt trần quay chậm như rùa.
- Bị cáo Cao Mã, Tòa hỏi anh nghe thấy không? – Chủ tọa nhấn mạnh câu hỏi.
Cao Mã nhìn thẳng vào mặt Chủ tọa, nói:
- Tui căm các ông!
- Căm chúng tôi? Sao lại căm chúng tôi? – Chủ tọa cười đau khổ – Chúng tôi lấy sự thật làm căn cứ, lấy pháp luật làm chuẩn mực, không xử oan một người ngay, cũng không để lọt một kẻ xấu. Anh không thừa nhận cũng không sao, cho gọi nhân chứng số 1!
Nhân chứng số 1 là một chú nhỏ, mặt trắng như mâm bột. Cậu ta đứng tại chỗ người làm chứng, tay mân mê gấu áo.
- Nhân chứng số 1, anh tên là gì? Công tác ở đơn vị nào?
- Tôi tên Vương Kim Sơn, lái xe con thuộc tổ xe Văn phòng Uûy ban.
- Nhân chứng Vương Kim Sơn, anh phải khai cho đúng sự thực, nếu là ngụy tạo, anh sẽ chịu trách nhiệm trước pháp luật! Anh nghe rõ chưa?
Nhân chứng gật đầu nói: “Sáng 27 tháng 5, tui đánh xe đưa khách của Huyện trưởng Trọng ra ga, lúc trở về thì xe bị tắc ở chỗ cách Ủy ban khoảng năm mươi mét. Tui nghe Cao Mã đứng trên một xe trâu, hô to: “Đả đảo tham quan ô lại”, “Đả đảo chủ nghĩa quan liêu!”
- Nhân chứng lui ra. Cao Mã, anh còn gì nói không?
- Tui căm các người! – Cao Mã lạnh lùng nói.
Thời gian thẩm vấn tại tòa dài lê thê, Cao Dương chân mỏi run, đầu choáng váng. Khi Chủ tọa hỏi, anh nói: “Thưa Chính phủ, những gì cần nói tui đã nói cả rồi, ông đừng hỏi tui nữa.” Chủ tọa mép sùi bọt, nói: “Đây là qui định của pháp luật, không thể thay đổi!”
Chủ tọa cũng ngán với cung cách thẩm vấn hao hao như nhau của phiên tòa, nên hỏi qua quít dăm câu nữa rồi tuyên bố: “Tòa kết thúc thẩm vấn, dưới đây xin mời Uûy viên công tố phát biểu.”
Công tố viên nói mấy câu rồi ngồi xuống.
Sau đây xin mời những người bị hại ra trước Tòa.
Ba người tay quấn băng bước vào.
- Mời các bị hại phát biểu!
Các bị hại à uôm một hồi.
Những người bị hại phát biểu xong.
- Các bị cáo còn nói gì nữa không? – Chủ tọa hỏi.
- Thưa Chính phủ, ông nhà tui chết oan quá! Một mạng người, hai mạng trâu, một cỗ xe, Bí thư Vương chỉ đền có ba ngàn năm trăm đồng! Thưa Chính phủ, rẻ rúng quá!
Chủ tọa nhíu mày: “Bị cáo Phương Ngô Thị, những điều trình bày của bà không thuộc phạm vi vụ này!”
Thím Tư nói: “Các quan không được bao che cho nhau.”
- Bị cáo Ngô Phương Thị, bà kêu gào ầm ĩ, gây rối tại Tòa, tôi với cương vị Chủ tọa cảnh cáo bà!
Chủ tọa sốt ruột tuyên bố: “Những người bào chữa có thể bắt đầu!”
Tại nghế dành cho luật sư bào chữa, một thanh niên mặc quân phục sĩ quan đứng lên. Cao Dương trông người này rất quen, nhưng không biết đã gặp ở đâu.
Viên sĩ quan trẻ nói: “Tôi là giáo viên chính ngạch phòng nghiên cứu giáo dục chủ nghĩa Mác-Lê, Học viện Pháo binh Quân giải phóng nhân dân Trung Quốc. Căn cứ Điều 26, Khoản 3 Bộ luật tố tụng nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa, tôi có quyền bào chữa cho cha tôi – Bị cáo Trịnh Thường Niên.”
Mọi người xôn xao, tiếng ồn từ trên trần nhà dội xuống, các phạm nhìn nhau, anh mắt dồn về ông già râu bạc phơ đứng giữa vành móng ngựa.
- Im lặng! – Chủ tọa nói to.
Quần chúng yên lặng, đợi viên sĩ quan phát biểu.
Thoạt tiên, anh hướng về phía Chủ tọa phiên tòa, nói: “Thưa ông Chủ tọa, trước khi bào chữa cho cha tôi, xin phép cho tôi nói mấy câu ngoài lề, cái gọi là “ngoài lề” nhưng không phải không liên quan tới vụ án.”
- Tôi cho phép! – Chủ tọa nói.
Anh quay về phía quần chúng , nói hơi lắp, cá biệt đôi tiếng nghe không rõ, nhưng giọng điệu thì rất biểu cảm, rất hấp dẫn: “Thưa các vị pháp quan, thưa tòan thể bà con đến dự phiên tòa! Sau hội nghị tòan thể Trung ương III Đại hội Đảng lần thứ XI, tình hình nông thôn đã có sự thay đổi vĩ đại, huyện Thiên Đường chúng ta cũng không ngoại lệ, cuộc sống của nhân dân đã được cải thiện rất nhiều so với thời kì đại cách mạng văn hoá. Điều này ai cũng rõ. Thế nhưng, những năm gần đây, những điều tốt đẹp do cải cách kinh tế nông thôn đem lại, đã từng bước bị ngốn sạch.
Chủ tọa vỗ bàn, nói: “Luật sư bào chữa, không được xa đề quá!”
- Cám ơn ông Chủ tọa đã nhắc nhở, tôi sẽ đi ngay vào thực chất của vấn đề. Những năm gần đây sự đóng góp của nhân dân ngày càng nặng. Thôn tôi trồng một mẩu tỏi, phải nộp thuế nông nghiệp chín đồng tám hào, nộp thuế VAT cho Uûy ban xã hai mươi đồng, nộp thuế xây dựng cơ bản cho huyện năm đồng (tính theo đầu người); khi bán tỏi, phải nộp thuế quản lí thị trường, thuế kiểm tra cân đo, thuế quản lí giao thông, thuế bảo vệ môi trường, lại còn các loại phạt, cả một đống danh mục! Vì vậy nhân dân gọi một cách ví von là “Vặt lông nhạn”. Lại thêm những năm gần đây vật tư cần cho nông nghiệp như phân hoá học, nông dược… tăng giá khủng khiếp hoặc biến tướng của của tăng giá, lợi ích của nhân dân được hưởng không còn mấy tí. Từ đầu năm đến giờ, những hiện tượng vi phạm chính sách nhà nước đã đến độ không thể tha thứ. Vì vậy, tôi cho rằng “Sự kiện tỏi Thiên Đường” không nổ ra một cách ngẫu nhiên!
Chủ tọa giơ tay xem đồng hồ.
- Hợp Cung tiêu huyện khi thu mua tỏi đã chèn ép nông dân một cách phi lý, hơn nữa,còn mở rộng cửa sau ư u tiên thu mua tỏi của cán bộ các cấp từ xã đến huyện, còn những người dân không đi được cửa sau thì chạy đôn chạy đáo suốt ngày đêm vì tỏi! Lòng dân sôi sục oán hờn!
- Không bán được tỏi chỉ châm ngòi cho sự kiện Thiên Đường, còn nguyên nhân chủ yếu là do chính trị đen tối của huyện Thiên Đường!
Chủ tọa đứng lên, nói: “Ông phát biểu ra ngoài phạm vi của vụ án nhiều quá!’’
- Chúng ta hãy nhìn từ một góc độ khác. Hồi mới giải phóng, cơ quan cấp Khu của ta chỉ mười mấy cán bộ, nhân viên, vậy mà công việc vẫn chạy. Nhưng bây giờ thì Uûy ban của một xã khoảng một vạn dân, có tới trên sáu mươi người, bao gồm cán bộ chính thức, cán bộ phụ động, nhân viên, tạp vụ… nếu gộp cả cán bộ Công xã nhân dân thì là gần một trăm người. Trong số này có đến tám mươi phần trăm ăn lương từ tiền thuế của dân nộp Chính phủ được giữ lại xã theo tỉ lệ.
- Sau Hội nghị TƯ III, thực hiện chia ruộng đến từng hộ, công việc sản xuất của nông dân, cơ bản không cần cán bộ quan tâm. Cán bộ liền quay ra chè chén, đương nhiên không bỏ tiền túi ra trả. Nói câu hơi nặng một tí, số cán bộ này là những con ký sinh trùng phong kiến trên cơ thể chủ nghĩa xã hội! Vì vậy tôi cho rằng, bị cáo Cao Mã hô to “Đả đảo tham quan ô lại!” “Đả đảo chủ nghĩa quan liêu!” là biểu hiện tiến bộ của nông dân đã thức tỉnh, chứ không cấu thành tội phản cách mạng. Chẳng lẽ không nên đánh đổ tham quan ô lại? Chẳng lẽ không nên phản đối chủ nghĩa quan liêu? Đương nhiên, vì không được bị cáo Cao Mã uỷ quyền, nên tôi phát biểu không nhằm bào chữa cho bị cáo Cao Mã.
- Nếu ông cứ tiếp tục tuyên truyền kiểu này, tôi buộc phải tước quyền bào chữa của ông!
- Chúng tôi đề nghị Tòa cho ông ấy tiếp tục phát biểu – Có người gào lên ở phía dưới. Cao Dương không kìm được ngoảnh lại nhìn: Con đường vắt qua trước cửa tòa án người dày đặc.
- Yên lặng! – Chủ tọa nói to.
- Cha tôi tham gia đập phá cơ quan huyện, đập vỡ một ti vi màu 20 inh, đốt hồ sơ tài liệu, đánh bị thương một nhân viên chính phủ, vậy là phạm tội. Là con tôi rất đau xót! Tôi không định gở tội cho cha, nhưng tôi không thể hiểu điều này: Bị cáo Trịnh Thường Niên trong cuộc chiến tranh giải phóng tham gia đội tải thương, theo quân giải phóng đánh xuống Giang Tây, lập một công lớn, hai công nhỏ. Một con người như thế làm sao biến thành tội phạm? Tình cảm của ông đối với đảng Cộng sản sâu sắc là thế, vì sao chỉ một nhúm tỏi, ông đập phá cơ quan huyện của Đảng?
Quần chúng ồn ào các pháp quan hơi hoảng.
Chủ tọa đứng lên, đập bàn quát lạt cả giọng: “Yên lặng!Yên lặng!”
Mãi sau tiếng ồn mới lắng xuống. Chủ tọa nói: “Bị cáo Trịnh Thường Niên, khi chưa được tòa cho phép, ông không được nói!”
- Tôi xin nói tiếp – Viên sĩ quan nói.
- Tòa cho ông nói năm phút nữa! – Chủ tọa nói.
- Tôi không chấp thuận hạn định của ông Chủ Tọa – Sĩ quan trẻ nói – Luật tố tụng hình sự không hạn định thời gian phát biểu của luật sư bào chữa, cũng không giao quyền cho Hội Đồng xét xử hạn chế thời gian phát biểu của người bào chữa!
- Tòa cho rằng, lời phát biểu của ông đi quá xa phạm vi vụ án – Chủ tọa nói.
- Những lời phát biểu của tôi ngày càng tiếp cận phạm vi bào chữa cho bị cáo Trịnh Thường Niên – Sĩ quan trẻ nói.
- Để ông ấy nói! Để ông ấy nói! – Quần chúng lại gào tướng lên.
Cao Dương trông thấy viên sĩ quan trẻ rút vuông vải trắng ra lau mắt.
- Được, ông nói đi! – Chủ tọa nói – Ghi âm tòan bộ lời lẽ của ông, ông phải chịu trách nhiệm về những lời phát biểu của mình!
- Vâng, tôi dám nói, dám chịu trách nhiệm! – Viên sĩ quan trẻ nói lắp một tiếng , lại nói tiếp – Tôi cho rằng “Vụ án tỏi Thiên Đường” gióng tiếng chuông cảnh tỉnh cho Đảng ta.
Phòng xử án im phăng phắc, không khí như đặc quánh, run rẩy. Cao Dương bị nén chặt màn nhĩ, đau không chịu nổi. Chủ tọa run bần bật, mồ hôi đầy mặt, lập cập vớ lấy ca nước nhưng lại làm đổ ra bàn, nước chè đỏ sậm chảy tràn ra khăn trải bàn trắng tinh, rớt xuống đất tong tỏng.
- Ông định làm gì vậy? Ông đang kích động... Chủ tọa nói – Thư ký, ghi lời ông tavào biên bản không được sót một chữ.
Viên sĩ quan trẻ mặt trắng nhợt, trông thảm quá!
Cao Dương van thầm: “Người anh em, nói ít thôi!” Trong đầu anh chợt lóe lên, nhớ ra rồi!
Viên sĩ quan chính là người thanh niên tưới ngô giúp cha đêm hôm ấy!
- Tôi xin nhắc lại – Viên sĩ quan nói – Đại đa số đảng viên và cán bộ huyện Thiên Đuờng là tốt. Tôi phải nói câu này: Con sâu làm rầu nồi canh! Một hành vi xấu của đảng viên, cán bộ thường ảnh hưởng đến danh dự và uy tín của Đảng, còn quần chúng thì không phải lúc nào cũng công bằng, khi bất mãn với một quan chức nào đó, họ thường qui kết ở phạm vi lớn hơn. Nhưng chính vì vậy, các quan chức chính phủ càng phải cẩn thận, tránh làm phương hại đến danh dự của Đảng và Chính phủ.
Tôi còn cho rằng, ông Huyện trưởng Thiên Đường Trọng Vì Dân trong quá trình xẩy ra vụ tỏi, vì bảo vệ mạng, đã đóng cửa ngồi trong nhà, đôn cao tường, cắm mảnh chai, khi sự việc phát sinh, dù nhân viên công tác gọi điện rất nhiều lần, ông ta vẫn không chịu ra gặp quần chúng, đến nỗi sinh đại loạn, gây hậu quả nghiêm trọng. Điều 187 Luật hình nước Cộng hoà nhân dân Trung Hoa qui định: “Nhân viên công tác Nhà nước nếu lơ là nhiệm vụ gây tổn hại nặng nề cho tài sản công cộng, cho lợi ích của Nhà nước và nhân dân, phạt tù dưới năm năm hoặc quản thúc có kì hạn”. Ông Trọng Vì Dân là Huyện trưởng không giúp dân giải trừ được mối lo, không quan tâm đến lợi ích của đất nước, đó chẳng phải lơ là nhiệm vụ? Hành vi của ông ta phải chăng tận tâm với chức vụ? Nếu chúng ta vẫn thừa nhận mọi người bình đẳng trước pháp luật, thì Viện Kiểm sát nhân dân huyện Thiên Đường phải khởi tố Huyện trưởng Trọng Vì Dân trước cơ quan pháp luật! Tôi nói đến đây là hết.
Viên sĩ quan trẻ đứng một lúc rồi mệt mỏi ngồi xuống ghế dành cho luật sư bào chữa. Phòng xử án tiếng vỗ tay như điên cuồng.
Chủ tọa đứng dậy, đợi tiếng vỗ tay lắng xuống, ông ta nói: “Các bị cáo còn nói gì nữa không? Không! Vậy tôi tuyên bố phiên tòa tạm nghỉ. Hội đồng xét xử sẽ căn cứ vào sự thật đã được xác minh, các chứng cớ và những điều qui định của pháp luật có liên quan để nghị án, nửa tiếng nữa sẽ tuyên.”

Chương 20

Hát về tháng 5 năm 87
Thiên Đường nổ ra vụ phá phách
Mười đoàn cảnh sát cùng xuất kích
Bắt giam quần chúng trăm lẻ ba.
Nếu hỏi vì sao mà bị bắt?
Thì hãy cho tui xin điếu thuốc
Hút rồi tui không nói gì ráo
Tặng ông tờ “quần chúng nhật báo”
Để ông xem!

- Đồ đệ Khấu mù hát trước mặt tác giả sách này.


QUẦN CHÚNG NHẬT BÁO

Ngày 30 tháng 7 năm 1987
Âm lịch, ngày mồng 5 tháng 7 năm Quí Mão

Chủ nghĩa quan liêu và thái độ tắc trách trong công tác dẫn đến hậu quả nghiêm trọng, những người chịu trách nhiệm chính trong “Vụ án tỏi thiên đường” bị xử lí nghiêm khắc.

Thành ủy đảng Cộng sản Trung Quốc thành phố Trời Xanh ra Quyết định, cách chức Phó Bí thư Huyện ủy của Trọng Vì Dân, đình chỉ chức vụ Bí thư huyện ủy Kỷ Nam Thành để kiểm điểm; Tỉnh ủy, Ủy ban tỉnh thông báo việc này cho toàn tỉnh.

Tin bản báo Ban Chấp hành Thị ủy thành phố Trời Xanh đã tiến hành điều tra toàn diện vụ “Ngồng tỏi Thiên Đường”, gần đây ra quyết định xử lý: Cách chức Phó Bí thư Huyện ủy, đồng thời kiến nghị cách chức Huyện trưởng huyện Thiên Đường của Trọng Vì Dân, người chịu trách nhiệm chính trong vụ “Ngồng tỏi Thiên Đường”; Đình chỉ công tác của Bí thư Huyện ủy Kỷ Nam Thành để kiểm điểm, căn cứ vào kết quả điều tra sẽ có biện pháp xử lý khác. Đối với số ít phần tử sách động và đập phá trụ sở huyện, cơ quan tư pháp huyện Thiên Đường sẽ nghiêm trị theo pháp luật.

Huyện Thiên Đường sản xuất ngồng tỏi chất lượng cao, là một trong những nguồn xuất khẩu ngồng tỏi của nước ta. Những năm gần đây, cùng với sự điều chỉnh kết cấu nông nghiệp ở nông thôn, cây tỏi được coi là cây kinh tế chủ yếu của địa phương, diện tích trồng tỏi không ngừng mở rộng, năm nay đạt 172.000 mẫu, sản lượng đạt 90.000 tấn. Được màu tỏi là chuyện tốt, nhưng do bệnh quan liêu trầm trọng của Huyện ủy và ủy ban huyện Thiên Đường, lãnh đạo bất lực, công tác bê trễ, ngồng tỏi khê đọng không bán được, khiến một số quần chúng bất mãn. Trước hết, do thiếu hiểu biết về kinh tế hàng hoá, họ không có chính sách đúng đắn khi có tình hình mới, vấn đề mới nảy sinh khi tiêu thụ ngồng tỏi; Không quan tâm đúng mức những vấn đề có thể phát sinh trong tiêu thụ tỏi năm nay. Khi đã khê đọng, không biết mở nhiều kênh tiêu thụ, kết hợp thương nghiệp, cung tiêu là chính với tập thể, cá nhân là quan trọng để đẩy mạnh tiêu thụ. Khi tỏi đã có mặt trên thị trường với số lượng lớn, Huyện ủy và Ủy ban mất sức khống chế về cơ bản đối với đối với các ngành thu mua, không kịp thời ngăn chặn hiện tượng thu phí tràn lan, phạt vô tội vạ của các ngành quản lý kinh tế. Trong việc kinh doanh và quản lý tỏi, một số cơ quan nghiệp vụ tư tưởng quản lí không đúng đắn, không đứng về phía nông dân trồng tỏi mà lại theo đuổi lợi ích riêng của ngành mình. Khi tỏi xuất bán, họ nâng mức giá thu mua để gạt ra rìa những khách hàng nơi khác đến. Có nơi kiên quyết không cho khách hàng nơi khác thu mua, nhằm chất đầy kho lạnh của mình, thậm chí có nơi hủy hợp đồng thu mua đã kí giữa Ủy ban thôn và các hộ trồng tỏi với khách hàng không phải người địa phương. Đặc biệt là trong quá trình thu mua tỏi, một số cơ quan đo lường, công thương… của huyện đã lợi dụng tình hình, lên danh mục thu phí vô tội vạ, biên phạt tràn lan, từ đó đối lập với quần chúng. Trước những hiện tượng đó, huyện ủy, Ủy ban bỏ ngoài tai, không kịp thời chấn chỉnh. Ngoài ra, huyện ủy và Ủy ban huyện Thiên Đường không tiên liệu được sản lượng tỏi và tiến độ tiêu thụ của năm nay, định giá chậm, tuyên truyền chưa đủ mức cần thiết, dẫn đến đầu vụ giá mỗi cân tỏi một đồng, đồng hai, khi khê đọng rớt giá, chỉ còn mỗi cân một hào, thậm chí sáu xu, bốn xu, thiệt hại nghiêm trọng cho người trồng tỏi. Càng sai lầm hơn, khi sự vụ nổ ra, những người đứng đầu huyện ủy và Ủy ban huyện không xuống hiện trường, không có những biện pháp hữu hiệu ngăn chặn, cuối cùng, “Vụ án tỏi Thiên Đường” nổ ra, hậu quả vô cùng nghiêm trọng!

Sau khi “Sự kiện tỏi” nổ ra, Tỉnh ủy, Uûy ban tỉnh rất quan tâm, lập tức tổ chức một tổ công tác gồm các cán bộ đầu ngành thương nghiệp, cung tiêu, giao thông vận tải...cùng với tổ công tác của Thị ủy, Ủy ban thị Trời Xanh, xuống ngay Thiên Đường giúp nông dân tiêu thụ ngồng tỏi, đồng thời thông báo cho các địa,thị, yêu cầu đến Thiên Đường giúp vận chuyển tỏi đi tiêu thụ. Số tỏi tồn đọng nhanh chóng tiêu thụ hết, bảo vệ được quyền lợi của nông dân trồng tỏi. Sau đó lại cử đoàn công tác do người của Tỉnh ủy, thị ủy cầm đầu, tiến hành điều tra toàn diện sự kiện ngồng tỏi, cho rằng, sự kiện ngồng tỏi chủ yếu là do lãnh đạo huyện ủy và Uỷ ban huyện quan liêâu và thiếu tin thần trách nhiệm gây ra, do đó xử lý như đã công bố ở trên.

Tỉnh ủy còn thông báo toàn tỉnh tình hình xử lý “Vụ tỏi Thiên Đường”, yêu cầu các cấp ủy Đảng và Chính phủ nghiêm khắc rút ra bài học từ sự kiện này, phòng ngừa và khắc phục chủ nghĩa quan liêu, thay đổi tác phong lãnh đạo, cải tiến công tác, thích ứng với sự phát triển của tình hình mới sản xuất nông sản hàng hoá ở nông thôn, đẩy nhanh tiến độ giảm nghèo tăng giàu. Thị Uûy Trời Xanh nhân “Vụ tỏi Thiên Đường” tổ chức Hội nghị sinh hoạt dân chủ, nghiêm túc rút ra những bài học và kinh nghiệm, giúp đỡ huyện Thiên Đường phương pháp phát động từ trên xuống dưới, từ dưới lên trên, tổ chức cho các tổ chức Đảng và đông đảo cán bộ quần chúng tổng kết kinh nghiệm và những bài học, nâng cao nhận thức tư tưởng, tăng cường đoàn kết, phấn chấn tinh thần, làm tốt công tác, bù đắp tổn thất. Đông đảo cán bộ và nhân dân huyện Thiên Đường tỏ ra hài lòng về sự dứt khoát của Tỉnh uy, thị ủy trong việc xử lý kịp thời “Vụ tỏi Thiên Đường”. Cán bộ huyện, xã (trấn), thôn đều nói: Tiếp thu bài học “Vụ tỏi Thiên Đường”, ghi nhớ tôn chỉ của Đảng, trau dồi quan niệm kinh tế hàng hoá, quan tâm nỗi khổ của dân, ra sức một lòng một dạ phục vụ nhân dân. Nông dân trồng tỏi nói: Tỉnh ủy, thị ủy xử lý đúng đắn “Sự kiện ngồng tỏi”, biến việc xấu thành việc tốt, từ nay, trong khi ra sức phát triển nền kinh tế hàng hoa, phải tăng cường xây dựng nền văn minh tinh thần xã hội chủ nghĩa, tuân thủ pháp luật, phản đối chủ nghĩa vô chính phủ, duy trì và bảo vệ công tác của các cấp chính quyền, góp sức vào công cuộc xây dựng thành công nền văn minh vật chất và văn minh tinh thần của chủ nghĩa xã hội ở huyện Thiên Đường.

(Phóng viên bản báo)



Bình luận

SUY NGHĨ VỀ “SỰ KIỆN NGỒNG TỎI THIÊN ĐƯỜNG”

Phóng viên bản báo

Những người chịu trách nhiệm chính trong “Vụ ngồng tỏi Thiên Đường”: Nguyên Phó Bí thư huyện ủy, nguyên Huyện trưởng huyện Thiên Đường Trọng Vì Dân; Nguyên Bí thư huyện ủy Kỷ Thành Nam, đã bị cách chức hoặc đình chỉ công tác để điều tra.

Ngành chính pháp bắt những phần tử vi phạm pháp luật, lợi dụng thời cơ đập phá cơ quan huyện.

Đến nay, “Sự kiện ngồng tỏi Thiên Đường” ảnh hưởng rất xấu về chính trị, thiệt hại to lớn về kinh tế, đã lắng xuống. Nhưng lãnh đạo các cấp, đông đảo cán bộ quần chúng nên rút ra những bài học gì qua sự kiện này? Sau khi vụ việc đã lắng xuống, suy ngẫm lâu hơn một chút về vấn đề này, tưởng cũng cần thiết.

Lãnh đạo sản xuất hàng hoá phải có quan niệm kinh tế hàng hoá.

Phát triển kinh tế hàng hoá xã hội chủ nghĩa là vấn đề mới đối với lãnh đạo các cấp, các ngành nghiệp vụ và đông đảo quần chúng nông dân, tất cả đều thiếu kinh nghiệm. Do đó phải tuyệt đối tránh làm bừa làm ẩu trong sản xuất hàng hoá, không thể có sự cân bằng tuyệt đối giữa sản xuất và tiêu thụ. Nhưng nên và có thể giảm thiểu tính ẩu để tránh xảy ra biến động lớn. Điều này đòi hỏi người lãnh đạo sản xuất hàng hoá phải có quan điểm kinh tế hàng hoá, hiểu rõ nhu cầu thị trường một cách chính xác và toàn diện, dự báo kịp thời, khai thông đầu ra, cung cấp cho nông dân các loại dịch vụ xã hội hoá trước, trong và sau sản xuất.

Nhưng chính trong vấn đề này, những người lãnh đạo huyện ủy, Uûy ban huyện Thiên Đường đã bỏ qua.

Tỏi là cây kinh tế chủ yếu của huyện Thiên Đường. Những năm gần đây, cùng với giá ngồng tỏi ngày một cao, tính tích cực của những người nông dân trồng tỏi cũng ngày càng cao, năm nay diện tích trồng tỏi đã mở rộng tới 172.000 mẫu, sản lượng đạt 90.000 tấn. Thị trường tỏi năm nay cũng khác nhiều so với thị trường tỏi năm ngoái, có một số điểm mới: Một là, diện tích trồng tỏi mở rộng, lượng bán ra càng tập trung; Hai là, một số tỉnh miền nam cũng mở rộng diện tích trồng tỏi. Miền nam thu hoạch sớm, chắc chắn đột kích vào thị trường của Thiên Đường, không ít hàng quen đã chuyển sang thị trường miền nam, lượng bán ra của Thiên Đường bị giảm. Đối với tình hình mới, vấn đề mới đã và có thể nảy sinh trong sản xuất và tiêu thụ tỏi, những người lãnh đạo chủ yếu của huyện Thiên Đường không tìm hiểu toàn diện, không phân tích kỹ lưỡng, thiếu đối sách và biện pháp tương ứng. Khi xuất hiện tình hình khê đọng, không những thiếu biện pháp hữu hiệu, mà còn không báo cáo kịp thời với cơ quan lãnh đạo, đề nghị cho ý kiến và biện pháp. Về vấn đề tỏi thu hoạch đại trà có khả năng tắc nghẽn giao thông, lực lượng thu mua không đủ, lãnh đạo huyện cũng không phán đoán cho sát và thu xếp thoả đáng, ngành thương nghiệp và cung tiêu không phát huy được vai trò chủ đạo, thậm chí còn gây khê đọng, ách tắc trong lưu thông. Nông dân lòng như lửa đốt vì tỏi khó bán, lúc này lãnh đạo lại không xuất đầu lộ diện bàn bạt với quần chúng. Lại thêm một số phần tử vô chính phủ thừa cơ sách động, tình hình càng xấu đi, cuối cùng nổ ra sự kiện 28 tháng 5 đập, phá, đốt cơ quan huyện.

Sự kiện trên nhắc nhở chúng ta: Phương pháp công tác rập khuôn, chung chung, không nắm vững tình hình thực tế, chỉ chăm chăm họp qua phát thanh, qua điện thoại, qua thông báo khẩn cấp… để lãnh đạo kinh tế hàng hoá là không ổn. Chỉ có phân tích đúng đắn tình hình cải cách, mở cửa, tăng cường quan niệm về thị trường, quan niệm về giá trị, quan niệm về cạnh tranh, quan niệm về thông tin, kịp thời tìm hiểu và phân tích tình hình sản xuất và tiêu thụ các loại sản phẩm thị trường trong nước, căn cứ vào tình hình thực tế địa phương mình mà có đối sách và biện pháp tương ứng, tăng cường lãnh đạo khoa học tầm vĩ mô, mới không thất bại, mới thúc đẩy nền kinh tế hàng hoá ở nông thôn phát triển ổn định.

Không có quan điểm quần chúng, không thể lãnh đạo tốt sản xuất hàng hoá nông thôn.

Nói lãnh đạo hiện nay là nói xác lập vững chắc quan điểm quần chúng, chủ yếu lắng nghe quần chúng, tìm hiể nhu cầu quần chúng nông thôn, cung cấp tối đa trong chừng mực có thể, kịp thời và có hiệu quả cho sự phát triển sản xuất thương phẩm của nông dân, lo cái lo của nông dân, nghĩ những điều nông dân nghĩ, làm những điều nông dân cần. Nếu không như vậy, mà lại dùng thái độ thô bạo và những biện pháp thô thiển, cứng nhắc đối xử với nông dân, hơi một tí là cưỡng bức mệnh lệnh, phạt vô tội vạ, thậm chí dùng quyền lực trong tay gây khó dễ cho nông dân, dùng thủ đoạn kiếm chác, bóp nặn xương máu của nông dân, là đảo lộn quan hệ chủ tớ.

Nếu nhìn xuyên suốt sự kiện tỏi Thiên Đường từ đầu tới cuối trên phương diện đối xử với quần chúng, nguyên lãnh đạo chủ yếu huyện Thiên Đường và một số ban ngành đã mắc sai lầm cả trong tư tưởng chỉ đạo lẫn trong hành động.

Trước khi vụ việc xẩy ra, huyện ủy và Uûy ban huyện chưa nắm chắc công tác giáo dục cho cơ quan nghiệp vụ tư tưởng phục vụ nông dân, khiến cho một số ngành trong quá trình kinh doanh tỏi vì chạy theo lợi ích của ngành mình, đã xâm hại lợi ích của nông dân trồng tỏi. Khi tỏi vào vụ, một số ngành nghiệp vụ không chấp hành giá chỉ đạo, nâng giá thu mua, đánh bật một số khách hàng đi nơi khác; Một số địa phương hạn chế khách hàng tỉnh ngoài để đảm bảo chất đầy kho lạnh của mình. Khi tỏi có mặt trên thị trường với số lượng lớn, thậm chí có hiện tượng thừa ế, thì đã không tích cực thu mua, mà lại đình chỉ thu mua. Lại thêm giá thu mua tại các trạm không thống nhất, khối lượng tỏi lưu đọng tăng, càng làm rối loạn thị trường, giao thông ách tắc. Lúc này, ngành công thương, đo lường...không những không giúp dân tháo gỡ khó khăn, trái lại, thu phí, phạt tiền vô tội vạ. Theo thống kê chưa đầy đủ, riêng ngày 20 tháng 5, phòng đo lường đã phạt nông dân hai ngàn tám trăm đồng, tịch thu mất chục chiếc cân. Những chuyện này chẳng khác đỗ dầu vào lửa, khi tình hình tiêu thụ tỏi đang căng thẳng. Quần chúng nói rằng, các cơ quan nghiệp vụ đỏ mắt lên vì thấy năm ngoái dân trồng tỏi phát tài, năm nay giở trò kiếm chác, nói vậy chưa chắc đã sai.

Sáng 28 tháng 5, mấy ngàn quần chúng tụ tập bên ngoài cổng huyện, hét to: “Mời Bí thư, Huyện trưởng ra giải thích, vì sao tỏi không bán được?” Những người lãnh đạo chủ chốt của huyện thực hiện phương châm “Mặc kệ gào thét, không ra tiếp!” Đặc biệt nghiêm trọng là, khi tình thế dễ bắt lửa như thùng thuốc súng, đụng một phát là nổ thì Huyện trưởng Trọng Vì Dân bỏ về nhà ngủ, nhân viên văn phòng năm lần bảy lượt nối điện thoại, mời ông ta ra gặp quần chúng nhưng ông ta làm ngơ, sau đó dứt khoát gác máy. Thật không hiểu ông ta nghĩ gì? Sợ quần chúng, hay là không thèm nói lý với quần chúng? Phải biết rằng, đây là nhân dân kêu gọi người đầy tớ của dân, tức là người dân tin vào Chính phủ!

Có thể có đồng chí sẽ nói rằng, chẳng lẽ Huyện trưởng phải giúp dân bán tỏi? Đúng vậy, không chỉ giúp dân bán tỏi, mà còn giúp dân bán lương thực, bán nông , bán hành, bán dưa hấu...Còn phải giúp dân mua phân hoá học, mua thuốc trừ sâu, mua dầu điêzen, mua hạt giống...tóm lại, các loại khó mua khó bán của nông dân, đều phải giúp giải quyết. Đây là thiên thức của người đầy tớ nhân dân. Thử nghĩ, quần chúng gặp khó khăn, không tìm lãnh đạo thì tìm ai?

Nhân dân là ông chủ, cán bộ là đầy tớ. Đầy tớ một lòng một dạ phục vụ nhân dân mới được quần chúng ủng hộ. Đây là đạo lý vô cùng đơn giản và dễ hiểu. Qua sự kiện ngồng tỏi ta càng hiểu đạo lý này, phải xác lập thật sự tư tưởng “Nông nghiệp phát triển mình phát triển, chia xẻ vui buồn với nông dân”, làm nhiều việc thiết thực cho nông dân, đồng tâm hiệp lực đẩy mạnh sản xuất nông sản hàng hoá.

Phải chống chủ nghĩa quan liêu, nhưng không được dùng chủ nghĩa vô chính phủ chống chủ nghĩa quan liêu.

Sự kiện ngồng tỏi Thiên Đường là do những người lãnh đạo chủ chốt của huyện Thiên Đường mang nặng tư tưởng quan liêu và tác phong tắc trách gây nên. Phải vậy chăng? Ta chỉ cần xem xét những biểu hiện trước và sau khi nổ ra sự kiện là rõ.

Quầng cạn tán mưa, sự kiện này đã có giấu hiệu báo trước. Trước khi nổ ra mấy hôm, tỏi rớt giá, quần chúng đã có biểu hiện bất mãn rõ rệt. Chiều 21 tháng 5, một số nông dân không bán được tỏi đã đập vỡ kính văn phòng kho lạnh, rạch thủng ghe phô tơi, chặn đường và đốt cháy chiếc xe du lịch của Cục Thương nghiệp. Sau khi xảy ra sự kiện này, lãnh đạo chủ chốt của huyện đôn cao tường vây quanh nhà, đầu tường cắm mảnh chai, ngoài chuyện đó ra, không hề có biện pháp phòng ngừa và đối sách đúng đắn. Chẳng phải quan liêu thì là gì?

Trưa ngày 26 tháng 5, một số dân trồng tỏi đủn xe vào sân cơ quan huyện ném tỏi tứ tung, miệng thì ca thán, một số cán bộ nhân viên cứ đứng xung quanh mà diễu, Huyện trưởng nhìn thấy cũng như không, chẳng thèm hỏi han nửa câu. Chẳng phải quan liêu thì là gì?

Sự kiện ngồng tỏi nổ ra, thị ủy, Uûy ban thị nhiều lần điện cho những người lãnh đạo chủ chốt huyện ủy, Uûy ban huyện, yêu cầu ra hiện trường giải quyết, ngăn ngừa tình trạng xấu thêm, nhưng huyện ủy, Uûy ban nhắm mắt làm ngơ, đó không phải quan liêu thì là gì ?

Sau khi sự vụ bùng nổ, họ ra sức đổ tại nguyên nhân khách quan, cố giảm nhẹ trách nhiệm cá nhân, đến nước này thì không chỉ là quan liêu hay không nữa?

Lúc đầu, họ dự đoán sản lượng tỏi đạt 70.000 tấn , rồi lại nói 90.000 tấn, cuối cùng họ lại nói là 100.000 tấn, rốt cuộc là bao nhiêu, chính họ cũng không rõ, khiến cho bao nhiêu xe tỉnh ngoài đến giúp thu mua phải ra về không, gây nên lãng phí khong cần thiết. Đến nông nỗi này, không phải quan liêu thì là gì?

Chính là huyện ủy, Uûy ban huyện quan liêu, tắc trách mới nổ ra sự kiện ngồng tỏi.

Sự kiện ngồng tỏi bộc lộ huyện ủy và Uûy ban huyện Thiên Đường về mặt tư tưởng và tác phong có vấn đề nghiêm trọng, lãnh đạo phải rút ra bài học này.

Quần chúng tham gia vào sự kiện này, cũng nên rút ra một bài học. Bài học đó là: Không thể dùng chủ nghĩa vô chính phủ để chống chủ nghĩa quan liêu. Là một trào lưu chính trị phản động, chủ nghĩa vô chính phủ phủ nhận tất cả những chính quyền nhà nước trong bất cứ hoàn cảnh lịch sử nào, phản đối tất cả các tổ chức, kỷ luật và quyền lực, không nói cũng rõ, nó nguy hại vô cùng cho thể chế nhân dân làm chủ hiện nay. Trong “Cách mạng văn hoá”, hai tập đoàn phản cách mạng Lâm Bưu và “Bè lũ bốn tên” đã từng dấy lên phong trào vô chính phủ, khuyến khích “đánh đổ tất cả” “tung hê Đảng ủy, làm cách mạng” khiến đông đảo cán bộ bị vùi dập, đưa nền kinh tế quốc dân đến bờ vực thẳm. Chủ nghĩa vô chính phủ đã khiến đất nước nát như tương, nhân dân ta khốn khổ cùng cực, chẳng lẽ chúng ta cho phép nó sống lại?

Trong vụ ngồng tỏi, một số ít phần tử vô tổ chức vô kỷ luật đã đốt xe ô tô, đập vỡ cửa kính phòng làm việc của cơ quan huyện, đập phá bàn ghế, náy chữ, điện thoại, đốt và lấy đi hồ sơ nhân sự cùng văn công, chỉ thị, khiến tài sản quốc gia bị tổn thất nghiêm trọng, khi6ngày công việc bình thường của chính phủ không thể tiến hành. Hành động này là vô chính phủ, pháp luật xã hôi chủ nghĩa nhất định sẽ trừng trị.

Đất nước chúng ta là của nhân dân, Chính phủ cũng là Chính phủ của nhân dân. Quần chúng nhân dân phải yêu đất nước của mình, yêu Chính phủ của mình. Đương nhiên, quần chúng nhân dân hoàn toàn có quyền phê bình bệnh quan liêu và tác phong sai trái của lãnh đạo các cấp và cán bộ nhân viên chính phủ, nhưng phải thông qua con đường chính tắc và những thủ đoạn hợp pháp. Có vần đề gì thì phải dựa vào Đảng và Chính phủ mà giải quyết. Không làm như thế, mà lại dùng những thủ đoạn phi pháp gây sức ép với Chính phủ, thậm chí có những hành vi phi pháp đánh đập, cướp...không những không chống được chủ nghĩa quan liêu, không giải quyết được vấn đề thực tế, mà bản thân còn sa vào con đường phạm tội. Một số nhỏ phạm tội bị xử lý trong vụ tỏi Thiên Đường, là vì họ xúc phạm pháp luật. Mọi người đều bình đẳng trước pháp luật, người nào phạm pháp, pháp luật sẽ trừng trị người ấy!


Xã luận bản cáo

NÊN RÚT RA BÀI HỌC

Hôm nay, bản báo đưa tin và bình luận về “Vụ tỏi Thiên Đường”. Sự kiện này không những gây ra tổn thất nghiêm trọng về kinh tế mà còn ảnh hưởng đến xã hội cũng rất xấu, bài học để lại vô cùng sâu sắc. Nghiêm khắc tổng kết và tiếp thụ bài học qua sự kiện này rất cân thiết đối với lãnh đạo các cấp trong việc khắc phục chủ nghĩa quan liêu, nghiêm túc chấp hành kỷ luật của Đảng, cải tiến công tác, thay đổi tác phong, không để diễn ra sự kiện tương tự.

Sự kiện tỏi Thiên Đường nổ ra do nhiều nguyên nhân, nhưng nguyên nhân chủ yếu là do bệnh quan liêu trầm trọng của lãnh đạo và thái độ tắc trách của những người lãnh đạo chủ chốt của chốt của huyện ủyvà Uûy ban huyện. Về tình hình sản xuất tỏi trong toàn huyện, cán bộ phụ trách chủ chốt của huyện Thiên Đường thiếu điều tra nghiên cứu tình hình thị trường, nắm không vững, không có chủ trương gì; Đối với những hành vi cấm chợ ngăn sông và hành động sai trái về nghiệp vụ, việc ngăn chặn không có hiệu quả; Khi chuyện xẩy ra, nông dân trồng tỏi đã tỏ thái độ vô cùng bất mãn, cũng không nhìn nhận đúng mức, không có biện pháp tiêu trừ hậu hoạn tiềm ẩn; Khi sự việc đã nổ ra thì “sợ “, tỏ thái độ né tránh để cho sự vụ ngày càng nghiêm trọng. Những điều nêu trên chứng tỏ, khi sự vụ phát sinh và phát triển, những người lãnh đạo chủ chốt của huyện Thiên Đường đã tỏ ra quan liêu và tắc trách trầm trọng.

Mấy năm gần đây, thị Trời Xanh, trong đó bao gồm huyện Thiên Đường, Đảng ủy, Uỷ ban các cấp và đông đảo cán bộ nghiêm chỉnh chấp hành đường lối, phương châm, chính sách của Trung ương, đã làm được nhiều việc, có nhiều thành tích, tình tình chính trị kinh tế rất tốt đẹp. Sự kiện ngồng tỏi Thiên Đường xẩy ra giữa lúc công cuộc cải cách nông thôn đang đi về bề sâu, kinh tế nông thôn phát triển mạnh mẽ, khiến lãnh đạo các cấp phải suy nghĩ nghiêm túc và từ đó rút ra bài học. Các đồng chí lãnh đạo các ca6p1 chúng ta phải xác lập vững chắc quan niệm kinh tế hàng hoá có kế hoạch của chủ nghĩa xã hội, kịp thời nắm tin tức ở tầm vĩ mô. Phân tích tình hình sản xuất và tiêu thụ, điều tiết hữu hiệu mâu thuẫn cung và cầu, tổ chức, chỉ đạo tốt sản xuất hàng hoá phát triển. Kiên trì quan điểm quần chúng của Đảng, một lòng một dạ phục vụ nhân dân, phải được thấm nhuần và thể hiện trên hành động thực tế quan tâm và ủng hộ quần chúng phát triển kinh tế hàng hoá, cung cấp dịch vụ cho quần chúng về mọi mặt. Nếu không làm được điều này thì sẽ xa rời quần chúng, sa vào chủ nghĩa quan liêu, gây tổn thất cho sự nghiệp xã hội chủ nghĩa. Đảng không cho phép phạm những sai lầm như thế.

Một nguyên nhân quan trọng khác dẫn tới vụ tỏi Thiên Đường là tác phong sai trái của một số cơ quan nghiệp vụ. Họ không xuất phát từ toàn cục, không chú trọng phục vụ quần chúng, mà chỉ chăm lo cho quyền lợi của ngành mình, có đơn vị khéo lập danh mục, thu phí vô tội vạ, phạt vạ tràn lan, ra sức cướp giật bòn mót của dân, khiến quần chúng hết sức căm phẫn. Bài học đau xót chứng tỏ, cùng với sự phát triển của kinh tế hàng hóa, với cơ quan nghiệp vụ các cấp mà nói, bài toán vô cùng quan trọng và bức bách trước mắt là giải quyết mâu thuẫn về quyền lợi giữa ngành và cộng đồng, bảo vệ quyền lợi của đông đảo nông dân, chấp chỉnh tác phong sai trái trong nghề nghiệp. Cơ quan nghiệp vụ các cấp phải khắc sâu tư tưởng chỉ đạo sau đây: “Nông nghiệp phát triển mình phát triển, cùng vui cùng buồn với nông dân”, lo điều mà nông dân lo, nghĩ điều mà nông dân nghĩ, giúp điều mà nông dân cần, trăm phương nghìn kế giúp nông dân giải tỏa khó khăn, chỉ có như vậy mới được nông dân tín nhiệm và ủng hộ, mới lớn mạnh không ngừng trong nền kinh tế hàng hóa.

Một nhân tố quan trọng khác khiến sự kiện tỏi Thiên Đường trở nên ác tính, là sự kích động của một số ít phần tử coi thường pháp luật. Dùng pháp luật trói họ là cần thiết. Điều này một lần nữa bảo ta rằng, phải tăng cường giáo dục pháp chế cho quần chúng. Không ngừng tăng cường quan điểm pháp chế cho quần chúng là vô cùng cần thiết. Quần chúng có những vấn đề tạm thời khó giải quyết với chính phủ thì nên thông cảm, không được dùng chủ nghĩa vô chính phủ để chống chủ nghĩa quan liêu, càng không cho phép một số kẻ xấu làm bậy. Phạm pháp thì phải bị pháp luật nghiêm trị!

Chúng tôi cho rằng, sự kiện tỏi Thiên Đường không nên nổi ra, và hoàn toàn có thể tránh được. Thiên Đường sản xuất tỏi với số lượng lớn, đây là thế mạnh của huyện. Tỏi năm nay được mùa, cũng là chuyện đáng mừng. Chuyện tốt sở dĩ trở thành xấu là do lãnh đạo rời xa quần chúng, thoát ly thực tế, quan liêu trầm trọng, công việc quan trọng trước mắt là giải quyết tốt những tồn đọng, tổng kết kinh nghiệm rút ra bài học, chuyển hoá chuyện xấu thành chuyện tốt. Những đồng chí phạm sai lầm phải nhận thức sâu sắc về sai lầm của mình, qua đó học nhiều hơn so với người khác, “Miếng ngon nhớ lâu, điều đau nhớ đời”, qua thực tiễn mà sửa chữa sai lầm, san lấp những tổn thất đã gây ra cho Đảng và nhân dân. Các địa phương trong tỉnh phải liên hệ với thực tế của ngành mình, từ hai phía chính và phản diện mà rút kinh nghiệm, rút ra bài học, chuyển biến tác phong công tác, làm tốt sự nghiệp phục vụ quần chúng. Dứt khoát phải thấy rằng, loại sự kiện như ngồng tỏi Thiên Đường có thể nổ ra bất cứ lúc nào, ở nơi khác trên vấn đề khác. Do vậy nghiêm chỉnh học tập và quán triệt đường lối đề ra trong Hội nghị toàn thể TƯ III, Đại hội chính của Đảng, nắm chắc hai điểm cơ bản, nâng cao tính tự giác chấp hành đường lối, phương châm, chính sách của Đảng, nâng cao nâng lực điều phối kinh tế và chính trị, sáng tạo trong công tác, là vô cùng quan trọng.


- Ông đọc hết chưa?

- Đọc hết rồi.

Báo cho ông một tin sốt dẻo: Những người phạm sai lầm nghiêm trọng trong vụ tỏi Thiên Đường: Nguyên Bí thư huyện ủy Kỷ Nam Thành; Nguyên phó bí thư huyện ủy, nguyên huyện trưởng Trọng Vì Dân đã nghiêm chỉnh học tập đường lối, phương châm, chính sách của Đảng, đã kiểm tra tư tưởng sâu sắc, nhận rõ sai lầm và quyết tâm từ nay sửa chữa sai lầm, khắc phục những khiếm khuyết trong công tác. Thị ủy, Uûy ban thị Trời Xanh sau khi nghiên cứu đã báo cáo tỉnh ủy, Uûy ban Tỉnh : Bổ nhiệm đồng chí Kỷ Nam Thành làm phó Bí thư huyện ủy kiêm Huyện trưởng huyện Nhạc Thành; Đồng chí Trọng Vì Dân đảm nhiệm chức vụ Phó Bí thư huyện ủy kiêm Phó Huyện trưởng huyện Tam Hà. Đây là tin rò rỉ, không nên thông báo tùm lum.

Chao ôi, những tin rò rỉ của ta gần như hoàn toàn chính xác!

Ôi hãy thưởng cho tui một điếu.

Hết