Ví Dụ Ta Yêu Nhau  - Đoàn Thạch Biền      
Ví Dụ 1

Ví dụ bạn yêu một cô gái tính "ngang như cua" và nàng nói tôi không yêu ai cả th́ bạn sẽ đối xử ra sao?

Ngang như cua là ǵ? Muốn hiểu rơ
chỉ có cách mua ngay một con cua đem về để quan sát. Bạn hăy để cho nó tự do ḅ trên sàn nhà và bạn xem ḱa, nó ḅ đi không giống những con vật khác, đầu hướng về phía nào chân ḅ theo hướng đó, con cua của bạn (hay của bất cứ ai cũng vậy) đầu hướng về bên trái (hay phải) trong khi chân vẫn thản nhiên ḅ về phía trước như thường. Quan sát xong bạn đừng vội kết luận: A! Tôi hiểu rồi, người yêu của anh có tướng đi ngang như cua nghĩa là đầu nàng luôn luôn quay về một bên trong khi chân vẫn bước đều về phía trước chứ ǵ. Ối giời! Nếu bạn nghĩ như vậy th́ đúng là bạn ngang như cua rồi. Không phải nàng đi như vậy đâu. Tôi cam đoan với bạn nàng có tướng đi rất đẹp, tướng đi của một tiểu thơ đài các đàng hoàng. Tôi muốn nói cái tính của nàng ḱa. Cái tính của nàng mới không giống các cô gái khác. Cái tính của nàng mới ngang như cua.
 
o O o

Lần ấy chúng tôi cắm trại ở Vũng Tàu. Nàng đă theo người anh cùng tham dự trại với chúng tôi và vô t́nh nàng được chia vào nhóm do tôi kiểm soát gồm tám người. Khởi hành từ Sài G̣n lúc bẩy giờ sáng, chúng tôi đến Vũng Tàu khoảng mười giờ. Trại vừa dựng xong mọi người đều hối hả trèo núi, tắm biển và chiều đến tất cả đều mệt nhừ chẳng muốn đi đâu. Chúng tôi quây quần lại nấu bữa ăn tối. Khoảng một giờ sau tôi đi lănh phần ăn đem về phân phát cho mỗi người trong nhóm. Chia xong tôi thấy dư một phần ăn và mừng húm v́ nghĩ làm trưởng nhóm ḿnh đă lời to nhưng một cô bạn gái đă lên tiếng phá vỡ niềm vui dạt dào của tôi.

- Thiếu một người.

Tôi ngây thơ hỏi:

- Ai vậy ḱa?

- Cô em gái của Đang.

- Chúa ơi, có cô đó nữa à?

- Buổi sáng ông đă điểm danh tên người ta bây giờ quên rồi sao. Ông kiểm soát bê bối quá nếu cô ấy bị chết đuối th́ ông lănh đủ.

- Đừng giỡn bạn, nếu chết đuối th́ tôi đă biết.

- Người ta chết đuối chứ ông có chết đâu mà ông biết.

Một ông bạn vừa nhai thịt gà kho gừng vừa cất giọng ngâm Cung Oán:

- Trẻ tạo hóa đành hanh quá ngán. Chết đuối người trên cạn mà chơi.

Cả bọn (trừ tôi) đều cười hể hả. Cô bạn lại thúc dục:

- Ông lo đi t́m người ta đi chứ.

Tôi năn nỉ:

- Thôi cô đi t́m giúp tôi đi. Tôi đang đói bụng.

- Ông nói hay chưa, đó là việc của trưởng nhóm mà.

Lúc này tôi mới nhận ra chức trưởng nhóm thật dễ ghét, chẳng lợi lộc tí nào. Tôi nhăn nhó.

- Được rồi! Ăn xong tôi sẽ đi t́m.

- Khi đó trời tối rồi ông biết đâu mà t́m.

Tôi đành uể oải đứng dậy cầm theo hai phần ăn gói trong tờ nhật báo. Cô bạn gái hỏi:

- Ông đi đâu vậy?

- Tôi vừa đi t́m vừa ăn để lấy sức.

Ông bạn ngân Cung Oán lại dặn:

- Nhớ đừng ăn qua phần của cô ta nghe. Nếu cô ta không ăn ông phải đem về đây chứng ḿnh cho mọi người biết.

Chúa ơi, bây giờ con mới giác ngộ người ta sống nhờ ăn.

Nhiều nhà văn nhà thơ đă ca tụng cảnh hoàng hôn trên băi biển đẹp tuyệt vời nhưng nh́n măi mặt trời đỏ ngầu đang "chết đuối" ngoài khơi tôi chẳng thấy đẹp ở đâu. Có lẽ tại cơn đói bụng trong tôi đă chạy lên đôi mắt. Tôi lấy ổ bánh ḿ kẹp thịt gà ra vừa nhai vừa nhảy lên các tảng đá vừa đưa mắt t́m kiếm.

Sau khi ăn hết ổ bánh ḿ tôi mới nh́n thấy một cô gái đang ngồi trên một tảng đá cao mắt nh́n đăm đăm về phía mặt trời lặn. Không biết nàng có phải là cô gái ở nhóm tôi không, v́ buổi sáng tôi nhớ mang máng nàng mặc áo đỏ c̣n cô gái này mặc áo thun trắng. Tôi đứng dưới tảng đá quan sát một lúc rồi hỏi:

- Xin lỗi có phải cô cùng đi cắm trại với chúng tôi?

Cô gái (cô bé th́ đúng hơn v́ lúc đó nàng độ chỉ mười lăm tuổi rưỡi) nh́n tôi gật đầu.

- Phải.

Sợ lầm với một cô gái ở nhóm khác nhận ẩu phần ăn th́ nguy (ai mà quả quyết được con gái không thích ăn nhiều) nên tôi hỏi cặn kẽ:

- Cô ở nhóm tôi phải không ?

- Ông ở nhóm nào ?

Chúa ơi, trưởng nhóm là vua một cơi mà không biết đến th́ c̣n ra thể thống ǵ. Tôi liền tự giới thiệu:

- Tôi là trưởng nhóm 4. Cô ở nhóm mấy?

- Tôi không biết ḿnh ở nhóm mấy.

- Cô có phải là em gái của Đang ?

- Phải

Tôi đưa ổ bánh ḿ lên cao:

- Cầm ăn đi. Cô làm tôi t́m hụt hơi.

Cô bé không thèm với đến ổ bánh ḿ. Có lẽ nàng chưa biết đói là ǵ. Nàng hỏi:

- Ông t́m tôi làm ǵ ?

Phải dơ cao ổ bánh ḿ mỏi cả tay tôi nổi sùng trả lời:

- Tôi t́m cô làm quái ǵ. Tôi đi phát phần ăn cho cô. Lần sau đi đâu cô phải xin phép để tôi biết mà để dành phần ăn cho cô. Cầm lấy đi.

- Tôi không ăn vậy tôi khỏi cần xin phép ông.

- Cô không đói?

- Phải!

- C̣n ổ bánh ḿ này?

- Ông ăn đi.

Lạy Chúa, phải chăng đây là ân sủng Ngài đă dành cho con.

Tôi mừng rỡ trèo lên tảng đá ngồi xuống bên nàng mở giấy báo lấy ổ bánh ḿ ra nhai ngấu nghiến. Ổ bánh ḿ trước h́nh như đă tan trong hơi thở của tôi sau một hồi leo trèo qua các tảng đá t́m nàng. Bánh ḿ ăn với thịt gà kho gừng thật tuyệt vời và lúc này tôi mới đồng ư với các nhà văn nhà thơ là cảnh hoàng hôn trên băi biển đẹp tuyệt vời. Mặt trời đă ch́m khuất sau làn nước xanh và chân trời rực lên màu hồng. Ôi, thiên nhiên sao mà đẹp quá vậy. Mầu đỏ hồng chuyển dần sang mầu tím nhạt và mặt trời càng lúc càng xanh thẫm. Khi chân trời cùng mầu với mặt biển là lúc ổ bánh ḿ đă nằm gọn trong bụng tôi.

Cô bé cười, nói:

- Ông đói lắm hả?

- Phải. Tôi đủ sức ăn thêm một ổ bánh ḿ nữa.

- Ước ǵ tôi ăn khỏe như ông.

- Cô đau bao tử à?

- Không phải vậy. Tại tôi không cảm thấy đói.

- Ước ǵ tất cả những cô gái trên đời này đều không cảm thấy đói như cô th́ đở khổ cho đàn ông biết bao.

- Trông ông ăn thật ngon miệng.

- Cô đă nh́n tôi ăn hết ổ bánh ḿ?

- Phải.

- Vậy mà tôi cứ tưởng cô ra đây nh́n hoàng hôn trên băi biển.

- Th́ ông cũng ở trong cảnh hoàng hôn đó như tảng đá này.

Như tảng đá này. Chúa ơi, nàng đă đồng hóa tôi với một vật vô tri vô giác. Tôi bất măn nói:

- Tảng đá không biết đói bụng. Nó giống cô chứ không giống tôi.

Và quả thật từ phút đó nàng đă là tảng đá. Nàng ngồi bó gối đầu gục xuống chẳng thèm nói một lời dù cho tôi có mơi miệng bắt chuyện. Đêm xuống thật nhanh cùng lúc với sương giá và những ngọn gió từ ngoài khơi thổi vào khiến tôi bắt đầu thấy lạnh run. Tôi cũng ngồi bó gối như nàng để giữ hơi ấm và may mắn hơn nàng tôi nhờ những điếu thuốc nên đă chịu đựng được giá lạnh dễ dàng. Dưới ánh trăng nhợt nhạt thỉnh thoảng nàng khẽ rùng ḿnh, giá lạnh như những con kiến đang ḅ trên da thịt nàng. Tôi lập lại lời xin lỗi (không biết lần thứ mấy) và nói nàng hăy về v́ các bạn đang đốt lửa trại, có thể anh nàng đang đợi nàng nhưng nàng vẫn ngồi im chẳng nói một lời. Tôi bịa chuyện bờ biển này có nhiều người chết đuối mà đêm khuya ma thường hiện lên vậy nàng hăy về đi. Nhưng có tảng đá nào biết sợ ma đâu. Nàng vẫn ngồi im.

Đêm càng lúc càng lạnh và sương phủ mờ trên biển cả. Chẳng c̣n điếu thuốc nào để châm hút, tôi đứng dậy nói:

- Cô không về tôi về một ḿnh.

Tôi nhảy xuống khỏi tảng đá định chạy về gọi anh nàng ra kéo nàng về nhưng chạy được một quăng tôi nghĩ để nàng ngồi một ḿnh lỡ có chuyện không hay xẩy ra th́ sao nên tôi lại chạy trở lui trèo lên tảng đá ngồi xuống bên nàng. Tôi nói:

- Được rồi, tôi nhất định ngồi đây với cô để thi xem ai chịu lạnh giỏi.

Cô bé lặng lẽ đứng dậy trèo xuống tảng đá rồi bước đi chậm răi về hướng chúng tôi cắm trại. Tôi chưng hửng trong giây lát rồi giận dữ nhảy xuống tảng đá đuổi theo. Tôi giữ chặt vai nàng định nói một câu dữ dằn nào đó cho hả giận nhưng nh́n đôi mắt nàng buồn bă lờ đờ hơi sương, tự dưng cơn giận tôi biến mất. Tôi buông tay khỏi vai nàng và thở dài.

- Sao em ngang như cua vậy.

Nàng cúi đầu chân đi đi trên cát ấm.

- Tính tôi vậy đó nên ai cũng ghét tôi và tôi cũng chẳng yêu ai.

Tôi nói:

- Phải, trừ tôi ra v́ tôi rất thích ăn cua, nhất là cua rang muối.

Nàng ngẩng đầu nh́n tôi mỉm cười:

- Ông cũng ngang như cua. Tôi chỉ là cua đồng c̣n ông là cua biển.

Khi chúng tôi về đến trại, buổi lửa trại đă xong. Tất cả bạn hữu đă đi ngủ chỉ c̣n lại hai người ngồi bên đống than hồng để sưởi ấm. Cô bé đi về phía trại dành cho phái nữ c̣n tôi tạt vào phía đống than để ngồi sưởi. Cô bạn gái ngồi cầm que hẩy những nhánh củi cháy dở vào đống than nh́n thấy tôi, nàng hỏi:

- Ông đi đâu mà giờ mới về?

- Tôi lạc đường.

Ông bạn ngâm Cung Oán đang gục đầu ở đầu gối vội ngẩng đầu lên xuất khẩu thành thơ:

- Ngày xưa Lưu Nguyễn nhập thiên thai. Mê mẩn đào tiên lạc lối về. Ngày nay...

Tôi vội nói:

- Thôi, ông nín đi cho tôi nhờ.

Nhưng hai người bạn tiếp vẫn tiếp tục nói bóng gió về chuyện gặp gỡ giữa tôi và cô bé, tôi bèn đứng dậy về trại ngủ. Khi người ta đă ăn một lúc hai ổ bánh ḿ kẹp thịt gà kho gừng th́ xá ǵ mấy lời xầm x́ của những kẻ chỉ được ăn một ổ bánh ḿ mà thôi.

 
o O o



V́ mưu sinh, măi 4 năm sau tôi mới có dịp trở về Sài G̣n. Trong thời gian rời xa đó tôi và nàng đều không viết thư cho nhau. Không phải v́ lười biếng hay v́ tính ngang như cua mà v́ tôi nghĩ t́nh yêu không sống nhờ mấy lá thư. Bằng chứng tôi đă từng viết cho một cô gái khác hàng trăm lá thư t́nh ái ngọt ngào nhưng rồi nàng vẫn nhẹ bước lên xe hoa về nhà chồng trong khi tôi h́ hục leo lên xe GMC vào quân trường. Xấp thư của nàng tôi đă đem bán kư cho người ta gói đường, muối, hành tỏi, không biết xấp thư của tôi được nàng dùng vào công việc hữu ích nào.

Buổi chiều dạo phố dọc theo các quán sách, tôi đă gặp nàng đứng ăn "ḅ bía" với các bạn ở đường Pasteur. Cả hai đều ngạc nhiên v́ c̣n nhận ra nhau dễ dàng. Trông nàng bây giờ cao và đẹp hơn xưa nhiều. Nàng nói:

- Tôi đă đi làm, c̣n ông sao mà đen thế?

- Tôi ở xứ nước mắm mới về.

Nàng bật cười:

- Hèn chi ông thơm ghê.

- Đừng xạo cô. Tôi đă tắm rửa sạch sẽ. Rảnh không đi uống nước với tôi.

Nàng nói ǵ với mấy người bạn rồi bước đi với tôi. Phố đông những qua lại chúng tôi phải nắm tay đi len lỏi giữa đám người đứng xem các món hàng bày bán trên vỉa hè, chúng tôi vào ngồi ở quán có tên một loài hoa ở Đà Lạt. Quán vắng không có nhạc và bàn ghế rất sạch. Tôi gọi cho nàng chai coca và tôi chai 33.

Tôi hỏi:

- Em ăn ǵ không?

- Mới sáu giờ mà.

- Anh đă đói bụng.

- Ông vẫn thường đói bụng?

- Phải, c̣n em vẫn chưa biết đói là ǵ à?

Tôi gọi hai đĩa cơm gà. Khi cơm được người hầu bàn mang ra đặt trước mặt hai người, tôi nói:

- Ráng ăn đi. Cứ ăn thật no rồi sẽ có dịp cảm thấy đói bụng.

Tôi cắm cúi ăn sắp hết đĩa cơm mà nàng vẫn không cầm đến muỗng nĩa. Tôi hỏi:

- Chê à. Để anh gọi cho em món cua rang muối nghe?

- Không. Nh́n ông ăn thích hơn.

Nàng kéo đĩa cơm tôi sắp ăn hết về phía nàng và đẩy đĩa cơm c̣n đầy về phía tôi.

- Ông ăn mừng thay tôi ngày chúng ta gặp nhau.

Lạy Chúa, phải chăng đây là h́nh phạt dành cho con.

Chai 33 đă làm tôi no ứ hơi, khi người ta no ứ hơi mà phải ăn thêm dù là cơm thịt gà chiên bơ cũng là một cực h́nh. Tôi phải cố gắng thi hành cực h́nh cho nàng bằng ḷng.

Rời quán chúng tôi vào rạp chiếu bóng xem phim có Annie Girardot đóng. Đây là nữ tài tử mà nàng nói rất thích khi đă xem phim Mourir d'aimer. Phim chúng tôi xem kể lại chuyện t́nh của vợ chồng đă ly dị nhau hơn 10 năm. Lư do ly dị tại người chồng không chịu được những hoạt động chính trị của vợ. Lư do yêu đương trở lại v́ người vợ vẫn c̣n yêu thương chồng dù ông ta đă có vợ khác. Phim có phần nhạc đệm thật hay và tôi rất thích chiếc nón rơm mầu đỏ rực rỡ mà Annie đă đội vào mùa xuân tuyết chưa tan. Tôi nói:

- Em thấy không mối t́nh già thật đẹp.

- Vâng.

Chúa ơi, lần đầu tiên tôi nghe nàng nói "vâng".

- Vậy chúng ta đợi đến già hăy yêu nhau cho t́nh được đẹp.

- Không. Em thích yêu ngay khi c̣n trẻ dù t́nh không đẹp như trong phim.

Chúa ơi, lần đầu tiên tôi nghe nàng xưng "em".

- C̣n anh nghĩ sao ?

Chúa ơi, lần đầu tiên tôi nghe nàng gọi "anh".

Như vậy tôi nghĩ làm quái ǵ nữa cho mệt óc khi ḿnh đang sung sướng. Và để cho đầu óc khỏi trở chứng suy nghĩ lôi thôi mất th́ giờ, tôi xiết nhẹ bàn tay nàng.

- Em ghét anh. Em ghét anh.

Nàng run rẩy gục đầu vào bờ vai tôi và khóc.

Ví dụ bạn yêu một cô gái tính "ngang như cua" và nàng nói em ghét anh, em ghét anh rồi nàng khóc th́ bạn sẽ đối xử ra sao?
 

Ví Dụ 2

Đôi khi người yêu tôi giống y chang một con khỉ. Không biết đă bao giờ bạn nh́n thấy "chân lư" đó trên khuôn mặt người yêu của bạn chưa?

Chân lư, như bạn biết không phải ai cũng có thể nh́n thấy một cách dễ dàng, vậy tôi xin mạn phép kể lại kinh nghiệm cá nhân để biết đâu may ra nó sẽ giúp bạn "ngộ".

 

o O o

Năm mười tám tuổi nhờ "quới nhân phù trợ" tôi đă thi đỗ tú tài phần hai ngay kỳ nhất.

Ngày ấy thiên hạ đồn rằng: Chân lư không nằm đâu xa, chẳng ở trên trời chẳng ở dưới biển, nó nằm ngay trong trường Đại Học Văn Khoa Sài G̣n. Tuổi trẻ khoái chân lư như con nít khoái kẹo nên tôi đă hăm hở ghi danh theo học ban Triết tại trường đó.

Suốt ba tháng đầu niên học mặc dầu không cúp cua giờ nào, thú thật tôi chẳng t́m thấy chân lư nằm ở đâu trong lời giảng của quư vị giáo sư. Nh́n các bạn trong lớp đă giác ngộ một cách mau lẹ, mặt mày tươi rói, nói cười luôn miệng trong khi mặt mày ḿnh nhăn nhó như kẻ đau khổ v́ bệnh trĩ, tôi đă thầm an ủi: Có công mài óc có ngày ra chân lư. Tôi vốn là người dễ tin những lời khuyên (dù là lời khuyên của chính ḿnh), nên quyển vở nào tôi cũng ghi câu "Chân lư càng t́m thấy một cách khó khăn càng có giá trị lâu dài". Chính nhờ câu đó mà tôi không bỏ học nửa chừng.

Một buổi trưa sau khi đă ngáp đúng một triệu cái muốn sái quai hàm tôi đă định nhào lên giường ngủ vùi nhưng chợt nghĩ chân lư rất oái ăm, nó có thể đến thăm lớp học ngay trong buổi trưa ḿnh nghỉ nên tôi đành ngâm đầu vào ảng nước khoảng năm phút cho tỉnh táo rồi phóng xe đến trường.

Lớp học đă bắt đầu không biết từ lúc nào. Sinh viên đang chăm chú nghe lời giảng của giáo sư từ trên bục cao. Thường th́ tôi thích ngồi đầu bàn để được nghe lời giảng rơ ràng v́ tai tôi hơi điếc nhưng buổi nay đến trễ tôi đành lủi xuống hàng ghế cuối lớp. Không c̣n chiếc ghế nào trống ngoài chiếc ghế có một túi vải mầu sặc sỡ, kế bên là một cô gái đang say sưa nh́n lên bảng. Ở đây sinh viên thường dành ghế bằng cách để một vật dụng vào chỗ ngồi v́ vậy tôi phải đứng dựa lưng vào tường. Đứng như thế một lúc lâu thật mỏi chân và không ngủ gục được tôi đánh bạo đến hỏi cô gái.

- Thưa cô, ghế có ai ngồi chưa?

Nàng giật ḿnh nh́n tôi từ đầu đến chân rồi phán:

- Ông làm tôi hết hồn, tôi đang...

- Vâng tôi biết, nhưng tôi mỏi chân quá.

Nàng cúi nh́n đôi chân tôi kiểm soát xem có thật sự mỏi không rồi mới xách túi vải lên.

- Được, ông ngồi đi.

Tôi nói cám ơn và ngồi xuống ngả lưng vào chỗ dựa khẽ vặn ḿnh sang bên trái cho xương sống kêu cốp cốp thật thoải mái. Chúa ơi, phải chăng chân lư chính là một cái ghế ngồi cho người mỏi chân. Tôi lại vặn ḿnh sang bên phải cho xương sống kêu cộp cộp. Cô gái nhăn mặt nh́n tôi.

- Ông ồn quá, tôi đang...

- Vâng tôi biết nhưng tôi mỏi lưng quá.

- Ông mỏi tứ tung vậy sao không ở nhà ngủ cho khỏe.

- Tôi sợ...

Tôi định nói tôi sợ bắt hụt chân lư trong buổi học này nhưng nói thế th́ thật tức cười và v́ sợ nàng cười nên tôi chẳng biết nói tôi sợ cái ǵ. May thay nàng đă nói lư do giúp tôi.

- Ông sợ thi rớt phải không?

- Vâng. Đúng. Cô thật thông minh.

Các nữ sinh viên có cô nào mà không thông minh, tôi nghĩ khen vậy là hố to không ngờ nàng vui vẻ nói:

- Dĩ nhiên, nếu không tôi đâu có nhường ghế cho ông ngồi.

Té ra nàng đă thông minh từ trước khi tôi khen nàng. Nàng đă biết tôi sẽ khen nàng thông minh nên nàng nhường ghế cho tôi ngồi.

- Bây giờ ông chịu khó ngồi im nghe và đừng nói chuyện nữa, tôi đang...

- Vâng, tôi biết nhưng tôi vào trễ nên không hiểu giáo sư đang giảng bài ǵ?

- Phénoménologie.

- Chúa ơi, con ǵ vậy ḱa?

Nàng tái mặt ôm ngực hỏi:

- Con ǵ đâu?

- Ồ không, tôi muốn nói Phénoménologie là cái quái ǵ vậy?

- Ông làm tôi hết hồn, tôi cứ tưởng có con thằn lằn.

- Sao cô hay "hết hồn" quá vậy? Bộ cô đau tim hả?

- Phải. Bác sĩ nói tôi nên nghỉ học nhưng mà tôi không muốn v́ đau tim mà ḿnh ngu. Cũng may các môn học của tôi không có các "con ǵ vậy ḱa".

Tôi bật cười hỏi:

- Vậy chứ, Phénoménologie là ǵ vậy?

- Giáo sư nói bài này rất khó hiểu, để tôi giảng sơ cho ông nghe. Phénoménologie dịch sang tiếng Việt là Hiện-Tượng Luận. Hiện tượng luận là luận về hiện tượng và khi chúng ta luận về hiện tượng th́ đó đúng là hiện tượng luận cho nên người ta mới gọi hiện tượng luận là luận về hiện tượng nhưng hiện tượng mà chúng ta luận về đó th́ không gọi là hiện tượng luận mà chỉ là hiện tượng v́ hiện tượng luận là...

Chúa ơi, tôi chẳng c̣n hiểu nàng đang mô tả con ǵ nữa. Phải chăng chân lư chính là luận ḷng ṿng về hiện tượng ḷng ṿng đó? Mặc dầu Socrate đă nói biết ḿnh ngu chính là không ngu vậy nhưng tôi không có can đảm nhận ḿnh ngu nên cứ gật đầu lia lịa tán thành.

- Ông ngủ gục à?

Tôi vội đính chính:

- Đâu có, tôi đang nghe cô luận về hiện tượng luận rơ ràng à nhưng sao tôi cảm thấy nhức đầu quá, vậy tôi xin mời cô đi uống với tôi một ly đá chanh rồi giảng tiếp.

Có lẽ nàng không nỡ để tôi ngu dốt một ḿnh nên đă đứng dậy cùng tôi rời lớp học trong khi các sinh viên khác vẫn chăm chú nghe giáo sư đang luận về hiện-tượng-chăm-chú-nghe-hiện tượng-luận.

Thế là nhờ hiện tượng luận, chúng tôi quen nhau và nhờ chịu khó cùng nhau luận về hiện tượng, chúng tôi đang yêu nhau.

Từ khi yêu nàng tôi không c̣n chịu nghe thiên hạ đồn rằng nữa mà tôi chỉ nghe trái tim tôi đồn rằng: Chân lư không nằm trong trường đại học Văn Khoa, nó nằm ngay ở người yêu của anh. V́ tin như thế nên tôi đă cúp cua đi chơi liên miên với nàng.

Một buổi chiều nàng đề nghị tôi chở nàng về xem nơi ăn chốn ở của tôi như thế nào.

Căn pḥng tôi ở chẳng đẹp đẽ ǵ để khoe nhưng chiều ấy tôi hết tiền mời nàng đi xem xi-nê nên đành vâng lời nàng.

Sau khi lái xe băng qua mười con hẻm không tên ngoằn nghèo như con rắn ḅ tôi đă dừng lại trước căn nhà vách ván ở vùng Khánh Hội. Pḥng tôi trọ là một cái chái nhỏ của căn nhà đó. Vừa đẩy cửa bước vào nàng đă than:

- Trời ơi sao nóng quá.

- Anh lạnh ḷng thường trực nên phải ở nơi này cho bớt run.

Tôi quăng ch́a khóa xe lên bàn rồi chạy sang nhà bà chủ trọ mượn hai cái ly kiểu cọ múc đầy hai ly nước trong ảng đem mời nàng.

- Nước mưa đó em uống đi, ngọt và mát hơn nước dừa nhiều.

Nàng cầm ly nước uống một hơi rồi gật đầu khen ngon. Ở Sài G̣n mùa này th́ mưa quái nào được nhưng cũng may nàng thuộc loại con nhà giàu chẳng bao giờ uống nước mưa nên đă không nhận ra đó là nước máy. Đưa mắt quan sát căn pḥng bề bộn những tàn thuốc, sách vở, báo chí, đồ hộp, quần áo tôi quăng tứ tung trên nền nhà, nàng nói:

- Anh ở bừa băi mất trật tự quá.

Để biện hộ cho tính lười biếng tôi đem lư thuyết cùn ra.

- Em biết đó Thượng Đế tạo nên người Nữ là để giúp người Nam văn hồi trật tự. Nếu không Ngài c̣n tạo ra hai người khác biệt làm ǵ cho mệt óc tưởng tượng.

- Chổi đâu ?

- Em biết đó Thượng Đế không tạo cái chổi cho người Nam.

Nàng gắt lên:

- Tôi không biết ǵ cả. Ông đi mượn cái chổi về đây mau.

Giọng nàng ra lệnh oai như một ông tướng nên tội vội chạy sang nhà bà chủ mượn chổi đem về. Đứng giữa căn pḥng nàng loay hoay nhắm hướng một hồi rồi bắt đầu quét dọn c̣n tôi leo lên giường nằm hút thuốc. Chúa ơi, bây giờ tôi mới công nhận là đời đẹp như một bài thơ. Bạn không tin ư? Bạn hăy thử mời người yêu của bạn (chứ không phải của tôi) về nhà quét dọn trong khi bạn leo lên giường nằm hút thuốc rung đùi, chắc chắn bạn sẽ tin lời tôi đúng.

- Khẹc... khẹc... khẹc...

Nàng quăng chổi chạy đến bên tôi:

- Con ǵ vậy anh?

- Con khỉ.

Mặt nàng vui vẻ hẳn lên:

- Đâu, nó đâu? Anh dẫn em đi xem đi.

- Th́ hăy quét dọn xong đă.

- Vậy là gọn gàng rồi lát nữa em dọn tiếp. Anh dẫn em đi xem con khỉ đi.

- Được rồi, em ngồi đây để anh ra sau đem nó vào.

Tôi ra sau bếp mở cửa chuồng dắt con khỉ vào. Một con khỉ nhỏ lông vàng hoe luôn miệng kêu khẹc khẹc. Tôi giao sợi dây xích cho nàng, nàng kéo con khỉ đến gần rồi đưa tay vuốt bộ lông và con khỉ có vẻ chịu nàng nên ngồi im mắt lim dim mơ màng.

Nàng hỏi:

- Anh mua ở đâu vậy?

Tôi nói tôi chúa ghét giống khỉ chẳng việc ǵ mà phải mất tiền mua nó. Con khỉ này là của một người bạn, hắn đi lính và bắt được trên rừng. V́ phải hành quân di chuyển nhiều nơi nên hắn nhờ tôi nuôi giúp. Hắn nói, người yêu của tao đó, mày nhớ chăm sóc kỹ càng dùm. Mỗi lần có dịp về ghé hắn nô đùa ầm ĩ với con khỉ đó. Nàng nói:

- Trông nó dễ thương ghê đi phải không anh?

Là người yêu chính thức của nàng mà chẳng bao giờ nàng khen cho tôi một câu dễ thương nên tôi bực ḿnh gắt:

- Dễ thương cái con khỉ.

Nàng cười nói:

- Ừ th́ anh dễ thương hơn con khỉ, bằng ḷng chưa?

Nghe nàng khen tôi cũng hơi nở mũi nhưng con khỉ bất măn ra mặt, nó nhe răng trắng ởn nh́n tôi kêu khẹc khẹc phản đối. Ngó bản mặt "dễ thương" của nó tôi đứng dậy định đạp cho nó mấy cái nhưng nàng đă kéo nó sang một bên.

- Đừng đánh nó anh. Tội nghiệp chắc nó đói, anh có ǵ cho nó ăn không?

Là người yêu chính thức của nàng mà chẳng bao giờ nàng lo cho tôi đói hay no nên tôi bực ḿnh gắt:

- Cho nó chết luôn.

- Anh ác ghê.

Nàng đưa mắt t́m kiếm khắp pḥng xem có ǵ cho con khỉ ăn không. Sau cùng nàng khám phá ra nải chuối tôi dấu dưới một tờ báo. Vào những ngày cuối tháng hết tiền ăn cơm ở câu lạc bộ sinh viên, tôi thường mua chuối về nhà ăn với bánh ḿ trừ cơm trong khi chờ lương gia đ́nh từ miền trung gửi vào. Chẳng thèm nói với tôi một lời nàng lấy nảy chuối bóc vỏ từng trái đưa cho con khỉ ăn. Con khỉ nhỏ xíu nhưng dạ dày nó to quá trời, chỉ một lúc nó đă ăn sắp hết nải chuối. Tôi lo tôi không có ǵ ăn nên nói:

- Em đừng cho nó ăn nữa, coi chừng nó đau bụng.

- Nó không đau bụng đâu, nó đang đói mà.

Nàng cứ tiếp tục cho con khỉ ăn đến hết nải chuối. Tôi sốt ruột quá đành nằm im trên giường thở dài ngao ngán cho cuộc đời đẹp như bài văn tế. Không hiểu sao con gái thích khỉ nhiều thế nhỉ? Tôi ước ao kiếp sau xin làm con khỉ chứ không ham bắt chước Nguyễn Công Trứ làm cây thông đứng giữa trời mà reo.

Con khỉ ăn no không c̣n kêu khẹc khẹc nữa. Nàng ôm nó vào ḷng và khe khẽ ru: "À... ơi... Nắng chia nửa băi chiều rồi, vườn hoang trinh nữ xếp đôi lá sầu...".

Chúa ơi, nh́n cảnh đó ai mà chịu đựng nổi. Là người yêu chính thức của nàng mà chẳng bao giờ nàng ôm tôi vào ḷng ru "À... ơi" nên tôi điên tiết đứng dậy giựt con khỉ ra khỏi ḷng nàng và đấm đá nó túi bụi. Con khỉ kêu chí chóe nhưng tôi chẳng c̣n biết ǵ nữa và khi tôi ngừng tay th́ con khỉ đă chết. Nàng ôm nó vào ḷng khóc thảm thiết như Juliet khóc Romeo.

Cơn điên trong tôi đă dịu, tôi nh́n nàng muốn nói vài lời phân giải, nhưng Chúa ơi tự dưng tôi thấy nàng giống y chang con khỉ. Nàng đứng đó, giữa pḥng, mặt hầm hầm giận dữ. Tóc rũ rượi, mặt tái nhợt, răng cắn chặt, nàng muốn nhảy vào tôi cắn xé nhưng may thay nàng chưa thực sự là một con khỉ nên không thể sẵn sàng liều chết trả thù cho đồng loại, nàng mới giống như một con khỉ nên nàng chỉ biết đứng nh́n tôi trả thù. Rồi không thèm nói một lời nàng ra về. Không thèm nói một lời chúng tôi xa nhau.

Tôi c̣n gặp nàng nhiều lần trong lớp học, trong những lần ấy một đôi khi tôi lại thấy nàng giống y chang một con khỉ và Chúa ơi, thật quái dị, tôi đâm ra yêu nàng tha thiết hơn trước dù chẳng bao giờ nàng thèm nh́n tôi bằng nửa con mắt chứ không nói chuyện cười ruồi với tôi.

Lần cuối cùng tôi gặp nàng khi chúng tôi cùng chen trong đám đông xem kết quả kỳ thi năm dự bị. Mặc dầu chúng tôi cùng nhau luận rất nhiều về hiện-tượng-luận đủ-thứ nhưng cả hai vẫn rớt như thường v́ đề thi đă ra luận về hiện-tượng-luận-thứ-thiệt. Đấy cũng là lần cuối cùng tôi được hân hạnh nh́n thấy khuôn mặt nàng nhăn nhó dễ thương như một con khỉ.

Bây giờ chúng tôi đă xa nhau thật sự. Tôi không hiểu nàng đă có chồng chưa được mấy con? Riêng tôi vẫn thường nhớ đến nàng. V́ tôi có một trí nhớ kém, vả lại ngày xưa nàng cũng không tặng cho tôi một tấm ảnh có chữ kư, nên mỗi lần nhớ đến nàng tôi phải vào sở thú đứng trước chuồng khỉ để dễ h́nh dung ra khuôn mặt dễ thương của nàng.

Chân lư, như bạn biết, có rất nhiều thứ và đẹp xấu tùy người đối diện. Nhưng tôi cầu mong bạn đừng bao giờ phải nh́n thấy thứ "chân lư đôi khi" như tôi v́ chắc chắn suốt đời bạn sẽ không thể nào quên nó được.


Ví Dụ 3

Lúc mới đặt chân đến Phan Rí lần đầu thú thật tôi đă muốn khóc. Tôi cứ tưởng thành phố này phải to lớn lắm v́ nó có tên trên bản đồ Việt Nam đàng hoàng, không ngờ nó là một cái xă c̣n nhỏ hơn ḷng bàn tay.

Chiếc xe đ̣ tôi đi có từ hồi Pháp thuộc loang lổ vết sơn xanh đỏ, chạy một ḿnh không nổi lại chất đầy những rổ cá lớn, cá bé trên mui và trong ḷng xe, những rổ cá này nghe đâu bị kẹt đường nên phải trở về nguyên quán. Phải mất 3 giờ đồng hồ chiếc xe mới lết được từ Phan Thiết đến Phan Rí. Trên đoạn đường chỉ dài hơn 60 cây số. Vừa vào đến bến xe nằm ngay ở trung tâm con phố tôi vội xách valy bước xuống v́ không chịu nổi mùi cá tanh nồng bốc lên khi xe đậu.

Đă sáu giờ chiều mà trời vẫn c̣n nắng gắt, thêm những ngọn gió thổi cát bụi bay mù khiến tôi nóng muốn điên người. Lấy khăn ra lau mồ hôi xong, tôi lững thững đi bộ dọc theo con đường trước mặt, nh́n lên tấm bảng một hiệu buôn, thấy đề Đại Lộ Trần Hưng Đạo mà buồn cười. Con đường chỉ rộng hơn một con hẻm ở Sài G̣n mà cũng xưng là Đại lộ. Địa chỉ tôi muốn đến: Công ty nước mắm Hoa Hồng số 3 Đại lộ Bạch Đằng. Cũng Đại lộ, không biết "đại lộ" đó lớn hơn "đại lộ" này được mấy phân. Đang lóng ngóng t́m một người hỏi thăm đường, tôi gặp một nữ sinh mặc quần áo trắng bước tới. Kinh nghiệm cho biết vào nhà hỏi bà già ra đường hỏi học tṛ nên tôi móc túi đưa mảnh giấy ghi địa chỉ cho cô bé.

- Em cho tôi hỏi thăm địa chỉ này ở đâu?

Cô bé mở to đôi mắt đen láy quan sát tôi từ đầu đến chân xem tôi có phải là người lạ không rồi mới cúi đọc tờ giấy. Trước khi đến đây tôi nghe người ta đồn rằng con gái xứ này hai mắt đều toét v́ bị cát bụi thổi vào, nhưng nh́n kỹ cô bé đây tôi chẳng thấy mắt em toét tí nào mà trái lại c̣n trong sáng hơn mắt mèo nhiều, tôi không hiểu thiên hạ đồn sai hay cô bé là người xứ lạ đến đây như tôi?

- Ông mới đến đây lần đầu?

- Phải, nếu đến đây lần thứ hai th́ tôi khỏi làm phiền em.

- Em cũng ở đường đó, vậy ông cứ đi theo em là đến nơi.

Em trả lại tờ giấy rồi ôm cặp đi trước, tôi vội xách valy đi nhanh cho ngang hàng với em. Cô bé dừng lại lắc đầu.

- Đừng. Ông hăy đi sau em vài bước, ông đi bên em thiên hạ sẽ đồn thế này thế nọ ngay.

- Ở đây thiên hạ thích bàn chuyện của người khác lắm sao?

- Vâng, chỗ nhỏ bé mà. Ông cảm phiền.

Tôi đành đứng lại đợi cô bé đi trước rồi mới lẽo đẽo xách va ly theo sau. Tức ḿnh, tôi rủa thầm mẹ kiếp thiên hạ, chắc quư vị no cơm ấm cật, dư th́ giờ nên thích bàn chuyện người khác c̣n đói như tôi th́ bàn chuyện bao tử của chính ḿnh măi vẫn chưa xong. Đến một con hẻm lầy cát, hai bên là bờ tường cao thấy không có bóng dáng "thiên hạ" tôi vội bước lên đi cạnh cô bé tṛ chuyện.

- Đi một ḿnh lủi thủi ở sau tôi thấy tủi thân quá.

- Tại sao vậy?

- Tôi có cảm tưởng người ở đây đă bạc đăi ḿnh.

Cô bé cười:

- Vậy ông đến đây làm ǵ?

Tôi kể cho em nghe tôi là một quân nhân giải ngũ loại hạng hai đang thất nghiệp. Có một người bạn ở Sài G̣n giới thiệu tôi ra đây làm thư kư cho công ty nước mắm Hoa Hồng để sống qua ngày và tôi hy vọng người ta sẽ không từ chối.

- Em sợ ông không chịu nổi đâu.

- Làm thư kư có ǵ nặng nhọc mà hông chịu nổi?

- Không, em muốn nói mùi nước mắm ḱa.

- Đó là mùi quốc hồn quốc túy người Việt nào sống ở ngoại quốc cũng nhớ nó, sao em lại nói là chịu không nổi.

- Rồi ông sẽ biết.

Đi thêm một lúc cô bé dẫn tôi đến bờ sông. Con sông rộng ở gần cửa biển đậu đầy ghe chài sơn màu sắc rực rỡ. Trên bờ người ta qua lại tấp nập và những nong mực được phơi đầy hai bên đường choán cả lối đi. Cô bé chỉ tôi một ngôi nhà lớn quét vôi vàng cách chỗ chúng tôi đứng một cột đèn.

- Đó là công ty Hoa Hồng. Em chúc ông may mắn.

Tôi thật cảm động nghe câu nói đó từ ngày thất nghiệp đến nay, chưa ai chúc tôi một lời may mắn nào. Tôi nh́n thẳng vào mắt cô bé.

- Cám ơn em, tôi tin người ta không nỡ từ chối một thương phế binh đói rách như tôi. Nhà em ở đâu có dịp tôi sẽ đến thăm?

Cô bé chỉ tay về một khu nhà lố nhố ở phía xa.

- Nhà em gần chợ cá kia ḱa, chắc ông không nh́n thấy đâu. Nếu ông được làm việc ở công ty, em sẽ c̣n gặp ông v́ thỉnh thoảng em vẫn đến đó nhận giấy giao hàng. Thôi, em xin chào ông.

Nh́n cô bé đi khuất vào đám người trên bờ, tôi mới lững thững xách va ly đến công ty. Phía trước nhà có một tấm bảng lớn hai bên vẽ hai bông hồng to ướng, tôi đi thẳng vào cửa và xin gặp ông giám đốc. Người lao công dẫn tôi đi vào một pḥng nhỏ, tôi gặp một ông tóc bạc đang ngồi đọc nhật báo. Tôi cúi đầu chào ông và đưa lá thư giới thiệu việc làm do người cháu ruột ông ta viết.

Đọc thư xong ông hỏi tôi những giấy tờ cần thiết, tôi mở va ly lấy và đưa ông xem. Ông nói được rồi cậu sẽ ở luôn đây và bắt đầu làm việc từ ngày mai. Được việc làm tôi mừng rỡ nói cảm ơn ông. Ông nói không có ǵ tôi sẽ xem cậu như cháu tôi, rồi ông gọi người lao công vào căn dặn thu xếp nơi ăn chốn ở cho tôi.

Công ty chiếm một khu đất khá rộng, người lao công dẫn tôi đi quanh một ṿng cho biết và chỉ cho tôi chỗ ngủ là một cái chái nhỏ lợp tôn ở gần nhà ông. Về cơm nước ông nói nếu cậu muốn ăn ở ngoài, ngày mai tôi sẽ dẫn đến một nơi nấu cơm tháng. Tôi nói nếu tiện nhờ bác nấu cho tôi ăn luôn khỏi phải đi xa. Ông nói nhà tôi ăn uống bết lắm sợ cậu nuốt không nổi. Tôi cười nói có rau có cháo để ăn là may rồi tôi đang thất nghiệp mà bác. Ông cười nói vậy th́ được.

Công việc làm ở công ty tương đối nhàn hạ. Hàng ngày tôi đánh máy những hoá đơn giao hàng, nhận hàng, nhưng giấy tờ chứng nhận phân tích nước mắm đến các tỉnh khác. Phía sau công ty là nhà lều nước mắm của riêng ông giám đốc. Trong những thùng gỗ lớn người ta đổ cá vào đầy ướp muối rồi đợi ngày cá ră ra nhỏ giọt thành nước mắm. Mỗi lần vào lều kiểm soát các phu vợi nước mắm vào những thùng sắt nhỏ để chở đi bán tôi phải bôi dầu cù là vào mũi và phải châm thuốc hút liên miên. Hôm đầu nh́n người ta lấy xác mắm ra tôi phải chạy ra ngoài nôn ọe v́ không chịu nổi mùi hôi kinh khủng từ xác mắm bốc ra. Bây giờ tôi mới hiểu tại sao cô bé nói sợ tôi không chịu nổi mùi nước mắm. Nếu không v́ cái bao tử mỗi gày đều đói chắc tôi đă xách va ly đi ngay sau lần nôn ọe đó.

Tôi lẩm cẩm nghĩ không hiểu tại sao các ông "hàm hộ" ở đây chẳng ông nào chịu lấy dấu hiệu nước mắm của ḿnh là cá nục, cá thu, cá cơm, cá óc nóc... mà đi chọn những h́nh con thỏ, con gà, con én, hoa sen, hoa hồng...? Nếu những đôi t́nh nhân ở xa đều biết hoa hồng là dấu hiệu của công ty nước mắm lớn ở đây chắc họ sẽ không ham tặng người yêu một đóa hồng v́ chẳng lẽ họ c̣n muốn t́nh yêu của họ sẽ mặn ṃi và sực nước mắm?

Dù không thích mùi hương của nó nhưng tôi cũng phải cám ơn nước mắm đă giúp tôi có công ăn việc làm và sống qua những ngày đói khát. Mỗi sáng để khỏi ăn điểm tâm tốn tiền tôi thường xuống lều múc một ly nhỏ nước mắm uống ực một hơi rồi chạy lên nhà uống luôn hai ly cối nước trà cho đă khát. Như vậy no suốt buổi. Cũng may nước mắm có nhiều chất đạm nên càng ngày tôi càng nặng xương.

Một buổi sáng khi tôi vừa uống xong ly nước mắm điểm tâm miệng đang mặn đắng th́ cô bé tôi gặp hôm đầu tiên đến xứ này, đi vào. Em chào tôi, tôi chẳng kịp chào lại mà vội rót hai ly cối nước trà uống luôn một hơi. Em hỏi:

- Ông làm cái ǵ mà khát dữ vậy?

- Tôi mới điểm tâm bằng nước mắm.

Cô bé trợn tṛn mắt không hiểu. Tôi phải giải thích cặn kẽ cho em rơ. Nghe xong cô bé cười.

- Ông thật có duyên với nước mắm. Em chỉ uống một muỗng nhỏ thôi cũng đủ sặc chết người.

Tôi hỏi em sao cả tuần nay không đến chơi, tôi có ư đợi em măi. Cô bé nói em cũng muốn đến thăm nhưng không có dịp, sáng nay em nghỉ học và ba em sai em đi phân chất nước mắm nên em mới có cơ hội đến đây. Em trao tôi một chai nước mắm nhỏ, tôi cầm lấy đem vào pḥng giảo nghiệm. Ở đây các nhà lều trước khi đem bán nước mắm đều phải đem đi giảo nghiệm để xem nước mắm của ḿnh có bao nhiêu chất cá, chất cá càng nhiều nước mắm bán giá càng cao. Pḥng giảo nghiệm chưa có người làm việc, tôi trở ra kéo ghế mời em ngồi đợi. Em hỏi:

- Ông đă đi đâu chơi chưa?

- Ở đây có chỗ nào mà đi chơi. Mỗi tối tôi chỉ biết ra bờ sông nh́n thiên hạ qua lại hay đến quán Lều Gỗ uống nước rồi về ngủ.

- Vậy th́ c̣n thiếu sót nhiều. Ở đây có nhiều chỗ đáng đi chơi lắm như đi rẫy ăn táo, đi xóm Rừng ăn mận, đi tắm biển ở băi Trùng Dương hay Ghềnh Son. Đi thăm chùa ông Hai Đại, đi xem thắng cảnh đập Đồng Mới ...vv...

- Vậy hôm nào rảnh tôi mượn xe Honda chở em đi chơi nghe.

- Đâu được thiên hạ nói chết.

Lại thiên hạ. Tôi rủa thầm mẹ kiếp thiên hạ, xin quí vị để cho tôi sống với chứ. Tôi phân bua với cô bé.

- Thây kệ họ. Chúng ta hăy sống cho chính chúng ta, họ đâu có sống giùm chúng ta mà chúng ta lo.

Cô bé cũng đồng ư với tôi như vậy nên vào những chúa nhật kế tiếp em đă đến dẫn tôi đi thăm những nơi chốn em nói. Từ khi chúng tôi thân với nhau, những tối rảnh rỗi em thường đến nơi tôi ở, nấu chè chuối bột báng nước dừa hay đem cá hấp ở nhà đến rồi chúng tôi quấn bánh tráng rau sống chấm với nước mắm "nhĩ" ăn thật ngon lành.

Một tối em đến chơi, tôi vui miệng nói lại với em những điều cậu học sinh con trai bác lao công cho tôi biết là có rất nhiều nam sinh ở trường đă si em bỏ cả học hành. Cô bé cười nói:

- Ai mà si em, em cho chết luôn.

Tôi khoái chí cười:

- Đúng, đúng. Nhưng c̣n tôi?

- Ông hả, em cũng cho chết luôn.

Tôi chưng hửng hỏi:

- Bộ nhất định em không khóc thương?

- Khóc hả, cười bể bụng th́ có.

- Chúa ơi, chắc tim em bằng sắt?

- Sắt hả, ai mà ưa thứ mau rỉ sét.

- Bằng đá chăng?

- Nước chảy đá ṃn, đá yếu x́u.

- Bằng gỗ thùng nước mắm?

- Vâng bằng gỗ, nhưng không phải gỗ làm thùng nước mắm đâu mà là gỗ thông sản xuất từ rừng thông Đà Lạt.

- Vậy chắc em sinh ở Đà Lạt?

Cô bé gật đầu kể cho tôi biết gia đ́nh em trước kia ở Đà Lạt sau đó dời xuống đây lập nghiệp đă được 10 năm và bây giờ ở chốn này em là một cây thông nhớ rừng.

Cô bé cười nói:

- Em mới nhận được một lá thư t́nh.

Tôi ngạc nhiên nói:

- Tôi có viết thư cho em hồi nào đâu mà em nhận được?

- Ai nói ông viết bao giờ đâu, thư này của một người khác.

- Em đă có một người t́nh khác?

- Không phải đâu, thư này của người dạy kèm em gửi cho em, để em đưa cho ông đọc.

Cô bé móc túi đưa cho tôi một phong thư màu xanh để ngỏ, bên trong có một tờ giấy màu hồng viết đầy chữ Anh. Tôi hỏi:

- Thầy dạy em người Mỹ à?

- Không, ông ấy dạy kèm Anh Văn cho em và mấy nhỏ bạn.

Anh văn tôi mới học đến lession 10 trong quyển English For Today book one nên chẳng hiểu ông giáo viết ǵ, tôi trao lại lá thư cho cô bé.

- Em dịch dùm tôi đi. Lần sau em nhớ nói ổng viết bằng chữ Việt tôi mới có thể đọc được.

- Đại ư ông ấy viết, ông ấy thương yêu em và muốn gặp em chiều Chúa Nhật này tại nhà trọ ông ấy.

Tôi nổi sùng nói:

- Sao em không đưa lá thư mắc dịch này cho ba má em đọc.

- Thôi, em sợ rùm beng cả nhà đều biết em dị chết.

- Em có viết thư trả lời cho ông ấy không? Em có định đến thăm ông ấy không?

- C̣n lâu. Nhưng em sợ ông ấy cứ viết thư hay gọi em tập đọc hoài tụi bạn biết được chúng chọc em chết. Vậy em nhờ ông đóng vai anh em đến nói ông ấy đừng có viết thư cho em nữa.

- Xong rồi, chiều chủ nhật này tôi sẽ thay em đóng vai người t́nh đến thăm ông ấy.

- Khỏi đợi đến chiều chủ nhật, chiều mai khoảng 6 giờ ông đợi em ở quán Lều Gỗ rồi em sẽ chỉ cho ông thấy thầy em v́ ông ấy ăn cơm tháng gần đó.

Buổi chiều, mới 5 giờ tôi đă có mặt ở quán Lều Gỗ, một quán nước vĩ đại nhất ở xứ Phan Rí này. Quán gồm hai phần: một sân rộng đặt bàn ghế bán nước uống và một căn nhà có những tủ kính (trước bày bán đồ điện sau ế dẹp luôn) bày những quyển sách truyện cho thuê. Tôi vẫn thường đến đây trước để uống một ly đá chanh cho đă khát v́ lỡ uống nước mắm quá nhiều, sau đó thuê vài quyển truyện chưởng về nhà tối đọc đở buồn. Tôi thuộc loại khách đặc biệt được chủ quán đeo kính cận trông rất trí thức thông cảm cho kư sổ vàng cuối tháng trả tiền nên chiều nay dù trong túi không có đồng nào tôi vẫn mạnh dạn bước vào quán gọi một chai 33, nữa gói Capstan. Tôi uống bia dở ẹc, chỉ một chai mặt cũng đỏ bừng như gà đá nhưng v́ sắp đụng độ với ông giáo nên tôi muốn mặt ḿnh phải sừng sừng một tí cho ông ấy ớn.

Buổi tối quán thường đông nghẹt khách nhưng vào giờ này th́ vắng như chùa bà đanh. Học sinh c̣n đi học và những ông "ba đờ ghe" c̣n bận bán cá chưa có th́ giờ rảnh đến ngồi thưởng thức nhạc "tiền chiến hậu chiến" do chính tay chủ quán chọn lọc. Tôi chúa ghét nghe nhạc ở các quán nước, ồn ào điếc tai nên rất thích ngồi ở đây vào buổi xế chiều để được thiên nhiên ca bản The Sound Of Silence. Trên chiếc sàn xi măng rộng (trước là sân patin sau ế dẹp luôn) đọng đầy những vũng nước do ông chủ tưới những chậu kiểng, chưa đến tuổi tam thập nhị lập mà ông ta đă thích cái thú "vạch lá t́m sâu" kể cũng lo hưởng nhàn hơi sớm.

Nắng càng lúc càng đậm màu trên cây bạc đầu ở cuối sân, tôi ngồi im chờ đợi buổi chiều len lén vào hồn xem nó ra làm sao nhưng đợi măi chẳng thấy buổi chiều đâu cả mà chỉ thấy có cô bé len lén đi vào sân.

- Ông đợi lâu chưa?

- Chưa, chỉ mới hơi dài cổ thôi.

- Em hẹn ông sáu giờ mà.

- Quân đội dạy tôi muốn phục kích địch phải đến sớm quan sát địa thế cho chắc ăn.

- Nhưng ngồi chỗ này làm sao ông quan sát được?

Cô bé kéo tôi ngồi ở một chiếc bàn khác gần hàng rào được kết bằng những ống tre chẻ đôi. Ngồi đây nh́n qua kẻ hở hai thân tre có thể thấy rơ bên ngoài. Nh́n măi mỏi cả mắt chẳng thấy ông giáo dạy kèm đâu tôi nói cô bé quan sát thay tôi, khi nào thấy ông ta đến th́ báo động. Tôi vừa hút xong điếu thuốc, cô bé nói:

- Ông ấy ḱa. Tôi ghé mắt nh́n qua khe hở thấy có hai người đang từ xa đi đến, tôi hỏi cô bé.

- Thầy của em là người đeo kính cận, mặt mũi sáng sủa đi bên kia đường phải không?

- Không phải đâu, đó là học sinh. Thầy của em đang đi gần gốc me ḱa.

Tôi chăm chú quan sát gă đàn ông theo lời cô bé chỉ. Y mặc áo thun màu xanh thẫm có in đầu một con dê to tổ bố (dậu hiệu của tuổi Dương Cưu?) Y dê mà dám nhận ḿnh dê kể cũng khá ch́. Quần y may bằng vải bố trắng ống rộng và chân đi giày mọi màu vàng. Tóc y để dài tḥng, phía trước cắt ngang chân mày và miệng ph́ phà điếu thuốc ngậm ở khóe môi trái. Người y cao, ốm như con mắm, mặt đen đen giống y chang dân "ba đờ ghe" mới đánh cá ngoài khơi về, vậy mà y lại là giáo sư dạy kèm th́ thật là lạ . Tướng y thật thích hợp để đóng vai "X́-ke đại huynh" và chắc không tài tử nào đóng hay hơn y trong vai đó.

Tôi nói với cô bé:

- Em ngồi đây để tôi ra nói chuyện phải trái với ông ấy.

Uống hết ly bia cho hào khí bừng bừng và cầm theo một điếu thuốc tôi bước ra ngoài quán vừa lúc ông giáo đi đến, chắc y cũng định vào quán thuê truyện chưởng về đọc. Tôi nói:

- Xin lỗi ông bạn cho châm nhờ điếu thuốc.

Y trao điếu thuốc cho tôi mỗi rồi tôi tại lại y:

- Ông bạn là ông giáo dạy kèm Anh văn?

Y gật đầu bù xù như tổ quạ.

- Phải. Ông muốn học thêm Anh văn?

- Tôi học Anh văn làm quái ǵ! Sở Mỹ đóng cửa hết rồi. Tôi chỉ yêu cầu ông đừng viết thư cho em Phạm Thị Đồng Ư nữa.

- Ông là ǵ mà cấm tôi viết thư cho em ấy?

- Tôi là anh hai nó.

- Sao trông ông không giống em ấy tí nào hết vậy?

- Giống hay không kệ tôi. Bộ ông giống tía ông lắm hay sao?

- Ông đừng giận, tôi có lời khen ngợi em ông học rất giỏi và tôi rất mến em ấy.

- Nó học giỏi hay dốt cũng thây kệ nó, tôi không cần ông mến nó. Ở đây thiếu ǵ cô giáo xinh đẹp sao ông không mến các cô mà đi mến nữ sinh làm ǵ cho tai tiếng.

- Tôi không ưa cô giáo, tôi chỉ ưa nữ sinh th́ đă sao?

- Ông không ưa cô giáo thây kệ ông, ông chỉ ưa nữ sinh thây kệ ông nhưng tôi không ưa ông ưa em gái tôi.

- Tại sao ông lại không ưa tôi nhiều quá vậy?

Thật ra tôi cũng không ghét ǵ ông giáo này, y xứng đáng là bạn tri kỷ của tôi v́ cả hai cùng chung một sở thích là cô bé nhưng tại y có lợi thế là địa vị cao hơn tôi nên tôi nổi sùng nói:

- Tôi không ưa ông v́ ông dạy kèm, chỉ giản dị thế thôi.

- Dạy kèm là một nghề cao quí mà.

- Nghề đó không cao quí tí nào nếu ông tiếp tục tán em gái tôi, c̣n ông tán bất cứ ai nghề đó vẫn cao quí như thường.

- Được rồi, ông để tôi về suy nghĩ lại.

- Không suy nghĩ tới suy nghĩ lui ǵ nữa cả, nếu ông c̣n viết thư cho em gái tôi có ngày ông ăn đ̣n.

- Ông hăm dọa giái sư dạy kèm phải không? Ông tên ǵ? Tôi sẽ nộp đơn kiện ông ở Hội đồng xă.

Nghe kiện cáo tôi cũng hơi "rét" nhưng kinh nghiệm cho biết một người có "rét" hơn ḿnh mới hăm dọa kiện cáo lôi thôi nên tôi thừa thắng xông lên.

- Ông có nộp đơn kiện ở Tối cao pháp viện tôi cũng không sợ. Tôi là lính giải ngũ, tên Phạm Bất B́nh, số quân 68'156890 ông nhớ kỹ chưa?

- Tôi không cần nhớ tên ông nữa. Tôi nhớ mặt ông rồi, nếu ông đánh tôi là tôi nhận ra ngay ông đánh tôi.

Ông giáo dạy kèm hầm hầm bỏ đi chẳng thèm chào tôi một lời cho đúng với nguyên tắc sư phạm. Tự dưng tôi thương y chi lạ. Trong lúc nói chuyện, nh́n kỹ đôi mắt y tôi mới biết y đă cố ư làm cho mọi người hiểu lầm y qua cách ăn mặc, cách nói chuyện để che dấu nỗi cô đơn mà y đang chịu đựng. Nếu không kẹt cô bé chắc tôi đă mời y vào quán uống vài chai 33 để kết bạn tâm giao. Ở xứ này có người bạn như y cũng thú lắm chứ nhưng chắc là không thú bằng được quen với cô bé rồi. Tôi trở vào quán hăm hở kể lại cho cô bé nghe trận đụng độ vừa qua. Em cười nói ông đóng kịch tài ghê sao ông không đi theo các ban kịch ở Sài G̣n?

V́ có cuộc hộp họp quan trọng với các hăng nước mắm ở Phan Thiết tôi phải đi theo ông giám đốc làm biên bản mất ba ngày. Buổi tối về đến nhà bác lao công trao cho tôi hai lá thư.

Một lá của tổng hội thương phế binh cho biết tôi đă được nhận làm thư kư cho một hăng buôn ở Saigon, nếu muốn làm tôi phải về Saigon nhận việc gấp. Tôi phân vân không biết quyết định thế nào. Ở Phan Rí này được bốn tháng, tôi đă mến người dân ở đây. Họ tuy lắm chuyện nhưng rất chân thật và sẵn ḷng giúp đỡ người lạ. Mảnh đất này tuy nhỏ bé nhưng rất hậu đăi những người phương xa đến đây lập nghiệp. Nắng ở đây có làm da tôi đen sậm nhưng không khí vùng biển trong lành đă giúp tôi khoẻ mạnh hơn xưa. Tôi cũng đă bắt đầu nghiền mùi nước mắm, một mùi hương khó quên như hương tóc người t́nh đă chia xa nhưng tôi vẫn nhớ rơ ràng vào những đêm mưa. Ở Sai G̣n dĩ nhiên là vui vẻ hơn, bạn bè đông hơn và có nhiều cơ hội tiến thân hơn nhưng tôi chưa muốn xa cô bé. T́nh yêu đă bắt hụt nhiều lần v́ với quá cao, lần này nó đang nằm trong tầm tay tôi không lẽ tôi lại bỏ mất dịp may.

Lá thư thứ hai của cô bé mới gửi đến sáng nay. Em cho biết trường em đă nghỉ hè, gia đ́nh em mới mở một đại lư bán nước mắm ở Đà Lạt, em sẽ theo má lên đó buôn bán và xin chuyển trường lên học ở Bùi Thị Xuân. Em đă đến t́m tôi hai lần nhưng không gặp và sáng mai em phải đi sớm một ḿnh v́ má em đă đi trước. Em viết: "Thôi ông khỏi tiễn đưa làm ǵ cho mất công. Thiên hạ biết cười chết. Em muốn chúng ta chia tay âm thầm. Nếu gặp ông ở bến xe em sẽ không viết thư cho ông nữa và khi nào có dịp về thăm ba, em cũng không thèm ghé thăm ông."

Tờ mờ sáng hôm sau tôi đă có mặt tại bến xe. Trời hơi lạnh v́ đêm qua mưa suốt đêm, tôi co ro đứng núp trong bóng tối một hiên nhà mong nh́n thấy cô bé một lần nữa trước khi chia tay. Khoảng năm giờ ba mươi tôi thấy vai em mang xách tay đi từ một con hẻm nhỏ một ḿnh. Em đến ghi tên ở quầy lấy vé rồi bước lên xe ngồi ở một ghế gần cửa. Thây kệ thiên hạ cười, thây kệ những lời dặn trong thư tôi chạy vội đến gặp em.

- Ông không nghe lời em há. Được rồi em sẽ làm đúng theo những ǵ em đă viết.

Tôi đưa mắt nh́n em chẳng biết nói ǵ. Tôi luôn luôn chẳng biết nói ǵ vào những dịp chia tay. Măi đến khi xe rồ máy chạy, tôi không ngăn được, đưa tay nắm chặt bàn tay nhỏ bé của em bỏ ra ngoài cửa. Cô bé nói như sắp khóc.

- Ông là một con mọt.

- Chúa ơi! Một người bảnh bao như tôi lại có h́nh dáng như con mọt sao? Cô bé có cận thị chăng?

- Ông là một con mọt kinh khủng đă ăn ruỗng trái tim bằng gỗ thông của em.



Ví Dụ 4

Sáng thứ sáu ấy, dù bị nhức đầu, tôi cũng cố gắng đến giúp người bạn trang hoàng sân khấu cho một buổi tŕnh diễn ca nhạc của trường anh như đă hứa. Buổi tŕnh diễn có bán vé để lấy tiền phát phần thưởng cho các học sinh xuất sắc cuối niên học.

Tôi đến quá sớm. Trước rạp hát chưa có khán giả, những em học sinh trong ban trật tự đeo nơ đỏ trước ngực đang loay hoay làm những công việc vặt. Tôi đưa thiệp mời cho một em gác cửa để vào rạp ngồi nghỉ chân. Trong rạp tối om, máy điện chưa chạy, chỉ có một vài vệt sáng lờ mờ ở những khe cửa hở ở trên cao, tôi phải đưa tay lần ṃ để t́m một chỗ ngồi.

Bóng tối và những dăy ghế trống trơn đă giúp cơn đau trong đầu tôi dịu đi rất nhanh. Nhắm mắt lại, tôi ước ao được ngủ ở đây một giấc có lẽ bệnh nhức đầu sẽ không c̣n hành hạ. Chợt có tiếng ca nho nhỏ khiến tôi mở mắt, nhờ đă quen với bóng tối tôi nhận ra một người mặc áo trắng ngồi cách tôi một hàng ghế. Có lẽ em là nữ sinh trong ban văn nghệ nên mới được phép vào rạp lúc này. Em đang hát một bài nhạc nào đó tôi không nghe rơ lời, nhưng tiếng ca thật trầm ấm và tôi không ngăn được đánh diêm để châm một điếu thuốc. Tiếng diêm quẹt làm em ngừng hát, nhờ ánh sáng leo lắt ở đầu que diêm, tôi thấy em quay lại và đôi mắt nh́n thẳng vào tôi. Tôi vội quăng que diêm đang cháy dở nói xin lỗi đă gây ra tiếng động. Em nói không sao, chính em đă gây ra tiếng động trước ông. Tôi hỏi em có hát trong buổi tŕnh diễn sáng nay không. Em nói dạ có. Tôi hỏi thăm người bạn trưởng ban văn nghệ đă đến chưa. Em nói em cũng đang đợi thầy ấy đến và ông có phải là người mà giáo sư nhờ đến đánh nhạc đệm cho tụi em hát không. Tôi lắc đầu. Tôi không biết đánh đàn, tôi đến giúp người bạn căng cái màn trên sân khấu và tôi chỉ biết kéo màn. Em cười nói công việc ấy cũng quan trọng lắm, v́ nhờ ông khán giả mới thấy tụi em. Tôi nói cũng nhờ các em mà tôi mới có việc làm.

Điện trong rạp được bật sáng cùng lúc một số đông người bước vào. Người bạn đến chào tôi rồi anh vẫy tôi cùng một số học sinh đi vào hậu trường. Phải mất nhiều thời giờ chúng tôi mới căng được chiếc màn hơi nhỏ so với chiều rộng sân khấu. V́ thiếu ṛng rọc để kéo dây nên hai em học sinh đă thay tôi nắm hai cánh màn chạy đi chạy lại mỗi khi muốn mở hay khép màn.

Buổi tŕnh diễn thật vui, những tiếng vỗ tay chen lẫn tiếng la ó đă không ngớt vang lên sau mỗi màn tŕnh diễn. Suốt buổi, tôi măi nói chuyện với một người bạn về ban vũ của các học sinh Chàm. Trong bộ quần áo nhiều màu sắc, các em đă bước đi những bước lạ lùng theo tiếng nhạc dồn dập, nhưng vẫn ẩn mang những nỗi buồn man mác. Tôi đă quên mất cô bé gặp trong rạp lúc đầu.

Khi buổi tŕnh diễn chấm dứt, t́nh cờ gặp lại em trên đường về cùng đứng đợi xe lam, tôi ngờ ngợ hỏi:

- Có phải em đă hát bản Phố buồn trong buổi tŕnh diễn?

Cô bé nhướng mắt nh́n tôi qua khung kính cận để nhận diện rồi trả lời:

- Vâng, ông nghe em hát thế nào ?

Thú thật, lúc em hát tôi măi nói chuyện với người bạn nên đâu có biết ǵ, nhưng chỉ cần nh́n tướng em, tôi cũng đoán được em là một người hát rất hay.

- Thật tuyệt vời. Tôi ước ao có dịp được nghe em hát lại.

Hẳn nhiên, em chẳng tin lời tôi. Nhưng may nhờ đôi mắt tôi, đôi mắt lờ đờ như người sắp chết, trông có vẻ rất thành thật nên em bằng ḷng hứa sẽ hát cho tôi nghe khi có dịp.

Tôi không bao giờ tin dịp may có sẵn từ trời cao rơi xuống đầu ḿnh, nên tôi phải tự tạo ra dịp may bằng cách hỏi thăm người bạn dạy học về tên và địa chỉ của em. Ngay trong buổi chiều thứ bảy, sau khi đă hút hết nửa bao thuốc để lấy can đảm, tôi đă mạnh dạn đến gơ cửa nhà em.

Thật may, tôi đă gặp chính em mở cửa. Cô bé tṛn xoe mắt ngạc nhiên và niềm nở mời tôi vào nhà.

Em cho biết đây là nhà của nội em, em đến đây trọ học v́ nơi gia đ́nh ở, trường trung học chỉ có các lớp đệ nhất cấp. Em nói v́ mới đến đây học niên khóa đầu nên chưa có bạn bè, đi học về em chỉ biết nằm nhà đọc sách. Tôi nói:

- Con gái không nên đọc sách nhiều.

Em hỏi:

- Tại sao vậy?

- Đọc nhiều chỉ tổ cận thị.

Em cười nói:

- Em đă lỡ cận thị rồi, có tăng thêm độ cũng không sao?

Chuyện tṛ một lúc lâu, tôi nói:

- Em hát tặng tôi một bài đi.

Cô bé lắc đầu.

- Em chưa là ca sĩ để có thể hát bất cứ lúc nào theo yêu cầu, em chỉ hát được nhờ hứng. Vậy ông chịu khó đợi, đừng trách em.

Tôi chẳng phải là người thích trách cứ kẻ khác, vả lại cần ǵ nghe em hát, chỉ cần nh́n em tôi cũng thích thú lắm rồi, chẳng muốn đ̣i hỏi thêm.

Ở quận lỵ nhỏ bé này, tôi chẳng biết làm ǵ khi rảnh rỗi nên thường đến nhà em tṛ chuyện bâng quơ. Một lần, t́nh cờ nh́n vào ḷng tay em tôi thấy rơ một h́nh ngôi sao in đậm nét, tôi chẳng hiểu nó có ư nghĩa ǵ, nhưng cũng đoán ṃ như thầy bói mù. Số em nếu sống ở thời vua chúa chắc sẽ có một hoàng tử đến rước về triều đ́nh, nhưng ở thời chiến tranh này tương lai em sẽ là một bà chuẩn tướng. Vậy từ bây giờ, tôi sẽ gọi em là "cô bé chuẩn tướng". Em tỏ vẻ không thích tên gọi đó, nhưng khi biết tôi chỉ là một binh nh́, em bắt tôi mỗi lần gặp em phải giơ tay chào theo kiểu nhà binh cho đến khi em ra lệnh bỏ tay xuống mới thôi. Có lần trễ hẹn, em đă bắt tôi giơ tay chào suốt buổi chiều mặc cho tôi năn nỉ. Em nói nếu ông bỏ tay xuống em sẽ nghỉ chơi với ông luôn. V́ em thường làm những ǵ em nói nên tôi phải triệt để tuân lệnh, khi em cho phép thôi chào th́ tay tôi đă cứng đơ chẳng thể nào nhúc nhích. Em đă phải ráng sức kéo nó xuống và t́m dầu cù là xoa bóp một lúc, tay tôi mới có thể cử động b́nh thường.

Biết ḿnh đă dạy dột trong tṛ đùa này nên tôi đề nghị với em bỏ tṛ chơi đó đi, nhưng cô bé nhất định không chịu. Em nói, chuyện đă rồi, sửa đổi cũng vô ích. Con gái mà hay nhăn mày nhíu mắt như em th́ bướng bỉnh số dách. Tôi tự hứa mỗi lần nói chuyện với em phải cẩn thận uốn lưỡi một triệu lần trước khi nói.

Vườn nhà em, có một cây táo gai rất lớn, đến mùa những trái táo chín vàng trông thật đẹp mắt. Không hiểu sao tôi rất thích ăn trái táo phải gió đó dù chúng luôn luôn có sâu và chẳng béo bổ ǵ. Mỗi lần thăm em tôi đều nói em đi lấy muối ớt để chấm táo ăn. Nh́n những trái táo chín vàng trên cành, tôi không ngăn được đưa tay hái và em dậm chân la lên.

- Đừng có hái mà, để em rung cho rụng xuống ông lượm. Nếu ông hái một trái trên cành cả cây táo sẽ có sâu.

Không hiểu em nói vậy có đúng không, nhưng nh́n cách em dậm chân, tôi biết em đă quả quyết đúng và tôi đành cúi lượm những trái táo rơi rải rác trên mặt đất. Cắn một trái táo, tôi phải vội quăng đi v́ con sâu trắng ởn nằm ở trong. Tôi nói:

- Sao mấy trái táo em rung rơi xuống đất vẫn có sâu như thường?

Em cười, nói:

- Tại đă có người hái trái trên cành trước ông, mà sâu táo ăn đâu có sao, ông cứ ăn đi em bảo đảm không đau bụng đâu mà sợ.

Bây giờ, tôi mới nhận ra cổ nhân nói: "Lưỡi không xương nhiều đường lắt léo" quả thật không sai. Tuy vậy, không phải cô bé này nói láo đâu, em rất thành thật nói ngay những ǵ em nghĩ và không che giấu t́nh cảm của ḿnh. Có lần trời đổ mưa bất ngờ, cả hai không chịu chạy vào nhà, chúng tôi đứng núp mưa dưới tàn cây táo rậm lá. Tôi nhẹ nắm tay em và em nói:

- Ở bên ông, em cảm thấy thật hạnh phúc.

Tôi nói:

- Hạnh phúc như trái táo chín vàng, tôi nắm tay em hạnh phúc ấy đă có sâu.

- Chẳng sao, những trái táo sâu ăn rất ngon. Em mong chúng ta sẽ sống măi bên nhau dù cho hạnh phúc của chúng ta là trái táo có sâu.

- Tôi không có số giữ của, có bao thuốc trong túi mà bạn bè lấy lúc nào cũng không hay, vậy làm sao tôi có thể giữ được em v́ em làm một viên ngọc quí.

- Không, em chỉ là một viên sỏi.

- Nhưng viên sỏi lấy từ mặt trăng nên c̣n quí hơn ngọc nhiều.

Em nhăn mặt nói:

- Em chỉ là một viên sỏi tầm thường ở ven đường thôi, ông hiểu chưa?

Khi em bậm môi trợn mắt trông c̣n dữ hơn cọp, nên tôi vội trả lời:

- Ừ, em là một viên sỏi nằm ở ven đường, nhưng đă làm tôi trợt chân té u đầu.

Một buổi chiều, tôi dẫn em xuống phố quận để mua vài quyển truyện cho em, không hiểu v́ tướng tá tôi cù lần hay sao mà thiên hạ cứ trố mắt nh́n. Tôi nói:

- Em thấy chưa, người ta đang th́ thầm: Tiếc thay cây quế giữa rừng, để cho thằng mán thằng mường nó leo.

Em bĩu môi:

- Em cóc cần những con mắt trần gian.

Lâu lâu, em vẫn thường chêm tên các bản nhạc vào lời nói như thế, em thuộc rất nhiều nhạc và tất cả đều là nhạc buồn, thật trái hẳn với tính vui vẻ của em.

Mua sách xong, chúng tôi đi bộ dọc theo con sông nước mặn về nhà em. Trời hoàng hôn, ḍng sông phẳng lặng phản chiếu bầu trời xanh thẳm và những đám mây tím rực. Chúng tôi im lặng đi bên nhau sợ lời nói làm xao động mặt sông sẽ phá vỡ những đám mây huyền ảo kia. Đột nhiên, cô bé cất tiếng hát: Chiều nay em ra phố về thấy đời ḿnh là con nước trôi...

Quen em đă lâu, đây là lần đầu tiên tôi được nghe em hát rơ ràng. Tôi chẳng hiểu ǵ về âm nhạc, nhưng nghe giọng em tôi cảm thấy xúc động lắm lắm. Có lẽ em đă làm mủi ḷng người nghe v́ chính những giọt lệ của em. Tôi nói:

- Thôi đừng khóc nữa em.

Đầu cúi gằm, tóc che khuất khuôn mặt, em nói thầm th́:

- Ông nghĩ sao nếu em nói em yêu ông?

Câu nói của em đă làm tôi bối rối, từ lâu tôi vẫn giấu em căn bệnh ngặt nghèo không biết sống chết lúc nào của ḿnh. Tôi không muốn em đặt tin tưởng đời em vào một người mà chính hắn cũng chẳng dám hy vọng ǵ ở cuộc sống. Tôi đành nói:

- Em chưa điên, nên chẳng thể yêu tôi đâu?

Em ngẩng mặt nh́n tôi đôi mắt đỏ hoe.

- Tại sao vậy?

- V́ chỉ người điên mới hiểu tôi.

- Vậy em phải tập điên ngay từ giờ phút này.

V́ cố gắng tập điên nên em đă tỉnh dần. Em không c̣n sống trong cơn mê hạnh phúc bên tôi. Khi nhận ra tôi chỉ là một cây táo gai hèn mọn, em đă vỗ cánh bay đến những khu rừng bát ngát khác. Hôm chia tay tôi để rời khỏi quận lỵ, em nói:

- Suốt đời em sẽ không quên những kỷ niệm đẹp của chúng ta. Mỗi lần tưởng nhớ đến ông em sẽ nhắm mắt lại và thầm gọi tên ông.

Tôi gượng cười nói:

- Ừ, muốn thấy tôi em chỉ cần nhắm mắt lại v́ bóng tối là tôi.

Bây giờ chúng tôi đă xa nhau. Mỗi khi nhớ đến em tôi đều thầm mong trên đường bay vạn dặm, con sơn ca yêu dấu của tôi đừng bao giờ đâm đầu vào một đám mây đen.



Ví Dụ 5

Ở quận lỵ nhỏ bé này, mỗi tối tôi đều đến coi báo cọp ở quán sách của một anh bạn lớn tuổi, anh tuy không c̣n độc thân nhưng vẫn vui tánh như thường. Quán sách có tên là Kiến Thức nên dù đang mùa hè trời thường đổ những cơn mưa biến ḷng đường thành ḍng sông nhỏ tôi vẫn chịu khó lội nước đến đó để "mở mang kiến thức" cho bằng người ta.

Có một buổi tối, ông chủ bận việc đi đến nhà bà con, anh nhờ tôi đứng bán hàng giùm. Trời đang mưa bên ngoài nhưng quán chưa thể đóng cửa đi ngủ sớm v́ vào giờ này học sinh mới thường đi mua "bút chỉ văn pḥng". Đợi măi cũng không thấy khách khứa đến, để khỏi phải nh́n cảnh mưa rơi cho buồn ḷng ai, phải nghe trời nằng nặng nghe ta buồn buồn, tôi dở một tờ nhật báo xem mục Tử vi trong ngày.

Tuổi Song Nam. Công việc: Bạn không nên cho vay mượn. T́nh cảm: Bạn sẽ không phải hối tiếc được quen với một người khác phái. Tôi bật cười v́ lời tiên đoán của Lốc Cốc Mù tiên sinh. Ở đời có ai thích cho vay mượn bao giờ mà phải dặn nên với không nên và ở đời có ai không thích quen với một người khác phái bao giờ mà phải khuyên hối tiếc với không hối tiếc. Bói như vậy th́ chẳng cần hội đủ điều kiện ắt có và đủ làm "mù" mới trở thành thầy bói hay.

- Ông bán cho em quyển "Một thời để yêu và một thời để chết".

Tôi ngước nh́n cô bé đứng trước quầy. Em mặc chiếc áo mưa mầu xanh nhạt và tay cầm chiếc mũ sũng nước. Mặt em cũng đẫm nước, những sợi tóc ướt dính sát vào trán và h́nh như đôi mắt em cũng có những giọt mưa long lanh. Tôi đứng dậy, mở tủ kính lấy quyển truyện đưa cho em và hỏi:

- Chị em sai em đi mua truyện hả?

- Ông nghĩ em không biết đọc à?

- Quyển truyện này viết về "một thời để yêu". Tôi nghĩ em chưa đến thời kỳ đó.

- Em rất yêu thương con Miu Miu của em, vậy em đọc được chưa? C̣n ông mới tập sự bán sách phải không?

Chúa ơi. Chắc cô nhỏ này đă được Thượng Đế lầm lẫn nhét hai cái xương sườn đàn ông vào người nên em mới "lanh" như vậy. Tôi nhăn nhó trả lời:

- Phải, tôi mới bắt đầu bán từ tối hôm nay và em là khách hàng đầu tiên. Mà sao em biết rành quá vậy?

- Những ông bán sách chuyên nghiệp chỉ cần người mua sách chứ không cần biết người ta đă đến "thời kỳ" đọc sách chưa.

Em nhấn mạnh hai chữ "thời kỳ" một cách thích thú rồi cúi đọc tỉnh bơ những chữ in ở b́a sau quyển truyện. Đọc xong em lật b́a trong xem giá tiền.

- Bảy trăm đồng? Mắc quá trời mà c̣n đề "net" nữa chứ.

Chẳng phải là chủ quán sách nên tôi giải thích ẩu:

- Th́ em cũng biết mọi thứ vật giá đều leo thang, quyển truyện này không leo thang nó đứng y nguyên một chỗ. Vậy "net" là rẻ rồi c̣n ǵ.

- Bộ ông không bớt hai chục phần trăm à.

- Nó đă không leo thang th́ em bắt nó phải xuống thang làm sao được.

- Em chỉ có năm trăm đồng thôi, vậy ông cho em gởi trả quyển truyện.

Em để lại quyển sách trên mặt quầy và trong khi đội mũ áo mưa lên đầu mắt em vẫn không rời nó. Thấy em có vẻ tha thiết với "một thời để yêu" nên tôi cầm quyển truyện đưa cho em:

- Tôi tặng em đó.

Cô bé lắc đầu:

- Em chưa quen ông nên không thể nhận quà tặng.

- Ồ chúng ta là anh em họ Hồng Bàng với nhau nên đâu có xa lạ ǵ. Thôi được, tôi bán cho em với giá 500 đồng.

- Ông chỉ là người bán thuê nên em không muốn ông bị thiệt tḥi.

Mặc cho Lốc Cốc Mù tiên sinh đă dặn không cho vay mượn tôi vẫn hăng hái đề nghị :

- Tôi cho em mượn hai trăm, khi nào có tiền em trả lại sau.

Cô bé gật đầu:

- Vâng cám ơn ông.

Tôi nhanh nhẹn lấy tờ giấy có in hoa nhiều màu gói quyển sách đưa cho em và hỏi:

- Em ở gần đây không?

- Ông kỹ ghê, sợ em trốn nợ à!

- Không phải vậy. Tôi muốn biết em phải lội mưa có lâu không.

- Nhà em ở cách đây hai mươi cây số. Em đến đây học trọ.

- Vậy em học lớp mấy rồi?

- Đố ông đó.

- Lớp bảy hả?

- Bộ em trông con nít lắm sao?

- Lớp tám chăng?

Em lắc đầu.

- Lớp chín? Lớp mười?

Em lắc đầu hai lần.

- Tướng em chưa đủ lớn để học lớp mười một hay mười hai. Vậy chứ em học lớp mấy?

- Lớp "mười và mười một".

- Cái lớp ǵ mà kỳ cục vậy trời.

- Trường em đă nghỉ hè, như vậy em học xong lớp mười. Bây giờ em học hè lớp mười một và họ đang ôn bài lớp mười vậy em đang học lớp "mười và mười một" đúng không. C̣n ông mới đến đây à?

- Đâu có, lâu rồi.

- Lâu rồi? Vậy ông có biết ở đây con ǵ là cá mà người ta không gọi là cá?

- Trời đất, ở đây làm ǵ có con kỳ cục đó.

- Vậy ông đúng là người mới đến đây. Nếu ở lâu ông đă biết đó là "con mắm".

Tôi bật cười cái tính lí lắc của em và tự nhiên tôi muốn giữ em đứng lại nói chuyện thật lâu cho vui nhưng ông chủ quán đă về. Anh bóp c̣i xe gắn máy "tin tin" khiến cô bé giật ḿnh. Em chào tôi và nói khi nào có tiền sẽ đem đến trả ngay rồi em kẹp quyển truyện trong áo mưa và bước vội ra ngoài. Ông chủ quán hỏi tôi bán được nhiều không. Tôi nói cái c̣i xe của anh đă đuổi khách hàng nếu không tôi bán thêm được một cây bút ch́. Tôi móc túi đưa anh bảy trăm đồng. Anh cười nói cảm ơn và tôi vội chạy ra ngoài hy vọng sẽ đuổi kịp cô bé để hỏi địa chỉ nhà trọ của cô em.

Bên ngoài trời mưa lớn hơn khi tôi c̣n ngồi trong quầy sách. Con phố đă tắc điện và mọi nhà đều đóng cửa nên con đường tối om. Chạy đến một ngă ba tôi phân vân không biết em đă đi đường nào nên đành lủi thủi về nhà. Mưa lạnh buốt khiến tôi phải rùng người và chợt nhớ đă để quên áo mưa ở quán sách. Về pḥng tắm rửa xong tôi nằm đắp chăn rên hừ hừ. Tôi vẫn thường bị "cảm" dễ dàng như vậy nhưng lần này không biết v́ cô bé hay v́ những giọt mưa.

Ở quận lỵ nhỏ bé này, vào những đêm trăng tôi không thích mở mang kiến thức bằng mở mang bao tử, nên thay v́ đi đọc báo cọp như mọi tối tôi đă lần ṃ đến các nhà bạn để kiếm ăn. Bây giờ đang mùa "dông". Đó là món nhậu tuyệt vời ở chốn đất cát này. Những con dông ram béo ngậy, thơm tho hơn thịt gà nhiều và chỉ cần tưởng tượng đến món gỏi dông ăn với xoài xanh là tôi chẳng thể nào ngồi yên trong nhà.

Tôi đang ở trên căn gát nhà Ngẫu trọ, bàn với anh em đem hũ rượu thuốc lên quán ông Vơ ở gần quốc lộ để nhậu với dông th́ có tiếng Kha gọi từ dưới nhà vọng lên. Tôi chạy vội xuống cầu thang. Kha nói có khách ở nhà. Khách khứa đến lúc này chẳng có giá trị bằng con dông nên tôi nói kệ họ và định chạy trở lên gác. Kha nói cô bé đó. Cô bé. Chỉ nghe hai tiếng đó tôi chẳng c̣n biết con dông là con ǵ nữa và ra sức chạy hết tốc lực về nhà.

Cả tuần này tôi đă nóng ḷng nhờ Kha đi t́m cô bé. Tôi tả h́nh dáng em thật tỉ mỉ để Kha rơ và mặc dầu là thổ công ở đây anh cũng chịu thua. Anh đă hỏi thăm những người quen, đă đến các lớp hè nhưng chẳng ai biết em ở đâu. Tôi đă rầu muốn chết v́ tài t́m kiếm khắp nơi của anh, không ngờ đêm nay chính anh lại t́m ra cô bé ở ngay nhà tôi.

Khi đẩy cổng vào sân tôi thấy cô bé đứng lớ ngớ trước căn pḥng cửa sơn xanh đóng kín. Em mặc áo bà ba màu tím than, tóc chẻ đôi được cột bằng hai giải vải màu đỏ rực. Trông em rạng rỡ và tươi sáng hơn đêm mưa ở quán sách.

- Chào cô bé. Em cũng biết nhà tôi ở đây à.

- Ở đây ai mà chẳng biết nhau. Em hỏi thăm một lúc là biết nhà ông ngay.

- Vậy mà cả tuần nay tôi hỏi thăm lung tung nhưng chẳng có ai biết nhà em trọ ở đâu.

- Ồ, ông đừng đến nhà em trọ. Ông cậu em khó lắm, coi chừng ổng hay hiểu lầm đánh chết em.

Tôi ngạc nhiên hỏi:

- Hiểu lầm chuyện ǵ vậy ḱa?

Cô bé cười :

- Em cũng đâu có biết.

Từ khi chúng tôi vào pḥng, mặc cho tôi mỏi miệng mời, em vẫn đứng tựa lưng vào tường và để đáp lễ tôi cũng đứng tựa lưng vào bàn nhưng tôi không phải là nhà vô địch đứng lâu nên một lần nữa tôi lại lên tiếng mời em ngồi. Cô bé lắc đầu:

- Không phải em chê ghế có rệp đâu. Em đứng để nh́n những bức tranh kia. Tranh của ông vẽ phải không?

Té ra là như vậy. Em đứng để nh́n những bức tranh tôi vẽ nguệch ngoạc treo trên tường. Tranh cũng chẳng đẹp đẽ ǵ nên tôi chối:

- Của một người bạn ở chung pḥng. Em thấy thế nào?

- Tưởng của ông th́ em mới "phê b́nh" c̣n của người khác th́ thôi. Không nên chê khen một người vắng mặt phải không ông?

Mô phật. Chắc kiếp trước cô bé này là cô giáo bị học sinh ghét nên bây giờ được đầu thai lên làm học tṛ chăng?

Cô bé đi ḷng ṿng quan sát mọi vật trong pḥng như quan thuế xét hàng rồi nói:

- Pḥng này ấm cúng quá.

- Em muốn nói nó nóng nực v́ thiếu cửa sổ?

- Không em nói thật mà. Em ước mơ có một căn pḥng riêng như thế này để học.

Thật may, cô bé cũng không phải là vô địch đi ḷng ṿng nên sau cùng em đă kéo ghế ngồi xuống nh́n chăm chú tấm ảnh màu tôi cắt từ báo Life để ở dưới mặt kính bàn viết. Ảnh chụp một đôi t́nh nhân trẻ choàng vai nhau đứng trên cầu nh́n xuống một ḍng sông có những đóa hoa forget-me-not. Phía dưới tấm ảnh có in hai ḍng chữ.

Time never waits, they often say.
But for love, you know, it may.

Cô bé hỏi:

- Người ta viết ǵ vậy ông?

Tôi bèn trổ tài làm "thi sĩ" nh́n h́nh dịch thành thơ.

Thời gian như nước chảy trôi,
T́nh yêu vẫn đợi người nơi chân cầu.

Cô bé vỗ tay:

- Hay ghê. Em muốn nói ư nghĩa hay câu đó chứ không phải em nịnh ông làm thơ hay đâu.

Chèng đéc quỉ thần ơi. Em làm tôi cụt hứng. Vậy mà xưa nay tôi cứ tưởng ḿnh đă là thi sĩ v́ mỗi lần có tiền rủ bạn bè đi nhậu họ đều khen tôi có "cốt cách thi nhân".

Sau một hồi im lặng, cô bé nói:

- Em đến đây để trả nợ cho ông.

Tôi xua tay:

- Thôi dẹp chuyện nợ nần đó đi . Tôi bớt cho em trăm phần trăm.

Em cười nói:

- Vậy mỗi lần hết tiền em phải đến vay ông mới được nhưng tiếc quá ngày mai em phải rời khỏi đây rồi.

Tôi giật ḿnh hỏi:

- Rời khỏi đây?

Em gật đầu cho tôi biết gia đ́nh muốn gởi em vào học ở Sài G̣n trong niên khóa tới v́ vậy em phải vào trong đó học hè để theo kịp các bạn và quen đường phố. Em nói Sài G̣n chắc vui lắm phải không ông. Em muốn được thay đổi không khí. Ở đây buồn chán quá đọc sách xong em chẳng biết làm ǵ, ở Sài G̣n em có thể đi xem chiếu bóng. Ông có thích xem chiếu bóng không? Tôi nói tôi cũng thích chiếu bóng lắm. Tôi thích mọi thứ ở Sài G̣n nhưng tất cả đều không bằng em. Cô bé tṛn xoe đôi mắt hỏi:

- Tại sao không bằng em?

- Tôi thích chúng chứ không yêu chúng.

- Ông chưa đến thời kỳ đọc truyện "một thời để yêu" à?

- Không phải một thời để yêu con Miu Miu như em đâu. T́nh yêu này khác.

Cô bé nhíu mày suy nghĩ rồi lắc đầu.

- Ông nói ǵ em chẳng hiểu.

Tôi muốn giải thích cho em biết t́nh yêu đă thấm vào người tôi như những giọt mưa ngay trong đêm tôi bị "cảm" rên hừ hừ. Nhưng khổ nỗi nh́n đôi mắt em, tôi chẳng thể nói lên điều đó. Đôi mắt kia quá ngây thơ, quá tinh khiết và tôi không đủ can đảm đầu độc nó bằng t́nh yêu của ḿnh. Tôi đành nói:

- Rồi lớn lên em sẽ hiểu.

- Mỗi bữa em đều ăn hai chén cơm, bắt đầu từ ngày mai em sẽ ăn thêm bốn chén cơm.

- Để làm ǵ vậy, em muốn mập thù lù như cái lu hả?

- Em muốn ḿnh lớn mau để có thể hiểu được điều ông nói.

Tôi thở dài:

- Khi đó tôi cũng già mau và mọi chuyện đều đổi thay.

- Mùa hè qua rồi mùa hè lại đến, mùa hè lại đến có ǵ đổi thay đâu.

Tôi biết mùa hè đang qua. Mùa hè sẽ c̣n qua dài dài. Time never waits... But for love. Tự dưng tôi nổi sùng v́ lời tiên đóan của Lốc Cốc Mù Tiên Sinh: Bạn sẽ không hối tiếc v́ quen một người. Không phải hối tiếc, thật vậy không?

Tôi buồn rầu nói:

- Em biết đó, mùa hè có nhiều đổi thay. Trời c̣n nắng mưa giông băo bất chợt huống ǵ ḷng người.

- Ông sợ đổi thay?

- Phải, khi mà giữa chúng ta chưa có ǵ đáng để đổi thay.

- Quả đất tṛn rồi chúng ta sẽ gặp lại nhau.

- Nhưng hai đầu quả đất hơi méo nên chúng ta cũng dễ lạc nhau.

- Em sẽ nhớ măi hai câu thơ ông đă dịch cho em nghe. Bây giờ khuya rồi, xin phép ông em về.

Tôi không muốn đưa em về tí nào nhưng v́ lịch sự tôi đành lủi thủi theo em mở cổng. Khi em nói chào ông, tôi đă nh́n sững đôi mắt em. Đôi mắt to sáng lóng lánh dưới trăng trông đẹp lạ lùng, đẹp lạ lùng hơn cả những ǵ đẹp lạ lùng ở trần gian này và tôi đứng im chẳng thốt nên lời v́ vẻ đẹp lạ lùng đó.

Người ta c̣n biết nói ǵ khi đă hiểu mùa hè có nhiều đổi thay.



Ví Dụ 6

Buổi tối khi tôi đến vơ đường, cô bé đang tập nhảy dây cho dăn gân cốt. Em quay sợi dây theo h́nh số tám và càng lúc càng nhanh khiến người ngoài không c̣n nh́n rơ khuôn mặt. Đứng chung quanh em là các vơ sinh đồng môn và một người đang to giọng đếm. Tiếng một trăm vừa dứt cô bé dừng lại, em trao sợi dây nhảy cho một người bạn rồi đến nơi treo quần áo lấy khăn lau mặt. Tôi gọi:

- Ê nhỏ.

Em đưa mắt t́m kiếm, khi nh́n thấy tôi đứng ở cuối pḥng em chạy vội lại.

- Em đă nói anh đừng đến đây mà. Hăy đợi tối mai đến vơ đài xem em đánh có hơn không.

- Tôi muốn tối nay đăi em một chầu cho thật no để lấy sức mai đánh cho hăng.

- Tối mai hăy đi ăn. Em muốn ăn mừng chiến thắng như vậy mới ngon.

- Nhỡ em bị đánh gục làm sao ăn được nữa.

- A! Anh về phe con nhỏ đó phải không, được rồi em chấp anh luôn. Em định đánh ăn điểm nó thôi giờ biết anh ở phe nó, em sẽ đánh nó gục.

- Tôi chưa biết đối thủ của em là ai nhưng tôi cá em sẽ thua v́ em "hăng tiết vịt" quá.

Cô bé cười.

- Anh khỏi cần chọc tức em. Em đă quyết định đánh nó gục là nó phải gục. Mặc cho anh có năn nỉ xin tha.

Có ai gọi lơ lớ giọng ngoại quốc vang lên.

- Kim Oanh.

Cô bé nói:

- Thầy em gọi, anh đứng đây đợi em nghe.

Ở giữa pḥng tập một người cao lớn mặc vơ phục đỏ, da sậm đen, tóc bạc trắng, đó là thầy cô bé. Ông là người Phi Luật Tân, tên là Bruno, trước kia là một vơ sĩ quyền Anh hạng nặng nổi tiếng ở Đông Dương, bây giờ về già ông mở vơ đường này để sinh sống. Ông cũng gần sáu mươi tuổi, có vợ người Việt và mặc dầu sống ở Việt Nam đă hơn ba mươi năm ông nói tiếng Việt vẫn theo giọng đa âm của người Phi . Ông đang nói ǵ với cô bé và em tỏ vẻ hết sức chăm chú lắng nghe. Trong khi nói chuyện em đưa hai tay cho hai người bạn quấn băng trước khi mang găng để khi đấm khỏi sai khớp xương hay gẫy ngón tay.

Mang găng xong cô bé đến đứng thủ thế trước một bao cát dài treo lủng lẳng trên một đà ngang ngoài sân tập. Vị vơ sư già móc túi lấy một đồng hồ quả quít cầm tay. Ông bấm nút và hô "Tem", cô bé nhanh như chớp lao vào bao cát đấm đá liên hồi. Đây là lối đánh mười giây để "nổc ao" đối thủ. Trong mười giây này em phải đem hết những cú ruột ra đánh như một cái máy để đối thủ không kịp trả đ̣n và chính em cũng không kịp thở.

Kim Oanh đánh vơ tự do nên ngoài môn quyền anh học của thầy Bruno em c̣n phải tập đấm đá theo lối vơ ta dưới sự chỉ dẫn của cậu Bảy có biệt danh là Sói Vàng. Quyền của em đánh ra chưa được mạnh nhưng em đánh rất nhanh và chính xác.

Tôi thích cú tạt cườm tay của em trông đẹp và độc. Đang đứng trước bao cát khẽ bước chân trái lên, lấy đầu chân phải làm trụ em xoay người thật nhanh tạt mạnh cườm tay phải vào bao cát, mượn đà dội ra, lấy đầu chân trái làm trụ em xoay người quật ngược cườm tay trái vào bao cát. Em xoay người như thế liên tiếp ba, bốn ṿng rồi bắt đầu phang đ̣n ống quyển. Đ̣n này dùng đánh vào hông đối thủ, đ̣n dễ đỡ nhưng sẽ làm đối thủ mất th́ giờ và dễ bị ăn đ̣n vào mặt.

Cú ruột thứ hai của Kim Oanh là cú "đá gị lái", cũng dùng một chân làm trụ, em xoay người đá ngược gót chân kia vào đầu đối thủ, trúng cú này chắc đối thủ khó mà đứng dậy nổi.

- "Tem".

Vị vơ sư già nh́n đồng hồ bấm nút và cô bé ngừng lại. Mặt em ướt đẫm mồ hôi nhưng em cố giữ hơi thở b́nh thường. Một người bạn đưa khăn cho em lau mặt, vị vơ sư vỗ vỗ đầu em nói good, good rồi chỉ lại cho em những cú quyền anh ruột của ông mà lúc năy em biểu diễn chưa đúng cách. Sau đó ông đến chỉ dẫn một số vơ sĩ khác. Tối mai ḷ của ông có ba người thượng đài. Một vơ sĩ quyền anh hạng ruồi, một vơ sĩ đấu quyền tự do và Kim Oanh đánh quyền tự do tranh giải thiếu nhi, giải này dành cho các nữ vơ sĩ từ mười lăm đến mười bảy tuổi.

Kim Oanh đến chỗ tôi ngồi, tôi đứng dậy nhường ghế cho em. Em lắc đầu.

- Anh cứ ngồi đi. Vơ sĩ cấm kỵ khi tập xong ngồi v́ sợ to tim.

Tôi nói:

- Em cũng nên để trái tim em nó to ra một chút, con gái ǵ mà dữ hơn bà chằng ông nào dám lấy.

Nhanh như chớp em xoay người tạt mạnh cườm tay đánh văng điếu thuốc tôi đang ngậm trên môi rồi bật cười khanh khách.

- Nhỏ, em làm tôi sợ hết hồn. Nhỡ em đánh rụng răng tôi th́ sao?

- Đáng kiếp, cho anh hết nói bậy.

- Tôi nói vậy không phải sao. Em đấm đá kiểu đó ông nào dám yêu em.

- Ông nào lỡ dại yêu em, em sẽ cho ăn đ̣n no.

Tôi bật cười.

- Tôi đang đói bụng đây, vậy mong em cho tôi "ăn no đ̣n" đễ đỡ tốn cơm.

Cô bé đỏ mặt nói:

- Xí, đ̣n chùa hay sao mà đem cho anh ăn.

- Vậy thôi, chúng ta đi ăn ḿ vịt tiềm đi.

- Anh đợi em dợt đấu với cô bạn một trận rồi chúng ta cùng về.

Chúng tôi dời khỏi vơ đường khoảng mười giờ. Cô bé mặc áo thun vàng, quần nhung xanh, vai đeo xách tay có chữ PANAM. Tóc em thả bay lơa xơa trước mặt trông rất "yểu điệu thục nữ" và chỉ có trời mới biết em là một vơ sĩ sẽ thượng đài vào tối mai. Chúng tôi đi bộ dọc theo bờ sông t́m một xe ḿ quen, mỗi lần đến đón em về tôi đều dẫn em đi ăn ḿ ở nơi này.

Thấy chúng tôi đến ông chủ người Tàu kéo ghế mời.

- Cậu hai cô hai ăn như mọi bữa hả?

Tôi gật đầu.

- Nhớ một tô có đầu vịt và nhiều hành nghe.

- Ngộ nhớ tô đặc "piệt" của cậu hai mà.

Chúng tôi ngồi ở chiếc bàn kê trên bờ đá. Trời oi nóng. Mặt sông nước đen thui, phẳng lặng như mặt ao tù. Ở phía cầu tầu có một tàu hàng ngoại quốc đang cặp bến mở nhạc oang oang nghe điếc tai. Làm xong hai tô ḿ ông chủ đem đến đặt trên bàn. Tôi hỏi:

- Bà xă đâu mà ông bán một ḿnh?

- Nó "pịng dồi". Ngộ xui quá lấy nhằm con vợ ǵ "pịng" hoài, làm ăn không khá nổi.

- C̣n cô gái xinh xinh, cười có đồng tiền giống Miêu Khả Tú đâu rồi?

- Tối nay nó phải ở nhà nấu thuốc cho vợ ngộ.

- Tiếc quá, có cô ấy ở đây tôi sẽ ăn luôn một hơi ba tô ḿ để được nh́n cô ấy cười.

Ông Tàu cười găi đầu.

- Được "dồi", tối mai ngộ sẽ nói nó ra đây "pán" hàng, cậu hai nhớ đến ăn. Giờ cậu hai uống ǵ để ngộ gọi cho.

- Hai 33.

Cô bé nói:

- Một chai thôi, cho tôi ly đá chanh xí muội.

Khi ông Tàu đi ra khỏi, tôi nói:

- Em hăy uống một chai 33 để hăng máu mai đánh cho hay.

- Em sợ uống vào hăng máu em sẽ đánh anh ngay bây giờ.

- Giỡn nhỏ, sao em đ̣i đánh tôi.

Cô bé trợn mắt quát:

- Ai bảo anh nhắc đến cô gái của ông Tầu làm chi.

- Ồ anh chỉ thương cho cô ta phải làm việc vất vả giúp đỡ gia đ́nh. Nếu ở Hồng Kông cô ấy sẽ được chọn để đóng phim và tha hồ có tiền tiêu.

- Dẹp trái tim hay thương người của anh đi, coi chừng có ngày em đấm nó bể lắm.

- Thôi cho tôi xin đi cô nhỏ. Tim bể rồi tôi biết sống với ai.

Cô bẻ háy mắt.

- Đáng kiếp, cho anh khỏi thương lang bang.

Buổi quyền thuật được tổ chức dưới sự bảo trợ của Tổng hội vơ thuật Việt Nam nên vé đă bán hết từ lâu. Sân Tinh Vơ tối nay đèn thắp sáng choang và đông nghẹt người xem. Tôi vào ngồi hàng ghế mời dành cho thân nhân các vơ sĩ, một lúc sau ông thầy Bruno đi vào ngồi ở ghế bên cạnh. Ông mặc áo vét xám, thắt cà vạt nhiều màu trông bệ vệ xứng đáng tư cách ông bầu của một vơ đường lớn. Tôi nói chào thầy, ông cười đưa tay bắt tay tôi.

- Cậu là anh của Kim Oanh?

Tôi bối rối trả lời:

- Dạ phải.

Tối qua khi chúng tôi đi về, cô bé có dẫn tôi đến giới thiệu với ông thầy của em. Ông hỏi tôi là ǵ của cô bé và em đă nhanh miệng trả lời, anh hai của con đó. Anh Hai, cái tên nghe thật hàm hồ. Ra khỏi vơ đường tôi đă phàn nàn với cô bé. Sao em không giới thiệu tôi là người yêu của em. Cô bé bĩu môi. C̣n khuya, ai thèm thương anh hay yêu anh mà bắt người ta giới thiệu là người yêu. Giá em không biết vơ chắc tôi đă cú lên đầu em một triệu cái cho bơ ghét.

Tôi hỏi:

- Cô bé đến chưa thầy?

Ông gật đầu.

- Nó đang ở pḥng đợi dành cho các vơ sĩ.

Măi đến 8 giờ 30 buổi quyền thuật mới bắt đầu. Kim Oanh sẽ đấu ngay trận mở màn. Em nắm dây luồn lên vơ đài nhanh như một con sóc. Tóc em cột thành hai bím gọn gàng, đong đưa trông thật đẹp mắt. Ở góc đối diện, đối thủ của em tóc búi cao đang chậm răi bước lên.

Tiếng máy phóng thanh oang oang bắt đầu giới thiệu.

- Kính thưa quí vị khán giả, trận đánh mở màn buổi quyền thuật tối nay chúng tôi xin giới thiệu hai vơ sĩ tranh giải thiếu nhi. Người đứng bên phải chúng tôi mặc quần áo đỏ là Tiểu Phụng, mười sáu tuổi, nữ vơ sĩ của vơ đường Linh Phụng. (Cô bé đứng dậy đi quanh vơ đài cung tay cúi chào khán giả rồi trở về ghế ngồi). Người đứng bên trái chúng tôi mặc quần áo vàng là Kim Oanh, mười lăm tuổi, nữ vơ sĩ của vơ đường Bruno . (Cô bé cũng đứng dậy đi quanh vơ đài cung tay cúi chào khản giả. Khi em quay về hướng tôi, tôi gọi to Kim Oanh và dơ cao hai ngón tay tạo thành h́nh chữ V. Em nháy mắt cười rồi trở về chỗ ngồi). Trận đấu này sẽ gồm năm hiệp, mỗi hiệp kéo dài hai phút và dưới sự điều khiển của trọng tài Nguyễn Khôi.

Lời giới thiệu vừa dứt, trọng tài mặc quần áo trắng nắm dây tung người vào vơ đài. Ông giơ tay ra hiệu hai cô bé đến gần tháo găng để khám băng tay, sau đó hai em đeo găng lại và trở về hai góc đối nghịch. Cả hai đều nắm dây chăng làm những động tác dăn gân cốt. Tiểu Phụng buông dây, xuống tấn múa một bài xà quyền, c̣n Kim Oanh đánh gió những đ̣n quyền anh căn bản.

Hiệp nhất bắt đầu. Chuông vừa reng lên cả hai em đều đă đứng ở giữa vơ đài. Kim Oanh dơ tay đánh trước vào mặt đối thủ rồi em móc luôn tay trái vào cằm, Tiểu Phụng hơi ngả đầu về sau để tránh và trả đ̣n bằng cùi chỏ hất ngược lên. Kim Oanh xoay người tránh đ̣n đồng thời tạt ngay cườm tay phải vào màng tang đối thủ. Tiểu Phụng giơ tay đỡ, mượn đà dội Kim Oanh xoay người tạt luôn cườm tay trái vào màng tang bên trái của Tiểu Phụng rồi em lại xoay người tạt cườm tay phải. Khán giả vỗ tay ào ào. Lần này Tiểu Phụng trúng đ̣n, cô bé loạng choạng lui về sau, cũng may đ̣n của Kim Oanh c̣n nhẹ, nếu không em sẽ bị ngă. Kim Oanh xáp lại đánh tiếp, chuông reo hiệp nhất dứt em lui về ghế ngồi để các bạn săn sóc.

Ông thầy quay sang nói với tôi.

- Con nhỏ mới đánh lần đầu mà dạn đ̣n lắm. Chắc sau nó sẽ khá.

- Con không ham cô bé theo nghiệp này.

- Tại sao?

- Dữ dằn quá.

Ông cười:

- Ngó vậy chớ nó hay khóc lắm. Mỗi lần căi nhau với mấy cô bạn không xong là nó chạy đến tôi khóc nhờ phân xử. Nhưng nó cũng lỳ lắm, có lần tập đánh bị lọi tay tôi phải xoa bóp nắn lại khớp xương đau chết người mà nó vẫn không thèm la một tiếng. Con nhỏ đó thật nhiều mâu thuẫn.

Tiếng chuông vừa reng lên báo hiệu hiệp hai. Tiểu Phụng đă lao người đến tấn công trước. Em đánh vơ ta nhiều hơn quyền anh. Đ̣n độc của em là đánh cùi chỏ vào hông đối thủ và có cú đá cạnh bàn chân chém xuổng cổ đối thủ để dứt điểm. Kim Oanh bị một cú đá tạt trúng má, em nổi điên đánh đ̣n "nốc ao". Xáp vào đối thủ em đánh liên tiếp như đánh vào bao cát bất kể đối thủ trả đ̣n. Lối đánh này gọi là "thí mạng cùi" một ăn hai thua. Tiểu Phụng hơi nhát đ̣n nên lùi dần để tránh né, đây chính là dịp để Kim Oanh đánh đ̣n ruột của em. Chân trái làm trụ hơi ngả người về phía trước, em quất ngược gót chân phải vào đầu Tiểu Phụng bằng một cú "đá gị lái" tuyệt đẹp. Khản giả vỗ tay ào ào khen thưởng. Tiểu Phụng trúng đ̣n đứng loạng choạng. Kim Oanh phang luôn đ̣n ống quyển vào hông khiến đối thủ ngă nhoài trên sàn. Kim Oanh nhào đến đánh tiếp, trọng tài kéo em ra vừa lúc chuông dứt hiệp nh́ vang lên.

- Reng...

Hiệp ba bắt đầu. Kim Oanh xông vào đánh quyền anh dồn Tiểu Phụng vào dây đài để sử dụng cú đá ruột của em. Chân phải bật lên em giáng xuống trúng vai đối thủ, em xoay người đá móc chân trái lên cao, đột nhiên chân em hạ xuống và em loạng choạng lùi ra Tiểu Phụng được dịp ào đến trả đ̣n, Kim Oanh di chuyển chậm chạp bằng một chân phải nên bị trúng đ̣n hơi nhiều.

Ông thầy Bruno la lên:

- Chết rồi, con nhỏ bị chuột rút.

Tôi lo lắng hỏi:

- Có sao không thầy?

- Yếu điểm của nó là hay bị chuột rút, có thể nó phải bỏ cuộc.

Trên đài, Kim Oanh phải dựa lưng vào dây để giữ thế thủ. Hai tay em che kín mặt nhưng thỉnh thoảng vẫn bị ăn đ̣n v́ thế thủ hay nhất là phải đánh trả đ̣n nhưng em không dám rời khỏi dây v́ sợ Tiểu Phụng xáp lại đánh đ̣n "nốc ao" trong khi chân em không thể di chuyển tránh né dễ dàng. Cú đá của Tiểu Phụng tung lên, chém mạnh xuống cần cổ Kim Oanh, em giơ tay ra đỡ được nhưng cũng bị văng ra khỏi dây. Mất chổ tựa, em đứng loạng choạng, Tiểu Phụng liền nhào đến đánh đ̣n dứt điểm. Khản giả vỗ tay la hét rầm rộ. Kim Oanh ngă dài. Trọng tài bắt đầu đếm. Đến tiếng thứ tám Kim Oanh cố gượng chống hai tay xuống sàn đứng lên, máu chảy ra ở môi dưới em.

Tôi hốt hoảng lay tay thầy Bruno.

- Thầy quăng khăn chịu thua đi.

- Không được đâu. Tính con nhỏ đó ương lắm, tôi bắt nó chịu thua về nhà tức ḿnh nó dám đấm vào bao cát đến gẫy tay. Hăy để nó tự quyết định.

Kim Oanh vừa đứng dậy, Tiểu Phụng nhảy lên đạp mạnh vào vai em khiến cô bé ngă chúi xuống sàn cùng lúc chuông reng dứt hiệp ba. Một săn sóc viên chạy ra d́u Kim Oanh vào góc đài xoa bóp chân trái cho em. Tôi đứng lên định chạy đến nói Kim Oanh bỏ cuộc nhưng thầy Bruno đă giữ chặc vai tôi.

- Cậu ngồi yên. Đừng làm nó chạm tự ái, nó sẽ khỏc.

- Nhưng nếu tiếp tục đấu cô bé có thể bị đánh chết.

- Tụi nhỏ không đánh độc ác đâu, tụi nó chỉ cần hơn điểm là đủ. Để cho nó tập chịu đựng.

Chuông hiệp bốn vang lên. Kim Oanh uể oải nắm dây đài đứng dậy và tôi ngộp thở theo dơi từng bước đi khập khiễng của em ra giữa đài. Tiểu Phụng thừa thắng lao đến đánh dứt điểm. Như có phép lạ, Kim Oanh lanh lẹ tràn người qua một bên tránh đ̣n đồng thời em lên gối phải trúng ngay ngực đối thủ rồi xoay người đá móc gót chân trái vào đầu Tiểu Phụng. Khán giả vỗ tay vang lừng và tôi nắm tay thầy Bruno la lên:

- Cô bé hết bị chuột rút rồi.

Ông cười nói:

- Con nhỏ giả đ̣ hay thiệt, đối thủ của nó bị lừa rồi.

Trên đài, Tiểu Phụng vừa loạng choạng ngă, Kim Oanh nhào đến đỡ đứng dậy và đấm liên tiếp dồn Tiểu Phụng vào dây đài rồi xoay người quất những cú bằng cườm tay vào đầu Tiểu Phụng. Không để cho đối thủ kịp nghỉ lấy sức, em phang liên tiếp những đ̣n ống quyển vào hông Tiểu Phụng và đánh dứt điểm bằng một cú đấm móc thật mạnh vào cằm. Chuông hiệp bốn dứt. Kim Oanh đi về chỗ ngồi và Tiểu Phụng ngă gục xuống sàn, săn sóc viên phải ra nâng em d́u đi.

Khi chuông hiệp năm vang lên, ông bầu Tiểu Phụng quăng khăn trắng ra đài. Trọng tài nắm tay Kim Oanh dơ tuyên bố thắng cuộc. Khản giả vỗ tay ào ào. Tôi cũng hét lên như điên v́ mừng rỡ và chạy đến góc đài đón Kim Oanh đang leo xuống. Các đồng môn vây quanh em reo ḥ rồi công kênh em lên vai đi vào pḥng dành cho các vơ sĩ.

Kim Oanh được đặt trên giường nệm. Em nằm thẳng người, mắt nhắm nghiền. Một cô bạn lấy dầu nóng thoa bóp những chổ trúng đ̣n trên thân thể em và một người băng vết thương ở môi dưới em. Một lúc thầy Bruno vào. Ông nói các đệ tử ra ngoài rồi đến đặt tay trên trán cô bé.

- Con mệt không?

- Con đă đánh Tiểu Phụng bằng đ̣n thù không cho cô ấy ngă nghỉ lấy sức, trái với tinh thần thượng vơ. Con đă không ngăn được ḷng tức giận v́ cô ấy đánh con lúc con bị chuột rút.

- Ồ, con đâu có đánh trái luật. Trận đấu mà, con sẽ quen đi.

- Con rất ân hận. Con xin thầy tha tội, từ nay con nhất định không bước lên vơ đài nữa.

Ông lắc đầu bước ra khỏi pḥng, đến cửa ông quay lại vẫy tôi ra nói nhỏ.

- Cậu hăy ở lại khuyên nó, nó c̣n hốt hoảng v́ bị đ̣n nhiều.

Tôi đóng cửa lại, trở vào nắm chặt tay em và nói thầm bên tai.

- Nhỏ, em đau không?

Cô bé mở mắt nh́n tôi khẽ nhếch môi cười.

- Anh thấy em giữ đúng lời hứa chưa. Em đă nói đánh gục nó là nó phải gục. Nhưng em hứa từ nay không đánh vơ đài nữa, anh bằng ḷng không?

Tôi vui mừng nói:

- Rất bằng ḷng. Tôi không thể nào chịu đựng nổi một lần nữa nếu thấy em bị ngă.

Cô bé ngồi nhổm dậy đặt hai tay lên vai tôi.

- Bỏ tập vơ em sẽ đi học lớp gia chánh, tập nấu ḿ đủ kiểu cho anh ăn.

- Vậy là nhất rồi c̣n ǵ nữa.

Em nắm tay đấm nhẹ vào ngực tôi.

- Nhưng anh coi chừng. Em vẫn c̣n dư sức đấm bể tim anh.

- Tôi không sợ em đánh. Tôi chỉ sợ em bắt tôi nhịn đói thôi. Bây giờ em đi thay quần áo rồi tôi thuê taxi chở chúng ta đi ăn ḿ.

Cô bé trợn mắt quát:

- Anh lại muốn đến gặp con gái ông Tàu phải không?

- Đâu có, tối nay chúng ta vào Chợ Lớn t́m một tiệm ăn thật sang gọi ḿ bồ câu tiềm, ḿ gà tiềm, ḿ ḅ tiềm, ḿ heo tiềm, ḿ ếch nhái tiềm, ḿ "tả pí lù" tiềm.

Cô bé ôm bụng cười.

- Được rồi, tối nay em sẽ uống với anh một chai 33.

Tôi xua tay:

- Thôi nhỏ, em uống đá chanh xí muội đi. Uống 33 vào lỡ "say men chiến thắng" em đánh luôn tôi th́ sao?



Ví Dụ 7

Bị thất t́nh với một cô nữ sinh trường Pháp, tôi đến sống với Vĩnh trên một căn gác đang xây cất dở dang phải tạm ngưng v́ bất đồng ư kiến giữa thầu khoán và chủ nhà. Ngôi nhà này của một người bà con nên Vĩnh được đến ở trông coi.

Gặp tôi, Vĩnh hỏi sao lâu nay không đến chơi. Tôi kể cho Vĩnh nghe chuyện t́nh của ḿnh. Vĩnh nói giá mày giữ Mạc đă không khổ. Tôi giả vờ không nghe và hỏi có ǵ ăn không. Vĩnh mỡ một hộp thịt và đưa cho tôi nửa ổ bánh ḿ. Tao sống như vậy, không muốn về nhà dùng cơm v́ ngại lên xuống cái cầu thang dài và bấp bênh.

Không khí trên cao làm tôi dễ chịu. Ăn xong, tôi tránh dùng cafe để có giấc ngủ ngon. Vĩnh cười chế diễu tôi khi anh tự pha cafe và uống một ḿnh. Mày sợ đêm ngủ trằn trọc v́ cô đó? Tôi nói cũng đúng, tôi muốn quên. Vĩnh nghiêm giọng an ủi, t́nh đầu có thất bại mới đẹp. Tôi bật cười nh́n nét mặt đột nhiên thay đổi của anh. Thật dễ dàng an ủi một người khác.

Tối đến, Vĩnh châm thuốc ngồi một góc pḥng kể cho tôi nghe những chuyện t́nh đă trải qua. Tất cả đều đẹp và thơ mộng dù có sự đổ vỡ chia xa. Chắc anh phải thêm thật nhiều mới khiến tôi có cảm nghĩ đó. Về khuya tôi thắp một ngọn nến nhỏ ngồi đọc một cuốn truyện Anh Ngữ loại giản lược. Từ ngoài hành lang, Vĩnh khẽ hát một đoạn nhạc. Tiếng hát làm tôi nhớ cô gái ḿnh muốn quên. Cũng bài hát ấy tôi đă yêu cầu cô hát nhiều lần. Tôi thật sự mù tịt về âm nhạc nhưng vẫn thấy dễ thích những lời ca khiến ḿnh nhớ đến một cái ǵ.

Ôi những ngày xưa ấy đă qua
Tôi nh́n thơ ấu ra đi
Như nh́n ai đó xa lạ
Một ngày một vắng mịt mờ...

Tiếng hát Vĩnh làm tôi cay mắt cũng như tiếng hát của cô gái. Cả hai đă giúp tôi nhớ lại chuyện ngày xưa đói rét. Những ngày di cư sống bằng cơm nắm muối vừng rồi lênh đênh trên một con tàu "há mồm" vào đây. Tuổi thơ của tôi chẳng có ǵ đẹp nhưng sao vẫn thấy muốn giữ những h́nh ảnh nhạt nḥa đó. Vĩnh đổi giọng ngâm những vần thơ lục bát mới làm của anh. Tôi không chịu được ngâm thơ nên nói tránh tôi cần im lặng. Vĩnh nói vọng vào cũng được tao sợ ngồi một ḿnh mày lại khóc.

Tiếng c̣i inh ỏi của những chiếc xe vận tải chạy vào lấy hàng ở thương cảng đối diện với ngôi nhà đă khiến tôi thức giấc. Tôi thấy ḿnh đang nằm trên sàn nhà, lưng ê ẩm v́ những mảnh gạch vụn và một cái chăn đắp đến tận cổ. Đêm qua tôi thức khuya đọc sách rồi ngủ quên chẳng vào mùng, cái chăn chắc Vĩnh đă đắp cho tôi vào lúc sáng khi anh thức dậy trước. Tôi nh́n quanh chẳng thấy ai. Vĩnh đă đi mua thức ăn cho bữa trưa. Chiếc đồng hồ đeo tay anh để tại trên bàn chỉ hơn mười giờ. Không ngờ bị thất t́nh tui đă ngủ ngon, thường mỗi đêm tôi nhắm mắt chập chờn và rất tỉnh ngủ.

Tôi nhận ra tiếng Hiệu đang ở thanh gác lên và cả Thức nữa, tiếng cười h́ h́. Hai người chắc vừa được Vĩnh báo tin cho biết tôi ở đây. Hiệu bước vào nói sao khoẻ chưa, tao thấy mày xanh ghê. Tôi trả lời bông đùa tại ở đây thiếu nắng. Tôi đi pha cafe cho hai người và cho ḿnh một ly sữa lớn. Hiệu kể những tác phẩm mới viết của anh. Thức nói về những người t́nh. Cái mau thay ḷng đổi dạ của các cô gái đă khiến anh có ư định sống độc thân. Cuối cùng tôi vui vẻ đưa ư kiến con gái là người bạn tốt nhưng lại là người yêu xấu. Tất cả đều cười v́ câu nói pha tṛ.

Đến chiều Vĩnh vẫn chưa về. Đă uống thêm ly sữa nữa mà bụng tôi vẫn c̣n cồn cào. Để quên đói tôi lấy chiếc ống nḥm nhà binh đă cũ của Vĩnh ra nh́n khắp nơi. Một quăng phố hiện rơ trên mặt kính, nhà tôi cũng ở dăy này nhưng nh́n măi không thấy, có lẽ nó nằm khuất đâu đó sau những cây bàng lá xanh mướt. Trên đường phố ít người qua lại, những chiếc xe hơi thỉnh thoảng chạy vụt qua. Mùa xuân ở đây trời mau tối và mọi người đều hối hả về nhà trước khi đèn đường bật sáng. Tôi đă di chuyển ống nḥm qua hướng khác. Trường trung học Pascal chiếm một khoảng đất rộng lớn ở phía này, trước cổng trường bằng gạch quét vôi trắng tôi đă đứng chờ cô nữ sinh ḿnh ưa thích tan học về. Nàng đi xe Vélo với cô em nhỏ, nhiều lần tôi phải chạy hụt hơi theo chiếc xe đen x́ đó để đưa cho nàng một lá thư. Bây giờ th́ tôi không c̣n dịp để làm công việc mệt hơi tốn sức khoẻ đó nữa.

Lúc lâu tôi mới nhận ra Vĩnh đang đi về hướng căn gác nhà tôi đang đứng. Dáng anh nhỏ nhoi đi sát những gốc cây cao trông thật buồn cười. Tôi tiếp tục theo dơi Vĩnh cho đến khi anh khuất sau nhà để lên gác. Anh hỏi tôi ngay ở cửa, đói chưa. Đi bộ xa quá v́ chẳng gặp thằng nào quen nhờ chở. Anh đưa tôi ổ bánh ḿ thịt rồi nói tiếp, tao vừa có chuyện bực ḿnh, chắc phải dời thành phố này nay mai. Đừng nghĩ tao t́m cảm giác mới cho Thơ. Phải sống đă, nhàn rồi mới lo chuyện đó. Anh kể lư do phải đi rồi kết luận tao trốn dư luận. Những lời đàm tiếu đối với tao chẳng nghĩa lư ǵ nhưng c̣n những người liên hệ. Đôi lúc muốn dứt bỏ mọi ràng buộc để thảnh thơi th́ vẫn thấy thương những người c̣n thương ḿnh, tao nghĩ đă không tạo được hạnh phúc cho ai cũng đừng phá hủy những ǵ tốt đẹp của họ.

Tôi im lặng nghe anh nói. Một người vừa được an ủi không thể an ủi lại kẻ đă an ủi ḿnh. Có một sự thật chua chát giữa chúng tôi là không sao bày tỏ được trọn vẹn những ǵ ḿnh nghĩ. Im lặng để hy vọng sẽ là một thứ ngôn ngữ dễ truyền đạt cảm thông, nhưng thật ra im lặng đă chỉ gây ra những ngộ nhận. Biết vậy nhưng tôi cũng không giải bầy ǵ.

Vĩnh thế nào cũng rời tôi vào buổi sáng hôm sau nên đêm đến tôi cố kéo dài giấc ngủ cho qua thời gian đó để tránh đưa tiễn nhau. Chúng tôi vẫn thường tàn nhẫn trong những t́nh cảm vụn vặt như vậy.

Tôi nhắn người em gái lên thăm. Thấy tôi ăn uống cực khổ Hoa nói sao anh không về nhà. Tôi nói tôi thích không khí ở đây, em chịu khó mua giúp anh ít đồ hộp c̣n bánh ḿ anh có thể mua những người bán hàng rong. Hoa nói anh tự làm khổ anh v́ chuyện không đâu. H́nh như mọi người đều xem chuyện thất t́nh là nguyên nhân tôi sống tách rời, sự thật không phải vậy nhưng tôi vẫn dễ dăi trả lời người em "đoạn trường ai có qua cầu mới hay". Hoa nói không ai tệ bằng anh rồi chào tôi ra về.

Tôi tiếp tục sống một ḿnh trên căn gác. Hàng ngày đọc sách xong tôi lấy ống nḥm nh́n khắp nơi. Những bài thơ Vĩnh viết trên vách bằng gạch bạc mầu dần. Tôi không biết ngâm thơ nên thường đoán ṃ và đọc to cho đỡ buồn.

Nơi thành phố này sống những ngày đă đi xa
Người t́nh nhân lẻ loi suốt đời
Và cơn hạnh phúc cực kỳ bốc sáng
Rực rỡ những vết thương
Tôi bàng hoàng chẳng nhớ ...

Một buổi tối nghe được tiếng hát từ chiếc xe sinh tố ở phía trước nhà vọng lên tôi nhận ra bài ḿnh ưa thích và hát theo một cách gượng gạo. Bấy giờ mới thấy nhớ giọng ca của Vĩnh và của cô nữ sinh. Giọng hát của một người thân mới làm ḿnh thích thú.

Hoa đem chiếc cassette như lời tôi nhờ Hiệu nhắn lại và trao cho tôi một lá thư. Tôi hỏi qua chuyện nhà. Hoa nói chẳng có ǵ lạ rồi mở máy ngồi nghe nhạc. Hoa hỏi có ai đến thăm anh không. Tôi nói để yên cho tôi ăn. Hoa cười nói anh háu ăn như vậy hèn chi cô ta không ưa là phải. Bữa ăn xong một cách chậm chạp, tôi đă chán món đồ hộp nhưng không muốn phiền người em mang đến những thức ăn đă nấu sẵn. Đun cho tôi ấm nước sôi rồi Hoa chào về. Tôi nói cầm theo cái máy đi. Hoa cằn nhằn anh lạ thật, đ̣i đem đến cho được rồi lại bắt mang về. Tôi nói tôi tưởng ḿnh thèm tiếng hát v́ nó có ích, giờ tôi mới biết ḿnh thèm một người bạn. Hoa bĩu môi nói hay một cô. Tôi nói cũng vậy. Cô bé lắc đầu cầm máy đi xuống gác.

Tôi cầm lấy lá thư lên xem không thấy tên người gửi ngoài b́. Nh́n nét chữ đánh máy tôi nghĩ chắc một cái thư của ai gởi nhầm địa chỉ ḿnh đây. Thật không ngờ là thư của Mạc. Một cô bạn ngoại quốc sinh sống và sống mười tám năm ở Việt Nam. Mạc về nước đă được ba năm. Đây là lần thứ hai cô gửi cho tôi th́ phải. Lá thư đầu tôi đă vô tâm quên trả lời.

Mạc dạn lắm. Tên của cô là Marge và tôi vẫn gọi đùa là "Ông Mạc". Những ngày ở gần nhau chúng tôi thường đối xử với nhau như những người bạn trai.

Trong thư Mạc trách tôi đă không viết thư cho nàng và Mạc cho biết hiện đang sống ở một thành phố nhiều tuyết nên rất nhớ những ngày nắng nhiệt đới. Mạc vẫn sống một ḿnh dù bà mẹ đă nhiều lần khuyên nhủ nàng thành hôn. Nàng viết Trịnh hiện giờ sống ra sao, lập gia đ́nh chưa, cô ấy xinh chứ. Tôi cười thầm nghĩ đến t́nh cảnh của ḿnh lúc này. Tuy không muốn thư từ với nàng nhưng không thể làm ngơ với một người ở xa c̣n nhớ đến ḿnh nên tôi đă viết thư trả lời Mạc. Sống một ḿnh buồn lắm, nhất lại là con gái. Hăy cố chọn một ông chồng dù không ưng ư hoàn toàn cũng giúp cho đời sống đỡ tẻ nhạt. Về cuộc sống tôi v́ không muốn ai an ủi ḿnh nên tôi dấu diếm tôi đă đi làm, gầy và đen nhiều. Chưa lấy vợ nhưng không nhất định như Mạc là sống độc thân suốt đời.

Cuối thư tôi viết Mạc c̣n nhớ bài Thu Vàng của Cung Tiến mà chúng ta thường cùng hát trong những buổi tối đi dạo quanh khu vườn nhiều bóng cây của nhà Mạc không. Riêng tôi, tôi đă quên những bản nhạc Pháp do Mạc dạy v́ lâu ngày chẳng biết hát với ai. Ngoài b́ thư tôi để tên người nhận là "Ông Mạc" chắc sẽ làm người phát thư bên ấy ngạc nhiên không ít.

Căn gác sẽ có người đến nhận vào ngày mai để tiếp tục xây cất. Tôi thu xếp đồ dùng thuê xe xích lô về nhà. Mọi người không phiền trách tôi về những ngày sống riêng, trừ ba tôi như không bằng ḷng. Ông nói lớn rồi hăy t́m lấy một việc làm chẳng lẽ sống nhờ gia đ́nh. Tôi đỏ mặt v́ không ngờ cuộc sống ḿnh lại hại cho người khác. Tôi cố gắng lắm mới nói được vâng, con sẽ t́m việc làm ngày mai.

Đang ngủ ở pḥng ngoài tôi bị đánh thức dậy v́ những tiếng cười. Một người lạ đến. Mẹ tôi nói chú mày ở Sài G̣n mới ra đấy. Tôi không biết có phải chú ḿnh không nhưng cũng vội gật đầu chào. Ông nói cháu c̣n nhớ chú không, ngày ở Cổng Hậu mới có chín mười tuổi đầu bây giờ đă lớn từng ấy. Tôi chưa kịp trả lời, mẹ tôi đă nói thằng này có nhớ đến ai ngoài nó. Khi ông bận trả lời một câu hỏi của ba tôi, tôi vội lần xuống nhà rửa mặt. Tôi gọi Hoa lấy dùm lá thư để trong tủ sách trên nhà, tôi ngại lên tiếp chuyện với một người ḿnh không nhớ rơ.

Trời đột ngột trở gió mấy ngày nay. Tháng Giêng ở Đà Nẵng c̣n có những ngày thật rét. Ngoài phố mọi người đều mặc áo ấm, tôi vô ư chỉ mặc độc một chiếc áo sơ mi khi ra đường giờ mới cảm thấy lạnh. Nhà bưu điện nằm ở bờ sông. Gửi thư cho Mạc xong tôi phải cố gắng lắm mới giữ ḿnh khỏi run khi ra về v́ những cơn gió thổi thốc từ mặt sông lên mang theo đầy hơi nước.

Nhớ hôm Mạc đi trời cũng rét. Mạc đến phi trường một ḿnh, người mẹ đă vào Sài G̣n trước để cùng chồng bà làm việc trong ấy chuẩn bị giấy tờ xuất ngoại. Mạc nói với tôi nếu có ai thích Mạc, Mạc sẽ xin ba má ở lại Việt Nam ngay.

Tôi biết Mạc muốn ám chỉ người nào trong tiếng "ai" đó nên lúng túng nói quanh, Mạc về bên ấy thích lắm phải không? Tôi luôn luôn xem Mạc như là một người bạn. Những cô gái mà tôi mến, tôi đều giữ bằng cách này. Tôi nhớ ḿnh đă đưa mắt nh́n chăm chú chiếc áo ấm màu xanh lá cây (mầu len tôi đă chọn cho Mạc) rồi dừng lại ở cái cổ trắng cao ba ngấn của nàng. Tôi tránh nh́n lâu khuôn mặt Mạc bởi tôi biết ḿnh sẽ vay mượn vẻ đẹp của nàng để làm chất liệu cho những bức tranh vẽ chân dung và như thế tôi sẽ làm nàng xấu đi v́ những nét vẽ nghệch ngoạc của tôi. Vẫn c̣n nhớ câu nói cuối cùng của nàng, Mạc sẽ cố thích nơi ḿnh sắp sống. Và tôi đă trả lời, tôi cũng phải cố thích nơi tôi ở lại.

Gió thổi mạnh thêm, giật nghiêng những cḥm cây trên bờ sông vắng và cơn mưa phùn đầu năm bị gió thổi tung bay lả tả như đám bụi mù. Cố nghiến chặt hàm răng xua đuổi giá rét, tôi mường tượng ra Mạc một cách khó khăn. Tiếc xưa sao không nh́n lâu khuôn mặt nàng để bây giờ chỉ c̣n nhớ loáng thoáng chiếc áo len xanh và cái cổ trắng cao.

Chiếc áo len xanh. Chiếc áo len xanh có c̣n không Mạc?



Ví Dụ 8

Tôi biết nếu không cưới nàng vào mùa xuân ấy chúng tôi rồi sẽ xa nhau. T́nh yêu có thể kéo dông dài như Đoạn Trường Tân Thanh nhưng hôn nhân khi nó đến phải giữ chặc ngay tức khắc nếu không sẽ khó có dịp bắt gặp lại.

Dịp may không đến hai lần, tôi biết nhưng tôi chẳng thể làm ǵ được. Chúng tôi c̣n quá trẻ. Nàng mới mười bảy và tôi hai mươi bảy. Tuổi tôi cứ tạm kể là được rồi chẳng cần phải đợi đến tam thập nhị lập nhưng c̣n nàng phải chờ đợi thêm một tuổi nữa mới có thể tự ư có quyết định mà luật pháp chấp nhận là có giá trị.

Gia đ́nh nàng chẳng ưa ǵ tôi, chẳng ưa cái tính hay nổi khùng của tôi th́ đúng hơn và đấy là một trở ngại vĩ đại cho cuộc hôn nhân của cô gái mười bảy tuổi. Gia đ́nh nàng dọa (nhưng chắc sẽ làm thật) đưa tôi ra ṭa về tội dụ dỗ gái vị thành niên nếu tôi c̣n t́m cách gặp nàng. Kể ra tôi cũng hơi hèn nhác khi sợ lời đe dọa đó và tôi đă phải tự an ủi ḿnh là một công dân tốt, có thẻ cử tri đi bầu nghị viên hội đồng tỉnh th́ việc tôn trọng pháp luật là sự thường chẳng có ǵ đáng cười. Nhưng có trời mới ngăn được nàng. Con gái mười bảy bẻ gẫy sừng trâu. Gia đ́nh, xă hội, pháp luật nàng bẻ gẫy dễ dàng như tôi bẻ những que diêm.

- Phải làm ǵ chứ anh, nếu không chúng ta sẽ măi măi xa nhau.

Nàng khóc mà chẳng bật lên một tiếng. Đôi môi mím chặc, mặt cương quyết, đôi môi mắt đỏ lóng lánh nước mắt nh́n thẳng vào tôi chờ đợi một quyết định.

Tôi, thằng phải gió suốt ngày chỉ lo chiến đấu với cái chết đang len lỏi trong thân xác nên quên cả đời sống và chẳng bao giờ có quyết định nên hồn. Tôi đưa tay sờ bụng. Bố khỉ. Lá gan hôm nay không đau mà tôi cũng chẳng có chút can đảm nào để quyết định cho ra vẻ đàn ông. Tôi lắp bắp như người mới tập nói.

- Anh sẽ cố gắng.

Tôi chỉ nói được thế thôi rồi ngồi câm như hến.

Như người chết đuối vớ phải cành cây mục, nàng thất vọng gục đầu, tóc rũ rượi, đôi vai rung lên và tôi nghe rơ ràng tiếng khóc của nàng lẫn trong tiếng kêu tíc tắc đều đặn của chiếc đồng hồ để bàn. Nàng đă phải nghĩ nát óc mới gạt được gia đ́nh đang giam nàng như một tù nhân, vượt bao nhiêu cây số đến đây để gặp tôi t́m một quyết định, một chiếc phao cho đời nàng đă chỉ gặp được những giọt nước mắt của chính nàng.

Phải làm ǵ chứ, tôi nghĩ. Nhưng làm ǵ mới được chứ? Cái đầu óc đại học của tôi hoạt động thật thối. Chỉ biết vấn đề, đặt chính vấn đề thành vấn đề và chẳng bao giờ biết giải quyết vấn đề. Chẳng c̣n tin tưởng vào đầu óc, tôi đánh mạnh tay vào bụng để cho lá gan đau. Kinh nghiệm cho biết thường sau những cơn đau quặn người tôi rất tỉnh táo và có những sáng kiến hay bất ngờ.

Nhưng lá gan trời đánh của tôi vẫn trơ lỳ, y như thể nó được đút bằng thép nguyên chất, y như thể nó chưa bao giờ biết đau là ǵ và nó tin nó là lá gan khỏe nhất thế giới.

Đồ trời đánh, tôi rủa thầm, tao đố mày đau đấy.

Chẳng cần đợi nó đau, chỉ cần hục hặc gây hấn với nó, tôi cũng có được một sáng kiến dù dở ẹc tôi vẫn nói ra.

- Em hăy cố gắng chờ đợi một năm nữa.

Không ngẫng đầu lên, nàng nói lẫn trong tiếng khóc.

- Yêu nhau đừng bao giờ nói đợi.

Trời đất! Đến lúc này mà đầu óc nàng c̣n sặc mùi văn chương. Nàng nói giống hệt Jenny, sặc mùi tiểu thuyết. Tôi chúa ghét cái câu : "Yêu nhau đừng bao giờ nói ...". Nhưng lúc này tôi cũng phải nhận rằng nàng nói đúng. Thôi tôi cứ nói : "Anh không c̣n yêu em" như thế c̣n dễ nghe hơn là nói nàng chờ đợi. Kẻ thù ghê gớm nhất của các cô gái là Chờ Đợi. Tôi biết thế nhưng tôi c̣n sống làm khỉ ǵ ở đời này nữa khi tôi phải nói với nàng: "Anh không c̣n yêu em".

Tôi bối rối lạ lùng và khi tôi bối rối lạ lùng th́ lá gan lạ lùng của tôi cũng bắt đầu đau lạ lùng. Tôi buồn nôn kinh khủng, mắt hoa lên, những chấm vàng di động và bụng tôi như bị lưỡi dao cùn đâm mạnh vào. Tôi ngồi im sững, cố tưởng tượng cơn đau không xảy ra. Tôi cần phải chiến đấu để nó không thể nào xảy ra lúc này. Không c̣n chửi rủa thách đố nữa, tôi bắt đầu năn nỉ: "Thôi bạn hiền đừng lên cơn trước mặt nàng. Đừng làm nàng sợ hăi, đợi nàng về rồi hăy đau. Ta sẽ dành cho nhà ngươi rất nhiều thời giờ mà". Lá gan mất dạy của tôi có bao giờ chịu nghe lời phải trái đâu. Như chiếc ḷ xo càng bị nén càng bung mạnh. Tôi cắn chặc hàm răng, nhíu mày chịu đựng nhưng cơn đau vẫn ̣a vỡ khiến người tôi giật liên hồi. Hai tay ôm chặt bụng tôi gục đầu xuống bàn thở ph́ pḥ như một con rắn và nước mắt ứa ra.

Đôi tai lùng bùng tôi c̣n nghe loáng thoáng tiếng nàng kêu hốt hoảng: "Anh , anh" rồi nàng đă biết công việc phải làm. Nàng cố gắng d́u tôi đến giường nằm, đắp chiếc chăn lên bụng, đổ nước lọc vào khăn mặt đắp lên trán tôi. Nàng hỏi chỗ để thuốc, tôi dơ tay run rẩy chỉ về phía kệ sách. Sau đấy nàng khẻ nâng đầu tôi lên bỏ hai viên thuốc vào miệng và bắt tôi uống ngụm nước.

Tôi mơ mơ màng màng một lúc lâu rồi đầu óc tỉnh táo dần. Tôi nhận ra tay nàng đang nắm tay tôi và tôi xiết chặt. Tôi chẳng là chiếc phao cho đời nàng nhưng nàng đúng là chiếc phao an toàn nhất cho tôi bám vào khi trôi lênh đênh đến gần cơi chết. Chẳng bao giờ tôi nói cho nàng biết ư nghĩ đó nhưng tôi tin rằng nàng biết rất rơ qua cách xiết chặt tay đáp lại của nàng.

Cơn đau đă qua, bbây giờ tôi có quá nhiều ư tưởng để nói. Những ư tưởng vo ve như bầy ong đang chen lấn nhau để chực bay ra khỏi miệng tôị Nhưng lúc này tôi cần phải nói nữa không?

Phải nói "Anh yêu em lắm lắm", thật thừa.

Phải nói "Em hăy bỏ nhà trốn theo anh", thật thừa.

Mọi lời nói đều thừa khi tôi chợt nhận ra ḷng tôi yêu thương nàng cũng lớn bằng t́nh yêu tôi dành cho cái chết thường lẫn quẩn bên tôi. Nàng đă giúp tôi nở được nụ cười khi sống và cái chết đă giúp tôi biết nhỏ lệ. Nước mắt và nụ cười làm sao tôi có thể định giá hơn thua.

Em phải về cho kịp chuyến xe, nàng nói. Chúng ta hăy can đảm đùm bọc nhau để sống.

Can đảm, tôi nói. Lá gan khốn nạn của anh như thế đấy làm sao anh c̣n có can đảm đùm bọc em.

Như đôi uyên ương, nàng nói. Chúng ta hăy nương cánh vào nhau cùng bay lên.

Bay lên, tôi nói. Em muốn nói chúng ta cùng bay lên thiên đàng?

Bay lên, nàng nói. Bay lên đâu cũng được.

Rồi đôi cánh sẽ mỏi, tôi nói. Chúng ta sẽ rơi xuống rất nhanh, như thế chẳng ích lợi ǵ.

Có hề ǵ, nàng nói. Tất cả đều mong manh.

Một tuổi cho em không mong manh, tôi nói, ba trăm sáu mươi lăm ngày thật dài . Anh khó sống qua chuỗi ngày mênh mông đó. Một mùa xuân nữa c̣n quá xa.

Ba trăm sáu mươi ngày sẽ qua mau, nàng nói. Như một mũi tên. Thần Chết gầy trơ xương, ốm yếu hơn anh nhiều và anh sẽ chiến thắng ông ta một cách dễ dàng. Một mùa xuân nữa đang đến và em dư sức chờ đợi ḿnh thêm một tuổi để được tự do kết hôn với anh. Bây giờ em về.

Nàng quả là một thầy bói giỏi, nàng đoán đúng rất nhiều điều . Ba trăm sáu mươi lăm ngày qua mau như một mũi tên. Thần chết yếu hơn tôi nhiều và một mùa Xuân nữa đă đến. Nhưng thầy bói dù giỏi đến đâu cũng đoán sai về chính ḿnh và nàng đă đoán sai về nàng.

Nàng chẳng hề chờ đợi thêm một tuổi, ngày thứ ba trăm sáu mươi bốn nàng đă chết v́ tai nạn xe cộ ở một thành phố đầy hoa trong khi đi mua mười tám đoá hoa hồng về chuẩn bị ăn mừng nàng thêm một tuổi.

Con chim uyên đă bay lên thiên đàng (?) một ḿnh. Lẻ loi.

Bây giờ một triệu mùa xuân nữa có đến đối với tôi cũng vô ích.

Bây giờ có thêm một triệu tuổi nữa cho nàng đối vối tôi cũng vô ích.

Bây giờ có chiến thắng Thần Chết một triệu lần ba trăm sáu mươi lăm ngày đối với tôi cũng vô ích.

Tất cả đều vô ích khi người ta đă không thể vượt qua một ngày.

Tôi vẫn có thói quen thường đốt những lá thư đọc xong bằng một que diêm châm thuốc. Tất cả những lá thư của nàng tôi cũng đă đốt bằng cách ấy. Nhưng c̣n một lá thư của nàng măi măi tôi không đốt được v́ chẳng thể đọc xong. Lá thư cuối cùng gửi cho tôi nàng đă viết bằng một thứ chữ vô h́nh trên một tờ giấy xanh.

Đấy là thứ chữ của t́nh yêu?
Đấy là thứ chữ hư vô?

Đến bao giờ tôi mới đọc xong và hiểu được thứ chữ vô h́nh kia để có thể đốt đi lá thư?



Ví Dụ 9

Như thế chỉ c̣n hai ngày nữa là Giáng Sinh sẽ đến, chậm răi nhưng chẳng thể nào sảy hụt.

Cả lớp đang rộn lên với những lời chúc mừng và mời hẹn. Tôi ngồi ở bàn giáo sư nh́n ngắm những thiệp mừng đầy những h́nh vẽ Chúa Hài Đồng, máng cỏ, lễ ba vua... do chính tay các em học sinh vẽ bằng màu nước sặc sở và ngộ nghĩnh gửi tặng. Một lớp học c̣n nhiều t́nh nghĩa, tôi nghĩ vậy và vừa lúc tiếng chuông vang lên. Các em đứng dậy thẳng người và chuẩn bị đọc những lời kinh mừng Chúa ra đời mà các em đă học trong giờ giáo lư. Tôi để lại xấp thiệp trên bàn đi xuống đứng dựa lưng vào vách tường cuối lớp. Trước mặt chúng tôi, trên bảng đen, tượng Chúa đóng đinh trên thập giá ch́m ngập trong ánh nắng vàng nhạt buổi chiều.

Tôi không phải là một tín đồ Thiên Chúa giáo. Tôi quen một sư huynh làm Giám học trường nữ trung học này mời dạy, anh là một tu sĩ cấp tiến đă học chung với tôi nhiều năm tại Đại học Văn khoa Sài G̣n. Thú thật, tôi đă rất ngỡ ngàng hôm nhận được lời mời. Tôi phân trần với anh trong một ngôi trường giàu đức tin như vậy làm sao có thể dung chứa được tôi. Anh cười nói, thế càng may cho cậu. Sinh hoạt trong một môi trường giàu đức tin, biết đâu nó sẽ giúp cho cậu có được đức tin, bộ cậu không cần đến đức tin sao. Đức tin, điều tôi chẳng bao giờ quan tâm đến. Tôi không biết khi tôi có đức tin tôi có sống khác với đời sống tôi đang sống không, có đức tin tôi sẽ sống dễ dàng hơn hay khó khăn hơn? Dù sao cũng thử xem, nên tôi đă vui vẻ nhận lời phụ trách môn Việt văn cho ngôi trường thiên về chương tŕnh Pháp của anh.

Vào những phút đọc kinh ở hai buổi sáng, chiều của các em, tôi cũng đứng lẩm bẩm những lời kinh c̣n nhớ được và khi những cánh tay của các em vừa giơ lên, tôi cũng theo các em làm dấu thánh nhanh và gọn gàng. Một em trong lớp đă buộc tôi phải làm như thế. Ngay trong giờ ra chơi buổi dạy đầu tiên, em đến hỏi tôi:

- Thưa thầy, sao thầy không đọc kinh?

Tôi chẳng biết nhận ḿnh theo tôn giáo nào, c̣n giải thích sự thiếu đức tin trong tôi cho em hiểu th́ thật phiền, v́ sợ biết đâu lại chẳng gây ra mối ngờ vực tôn giáo trong em. Tôi đành nói:

- Tôi có thể đọc thầm được chứ.

Cô bé lắc đầu.

- Ai mà tin thầy. Em cũng không thấy thầy làm dấu thánh.

- Tôi cũng làm dấu ngầm trong đầu.

- Cái ǵ cũng trong đầu như thế thật tiện, lần sau em sẽ bắt chước thầy.

Tôi vội khua tay.

- Không được, các em th́ khác.

Cô bé quay mặt đi, làm như không muốn cho tôi nghe, em đọc một câu trong sách kinh nói về sự b́nh đẳng của mọi người trước Thiên Chúa và tôi đă phải hứa lần sau làm như các em, cô bé mới vừa ḷng.

Để giữ lời hứa với cô bé, khi tan học buổi sáng đó, tôi đi t́m thầy giám học nhờ anh chép hộ bài kinh các em thường đọc (bài kinh ngắn khoảng nửa trang giấy học tṛ, nhưng đến bây giờ tôi vẫn chưa một lần đọc thuộc trọn vẹn và nhờ anh dạy làm dấu thánh. Anh nghi ngờ hỏi tôi đă bắt đầu có đức tin rồi sao, nhanh vậy? V́ muốn giấu anh chuyện cô bé chật vấn, nên tôi trả lời là tôi muốn bắt đầu h́nh thức và anh gật gù nói chẳng bao lâu rồi nội dung sẽ đến sau.

Trong giờ học kế tiếp, vào phút đọc kinh, tôi thấy rơ ràng cô bé liếc mắt nh́n tôi kiểm soát. Thật may, tôi c̣n nhớ những lời kinh đầu nên đọc rất to và sau cùng tôi đă làm dấu thánh rất gọn gàng. Chẳng bao giờ tôi quên được nụ cười “đắc ư” của em.

Cô bé ấy tên Giang. Lúc đầu, tôi cũng bực ḿnh v́ tính ṭ ṃ bắt bẻ của em nhưng sau vài tháng dạy học, tôi nhận ra em rất thông minh.

Những người thông minh (nhất là con gái) gây nên rắc rối là chuyện thường, nên dần dần tôi đă thông cảm và có thiện cảm với em. Thật thích thú được dạy những em hay chất vấn v́ nhờ đó lớp học đỡ tẻ nhạt.

Những tiếng A-men vang lên báo hiệu bài kinh dứt. Các em vội vă lấy cặp chào tôi ra về. Đợi các em đă xuống cầu thang, tôi mới chậm răi rời lớp học.

Ngoài hành lang, tôi thấy bé Giang c̣n đứng chần chờ đợi ai. Buổi chiếu có gió nên một tay cầm cặp, một tay em phải vuốt những sợi tóc bay lơa xoă trước mặt. Khi tôi đến gần, em cúi chào và trao một phong b́ nhỏ màu trắng.

- Thưa thầy, ba má em có lời mời thầy đến dự tiệc chung vui với gia đ́nh em đêm Noel.

Tôi đọc qua những lời mời viết trên danh thiếp in tên một thương gia nổi tiếng, rồi nói:

- Cảm ơn gia đ́nh em. Trường nghỉ lễ một tuần, có thể tôi sẽ về thăm nhà ở ngoài Trung nên không chắc đến dự tiệc được.

Cô bé có vẻ hơi buồn, ngập ngừng lúc lâu em mới nói:

- Em kính chúc thầy mùa Giáng Sinh tốt lành.

- Tôi cũng chúc em và gia đ́nh có những ngày lễ thật vui.

Tôi đi xuống cầu thang phía trái, dẫn đến pḥng giáo sư. Các giáo sư đa số là sư huynh và d́ phước, đang chuyện tṛ vui vẽ quanh chiếc bàn ngồi họp. Tôi gặp thầy giám học khi đến rửa tay ở lavabo. Anh nói với tôi những lời mời như bé Giang và tôi cũng xin lỗi không thể chung vui. Tuy vậy, anh vẫn căn dặn vào đêm Giáng Sinh nếu tôi đột nhiên đổi ư th́ đừng ngại ǵ cả, cứ đến đây chung vui, những chai rượu nho luôn luôn có sẵn để đón tiếp tôi.

Ngoài sân chơi không c̣n một học sinh nào. Những tàng cây cao và tường quét vôi xám nhạt làm nơi đây trời tối rất nhanh. Vào mùa này nắng quá yếu, buổi trưa gần như biến mất, người ta nhận ra buổi sáng quá dài, buổi chiều chỉ trong vài tiếng đồng hồ rồi buổi tối rất nhanh. Tôi đi bộ trên đường vắng, có hai hàng cây chạy dài che khuất màu trời ở phía xa. Không khí mát lạnh dần, thỉnh thoảng những con én bay lượn giữa hai cḥm cây, trông như một đàn dơi đi kiếm ăn.

Gần một ngă tư, những ống đèn màu bên ngoài một siêu thị đă bật sáng. Tôi ghé vào như thường lệ để mua những thực phẩm làm sẵn. Những bữa ăn trưa, tôi đều ăn ở một quán gần nhà, nhưng bữa tối tôi thích tự tay ḿnh làm lấy rồi ngồi ăn một ḿnh thong thả và kiểu cách bên một ngọn nến.

Ở trong siêu thị đă trưng bày gần tuần nay một cây thông tươi lá xanh ngắt, mắc đầy những bóng điện có h́nh dạng ông già Noel và những trái cầu. Cô bán hàng quen thuộc mặc áo dài đỏ hồng đến chào hỏi:

- Hôm nay, ông có mua hột hạnh nhân về làm bánh ăn Reveillon không ạ?

- Tiếc quá, tôi phân bua. Tôi không biết làm bánh. Nhưng biết đâu chính v́ thế Chúa sẽ thương hại ban ân sủng cho cô nào đó đến giúp tôi.

- Vậy th́ tôi thành thật cầu chúc ân sủng sớm đến với ông.

- Cô không cần phải cầu chúc. Cô có thể làm cho ân sủng đó đến ngay bây giờ được mà.

- Đâu được. Như thế “tai hoạ” sẽ đến với ông ngay.

Nàng nói xong, cả hai chúng tôi đều bật cười. Tôi nhờ nàng lấy cho mấy hộp thịt, đậu, cà chua, những búp rau xà lách tươi và một hộp trái vải. Tất cả được nàng bỏ vào một túi nylon có quai xách trao cho tôi đem đến tính tiền ở quầy hàng. Khi tôi bước đi, nàng nói:

- Ông quên chưa chúc mừng tôi.

Tôi nghĩ, không biết phải chúc ǵ cho nàng, nh́n thấy trên tường có ḍng chữ điện màu đỏ Merry Christmas, tôi chỉ tay.

- Tôi chúc cô như vậy, đủ chưa?

- Ông hà tiện lời chúc quá.

- Tôi sợ lời chúc dài ḍng của tôi không “đẹp” bằng ḍng chữ ngắn gọn đó, nên sẽ kém linh nghiệm đi.

- Vậy th́ xin cảm ơn ông.

Đèn đường đă bật sáng khi tôi ra ngoài siêu thị. Những bóng đèn được thay có màu trắng xanh khác hẳn những bóng đèn tṛn ngày xưa tỏa ánh sáng vàng đục. Ở phố chính, đèn xe và đèn các cửa hiệu bật sớm giúp bóng tối xóa nhanh chút ánh sáng vàng đỏ của buổi chạng vạng. Trong một quán kem thưa khách, dán đầy những poster các ca sĩ tóc dài và những dấu hiệu ḥa b́nh. Tiếng nhạc Beatles thoát ra dồn dập. Get back! Get back to where you once belonged. Hăy trở về nơi anh đă một lần tùy thuộc. Tự nhiên tôi nhớ thành phố Đà Nẵng một cách kỳ lạ.

Thành phố ấy đă chất đầy những kỷ niệm trong trí nhớ tôi. Những ngày mưa tháng gió, những người bạn chân t́nh, những đam mê (như văn chương, t́nh yêu... ) thật nồng nàn, chua xót. Tôi không sinh ra ở nơi ấy. Một thành phố tạm cư, chẳng có ǵ bắt tôi phải giữ mối dây ràng buộc khi đă có dịp rời xa. Nhưng thành phố ấy, h́nh như c̣n muốn giấu, muốn nói với tôi một điều ǵ, nên đă nhiều lần rời xa, tôi vẫn cố gắng t́m cách trở về. Một ảo tưởng về nơi im khuất? Hay cần phải nuôi dưỡng một nơi chốn để trở về cho kẻ xa quê hương? Có thể ta sẽ trở về ngay trong ngày mai. Tôi nhủ thầm như vậy, khi băng qua đường đầy xe cộ dừng lại chờ đèn xanh.

Phải mất một tiếng đồng hồ, tôi mới làm xong bữa ăn gồm: một nồi cơm, tô soupe, rau sống và thịt kho. Vừa ngồi vào bàn, tôi nghe có tiếng gơ cửa dè dặt, v́ lười biếng tôi ngồi yên trên ghế nói mời vào. Lạ lùng chưa Nguyên hiện ra ở cửa với chiếc va ly lớn. Tôi vội kéo ghế đứng dậy:

- Tôi không mơ đấy chứ!

Nàng cười nói:

- Th́ Nguyên đă viết thư báo cho anh trước rồi c̣n ǵ.

Trong một lá thư, tôi c̣n nhớ đă viết: Nếu Nguyên có dịp xuống thăm thành phố ồn ào này hăy ghé thăm tôi. Chúng ta vẫn xem nhau là bạn như những ngày c̣n đi học và tôi hứa nhất định không “yêu” cô đâu mà sợ. Nguyên trả lời bằng ḷng, nhưng không hẹn rơ ràng, nên tôi tưởng nàng sẽ đến vào dịp nghỉ hè không ngờ lại là đêm nay. Tôi chỉ mâm cơm:

- Số bạn thật may, tôi đang đói, nếu đến trễ chừng mười phút chắc bạn chỉ có cơ hội đi rửa chén. Bây giờ hăy đi thay quần áo rồi ngồi ăn với tôi cho vui.

Tôi đến xách va ly và chỉ cho Nguyên biết pḥng ngủ và nhà tắm. Một lúc sau, nàng đă thay xong bộ quần áo có hoa lớn và mặc thêm một chiếc áo len trắng mỏng. Nàng hỏi:

- Anh không lạnh sao mà không mặc áo len?

Tôi lắc đầu.

- Tôi vừa mới nấu cơm xong.

Nàng cười lớn.

- Tội nghiệp chưa. Ai bảo ông giáo cứ khó tánh kén chọn hiền thê măi.

Trong pḥng chỉ có hai chiếc ghế mây, thật vừa đủ. Tôi kéo một chiếc ghế mời Nguyên và tôi ngồi xuống chiếc ghế đối diện với nàng.

- Ăn cho no nghe bạn. Đừng khách sáo rồi tối đến lại bắt tôi phải lặn lội đi mua bánh ḿ tội nghiệp.

Chúng tôi bắt đầu bữa ăn một cách vui vẽ. Nếm qua món soupe, nàng khen tôi nấu ngon không thua ǵ những nhà hàng lớn. Tôi bật cười nói:

- Nịnh vừa thôi chứ bạn. Định bắt tôi ngày mai phải nấu nướng cho bạn ăn nữa sao?

Chợt nhớ ra câu chuyện với cô bán hàng ở siêu thị lúc chiều, tôi kể lại cho Nguyên nghe. Nàng hỏi:

- Vậy theo anh. Nguyên đem đến cho anh ân sủng hay tai hoạ?

- Đàn bà thường đem đến cả hai điều đó cùng một lúc.

- Nói chi mà dễ sợ.

Ngọn nến trên bàn ăn sắp tắt, tôi đứng dậy đi lấy cây nến khác, châm mồi và gắn trên thân cân nến tàn.

- Bóng điện ở pḥng này bị cháy hả anh?

- Không. Từ bữa ăn tối trở đi, tôi sợ phải nh́n ánh sáng đèn điện, nếu không có việc cần làm tôi thường để nhà tối om. Có chút bóng tối để ẩn ḿnh, tôi thấy sống dễ dàng hơn, không tin Nguyên cứ làm thử xem.

Nàng lắc đầu.

- Nguyên chịu thua. Anh luôn luôn có những tính kỳ quặc. Anh nhớ không, năm cuối ở trung học một lần chúng ta cùng đi dạo chơi trong rừng thông, anh măi đuổi theo một con sóc rồi bỏ đi luôn. Sợ đêm xuống có thể bị lạc, Nguyên đă tức tưởi khóc lần ṃ đi về một ḿnh. Vào thành phố gặp lại anh ngồi ngoài hiên một quán cà phê, anh nói tỉnh bơ: Tôi đuổi theo con sóc đến đây bị mất dấu. Nguyên không nhớ anh c̣n nói ǵ nữa. Nguyên mới chịu ngồi xuống uống nước với anh, có lẽ ngay từ lần ấy Nguyên đă bị cái tính kỳ quặc của anh mê hoặc.

Tôi khua tay.

- Thôi chứ. Kỷ niệm, bạn nhận ra không, chỉ làm bữa ăn nguội đi.

Nhưng rồi bữa ăn được hâm nóng bằng kỷ niệm của mỗi người. Nguyên kể lại những ngày học nội trú ở Đà Lạt. Nàng nói trên ấy bây giời lạnh ghê lắm nếu ở trong pḥng một ḿnh, nhưng ra ngoài nh́n thấy những cây anh đào nở rộ tự nhiên ḿnh cảm thấy ấm áp hơn. Rồi nàng tiếp tục nói về những người bạn, đặc tính của các giáo sư và các môn học.

- “Luận lư toán học” khô khan quá, nàng nói, đầu óc Nguyên chẳng ghi nhận được ǵ, đến kỳ thi cuối năm không biết làm sao đây.

Tôi nói:

- Với đàn bà, hai với hai là năm dễ hiểu hơn hai với hai là bốn.

Nàng nhăn mặt.

- Ông khi dễ tôi quá vậy. Nói cho ông biết kỳ thi đệ nhất lục cá nguyệt vừa qua, tôi đă đứng nhất và trong lớp tôi không thiếu những đấng “thông minh nhất nam tử” như ông đâu. Đùa vậy chứ, trường anh hiện dạy có dễ chịu không, tốt nghiệp xong Nguyên nhờ anh xin cho dạy với.

- Nếu bạn dạy ở đây, tôi xin đổi đi nơi khác.

- Bộ giận rồi sao?

- Không phải vậy. Tôi chỉ sợ gặp bạn măi, tôi chắc sẽ bị bạn mê hoặc mất.

Tôi dùng hai chữ “mê hoặc” của nàng khiến Nguyên cười ngất, đến phải buông đũa xuống.

Bữa cơm không có ǵ, nhưng chúng tôi cũng kéo dài khá lâu và chấm dứt bằng những trái mận vàng mọng, những trái dâu chín đỏ tươi, Nguyên mang từ Đà Lạt xuống. Nàng nói:

- Ở Đà Lạt, Nguyên biết có một chỗ bán rượu dâu nguyên chất rất ngọt lịm nhưng dễ say ngầm. Định mua cho anh mấy chai, nhưng nghỉ đàn ông có rượu dễ sợ lắm nên thôi.

Tôi ngây thơ hỏi:

- Tại sao vậy?

- Nguyên sợ biết đâu v́ mấy chai rượu dâu anh sẽ nói “yêu” Nguyên.

- Ô, như thế người sợ rượu phải là tôi mới đúng chứ.

Chúng tôi pha cà phê uống và tiếp tục nói không ngớt những chuyện đâu đâu đến khuya khi những đóa hồng Nguyên mua tặng tôi, cắm vào chiếc ly lớn trên bàn toả hương thơm ngào ngạt. Tôi phải mời Nguyên đi nghỉ để c̣n lấy sức đi dạo chơi ngày mai.

Đêm Giáng Sinh đến với sự chuẩn bị nhộn nhịp của người Công giáo. Trong nhà thờ Đức Bà đông nghẹt những con chiên đứng ở các hành lang, khiến người ta chẳng thể nào nh́n thấy Đức Tổng Giám mục đang làm lễ trên bệ cao. Bên ngoài nhà thờ, đa số là những người tuổi trẻ. Họ chưng diện quần áo đủ mốt, đeo mặt nạ, đội mũ giấy và miệng thổi những chiếc ống có ṿi tḥ ra thụt vào như lưỡi rắn. Họ ném hoa giấy một cách xấc xuợc vào mặt những người đi đường và tất cả đều giỡn như đang tham dự lễ mừng Chúa ra đời.

V́ lư do an ninh, lễ nửa đêm được cử hành trước mười hai giờ khuya. Buổi lễ thiếu cái lạnh của đêm khuya và sự yên tĩnh giả tạo làm cho buổi lể như được mong cho chóng qua. Tôi c̣n nhớ lần dự lễ ở một ngôi làng nhỏ sát băi biển Thanh Bồ, nơi đa số dân chúng là những nguời di cư c̣n nghèo khổ và nghề chài lưới chưa đem lại mức sống tạm đủ cho mọi người. Nhà thờ được lợp tôn, gác chuông dựng trên những thân tre cao. Các con chiên đă phải qú gối đọc kinh ngoài sân trên cát uớt. Tiếng kinh cầu lẫn trong tiếng gió, tiếng sóng và sương lạnh đă giúp tôi thấu hiểu tại sao người ta phải tin một đấng thiêng liêng và tại sao đấng thiêng liêng cần phải hiện hữu. Tôi cũng đă tự hỏi, phải chăng tín ngưỡng đích thực chỉ có ở những người nghèo khổ. “Vinh danh Thiên Chúa trên trời. B́nh an dưới thế cho người thiện tâm”. Tiếng đồng ca của các em nhỏ rét run trong những chiếc áo rách vải, nhưng vẫn cố gắng đứng thẳng người thành kính ngẫng mặt nh́n trời chờ mong phép lạ, đă làm tôi ứa nước mắt. C̣n lúc này, ở đây, buổi lễ vừa chấm dứt bằng một hồi chuông uể oải, tiếng ồn ào đă dẩy lên điếc tai bởi những người nôn nóng di chuyển sớm.

Tôi và Nguyên phải đi vào chỗ đậu xe hơi để đỡ chen lấn. Có tiếng thưa thầy khi chúng tôi đi ngang qua một chiếc xe sơn màu xanh thẩm. Bé Giang mở cửa xe bước xuống. Trong chiếc áo dài ngắn vạt màu cá vàng rực rỡ nổi bật trong đêm, trông em lạ và cao hơn ngày thường mặc đồ đầm đến trường. Em có vẻ mừng rỡ gặp tôi ở đây, em hỏi:

- Thưa thầy, thầy không về ngoài Trung?

- Không. Tôi ở lại đây.

- A! Như vậy, thầy có thể đến dự tiệc chung vui với gia đ́nh em rồi. Ba má em ở nhà thờ sắp ra, xin thầy đợi ít phút để em được giới thiệu.

- Cám ơn em. Rất tiếc, tôi phải chung vui với người bạn đây.

Tôi chỉ Nguyên. Em ngạc nhiên nh́n nàng rồi quay lại hỏi tôi:

- Một người bạn của thầy?

- Phải.

Em cúi đầu chào Nguyên xong nhanh nhẹn mở cửa xe vào ngồi khuất trong bóng tối ở ghế sau.

Tôi nắm tay Nguyên đi len lỏi giữa những chiếc xe đang rồ máy, thoát ra khỏi đám đông chen lấn, bằng một con đường nhỏ dần ra khỏi trung tâm thành phố.
 

o0o