cầu nổi băng ngang đại lộ số 10, xe lửa đâu còn chạy xen giữa đám dân đông đúc. Cho nên mấy cậu cao bồi mũ kết, đồng phục oai vệ đêm đêm xách cây đèn đỏ cưỡi ngựa mở đường đâu còn việc làm ? Không phải thất nghiệp... mà đành phải chịu phế thải vĩnh viễn. Dĩ nhiên cây cầu sắt cũng cùng chung số phận... nghĩa là tháo gỡ làm sắt vụn.
Mấy năm sau cả một vùng ngoại ô phía tây còn bị giải tỏa luôn làm đám người di cư vùng xứ sở quen sống chen chúc nhau nay phải rã rời mỗi người một phương lập nghiệp. Thiếu gì người ông cha tổ tiên cùng làng, cùng xóm bao nhiêu đời liên tiếp mà vì đời sống, không thể sống sum họp chung nhau một chỗ ?
Phải nói là Lucia Santa đã gồng mình gánh chịu để đưa gia đình vượt qua bao nhiêu nguy nan cũng trong khoảng thời gian năm năm đó. Hàng xóm người già yếu đi, con nít lớn lên lấy vợ, lại bao nhiêu người thất nghiệp... nhưng gia đình này vẫn vững, dù đám con cái trong nhà không thể không chịu ảnh hưởng xấu mà xã hội Mỹ đã tạo ra cho lớp trẻ lớn lên ở xứ sở này là sự vô trách nhiệm, lơ là bổn phận. Có điều mụ Lucia Santa đâu biết là sức người chẳng thể gánh chịu mãi mà phải yếu dần vì làm sao đi ngược lại vận mạng ?
Mụ đã tạo được thế giới riêng, đích thân ngự trị. Mấy đứa nhỏ sáng dậy còn ngái ngủ từ giường ấm áp nhảy xuống là có sẵn mấy miếng bánh mì bơ, quần áo lành lặn để mặc đi học đã máng sẵn trên lưng ghế dựa, cạnh lò sưởi. Đi học về là thấy mẹ không ủi đồ thì may vá hoặc loay hoay nấu bếp ! Mụ chỉ quanh quẩn ra vào nhà bếp, lúc ẩn, lúc hiện như một bà tiên giữa đám hơi nghi ngút. giữa mùi vị ấm áp của tỏi, của nước sốt cà chua và thịt hầm. Còn có chiếc radio kiểu cổ văng vẳng giọng ca mùi mẫn, ngọt ngào của Carlo Buti - một Bing Crosby của dân Ý - phải nói là thần tượng của mấy mụ sồn sồn mặt mỏng quẹt nhăn nhó ưa đội cái mũ cối trắng nhà quê đứng dán mũi nhìn mấy món pate, xúc xích ở tủ kính các tiệm chạp phô đại lộ số 10.
Với Lucia Santa thì đám con đi học, đi chơi về nhà là cửa mở sẵn sàng, trời giông, trời bão thì trên bàn ăn vẫn cứ có mấy đĩa đồ ăn nóng sốt. Cũng như đêm đêm con ngủ ngon giấc hết rồi mới đến lượt mẹ cố chợp mắt một giấc. Có bao giờ mụ nhắm mắt buông tay không lo cho đàn con ?
Cứ như vậy, ngày tháng năm trôi qua, Lucia Santa sống vì các con, sống rập theo chúng. Có một hôm trời giá lạnh, mụ thui thủi ở nhà một mình. Có thằng Gino ở trường về là hai mẹ con hú hí trọn buổi chiều, chẳng cần nói gì nhiều.
Gino ngồi yên lặng nhìn mẹ hì hục ủi đồ, bên ngoài trời bắt đầu hoàng hôn. Sau đó nó hếch mũi đánh hơi rồi đi lật từng cái vung nồi để xem bữa nay cơm có món gì. Thấy đầy một nồi rau xào là Gino nhăn mặt chán ngán. Lại một nồi khoai tây luộc nữa ! Nó úp sập vung nồi kì kèo: "Bữa nay ăn có thế này sao ?" rồi quay qua chiếc radio vặn tuốt sang đài Mỹ.
Gino muốn phá chỉ vậy thôi. Mẹ nó vừa giơ tay dọa là nó biến. Vả lại nó cũng khoái nghe mấy vở tuồng Ý lắm chứ, nhất là những buổi phát thanh bi ca kịch cổ điển mẹ nó vặn nghe nãy giờ. Đối thoại vô cùng sống động, Gino đủ sức nghe kịp. Nó không giống lối ca kịch rẻ tiền của Mỹ chút nào.
Đại khái cái mục romance trên radio thì quanh quẩn lại cũng chỉ có đánh đấm đùng đùng, cũng mấy bậc cha mẹ hà khắc làm con cái đau khổ, cũng mấy ông chồng ghen hạ sát tình địch thẳng tay chứ không sắp đặt gì hết. Và nếu vợ có giết chồng thì tất nhiên phải bằng cách đầu độc và... đầu độc bằng một thứ gì đau đớn lắm, phải nghe tiếng kêu rên rùng rợn kìa ! Bi ca kịch phải đau thương lâm ly vậy đó thính giả mới khoái.
Gino vác cuốn sách vừa mượn ở thư viện về đọc dưới nhà bếp. Phía bên kia bàn bà mẹ lo ủi đồ. Cả nhà rộng hẳn vì trơ trụi hai mẹ con, thằng Sal và bé Lena chạy chơi dưới đường, Vincenzo mắc đi làm. Mỗi người một bên bàn, mẹ ủi đồ con đọc sách cho đến khi trời sẫm tối thì Gino mới chịu buông cuốn sách ngước lên thấy mẹ đang đứng nhìn đăm đăm. Nhà bếp lúc bấy giờ rõ ràng có mùi tỏi phi mỡ và mùi khoai chiên thơm thơm. Mẹ nó đưa tay bật đèn.
Gino mỉm cười với mẹ rồi cúi xuống chăm chú đọc sách. Lúc bấy giờ mụ Lucia đã thanh toán xong đống đồ ủi, liếc nhìn con. Thằng này có mấy khi nó cười ? Gino đã lớn bộn, cử chỉ chững chạc đàng hoàng chứ đâu có lí lắc như hồi trước ? Nó có vẻ lì lợm, cứng đầu và lâu lâu cũng ngang ngang như bố nó vậy. Mụ mang đi cất xếp đồ vừa ủi rồi trở về nhà bếp, hí hoáy gọt khoai xắt thật mỏng và đặt chảo lên bếp.
Mỡ nổ tí tách trong chảo, những miếng khoai nhỏ đã vàng đều, Lucia Santa mới lấy hai chiếc hột gà đập lên trên. Đổ ra chiếc đĩa bàn còn nóng bỏng, mụ lẳng lặng mang tới đặt trước mũi thằng con.
Gino khoái chí la: "Ngon quá ta" nhưng mẹ nó phải hối thúc:
- Ngon thì ăn lẹ lẹ lên cho rồi ! Để mấy đứa kia về chúng thấy là lại ế nguyên nồi rau xào ngon lành của tao mất.
Chẳng phải đợi mẹ hối thúc lần thứ hai, Gino hối hả mở hết tốc lực thanh toán đĩa khoai... rồi lo phụ với mẹ dọn bàn ăn cho cả nhà.
Mùa đông năm đó, gia đình Lucia Santa chịu một cái tang lớn, dù người qua đời chẳng phải bà con ruột. Mụ Louche âm thầm từ giã cõi đời làm mụ Lucia khóc hết nước mắt ! Cha đẻ cũng chỉ vật vã xót thương đến thế là cùng vì đối với mụ phải công nhận là Louche vừa là đàn chị vừa là ân nhân những phen sóng gió nhất.
Tội nghiệp nhất là Louche đã "đi" giữa đêm đông lạnh, không một ai hay biết vì hai chục năm nay ngoài gia đình Lucia Santa mụ có chơi bời giao thiệp với ai ? Mụ sống cu ky nên chết cũng chết trong cô độc... chết như con sâu, con bọ chết khô ! Lớp da sần sùi đóng vẩy khô đét, hai cẳng chân cứng ngắc co quắp vào nhau và đến mấy đường gân máu cũng tím bầm lại. Bên cạnh giường người chết còn bếp lò dầu hôi bên trên còn đặt ấm nước.
Lucia Santa thương xót cho người bạn già xấu số, chết mà chẳng một đứa con cháu săn sóc, đưa tiễn ra tận huyệt. Mới ngày nào Lucia Santa còn nói ra miệng là thà sống một mình như vậy lại khỏe, chồng con làm chi cho khổ thân ? Giờ đây thấy trước mặt cái chết cô độc, lạnh lẽo của Louche thì mụ bỗng tỉnh ngộ mà thấy rằng dù sao mình cũng còn có phước chán. Ít ra cũng còn để lại đàn con, cũng còn có chúng lo lắng cho đâu đến nỗi vùi nông một nấm như con sâu cái kiến.
Cũng vì cái chết của Louche mà gia đình này kết giao với một bà bạn mới: không có bà bạn già này dĩ nhiên Lucia Santa phải kiếm một bà bạn khác để "có chị có em chia sẻ vui buồn" chứ ? Tình cờ đưa đẩy thế nào lại "cặp" với mụ Teresina Corcalitti và hai người chóng thân thiết đến dứt không ra.
Bà bạn "đồng minh" Teresina đâu phải tay vừa ? Cả xóm nghe danh và ngán mụ quá xá ! Mụ Teresina cao lớn và thuộc típ đàn bà lớn xương nên xem dễ nể, góa chồng hai mươi năm vẫn ở vậy nuôi con, tứ thời chỉ bận đồ đen. Dĩ nhiên bà góa Teresina chẳng hiền lành gì... vì dân bán hàng rong hay chủ tiệm cũng chạy mặt hết mà trả chậm tiền nhà chủ phố cũng chẳng dám ho he. Đến mấy ông điều tra viên ở sở Cứu tế xã hội cũng chẳng dám kiếm chuyện khó dễ ! Giấy tờ hồ sơ cứ đưa mụ ký, chẳng hoạnh họe một câu.
Mụ Teresina tinh khôn ra mặt và quỷ quyệt cũng ra gì. Miệng lưỡi mụ có chịu thua ai về khoản độc địa... nhưng nếu cần giở khoa khéo léo, lịch sự thì cũng chẳng chịu thua rắn độc bao nhiêu !
Ai chẳng biết mụ có bốn thằng con, thằng nào cũng công ăn việc làm ngon lành ! Nhưng trợ cấp thất nghiệp thì gia đình Corcalitti vẫn cứ lãnh đều, lãnh đủ ! Mụ đáo để ở chỗ mua chục trái cây đếm đủ đầu rõ ràng nhưng sau khi trả tiền thế nào cũng hốt thêm một trái và ông chủ sạp thịt cũng ngán luôn bàn tay ưa "xin thêm" mấy chỗ mỡ màng hay những khúc đầu thừa đuôi thẹo. Mụ Teresina mua bán là chơi ác vậy đó, có nể nang ai ?
Nhờ có bà bạn mới truyền thụ mánh lới mà Lucia Santa học được phương pháp "tiền bỏ ra ít mà mua hàng là phải... đồ nhiều, đồ tốt".
Hột gà ra tiệm mua làm chi cho mắc ? Phải biết căn để "ngoại giao" với chú em đi theo xe đi giao trứng, giao thịt gà từ nông trại đến thẳng mấy cửa tiệm, "nhảy dù" một mớ trứng - lâu lâu còn từng bọc thịt gà nữa - thì rõ ràng đã tươi ngon còn rẻ rề ! Muốn mua ít quầy chuối (một thứ trái hiếm ở Nữu Ước vì phải nhập cảng từ mấy xứ nóng qua) hay một vài bộ đồ lớn ư ? Cứ dặn mấy anh em dân phu dỡ hàng ngoài bến tàu là trước sau cũng có. Không hiểu sao trên tàu lại sẵn những bộ đồ lớn mới toanh, có điều có com-măng là họ xoay bằng được.
Nếu muốn mua hàng lụa, hàng len thứ đắt tiền thì tội gì phải đi đâu ? Đã có những đấng mày râu rất lịch sự mang dạm bán tận nhà với giá rẻ mạt vì hàng toàn là "hàng không vốn" mà mỗi lần "nhảy dù" là phải nhảy nguyên một xe ! Cứ kể ra mua bán với mấy tay này còn tử tế hơn đám con buôn gốc mấy tỉnh miền Bắc nước Ý sang lập tiệm ở đại lộ số 9, thấy tiền là nhâu nhâu như kên kên vậy !
Tuy nhiên đời là thế ? Sống khác đi đâu được ?
Cứ thế năm tháng qua dần. Năm năm trời chỉ như một thoáng.
Thời gian đi quá mau đi ! Chỉ có chết là hết.
Chẳng hạn như cái chết của mụ chủ lò bánh. Một bữa ông chồng vào thấy vợ nằm chết thẳng cẳng từ hồi nào, dưới chân lỉnh kỉnh những hộp lớn, hộp nhỏ đầy chặt những bạc đồng và nét mặt người chết thì thư thả như đã gặp được Chúa trên nước Thiên Đàng vậy. Có điều vợ vừa chết là lão chủ lò bánh biến đổi hẳn.
Đang làm ăn như ngựa quần quật cả ngày, lão bỗng đổi tính suốt ngày chỉ lo dông dài đi chơi, bao nhiêu công việc phó mặc cho Guido lo hết.
Thằng Guido thì cứ gầy rạc đi vì lò bánh quá nóng trong khi ông bố chỉ chơi. Chưa chập tối đã đóng cửa, khỏi lo bán thêm càrem, xăng uých... mà chỉ rủ rê mấy gã bạn già tối ngày tụ họp cờ bạc đằng sau cửa tiệm hớt tóc. Đống tiền bạc, tiền đồng mụ vợ lo cất giữ bao nhiêu thì bây giờ lão vung phí bấy nhiêu, không thương tiếc. Nếu không cờ bạc thì đi rong chơi như một ông hoàng trên đại lộ số 10, miệng ngậm điếu xì gà Mỹ tổ bố.
Cũng nhờ rong ruổi chơi tối này mà lão là người đầu tiên trong xóm được thấy cậu ý trung nhân của Octavia, cô gái của Lucia Santa. Hai đứa cặp kè ở góc đường 31 chứ đâu xa. Lão khoái chí nhìn Octavia dắt chàng về giới thiệu với mẹ, mà bà mẹ lúc bấy giờ cũng làm bộ chẳng biết gì, vẫn ngồi khơi khơi trên ghế đẩu trước nhà để nói ba điều bốn chuyện với bà con lối xóm.
Vừa thấy mặt cậu rể tương lai là bà mẹ vợ giật mình rồi ! Điệu này lại sắp có chuyện nữa...
Nó đi đâu mà kè kè ôm sách cả chồng vậy ? Làm trông ra vẻ lắm, mớ tóc đen sù sụ bồng bềnh, đeo kính gọng đồi mồi mà dáng điệu nhàn nhã thế kia thì chán chết, nó cũng dân Do Thái. Lại là thứ Do Thái văn nhược, trói gà không chặt nữa !
Xem, cô con cưng của bà Angeluzzi Corbo nhũ danh Lucia Santa có học và thông minh nhất nhà khi không dám rước một thằng Do Thái về làm chồng ? Nó vậy là chơi ngang... bộ dân Ý hết đàn ông con trai rồi sao ? Mà tại sao Do Thái chứ ? Hai bên hàng phố, dọc đại lộ số 10 bên trên và bên dưới bộ nó không tìm nổi một thằng đạo Công giáo, không Ý thì Ái Nhĩ Lan, Ba Lan đi. Nó cố tình làm vậy cũng như từng cố tình mặc bộ đồ thật đứng đắn, nghiêm trang để che bớt eo người ?
Vậy mà bao nhiêu thành kiến chống đối bỗng bị dẹp cái rụp. Các bậc trên trước, ông cô bà cậu cũng phải hiểu cho rằng làm thân con gái chỉ có một thời thôi chứ ? Năm nay Octavia đã hai mươi lăm rồi. Lẽ ra đã phải có tấm chồng từ lâu mà ngày giờ này còn vớ nổi một thằng chồng không đến nỗi ăn hại thì phải mừng cho nó chứ ?
Có chồng là Octavia đỡ khổ. Chờ đợi mãi cũng phải biết mùi vị cuộc đời nó ra thế nào và it'' ra cũng không đến nỗi kéo dài cuộc đời gái già sầu thảm. Nó đâu có đui què mẻ sứt mà phải chịu ế chồng, tàn tạ cuộc đời như một trái cây hư thối ? Mà đừng quên một điểm then chốt vô cùng thực tế: Nếu kể đến tài kiếm tiền và tài làm giàu thì bảnh nhất phải là dân Do Thái. Chồng làm ra tiền thì sung sướng con vợ. Nó sẽ không thiếu thốn một cái gì và một đứa con có hiếu như Octavia có bao giờ nó để mẹ, để các em khổ sở mà lo ?
Quan niệm chắc chắn như thế đó nên bà con lối xóm có lòng mừng cho Octavia, từ ông chủ lò bánh đến dì Teresina. Chỉ trừ mỗi anh chàng chủ tiệm hớt tóc, thấy "thằng cha trí thức ngông nghênh" đó chớp được con nhỏ là ghen tức đến ói máu !
Bà mẹ tương lai không lạc quan cho lắm. Đồng ý là nó xem cũng đẹp trai, người mảnh dẻ nho nhã và ăn nói dịu dàng như con gái. Đạo Do Thái thì cũng chẳng sao. Không phải vì Lucia Santa không có thành kiến chống Do Thái ! Sự thực mụ cũng khó chống nhiều thứ quá, mụ chẳng tin được ai nên đại khái Do Thái thì cũng như Hồi giáo, Công giáo vậy thôi ! Điều làm Lucia Santa không chịu là tại sao đi đâu và lúc nào nó cũng cứ kè kè cuốn sách dưới nách ? Và lúc nào nó cũng đọc sách được mới lạ !
Dân nghèo như Lucia Santa phải biết lànhiều thành kiến kỳ quặc, rút tỉa từng kinh nghiệm sống mà rạ Họ quan niệm thật vô lý và cũng thật tức cười. Dĩ nhiên Lucia Santa cũng có sẵn một quan điểm riêng và thật lạ lùng là "những quân đọc sách chỉ được cái... bỏ đói gia đình".
Thì tấm gương đọc sách của Octavia còn sờ sờ đó - đọc cho cố, đọc đến nửa đêm đi ! Rồi ho lao đi nằm bệnh viện (về vụ này mụ chỉ mới nghĩ vậy chứ đâu dám nói). Cái thời giờ đọc sách đó phải chi để may đồ cho người ta thì bao nhiêu là tiền ? Ngay xóm nhà cũng bao nhiêu là người sẵn sàng mướn nó may đồ cho con gái họ. Uổng biết bao nhiêu là tiền !
Bây giờ chứng bệnh đọc sách lại lây sang cả đến thằng Vincenzo, thằng Gino và trời đất ơi... cả thằng bé Sal nữa ! Bây giờ chúng bảo nhau vào thư viện mượn sách, toàn thư ''sách vô nghĩa. Còn sự làm cách nào sống khỏi cần. Cuộc sống rành rành ra đấy không học lại chúi mũi vào đống sách cho mụ mẫm cả đầu óc... để rồi ra đời chẳng làm được cái gì. Sao lại điên khùng thế nhỉ ?
Vốn người nhà quê mù chữ, Lucia Santa tự cho thoát nạn sách. Không cần biết nó nói gì hay nhưng vẫn phải nhìn nhận sức mạnh của nó. Thực tế cuộc đời cho thấy nhiều kẻ sợ sống, không dám gánh vác trách nhiệm nên theo ý mụ đã nghèo mạt một thằng đàn ông không được phép lãng phí thời giờ, tiền bạc vào hai mục cờ bạc và rượu chè. Đàn bà khỏi được để thứ hạnh phúc giả tạo ru ngủ, làm mềm yếu đi... thì bọn con nít phải tranh đấu với đời nhiều, đâu thể cho phép chúng tự đầu độc bằng sách vở mơ mộng, hão huyền mà chúng cặm cụi đọc sáng đêm, hết chương này qua chương khác ?
Phải chi nếu Lucia Santa biết chắc chắn ý nghĩ của mụ là đúng thì thấy mặt cậu rể tương lai Norman Bergeron là mụ đã xách cây tackeril rượt ra khỏi nhà. Sao đời này lại có thể có một thằng gàn dở đến độ nếu đời là phải tranh ăn thì nó nhất định không tranh ăn cùng đồng loại ? Còn ra điều người tử tế, có bằng đại học mà cán bộ xã hội cũng không thèm làm. Vả lại nó muốn làm cũng không nổi kia mà ? Không lẽ một ông đồ tể vừa thấy máu đã té lăn ra chết giấc ? Hình như ông chú, ông bác gì của nó là ông chủ hãng may đồ lớn nên cho nó một chân thư ký quèn cốt đủ sống. Nhờ đó Norman mới gặp được Octavia chứ ?
Như bất cứ một dứa nào không biết kiếm tiền, nó có một cái tật lớn. Norman Bergeron làm thi sĩ, trời đất. Không phải thơ Ăng-lê mà là thơ tiếng Do Thái mới gay. Gay go nhất là chính no ''cũng không xa lạ gì văn chương Do Thái có mấy ai đọc, kiếm tiền sao nổi ? Nhưng sở trường của nó đấy, trên đời này nó chỉ biết và chỉ tha thiết có mỗi một cái đó mà ?
Tụi nó chưa lấy nhau nên sướng khổ ra sao chưa biết thật. Điều lạ lùng mà chính Octavia cũng không ngờ là làm như bà mẹ lại chịu. Thà một người Do Thái, chứ dân Ý thì vô tích sự.
Tuy nhiên quan điểm chọn dâu của Lucia Santa khác hẳn kén rể ! Dâu con nhà này thì nhất định phải người Ý, con nhà đàng hoàng và ngay từ hồi còn ẵm ngửa phải được nhồi sọ kỹ về nghĩa vụ làm vợ. Nghĩa là "chồng chúa vợ tôi", phải hầu hạ từ miếng ăn thức uống, trông nom nhà cửa con cái là cấm được kêu than. Chúng nó không thể lấy một con vợ không phải Ý vì gương thằng anh lớn Lorenzo còn đó. Từ ngày lấy con Lousia có phải đời nó đỡ khổ hẳn không nào ?
Đời mụ còn lạ gì những ông chồng người Ý ? Mụ đã khổ muốn chết thì đời nào bắt con gái cưng tái diễn cái thân phận nô lệ cho mấy thằng khốn hành hạ cái điệu cả đời bắt nó ru rú xó nhà, chỉ có đám cưới chồng cho đi mới được đi hoặc đi chơi chán không sao, vừa đặt chân về nhà cơm nước chưa xong là gầm lên quát tháo ! Chồng con gì mà vợ bụng chửa vượt mặt vẫn phải làm như trâu như chó ? Chồng ngồi phì phà kéo khói xì gà Di Nobili chơi dài người để mặc vợ vác cái bụng bầu leo lên lau chùi cọ rửa cửa sổ, cửa kính, sơ sẩy một chút dám rớt mấy tầng gác rụng xuống như không !
Một đứa con gái thông minh như Octavia đời nào chấp nhận nổi một người chồng Ý ? Nó biết chứ ? Nó kén một thằng chồng biết chiều vợ, chiều con. Nó đúng quá nên có muốn chửi nó cũng chẳng thể bới lông tìm vết nổi ! Mãi sau này Lucia Santa mới kiếm ra được một câu phê phán sự kén chồng của cô gái lớn.
Số là một hôm ngồi nói chuyện tào lao như thường lệ, dĩ nhiên phải mang con gái ra chửi nên Lucia Santa điểm mặt từng đứa, đứa thì vô ơn bạc bẽo, đứa thì ngu như chó. Nhưng con Octavia có tội lỗi gì đâu ? Mu.nghĩ mãi không ra nên sau cùng đành phải than thở trước mặt bà con cô bác :
- Mấy bà biết sao không ? Đứa con gái lớn nhất của tôi, đứa thông minh nhất nhà... chừng kén chồng kén đúng ngay thằng chồng Do Thái. Một thằng Do Thái duy nhất không kiếm tiền, không thiết gì đâu đến đồng tiền thì có khổ thân tôi không chứ ?
Xét đi xét lại thì đám cưới Octavia dù sao cũng là một cơ hội lớn để đánh dấu khoảng thời gian năm năm ăn nên làm ra của gia đình này. Vậy phải làm đám cưới đàng hoàng, phải dâng lễ ở Nhà Thờ chứ ! Đối với một thằng đọc sách như Norman Bergeron thì lại dễ quá đi, muốn sao cũng xong. Nó chiều bằng đủ vì có gì để phản đối đâu ? Nó đạo Do Thái nhưng lấy vợ Công giáo, con cái sau này theo đạo Công Giáo hết cũng chẳng sao. Gia dình này, phản đối chứ... nhưng Norman thản nhiên nói thây kệ, trục xuất cũng được mà xem nó từ giờ như một thằng chết rồi càng hay.
À, nếu vậy hay thật. Đối với Lucia Santa thì vậy càng dễ giải quyết, càng đỡ được nhiều thứ. Gia đình nó từ, thì gia dình này nhận. Mụ lại nhận thêm một thằng con vì Octavia và Norman sẽ thuộc về nhà này vĩnh viễn.

Chương 16

Đám cưới cô gái đầu lòng Octavia thì Lucia Santa đâu dám tiếc tiền ? Phải thật là rình rang, phải làm sao cho đẹp mặt cả.
Nội khoản rượu chát thì lấy ở kho của lão chủ lò bánh ra, bao nhiêu vò bự bày chật hành lang. Cả núi dăm bông hạng nhất, cả mâm pho mát toàn thứ chiến ! Bàn tiệc thì dĩ nhiên phải trải khăn đàng hoàng cho nổi bật từng đĩa bánh ngọt đủ màu, xen vào những đĩa kẹo hạnh nhân đám cưới đúng truyền thống. Còn nước ngọt thì phải nhiều hơn, chất đống cao tới trần nhà bếp, từ vỉ ba hộp một: nước cam, kem sô đa, nước dâu...
Nhà Lucia Santa có đám cưới thì bà con tới đủ mặt, có thể nói là không sót một nhà ở đại lộ số 10. Mấy người họ hàng, quen biết từ lâu nay làm ăn khá giả tậu nhà bên Island được mời ăn đám cưới cũng tới chia vui. Đi đám cưới gặp bà con nói dóc chơi đã vui, huống hồ lại được dịp thấy tận mắt một thằng vô thần chịu làm rể nhà này !
Dưới lớp lớp hoa đèn giăng kín phòng khách, bọn trẻ được dịp ôm nhau khiêu vũ bằng thích. Máy hát, đĩa hát đã có ông chủ tiệm hớt tóc hy sinh cho mượn. Người lớn chia nhau ngồi chật kín nhà, bàn ghế đi mượn về cũng bầy chật cứng, không còn có chỗ đi lại. Mỗi lần bà con tới mừng, đưa phong bao cho cô dâu là Octavia lại mau mắn chạy đưa cho bà mẹ để Lucia Santa khoái chí, bao nhiêu cũng thầu hết vào chiếc túi lụa đeo tòn ten ngang hông. Mỗi lần long trọng kéo khóa sắt rèn rẹt cho túi mở banh ra nuốt thêm một phong bao là một lần khuôn mặt bà mẹ vợ sáng rõ.
Nếu đám cưới là một ngày vui thì đời Lucia Santa đã có lần nào vui như thế này, dù đám cưới là thế nào cũng có chuyện bất ưng hơi phiền lòng một chút.
Chẳng là Octavia có một con bạn từ hồi còn đi học trung học tên Angelina. Con này nhà giàu, trong nhà gắn telephone kia mà ? Nghe tin Octavia lấy chồng, nó tới chia vui, đưa đồ mừng thật hậu. Ông nào, cậu nao cũng nhấp nhổm hết !
Xem khuôn mặt Angelina đã ngộ sẵn mà con nhỏ còn trang điểm hơn cả cô dâu nữa ! Phấn hồng đánh thật nổi, cặp mắt tô đậm như đào xinê mà cặp môi chỉ phơn phớt chút son hồng vừa đủ để che cái miệng quá rộng và nổi bật nét ngây thơ. Môi nó mòng mọng như nho vừa chín tới. Đến bộ đồ đi đám cưới của nó mới tối tân. Không có mốt nào hết, chỉ để hở gần nửa bộ ngực, dĩ nhiên ở phía trên cho thiên hạ ngắm chơi.
Vì vậy bà con tranh nhau mời người đẹp Angelina khiêu vũ không kịp thở. Thằng Larry mê tít bèn lờ luôn con vợ để bản nào cũng nhảy với nó khiến Lousia phát khóc mới thôi. Con vợ chịu sao nổi cảnh hai đứa ôm nhau đi lả lướt, nhè thằng chồng còn giở đủ mọi ngón duyên dáng, lịch thiệp để tán tỉnh, lúc nào cũng nhe hàm răng trắng nhởn ra cười khoái trá.
Được cái Angelina không khoái riêng ông nào, cậu nào. Ai mời cũng chiều lòng hết. Nó liên tiếp nhảy với lão chủ lò bánh góa vợ, với thằng con Guido cũng mùi mẫn như với gã chủ tiệm hớt tóc mắt ti hí. Ngay cụ chủ tiệm kẹo Angelo năm nay bảy mươi lăm tuổi cũng phải ráng nhảy với nó một bản mới chịu kia mà.
Phải công nhận Angelina là cây đinh bữa đó. Đàn ông con trai mắt la mày lét, đang nhậu nhẹt hay đấu láo cũng bỏ hết để bám lấy người đẹp, không được hân hạnh nhảy một bài thì cũng đứng trơ ra nhìn cho đã ! Thế rồi Angelina nhảy đến mỏi chân, nhảy nóng cả người và còn sợ lớp phấn sáp làm mặt dám rã rời loang lổ đến nơi đành phải rỉ tai Octavia xin cho về sơm sớm chút kẻo hết xe về Island.
May quá ! Octavia lẹ làng ôm hôn cô bạn một cái rồi từ biệt cho rồi, chậm trễ dám sinh giặc vì ngay chú rể Norman Bergeron chỉ ngày cưới vợ mới chịu buông cuốn sách ra mà nãy giờ còn giương mục kỉnh nhìn người đẹp Angelina lom lom bằng đôi mắt thật thi sĩ kia mà ?
Sau cùng cũng chẳng chuyện gì xảy ra, bất quá cũng chỉ là một chuyện bất ưng vốn đầy rẫy trên cõi đời này. Lộng lẫy như thế đó rồi Angelina chồng con vào cũng đến mái sề, cũng ngồi lê la nói chuyện tào lao như các bậc đàn chị để nhường chỗ cho lớp nhỏ lên thay. Tạm thời thì người đẹp có quyền cho rơi các đàn anh xóm đại lộ số 10 để vào chào từ biệt bác Lucia Santa, nhí nhảnh như một nàng con gái Mỹ chính cống biết mình trẻ đẹp. Trong khi đó bà mẹ Octavia chỉ mỉm cười đáp lễ với dáng điệu lạnh lùng, cao ngạo trưởng giả. Mụ thầm hài lòng với ý nghĩ tao còn con nhỏ Lena... Rồi đây lớn lên đâu chịu thua mi, nhà nó cũng sẽ ở Long Island như mi và chắc chắn nó cũng duyên dáng Mỹ rặt vậy chứ ?
Chao ôi, tai họa thường bất chợt vào phút chót. Đúng lúc Angelina dậm bước trở ra thì tình cờ chạm mặt Gino. Nó đâu đã đủ 16 tuổi nhưng người to con, vạm vỡ, rắn chắc. Bộ complê xám mới toanh, đặc biệt mua của dân "nhảy dù" bến tàu nhân đám cưới chị Octavia càmg làm cho nó người lớn hơn nhiều.
Suốt ngày hôm nay nó tình nguyện lãnh chân mở rượu, khui nước ngọt hầu hạ khách khứa. Nó cứ lầm lầm lì lì làm như máy, lo chu toàn nhiệm vụ nên ai cũng tưởng đâu nó ngoan ngoãn, dễ thương lạ ! Chỉ một mình Lucia Santa hiểu tính thằng con vì Gino làm xem xôm vậy nhưng ngần này người quây quần ở đây đối với nó có nghĩa gì đâu ? Nó chẳng buồn nhìn ai, chẳng muốn nghe chuyện gì... muốn nghĩ nó xấu hay tốt bất cần cũng như ai sống ai chết nó chẳng quan tâm. Làm như chỗ của nó chẳng phải ở đây, nó lạc lõng và bị cầm chân trong một ngày nên đành phải nhận làm một cái gì đó cho qua thì giờ.
Dĩ nhiên ý nghĩ riêng của Gino chẳng ai đọc được nên bà con thấy nó "ngoan" vậy là chịu lắm, nhất là ông bác họ Piero Santini lập nghiệp bên Tuckahoe. Ông này râu rậm đêm ngày lo làm việc quá nhiều nên người quắt lại như một cây đinh. Chẳng gì cũng làm chủ bốn cái xe vận tải chứ ít sao ? Bà vợ mập ú, tính ba trợn đeo đầy người đồ vàng giả và tiêu thụ bánh kẹo thì như điên trong khi đứa con gái mười bảy tuổi thẹn thùng ngồi xen giữa bố mẹ mà ánh mắt rời anh Gino không nổi !
Nãy giờ con nhỏ Caterina mê mệt Gino làm sao qua mắt ông già nó nổi ? Giữ gìn nó bao lâu nay làm gì Santini không biết tính nết cô gái cưng ? Mới đầu thì bực bội, sau đó đổi ý ngay. Con nhỏ bị bố kiểm soát kỹ, đúng lề lối con nhà làm ăn bên Ý chứ đâu được phép ăn chơi buông thả như gái Mỹ, nay xin phép đi chơi, đi xem hát với anh này anh kia ? Nhất là vụ xin đi "khiêu vũ" gia đình thì cấm tiệt vì ông bố Santini đầu óc nặng trĩu thành kiến: "Chúng nó mà... nhảy cái quái gì ? Bọn nhãi con bây giờ chỉ gỡ gạc !".
Kinh nghiệm quá mà ? Santini tuyên bố chẳng còn lạ gì đầu óc mấy thằng nhãi con đời nay ? Chúng chỉ muốn có mỗi thứ con gái mà nhẹ dạ cả nể với chúng là chém chết cũng lãnh một bầu sống dở chết dở chỉ làm khổ cha mẹ. Nhưng phải nhìn nhận là con bé Caterina đã "chín mùi" rồi, cấm cản nó mãi không nổi ! Mụ vợ thì chẳng trông cậy được tí gì... mà hắn lại sắp phải mua sắm thêm hai chiếc xe nữa mới là kẹt nặng. Thêm xe là thêm việc và tiền cũng vào thêm chắc. Lại phải bận rộn đếm tiền đến sáng đêm và xem chừng mấy chú em giúp việc cũng đủ mệt. Sơ sẩy, ỷ y vào người làm là có chầu bị chúng rút ruột.
Chúng làm sao qua mặt nổi đàn anh Piero Santini ? Hắn quá rành cái nghề có xe vận tải chạy mướn theo thời thế mà xoay như chong chóng. Cái gì có ăn là nhào vào liền. Đang chuyên chở mướn xoay qua đổ rác... mà chở uýt ky lậu cũng ok miễn có kẻ chịu chi tiền đúng mức.
Vụ con Caterina làm hắn suy nghĩ nhanh như chớp. Không chừng đi ăn đám cưới bữa nay lại hóa hay. Thằng Gino ít lời và làm luôn tay luôn chân nhanh nhẹn thế kia nhất định dai sức: Mình nó lên hàng xuống hàng dám bằng cả thằng tài xế lẫn hai thằng lơ làm biếng cộng lại ! Nếu vậy người nó đúng là vàng khối, có giá lắm.
(Phải chi ông bác họ Piero chịu hỏi ý kiến Lucia Santa và bà con lối xóm đại lộ số 10 về giá trị lao động của cậu cháu quý Gino thì chắc chắn họ sẽ cười rũ ra và phong liền cho nó chức vô địch thất nghiệp toàn khu, cam đoan hết thuốc chữa).
Santini vẫn nhìn Gino đăm đăm. Lúc mụ vợ hắn xề lại gần đĩa bánh mới, bỏ trống chiếc ghế là hắn ngoắc nó lại bảo rót ly rượu và ra hiệu ngồi xuống nói chuyện chơi.
Bà con thấy thằng cháu nghèo mạt khi không được ông bác nhà giàu chiếu cố, kêu lại nói chuyện thân mật thì chú ý lắm. Bao nhiêu con mắt nhìn xâu xé. Dù hiền lành, dù nhà quê chẳng biết gì mà được bồ Teresina nháy nhó điểm chỉ một phát là Lucia Santa biết ngay chuyện gì đang xảy ra.
Không ai bảo ai sau khi nhìn hai bác cháu Gino là bao nhiêu con mắt lại tự động "chiếu tướng" con nhỏ Caterina. Chỗ người đồng hương với nhau còn ai không biết tấm gương sáng lạn của Caterina Santini ? Lâu nay nó chẳng từng được tiếng con nhà làm ăn "gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn" đó sao ? Nghe nói nó đã có nết mà tài tề gia nội trợ cũng đảm lắm. Mới tí tuổi đầu mà nấu bếp rất cừ. Chủ nhật nào bố nó chẳng có một món ăn đặc biệt ? Ngay mì ống Caterina còn cán lấy ở nhà kia mà ? Nó lại chẳng phấn son, tối kỵ đi thứ giày cao gót mà theo truyền thống chỉ làm lệch lạc xương hông !
Nhưng chừng mê thì nó cũng mê vậy. Đến thánh cũng còn bị mà. Xem nó mê mết ra mặt thế kia còn giấu nổi ai ? Mặt đỏ bừng bừng, ngực phập phồng lên xuống dữ, cả cơ thể nó như muốn vỡ ra. Cặp mắt to long lanh ướt rượt giả vờ nhìn xuống, nhìn cặp chân bắt chéo, người nó hừng hực bốc lửa được.
Trước cảnh đó, Lucia Santa mừng húm. Mụ mừng giùm cho thằng con mặt mũi vô duyên, chỉ được cái khổ người sống động - kết quả của mấy năm chạy nhảy dông dài phơi nắng thay vì làm vi^.c ! Đám cưới con chị không ngờ lại may thằng em ! Như một con sói đánh hơi thấy máu, Lucia Santa cố nghển người vểnh tai ra nghe xem gã cáo già Santini nói gì với thằng nhỏ nhưng tiếng nhạc ầm ầm chẳng nghe thấy gì hết.
Lúc ấy bác Piero dùng tiếng mẹ đẻ ngọt ngào hỏi thằng cháu: "Thế hiện giờ cháu làm gì, cháu dự tính làm gì... hay chỉ ngày ngày đi học ?". Quái lạ, nó cứ giương mắt nhìn mãi. Nó làm như không biết nghe tiếng Ý vậy. Mãi sau mới mỉm cười ngượng. Santini hiểu ngay: ra cu cậu bất ngờ được ông bác hỏi đến lấy làm cảm động và ngượng ngùng nói không nên lời !
Để nó mạnh dạn, tự nhiên mà cũng để tiến dần vào đề, bác Piero bèn thân mật vỗ vai Gino trách yêu: "Cháu để con gái bác, con Caterina chết khát hay sao đây mà không cho uống một cái gì ? Một ly kem sô đa chẳng hạn ? Mà con khát nước phải không, Caterina ?"
Con nhỏ ngượng chín người. Nó đâu dám nhìn lên mà chỉ cúi mặt gục gật đầu.
Gino cũng vậy. Nó chỉ nghe mỗi tiếng "kem sô đa" và thấy con nhỏ gật đầu là đứng lên, đi bưng tới mời một ly. Nó đâu biết gì mà sự thực biết làm sao được... vì chính nó có để ý đến sự hiện diện của ai đâu ? Đưa xong ly nước là nó lẹ làng quay ngoắt đi, chẳng thấy ông bác Piero đập đập xuống mặt ghế ra hiệu ngồi xuống nữa.
Piero Santini xem vậy là mất mặt bèn nhăn nhó, nhún vai cho bà con thấy hết ra điều: "Quân chết đói bày đặt làm tàng ! Hà tất tao thèm hạ m ình trò chuyện..." Chắc bà con cũng đồng ý với ông bác nhà giàu bị thằng cháu xem chẳng ra gì và còn có ý thương hại con nhỏ hiền lành nết na đang ngồi chết cứng chúi mũi vào ly kem sô đa. Ai cũng thấy vẻ giận dữ của Lucia Santa và thằng con đốn đời, cung cách dở người này rồi cũng đến... Dưỡng trí viện như thằng bố !
Lúc bấy giờ người đẹp Angelina đang từ giã ra về bỗng khựng lại. Rõ ràng con nhỏ này cũng khoái Gino ! Dù sao cái vụ thứ nhì này còn dễ hiểu. Đám đàn ông con trai bữa nay già trẻ đều quấn quýt lấy nó... chỉ một mình Gino lạnh lùng cao ngạo, được người đẹp ban cho một ánh mắt cũng không buồn nhìn lại một cái. Làm gì Angelina không để ý thấy ?
Vả lại biết bà con nãy giờ hầu hết đố kỵ mình, Angelina còn cố tình chọc vào mắt họ bằng cách tiến tới thằng con nhưng ngỏ ý thẳng với bà mẹ: "Chà, bác có cậu Gino đẹp trai quá đi thôi! ".
Nó làm thằng nhỏ rùng mình sững sờ vì hơi ấm của lòng bàn tay truyền sang, vì mùi nước hoa ngào ngạt, vì đôi môi tô mòng mọng như trái nho chín gần gụi quá. Chưa biết là cái gì song Gino chịu quá, đứng đờ người ra. Lúc Angelina cần khoác tấm áo ngoài vào để ra về biết bao anh chàng tình nguyện chạy đi lấy áo, mặc giùm... và còn có anh hào hoa đề nghị xin một chân hộ vệ viên đưa người đẹp ra tận nhà ga xe điện ngầm.
Angelina chẩu mỏ nói: "Thôi cảm ơn mấy người. Để nhờ cậu Gino đây, đỡ ngại có chuyện !".
Vì nhà chật ních nên lấy chỗ đâu xếp áo ngoài, cất đỡ dù mũ cho khách ? Phải để nhờ dưới căn của vợ chồng Larry nên Angelina thản nhiên nắm tay Gino: "Đi xuống dưới nhà lấy áo đi..."
Hai đứa nắm tay đi. Cuộc vui lại tiếp tục, Lucia Santa nhìn theo e ngại. Mụ đã tính bảo thằng Vincenzo xuống nhà dưới canh chừng song nghĩ đi nghĩ lại thì Gino cũng đã lớn rồi, có đi cùng một đứa con gái đẹp cũng có sao đâu mà sợ ? Có khi còn là một dịp thử thách có lợi vì trước sau nó cũng phải gần gũi đàn bà ! Nó có thiệt thòi gì đâu mà đã phải lo ngại giùm ? Thây kệ nó.
Đúng như lời hứa bữa trước, ngày cưới Octavia là phải có mặt ông bác sĩ Barbato. Người tới để chia vui với gia đình này, để nhảy với cô dâu vài bài và để "ăn miếng bánh, uống ly rượu nhạt". Người đưa mừng một bao thư thì Lucia Santa chỉ hờ hững cảm ơn, cầm lấy nhét ngay vào túi lụa phong bao. Bà chủ nhà bữa nay được săn đón quá nên ông bác sĩ cảm thấy mình bị lơ là đâm buồn bực. Bực mình thật đấy chứ, cứ tưởng đâu ông bác sĩ ân nhân tới chia vui thì toàn gia phải nồng nhiệt đón rước ! Nào ngờ bị lờ đi...
Thảo nào ông cụ thân sinh hồi đó ưa nói: "Đừng nói chuyện ân nghĩa với giống lừa và bọn nhà quê" - Ức thật.
Một ly rượu, hai ly rượu và làm Barbato mềm lòng. Tội gì buồn bực họ cho mất công ? Họ là vậy, đời sống của họ là như vậy mà ! Thực tế là nghèo mạt như gia đình này thì ai họ chẳng ít nhiều chịu ơn ? Nếu ai cũng "ân đền nghĩa trả" thì e Lucia Santa chỉ lạy cảm ơn mà gãy lưng mất !
Người nghèo quan niệm ân oán là thực tế cuộc đời. Trời sinh ra như vậy. Có đứa xấu phá hại thì phải có người tốt làm ơn... sự đời hiển nhiên như vậy, hà tất phải khư khư mỗi chút mỗi ân oán cho mệt ? Chẳng hạn như vụ làm ơn chữa bệnh miễn phí của ông bác sĩ hồi đó...
Bác sĩ Barbato ngồi ngay người lại, đưa tay vuốt hàng ria mép. Lâu nay chữa bệnh cho thiếu gì đứa ở bên nhà nghèo mạt di cư qua đây, chúng có xem cái nhà ông bác sĩ ra gì ? Đại khái cũng như đám cho vay lời cắt cổ, chủ đất bóc lột... hay chủ nhà đòn đám ma, nghĩa là thấy người là thấy mất tiền, bắt buộc lắm mới phải vời đến... dù miệng họ ngon ngọt: "Dạ... thưa bác sĩ" đàng hoàng.
Chính những kẻ đó đã gieo cho bác sĩ Barbato cảm giác "làm ra tiền trên sự đau khổ của chúng" hoặc "Chúng có ốm đau bác sĩ mới có tiền". Đối với những quân nhà quê vô học đó chỉ có gần chết mới phải triệu đến ông thầy thuốc và nghề thuốc là nghề cao thượng "cứu nhân độ thế" chứ đâu phải mua bán tiền bạc như ở chợ ?
Chúng đâu thèm biết muốn hành nghề thuốc là ông bác sĩ cũng phải học, phải tốn rất nhiều tiền ăn học cái đã ? Còn phải cắm cúi gò gẫm tử công phu mấy năm trời trong khi chúng chỉ ăn chơi tà tà suốt ngày, không nhậu nhẹt thì cờ bạc thỏa thích.
Nếu muốn không mất tiền bác sĩ thì sẵn nhà thương thí đó. Cứ việc đi. Cứ việc vào Bellevue để họ chữa thí cho. Đừng kêu bác sĩ Barbato. Bên Long Island còn thiếu gì con bệnh đàng hoàng, sẵn sàng chi tiền rất đẹp cho ông bác sĩ để được săn sóc tận tình ?
Chính vì tư tưởng thiết thực đó mà bác sĩ Barbato sẵn sàng bỏ qua cho đám người nghèo mạt đánh giá quá thấp nghề nghiệp cao đẹp của mình. Đâu cần phải sống với chúng kia ? Barbato bèn cúi đầu chào rất lịch thiệp, dùng tiếng mẹ đẻ của những người trí thức để nói đôi lời chào từ biệt nên bà con có hiểu gì đâu ? Chỉ thấy ông ta ra về là nhẹ nhõm cả người !
... Dưới nhà Larry nãy giờ, Angelina và Gino cứ lục đục kiếm mãi chưa ra tấm áo khoác. Quái, quần áo ở đâu ra mà chất đống nhiều đến thế này ? Đồng ý là trong nhà vắng vẻ, chỉ có hai đứa... nhưng chẳng có chuyện lộn xộn ! Angelina xem vậy chứ đâu đã đến nỗi hư thân mất nết "cọc chạy tìm trâu". Cũng như thằng Gino đâu đã dám lơi dụng cơ hội vắng vẻ tấn công sảng ?
Khoác áo vào chuẩn bị xuống thang ra xe, người đẹp Angelina rất tự nhiên ôm hôn Gino. Một nụ hôn dài nghe nong nóng trên môi. Hai cơ thể áp sát vào nhau ấm cúng khoan khoái thế này họa có nằm mơ may ra Gino mới được hưởng.
° ° °
Đám cưới Octavia là một thành công. Một trong số mấy đám cưới lớn nhất hồi nào tới giờ ở đại lộ số 10. Dĩ nhiên đó là một thành tích chung cho gia đình Angeluzzi Corbo, một điểm son cho riêng Lucia Santa. Một chiến lược gia như mụ thì lập xong thành tích là phải khai thác tiếp chứ ? Thấy trước mắt bố con Caterina Santini như vậy... tại sao không thể kết chặt tình bà con, trưa chủ nhật này mời vợ chồng con cái hắn sang chơi ! Con nhỏ lâu nay bị bố giữ rịt, ru rú một xó Tuckahoe hẻo lánh xa xôi, tại sao không bảo thằng Gino đưa nó đi chơi một vòng thành phố cho biết !
Trưa chủ nhật Santini đưa vợ con sang sớm. Vụ thằng nhãi con hạ nhục trước mặt đông đủ bà con nhớ làm chi cho mệt ? Cứ mỗi cái nhục, không chịu mềm dẻo cái lưng đúng lúc thì ngày giờ này đâu có làm chủ bốn xe vận tải, có khế ước thầu đổ rác ?
Sáng ra thằng Gino đã bị mẹ quất cho một cú muổng cây lên đầu tét một đường dài. Đồ ngu như chó, mẹ đã mời khách sang chơi, họ sắp tới liền tức thì mà con chỉ lăm le chạy xuống đường đánh bóng ! Mụ lo đánh một mớ sốt thấy vua chúa... và mì ống phải cán lấy ở nhà bằng một thứ bột ngoại hạng. Mụ sẽ cho vợ chồng con gái nhà này biết mùi xà lách trộn dầu dấm "nhà quê". Lấy đâu ra thứ dầu ô liu béo bở này ? Năm nào ở bên nhà dì xấp nhỏ chẳng tự tay lựa từng trái ép bằng tay gửi sang biếu chị, dù nghèo mạt cũng ráng mỗi năm vài chai ! Phải quý vợ chồng Santini lắm mụ mới đặc biệt khui một chai ô liu ép nước nhất trăm phần trăm !
Dĩ nhiên Gino phải bận bộ đồ xám bữa đám cưới. Con Caterina diện váy lụa đỏ lộng lẫy được ép ngồi sát bên Vincenzo tiếp khách chu đáo lắm, mấy bà mấy cô chịu là phải. Bà bác dở người mập ú vậy đó mà nó vẫn cố chiều, lấy bộ bài tây ra xem bói.
Dọn bàn ăn, chùi rửa chén đĩa dĩ nhiên là công việc chung của Sal và Lena, chẳng trút cho ai được ! Cuối cùng, đúng như mẹ đã dặn trước và không nói là tackeril... thằng Gino bèn đàng hoàng, điềm tĩnh hỏi Caterina có đi xem xinê không. Đương nhiên con nhỏ đâu dám có ý kiến ! Bố ngồi bên thì phải nhìn xem xem có được phép gật đầu không đã chứ ?
Piero Santini lấy làm khó nghĩ. Hắn nôn nao làm như chỉ sợ hố là mệt. Rõ ràng hắn nóng lòng hệt như những lần cho mướn xe chở uýt ky lậu, tự nhiên xe đi biệt tăm năm bảy ngày mà không biết nằm đâu, vì sao. Bây giờ cho con gái đi xem hát với Gino cũng vậy. Nhưng biết sao được... giữ nó mãi đâu được ? Đất này là đất Mỹ mà ?
Sau cùng Santini phải nghiêm nét mặt bảo con:
- Được, tao cho đi... nhớ về sơm sớm, mai còn nhiều việc.
Thấy hai đứa cùng đi xem hát với nhau, Lucia Santa cười hả hê. Mụ hân hoan đập mấy trái hạt dẻ rang ngọt béo để thưởng công cho hai đứa nhỏ vừa hoàn thành công việc dọn dẹp. Ông anh họ bèn được mụ rót thêm rượu mời và bà chị thì... cả đĩa bánh kẹo đầy đặt kế bên. Vợ chồng Larry cũng lên góp mặt, uống cà phê và bữa nay Lucia Santa đặc biệt pha thật đậm, đổ thật nhiều rượu hồi thơm phức.
Lucia Santa và ông anh Piero Santini đưa mắt nhìn nhau. Ánh mắt láo liên của hai người xem thân tình hẳn và chuyện trò cũng bồ bịch hơn nhiều ! Ô hay, chưa tới một giờ sau... sao đã nghe tiếng chân con nhỏ rầm rập lên thang và một mình Caterina nhào vào, mắt ngơ ngác và còn nguyên dấu nước mắt thế này ? Nó ngồi đại xuống ghế, chẳng buồn nói một tiếng.
Cả nhà sững sờ, Santini buột miệng chửi thề, còn Lucia Santa thì hốt hoảng chắp tay lạy cầu trời. Chuyện gì thế này ? Bộ thằng súc sinh Gino dám làm hỗn con nhỏ trong rạp hát... hay ngay ngoài đường ? Ôi chao, thằng khốn này dám dắt con nhà người ta lên tầng thượng lắm ! Trời đất ơi, sao vậy ?
Hỏi mãi con nhỏ vẫn ỳ ra. Sau cùng hỏi Gino đâu thì nó bảo... đang ngồi xem xinê. Phim gì đâu mà xem chăm chú, chán quá Caterina phải bỏ ra về. Chuyện chỉ có thế.
Tuy nhiên ai mà tin nổi nó ? Mấy người lớn đang hăm hở chuyện trò dứt không ra bỗng lạnh nhạt hẳn và ngồi trơ ra nhìn nhau. "Chuyện gì vậy... mày phải nói cho thực ?" thì Caterina đáp... thực thà chỉ có vậy mà ! Ra bọn con nít bây giờ ghê gớm thật ! Mới có thế nó đã lì lợm không chịu nói thật sao ? Gặng hỏi và nạt nộ mãi cũng vẫn có thế nên sau cùng vợ chồng Santini đành sững sờ xin phép ra về.
Xem, chính danh thủ phạm Gino đi đâu mất biệt không buồn về ? Chỉ chờ nó về hỏi một câu là ra ngay nhưng thằng trời đánh đi một hơi bốn giờ đồng hồ liền ! Cả nhà nôn nóng ngồi chờ nó, kể cả vợ chồng Larry và hai đứa nhỏ, để Gino ló về là hạch hỏi ngay lập tức. Nó về kia...
Nó bực tức nhảy mấy bậc thang một lúc chạy về, vừa bước vào vừa la đói quá, bốn giờ liền ngồi xem hát chẳng có cái gì vào bụng. Chừng giương mắt lên thấy cả nhà ai cũng nhìn dữ quá, Gino đứng khựng lại như xe phanh quá gấp vậy.
Lucia Santa tính nhảy lên làm dữ phủ đầu, cho nó một trận. Nhưng mụ rụt ngay lại. Nó có làm gì không đã chứ ? Phải hỏi xem nó làm giống gì mà con nhỏ phải tất tả bỏ về... nào lỗi có phải ở nó không đã chứ ?
Chưa biết chắc nó có lỗi hay không, Lucia Santa phải hỏi chặn đầu:
- Thằng khốn... mày làm gì con nhỏ ở cinema ?
Gino trợn tròn mắt ngạc nhiên:
- Ủa, có làm gì đâu !
Xem nét mặt bơ bơ của nó, mụ biết thằng Gino không nói dối. Nhưng nó làm điên cái đầu, trái hay phải không biết lắm. Lucia Santa đành phải nén giận vặn hỏi tới:
- Mày không làm gì sao con nhỏ bỏ về trước ?
Nó nhún vai đáp:
- Nó tự nhiên nói đi vào phòng vệ sinh chút mà lại xách cả áo ngoài theo. Thế rồi nó không trở lại, con chắc là nó không ưa con. Vậy thây kệ, cho nó đi luôn cho rồi, con cứ ngồi xem xinê. Mà mẹ cũng kỳ quá, nó vậy sao còn bắt con đưa nó đi xem xinê... mà cả ông già nó cũng cho đi ? Con nhỏ cũng kỳ cục, từ lúc đi nó chẳng nói một câu !
Larry lắc đầu thương hại thằng em và nói cà giỡn với mẹ:
- Cái thằng cù lần quá đi. Mẹ thấy không, phải tay con thì cam đoan có chắc một cái xe xách về nhà rồi !
Lousia háy chồng một cái. Vincenzo bảo Gino:
- Mày ngu quá. Con nhỏ chịu mày quá mà !
Mỗi người nói vào một tiếng thành câu chuyện đang nghiêm trang bỗng trở thành trò chơi ! Trừ Lucia Santa thì nổi giận thật tình vì thấu đáo sự đời quá nên mụ bực bội cho thằng con cứng đầu, ngu dốt. Thằng này phải cho nó một chầu tackeril cho mở mắt mới được... bằng không lại phát cuồng như thằng bố.
Nếu nó không điên đầu ngu ngốc sao dám nói khơi khơi là con Caterina không chịu nó mà không tự ái, giận hờn ? Bộ nó tưởng đâu nó hách lắm, nó xem con nhà người ta không ra gì chắc ? Nó há không biết vớ được con vợ nhà giàu như Caterina là tương lai bảo đảm ấm no ? Mà con nhỏ người ngợm xem được quá, khỏe mạnh tốt nái lắm chứ ?
Con nhà người ta nết na ngoan ngoãn như vậy mà nó chê ? Nó là thằng mất dạy, ăn hại đái nát... cái thằng chỉ có lên ghế điện... mà cứ tưởng đâu là ông hoàng nước Ý chắc ? Con nhỏ nhìn nó nồng nàn đến vậy mà nó không biết gì hết thì thằng này điên khùng hệt như thằng bố, rồi lại đến khổ một đời.
Phải lấy cây tackeril ra quất cho nó một hồi cho đã, cho hả giận chứ con cái ngu đần như nó thì chịu sao nổi ? Lucia Santa xách cây roi ra, chưa kịp hỏi tội thì nó đã chạy vù một mạch. Đúng là quân có máu bất lương, không có tội gì mà bị rượt cũng cứ cắm đầu chạy lấy được ! Nó chạy như bay như biến xuống dưới đường.
Lucia Santa thở hắt ra chán chường. Cái vụ gán ghép này đúng là điên đầu, chẳng ra sao mà còn pha tính chất hài hước nữa. Tuy nhiên là lần đầu tiên mụ cảm thấy uất hận thằng Gino. Quân cứng đầu, làm sụp đổ cả một giấc mơ tốt đẹp.


Chương 17

Bảy năm trời nhờ nằm nhà thương điên nên Frank Corbo không gieo tai họa cho gia đình. Rồi một đêm hắn đột ngột trở chứng.
Đang yên lành trong Dưỡng trí viện Pilgrim ở tuốt bên Long Island một đêm hắn quyết định tìm lại tự do. Hắn đã lựa lúc tối trời nhất để cố vận dụng bộ óc bệnh hoạn để thoát đi từ cái gường cũi bằng sắt. Không hiểu hắn đã tính toán thế nào mà chui lọt qua hàng chấn song, lén lút bò ra ngoài phòng nhốt bệnh. Thoát ra ngoài cũi sắt rồi hắn mới chịu thở hơi cuối cùng. Đúng lúc đó điểm linh hồn chợt le lói sáng của Frank Corbo mới rời bỏ thân xác để vĩnh viễn từ giã cuộc đời...

o0o

Điện tín báo tử đến nhà Lucia Santa vào giữa buổi sáng, lúc mụ đang uống cà phê đợt hai cùng bà chằng Teresina. Có bao giờ bà bạn mới này chịu tiết lộ đọc được tiếng Anh, hiểu đàng hoàng đâu ? Thấy mụ cầm bức điện tín đọc vanh vách, Lucia Santa còn ngạc nhiên hơn là tin chồng chết. Ra mụ Teresina này ghê gớm thực. Ánh mắt mụ nhìn lạnh lùng, tuyệt đối không thương xót giả tạo.
Một người từng gửi gắm vận mạng cho mình nay có tin đột ngột từ giã cõi đời... nghĩa là từ nay hết nhờ cậy, hết phải lo lắng giùm nữa thì tránh sao khỏi xúc động ? Đồng ý vậy. Nhưng Lucia Santa thẳng thắn nói ngay thà hắn chết được vậy còn đỡ khổ, đỡ thấp thỏm e ngại có ngày hắn vuột ra rồi lại phải đau khổ tống vào nhà thương điên lần nữa. Mụ nhìn nhận khiếp sợ lắm rồi, suốt ngày nơm nớp sợ hắn về gây họa cho đàn con nên hắn sống còn lo ngại thêm là khác.
Hơn nữa nếu đời này có thể tin được ở Thượng đế, ở sự chết đi là hết tội thì thà rằng Frank Corbo chết đi cho rảnh nợ. Cứ mỗi lần lâu lâu đi thăm chồng về, nhìn thấy hắn bị nhốt trong cũi sắt là một lần Lucia Santa cụt dần hy vọng, không mong gì hắn lành mạnh trở về đời.
Đó là lý do mụ không buồn vì chồng chết mà chỉ thấy trút bỏ được một gánh nặng. Vì trong tim mụ người chồng đầu gối tay ấp, có với mụ ba mặt con là Frank Corbo đã chết dần chết mòn từ ngày nằm Dưỡng trí viện. Có nhìn thấy hắn Lucia Santa cũng chẳng nhìn như một người sống mà chỉ là một cơ thể đang chết dần.
Chắc hẳn không lạ gì hoàn cảnh của Lucia Santa nên bà bạn Teresina bèn có đề nghị rất thiết thực. Đồng ý là chồng chết phải chôn. Nhưng tội gì phải làm rình rang, mướn người đưa xác về tận nhà để làm đám tang, tốn tiền nhà đòn vô ích ? Bộ muốn khoe với bà con lối xóm là "thằng chồng tội chết trong nhà thương điên" đây ? Tốt hơn là cả gia đình kéo sang Dưỡng trí viện Pilgrim, làm đám tang ngay tại chỗ. Vả lại Frank Corbo đâu có bà con dòng họ gì bên này mà sợ phiền nhiễu, có ai phúng điếu không đã chứ ?
Theo ý Teresina thì làm vậy vừa giản dị, đỡ tốn cả mấy trăm đô la, vô ích mà thiên hạ hết còn xầm xì. Mụ tính gọn gàng thiết thực vậy đó... không nghe theo sao ?
Tối hôm đó cả gia đình Lucia Santa quây quần quanh bữa cơm tối hơi cầu kỳ một chút vì đang giữa mùa hạ. Nhà có "đám ma" ?
Nghe tin Frank Corbo từ trần, cả nhà cũng chẳng buồn thảm mấy, dù hắn trên nguyên tắc là chồng, là cha... nghĩa là chủ nhân gia đình. Ngay Gino nghe tin bố chết chỉ nhìn mẹ một lát rồi nhún vai, xem như chuyện ắt phải xảy ra. Sự hờ hững ngoài mặt của nó làm Lucia Santa đau xót. Thà còn nhỏ chưa biết gì như Sal và Lena đi. Hồi đưa bố nó đi nhà thương Gino đã mười một tuổi chứ phải đâu không biết ?
Gia đình Angeluzzi Corbo bình thản lo cho người chết, vừa ăn vừa bàn tính phải làm gì. Trước đó chính Larry đã phone tới bệnh viện cho hay đám tang sẽ cử hành trưa hôm sau và đặt trước một bia mộ. Về vấn đề chuyên chở đã có sẵn chiếc xe của sếp Di Lucca cho mượn - ép buộc phải mượn - để Larry lái đưa cả nhà sang Long Island. Phải đi từ bảy giờ sáng mới kịp về trong ngày dù Frank Corbo được chôn ngay nghĩa trang của bệnh viện.
Như vậy có hơi gấp gáp... song chỉ mất đúng một ngày. Đi đưa đám ông cha ghẻ về, vợ chồng Octavia sẽ ngủ lại một đêm ở căn phòng cũ, bé Lena sẽ vào ngủ với bà mẹ là xong.
Sau khi hối hả cho xong bữa, Gino lặng lẽ thay quần áo có chuyện đi. Nó ra tới cửa Lucia Santa phải gọi giật lại, dặn tối nay phải về sớm để sáng mai còn phải lo nhiều việc. Gino chỉ ậm ừ: "Nhớ chứ ! Làm sao quên được ?"
Nó đi rồi, Larry mới lên tiếng với mẹ:
- Cái thằng kỳ quá. Đêm nay nó còn tính đi chơi được ?
- Đêm nào nó chẳng tới hội quán Hudson ! Quen chân rồi !
- Quen sao được ? Ông già chết còn nằm đó mà ? Mấy buổi tối tôi còn về ngang câu lạc bộ Hudson vẫn thấy tụi nó tụ họp chơi giỡn với mấy đứa con gái. Nhưng đêm nay nó đi đâu có được ? Ít ra mẹ cũng phải bảo cho nó biết chứ ?
Nghe Larry nghiêm trang đặt vấn đề luân lý, Octavia cười phá lên: "Sao mày không bảo nó ? Không phải... ở tuổi nó mày mê gái đi tối ngày sáng đêm hả ?"
Thấy chị nói đúng tim đen, Larry nhoẻn miệng cười nhưng mắt không quên liếc chừng con vợ. May quá, Lousia mắc bận đứa nhỏ !
"Sao chị trù tôi quá xá vậy ?" Larry chỉ nói có thế và câu chuyện gia đình lại xoay qua kể lại những chuyện xưa tích cũ trong khi Sal và Lena đứng lên lo dọn dẹp. Anh Norman Bergeron lại mở cuốn thơ và đọc vài bài để thằng Vincenzo rầu rĩ úp mặt vào trong lòng bàn tay nghe chăm chú.
Đúng lúc đó mụ Teresina bước vào. Lucia Santa bèn xách ra chai rượu, một mớ hạt dẻ và ít chai nước ngọt. Có mặt mụ là cả nhà trở lại những mẩu chuyện về người vừa khuất bóng Frank Corbo. Vụ điên đầu của ông cha ghẻ được chính Octavia gợi nhớ lại trước hết: "Biết sao không ? Thấy ông ta khen thằng Vincenzo nào "ngoan ngoãn... được lắm" là tôi biết đầu óc lộn xộn rồi !"
Sáng sớm hôm sau, Lucia Santa ngạc nhiên vì thằng Gino không về nhà ngủ. Hồi này nó ưa đàn đúm chúng bạn đi chơi suốt đêm là thường lắm. Ai mà biết nổi chúng làm trò ma mãnh gì ? Nhưng thằng khốn nạn nhè đúng lúc ông bố già nó chết, cả nhà phải đợi một mình nó để đi đưa đám ma cho kịp giờ... thì mụ chịu sao nổi ?
Mọi người bảo nhau ăn cho xong bữa sáng vẫn chưa thấy mặt nó. Bộ quần áo của nó đã được ủi sẵn để nằm kia ! Nóng lòng quá, Lucia Santa sai hai anh em Larry, Vincenzo xách xe đi nắm đầu nó về gấp. Biết nó ở đâu mà tìm bây giờ, nhưng Larry vẫn cho xe chạy rề rề chỗ hội quán Hudson kiếm thử. Tụi nó ưa tụ họp chơi ở đây sáng đêm và ở tiệm kẹo bên đại lộ số 9 nữa.
Nơi đây lão chủ tiệm mắt lấp láy cho hay Gino vừa ở đây xong. Cách đây cỡ một giờ còn thấy mặt nó và nghe tụi nó rủ nhau đi xem cinema xuất sáng, không hiểu ở rạp Paramount, Capitol hay Roxy nữa !
Hai đứa trở về lập tức cho mẹ hay. Dường như Lucia Santa choáng người. Mụ bảo vắn tắt: "Vậy mình đi. Chờ nó đâu được ?"
Lúc cả nhà ra xe thì đột nhiên mụ Teresina từ đường 31 chạy tới. Mụ mặc toàn đồ đen, mặt mũi rầu rĩ, đúng là "đi đưa đám ma". Mụ chỉ tính thò đầu vào cửa xe bảo "Thôi, mẹ con ráng đi chôn cất hắn cho mồ yên mả đẹp" nhưng xe còn một chỗ trống, Lucia Santa mới cho đi luôn.
Rõ ràng Teresina cảm động ra mặt. Vừa đi đưa ma cho trọn tình nghĩa, vừa có dịp đi chơi nguyên ngày cũng hay. Mụ mở cửa xe lên liền, ngồi kế bên Vincenzo và hứng thú ra mặt. Phải đi cùng với họ mới biết chuyện gì xảy ra để sau này có quyền kể lể mẹ con Lucia Santa bữa đó làm đám tang cho Frank Corbo như thế nào, thằng con ruột lớn nhất của hắn mê chơi làm sao "nghĩa tử là nghĩa tận" mà bố chết không xem mặt một lần chót.
Mụ sẽ kể lể khỏi sót một chi tiết và nhấn mạnh cả nhà chẳng có ai khóc trừ mụ Lucia Santa... mà xem ra mụ đổ lệ chẳng phải vì thương xót ông chồng mà vì quá uất giận thằng con nên khóc lóc cho hả. Chắc chắn Teresina sẽ lắc đầu cho hay trước:
- Cái vụ này là không xong chắc ! Ai chứ mụ Lucia Santa đời nào chịu chấp nhận thứ con độc địa, trời đánh đó ?

Chương 18

Từ chập tối Lucia Santa sù sụ một mình nơi bàn nhà bếp, cố ý trông đợi cho tiếng ồn ào dưới đường bớt hẳn đi để ngồi hóng chút gió mát.
Suốt ngày đằng đẵng không hiểu sao chỉ thấy chất chồng những chán chường, tinh thần dao động đến mất hết tin tưởng ở cuộc sống. Mụ cố thu nhỏ người lại, núp một mình dưới nhà bếp, khỏi gặp ai... không nghe, không nhìn bất cứ một cái gì xem là thân thiết xưa nay. Chỉ muốn chìm mình vào một giấc ngủ an lành, tuyệt đối không mộng mị.
Mụ chán chường đến muốn buông thả hết song cuộc sống đâu có dễ dàng vậy ? Mụ còn phải gánh vác. Thằng Sal và bé Lena còn chạy chơi dưới đường, Gino thì thả rểu tối ngày như giống thú hoang trong khi Vincenzo ngủ thiêm thiếp trong căn phòng cũ của Octavia còn phải chờ mẹ đánh thức dậy, ăn một cái gì để kịp đi làm ca đêm ở Hỏa xa.
Bây giờ không phải lo hầu thằng Lorenzo thì lại phải hầu đến mấy đứa con nhỏ, bà nội phải lo bồng cháu đi ngủ... trong khi con vợ nó đau yếu liên miên, chán chường đến nỗi phải lo săn sóc nó, bắt nó uống cà phê cho lên tinh thần, cố bấu víu vào cuộc đời để sớm bỏ bớt đi những mộng mơ ảo tưởng của một thời con gái.
Lucia Santa chán nản đến nỗi ngồi gục đầu lên bàn lúc nào không biết. Áp má vào tấm khăn bàn lành lạnh thấy đỡ mệt hẳn nhưng chỉ đỡ mệt xác còn tinh thần vẫn cứ bấn loạn. Làm như trong đầu mụ lúc nào cũng dồn dập từng đợt lo nghĩ suy tư đến độ có ngủ thiếp đi được cũng run rẩy. Có khi nào thức mà bị đến nỗi này đâu nên mụ ấm ức khóc thầm.
Chao ôi sao đất nước này biến đổi đám con nít dữ vậy ? Cũng máu, cũng xương, cũng thịt ấy... nhưng chúng thực sự đã khác rồi. Mẹ nói con không hiểu. Con cái khóc mẹ cũng chẳng biết vì sao ? Tại sao thằng Vincenzo có thể nằm khóc lạ lùng như vậy, nước mắt chàm ngoàm trên đôi má bắt đầu mọc râu như người lớn ? Lucia Santa hoảng quá phải ngồi ghé xuống giường dỗ dành, an ủi nó không khác hồi còn bé.
Làm sao khóc mới được chứ ? Lớn rồi có công ăn việc làm lương đủ ăn, có gia đình chăm lo, có nhà cửa đàng hoàng. Nó có thiếu thốn gì đâu mà phải khóc ? Nó bảo buồn quá, không có lấy một thằng bạn ? Ô hay, thế là nghĩa lý gì ?
Khốn nạn, nó còn muốn gì nữa ? Sống được không phải đã may rồi sao ? Tội nghiệp nó chưa ra đời đã mồ côi bố nên cứ bị mặc cảm ám ảnh hoài ! Sao nó không nghĩ đến vụ phải sống cho mấy đứa em, rồi sau này lấy vợ đẻ con... rồi thời gian qua dần sau cùng cũng đến ra đi và tất cả bất quá cũng chỉ là một giấc mộng dài ?
Mụ không dám mang số mệnh ra dọa. Có hai đứa con ngoan nhất thì cả Octavia lẫn Vincenzo đều không thấy sung sướng đâu. Trong khi đó hai đứa ẩu là Lorenzo và Gino thì cứ "đường chúng ta đi", sung sướng ngầm và còn cười mẹ là khác ! Như thế thì trời đất đâu, công lý ở đâu ?
Sự thực chúng đâu đã sống trót đời ? Có chắc đâu đã sung sướng mãi nào ? Nhưng bề nào cũng là tình mẹ con, nghe mấy con mụ muốn chồng rỉ tai nhau thằng Lorenzo làm găng tơ mụ vẫn gạt bỏ như thường. Bậy ?
Điều mà Lucia Santa sẵn sàng chấp nhận là thằng Lorenzo chẳng thể nào được như đàn ông con trai đúng bản chất Ý. Nó không thể là chồng tốt, cha hiền như mấy ông chú, ông bác sang đây lập nghiệp hay như ông ngoại nó bên nhà... Nghĩa là đàn ông phải là rường cột gia đình, phải lo kiếm tiền nuôi vợ con, phải đứng mũi chịu sào để bất chấp mọi hoàn cảnh. Thà là mình hóa đá chứ vợ con gia đình sống vững vàng.
Sự thực là mấy đứa con trai mụ không đứa nào được như vậy hết. Nhưng thằng Lorenzo là xem như hỏng rồi. Mụ đã sinh nó ra và đã làm xong bổn phận. Nó không còn là một núm ruột của mụ nữa.
Giữa lúc mơ màng làm như Lucia Santa cảm thấy sắp nằm mơ gặp con quỷ dữ. Mụ không dám thấy nó nên cố gắng gượng vùng dậy. Mụ biết bây giờ đang ngồi một mình trong gian bếp tối om, mụ vừa mới chợp mắt một lát và sửa soạn xách chiếc ghế đẩu xuống dưới đường góp mặt, góp chuyện với bà con lối xóm. Nhưng đầu mụ bỗng nặng trĩu gục xuống mặt bàn. Con quỷ dữ xuất hiện và thành hình dần. Thằng Gino.
"Mày lại đến như thằng cha mày mất..." Thằng con cưng nhất lại luôn luôn làm mụ đau khổ nhất sao ? Nó đi khỏi nhà là ánh mắt lạ lùng của nó còn in sâu trong tâm trí mụ. Nó có bao giờ gây gổ lớn tiếng đâu ? Nó chỉ lừ lừ đi và ngày mai lại trở về, điềm nhiên như không hề có chuyện gì xảy ra.
Thằng Gino làm mụ đau khổ thật tình. Nó in hệt cha nó, cặp mắt xanh lơ láo liên trên khuôn mặt sạm nắng của giống dân Địa Trung Hải. Cũng một vẻ lạnh lùng, xa lạ... lười đến không buồn nói và dửng dưng trước mọi lo lắng của chính người thân thiết, ruột thịt. Con cái gì nó, nó chỉ hại mụ như thằng cha nó từng hại, đúng vậy ! Nó xem mụ như người xa lạ, có bao giờ chịu tuân lệnh đâu ?
Nó làm mụ khổ... mà còn mất hết danh giá gia đình. Nhưng nó cũng phải học, mụ sẽ cùng với cuộc đời dạy cho nó một bài học chứ ? Nó là thứ gì mà có quyền đêm đi hoang ngoài đường, ngày chạy chơi công viên mãi trong khi thằng Vincenzo chúi mũi lo kiếm ăn ? Nó gần đủ 18 tuổi rồi, đâu thể con nít vô trách nhiệm mãi ?
Trong giấc mơ rõ ràng mụ nghe tiếng nó cười, thằng con tai họa, thằng con tội lỗi ! Đồng ý ngay là bên Ý cũng thiếu gì những thằng con bất nhân, bất hiếu, phá hoại danh giá gia đình ! Nhưng có đứa nào... như thằng Gino này ? Nó có một tội quá lớn, không thể tha thứ dù mụ chưa thèm nhắc tới và chính nó thì lơ là, xem như không có gì. Khốn nạn bố chết còn nằm đó chưa chôn mà nó nỡ lòng nào bỏ đi chơi, không thèm nhìn lần chót người đã sinh thành ra nó ? Có nằm mơ mụ cũng phải chửi nó, nguyền rủa nó cho tới tận cùng địa ngục...
Đúng lúc đó đèn nhà bếp bật sáng. Rõ ràng Lucia Santa vẳng nghe những bước chân lên thang và còn không muốn cho ai nghe thấy những tiếng thốt ra trong cơn mê sảng. May quá ngửng mặt lên thấy Octavia đang đứng sừng sững. Cũng may là mụ chưa kịp thốt những lời nguyền rủa thằng Gino, đứa con cưng nhất nhà.
Octavia mỉm cười bảo mẹ:
- Mẹ nằm mơ nói sảng gì nghe ghê quá ? Con mới lên tới tầng hai đã nghe tiếng mẹ rồi !
- Mi đi pha giùm tao ly cà phê đi. Bữa nay không muốn xuống dưới đường chút nào hết.
Octavia hiểu ngay. Cái vụ hai mẹ con ngồi trò chuyện với nhau trong nhà bếp thì có đến cả ngàn lần chắc ?
Hai mẹ con từng ngồi với nhau biết bao nhiêu đêm để lắng nghe từng tiếng ngáy, từng hơi thở của bọn nhỏ vọng sang, qua cánh cửa sổ thông hơi kia ? Quen quá rồi ! Cái thằng Gino vốn đã phá hoại từ bao lâu nay, từ ngày nó còn chui dưới gầm bàn núp mà ? Người cũng như vật trong nhà này, Octavia đâu còn lạ ?
Kìa là cái bàn để ủi đồ, dựng sẵn sàng trong góc nhà kế bên cửa sổ. Kìa là chiếc radio cổ lỗ, lắp cong vòng như nóc nhà thờ. Kìa là chiếc bàn buyarô với bao nhiêu ngăn kéo nhét đồ, từ chén đĩa đến khăn ăn, khuy áo, giấy lót...
Gọi là nhà bếp song Octavia từng ăn nơi đây, làm việc và sống cũng nội một nơi này. Biết bao nhiêu món đồ lỉnh kỉnh, bề bộn nhưng xa nó là nhớ, nhớ quá !
Căn nhà hiện thời của vợ chồng Octavia bên khu Bronx thì quá sạch, quá sang. Mặt bàn lót sứ và mấy cái ghế cũng xi bóng loáng. Ngay cái chậu rửa bát cũng láng trơn.
Octavia quen với căn nhà bếp này. Sau mỗi bữa ăn nó bừa bãi như một bãi chiến trường: nồi xoong dơ cả đống, chén đĩa nhầy nhụa những dầu ô liu và nước cốt. Chao ôi, chén đĩa dơ đâu có ít: đầy ngập một bồn rửa.
Octavia nhìn mẹ đang ngồi im lặng, sững sờ. Không phải riêng nét mặt và toàn thân bà mẹ như toát ra sự chán chường, mệt mỏi. Hồi xưa nếu thấy cảnh tượng này chắc nàng run sợ quá nhưng bây giờ thì Octavia cứ bình tĩnh như không. Xem vậy đó mà ngủ một giấc, sáng mai lại tỉnh táo, hăng hái như thường.
Tuy nhiên mắt thấy mẹ xem bộ mệt mỏi, bết bát, Octavia vẫn phải hỏi một câu:
- Mẹ... mẹ có sao không ? Mẹ đau hả ? Con đi kêu bác sĩ Barbato nghe ?
Được thể, Lucia Santa rên rỉ một cách cay đắng và phường tuồng:
- Đúng, tao đau thật. Tao đau nặng, tao đau đớn vì con, tao hết muốn sống !
Miệng nói chán chường vậy... nhưng nói ra được là Lucia Santa thấy khỏe, mặt đã có sắc hồng. Octavia mỉm cười:
- Thế hả ? Con thì nhớ nhà quá và nhớ nhất là những lời mẹ la, mẹ chửi tối ngày sáng đêm.
- Mi nói vậy chứ tao chửi rủa mi hồi nào ? Mi là đứa con ngoan nhất nhà. Nếu đứa nào cũng như mi thì tao đâu có đau khổ ?
- Mẹ nói vậy... chứ tụi nó con thấy có gì bậy đâu ? Larry tuần nào chẳng đưa về cho mẹ ít tiền ? Thằng Vincenzo lãnh lương về đưa mẹ nguyên phong bì chứ đâu có mở ra ? Gino và hai đứa nhỏ đâu có dám lộn xộn ? Vậy mẹ muốn gì nữa ?
Nghe Octavia lý luận vậy, Lucia Santa ngồi thẳng người dậy, bao nhiêu vẻ mệt mỏi đi đâu mất hết. Mụ sừng sộ làm như sắp sửa gây lộn với ai, dáng điệu hùng hổ như một người suốt đời chỉ khoái có món gây gổ... mà lại giở tiếng mẹ đẻ vốn là thứ ngôn ngữ chua ngoa, cay độc nhất:
- Mi nói nghe hay đấy chứ ? Hà hà... thằng Lorenzo con trai lớn nhất ! Mấy đứa em mồ côi bố, mẹ phải nuôi và mỗi tuần nó thí cho được đúng $10. Bao nhiêu tiền kiếm được ở Nghiệp đoàn nó còn lo bao gái, nuôi mấy con điếm ranh con chứ ? Thế nào cũng có ngày con vợ khốn khổ của nó nổi sùng giết chết ngay trên giường. Mi nhớ đi, nếu xảy ra đúng như vậy... tao không trách con Lousia chút nào hết, trước tòa tao sẽ không buộc nó một lời !
Octavia cười ha hả, chọc giận mẹ:
- Tưởng mẹ trách ai... chứ ông con Lorenzo yêu quý hả ? Mẹ nói sao chứ hồi tối này nó vừa cho mẹ tấm giấy $10... mẹ quý báu nó đâu khác ông hoàng ? Bộ mẹ chê tiền sao ?
À, con nhà vô phép quá ! Phải bắt nó câm miệng, nếu muốn "móc lò" thì mày móc lại tao sao nổi ? Mày có đanh đá tục tằn thì cũng chỉ hời hợt lối Mỹ. Bằng thế nào con mẹ mày chính gốc Ý Đại Lợi ? Nghĩ vậy nên Lucia Santa vẫn giở tiếng Ý chậm rãi nói:
- Tao tưởng mày đi lấy chồng đã bẩn cái trôn thì mồm miệng ăn nói phải sạch sẽ hơn phần nào chứ ? Nào ngờ...
Nghe mẹ xài danh từ ví von ghê gớm quá, Octavia ngượng đỏ chín mặt. Lucia hài lòng thấy rõ.
Có tiếng chân bước ở phòng ngoài. Vincenzo bước vào nhà bếp, mặt mũi ngờ nghệch vì vừa ngủ dậy. Nó mặc áo thun quần dài, rõ ràng một người lớn nhưng đã lùn còn gầy ốm, cả người không thấy một chỗ thịt nào dư... râu quai nón nhưng chẳng khỏe mạnh chút nào. Nếu không quá gầy thì nét mặt Vincenzo xem hào hùng, bặm trợn lắm chứ ? Miệng rộng, môi dày, mũi bự nhưng cặp mắt to đen không giấu được vẻ nhút nhát, khờ dại. Có mấy khi nó cười đâu, dù chỉ cười mỉm ?
Tuy nhiên, điều làm Octavia lo ngại giùm nó là tính nết Vincenzo tự nhiên biến đổi hẳn. Hồi trước nó là thằng tính nết hiền hậu, dễ thương, lúc nào cũng cư xử, ăn nói đàng hoàng chững chạc mà hoàn toàn dung dị. Bây giờ dĩ nhiên mẹ bảo nó vẫn nghe lời cũng như vẫn nhã nhặn với mọi người nhưng bên trong cái vỏ ngoan ngoãn lịch sự đó ẩn chứa một vẻ cay đắng ngạo nghễ... đến là khó chịu. Thà nó hỗn láo ra mặt còn đỡ.
Nếu Octavia lo ngại cho nó thì chính Vincenzo cũng làm cho nàng khó chịu. Đúng là cả một thất bại, chán chường. Nàng mỉm cười cay đắng. Xét cho cùng thì trên đời này mấy ai không... thất bại, chán chường ? Nàng nghĩ đến chồng, vào giờ này cũng ru rú một mình trong căn phòng bên Bronx hết đọc sách đến viết lách để đợi vợ về.
Vincenzo cằn nhằn cái điệu ngái ngủ. Nghe giọng nói nó đã vỡ hẳn nhưng sao vẫn có vẻ gì con nít, lè nhè: "Mẹ à... sao không đánh thức con dậy kìa ? Con đã dặn bữa nay con phải đi chơi một chút mà ? Phải gọi dậy đi làm thì khỏi dặn mẹ cũng kêu mau, kêu đúng giờ lắm !".
Octavia gắt lên:
- Mẹ buồn ngủ... mẹ cũng ngủ gục chứ bộ ! Lo cho chúng mày bộ không đủ mệt chắc ?
Nó chưa trả lời thì bà mẹ đã bênh:
- Xem kìa... có gì mà mi la nó ? Nó làm việc quần quật cả tuần lễ mà ? Vừa thấy mặt chị... chưa gì chị đã la rồi. Lại đây uống cà phê rồi ăn một cái gì cho đỡ đói đi con ! Không chừng bà chị lại cưng chiều đấy !
- Mẹ kỳ quá... Mẹ giả dối, không thành thực chút nào...
Nàng còn gắt gỏng nữa nếu không nhìn thấy nét mặt Vincenzo. Làm như bị chị la và được mẹ bênh thoạt đầu nó xem bộ hả hê lắm nhưng thấy Octavia cười xòa thì Vincenzo mới hay nó bị mẹ vuốt nên chua chát với ý tưởng "kẻ la người vuốt" cho xong chuyện thì thôi. Bộ nó muốn vuốt thế nào cũng được, dễ dàng thế ư ?
Sau đó ba mẹ con lại ngồi ăn uống chuyện vãn, những chuyện không đâu vào đâu nhưng phải vậy đời sống gia đình mới khỏi ngán, mới là người cùng một nhà chứ ?
Cũng nhờ nói chuyện chơi mà nét mặt Vincenzo nhẹ nhõm hẳn, đã muốn lấy lại được vẻ hiền hậu ngày nào. Nghe Octavia kể chuyện được lên chức ở tiệm may nó khoái chí cười lớn và còn mang mấy chuyện ở sở ra giễu. Lúc bấy giờ nàng mới thấy rõ đi lấy chồng xa mẹ, xa em là tạo một cái gì mất mát trong sinh hoạt gia đình, vắng mặt một người mà buồn bã chung. Thiếu nàng ở gia đình ngay thằng Vincenzo cũng âu sầu mà ?
Chính nàng đi lấy chồng có sung sướng, hạnh phúc đâu ? Ít ra cũng không bằng lúc này, rõ ràng Octavia vừa mang lại niềm vui cho thằng em cô độc mà nét đau khổ hiện rõ trên khuôn mặt còn ngái ngủ.
Nàng thương em chứ... nhưng có làm gì được cho nó đâu ? Làm thân con gái thì phải đi lấy chồng, trước sau cũng phải rời bỏ gia đình. Được một người chồng như Norman là tốt quá rồi, xóa sạch được bao nỗi ám ảnh lo sợ của một thời con gái. Hai đứa cùng biết tính toán cả, chưa có tiền thì có con làm gì vội ? Lo làm ăn cả hai vợ chồng thì mấy hồi mà khá, chắc chắn phải khá.
Lúc Vincenzo mặc xong quần áo sửa soạn đi chơi nó được chị, được mẹ nhìn một cách cưng chiều, đằm thắm. Làm như cả hai mẹ con cùng có cảm tưởng nó là ông hoàng của mấy đứa con gái dưới phố. Nhiều cô sẽ mê nó, bạn bè có đứa nào không thương nó, một thằng con trai bản chất dễ thương, đàng hoàng như Vincenzo ?
Nó diện đồ lớn hàng xẹc xanh đậm, thắt cà vạt nổi bật hai màu xanh đỏ và tối nay còn chải đầu kỹ càng, rẽ đường ngôi giữa phân hai mớ tóc đen đều đặn, ăn diện thế này là chỉ đi chơi với bạn gái nên Octavia nheo mắt hỏi:
- Mày đi chơi với bồ hả ? Đứa nào đấy... sao không dẫn về nhà giới thiệu ?
Tuy nhiên Lucia Santa còn thắc mắc nên nửa đùa nửa thật vặn hỏi con:
- Vincenzo... mày chọn con bồ người xứ sở mình, con nhà đàng hoàng chứ, không cặp với bọn gái Aí Nhĩ Lan mất nết bên đại lộ số 9 chứ ?
Nó lấy làm khoái vì mẹ và chị săn đón đến bồ nên nhe răng cười làm bộ duyên dáng, được cả chục đứa bạn gái mê lên mê xuống vậy. Nhưng lúc soi gương để nắn lại nút cà vạt, Vincenzo nhìn kỹ bộ mặt trong gương và nụ cười giả tạo của nó... không rầu rĩ nét mặt.
Xưa nay ở nhà nó vẫn được xem là "một thằng kín đáo, nó làm gì chỉ có trời biết nên phải xem chừng... nó dám giấu năm bảy con bồ một lúc ở ngay sát bên mà cả nhà không hề hay biết". Dĩ nhiên được "ca ngợi đắt mèo" thì thằng con trai nào chẳng khoái cứ gì Vincenzo ? Nhưng nó cũng đã thông minh để đặt câu hỏi làm sao họ có thể tin được một chuyện vô lý đến cùng độ như vậy kìa ?
Trời ơi, ngày nào cũng làm quần quật từ bốn giờ chiều cho đến đúng nửa đêm, trọn tuần chỉ được nghỉ có mỗi một ngày lại nhằm ngày thứ hai... thì đi săn gái, mèo mỡ vào lúc nào được ? Thời giờ đâu ? Ngay bạn trai cùng lứa tuổi cũng kiếm không ra một thằng, còn nói gì bạn gái, bồ bịch ? Gọi là quen biết chỉ có mấy ông già, mấy người đáng chú, đáng anh bốn năm nay cùng làm chung một chỗ là phòng Hàng hóa sở Hỏa xa !
Đó là điều đau khổ của Vincenzo. Nó không muốn ở nán lại nhà mà lật đật bỏ đi chơi.
Còn lại hai mẹ con, Lucia Santa nhóng hỏi Octavia:
- Quái, đêm hôm rồi mà thằng nhỏ còn đi đâu kìa ? Nó đi chơi... nhưng đi chơi với những ai, ở đâu và làm những giống gì kia ? Thằng Vincenzo nhà mình khờ khạo lắm, chơi với ai cũng bị chúng chơi gác chắc !
Octavia không trả lời mà ngồi dựa người ra ghế vớ cuốn sách mở ra đặt trước mặt, chỉ mong đánh được một giấc trên cái giường ngày xưa thì khỏe quá. Đâu được kìa ? Giờ này trên căn phòng êm ả, láng coóng, sạch không một hạt bụi ở bên Bronx chắc chắn Norman đang vò võ một mình đợi vợ về. Căn phòng trải thảm thật êm, đèn chụp hắt ra ánh sáng thật dịu mắt, hắn sẽ ngồi đọc sách, ngồi viết cho đến khi thấy tiếng vợ về. Hắn sẽ chạy ra hỏi săn hỏi đón và sẵn sàng mở nụ cười kẻ cả, hỏi rằng: "Em về chơi với mẹ, với các em có vui không ?" Sau đó chắc chắn sẽ là một nụ hôn hiền từ, nhẹ nhàng. Vợ chồng mà ? Chỉ có vậy thôi.
Đang thả hồn theo dòng tưởng tượng bỗng đâu bà mẹ cắt ngang:
- Này mi có về thì về cho sớm nghe ? Trễ quá không được đâu. Hồi này ăn cướp như rươi mà mi đi xe điện ngầm tao sợ quá !
- Ồ, mẹ đừng lo. Còn thiếu gì thì giờ ? Con còn đang lo cho mẹ đây này. Không chừng con còn về nhà ở luôn ít ngày để trông nom tụi nhỏ cho mẹ nghỉ ngơi đỡ mệt một chút...
Lucia Santa nhún vai, từ chối thẳng:
- Thôi đi mi... còn chồng thì ráng chăm nom, săn sóc cho mình nó đã rồi. Bằng không lại như tao thì khổ một đời đấy, cho mi hay trước.
- Như mẹ cũng chẳng sao ! Như mẹ con lại về ở với mẹ chứ sao ?
Dĩ nhiên Octavia nói đùa, cười khanh khách cho mẹ vui. Vậy mà bà mẹ nhè nhìn chòng chọc, nhìn đăm đăm như muốn phanh phui một cái gì chứ không chịu tin con nói giỡn chơi. Có vậy Octavia mắc cỡ đỏ cả mặt. Biết thế nên Lucia Santa đánh trống lảng sang chuyện khác:
- Tao đang ngủ mi nhè kêu tao dậy vô duyên quá. Tao nằm mơ thấy sắp sửa nguyền rủa thằng con quỷ sứ, tưởng chừng như nguyền rủa nó thực vậy.
Octavia phải lên tiếng can mẹ:
- Thôi mẹ à... chuyện đó bỏ đi !
- Bỏ sao được ? Nếu có trời, có đất... tao phải rủa cho nó bị trời tru đất diệt kìa !
Lucia Santa cúi đầu, đưa hai tay lên bưng mặt. Mệt mỏi chán chường đến vậy là cùng độ. Mụ nghiến răng kể lể day dứt:
-... Có đời thuở nào chôn bố mà thằng con lớn nhất bỏ đi chơi bao giờ ! Thử hỏi ai đào tạo ra nó, ai nuôi nó ăn học mà chết đi nó không nỡ rỏ một giọt nước mắt ? Chết thì chôn, nó không thèm ngó ngàng ! Mi cứ bảo tao để cho nó về, đừng dánh, đừng mắng gì hết. Đúng, tao không làm gì nó... nhưng thằng quỷ sứ làm như không cần biết cái gì, kh^ng cần biết đến ai. Tao sợ nó điên đầu rồi, lại phải tống vào nhà thương điên như thằng cha nó mất.
Mi biết không, nó lẳng lặng mò về và làm như đứa câm, có mồm mà không biết nói vậy. Tao giận ứa gan mà phải cố giằn xuống vậy mà bực bội chịu hết nổi. Thằng Gino đâu phải con người ? Nó là quân ác quỉ, quân trâu bò. Thấy mặt nó ai cũng phải chửi quân vô phúc... vậy mà nó dám vác mặt về nhà. Ăn, uống, ngủ... cứ như thường, xem như chẳng có chuyện gì ! Vậy đó tao không nguyền rủa nó sao được ? Con đứt ruột đẻ ra mà trong giấc mơ tao còn muốn thấy tận mắt nó chết tàn, chết mạt...
- Xem, mẹ làm gì mà rủa xả ghê thế ? Nó làm như thương xót ông ấy lắm không bằng ! Con thì con nói ngay là ghét như đào đất đổ đi, nhưng đưa đám vẫn đi như thường. Còn mẹ con thấy mẹ khóc lóc hồi nào ? Thương xót mà vậy hả ? Con hỏi thật trọn năm cuối cùng ở nhà thương điên mẹ có vào thăm ông ấy được một lần không ? Đâu có ?
Muốn cho bà mẹ chấm dứt mục rủa xả, Octavia phải phũ phàng đốp chát như thế đó. Có vậy mới chịu ngồi yên. Quả nhiên ngay sau đó hai mẹ con cùng nín lặng, ngồi nhấm nháp ly cà phê. Mãi sau, Octavia mới kiếm cách an ủi:
- Mẹ đừng sợ thằng Gino điên đầu. Nó tỉnh táo ra phết. Không chừng mai sau còn khá kia kìa !
- Đúng, mai sau nó sẽ khá chứ ? Đi ăn cướp, giết người, đi ma cà bông chẳng hạn ! Còn làm người lương thiện, kiếm ăn đàng hoàng nuôi vợ con thì cái mặt đó khá sao nổi ?
Giọng Lucia Santa chua chát quá ! Octavia phải vặn hỏi:
- Nữa... vẫn cái vụ làm ăn ! Thì ra mẹ vẫn giận dữ với thằng Gino chỉ vì đi học về nó không chịu làm phụ, chỉ lo dông đi chơi, phải không ? Vì nó cứng đầu, mẹ không kềm nó nổi chứ gì ?
- Chứ còn gì ? Nó còn ở cái nhà này thì còn ai kềm được nó, ngoài tao ? Hay là mi cũng nghĩ như nó... là rồi đây chẳng ai kềm nó nổi ? Nó là vương là tướng gì mà đòi ăn không, ăn hỏng mãn đời ? Đâu có được, mi ? Tao còn lạ gì cái tật ăn chơi dông dài của nó. Chừng biết được những nỗi khó khăn của cuộc đời thì chỉ có chết ! Chơi cho lắm, sung sướng quá là vậy đó. Đời tao đã bị rồi, tao phải dạy nó. Nó phải học ngay cái gương của tao đây này, khỏi học đâu xa...
- Đâu được... mẹ nói vậy không được...
Ngần ngại, do dự một lát, Octavia mới nói tiếp:
- Như thằng Larry đó ! Mẹ lo lắng cho nó tới vậy nhé...
- Vậy thì làm sao ? Thằng Lorenzo làm sao ?
- Nó làm sao thì mẹ biết chứ ? Đại khái cũng gần như một thứ găng tơ, tiếng là đi thâu tiền Nghiệp đoàn chứ nghiệp đoàn quái gì ?
Lucia Santa trợn mắt lên:
- Mi nói gì vậy ? "Găng tơ" gì thằng Lorenzo ? Đến cầm roi nạt bọn con nít nhà này tao cũng không thèm nhờ đến thứ gà chết đó !
- Ủa, ra mẹ vẫn nghĩ như vậy thật ? Không ngờ mẹ lại ngây thơ cỡ đó ! Mọi khi cái gì mẹ cũng biết mà ?
Vừa nói Octavia vừa lắc đầu chán nản. Bà mẹ lơ đãng nhấp một ngụm cà phê thở dài: "Mày phải biết nó đâu còn ở cái nhà này ? Nó đâu còn là con của tao". Octavia quay mặt đi chỗ khác mà bà mẹ đâu có hay ? Bà vẫn cứ than thở:
- Nhà này có đứa nào làm tao buồn phiền, khổ sở là thằng Gino. Nói đâu xa ngay cái công việc tao kiếm cho nó ở tiệm chạp phô nhẹ nhàng là thế mà nó nhè làm được vỏn vẹn hai ngày. Đúng hai ngày là bỏ đi ! Người ta có công có việc dám làm tới năm chục năm. Còn ông con tôi thì... hai ngày đúng !
Octavia cười ha hả:
- Có hai ngày thôi ? Nhưng tự ý nó bỏ... hay bị người ta đuổi ?
- Chuyện như vậy đó mày cười được ? Có gì đáng cười ? Dĩ nhiên đi làm cho người ta mà làm cái điệu đó... không đuổi sao được ? Ở trường ra còn đi đá bóng đã, rồi mới đến làm. Nó tưởng đâu cửa tiệm người ta cần phải có nó, phải đợi nó đến, lúc nào nó đến mới được phép mở cửa chắc ? Không có nó người ta không làm ăn, buôn bán được chắc ? Vậy chỉ có hai ngày người ta tống cổ đi phải lắm !
- Thôi được... Để con nói cho nó hiểu. Mà chừng nào nó về ?
- À, cái đó còn tùy. Ở nhà này nó làm tướng, nó đi về tùy thích. Có thể ngay bây giờ... mà ba giờ khuya cũng là ! Tao không hiểu tụi chúng nó tụ họp làm cái gì ở ngoài đường, ngoài phố cũng lê la khuya khoắt như vậy ? Tao đứng cửa sổ nhìn xuống thấy đủ hết. Chúng ngồi bực cửa nói chuyện còn dai hơn mấy mụ già nữa kìa !
- Mẹ không biết thì con cũng đến chịu...
Octavia lắc đầu dợm đứng lên sửa soạn đi về. Lucia Santa cũng đứng lên lo dọn dẹp bàn ghế, ly tách. Mẹ con từ biệt nhau, thản nhiên kẻ đi người ở. Khỏi có mục hôn hít dặn dò.
Octavia thản nhiên bước ra làm như có chút chuyện đi đâu một lát và sẽ trở về ngay vậy. Trên nhà Lucia Santa đứng cửa sổ nhìn theo bóng đứa con cho đến khi nó đi khuất, cho đến khi nó rời đại lộ số 10, đi tới ga xe điện ngầm.

Chương 19

Cuộc đời tươi đẹp như thế này, được chính xứ sở này hậu đãi đến thế, được hưởng thụ quá mức dự tưởng thì còn than thở kêu ca nỗi gì ? Bên Âu châu có giặc, nào Anh - Pháp - Đức đua nhau nướng quân như điên... ngay ông Mussolini còn dám xài sang biết bao nhiêu xương máu con em thì đám dân Ý sống lây lất chen chúc trọn khu Tây Nữu Ước có kẻ nào không ăn nên làm ra đến no bóc ké ?
Thời buổi kinh tế khủng hoảng đã qua rồi, có gia đình nào kiếm không đủ ăn ? Tất cả đều thừa thãi đến độ khỏi phải ăn bám xã hội, thấy mặt mấy đấng điều tra viên Sở Cứu tế có quyền đuổi đi gấp. Có gia đình nào không chuẩn bị rời bỏ khu ổ chuột này, tậu nhà bên Long Island ở cho sung sướng ?
Có thể nói họ làm giàu nhờ giúp phương tiện cho những người khác. Bên Âu châu còn chiến tranh là nơi đây hãng xưởng nào cũng cần người làm, cần quá nhiều người nên công việc ê hề cho cả đám tay mơ và những thằng quen làm biếng, gây chuyện lộn xộn nhất. Xưa nay chỉ có mỗi dịp này là đám dân cùng đinh ở bên đây đỡ khổ, nhiều thằng còn làm giàu nhờ chiến tranh.
Đám dân Ý ở đại lộ số 10 Nữu Ước đa số gốc gác từ mấy tỉnh miền Nam, không Sicily thì Naples nên đối với họ dù Mussolini có thắng hay bại cũng chẳng ăn nhằm gì ! Đất mẹ quả xa xôi quá, đâu có nghĩa gì với họ vì họ có yêu nước bao giờ ? Mà yêu đất mẹ làm sao nổi ? Bao nhiêu thế kỷ liền, nhà cầm quyền nào cũng tự đặt làm đối thủ, hành hạ ông cha họ đến đau khổ cất đầu không lên. Nghèo hèn mà bị đám nhà giàu bắt nạt, phỉ nhổ... còn bị mấy ông lớn La Mã rút rỉa đến tận xương. Sang được đến đất Mỹ là yên trí có hy vọng làm giàu !
Vậy mà có một người vẫn chưa được hài lòng. Đó là Teresina Coccalitti. Thời buổi cần người làm như vùng này đâu thể tiếp tục khai mấy đứa con thất nghiệp hết... mà làm sao lãnh mãi tiền cứu tế xã hội ? Mụ phải hối hả chạy hàng xách, buôn bán chợ đen: đường từng bao bự, dầu mỡ thì cả thùng và quần áo thì hết bành này tới kiện khác. Hồi này mụ Teresina hay ưa rỉ tai bồ Lucia Santa: "Cho bồ hay... rồi đây thế nào cũng có một ngày..." Nhưng một ngày làm sao, bao giờ tới thì mụ bí mật đưa tay lên miệng "suỵt... suỵt ". Mụ chỉ tiết lộ có thế. Mụ định nói gì mà úp mở ? Động viên đi lính chắc ? Cũng chả sao. Bao nhiêu gia đình ở đại lộ số 10 này mới có một nhà có con đi lính. Có gì đâu mà lo ?
Sự thật thì Lucia Santa thời giờ đâu mà hỏi. Mụ còn mắc kiếm tiền, mắc hốt bạc. Có bao giờ kiếm tiền như hồi này ? Trẻ con nhà mụ đi học về là đứa nào cũng lo kiếm tiền thêm hết. Ngay hai đứa nhỏ nhất là thằng Sal và bé Lena còn "bắt" được việc làm ngày một buổi ở hãng thuốc tây mới mở bên đại lộ số 9, còn Vincenzo dĩ nhiên tuần lễ làm đủ bảy ngày, khỏi cần nghỉ. Nếu mấy thằng bên Âu châu khoái chiến tranh, đánh giết nhau thì cứ tha hồ đánh giết nữa đi. Có đánh đến tan nát Lucia Santa cũng khỏi cần. Mụ chỉ còn kẹt mấy người bà con thân thuộc bên Ý... nhưng cái làng nhãi nhép, vô giá trị đó thì ai thèm đụng tới mà lo ?
Mụ chỉ còn mối bận tâm duy nhất là thằng con khó dạy Gino vẫn ở không ăn chơi. Cho nó chơi hết năm học này nữa đi. Tháng giêng tới học hết lớp trung học là bắt buộc phải tốt nghiệp, để xem nó còn nói mắc học hành nữa hết ? Gửi gấm nó đi làm đâu cũng uổng công, uổng lời vì chỉ mấy ngày sau là đã bị đuổi cổ rồi.
Không lẽ nó không giúp được việc gì ? Chẳng hạn như thằng Vincenzo để quên gói thức ăn trưa mà không nhờ được nó đưa tới sở Hỏa xa cho thằng anh được sao ? Thấy nó đã đeo găng tay, cầm cây gậy tính đi đánh bóng, Lucia Santa phải giang tay chặn thằng Gino lại bảo "Mày mang ngay tới sở cho anh mày đi".
Gói đồ ăn giấy nâu xem nó dơ dáy thật, nhưng mụ vẫn ép nó phải cầm lấy, phải làm. Bộ nó là ông vua con sao mà ở không ăn chơi, mẹ nhờ có chút chuyện dám chê dơ dáy ? Gino viện cớ:
- Sợ trễ quá má ?
- Trễ cái gì ? Mày có làm gì đâu mà sợ trễ ? Mày sợ trễ giờ đi hỏi vợ hay... hết giờ mang tiền gửi băng ? Hay mày có hẹn với ông chủ nào để đi làm ?
- Kìa, việc gì mẹ phải nói như vậy ? Ở sở cũng bán đồ ăn nữa mà ?
Thằng Gino thế này thì mất dạy quá. Mụ nói thật chua chát:
- Mày là thằng không có đầu óc. Thằng Vincenzo lo làm ăn tối ngày giúp đỡ tao nuôi các em, trong đó có mày. Nó đâu dám chơi bời lêu lổng như mày ? Vậy mà có bao giờ tao thấy mày rủ thằng anh cô độc đi chơi cho nó đỡ buồn ? Bây giờ nhờ mày mang tới cho nó gói đồ ăn mà mày cũng từ chối thì mày bất nhân quá ! Thôi mày muốn đánh bóng thì đi mà đánh với mấy thằng mất dạy cho sướng. Để tao mang tới cho nó cũng được.
Bị mẹ nói móc quá ngay giữa đường, Gino đành phải cầm lấy gói đồ ăn. Mặt mẹ nó xem hả hê quá càng làm Gino tức thêm. Nhưng bề nào cũng còn thằng Vincenzo. Nó phải mang đi cho thằng anh đang đói chứ ?
Nhanh như cắt, nó chạy vùn vụt, chạy trên đại lộ số 10 cho tới đường 37 mới rẽ sang đại lộ số 9. Giữa trưa nắng phải chạy nhanh như bay thế này mới khoái ! Hồi còn nhỏ nó chẳng từng cố hết sức "bay" khỏi mặt đất và cho là có thể dư sức bay thật tình sao ? Bây giờ thì lớn đầu quá rồi ! Vậy mà tới gần sở thằng anh, nó cố tung bổng gói đồ ăn lên trên không rồi bay tới chụp dính.
Gino bước vào thang máy. Công sở gì đâu mà toàn ngửi mùi ổ chuột ! Gã gác thang máy mặc đồng phục xem dơ dáy quá, chỗ tay áo còn bày đặt mấy vạch vàng ngòng ngoèo như con giun. Gã chậm chạp mở cửa thang máy cho Gino nhảy vọt ra, chạy tuốt đến một văn phòng ở đầu hành lang đằng kia.
Đứng ở ngoài nhìn vào văn phòng, Gino chợt có cảm giác lành lạnh. Đời nó rồi cũng đến chôn chặt nơi đây sao ? Biết bao nhiêu bàn buyarô sắp ngay hàng thẳng lối, bên trên là cả dãy máy tính, máy chữ đang cho ra ào ào những dọc số dài. Sử dụng máy là những viên chức, ông nào cũng mặc đồ lớn chững chạc, ca vát nới lỏng ra cho dễ chịu.
Giữa tiếng máy chạy rào rào, ông nào cũng chăm chú làm, tất cả đều nhiều tuổi hơn Vincenzo nhiều. Cả gian phòng rộng lớn chỉ có ánh đèn mờ mờ, trừ chỗ quầy chất đầy những tấm vé. Bàn buyarô nào cũng phải có ngọn đèn chụp nho nhỏ. Ánh sáng bên ngoài không lọt vào nổi văn phòng nên Gino có cảm tưởng những người làm việc ở đây như chui trong một nấm mộ khổng lồ mà phía dưới ầm ầm tiếng xe lửa đổi toa, dồn toa. Vì chưa vào đây bao giờ nên Gino nhìn dáo dác một lúc mới kiếm ra chỗ Vincenzo ngồi.
Trong tất cả những người làm văn phòng chỉ một mình Vincenzo không mặc đồ vét. Nó mặc sơ mi trần lại chọn màu sẫm để hai, ba ngày mới phải thay một lần. Mớ tóc quăn đen sẫm của nó trông như ươn ướt nước. Nhìn thằng anh, Gino thấy rõ công việc nó làm chậm chạp, khó khăn hơn những người khác mặc dù Vincenzo rất chăm chú trong khi các bạn đồng nghiệp chỉ ơ hờ như người máy cũng xong việc.
Đúng lúc ấy, Vincenzo ngước lên nhìn về phía Gino nhưng mắt nó vẫn ngơ ngác như không thấy. Nó đốt điếu thuốc hút. In hình những người đang ngồi bên trong cũng không ai nhìn thấy nó luôn. Chừng nhìn lại mới hay nó đứng trong vùng bóng tối của hành lang. Gino xăng xái bước vào, đi ngang dãy bàn buyarô ngoài cùng, lọt vào vùng sáng đai vàng vọt. Như đang có ánh sáng bị chắn bóng, bao nhiêu cái đầu ngẩng lên. Vincenzo cũng ngẩng lên.
Vừa thấy Gino, rõ ràng khuôn mặt Vincenzo sáng rõ. Nó nhe răng cười thật tươi như hồi nào hai đứa còn bé. Gino cười tung gói đồ ăn cho Vincenzo chụp lấy điệu nghệ như chụp bóng rồi hớn hở bước tới cạnh buyarô anh.
- Cám ơn nghe nhỏ !
Mấy người đang ngồi đánh máy bên cạnh ngước lên, Vincenzo giới thiệu khơi khơi:
- Thằng em ruột tôi đây nè, mấy bồ...
Thấy giọng thằng anh hân hoan và hai người lên tiếng chào "chú nhỏ", Gino tự nhiên thấy lúng túng. Nó nhìn xuống chiếc quần cao bồi xanh của mình và chiếc áo thun trắng cộc tay và chính nó cũng thấy lạc lõng, lấc cấc thế nào ấy.
Sếp chủ sự mặt xám cất tiếng oang oang: "Hóa đơn hàng hóa đâu ? Lẹ lên chứ ? Trễ rồi nghe các cha ". Sếp bước tới bàn Vincenzo thảy ra một mớ giấy tờ, rõ ra người nhà nước mẫn cán và cằn nhằn: "Xem, chú mày làm chậm quá đó nghe ".
Sếp nói là quay lưng đi, nhưng Vincenzo vẫn nói với theo:
- Lát nữa mấy người nghỉ ăn trưa, tôi làm ráng chút là rồi chứ gì ?
Gino lật đật quay ra. Vincenzo đứng dậy đưa em ra khỏi văn phòng, đưa tới chỗ thang máy. Trong khi chờ đợi chiếc thang máy cũ kỹ như lồng sắt được kéo lên ken két, Vincenzo thân mật vỗ vai Gino:
- Mày đi băng ngang khu nhà ga về cho gần... miễn đừng xớn xác để đầu máy ủi bể đít. Cảm ơn chú mày mang đồ nghe. Bữa nay thứ bảy mày đã đi đánh bóng chưa ?
Hai anh em đứng đợi thang máy khá lâu. Gino muốn đi phắt cho rồi vì nãy giờ Vincenzo cứ nôn nóng, ngó chừng trở lại văn phòng xem ông chủ sự có việc gì cần tò mò ra ngay chỗ Gino đứng lúc nãy nhìn theo. Cửa thang máy mở ra là nó nhào vào sau khi từ biệt thằng anh. "Lát nữa nếu ngủ dậy kịp thì thế nào cũng chơi chứ ?"
Thang máy gì đâu xuống chậm quá. Chậm rề rề mà còn nồng nặc mùi mốc meo, ổ chuột hôi hám làm Gino phát ớn ! Vừa tới đất là nó hối hả chạy ra ngoài trời trưa nắng, nắng tháng chín tươi màu và ấm áp biết mấy. Đây là không gian thoải mái của nó.
Dù có băng ngang khu nhà ga về cho gần đúng như Vincenzo căn dặn, Gino cũng không nhớ tới thằng anh nữa. Bất cần cẩn thận, nó vừa chạy vừa nhảy, lo tránh từng đường ray ngang dọc như ổ nhện. Chân nó bước thoăn thoắt như máy trên những cây "tà vẹt", tay phải còn điệu bộ thu thu vào ngực như cầu thủ túc cầu ôm bóng chạy tới gôn vậy. Đụng một đường ray là có chầu té bể mặt mà Gino "bay" càng ngày càng nhanh. Có chiếc đầu máy xe lửa nào đằng xa chạy tới đụng đầu mà nó còn cố tình đợi phút chót, lù lù trước mặt mới khẽ nhảy tạt sang một bên, không bên phải thì bên trái. Việc gì mà phải sợ hãi, lúng túng nào ?
Gino còn có ý muốn chạy đua với đầu máy xe lửa là khác. Vừa vặn có chiếc đầu máy chạy húc đằng sau đít. Nó hăm hở mở tốc lực, hay chân bay như máy trên các "tà vẹt". Cúi cổ khom người để chạy cho nhanh... Đâu được ? Gã tài xế nhè cho đầu máy chạy nhanh thêm, thúc còi rối rít đằng sau đít. Gino đành phải nhảy tạt qua một bên, "cho phép" nó chạy trước vậy. Gã tài xế cho đầu máy lướt đi, chạy ngang Gino còn nhìn nó một phát xem thú vị lắm.
Nó vượt qua thì Gino bám đằng sau, có gì lạ ? Nó cắm cổ rượt miết theo đầu máy. Cho đến lúc gã tài xế cho chạy tuốt vào khúc rẽ, chắc để kéo những toa xe hàng màu nâu màu vàng đang chờ đằng sân ga hàng hóa... nghĩa là trước mắt nó lại trống trơn thì Gino mới chịu ngừng chân chạy.
Ôi cha là nó thở ! Mệt muốn đứt hơi luôn, mệt chịu hết nổi. Mồ hôi tuôn ra như tắm, thân ướt đẫm chiếc áo thun len trắng. Đã mệt lại đói bụng, lại khát nước quá mất... Nhưng về gần đến nhà rồi !
Gino thấy khỏe, hào hứng hẳn. Nó vùn vụt bỏ đường ray chạy cắt ngang, chạy theo con đường mòn từ trông sân ga ra ngoài đại lộ số 10. Tới khúc này băng ra là đụng công viên Chelsea chứ gì ?
Đúng vậy. Quen quá rồi mà ? Vừa lọt vòng thành nhà ga mặt Gino đã sáng lên khi thấy đám bồ bịch đang vác gậy quật bóng huỳnh huỵch. Dĩ nhiên chúng phải đợi nó rồi !

Chương 20

Cỡ một tuần sau mới sáng dậy, Lucia Santa sao cứ bần thần khó chịu lạ ? Điệu này thế nào cũng có chuyện gì ?
Giờ này thì hai đứa nhỏ Sal và Lena còn ngủ chắc ? Còn thằng Gino thì khuya lắm nó mới bò về: rõ ràng mụ có nghe thấy nó thay đồ khua lộn xộn một hồi. Nhưng Vincenzo đi đâu suốt đêm chưa về kìa ? Mụ đã lo... nhưng chợt nhớ ra bữa nay thứ ba bèn yên trí ngay. Tối thứ hai nó được nghỉ nên ưa đi chơi khuya lắm. Nhiều khi nó còn về sau thằng Gino mà ?
Dù biết dư là nó chưa về - đêm hôm thật nhưng có ai ra vào nhà này mà qua mặt nổi Lucia Santa - mụ vẫn cứ mở cửa phòng nó nhìn vào cho chắc ăn. Từ ngày Octavia đi lấy chồng, Vincenzo độc chiếm căn phòng duy nhất trong nhà có cửa đóng lại đàng hoàng. Quả nhiên nó không về ngủ thật. Giường nệm vẫn y nguyên... nhưng Lucia Santa vẫn chưa lấy gì làm ngạc nhiên, hốt hoảng.
Cho mấy đứa nhỏ đi học xong cả, mụ mới ra đứng cửa sổ nhìn xuống, ngóng xem Vincenzo có về không. Về là thấy mặt nó liền chứ gì ? Xem, mụ đi ra đi vào và tựa cửa sổ chờ. Chờ đến khi thấy đám phu tan tầm sở ra về lũ lượt - tức là sắp 12 giờ trưa đến nơi - mà vẫn chẳng thấy mặt Vincenzo đâu hết.
Có bao giờ thằng này dám về trễ thế này ? Giờ này chưa thấy mặt nó mụ không nóng ruột sao được kìa ? Lucia Santa bèn khoác vội chiếc áo len, tất tả chạy xuống nhà vợ chồng Lorenzo.
Mụ biết tính thằng con trai lớn. Ngủ dậy là nó bẳn gắt kinh khủng... nhưng cũng phải xuống cho nó hay chứ đợi chờ mãi thì chịu sao nổi ?
Larry đang ngồi uống cà phê sáng, áo ngủ nó mở phanh ra xem lông lá thấy ghê quá ! Vừa nghe mẹ nói nó đã cắt ngang:
- Tưởng gì mà mẹ lo ! Nó chưa về bây giờ thì lát nữa nó về... đằng nào nó cũng phải về để làm ca chiều mà ? Nó đâu còn con nít mà mới đi có thế mà mẹ đã bấn lên ?
- Mày nói thế... chứ lỡ nó gặp chuyện gì không hay thì sao ? Ở nhà làm sao mình biết ?
- Ồ, có gì mà mẹ tưởng tượng quá vậy ? Chẳng gì qua mắt bọn cớm được hết ! Cái gì tụi nó cũng biết hết và có gì đã cho mình hay rồi... mẹ yên trí đi...
Lousia pha cho mẹ chồng ly cà phê. Nó nghe chồng nói cứng vậy nhưng chính nó có yên tâm chút nào ? Khuôn mặt sáng sủa của nó bỗng tối sầm lại... chứng tỏ nó cũng đang e ngại vì sự vắng mặt bất ngờ của Vincenzo lắm lắm. Ngoài Lucia Santa còn ai hiểu và thương thằng em nhút nhát này bằng nó, dù nó chỉ là chị dâu ? Nó biết tính nết Vincenzo quá mà ? Có bao giờ thằng này dám đi chơi sáng đêm đến trưa mãi cũng chưa về để cả nhà phải lo ? Điệu này dám có chuyện gì...
Vì nghĩ như vậy và thấy chồng nãy giờ cứ ngồi ỳ ra uống cà phê, Lousia phải lên tiếng hối thúc: "Larry... mình phải đi xem chứ ? Đi liền đi !". Nó chỉ nói có vậy mà lạ thay Larry đứng phắt lên liền... và tới bên mẹ trấn an:
- Chưa gì mẹ đừng bấn lên chứ ? Để con uống xong chỗ cà phê này là con dông thẳng tới sở nó hỏi là ra liền chứ gì ?
Thấy tận mắt thằng con lớn hối hả đi hỏi thăm tin em, Lucia Santa mới yên trí trở lên lầu đứng cửa sổ đợi.
Đúng ba giờ chiều trẻ con đi học về hết, Gino cũng mò về mà vẫn chưa thấy tăm hơi Vincenzo. Bảo thằng Gino ở nhà nó cũng lờ đi, làm như không hiểu mà còn không nói không rằng lù xù xách cây gậy đi đánh bóng. Hai đứa nhỏ lấy sách vở ra học bài dưới bàn nhà bếp, bữa nay không nấu cơm nên đành mỗi đứa vài miếng xăng uých đổ giấm lên vậy.
Năm giờ chiều, Larry mới về tới nhà. Nó bảo thằng Vincenzo không đến sở làm chiều nay mà chẳng ai biết nó đi đâu. Lucia Santa liếc nhìn thằng con lớn và thấy chính nó cũng lo lắng ra mặt. Thế là mẹ nóng lòng đi ra đi vào xoắn tay vào nhau kêu trời kêu đất.
Lát sau Lousia đưa cả mấy đứa con lên, cô trấn an bà mẹ chồng. Vì bọn con nít ríu rít nên cả nhà có ai nhận ra theo sau nó còn có người lạ ? Đột nhiên có mấy bóng người sững sờ ngoài cửa. Đi đầu là một viên chức an ninh Hỏa xa đồng phục đen, theo chân có lão chủ lò bánh mì, đột nhiên bước lên mấy bước chặn trước ông lính Hỏa xa làm như cố ý chắn, không để cho Lucia Santa thấy mặt hoặc nghe hắn nói. Lão tự nhiên chìa hai tay ra đằng trước hướng về Lucia Santa điệu bộ muốn an ủi mà nói không nên lời làm mụ đứng chết trân ngó sững. Người hét lớn lên đau khổ chính là Lousia.



° ° °
Đang ngồi đấu hót với chúng bạn ở thềm hội quán Hudson, Gino bị thằng Bianco kêu giật ngược: "Về ngay đi, nhà mày đang có chuyện lộn xộn gì đó".
Nó chỉ nói vậy rồi quày quả bỏ đi. Gino cũng chẳng buồn kêu nó lại hỏi chuyện gì vì ít lâu nay lớn lên hai thằng hết bồ bịch, gặp nhau không thân thiết nữa mà còn có ý ngượng ngùng. Gino còn không định về kia, nếu không thắc mắc muốn biết "cái chuyện lộn xộn gì đó".
Nó đi tắt ngang công viên Chelsea, rảo bước dọc đại lộ số 10 cho tới góc đường 30. Thấy trước nhà có lố nhố nhiều người, Gino bèn bước chậm lại. Dĩ nhiên người nhà nó đâu có ai nên Gino tất tả bay lên tầng.
Ôi chao, sao nhà nó đông hàng xóm láng giềng thế này ? Hai đứa nhỏ đứng như trời trồng ở góc cửa sổ, sợ xanh mặt.
Mấy người hàng xóm dạt sang một bên, Gino mới thấy mẹ đang ngồi chết trân trên ghế. Larry phải ra sức ghì thật chặt mà mẹ nó vẫn cố vùng vẫy lăn lộn. Bác sĩ Barbato đang rút thuốc vào ống chích giơ lên nhìn.
Mặt mụ Lucia Santa nhăn nhúm cực kỳ đau khổ trông không dễ gì nhận ra, miệng méo xệch đi và môi cứ lắp bắp, ú ớ. Hai con mắt mở banh nhưng rõ ràng như mắt người đui, có nhìn gì đâu ? Có Larry ôm chặt nửa người trên thì nửa người dưới mụ vùng vằng đùng đùng.
Bác sĩ Barbato vung mạnh tay cắm kim vào bắp tay Lucia Santa. Sau khi thận trọng bơm thuốc còn cẩn thận đứng sang một bên nghe ngóng.
Quả nhiên nét mặt mụ Lucia Santa ngây dại trong khoảnh khắc rồi bình thản dần dần. Đôi mi mắt nhắm lại, thiếp dần đi, hết vẫy vùng.
Bác sĩ Barbato ra lệnh:
- Cho bà ấy vào giường ngủ giùm đi. Ít ra cũng được một giờ. Chừng nào dậy kêu tôi ngay.
Cùng mấy bà hàng xóm, Larry khiêng mẹ vào phòng trong. Lúc bấy giờ tình cờ Gino đứng cạnh mụ Teresina. Lần đầu tiên từ ngày quen biết nó mới trò chuyện cùng mụ bà chằng này. Nó hỏi khẽ: "Mẹ cháu sao đó, bác ?"
Thốt nhiên Teresina lấy làm khoái chí. Mụ có ý chờ một dịp đau khổ như thế này để cho thằng khốn một bài học làm người... mà nó lại nhè hỏi trước thì tiện quá. Giọng mụ ngập ngừng chua chát:
- Không, mẹ mi có sao đâu ? Thằng Vincenzo đó chứ... Người ta vừa lại cho hay tìm thấy xác nó trên đường ray trong sân nhà ga. Bị một đầu máy cán ngang. Nghe tin dữ là mẹ mày rụng rời vậy thôi... Chuyện, cha mẹ nào nghe tin con chết chẳng vậy ? Hãy thương hại mẹ mi một chút...
Cặp mắt xoi bói trên khuôn mặt diều hâu của mụ Teresina, ngay lúc đó oán hận nhìn nó... Gino làm sao quên nổi ? Cái chết đau đớn của thằng anh chẳng làm nó xúc động bao nhiêu. Nó không thấy thương lắm nhưng ngạc nhiên không hiểu tại sao mấy người kể cả mẹ nó - lại đau đớn, khổ sở làm như muốn chết luôn vậy ?
Ở trong phòng ngủ bước ra, Larry đưa tay ngoắc Gino. Nó tất tả đi xuống trước, thằng em chạy theo sau. Không nói một câu, Larry ra hiệu cho em lên xe, rồ máy chạy. Trời sập tối. Chạy tới góc đường 36 và đại lộ số 9, nó cho xe tốp lại trước một căn phố lầu đá ong. Lúc bấy giờ nó mới bảo Gino:
- Xuống xe đi... lên tầng ba kiếm thằng Lefty Fay bảo nó xuống ngay, tao có chuyện gấp...
Đúng lúc đó ở cánh cửa sổ tầng ba có ai thò đầu nhìn ra. Larry cúi đầu nhìn qua tấm kính xe, cất tiếng kêu:
- Fay đó hả ? Xuống tao nhờ chút việc... Hạ thấp giọng nó bảo Gino: "Mày xuống băng sau... nhường chỗ cho nó..."
Lefty Fay người cao lớn, to con gốc Ái Nhĩ Lan. Gã đang làm Hỏa xa và hồi nhỏ cũng chơi với Larry. Đúng ra phải nói cả khu này chỉ có mình Fay đấm ăn anh nó. Lúc hai người mồi thuốc Gino chuồn xuống băng sau. Mấy lời của mụ Teresina còn văng vẳng bên tai nhưng Gino chẳng có cảm giác gia đình nó vừa mất thằng Vincenzo. Fay ngồi vào chỗ của nó cạnh Larry.
Giọng Larry bình thản, mệt nhọc:
- Trời ơi, có một ngày hôm nay mà bao nhiêu người mệt.
Trong bóng tối tiếng Fay cất lên ồ ề như mọi lần nhưng bữa nay rầu rĩ hẳn:
- Đúng thế ! Tao vừa đi nhậu một mách về xong. Ăn hết nổi...
- Nói thật với mày, tao không hiểu sao mày không biết nó là em tao khi tai nạn đã xảy ra rồi.
Giọng Larry tuyệt đối không có vẻ oán trách, đổ tội gì cả... nhưng Fay vẫn cằn nhằn:
- Nữa... mày tính đổ vạ cho tao sao, Larry ? Cái vụ này xảy ra ở tuốt trong sân ga, ngang đường 42 lận... Hồi tao với mày chơi với nhau nó còn nhỏ quá, bây giờ nó lớn lên làm sao tao nhận ra em mày ? Người nó chẳng có giấy tờ gì hết.
- Cái gì mà đổ vạ ? Thằng an ninh có cho tao hay sau khi tai nạn xảy ra mày viết vào tờ trình rằng thằng em tao lao vào đầu xe. Sự thực thế nào ?
Ngồi băng sau tối om, Gino trông chờ Fay lên tiếng. Xem, nó suy nghĩ gì lâu thế ? Mãi sau nó mới ồ ề nói, lần này có pha chút nghẹn ngào:
- Tao thề với trời đất là có sao tao nói vậy. Phải chi lúc ấy tao nhận ra thằng em mày thì tao viết vào tờ trình làm chi ? Nhưng phải nhìn nhận là tự nó lao vào...
Larry gằn giọng bác bỏ ngay:
- Tầm bậy ! Thằng Vincenzo nhà tao không đời nào làm vậy. Mày chắc còn nhớ nó nhút nhát từ hồi còn nhỏ, sợ cái bóng nó sợ đi. Nói nó say rượu còn có lý... hay nó luống cuống té vào chẳng hạn. Mày làm lại tờ trình đi Fay...
- Đâu được, Larry ? Mày biết tao không thể làm lại được mà ? Không thể được... cò bót kiếm chuyện lôi thôi chắc. Và còn đuổi sở nữa kìa !
- Đuổi sở làm chỗ khác. Tao bảo đảm...
Larry nói quả quyết lắm. Chờ không thấy Fay nói gì, nó tiếp luôn:
- Mày nhìn lầm, tao biết ! Mày cứ giữ nguyên tờ trình cũ thì chỉ khổ, chỉ tội nghiệp bà già tao. Chắc bà ấy điên mất. Dám chết không chừng ! Mày nỡ để mẹ tao vậy sao, Fay ? Hồi tụi mình còn nhỏ, mày ăn ngủ tại nhà tao nhiều quá mày biết chứ gì ?
-... Nhưng vợ tao, các con tao ai thương ? Mày biết nếu tao làm lại tờ trình thì sở Hỏa xa phải bồi thường cho bà già mày, vậy là tụi nó cứ tao mà gõ, mất việc chắc. Vậy tao làm lại đâu được mà mày đừng ép tao chứ, Larry ?
Giọng Larry lạnh tanh:
- Tao đâu có ép ? Tao chỉ yêu cầu mày thôi. Và phân nửa số tiền bồi thường sẽ là của mày...
Thế là Fay cười hăng hắc, không cần giấu vẻ bực bội "À há, bây giờ mày cậy làm cho Di Lucca... mày áp lực cả tao nữa đây, phải không Larry ?"
Thằng Fay có ý ngầm thách thức vậy. Nó muốn nhắc lại những ngày mới đây nó còn đánh cho Larry nằm lê nằm lết vỉa hè.
Đúng lúc đó có một giọng cất lên. Gino nhận không ra nhưng sợ quá, sợ dựng tóc gáy. Người nó chợt lạnh ngắt vì giọng nói ấy rõ ràng nghẹt những tàn ác, độc địa, oán thù chất chứa trong người phải tuôn ra cho hả. Dĩ nhiên giọng Larry, anh nó chứ còn ai ? Áp lực hay dọa dẫm gì ? Rõ ràng một báo hiệu thanh toán nhau không sai chạy và thật bất nhân:
- Tao không dọa. Tao... xác mày...
Cảm giác kinh khủng phút chốc ngập ngụa trong xe làm Gino ớn quá. Nó vùng đẩy cửa xe bước xuống. Chịu hết nổi. Nó muốn bỏ đi lập tức... nhưng chỉ sợ nó đi lỡ Larry làm gì Fay thì sao ?
Còn đang chần chờ thì Gino thấy Fay lật đật xuống xe và Larry chìa tay qua thành cửa xe đưa cho nó mấy tờ giấy bạc gấp nhỏ.
Fay đi khuất là Gino leo lên xe ngồi băng trước song nó không dám liếc nhìn thằng anh. Vừa lái xe về nhà, Larry mệt mỏi nói:
- Nó nói vậy chứ tin là hố nghe Gino ? Tao còn lạ gì, đụng đến tai nạn là thằng nào chẳng nói láo ? Chỉ sợ trách nhiệm mà ? Thằng an ninh cho tao hay là Vincenzo say rượu, nồng nặc mùi rượu. Thôi thì lỗi nó... nó ráng chịu đi... Nhưng bảo là nó nhảy vào đầu xe là tao không tin, tao không chịu...
Ngập ngừng một lát như kiếm cách giải thích, Larry cất tiếng than: "Tao chỉ lo cho bà già... Trời đất, lo cho bà ấy quá !".
Cả hai anh em không đứa nào nhắc tới Vincenzo hết.

Chương 21

Xưa nay nhà có người chết bao giờ chẳng bận rộn, nhiều thứ mệt. Người thân thích đến chịu tang là phải lo cơm nước, rượu chè, cà phê này. Bà con xa hay bạn bè có lòng tốt tới chia buồn phúng điếu, đúng phép thì cũng phải lo trả lễ lại cho đàng hoàng chứ ?
Với những chỗ cần thông báo khắp lượt và kịp thời mà phải do "đại diện tang gia" chính thức cáo phó. Ít nhất cũng phải cho bố già, mẹ già nó bên New Jersey hay đã. Còn bà con họ hàng ở Long Island, còn mấy người bạn thân ở tuốt Tuckahoe... À, mấy người này phải liệu đối xử cho khiêm cung, có một tang gia mà muôn mắt trông vào nên tối kỵ những vụ sơ sót.
Còn vấn đề tang lễ nữa. Xưa nay chỉ có thứ chân ướt chân ráo mới sang mới làm đám ma ở nhà. Dân ở đây lâu đời là phải để ở một Vãng sinh đường, cắt người trông coi đàng hoàng để có người lại phúng diếu và ít nhất cũng phải có mặt một đại diện túc trực để nhận lễ và đáp lễ.
Xác thằng Vincenzo đưa về quàn Vãng sinh đường thì để nó cô đơn trên cõi đời này sao được ? Nó sống không có bạn... nhưng chết đi lại có nhiều người canh cho đỡ buồn là vì vậy.
Ngay chiều hôm xảy ra chuyện chẳng lành cho Vincenzo, toàn gia đình Angeluzzi Corbo tụ tập đủ mặt ở căn gác nhà cũ. Cả nhà ngồi dưới bếp lạnh tanh: tối nay sắp đi hết cả nhà thì đốt lò làm gì cho tốn dầu hôi ?
Lucia Santa ngồi xù xụ một đống, rầu rĩ trong bộ đồ đen, mắt sưng húp híp mở không ra. Mụ có cần nhìn tới ai đâu, mặt vàng ra như nghệ. Mụ ngồi uống cà phê mà Octavia phải kê ghế ngồi ngay bên để mẹ có cục cựa hay làm một cử chỉ gì khả nghi là can thiệp gấp. Thấy mẹ cứ ngồi trơ trơ không buồn nhếch mép, nàng lo ngại quá.
Mụ đưa mắt nhìn mọi người chầm chậm làm như người lạ vậy. Mãi sau mới nói hững hờ: "Cho hai đứa nhỏ cái gì ăn đi".
Gino đứng bật dậy "Để tôi lo". Bữa nay nó mặc bộ đồ tang, đeo băng tang đen ngòm. Nó cố tình đứng khuất sau lưng mụ để bà mẹ khỏi nhìn thấy. Đi lấy đồ ăn là phải ra ngoài chỗ tủ lạnh. Cứ ra khỏi phòng này lúc nào là Gino dễ thở lúc ấy.
Trọn ngày nó lo ở nhà để phụ giúp mẹ. Việc gì cũng làm mau mắn hết, từ pha cà phê, rửa bát... đến tiếp khách, dọn cơm cho em ăn. Vậy mà Lucia Santa có nói với nó nửa lời ? Nó phải hỏi mẹ "Mẹ có ăn chút gì không ?" mà còn không được trả lời kia mà. Mẹ nó chỉ nhìn trừng trừng một lát rồi quay ngoắt đi, lặng thinh. Từ lúc đó Gino không nói gì nữa. Nó vẫn ở nhà nhưng cố tình lánh mặt.
Lúc nó lên tiếng hỏi "Nào cả nhà có ai ăn gì không để tôi làm cho ?" Lucia Santa còn giương mắt nhìn nó ai oán.
Octavia nói khe khẽ "Lấy thêm cà phê cho mẹ". Cả nhà chẳng ai buồn nói to.
Gino lẹ làng xách ấm cà phê tới đổ đầy ly cho mẹ. Nó rót cà phê và đứng lên, khẽ chạm vào người mụ mà Lucia Santa rụt người lại né sang bên, cặp mắt sâu hoắm cứ nhìn nó không chớp làm Gino rùng mình, xách ấm cà phê đứng sững xem "quê".
Có tiếng Larry hối thúc: "Nào, đi bây giờ là vừa". Dĩ nhiên tối nay nó phải mặc bộ đồ tang đen, ca vát đen và sơ mi trắng bong. Quái lạ, nó mặc đồ tang mà trông vẫn đẹp trai ! Băng tang của nó xem bộ hơi lỏng lẻo, vừa thấy là Lucia Santa đưa tay gài lại giùm cho chặt, Octavia hỏi:
- Còn dì Teresina thế nào ? Có đi cùng không ?
- Để đón sau. Đằng nào tôi cũng còn phải đi đón ông chủ lò bánh và ông già bà già Lousia mà ?
- Để ý nghe Larry... Tới chỗ Vãng sinh đường đừng để con nít bu đông kỳ cục lắm. Nhắc họ đừng dắt con nít đi cả lố nghe ?
Không ai trả lời Octavia. Cả nhà nãy giờ cứ đợi Lucia Santa. Thằng Gino vẫn đứng cửa sổ quay lưng lại cho khuất mặt mẹ... nhưng đầu nó nãy giờ cúi xuống.
Sau cùng Octavia đứng dậy. Nàng khoác áo vào, cài lại băng tang cho hai đứa nhỏ. Lousia đã chuẩn bị xong nãy giờ và Larry nôn nóng chờ ở bực cửa. Thấy mụ tiếp tục ngồi ỳ một chỗ như tượng đá, tất cả đều ngán hết.
Nóng ruột quá, Octavia phải giục: "Gino lo vào lấy áo ra cho mẹ chứ".
Gino vội vã chạy vào xách chiếc áo ra. Nó đứng sau lưng mẹ, đặt chiếc áo lên tay ghế rồi nghĩ sao lại cầm lên, mở ra sẵn sàng để mẹ chỉ đứng dậy khoác vào. Lucia Santa vẫn cứ lờ đi làm nó phải giục: "Mẹ... mặc áo vào mẹ". Đây là lần thứ nhất mới nghe nó thương xót mẹ một chút.
Nhưng lúc Lucia Santa quay lại thì nét mặt mụ xem kinh khủng, rùng rợn quá. Gino mau chân né xa ra một chút đúng lúc mụ lên tiếng khơi khơi:
- Ủa, mày đấy hả ? Mày cũng đi đưa ma nó cơ à ?
Có ai hiểu bao nhiêu căm thù uất ức bấy lâu nay mụ dồn hết vào câu hỏi tầm thường nhưng vô cùng độc địa. Chừng thấy mặt Gino tái mét, đau khổ mới "thấm thía" sự cay đắng nên đứng trơ ra nhìn. Đang cầm chiếc áo đợi mẹ khoác vào, Gino vội cầm chìa ra khoảng giữa như muốn làm cái mốc đỡ đạn vậy ! Trời, sao ánh mắt nó dễ sợ thế kia ?
Nhìn lại thì cặp mắt Lucia Santa còn dữ dội, ác độc nhiều hơn. Rất thong thả mụ gằn từng tiếng:
- Thôi... đưa ma làm gì ! Thằng con tao làm gì có hân hạnh thế ?
Cha mày chết mày có thèm về nhìn mặt đâu... mà bây giờ đi đưa ma thằng anh. Còn sống mày chẳng thèm tha thiết đến tình máu mủ ruột thịt, bỏ mặc nó để chạy theo mấy ông bạn quý chơi tối ngày. Mày mà thương xót nó ? Mày có giúp được nó cái gì, có bao giờ thí cho nó bất cứ cái gì ?
Lucia Santa ngập ngừng một lúc để nói móc, nói độc địa thêm:
- Chừng nó chết rồi mày mới làm bộ thương xót ! Ra điều cũng thương thằng anh đây. Mày pha cà phê, mày lấy áo tao mặc... À, té ra mày vẫn còn có phần người chưa đến nỗi thú vật ! Mày là người thì tao hỏi mày nghe ? Mày biết thằng Vincenzo thương mày cỡ nào không... và nó tử tế như thế nào không ?
Mụ dừng lại, tưởng đâu chờ nó đáp. Nhưng không, Lucia Santa chỉ buông ra một câu giản dị, vắn tắt:
- Mày cút đi... Cái mặt mày tao không muốn thấy.
Làm gì Gino không biết thế nào mẹ nó cũng gay gắt vậy đó ? Biết hết nhưng đành chịu. Đành đứng đờ người ra, chịu trận mà phút cuối cùng đành đưa mắt nhìn quanh, xem có ai lên tiếng bênh chút đỉnh không. Chẳng ai dám hết. Cả nhà đều đứng sững sờ nhìn, mặt mũi người nào cũng nhăn nhó đau khổ như đang phải chứng kiến một tai nạn gì mà nạn nhân chết thê thảm, tàn nhẫn lắm vậy.
Tự nhiên Gino thấy lóa mắt. Nó đứng ngây đơ người mà có nhìn thấy gì đâu ? Hai tay đang cầm chiếc áo đàng hoàng thế mà nó bỏ ra lúc nào không biết. Nó loạng choạng lùi mấy bước, hai tay quờ quạng nắm cứng thành cửa sổ.
Gino quả thực không hiểu sao mắt nó nhắm lại kỳ cục vậy. Có thể nó không muốn nhìn thấy mẹ, không muốn nghe những lời xỉa xói vô cùng đau đớn nữa. Xem, khi không mẹ nó còn quát lớn:
- Mày cởi đồ ra ! Tao không muốn mày đi đưa đám. Mày phải ở nhà... và thú vật như mày thì chớ chường mặt ra, trốn đi !
Đúng lúc đó mới có người dám xen vào. Đó là Octavia. Nàng thấy mẹ la lối dữ quá phát sợ nên cũng phải to tiếng... nhưng dĩ nhiên phải xuống nước nhỏ:
- Mẹ ơi, cho con xin đi. Việc đâu còn đó mẹ làm gì dữ vậy ? Mẹ thương tụi con đi... Mẹ đừng nói nữa...
Đúng lúc đó, bé Lena ré lên khóc phụ họa. Thế rồi Gino vẫn nhắm mắt nhưng rõ ràng thấy những bước chân bước rời khỏi phòng, đi xuống thang gác. Nó đâu đã mở mắt ? Loáng thoáng có tiếng quần áo sột soạt rồi giọng cười tai ác của mẹ nó ré lên...
Chợt có tiếng ai thủ thỉ bên tai. Chị Octavia chứ ai ? Chị nó an ủi:
- Gino... mẹ nói gì thây kệ mẹ nghe mày ? Mày cứ ở nhà đợi chút đi, rồi tới ngay đằng Vãng sinh đường nghe ? Mẹ la vậy nhưng mày phải đến. Ủa, mày làm sao vậy Gino ?
Octavia nói nó nghe thông hết nhưng Gino chỉ ậm ừ gật đầu. Cố lắm mới thấy lờ mờ, thấp thoáng. Ít nhất cũng nhận ra chiếc bàn tròn nhà bếp bên trên lỉnh kỉnh những ly tách, khăn trải bàn bị mấy vết dơ dáy, ánh đèn vàng vọt như chụp xuống xem vẫn thấy từng mảng một.
Thôi thì đằng nào cũng phải chờ đợi một lát mới tới Vãng sinh đường được... mà nhà không có ai nên Gino lúi húi dọn dẹp, lau chùi, quét tước cho đỡ bừa bộn vậy. Nó lo làm xong mới mặc quần áo vào, xem lại miếng băng tang tay áo, thủng thỉnh bước ra sau khi khóa cửa chu đáo. Chiếc khóa đồng đúc to tướng chẳng sợ gì trộm cắp... nhưng lỡ có ai về thì sao ? Gino phải nhét chìa khóa vào chỗ mọi lần vẫn giấu, cả nhà biết hết là ngay dưới gầm tủ lạnh, đứng ngoài thò tay vào là thấy. Chỗ cầu thang dưới nhà ai đã đặt sẵn một vòng hoa tang phúng điếu vậy nè ? Những bông hoa đen ngòm trong bóng đêm.
Gino chậm chạp đi ven đại lộ 10. Chỗ này trước là cây cầu sắt đây, nhưng bây giờ chỉ còn một khoảng dốc thoai thoải và một đầu sừng sững tòa bin đinh. Nó ngước nhìn lên cột đèn, thấy rõ ràng tấm biển "công viên St John" nhưng ngày giờ này đâu còn một cành cây bụi cỏ ? Hồi còn nhỏ anh Larry ưa kể ngày nào cũng lên ngựa từ công viên St John. Nó cứ tưởng đâu phải tàng cây râm mát, lá cành sum suê chứ đâu có trơ trụi thế này ?
Vãng sinh đường nằm trên đường Mulberry. Vậy phải rẽ qua tay phải. Đúng. Đi ngang quầy hàng phải dừng lại mua ít điếu thuốc hút cái đã. Bao nhiêu người đang quây quần chung quanh nhưng toàn dân thợ thuyền ăn mặc tồi tàn hết. Hình như không khí quầy hàng rời rã thế nào ấy. Gino bỏ đi ngang chẳng nán lại.
Nó lững thững đi giữa đường phố tối mò. Thỉnh thoảng mới có ánh đèn đường vàng vọt. À, đầu đường đằng kia có chữ thập đèn néon nhấp nháy. Chắc đó rồi. Tự nhiên Gino có cảm giác hai chân nhũn ra hết đi nổi. Phải ngồi bệt xuống một thềm nhà châm điếu thuốc hút.
Ôi chao, cho đến lúc bấy giờ khuôn mặt của thằng anh bất hạnh mới bật ra trong đầu nó. Vincenzo chết rồi. Tự nhiên Gino nhắm mắt lại nhớ những buổi tối như thế này đây... hai anh em leo thành cửa sổ ngồi nếu không nhắm mắt ngủ lơ mơ thì đua nhau đếm những vì sao nhấp nháy dọc bờ biển Jersey.
Tự nhiên hai hàng nước mắt trào ra. Không hiểu từ đâu. Có mấy đứa con nít ào ào đùa giỡn, chạy nhảy lung tung dưới ánh đèn mờ nhạt. Thấy có người ngồi lù lù đấy bọn chúng bảo nhau dừng lại nhìn cười ầm ầm chẳng sợ hãi gì hết. Gino đứng dậy bỏ đi.
Ngay trước nhà làm đám tang có màn đen phủ xuống bay phất phơ. Gino băng qua cửa vào phòng đợi, đi dọc hành lang vào một căn phòng lớn có vòm cao vút như nhà thờ, bao nhiêu người đứng lố nhố chực sẵn.
Dĩ nhiên toàn bà con quen biết lại phúng điếu Vincenzo nhưng nó có nhận ra ai và ai đâu ? Nhìn mãi mới ra lão chủ lò bánh mì, mặt mũi, quần áo đen kịt như cục than và thằng con Guido cũng rầu rĩ không kém. Đến điên đầu như thằng cha chủ tiệm hớt tóc cũng ngồi chầm bẫm một đống, chỉ thấy cặp mắt.
Giáp vách tường là mấy hàng ghế dài, đủ mặt mấy bà hàng xóm láng giềng. Xóm đại lộ số 10 đi hết. Đứng xớ rớ phía sau đám đàn bà ngồi nghiêm trang, cung kính là những thằng bạn đồng nghiệp Hỏa xa cùng làm ca đêm với Vincenzo.
Có cả vợ chồng bác Piero Santini qua và dĩ nhiên phải có con nhỏ Caterina nhưng ngày giờ này em đã có chồng từ lâu nên có quyền ì ạch, khệ nệ vác cái bụng bầu mặt đỏ hồng hào mắt sáng long lanh xem bộ sung sướng hạnh phúc lắm. Một mình bà chị dâu Lousia ngồi giữa đám con, riêng biệt hẳn ra một góc nhưng vẫn để ý nhìn phía chồng.
Lúc ấy Larry đang đứng cùng đám viên chức Hỏa xa. Lắng tai nghe thì Gino thấy lạ thay đi đưa ma mà họ lại chuyện trò tỉnh như không, có rầu rĩ chút nào đâu ? Họ kể cho nhau nghe nào công việc làm ăn, nào giờ phụ trội, nào mua nhà bên Long Island. Mà Larry cũng tươi tỉnh ứng đối, kể chuyện Nghiệp đoàn chủ lò bánh mì... cứ trông khóe miệng nó và cung cách mấy người kia thì cứ tưởng đâu họ đang ngồi phòng trà đấu láo.
Thấy mặt Gino là Larry vẫy tay kéo tới, long trọng giới thiệu cùng các viên chức Hỏa xa. Họ bắt tay nó ngon lành, có ý chia sẻ nỗi buồn. Sau đó thằng anh mới ghé tai nó nói khẽ:
- Mày vào nhìn mặt thằng Vincenzo lần chót đi. Lựa lời mà nói với mẹ.
Xem, nếu không có chữ lần chót theo đuôi, nó dám có ý tưởng thằng Vincenzo giờ này đang ngồi trong đó, còn sống nhăn răng. Gino lật đật theo chân anh bước tới một phòng nhỏ hơn ở phía trong cùng, vòm nhà cũng cao cao và phía ngoài nhiều người đứng túm tụm che bít cửa vào.
Vừa dợm bước đi thì Gino suýt bị hai đứa nhỏ rượt nhau đụng phải. Sàn nhà gỗ đánh xi bóng loáng. Có tiếng mẹ chúng nạt nộ và con chị cỡ mười bốn tuổi chạy theo, nắm cứng cả hai đứa lôi về hàng ghế sát vách tường. Gino lách một lúc mới vào được phòng trong và còn phải vào thêm một ngách nữa. Kia rồi, quan tài kê sát vách kia...
Xác Vincenzo nằm giữa lòng quan tài lót sa tanh trắng. Mấy chỗ gò má, chân mày, sống mũi sưng vù lên bên cạnh hai hố mắt trũng sâu nhắm lại. Dĩ nhiên khuôn mặt còn phảng phất giống... nhưng không phải thằng anh nó nữa. Không còn lấy một nét gì của thằng Vincenzo ngày nào, cái dáng người khom khom, cặp mắt lờ đờ, tính nết nhút nhát, luôn luôn chịu thua thiệt. Dĩ nhiên bao nhiêu dịu dàng, tử tế cũng biến đi mất. Trước mắt Gino nằm lù lù một "pho tượng" bất động, vô hồn, tuyệt đối không gợi được một cái gì.
Tình cảnh như vậy đó mà mấy con mụ ngồi dựa vách xa xa, đối diện với quan tài còn thì thầm trò chuyện được sao ? Gino thấy bực bội. Cả mẹ nó cũng khề khà nói chuyện, dù ít hơn. Để mẹ vui lòng nó cũng phải đứng lặng người phía trước quan tài nhìn mặt thằng anh lần chót. Gọi là "nhìn mặt" nhưng thực ra mặt Gino cúi gầm xuống, mắt nhìn tấm vải nệm phủ sa tanh lót phía dưới đầu nằm thằng anh. Nó nghĩ đây đâu phải thằng Vincenzo anh nó thực ? Bảo là biểu hiện chết chóc đúng hơn.
Gino nhìn sững một lát tính bỏ đi ra thì Octavia bước tới nắm tay nó dẫn về phía mẹ. Lucia Santa quay sang nói với mấy bà bạn: "Đây là Gino... thằng lớn nhất của tôi sau thằng Vincenzo". Câu đó phải hiểu là thằng này là con đời chồng thứ hai.
Một mụ già, mặt nhăn nhúm khi không nhân danh bà con xa bảo ngay mặt Gino một câu làm Octavia còn phải mím môi dù chẳng dám cãi. Bà con là có quyền mà ?
- Thằng nhỏ... mày thấy con cái làm khổ cha mẹ chưa ? Ráng nghe mày ? Chớ làm mẹ mày buồn thêm nữa...
Gino lẳng lặng cúi đầu. May quá mẹ nó không nặng lời mà còn hỏi "Nãy giờ mày ăn uống gì chưa ?". Nó lắc đầu. Không muốn nói gì cũng không thể nhìn thẳng vào mặt mẹ. Xem, mẹ nó quá giận dữ... dám đập cho nó một trận trước mặt đông đủ mọi người lắm chứ ? Vậy mà mẹ nó vẫn ngọt ngào: "Thôi, mi đi ra phụ anh Lorenzo đi. Nó bảo gì làm nấy". Lạ quá, rõ ràng mẹ nó còn có thể khoe với mấy bà bạn bằng một giọng hào hứng: "Thằng Vincenzo nhà tôi đông bạn bè đáo để. Đám tang cỡ này là đông rồi phải không ?"
Nghe giọng mẹ nó, Gino thấy giả dối quá ! Bao nhiêu người đến đưa ma thật nhưng mấy ai biết đến thằng anh nó, mấy ai thương xót thằng Vincenzo đâu !
In hình Lucia Santa đọc được ý nghĩ của Gino. Làm gì mụ chẳng biết bản mặt nó lì lì, chống đối lại những sự giả dối của cuộc đời này. Mụ đành để nó đi, sau này nó sẽ biết.
Lúc bấy giờ căn phòng rộng có đèn mà vẫn mờ mờ sáng. Gino lãnh việc ra đón khách và dẫn họ vào chỗ mẹ nó ngồi cạnh quan tài Vincenzo. Sàn gỗ nhà trơn quá đi ! Mỗi lần có người vào chia buồn dường như mẹ nó thấy an ủi phần nào, dù thực sự chính mấy người đi phúng điếu này có nghĩa gì đâu đối với bà ta hay với thằng anh vừa bất hạnh ? Phải chi còn dì Louche thì lại khác. Bà ta sẽ thương tiếc thằng con đỡ đầu thật tình, có điều dì Louche đã chết cả mấy năm nay ! Ngay đến chị Octavia cũng chưa chắc có thương xót Vincenzo nhiều như nó tưởng.
Như người máy, Gino dẫn bà con đi phúng điếu tới vào sổ, chỉ cho họ chỗ bỏ tiền phúng... Xong việc là nó lại "thả" cho họ trở ra, cũng trên cái sàn nhà trơn trượt đó. Thiếu gì người từ ngày ông già nó chết Gino mới lại thấy mặt. Đây là lần đầu tiên trong đời Gino mới sắm vai trò "người trong gia đình" để đón khách vào, tiễn khách ra. Nó cũng trò chuyện, cũng thăm hỏi vẩn vơ, ai hỏi tai nạn xảy ra ghê gớm thế nào thì cũng được chặc lưỡi lắc đầu kể lại, tuy nhiên vẫn không quên nhìn nhận ngầm nó chỉ là... thằng em cùng mẹ khác cha, thằng em trời đánh trong gia đình này ! Nó cảm thấy vợ chồng bác Piero Santini xem bộ đỡ khổ ra mặt vì hồi đó may không kết thông gia nên bây giờ đỡ phải chia sẻ cái tang đau đớn. Ngay ông bác sĩ Barbato cũng chỉ đến lối vài phút để vỗ vai Gino một cú ra chiều thân mật trong khi lão chủ lò bánh tuy không có bà con nhưng lấy danh nghĩa xóm giềng thân thiết (ít ra cũng có một hồi Vincenzo đã làm công cho lão chứ bộ) để bảo Gino rằng: "Ủa, vậy là tai nạn thật sao mày ? Tội nghiệp thằng anh mày, mặt mũi nó lúc nào cũng rầu rĩ!". Gino không buồn trả lời.
Trong số những người có mặt, chỉ có một mình bà chằng Teresina là ngồi im không dám hó hé một câu. Mụ ngồi cạnh Lucia Santa, cố thu nhỏ người lại làm như chỉ sợ thần chết ghen ghét, dám nhận ra mụ và bốn thằng con khỏe mạnh... cũng như khám phá ra vụ ăn gian tiền cứu tế hoặc chất chứa đầy một nhà hàng chợ đen. Biết bao nhiêu là bột, là đường, là dầu ăn... sau này chắc chắn một gia sản chứ bộ ?
Thằng Guido cũng đến và mặc đồ lính đàng hoàng. Nó rầu rĩ thực tình nên thấy ngay. Cả xóm mới có một mình nó thời bình cũng bị kêu lính, cũng may vừa được nghỉ phép về thăm nhà. Nó buồn bã ôm hôn Lucia Santa an ủi mà mấy hàng nước mắt ròng ròng.
Nhân vật hách nhất tới phúng điếu Vincenzo còn ai ngoài ông chủ Di Lucca ? Dĩ nhiên để chia buồn cùng "thằng em" Larry. Trong cái hộp gỗ treo trên vách tường đựng tiền phúng điếu, tấm giấy lớn $100 còn của ai vào đấy... dù người sang trọng, lịch sự như vậy ai đi đề tên họ vào tấm thiếp kèm theo ?
Chỉ một lát sau là đám người đi đám đông ngồi chật cả gian phòng rộng. Cũng may là đám con nít đã lăn ra ngủ trên ghế sát tường, khỏi sợ chúng chộn rộn.
Khoảng gần 11 giờ khuya, khách đã vãn bớt Larry mới khều Gino ra một chỗ ghé tai bảo:
- Bây giờ tao với mày đi làm mấy cái xăng uých đỡ đi. Tao nhờ Guido xem chừng giùm rồi.
Hai anh em đi tìm một quán ăn nho nhỏ. Vừa nhấm nháp ly cà phê Larry vừa dặn thằng em:
- Cứ lờ cái vụ bà già la lối đi nghe mày ? Mẹ la đấy mà sáng mai quên hết liền chắc chắn ! Cho mày hay là từ nay chị Octavia và tao bàn nhau tháng tháng mỗi người đưa cho mẹ $50 để mẹ khỏi buồn tủi. Mày ráng nghe Gino.
Thoạt đầu nghe Larry căn dặn Gino có hiểu gì đâu. Mãi sau nó mới vỡ lẽ. Vincenzo chết đi thì nhà chỉ còn mình nó là lớn. Không riêng mẹ nó mà cả chị Octavia và anh Larry cũng trông cậy vào nó để "đứng mũi chịu sào" cho mẹ và hai em nhỏ. Bao năm ăn chơi dông dài vô trách nhiệm thì rút cuộc cũng phải có ngày nay.
Thế là từ nay nó phải lo kiếm việc làm, phải ăn phải ngủ điều độ và giữa mẹ nó và nó sẽ không còn hàng rào ngăn cách. Nó phải hòa mình nhập một với gia đình để kiếm sống chứ ? Hết ở không ăn chơi là cái chắc, cả một cuộc đảo lộn lớn chứ chơi sao ? Nhưng không ngờ nó chấp nhận vai trò mới dễ dàng, tất nhiên đến thế ! Đã đến lúc nó hiểu đời rồi, mau mắn lắm. Bằng không nó chẳng thản nhiên bảo Larry:
- Em sẽ kiếm một việc làm...
- Yên trí đi. Tao sẽ thu xếp cho chú mày. Ngay sở Hỏa xa, trám chỗ Vincenzo cũng được. Làm một buổi, còn thời giờ đi học mà ?
- Đúng vậy... Vậy là hay lắm.
Tự nhiên Gino nhoẻn miệng cười. Larry khoan khoái nắm chặt vai nó:
- Tao biết mà ! Tao biết mày đâu có phải một thằng hư hỏng ? Chưa đến lúc lo đấy thôi. Nhưng mày phải cố tu tỉnh cho thật đàng hoàng nghe Gino ?
Làm gì nó chẳng biết từ nay phải "tu tỉnh"... nghĩa là phải nghĩ đến gia đình cái đã, chẳng thể thích gì làm nấy. Nó phải làm người lớn, phải chiều ý mẹ, phải chấm dứt sự ngỗ nghịch. Có vậy thôi chứ gì ? Gino gật đầu. Sau đó mới khẽ hỏi:
- Anh à... có phải thực sự Vincenzo... tự ý Vincenzo lao đầu vào xe lửa không ?
Larry đâu ngờ Gino hỏi câu này nên đang tươi tỉnh mặt nó tối sầm lại dễ sợ quá. Trông nó vẫn đầy đủ nét đẹp trai nhưng hình như bao nhiêu bắp thịt trên khuôn mặt Larry căng cả ra, nặng thêm và ửng đỏ hết. Tưởng chừng như nó giận dữ tới bốc khói được !
- Bậy bạ quá ! Mày biết không, tao đã sửa cho thằng tài xế một trận, luôn cả thằng đốt lò nữa. Từ giờ này nghe đứa nào bịa chuyện vậy... bất cứ đứa nào... nhớ bảo tao ngay nghe ! Tao sẽ tính liền, tính cái một... Nhớ nghe mày ?
Larry nhìn tận mặt Gino nghe ngóng... để căn dặn rằng:
- Mà câu chuyện hôm nọ giữa tao và thằng Fay mày chớ có hở cho ai biết nghe ? Mà giả dụ mẹ có hỏi dò bất cứ câu gì và cho dù có bắt thề thốt nữa... mày cũng phải nói hoàn toàn tai nạn nghe ? Chớ lộn xộn.
Dĩ nhiên thấy anh làm dữ vậy Gino phải gật đầu.
Hai anh em đi trở về Vãng sinh đường. Lúc bấy giờ Larry thân mật khoác vai Gino rỉ tai khẽ:
- Cho mày hay mình khỏi lo. Mày yên trí cỡ ít năm nữa thế nào tao cũng bốc lớn. Chiến tranh mà mày ? Giàu chắc, giàu lớn... dư sức nuôi cả nhà. Chừng đó mày tha hồ muốn làm gì thì làm. Hồi bằng mày tao cũng chơi, cũng phá chứ bộ ?
Vừa về đến chỗ tấm băng tang đen ngòm giăng ngang lối vào đã thấy Octavia đứng ngó chừng, run rẩy sợ sệt. Nàng nói quýnh quáng:
- Xem, tụi bây rủ nhau đi đâu mà lâu vậy ? Nãy giờ mẹ cứ bấn lên, chỉ sợ thằng ranh Gino bỏ đi.
- Trời đất, đâu có chuyện đó ? Để tôi vào nói... Gino, mi đứng ngoài chờ chút.
Khi không thằng Gino hoảng hốt. Không hiểu lại có chuyện gì đây ? Nếu không có anh Larry ở một bên lo giùm, chỉ bảo chắc nó cũng dám bấn lên lắm.
Nhưng sau đó Larry đã ló mặt ra tươi cười:
- Gớm, bà Octavia là chúa hay quan trọng hóa. Chẳng có quái gì cũng làm như trời sập ! Mẹ sợ là sợ ở đây đóng cửa mà chưa thấy mặt tụi này đó...
Bà con lần lượt ra về. Như một bà con ruột của chết chóc... lão chủ Vãng sinh đường cũng xuất hiện để cùng tang gia đưa tiễn bạn bè, họ hàng. Sau cùng chỉ còn lại mấy người thân. Gian phòng rộng hẳn lên, phòng trong có tiếng kéo ghế lạch cạch là Gino biết ngay đến lượt mẹ nó và mấy bà bạn bồ bịch ra về.
Vậy là sắp xong hết rồi. Phòng bên yên tĩnh hẳn. Gino đã lo nhanh chân chuồn về trước để khỏi chạm mặt mẹ. Sao một ngày hôm nay nó thấy mẹ dễ sợ quá ? Nó sợ như chưa từng sợ một điều gì trên cõi đời này.
oOo
Bất ngờ Lucia Santa đi ra. Nó giật mình hãi hùng, tránh không kịp nên đành đứng ngây người. Đúng lúc đó, mẹ hò hét lên thất thanh, khóc bù lu, bù loa rồi kêu tên kể lể: "Vincenzo... con ơi. Con đi đâu bỏ mẹ... Vincenzo..." Tiếng khóc thê thiết, não nùng quá, nó nghe chịu không nổi. Gino chỉ muốn chắp cánh bay khỏi nơi đây. Miễn khỏi phải nghe.
Ô hay, sao lão chủ nhà đòn mặt tỉnh bơ này lại đoán được ý nó nhỉ ? Rất tự nhiên như biết thế nào cũng xảy ra vụ khóc kể, lão đưa tay nắm cứng vai Gino.
Đột nhiên bốn cái bóng đen ngòm xuất hiện, xoắn xuýt vào nhau, cuốn lấy nhau không chịu rời. Thì ra chỉ có một mình mẹ nó níu kéo nhất định đòi ở lại mà ba người ôm chặt, kéo ra đẩy đi một cách quá khó khăn. Mẹ nó la khóc ghì lại còn ba người Octavia, Lousia và Teresina hè nhau lôi kéo không muốn nổi.
Trước đó Lucia Santa còn níu cứng, bám chặt mấy ngón tay vào quan tài thằng con. Khuyên bảo thế nào cũng vô ích, mụ nhất định không buông. Bao nhiêu người xúm lại khuyên can hết lời. Bề nào nó cũng chết rồi mà còn năm đứa... hai đứa nhỏ còn phải săn sóc bỏ lại cho ai.
Khuyên bảo dỗ dành không được thì ba người xúm lại kéo bật ra. Ở lại đâu được ? Có phải thương xót con mà thành điên đầu được đâu ? Họ kéo thẳng cánh. Người chết chết rồi, người sống còn phải lo sống chứ liều mình đâu được ? Phải chia nhau giằng giật. Octavia ôm vai và một cánh tay, Lousia phụ trách tay bên kia nhưng kéo nhẹ tay hơn một chút để người Lucia Santa phải chao nghiêng một bên để mụ Teresina lãnh trọng trách nắm cổ, ôm lưng kéo lết trên sàn gỗ trơn như mỡ.
Tưởng đâu Lucia Santa cưỡng không nổi. Nào ngờ mụ nín bặt, không cưỡng lời... nhưng cố tình đứng sững một đống ghì người nặng trầm xuống. Mũ, mạng lật qua một bên. Nét mặt mụ trừng trợn dễ sợ, sưng sỉa lên, bướng bỉnh như một loài thú điên. Chưa hề thấy mụ giở quẻ dữ dằn cỡ này bao giờ. Dường như Lucia Santa đau đớn quá, nhất định đòi ăn thua đủ với chính cái chết vậy.
Cả ba người đều buông mụ ra. Lousia khóc hu hu, còn Octavia ôm mặt đau khổ, phải cầu cứu ngay: "Ê, Larry... Gino lại đây giùm chút xem".
Hai đứa bèn sấn tới. Gino đâu dám sờ tới người mẹ ? Mụ ngẩng đầu lên, thấy mặt nó là nói thật tỉnh táo:
- Mày phải ở lại nghe ? Đừng để thằng anh mày nằm một mình, tội nghiệp nó ! Nó nhút nhát quá mà ! Khốn nạn nó tốt quá... thì làm sao mạnh dạn cho được !
Gino cúi đầu. Nó không đáp... nhưng vậy là bằng lòng rồi. Lucia Santa giọng thêm một câu: "Còn mày... mày chưa bao giờ nghe lời tao". Gino đành ấp úng: "Được mà... con ở lại sáng đêm nay. Con hứa..."
Cố gắng lắm nó mới nhích được người tới bên mẹ... để đưa tay sửa lại cái mũ chưa ngay. Giản dị có vậy mà chưa bao giờ nó có cử chỉ đẹp, chiều chuộng mẹ ! Rất thong thả, Lucia Santa đưa tay lên lột cái mũ và chàng mạng che mặt ra cầm nơi tay để đi thủng thỉnh bước một ra cửa. Dường như mụ muốn nói lên sự quyết tâm, không cần che đậy nữa... nhất định phải đối phó với cuộc đời đầy trái ngang phũ phàng này.
Ông chủ nhà đòn bèn đề nghị cho Gino mượn chiếc ghế bố xếp nằm đỡ và xin lỗi phải khóa cửa ngoài, dặn có cần gì cứ nhấn chuông kêu văn phòng, muốn đi ra đường chẳng hạn. Còn ông ta thì ngủ lại ngay căn phòng trên lầu. Gino gật đầu lia lịa để lão ta dông mau mau cho rồi.
Còn một mình trong gian phòng rộng thênh thang tối mò, phòng bên kia là thằng anh nằm trong quan tài, hai đứa chỉ cách nhau một vách tường, một khuôn cửa tò vò mà tự nhiên Gino vững bụng lại. Nó hí hoáy nhấc mấy cái ghế gỗ đặt sát vào nhau vừa vặn ngả lưng. Lấy áo vét cuộn lại làm gối, nó nằm nghiêng đốt điếu thuốc, một tay dựa vách ngẫm nghĩ sắp phải làm những gì trong mấy ngày sắp tới.
Gino mổ xẻ lập tức những điều vừa học hỏi được. Điệu này Larry đúng làm "găng tơ", thiên hạ ngán rõ chỉ sợ bị nó thủ tiêu.
Larry mà găng tơ cũng lạ ! Xưa nay chẳng hề đánh đập, nạt nộ bọn em bao giờ. Mà thằng Fay dám phúc trình ẩu thật. Nhút nhát cỡ Vincenzo lớp sau này ngồi cửa sổ còn ngán sức mấy dám nhảy vào đầu xe ? Mà mẹ nó làm ghê gớm quá, khóc lóc kể lể om sòm thật khó chịu... chỉ cốt để ra điều thương xót lắm. Quá đáng và nặng trình diễn rõ !
Lúc nãy ngồi bậc thềm nó cũng khóc chứ ? Nhưng sự thực nó chỉ nhỏ lệ thương xót một thằng anh hồi còn nhỏ, hai đứa cùng chơi đùa, cùng ngồi dựa cửa sổ đếm sao với nhau mà thôi. Còn thằng Vincenzo vừa bất hạnh và đang nằm kia thì trái lại... nó chẳng thấy đau đớn bao nhiêu. Rõ ràng nó có cảm giác là thấm thía niềm đau tử biệt, bất quá chỉ có ít người. Cho nên mới có vụ có người nằm ra chết thì phải có tang ma, bắt buộc phải bày vẽ ra chỉ cốt để giấu nhẹm đi một điều quá thực: một con người thìsống chết nào có ra gì đâu ?
Chẳng hạn như Vincenzo. Tội nghiệp nó, sống có là cái quái gì, có kẻ nào gần gũi đâu ? Ngay mẹ nó cũng chịu không nổi sự chậm chạp của nó tới phát cáu lên nhiều phen kia mà ? Nếu có thương xót là thương xót một thằng con từng nuôi lớn lên, một thằng Vincenzo từ thuở nào kia. Cũng như nó vừa khóc vậy mà ? Nhà này thực sự có ai đau xót cho một thằng Vincenzo lớn lên trong bất hạnh, kể cả Larry, kể cả Octavia ? Chỉ có một mình chị dâu Lousia, lạ vậy đó ! Còn dì Louche, mẹ đỡ đầu của nó nữa. Mụ này chắc chắn thương Vincenzo lắm.
Đột nhiên trước khi buồn ngủ Gino muốn chạy vào bên trong cánh cửa tò vò kia để nhìn tận mặt Vincenzo lần nữa xem có đau xót thương nhớ thêm chút nào không. Nhưng chịu thôi, mệt mỏi quá. Điếu thuốc cầm tay còn rớt xuống sàn, tàn than cháy đỏ chút xíu. Hình ảnh lửa hỏa ngục. Gino thiếp ngủ, co quắp trên ghế lạnh dựa lưng vào vách. Cố chống lại giấc ngủ, nó thảng thốt la lớn mà đâu có biết ? Nó la đến nỗi lão chủ trên lầu giật mình kia mà ?
Đâu phải vậy ? Nó mà giết Vincenzo sao ? Nó giơ cái áo lên, chỉ cốt che mặt bà mẹ nhưng sao tay nó mỏi cỡ này. Mắt mẹ nó lại nhìn nó sòng sọc làm nó buộc phải phân bua: "Con cũng khóc nó chứ bộ ? Ở thềm cửa lúc nãy đó... nước mắt còn đầy cả mặt đây nè..." Mẹ nó cười gằn: "Láo, mày lại giở trò dóc láo, bịp bợm, quân súc vật !"
Thế rồi tự nhiên mẹ nó nhìn nó cười cười. Nụ cười dễ thương quá ! Suýt nữa nó tưởng bở nói phăng sự thật ra thì hỏng bét ! Suýt nữa nó thú nhận bữa đó nó đã đứng chờ dưới nhà mãi, chờ mẹ đưa bố về. Đời nào nó ngu vậy nhỉ ? Cứ cúi đầu xuống, không nhìn nữa là xong ! Mẹ nó biết đâu mà trách nó nào.
Gino run rẩy, tự hứa sẽ trở thành một thằng Vincenzo ngoan ngoãn. Nó sẽ làm Hỏa xa, sẽ lấy vợ và mướn nhà ở quanh đâu đó. Nó sẽ bồng đứa con đứng đợi xe điện... nghĩa là sẽ xiềng xích chân nó vào cuộc đời vô vọng, tăm tối mà trong đó nó đã được sinh ra là lớn lên.

Chương 22

Cũng như mọi đêm hè ấm áp, mấy mụ sồn sồn ở đại lộ số 10 quây quần tụ họp nói chuyện tào lao. Đêm nay chủ đề xung quanh vấn đề thời sự những nỗi bất hạnh của gia đình Angeluzzi Corbo.
Mới đầu là thương xót chứ ? Đời mụ Lucia Santa khổ quá. Chồng thứ nhất tử nạn. Chồng thứ hai chết trong nhà thương điên. Có đứa con trai ngoan ngoãn đang kiếm ra tiền thì xe lửa đụng chết. Bao nhiêu xui xẻo dồn dập là "họa vô đơn chí". Như vậy thì có trời, có đất ở chỗ nào ?
Bao nhiêu cái đầu gật gù khen phải. Cho đến khi một cái đầu bạc khẽ lắc... là ngưng lại hết. Một mụ già bạc trắng đầu vì những đau khổ chồng chất của cuộc đời - ai chẳng phải công nhận - sau mấy cái lắc đầu mới gật gù: đúng hết... song đã chắc gì Lucia Santa khổ.
Này nhé, mụ có đứa con gái lớn có học đàng hoàng. Thằng chồng nó cũng tử tế quá chứ ? Còn đám con trai thì ở đây đã chắc có ai bằng ? Thằng lớn Lorenzo thật ngon lành, vợ ngoan ngoãn, con một đống... giờ này hiếu thuận chính cống con trai gốc Ý: nó làm Hỏa xa chăm chỉ, có lộn xộn với cò bót hồi nào ? Thằng Sal ư ? Khỏi nói là đi học toàn phần thưởng danh dự, mai sau giáo sư chắc. Còn Lena đứa con gái út thì nết na vậy là kiểu mẫu còn gì ? Vâng lời mẹ, chăm làm... việc gì trong nhà khỏi tay nó ?
Thử hỏi còn muốn gì ? Có ai nghe thấy đám con Lucia cãi lời mẹ đâu ? Hai đứa lớn ra ở riêng cả mà tháng nào không gửi tiền biếu mẹ đâu ? Còn thằng Gino phong bì lĩnh ra là đưa về nguyên vẹn.
Năm đứa con được cả. Đồng ý là hai đời chồng không đậu... nhưng chồng con mà như mấy thằng đàn ông trời đánh xóm này thì thà ở góa cho sướng.
Dĩ nhiên mới có chừng ấy con chưa phải là có phúc. Nhưng đừng quên là ngay thằng Vincenzo chết rồi cũng chưa dám làm gì để mất danh giá gia đình nghe ? Nó đau... nó đi không vững té vào đường ray xe lửa quả là rủi ro. Nhưng tai nạn mà, biết nói sao ? Đám ma đông đủ, chôn đất thánh đàng hoàng chứ bộ ? Kể ra thằng bé cũng tội nghiệp ! Số mệnh bắt nó thế... ngay từ hồi nhỏ cũng đã rầu rầu tối ngày.
Phải nói có bắc đồng cân lên cũng khó nói Lucia Santa sướng hay khổ. Đúng thế, bà con lối xóm này thiếu gì người cực khổ hơn mụ quá nhiều... và nói cho ngay có một người nào không từng chôn ít nhất là một đứa con ? Chồng tử nạn thiếu gì ? Con cái sinh ra tật nguyền... bệnh sơ sơ cũng lăn cổ ra chết mới là đau kia !
Phải công nhận là Lucia Santa khôn ngoan, dạy dỗ con cái được lắm chứ ? Đâu có nạn con gái lớn mang bầu mà tìm thủ phạm, tác giả mấy ngày không ra ? Con trai có đứa nào ra tù vào khám hay cứng đầu đến một chiều... lên chơi ghế điện đâu ? Rượu chè, cờ bạc, trai gái còn không hề mà ?
Đời đàn bà sinh ra để gánh chịu nhục nhằn, khổ sở mà tránh né được đến như Lucia Santa là nhất ! Đám con cái lành mạnh, tương lai bảo đảm, sáng sủa rõ... chỉ nay cho mẹ nhờ, tha hồ khá.
Chẳng qua là phải can đảm. Đây là Mỹ quốc chứ đâu phải Ý Đại Lợi ? Số mệnh có khắt khe vẫn còn chiến thắng được mà ? Ở đất nước này con trai lớn lên có quyền cổ cồn ca vát đi làm, mưa không đến mặt, nắng không đến đầu. Con gái có quyền cắp sách đi học, giày cao gót, tất lụa chứ đâu phải chân heo tối ngày và vác củi quần quật tới cong lưng... mang sức người thay cho lừa, ngựa ?
Bởi vậy, sung sướng biết hưởng thì khổ sổ phải chịu chứ ? Vả lại, mấy ai sinh ra đời mà không khổ, không khóc một lần ? Họa chẳng chỉ có mấy người chết ! Phải rồi chết là hết khổ, chết được là sướng thân.
Mấy mụ già thấy cái chết bỗng được hoan nghênh bèn vỗ tay loạn, mắt tóe lửa... bao nhiêu tinh thần vận dụng hết. Chuyện gì xảy ra trong xóm cũng biết rành, biết hết và động mang ra kể là cãi om sòm, nghe con cái nhà nào dám làm bậy là chửi ào ào. Tuy nhiên có ly cà rem lạnh buốt hay miếng xăng uých nóng hổi cũng không quên chiếu cố mạnh mẽ, thản nhiên. Mấy hàm răng già lão đâu chịu tha lớp bánh mềm mại phết đầy sốt cà chua béo bổ hay pho mát nóng chảy ngon lành ? Những quân láo lếu dám đụng đến đời sống của họ hay của con cái họ dĩ nhiên cũng bị nghiến ngấu tương tự.
Họ còn phải sống. Cả cái thành phố xi măng, sắt thép, thủy tinh này... cũng như lề đường đá xanh, mặt đường đá tảng kia vững chắc là vậy một ngày nào sẽ trở thành tro bụi chắc ! Nhưng họ, họ còn sống và sống vững.

Chương 23

Có thể nào một thằng con quỷ sứ phút chốc hóa thiên thần ? Trường hợp Gino Corbo đúng vậy. Lão chủ lò bánh mì, gã chủ tiệm hớt tóc dở người hay bác sĩ Barbato đã đành... ngay bà chằng Teresina Coccalitti khó tính là thế mà cũng phải mừng cho thằng Gino nên người. Quả nhiên tai họa cũng dám biến đổi con người từ xấu nên tốt trong phút chốc. Bây giờ Gino lo làm văn phòng Hỏa xa chăm lắm, chịu khó làm giờ "súp" và phong bì lương lĩnh ra mang về đưa mẹ nguyên vẹn.
Nó chăm làm đến nỗi số tiền túi mẹ cho tăng gấp đôi thằng anh Vincenzo hồi trước mà Lucia Santa còn hể hả cho là phải vậy mới đúng vì bây giờ mới biết thằng anh nhút nhát chẳng bao giờ chịu kê khai khoản tiền giờ làm phụ trội.
Tối thứ sáu Octavia có lệ về thăm nhà bao giờ cũng được nghe mụ khen: "Tao biết mà... Gino đâu phải thằng hư hỏng ?" Octavia có muốn chống đối cũng chẳng được vì lẽ hiển nhiên là làm viêc. từ chiều đến 12 giờ đêm, chủ nhật cũng làm để lãnh tiền súp mà Gino đâu có chịu bỏ hoc.. Tháng giêng tới cũng ra trường đàng hoàng, xong bậc trung học. Không hiểu sao năm chót nó lại có tên trên bảng Danh dự - lần đầu tiên từ ngày biết cắp sách - thì Lucia Santa không hân hoan sao được ?
Mụ bèn lên lớp cô gái lớn:
- Mi thấy tao nói đúng không ? Chỉ chơi dông dài mới tối tăm đầu óc chứ chăm làm, làm nhiều có sao ?
Octavia thật sự còn xúc động sau cái chết của thằng em nên ngạc nhiên kinh khủng thấy mẹ mau lên tinh thần. Chẳng khác gì ngày xưa mà lại còn con nít nói, dễ dãi với xấp nhỏ hơn nhiều. Cứ tưởng đâu mụ hết đau khổ vì thằng em chết dữ. Nào ngờ một tối ngồi nhắc lại chuyện Vincenzo hồi còn nhỏ, Lucia Santa chép miệng than thân:
- Biết thế hồi đó cứ để nó cho vợ chồng Filomena nuôi bên New Jersey thì ngày giờ này nó đâu đến nỗi chết ?
Nghe mẹ nói vậy, Octavia biết ngay mẹ còn xót xa Vincenzo lắm vì xưa nay Lucia Santa vẫn tự khen cách xử sự hợp lý và can đảm làm "nhất định đòi lại thằng Vincenzo bằng được". Nhưng trọn tin ở tương lai thì bà mẹ này cũng rất triệt để.
Mà sao không tin tưởng kia ? Gia đình ăn nên làm ra, Gino làm ra tiền... Sal học rất cừ chắc chắn lên đại học mà Lena cũng không thua, nay mai cô giáo đến nơi. Nghỉ học cả hai cùng xuống đứng bán hàng cho lò bánh mì, lĩnh tiền rất khá. Tối thứ sáu nào Lucia Santa chẳng khoái chí tính sổ gửi băng với Octavia ? Tuy nhiên bảo là bà "lạc quan" quá mức là trật đấy ! Đâu có ? Tự miệng bà còn nói ra là khoản tiền của hai đứa nhỏ hiện giờ chỉ là nhất thời, cỡ Giáng sinh này thằng Guido mãn lính... dĩ nhiên nó sẽ về đứng bán hàng lấy chứ việc gì phải mướn ai.
Ngay đến ông rể quý của Lucia Santa cũng lo kiếm tiền mới la.kinh khủng. Dĩ nhiên phải viết sách kiếm tiền. Ba cuốn sách lăng nhăng bán cho cơ quan nhà nước thì chắc ăn thật... song có ra gì ! Còn làm thơ thì Norman cũng sẽ làm chứ... Nếu bên Âu châu thử hết giặc, hết đánh nhau và bên này thử có một cú kinh tế khủng hoảng nữa xem ?
Niềm vui vĩ đại nhất của Lucia Santa là Gino nên người mà người làm ăn đàng hoàng. Nó không làm buồn mẹ chút nào nữa nên bao nhiêu thứ tội lỗi trước gần như xí xóa hết. Nó còn đứng đắn hơn mụ dự liệu mà ? Nếu vậy đã đến lúc mụ có quyền nghỉ ngơi, hưởng thụ chắc ? Có bao giờ mụ nghĩ bậy vậy nhưng "mưa lúc nào mát mặt lúc ấy" thì Lucia Santa đâu có ngu ngốc gì mà từ chối.
Chẳng hạn như việc làm của Gino. Hồi đầu chính nó cũng không ngờ có thể chăm chỉ tới vậy. Mỗi lần lên thang máy, bước vào cái văn phòng ánh đèn mờ mờ, máy chữ, máy tính chạy rào rào Gino còn tưởng đâu như nằm mơ. Mãi rồi cũng quen.
Sở lại đổi nó qua ca đêm hẳn, từ 12 giờ khuya tới 8 giờ sáng hôm sau thì văn phòng vắng tanh. Chỉ có bụi. Còn tủ đóng, máy chữ, máy tính nằm... ngay cái "chuồng sắt" của gã thâu ngân viên cũng khó thấy. Nhờ vắng vẻ Gino đánh máy hùng hục suốt đêm, không mệt, nó đã khỏe còn tinh mắt quá xá. Tiêu chuẩn 350 hóa đơn một buổi làm thì... vừa làm vừa chơi cũng xong dễ dàng. Có khi Gino ngồi đọc báo hàng giờ mới có "đồ mới" dưới ga chuyển lên làm.
Nó không chuyện trò với ai hết, góp chuyện cũng không. Sếp trưởng ca nhét cho nó làm những hóa đơn gay nhất, Gino cũng chẳng nói. Phản đối làm chi cho mệt, vả lại để ý làm gì khi chính những công việc này nó cũng muốn liệng bỏ cái một ? Cả cái tòa nhà Hỏa xa lẫn văn phòng hơi chuột này đều chẳng ra gì ! Gino căm hận tuốt. Hận từ cái bàn máy chữ dơ dáy, hận phải chui đầu vào cái chỗ bẩn thỉu một sếp xem sáu thằng hùng hục đánh hóa đơn.
Đó là một niềm phẫn hận thực sự. Bằng không nhiều khi nó đã căm giận đến lạnh người rợn tóc, mồm miệng đắng ngắt phải đứng dậy tới cửa sổ tối thui nhìn xuống dãy phố tù hãm mà lính canh là những trụ đèn vàng vọt. Chừng nghe sếp Charlie Lambert hách dịch hô "Hóa đơn đi... Gino" có bao giờ nó đáp lời hay vào làm ngay đâu ? Nó không thèm để ý. Biết bị sếp trù chứ nhưng Gino cũng chẳng thèm hận Lambert. Đối với những thằng muốn xem là người cũng không được cỡ nó thì giận hờn, bực bội chi cho mệt ? Gino lờ đi.
Thì ra làm ăn là xài cuộc đời như thế này để kiếm sống, để cho khỏi đói. Vụ này mẹ nó biết từ lâu, cả chị Octavia nữa... còn bố nó dĩ nhiên quá biết rồi. Chắc thằng Vincenzo phải đứng ra nhìn chỗ cửa sổ này cả ngày cả ngàn đêm mất trong khi nó nếu không tụ tập chúng bạn chơi rông thì cũng nằm lăn ra giường ngủ.
Xem vậy mà ngày tháng qua mau, rồi cũng chịu đựng được hết. Không hiểu đến bao giờ mới hết cái nạn này, dám không bao giờ lắm.
Gia đình làm ăn được thì dĩ nhiên bà chủ nhà có quyền xài sang phần nào chứ ? Than đá hay dầu hôi có tốn tiền nhưng ăn nhằm gì, cứ để lò sưởi líp cho ấm áp nhà cửa. Tội gì không làm ra thêm chút mì ống để bà con láng giềng lỡ bữa có quyền ăn ké một đĩa ? Tội gì không mua thức ăn nhiều nhiều một chút để con cái xong bữa đứng lên vẫn thấy còn vài viên thịt, ít khoanh xúc xích tắm trong nước sốt ? Phải sắm thêm ít cái muỗng nĩa thứ đặc biệt chỉ xài trưa chủ nhật, trong bữa cơm linh đình đúng truyền thống mà con cái dâu rể bắt buộc phải đủ mặt. Cái gì chứ tề tựu hàng tuần để ăn ngon thì mau lắm !
Chủ nhật đầu tiên của tháng mười hai này có tiệc. Thằng con đầu lòng của vợ chồng Larry chịu lễ Mình Thánh Chúa mà ? Bà nội có quyết định thết cả nhà một chầu ravioli. Mụ Lucia Santa hợp lực cùng Octavia lo làm bột từ sớm, cái bàn đánh bột phải thật rộng. Cả núi bột mì thứ tốt, đánh vào ba lần, mỗi lần 12 trứng gà đâu phải ít. Bột trắng tinh, lòng đỏ trứng gà lóng lánh... lát sau là có từng nắm bột vàng tươi. Lucia Santa hì hục và tươi cười cán bột thành từng lớp mỏng. Hai đứa nhỏ phụ trách đánh sốt pho mát: cả một khuôn ricotta xay ra nhỏ biến, đánh cho thật nhuyễn rồi thêm tiêu muối, hột gà thì còn gì ngon bằng !
Khi nấu chín mì và nước sốt cà chua ngấm đều thì Lucia Santa mới bày từng đĩa dăm bông, pho mát lên bàn. Còn mấy đĩa thịt bò cuộn với hột gà, hành tây và nguyên một tảng sườn cốc lết hầm nhừ màu nâu sẫm đã đẹp mắt mà nhừ đến độ chỉ khẽ lách nĩa vào là chỗ thịt mềm mại đã tuột rời khỏi xương lập tức.
Bữa cơm gia đình vui vẻ đến nỗi có mấy khi Octavia chịu chuyện Larry mà hai chị em còn cười vui vẻ quá. Còn Norman vừa nhâm nhi ly rượu chát vừa trao đổi quan điểm sách vở với cậu em vợ Gino. Chừng xong bữa thì hai đứa nhỏ chỉ chia nhau dọn bàn và rửa một núi bát đĩa cũng ngất ngư.
Bữa chủ nhật đẹp trời quá, nhà bao nhiêu là khách. Có lão chủ lò bánh và thằng con Guido mới giải ngũ ra. Có lão tiệm hớt tóc dở người, tay nâng ly rượu nhưng mắt không ngừng quan sát những cái đầu mới coi có phải vẫn hớt tiệm mình không. Được mời đĩa ravioli nóng hổi, ông hàng bánh láng giềng chịu quá. Món ăn ruột của lão xưa nay mà hồi sinh tiền mụ vợ làm biếng mấy khi chịu nấu ? Còn mắc đếm tiền cất đi !
Kín đáo mồm mép như bà chằng Teresina - chuyện dĩ nhiên nếu có đớp tiền cứu trợ thất nghiệp bất hợp lệ - xưa nay chỉ có lệ một ly rượu cũng phải rót thêm. Miệng nhóp nhép bánh mì xúc xích nhưng mụ vẫn duyệt lại cùng bồ Lucia Santa cả một thời con gái sung sướng ở nhà quê. Coi tối ngày hốt phân mà khổ sở sao ?
Thậm chí mọi hôm có ai tò mò gợi chuyện cá nhân là mụ đưa tay lên miệng "suýt... suỵt" nhưng đặc biệt hôm nay vui lòng giải thích thắc mắc của "đàn anh" hàng bánh à... làm cách nào hay vậy, qua mặt nhà nước lĩnh cứu trợ dài dài ? Mụ Teresina mỉm cười công bố phương pháp "moi tiền chính phủ được bao nhiêu cứ việc moi" bởi lẽ nuốt được hay không thì sau này nhà nước vẫn cứ bắt mửa ra sơ sơ cỡ mười lần nhiều hơn.
Nghe chuyện người lớn chán quá Gino bỏ đi, ra ngồi bệt bên cạnh chiếc radio cũ kỹ vặn nghe... chương trình túc cầu. Dĩ nhiên nhà có khách nó chỉ vặn nho nhỏ để một mình nó nghe, nhưng Lucia Santa cũng cau mặt. Sau cùng lờ đi...
Tự nhiên Norman Bergeron thấy nét mặt Gino nhìn kỳ cục quá. Nó áp tai sát radio lắng nghe cho rõ... nhưng đưa mắt nhìn quanh, nhìn hết mọi người trong phòng và đến mẹ nó thì ngó sững sờ. Hình như Gino mỉm cười thì phải. Một nụ cười nhạt có phần độc ác. Thấy chồng nhìn thằng em đăm đăm Octavia cũng phải quay lại.
Nàng có nghe thấy gì đâu nhưng nhìn nét mặt Gino đủ biết có một biến cố gì quan trọng. "Cái gì đó ?"
Gino quay mặt đi. Miệng nó nói: "Nhật Bản vừa tấn công Mỹ. Đánh lớn rồi !". Nó vặn lớn radio lên, át cả tiếng mọi người ở trong phòng.
Gino đợi ăn lễ Giáng sinh đã. Một buổi sáng đi làm Hỏa xa về nó đi đầu quân thẳng, vào trại luôn không cần về nhà. Mãi đến gần chiều nó mới gọi điện thoại tới sở anh rể cho hay nó đi lính rồi, nhờ nói lại với mẹ giùm.
Được gửi sang trại huấn luyện tân binh California, Gino vẫn viết thư về nhà đều, vẫn gửi lương về. Trong lá thư đầu tiên nó giải thích giản dị là nhà có hai anh em, một thằng phải đi lính thì nó tình nguyện xung phong đi trước để thằng Sal khỏi phải đi, tiếp tục học lên đại học. Nó chỉ nhắc có một lần rồi thôi...

Chương 24

Cho đến lúc đại chiến lan tràn khắp thế giới thì đám dân Ý chạy sang miền đất tiền đất bạc quả thực là thỏa ước nguyền: những bàn tay cứng tha hồ quơ bạc ! Phải nói là tiền chảy vào nhà như nước.
Ngay dân Hỏa xa còn làm đúp, làm gấp hai chứ chẳng giờ phụ trội gì nữa. Kẻ nào có con tử trận hay bị thương còn lo làm hăng hơn nữa. Có tiền thì bao nhiêu đau khổ cũng phải hết, xưa nay chỉ những thằng nghèo đau khổ lâu hơn cả.
Gia đình Lucia Santa quả sống thời vàng son. Chiến tranh tàn hại nhiều người... nhưng nhà này thì tậu nhà bên Long Island bằng tiền mặt ! Lucia Santa quyết định mua hai căn liền kề để mẹ con gần nhau: Larry và Lousia ở căn bên để có gì bà nội còn ngó chừng bầy cháu. Nhà rộng thì mỗi người có quyền có phòng riêng đàng hoàng. Còn có một phòng để chờ thằng Gino mãn lính về ở.
Ngày cuối cùng dọn dẹp bên nhà cũ, Lucia Santa đâu còn lòng dạ nào thu xếp đồ cùng đám con ? Đêm chót nằm một mình trên giường mụ không ngủ nổi. Mụ nằm lắng nghe từng đợt gió tạt vào cửa sổ, những chỗ khe nứt vẫn phải lấy "băng keo" dán lên. Trên vách có những ô vuông màu sáng hơn một chút, những chỗ treo khung hình vừa gỡ ra. Lắng nghe chỗ nào cũng có tiếng lịch kịch, những tủ, những ngăn kẽo kẹt như những hồn ma vừa được thả ra sau bốn mươi năm chung sống trong căn nhà này.
Cứ nhìn ngược lên trần nhà mãi phát buồn ngủ. Tay mụ tự nhiên đưa ra ôm đứa con nhỏ, tai làm như nghe thấy cả tiếng thằng Vincenzo, thằng Gino đi chơi đêm mò về, có cả tiếng bước chân Frank Corbo nữa. Xem giờ này Lorenzo còn mò đi đâu kìa ? Rồi mụ quay sang bảo Octavia "Mày yên trí đi... còn tao thì không ai làm gì được đám con tao hết". Ô hay, sao mụ thấy cả ông bố hồi ở quê nhà, mụ đến tuổi đi lấy chồng chỉ xin bộ quần áo mới mà không được. Không cho, không an ủi thì sao không khóc được kìa ? Lucia Santa cô độc quá. Mụ có muốn di dân đâu, vượt cả một đại dương hãi hùng quá mà ?
Lucia Santa giật mình tỉnh dậy. Căn phòng lạnh quá. Mụ vùng dậy mặc quần áo, lấy cái gối mang ra cửa sổ tựa bực cửa nhìn ra như mọi lần. Mụ ngó xuống đại lộ số 10 mong cho trời chóng sáng và bao nhiêu năm nay lần đầu tiên mới lắng nghe những đầu máy dồn toa xe rầm rầm bên trong khu nhà ga. Tàn lửa đỏ bay tứ tung. Tiếng bánh xe nghiến ken két trên đường ray sắt. Xa xa bờ biển Jersey đen ngòm. Thời buổi chiến tranh đèn đuốc tắt hết, chỉ có những vì sao chiếu long lanh.
Sáng ra phải đợi xe dọn nhà lâu quá. Bà con hàng xóm vài người chạy tới từ biệt và chúc mừng. Có điều bạn bè cũ đâu còn ai ? Họ dọn đi hết. Từ ngày Guido mang thương tích nặng trở về không làm gì được thì lão chủ lò bánh đã dọn sang Long Island, chọn một nơi vắng vẻ nhất. Dù sao cũng còn một ông bạn hàng xóm dọn theo về gần bên: gã chủ tiệm hớt tóc cũng đưa bầy con gái sang lập nghiệp bên Long Island. Ở lại làm ăn sao nổi. Thời buổi chiến tranh đàn ông con trai đi lính hết thì lấy đầu đâu ra mà hớt ? Mấy người khác cũng dọn đi mỗi người một nơi lo làm ăn.
Ai mà ngờ được ông bác sĩ Barbato cũng xung phong đầu quân, sang đánh tuốt bên Bắc Phi và trở thành anh hùng mặt trận đàng hoàng. Các báo đua nhau đăng hình "chiến sĩ kiểu mẫu" Barbato kèm theo nhiều bài ca tụng chiến công động trời làm ông bố xem báo té ra chết giấc, không ngờ thằng con điên khùng láo lếu vậy. Tội nghiệp mụ Teresina ! Suốt ngày không dám ra đường vì mắc ở nhà coi chừng đống dầu ôliu, mỡ, chỉ sợ đứa nào vào lấy mất thì sau này lấy gì để chuộc mạng ba đứa con trai ?
Còn Bianco, thằng bạn nhỏ láu cá của Gino ngày nào, không hiểu sao đã không phải đi lính mà lại còn bốc lớn, mua được cả cơ nghiệp đồ sộ bên New Jersey mời cha mẹ qua ở. Vậy thì láng giềng cũ còn ai đâu mà gia đình Lucia Santa không dọn khỏi đại lộ 10 cho rồi ?

o0o

Tưởng xe chở đồ của ai... hóa ra của ông chủ Piero Santini ! Hồi này khan xe quá, phải bà con quý hóa lắm Piero mới chịu cho xe đến chở giùm, gọi là chút tình người cùng làng cùng nước với nhau. Vả lại dọn nhà đi một chỗ khá hơn thì Piero còn muốn giúp cho mau mau nữa.
Bà chủ nhà Lucia Santa rót ly cà phê mời ông khách quý và hai người cùng đứng cửa sổ nhìn xuống đại lộ 10 trong khi đó ba chị em Octavia lo phụ giúp khiêng những thùng đồ nhè nhẹ. Những món nặng đã có hai gã phu khuân vác người Ý khỏe như trâu, một tấm lưng trần dư sức gánh một cái giường hay một bàn buyarô khổng lồ.
Sau một hồi thu dọn rút cục cả nhà trống trơn chỉ còn trần một chiếc ghế đẩu trong bếp. Không lẽ dọn sang nhà mới lịch sự sang trọng quá mà nhè xách theo món đồ rẻ tiền này cho bẩn ?
Để hối thúc mẹ đi mau mau, Lousia dắt cả ba đứa con mò lên. Ba đứa nhỏ thừa dịp nhà dọn đồ đạc đi hết rộng thênh thang tha hồ chạy nhảy, đùa giỡn phá phách những món đồ lặt vặt vô giá trị bỏ lại.
Có chiếc xe nhà thật sang ngừng trước cửa. Trước kia là xe của ông chủ Di Lucca nhưng nay Larry đã mua lại. Nó đã đánh xe chờ sẵn thì không chần chừ được nữa. Octavia và Lousia phải đuổi từng đứa nhỏ xuống chúng mới chịu xuống cho. Sau cùng cô con gái lớn đến bên mẹ hối thúc: "Thôi mẹ... Đi đi chứ ? Đi khỏi cái ổ chuột này cho rồi".
Cả nhà ai chẳng nghĩ có tiền tậu nhà lớn chừng dọn đi là Lucia Santa phải hân hoan ? Trái lại tự nhiên mụ ngơ ngẩn như người mất hồn. Làm như mụ không bao giờ tin có ngày phải rời bỏ căn nhà này vậy. Mấy đứa con lớn hối thúc, thây kệ. Mụ không đi ra mà trở vào nhà bếp, ngồi sụp trên chiếc ghế đẩu ôm mặt khóc.
Octavia phải bảo Lousia dắt díu mấy đứa nhỏ xuống trước đi. Một mình nàng ở lại dỗ dành mẹ nhưng giọng Octavia vẫn có gì ấm ức:
- Xem có gì đâu mà khóc ? Tụi nó đợi mẹ nãy giờ rồi. Đi thôi chứ ? Mẹ ngồi xe khóc cũng được mà ?
Lucia Santa vẫn ôm mặt không đáp ! Nước mắt ở đâu cứ trào, ngăn không nổi. Mụ không muốn nhìn.
Bỗng đâu có tiếng con Lena gắt gỏng: "Đừng giục chứ ? Để mẹ yên đi". Thằng Sal có bao giờ hé miệng nói chơi đâu ? Hôm nay nó cũng bảo Octavia: "Chị xuống trước đi... Để tụi tôi xuống với mẹ".
Octavia lật đật xuống thang thì Lucia Santa mới mở hé mắt. Hai đứa con út lẳng lặng mỗi đứa đứng một bên mẹ.
Chao ôi, mới đây mà chúng lớn mau thế này. Con Lena hết còn nhỏ nữa rồi ! Nó đẹp quá, đẹp lộng lẫy, nước da nâu, tóc đen lánh. Đôi mắt, chao ôi đôi mắt xanh ngăn ngắt đúng mắt thằng bố mà khuôn mặt nó in hệt thằng anh Gino.
Thằng Sal đặt tay lên vai mẹ. Cặp mắt nó người lớn quá, điềm tĩnh quá. Nó nhìn mẹ làm Lucia Santa sực nhớ lâu nay hai đứa này vẫn lầm lì ngồi một xó nhà, chúng đã nhìn thấy hết và biết hết. Chúng biết suy xét quá mà ?
Mụ đâu biết đối với hai đứa nhỏ, mẹ chúng lâu nay phải sắm vai trò chính trong vở kịch đời gay cấn quá. Chúng thấy mẹ nghiến răng gánh chịu những cay đắng của số mệnh... nào hốt hoảng những lúc cha chúng lên cơn... nào lo lắng đủ điều cho hai anh Lorenzo, Gino... nào đau khổ rụng rời vì cái chết thương tâm của anh Vincenzo. Chúng biết chứ ? Giờ này hai đứa còn đứng đây đợi mẹ, nắm tay mẹ ắt hẳn là chúng đã hiểu cho nỗi lòng một người mẹ thương con, không tội tình gì hết.
Vậy mà mẹ chúng vẫn cứ ôm mặt khóc trước khi từ giã ngôi nhà cũ ! Lucia Santa đâu có thua kém gì ai ?
Mụ dư biết cuộc sống nay mai bên Long Island tràn trề hạnh phúc "nhà cao cửa rộng, đầy đàn con cháu". Sal và Lena sắp bác sĩ và giáo sư đến nơi. Octavia một mình trông nom, đứng đầu cả một nhà may lớn. Lorenzo nghiễm nhiên chủ tịch Nghiệp đoàn, rất là hào hiệp, phân phát công việc cho đám đàn em. Thằng Gino còn đi chiến đấu thật nhưng cả triệu người chết nó vẫn sống nhăn.
Mụ hoàn toàn khỏi bận tâm đến tiền bạc cơm nước và với đàn con cháu như thế thì còn mong gì hơn ? Về già Lucia Santa còn thua kém ai ?
Chao ôi, 40 năm về trước ở quê nhà Lucia Santa đâu có dám mong ước được đến thế này ? Bên tai mụ tự nhiên vang vang cả triệu tiếng ai mơ hồ, văng vẳng: "Lucia Santa, Lucia Santa... nơi đất tiền, đất bạc... vậy là mi đã được hậu đãi quá rồi !".
Ngồi trên ghế đẩu ôm mặt khóc ròng, mụ muốn cất cao cổ cãi lại. Mụ muốn nói rằng:
- Đúng... đúng thế là quá rồi thật ! Nhưng tôi, tôi muốn được đủ bấy nhiêu mà không phải trả giá đau khổ kia. Được hết mà không phải chôn hai đời chồng, một thằng con yêu dấu kìa. Không phải chịu đựng một thằng con hận đời, không tim. Tôi muốn được hậu đãi mà không phải gánh chịu tội lỗi, phiền muộn, sợ chết, run rẩy đợi ngày tận thế. Tôi muốn được hưởng tử tế kìa !
Mỹ quốc... miền đất tiền đất bạc... xứ sở của những giấc mộng đại thành... cho nhiều đến thế sao không cho luôn, cho hết ?
Chao ôi, Lucia Santa khóc vì những tội lỗi vụn vặt đối với những người thân. Hồi trẻ thơ cũng từng mơ mộng, mơ mộng nhiều lắm nhưng vĩ đại nhất là chỉ mong sao khỏi đói khát, bệnh hoạn tai ương. Miễn sống được là mừng, đâu dám mơ mộng xa vời ? Sang đây, lập nghiệp miền đất tiền đất bạc này đời sống hứa hẹn ấm no nhưng ấm và no đâu có đủ. Nhiều mơ mộng bỗng nảy sinh thêm.
Nhìn lại đám con mụ. Octavia thường mơ mộng làm cô giáo, chắc vậy rồi. Thằng Vincenzo mơ mộng những gì ? Cả một sự khó hiểu không hiểu nổi. Còn thằng Gino ? À, thằng này dám mơ mộng nhiều thứ, có lẽ toàn những giấc mơ ngỗ ngược không ! Mụ đã khóc nhiều vì nó, lo sợ cho nó, giận hờn nó chồng chất quá thể... nhưng rõ ràng thằng này chỉ ham vui, chỉ mong sung sướng lấy mình. Thằng con mụ, chao ôi, nó muốn làm công tử con nhà giàu dù chính con mẹ nó ngày nào từng làm buồn ông ngoại, đứa con gái cưng từng làm cha đau khổ vì đi lấy chồng dám đòi quần áo mới, tấm khăn trải giường mới. Mà không được mới đau !
Đúng thế, mụ biết chắc rằng thằng Gino sẽ không trở vềnhà nữa, dù hết chiến tranh. Nó hận mẹ như mẹ nó từng hận ông ngoại ngày nào. Rồi đây chính Gino sẽ thoát ly để tìm về những miền đất tiền đất bạc, trong tâm tưởng nó. Tự nhiên Lucia Santa cảm thấy cần cầu nguyện, cần cầu xin Thượng đế gia ơn. Lần đầu tiên trong đời mụ, Lucia Santa lẩm nhẩm:
Xin Thượng đế dẫn dắt nó trở về, để con nghe tiếng bước chân nó ngoài bậc cửa. Con vui lòng, con nguyện sẵn sàng sống lại 40 năm đau khổ. Con sẽ bắt đấng sinh thành ra con khóc đau đớn và sẽ bỏ quê hương vượt biển ngàn trùng. Con sẽ để mặc cho chồng chết. Con sẽ ôm thằng bé Vincenzo đứng ngoài đường chửi tàn nhẫn con mụ Filomena như ở New Jersey ngày ấy cũng như ôm quan tài nó mà khóc. Con bằng lòng làm lại hết.
Ôi, cầu xin vậy là quá nhiều ! Lucia Santa thoắt ngửng lên: hai đứa con đứng hai bên nhìn mẹ e ngại quá. Chúng lo sợ làm mụ phải mỉm cười. Thấy chúng nó là mụ khỏe hẳn, hai đứa con nhỏ nhất cũng dễ thương quá đi. Dĩ nhiên cả hai đứa cùng Mỹ rặt... nhưng Lucia Santa lấy làm khoái chí. Thà vậy cho chúng khác mụ, không giống ai trong nhà này.
Thằng Sal hai tay nâng chiếc áo. Mụ chỉ việc xỏ tay vào quá dễ dàng. Giọng con Lena thủ thỉ: "Mẹ à... về nhà mới việc đầu tiên con phải làm là viết thư ngay cho anh Gino". Mụ nhìn nó cái điệu "nhớ nghe... mình con nhà tử tế... con gái không có nói lớn đấy". Ôi chao, mụ suýt bậc khóc ! Sao con nhỏ giống thằng Gino thế này ?
Thế là Lucia Santa lật đật nhìn quanh, đưa mắt ba bề bốn bên trước khi rời căn nhà 40 năm kỷ niệm.
Ngoài đường có ba mụ đàn bà bận đồ đen đứng chờ mụ xuống, hai tay khoanh trước ngực. Chỗ quen thuộc quá mà ? Một mụ giơ tay gầy guộc lên chào, nói lớn "Lucia Santa... chúc may mắn nghe !".
Chúc may mắn ! Một lời chúc tử tế, tuyệt không ác ý nhưng bên trong cái giọng cao lanh lảnh ngầm chứa một lời dặn: "Xem chừng nghe ? Đời còn nhiều... không phải bấy nhiêu đó mà đã xong... " Biết chứ ? Lucia Santa cúi đầu cảm ơn.
Cả nhà lần lượt chui vào chiếc xe sang trọng mà Larry còn nôn nóng đưa tay đập đập vô lăng hoài. Nó cho xe chầm chậm để hai chiếc xe chở đồ dọn nhà còn biết đường theo nhằm phía cầu treo Queensberough.
Mới đầu thấy mẹ sụt sịt khóc... có đứa nào hó hé ? Ngồi xe chật chội, mấy đứa con Larry va chạm nhau là đứa nọ đánh đứa kia mách. Mẹ chúng phải quát tháo, đét đít mấy phát mới tạm yên. Cũng nhờ tụi nó mà không khí đỡ nặng hẳn. Cả nhà quay ra bàn tán về ngôi nhà mới. Larry bảo phải ít nhất một giờ nữa mới tới nhà... nhưng nhiều lắm là hai phút thế nào cũng có đứa hỏi "Tới nhà chưa chú ? Tới Long Island chưa cô ?" Cô Lena và chú Sal chỉ trả lời "Chưa tới... còn lâu" cũng phát mệt.
Ngồi băng dưới, Lucia Santa quay kính lên cho mát. Mụ bồng một đứa cháu lên lòng. Larry tươi cười nói ngay: "Cả nhà quây quần một nơi mới vui chứ, phải không mẹ ?"
Mụ nhoẻn cười nhìn Lena. Con nhỏ còn khờ quá - cũng như thằng Gino nó ẩu vậy - nó đâu biết mẹ cười gì ? Chỉ có Octavia hiểu, nàng mỉm cười với mẹ. Hai mẹ con lạ gì đầu óc thằng Larry ?
Dọn nhà sang đây có mẹ ở chung là Larry chịu quá. Ở xa xôi, mình Lousia giữ bầy con thì yên trí thế nào được ? Ở chung thì nhất. Nó sẽ tha hồ thừa thì giờ tán gái, thời buổi chiến tranh mà ?
Xe vọt lên dốc cầu treo Queensberough, chạy vùn vụt giữa cả rừng dây cáp hai bên. Bọn con nít hối hả tranh nhau đứng dậy nghển cổ nhìn làn nước sông xám xịt phía dưới. Chẳng được bao lâu đã hết cầu, Larry cho xe chạy vùn vụt trên mặt đại lộ rộng thênh thang. Bọn con nít khoái chí lại ó ré om sòm.
Không đợi chúng hỏi, bà nội Lucia Santa cất tiếng: "Từ đây trở đi là địa giới Long Island rồi nghe".
 

Hết