Ngày xưa, ở tỉnh Thái Nguyên (Bắc Việt), có một bà mẹ chồng sống với nàng dâu, cả hai đều góa chồng. Bà mẹ chồng đang còn trẻ, không muốn ở vậy, thường lén lút đi lại với một người hàng xóm. Nàng dâu biết chuyện, ghét cả hai người, tìm cách họ ngăn trở gặp nhau. Bà mẹ chồng liền kiếm kế dịu ngọt để đuổi nàng, song nàng dâu cứ nhất quyết ở lì để khuấy phá mối tình vụng trộm của mẹ chồng.

Không làm gì được nàng dâu, bà mẹ chồng tức tối đi thưa quan, vu cho nàng dâu rước trai về nhà. Quan hỏi tên người đàn ông, bà mẹ chồng trả lời không biết, vì y đến ban đêm và chưa sáng ngày đã đi, cứ hỏi nàng dâu thì rõ. Quan cho đòi nàng dâu tới, nàng dâu trỏ ngay người đàn ông hàng xóm, nói quyết là y đã đến với bà mẹ chồng. Người đàn ông hàng xóm bị bắt đến đối chất với hai người đàn bà, y nhất định chối là không có đi lại với người nào cả, nói rằng bà mẹ chồng và nàng dâu gây gỗ rồi tìm cách đổ thừa, hại lẫn nhau đó thôi.

Quan nói: "Tại sao trong làng có hơn một trăm đàn ông mà lại buộc cho một mình anh"? Người hàng xóm bị nọc ra đánh, bèn khai là mình đã đi lại với nàng dâu. Quan huyện cho gông nàng dâu lại, mặc dầu cô ả một mực kêu oan. Nàng dâu đem việc thưa lên tỉnh để xin thẩm xét. Trong lúc nội vụ đang lòng vòng thì có một viên quan mới bổ nhậm đến.

Sau khi cho gọi cả hai người lên hỏi qua loa, ông huyện mới bảo giam lại, ra lệnh sắm sửa đá với dao để ngày mai xử nội vụ. Các nhân viên ở nha không khỏi lấy làm lạ, tự hỏi rằng huyện đường thiếu gì công cụ tra tấn mà lại còn đi kiếm thêm ở ngoài nữa!

Ngày hôm sau, ông quan mới ra công đường, bảo đem đá với dao tới sân, rồi cho gọi người đàn ông hàng xóm cùng hai người đàn bà góa lên. Sau vài câu hỏi, quan bảo mẹ chồng và nàng dâu rằng: "Việc này không cần phải tra hỏi lâu la gì nữa. Đã có bằng cớ chắc chắn về tội người đàn ông rồi. Tôi cho là cả hai người đều vô tội, chẳng qua bị tên kia mưu mô làm hại, vậy xử một mình nó phải chịu hết mọi hậu quả. Đá, đao đã sẵn sàng cả kia, tôi cho phép hai người cứ việc vác đá mà ném, lấy dao mà xẻo cho nó chết cách nào cũng được". Thấy hai người đàn bà sợ mang tội giết người, viên quan nói: "Các người đừng sợ gì cả, đã có tôi chịu hết mọi trách nhiệm".

Hai người đàn bà chạy đến đống đá. Nàng dâu vốn sẵn thù ghét chồng chất bấy lâu, cả hai tay lượm các hòn đá lớn nhất ném mạnh vào người đàn ông, muốn cho trúng chết ngày mới đã nư giận. Bà mẹ chồng trái lại, chỉ nhặt các viên đá nhỏ mà ném nhẹ vào chân người đàn ông hàng xóm. Đến khi quan bảo đưa dao cho hai người xẻo thịt thì bà mẹ chồng thụt lùi lại.

Viên quan nói: "Thôi, đủ rồi, bây giờ ta đã rõ ai là thủ phạm". Bà mẹ chồng bị nọc ra đánh liền khai ngay cả sự thật.


o0o