Bạn sẵn sàng chưa? Đây là những ǵ Facebook và Google biết về bạn
Việc thu thập thông tin cá nhân đang vượt xa khỏi khả năng
tưởng tượng của rất nhiều người trong chúng ta. Bạn chắc
chắn không bao giờ cho phép ai đặt camera hay lắp thiết bị
nghe lén trong nhà ḿnh, hay gắn thiết bị định vị nào đó
trên người bạn. Nhưng hăy xem các đại gia công nghệ như
Google và Facebook đang làm ǵ với chúng ta.
Google biết bạn đă ở đâu
Google lưu trữ thông tin
vị trí của bạn (nếu bạn bật tính năng định vị vị trí lên)
mỗi khi bạn mở điện thoại. Bạn có thể xem lại Ḍng thời gian
những nơi bạn đă từng đến từ những ngày đầu tiên bắt đầu sử
dụng Google trên điện thoại thông minh của ḿnh.
Hăy bấm vào đường link
này để xem:
google.com/maps/timeline?…
Dưới đây là một ví dụ,
Google lưu trữ lại vị trí của một người trong 12 tháng anh
ấy ở Ireland. Bạn có thể thấy số giờ trong một ngày anh ấy ở
một điểm điểm nào đó và khoảng thời gian anh ấy di chuyển từ
địa điểm này tới địa điểm khác.
‘Một bản đồ lưu trữ tất cả những nơi tôi đă đến tại
Ireland năm nay.’ (Ảnh: Dylan Curran)
Google biết tất cả mọi
thứ mà bạn t́m kiếm – và đă từng xóa
Google lưu trữ lịch sử
t́m kiếm trên tất cả các thiết bị của bạn. Điều này có nghĩa
là, ngay cả khi bạn đă xóa lịch sử t́m kiếm và lịch sử gọi
điện trên một thiết bị, th́ nó vẫn có thể được lưu trữ ở đâu
đó trên các thiết bị khác.
Hăy bấm vào đường dẫn này
để xem dữ liệu của bạn:
myactivity.google.com/myactivity
Google có hồ sơ quảng
cáo của bạn
Google tạo ra một hồ sơ
quảng cáo dựa trên các thông tin của bạn, bao gồm địa điểm,
giới tính, tuổi tác, sở thích, nghề nghiệp, các mối quan
tâm, t́nh trạng các mối quan hệ, cân nặng (ví dụ: cần giảm
1kg mỗi ngày?) và thu nhập.
Hăy bấm vào đường dẫn này
để xem dữ liệu của bạn:
google.com/settings/ads/
Google biết tất cả các
ứng dụng mà bạn đang dùng
Google lưu trữ thông tin
trên tất cả các ứng dụng và phần mở rộng (extension) mà bạn
đang sử dụng. Họ biết bạn thường xuyên sử dụng chúng như thế
nào, nơi bạn sử dụng, và bạn đang dùng chúng để tương tác
với ai. Thế có nghĩa là họ biết bạn đang nói chuyện với ai
trên Facebook, bạn đang có mối liên hệ nào ở nước ngoài, hay
mấy giờ bạn đi ngủ.
Hăy bấm vào đưỡng dẫn này
để xem dữ liệu của bạn:
security.google.com/settings/secur…
Google có tất cả lịch sử
YouTube của bạn
Google lưu trữ tất cả
lịch sử xem video trên YouTube của bạn, vậy nên họ có thể sẽ
biết liệu bạn có sắp sinh đứa con đầu ḷng hay không, bạn là
một người theo truyền thống hay thích hiện đại, bạn là người
theo đạo Phật, hay đạo Thiên Chúa, bạn có đang buồn rầu hay
muốn tự tử không, bạn có mắc bệnh sợ ăn hay không…
Hăy bấm vào đưỡng dẫn này
để xem dữ liệu của bạn:
youtube.com/feed/history/s…
Dữ liệu mà Google có về
bạn có thể lấp đầy hàng triệu file văn bản.
Google cho phép bạn tải
toàn bộ những dữ liệu mà họ đă lưu trữ về bạn. Dữ liệu có
thể lên tới hàng Gigabyte, tương đương với nhiều triệu tệp
tin văn bản.
“Nếu bạn truy cập
được vào tài khoản Google của ai đó? Tuyệt vời, bạn đă có
nhật kư về tất cả những ǵ người đó đă làm.”
Các dữ liệu này bao gồm:
các trang bạn đă đánh dấu (bookmark) trên tŕnh duyệt, các
thư điện tử, các liên lạc, các tiệp tin lưu trữ trên Google
Drive, các video mà bạn đă xem trên YouTube, các bức ảnh bạn
chụp bằng điện thoại, các cửa hàng mà bạn đă từng mua đồ,
các sản phẩm bạn mua qua Google…
Chưa hết, chúng c̣n chứa
dữ liệu về lịch làm việc trên Google Calendar của bạn, các
tin nhắn trên Google Hangout, lịch sử vị trí, loại âm nhạc
bạn đang nghe, các quyển sách bạn mua trên Google, các nhóm
trên Google bạn đang tham gia, các trang web mà bạn khởi
tạo, các điện thoại mà bạn đang sở hữu, các trang web bạn đă
chia sẻ, số bước chân bạn đi trong một ngày….
Hăy bấm vào đường dẫn này
để xem dữ liệu của bạn:
google.com/takeout
Facebook cũng biết đến
từng chân tơ kẽ tóc về bạn
Facebook cũng cho phép
bạn tải về dữ liệu của chính ḿnh. Nó có thể lên tới hàng
trăm MB hoặc vài GB, tương đương với vài trăm ngh́n tệp tin
văn bản theo định dạng Word.
Chúng sẽ bao gồm tất cả
các tin nhắn mà bạn đă gửi và nhận, tất cả các tệp tin đính
kèm bạn đă gửi và nhận, tất các các liên lạc trên điện thoại
của bạn, và tất cả tin nhắn thoại đă đă gửi và nhận.
Bấm vào đường dẫn này để
xem dữ liệu của bạn:
https://www.facebook.com/help/131112897028467
“Ảnh chụp một phần dữ liệu mà Facebook đang lữu trữ về
tôi” (Ảnh: Dylan Curran)
Facebook lưu trữ tất cả
mọi thứ từ biểu tượng cảm xúc cho đến địa điểm đăng nhập của
bạn.
Facebook cũng lưu trữ
những ǵ mà nó nghĩ là bạn đang quan tâm dựa trên những ǵ
bạn “Like” và điều mà bạn cùng bạn bè đang nói chuyện.
Rất khó hiểu, nhưng họ
c̣n lưu trữ tất cả những biểu tượng cảm xúc mà bạn đă gửi
trên Facebook.
Họ c̣n ghi lại tất cả
những lần bạn đăng nhập vào Facebook, bạn đăng nhập từ đâu,
vào lúc nào, và từ thiết bị nào.
Họ c̣n lưu lại tất cả
những ứng dụng bạn đă từng cho kết nối với tài khoản
Facebook của bạn. Từ đó, họ có thể đoán được nhiều điều từ
bạn, ví dụ, bạn quan tâm tới lĩnh vực nào, bạn có độc thân
từ khoảng thời gian này tới khoảng thời gian kia hay không
(v́ bạn có sử dụng một ứng dụng hẹn ḥ trong thời gian đó
chẳng hạn), hay là bạn mua điện thoại ǵ, vào thời gian nào.
Họ có thể truy cập vào
webcam và microphone của bạn
Những dữ liệu mà họ thu
thập bao gồm việc định vị xem bạn đang ở đâu, ứng dụng nào
đă cái đặt, khi nào sử dụng chúng, sử dụng để làm ǵ, truy
cập vào webcam và microphone bất kỳ lúc nào, các thông tin
liên lạc, các thư điện tử, lịch làm việc, lịch sử gọi điện
thoại, các tin nhắn đă nhận và gửi, các tệp tin đă tải
xuống, tṛ chơi hay chơi, các bức ảnh và video, âm nhạc,
lịch sử t́m kiếm, lịch sử duyệt web, thậm chí cả kênh radio
mà bạn hay nghe.
Google phân loại và sắp
xếp các dữ liệu mà họ lưu trữ về bạn
Google Takeout là cái tên
Google sử dụng để chỉ toàn bộ dữ liệu của bạn. Một biên tập
viên đă tải tài liệu Google Take của anh ấy về, và nó được
tŕnh bày theo cách dưới đây:
“Tài liệu Google Takeout của tôi.” Ảnh: Dylan Curran
Hăy lấy lịch sử t́m kiếm
của anh ấy làm ví dụ, Google lưu trữ hơn 90.000 đầu mục khác
nhau, thậm chí c̣n có cả những h́nh ảnh mà anh đă t́m kiếm
và website mà anh đă truy cập. Ví dụ như h́nh chụp dưới đây,
là ảnh chụp đoạn lịch sử t́m kiếm của Dylan Curran trên The
Pirate Bay – trang web chia sẻ các tệp tin torrent nổi tiếng
thế giới (torrent là phương thức chia sẻ các tài nguyên –
bao gồm cả tài nguyên có bản quyền – giữa các người dùng với
nhau một cách miễn phí, v́ vậy, đôi khi sử dụng torrent sẽ
vi phạm luật bản quyền tại một số quốc gia).
Lịch sử t́m kiếm của tôi
có hơn 90.000 đầu mục. (Ảnh: Dylan Curran)
Google biết bạn đang tham dự
sự kiện ǵ, và khi nào
Nếu bạn sử dụng ứng dụng
Google Calendar, th́ Google sẽ biết và thu thập tất cả những
sự kiện bạn đă tham dự, liệu có thật sự tham dự hay không và
tham dự vào lúc nào. Ví dụ, trong h́nh là đoạn dữ liệu cho
biết thời gian Dylan Curran tới một cuộc phỏng vấn xin việc,
và mấy giờ anh ấy tới.
“Đây là đoạn Google
Calendar cho biết thông tin về một cuộc phỏng vấn xin việc
mà tôi đă tham gia” (Ảnh: Dylan Curran)
Và Google có cả những thông
tin mà bạn đă xóa
Đây là ảnh chụp lại những
ǵ Google lưu trữ được từ Google Drive của Dylan Curran, bao
gồm tất cả những tài liệu mà anh ấy đă xóa. Bạn có thể thấy
trong h́nh là Sơ yếu lư lịch, chi tiêu hàng tháng, tất cả
các đoạn mă, các tệp tin và các trang web mà anh ấy đă xây
dựng, bao gồm cả tệp tin lưu trữ mật khẩu cho các thư điện
tử được mă hóa của anh ấy.
Những ǵ tôi đang lưu
trên Google Drive. (Ảnh: Dylan Curran)
Google có thể biết về lịch
tập thể dục của bạn
Nếu bạn có biết đến ứng
dụng Google Fit, th́ đây là ảnh chụp tất cả các hoạt động mà
Dylan Curran đă tập, tất cả thời gian anh ấy đi bộ tới một
địa điểm nào đó, và tất cả những lần anh ấy thiền định/tập
yoga/tập thể dục mà có đề cập trên ứng dụng này.
Những lần tập thể
dục/yoga/thiền định của tôi” (Ảnh: Dylan Curran)
Và họ lưu ảnh của bạn
Đây là toàn bộ những ảnh
mà Dylan Curran đă chụp bằng điện thoại, được chia theo năm,
bao gồm cả thời gian và địa điểm anh ấy chụp chúng
“Những bức ảnh mà tôi
chụp” (Ảnh: Dylan Curran)
Google có tất cả email mà
bạn đă gửi
Tất cả các thư điện tử mà
Dylan Curran đă gửi, đă nhận, bao gồm cả những cái anh ấy đă
xóa hoặc xếp nó vào mục thư rác
Những email của tôi
(Ảnh: Dylan Curran)
Và c̣n nhiều hơn nữa…
Trên đây chỉ là một phần
nhỏ trong hàng ngàn tệp tin mà bạn có thể sẽ nhận được từ
Google Activity.
Trước hết, tất cả những
quảng cáo của Google mà bạn đă xem hoặc bấm vào, tất cả các
ứng dụng mà bạn đă sử dụng và khi bạn sử dụng, tất cả các
trang web mà bạn đă truy cập và thời gian truy cập, và tất
cả những ứng dụng mà bạn đă cài đặt hay t́m kiếm.
“Những quảng cáo Google
mà tôi đă xem” (Ảnh: Dylan Curran)
Họ c̣n lưu lại tất cả những
h́nh ảnh mà bạn t́m kiếm và lưu lại, tất cả các vị trí mà
bạn đă t́m kiếm hoặc bấm vào, tất cả các tin bài mà bạn đă
t́m kiếm và đă đọc, và tất cả những thứ bạn t́m kiếm trên
Google. Và cuối cùng, tất cả các video mà bạn đă t́m kiếm và
đă xem.
Các thông tin này có thể
bị lợi dụng để làm điều xấu theo hàng triệu cách khác nhau.
Bạn nói bạn không phải là một tên khủng bố, vậy tại sao bạn
t́m Google về IS. Nếu bạn làm việc tại Google và bạn nghi
ngờ vợ ḿnh? Quá đơn giản, chỉ cần xem các địa điểm của cô
ấy đă tới và lịch sử t́m kiếm trong ṿng 10 năm vừa qua. T́m
được cách để truy cập vào tài khoản Google của ai đó? Tuyệt
vời, bạn sẽ có nhật kư tất cả những ǵ người đó đă làm từ 10
năm trước.
Đây là điều điên rồ nhất
trong thời đại hiện nay. Chúng ta sẽ không bao giờ để chính
phủ hay công ty nào đặt camera hay microphone trong nhà bạn
hay gắn một thiết bị định vị vị trí lên người bạn. Nhưng bạn
lại tự ḿnh đút một thiết bị định vị như thế vào túi, thậm
chí yêu quư nó không rời – chỉ v́ muốn biết những ǵ mà dân
t́nh đang xôn xao trên Facebook.
Theo The
Guardian