Mùa Xuân 2008 vừa qua, người viết được cơ may gặp gỡ và sinh hoạt với các bạn cựu học sinh Trường Chân Phước Liêm, Gò Vấp, Sàigòn, tại nhà CPL Nguyễn Thập, người lâu nay vẫn đứng mũi chịu sào trong vai trò điều hợp viên giúp các bạn nối vòng tay lớn. Trong lúc chuyện trò hàn huyên, các bạn có đề cập đến thắc mắc: Chân Phước Liêm, vị Thánh Tổ của Trường là ai?

Một trong các ý kiến được lưu ý là phát biểu của anh Phan Dy Nhã: “Trong khu vực Xóm Mới và Gò Vấp có hai Trường lấy tên Chân Phước Liêm. Trước 1975, ngày 7-11-1973, Trường Vinh sơn Liêm mừng kỷ niệm 200 năm Linh mục Vinh sơn Liêm tử đạo, nhưng tôi (Nhã) chắc chắn LM Vinh sơn Liêm không phải là Thánh Tổ của Trường Ta.”

Người viết đồng ý với anh Nhã, nên sau đó đã sưu tra thêm các tài liệu và, nhân dịp Ðại Hội cựu học sinh Chân Phước Liêm, xin có đôi lời chia sẻ với các bạn về vị Thánh Tổ của Trường.

Trước tiên, vị Thánh Tổ của Trường Chân Phước Liêm không phải LM. Vinh sơn Liêm có tên thật là Vinh sơn Phạm Hiếu Liêm, sinh năm 1732 tại Thôn Ðông, làng Trà Lũ, xứ Phú Nhai. Năm 12 tuổi, cậu Liêm dâng mình đi tu và 3 năm sau được gửi đi du học tại Manila, Philippin. Ngày 9-9-1753, người xin nhập dòng Ða Minh. Năm 1758, thụ phong linh mục và trở về phục vụ tại Việt Nam, người được cử làm giáo sư chủng viện Trung Linh. Ngày 2-10-1773, bị bắt và bị tống giam tại Hưng Yên; bị trảm quyết, tử đạo ngày 7-11-1773. Như thế, Vinh sơn Phạm Hiếu Liêm cũng là Chân Phước, nhưng khác với Chân Phước Liêm vị Thánh Tổ của trường chúng ta như tóm lược tiểu sử sẽ minh chứng. LM Vinh sơn Liêm được phong thánh ngày 19-6-1988.

******

Theo tài liệu Giáo sử của Giáo Hội Việt Nam và tiểu sử 117 vị Thánh Tử đạo Việt Nam (California, tháng 4-1993) thì Chân Phước Liêm là Thánh GM Giêrônimô Hermosilla Liêm, thừa sai người Tây ban nha phục vụ tại Việt Nam và tử đạo ngày 1-11-1861 tại Hải Dương.

Giêrônimô Hermosilla hay Jérome Hermosilla sinh ngày 30- 9-1800 tại Santo Domingo de la Calzada, Tây ban nha. Năm 1819, người gia nhập Dòng Thánh Ða-minh và 29-10-1823 là thành viên chính thức Dòng Rao Giảng - Order of Friars Preachers (O.P) hay Dòng Ða- Minh. Năm 1825 được gửi sang Philippine; năm 1826, người thụ phong linh mục và năm 1829 được gửi sang Bắc Việt vào thời kỳ vua Minh Mạng cấm đạo nghiêm nhặt. Người lấy tên Việt Nam là Giêrônimô Hermosilla Liêm và phải lẫn trốn, lén lút hoạt động tông đồ truyền giáo. Ngày 25-3-1841, LM Liêm, còn gọi là Cha Vọng, được Tòa Thánh cử làm Giám mục và do Ðức Cha Retord Liệu bí mật tấn phong tại xứ Phúc Nhạc. Ngài xúc tiến việc đào tạo linh mục để lo giảng đạo. Ngày 29-6-1841, ngài truyền chức Giám mục cho Cha Remualdo Jimino tại làng Cao Xá, Hưng Yên, hầu làm GM phó. Ngày 1- 4-1849 ngài truyền chức cho 4 linh mục bản xứ. Giáo dân còn gọi Ðức Cha Liêm là giám mục hầm trú vì ngài phải luôn luôn trốn trong hầm, trước khi xuống thuyền lánh nạn. Ngày 21-10-1861, ngài bị bắt giải về Hải Dương và bị xử trảm, tử vì đạo ngày 1-11-1861 tại Hải Dương.

GM Giêrônimô Hermosilla Liêm được Ðức GH. Piô X phong Chân Phước ngày 20-5-1906, nên từ đó gọi là Chân Phước Liêm mà các LM Dòng Ða Minh đã chọn làm Thánh Tổ của Trường Chúng Ta tại Gò Vấp, Sàigòn, Nam Việt Nam. Ngày 19-6-1988, Ðức GH. Gioan Phaolô II phong thánh GM Giêrônimô Hermosilla Liêm và 116 vị Thánh Tử Ðạo Việt Nam. Dù vậy, vì lòng yêu mến trường cũ chúng ta vẫn gọi nhau là cựu học sinh Chân Phước Liêm. Tài liệu tham khảo: - Bishop St. Jerónimo Hermosilla, O.P. (Catholic-Hierarchy, p. 1-2)

Trần Văn Trí (6-2008)



Thầy Trần Văn Trí, 1929-2016

__________________
http://www.chanphuocliem.com/DacSan_2008/0_DacSan_2008.pdf 
CHÂN PHƯỚC LIÊM Vị Thánh Tổ của Trường Chúng Ta (Trang 25-27).

http://www.chanphuocliem.com/DacSan_2008/0_DacSan_2008.pdf
Trường Xưa - Phan Dy Nhã (Trang 13-33).

https://catholicsaints.info/saint-jerome-hermosilla/ 
Saint Jerome Hermosilla.