Nhìn Về Quê Hương Đang rửa tay chuẩn bị ăn cơm tối, tôi vừa liếc nhìn lên đồng hồ, gần 8 giờ tối. Gloria, cô bạn cùng cơ quan, nói với tôi: "you're first." Tôi đồng ý và chạy ra phòng nhân viên. Đứng trước phòng nhân viên có một người đàn ông, thấy tôi ông ta chỉ tay về phía hành lang và nói: "smell no good, it's burn!" Tôi chạy về phía ông ta chỉ và ngửi thấy mùi khen khét. Đồng thời lúc đó đèn báo động chớp lóe khắp nơi, tiếng báo động leng keng đều khắp trước mỗi phòng bệnh nhân. Chẳng ai bảo ai, như cái máy chúng tôi chạy đi kiểm soát và khép tất cả cánh cửa phòng bệnh nhân lại. Tiếng báo động ở bệnh viện dưỡng lão reng leng keng rất nhẹ, nghe chỉ như tiếng chuông gió thôi, nhưng ánh đèn thì thật khiếp, nó phụt sáng xoay quanh mọi nơi, mọi phía chớp lòe, chớp lòe liên tục... Chúng tôi đều chạy lại góc khu chứa những bình chữa lửa, lấy bình và khẩn cấp tới các phòng mình trực hôm đó kiểm tra và đóng cửa phòng lại. Y tá trưởng của chúng tôi gọi 911 yêu cầu lính cứu hỏa đến. Chỉ 5 phút sau, xe chữa lửa, xe cứu cấp đậu đặc kín ở bãi đậu xe. Chỉ buồn cười một điều là đây là bệnh viện, ở bệnh viện đã có cấp cứu rồi, đáng lẽ chỉ cần xe cứu hỏa lại thôi, nhưng ở nước Mỹ mà, nguyên tắc là nguyên tắc, cứ có xe cứu hỏa là phải kèm theo xe cấp cứu và ngược lại. Thời gian đầu tôi chưa quen, cứ thấy nó dư dư, phí phạm làm sao ấy. Vì chỗ nào xảy ra tai nạn, mọi người gọi xe cấp cứu, nhưng luôn kèm theo xe chữa lửa, hoặc ngay cả khi ai bị ngất xỉu hay bị tai nạn ở nhà cũng vậy, Hình như một đội cấp cứu đều thế, ngoài xe cấp cứu có mấy nhân viên y tá, còn có một xe cứu hỏa dài ngoằng hú ken két theo sau với vài chàng cứu hỏa. Các anh lính chữa lửa trong bộ đồng phục bảo hộ, nón giầy, găng tay chạy ào ào vào khu tôi đang đứng. Trong quần áo cứu hỏa, họ cao lớn quá đến nỗi tôi thấy mình như đứa trẻ con bé xíu, họ với tay là đã đụng trần nhà. Họ dùng máy rà để tìm xem chỗ nào bị cháy, và chỉ chừng 5 phút sau, toán khác đem cầu thang vào dập tắt chỗ cháy dù rất nhỏ trên trần nhà. Họ đi kiểm tra hết các phòng, thấy mọi sự an toàn, các anh lính cứu hỏa mới ra về. Chúng tôi trở lại phòng nhân viện thì đã thấy ông chủ và giám đốc ở đó. Họ đang trao đổi gì với nhau chẳng biết. Cửa các phòng bệnh nhân vẫn chưa được mở. Có tiếng chuông gọi nhân viên tập họp. Trong buổi họp, ông chủ nhắc lại bổn phận và trách nhiệm của y tá chúng tôi: sẵn sàng bảo vệ bệnh nhân trong mọi trường hợp khẩn cấp, bằng mọi kỷ năng mình đã học. Khi mới vào nghề, đứa y tá nào cũng phải ký tờ giấy ưng thuận là sẵn sàng làm việc, không đòi hỏi ngày nghỉ khi có trường hợp khẩn cấp, thí dụ như thiên tai, bệnh dịch... Sau khi họp xong, chúng tôi đã đói nhừ, ông chủ gọi pizza cho chúng tôi ăn, vì biết chưa có đứa nào trong ca nhì được ăn tối. Mấy chú bảo vệ đem mấy cây quạt gió thật lớn, hiệu Tonardo, quạt về phía bị cháy với công suất lớn nhất để xua mùi khét. Sau khi thấy hết mùi khét, an toàn chúng tôi mới được mở các cửa phòng bệnh nhân. Mọi việc xong xuôi thì đã đến giờ tan sở. Khi ra về tôi cứ suy nghĩ mãi. Tôi không dám chạy ra đường freeway để về nhà vì biết tính mình, cứ suy tư hoài thì thế nào cũng sẽ bị tai nạn. Tôi nhớ có lần đi đường trong thành phố, vì tật hay suy nghĩ, đã bị cảnh sát rượt theo. Họ chớp đèn đỏ ra hiệu cho tôi dừng lại. Khi họ đến xe tôi hỏi giấy tờ, tôi cãi nói mình không vi phạm lỗi gì hết. Họ hỏi tôi đi đâu, tôi nói mình vừa tan ca và trên đường về nhà. Họ hỏi tôi làm ở đâu? tôi có mệt không? mà sao họ thấy tôi lái xe lạng quạng quá, còn đề nghị đưa tôi về nhà. Tôi nói tôi không sao và cám ơn họ. Họ để tôi đi và không quên dặn tôi lái xe cẩn thận. Vừa lái xe vừa suy nghĩ, so sánh giữa hai đất nước. Đất nước Mỹ họ tôn trọng luật pháp, quý trọng mạng sống, trong khi đất nước mình mạng con người thua cả mạng con vật bên này. Tại VN, hai, ba người nằm chung một giường bệnh, đôi khi nằm ngay cả hành lang, dưới đất. Còn ở đây mỗi người một giường với đầy đủ tiện nghi. Nghề y tá trên nước Mỹ được xếp loại nghề có bậc lương tốt, thử hỏi y tá bên nước mình lương có đủ sống không? Tại sao ở đây chúng tôi không được phép nhận tiền biếu của bất cứ bệnh nhân nào, trong khi ở đất nước mình nếu không "bo" thì chỉ có chết, "bo" cho bác sĩ, “bo” y tá và ngay cả hộ lý nữa. Có con bé cháu đi chích ngừa mà y tá còn hỏi "muốn đau hay không đau?" là ý nói mình phải “bo” cho họ. Bên này tiền bệnh viện thật là cao, nhưng khi một người vào cấp cứu họ cứu sống người trước, không màng đến là người đó có khả năng trả tiền viện phí hay không? nếu có tiền hay bảo hiểm thì họ đòi, nếu không thì họ xin chính phủ. Ở nước mình hình như việc "đút tiền" trở thành thông lệ, nghe nói lính cứu hỏa đến chữa cháy cũng lề mề chờ "bo" xong mới sốt sắng làm việc. Nói đi thì cũng phải nói lại, chính xã hội bên nước nhà đã tạo ra cái tiền lệ đó sinh viên ra trường muốn tìm việc làm cũng phải đút lót, nhân viên, công an, thậm chí ngay cả thầy cô giáo muốn tìm được công việc cũng phải... đút lót. Cho nên khi họ được việc làm thì họ phải tìm đủ mọi cách để lấy lại số vốn mà họ đã chi ra chứ. Trong kỳ dịch Ebola vừa qua, tổng thống Obama đã ôm cô Nina Phạm, một y tá VN bị lây nhiễm Ebola và đã thoát chết, để thấy sự thân thiện, trân trọng và quan tâm tới người dân của mình, và nền y học an toàn tới đâu. Thế nên, cùng một nghề nghiệp, nhưng nơi đây, chúng tôi được xem như là những chiến sĩ hàng đầu trong trận tuyến dịch bệnh và được đối xử tử tế, còn khi nhìn lại nước nhà?... tự dưng tôi thấy buồn quá… vì còn bao nhiêu chuyện… trái tai gai mắt khác đang tiếp diễn trên quê hương của tôi… “Biết đến bao giờ…?” chỉ là câu hỏi, tôi nhủ lòng “đừng suy nghĩ nữa!”… mà sao mắt tôi cứ rưng rưng…   Lương Thúy (2015)